Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.

higda man se6 nia. ==Me mand6 acostar, * Pahigdhon' mo sla.==M.Andale acostar. * Maquighigda' tarning Ca6bauan co cana'co didto sa ila.zi=Quiere, pide, dosea, aquel mai pariente que duerma. yo, que haga noche allA en su casa..* Sa pagabot nia nagapanghlgda naapanghigda na cami. ===Cuando'61 Heog6 ya estdbamo aRcostaclos. *Gipagquighigda ac6 sa Acong oy6 an sa payg sa fyang. bAol.==Quiere mi tio que haga yo noehe, que me acueste en.la cabafia de su sementera. *AndAmna ug madyo aug s6lod, silhigan nifio, ug pagabitAyan sa mnga cortinas, cay mohigda ugma dinhi aug Seflor Obispo.=Preparad bien el cuarto, barrerleo y ponor, las colgaduras, colgad. en,61 las cortinas, porque mafiana ha de parar aqui, ha de pasar la, noche, se. ha de acostar el Sefior Obispo. * Ipaquighigda co sa Arno bisan sa macaUSA.~da aug Among pon6an.-He de pedir, suplicar, he de hacer que so acuoste, que pase aunque no sea mas quo una nocee eu nuestra casa, el superior nuestro, nuestro gofe. * Gipaquighigda ac6~ car6n ga,bf-i sa tagiya -sa conbidfa. -Me' ha dicho, me ha pedido que duorma esta noche, que pase esta noche en su Casa, el dueflo del convite, el que dA ol conVito) el que hace la fiesta. * Naquigpaghigda sila canAmo sa balAy nila. =Ellos quieren quo durmiamos quo: nos, acostemos, que. pare mos en su casa. * Gi-. bigda'an co 'aug hormigasan.===Me a~cost6 en un hormiguero.* Nab6onig aug acong, crus nga bol~oan, CAy gihigda'an co.==Se rompi6, mi cruz do oro porquo me acostd sobre ella. Cay gicagab-ihian, gi-. cagabihian, gicagabiihan sila sa I nsod,. ug diii na sila managpaca~bot, macaAbot sa flang buquid, gipaughlgda, gihigda co sila.-Porque los anochec i6 porque so lo's hizo de noche en el pueblo,. y no P04 -dian ya Ilegiar (do dia) A su monte, (al lugar dondeo viven) los mand6 pasar la noche. (FEn mi casa.)* Diii icao palicoon ni nanAy ihigda pa icao 6na.== No quiero mi 'madre quo camines, quiere quo paSes esta noche on casa. *, Jhigda. mo usa' ac6. car6n gabi-i sa baldy, cAy rnot6ngas iinta ac6 sa A~cong -oma, ug o~lay 6ban, ang asAoa co ug aug mga bAta. -Haz'me el favor do pasar para -acostarte esta noche en mi. casa, porque qui slora. subir A donde tengo la semnontora, y no hay quien haga compafih A mi, mugor y Alos iljin, muhachos, A la familia.. HIGDAAN. Caitre,:cama y cualquiera cosa quo sirve para acostarso alguno.y aunque sea para dorrmir 6 acostarse brutos, perros, gatos, etc. (R.-Higda.) IIIGIQM. 'Fruncir los' ojos, lAbios y boca. *Cerrarse la boca de la vulva, despues do haber salido la criatura. HIGIS. Tentar, to car grano, a postema, hinchazon,.etc., para -saber si ~va ya maduraudo. HIGIT. Llenarse alguno todo el, cuorpo 6 cara do liagas, bubas, granos, etc. con matoria. HIGLAY6. V. IHalagy6'. HIGMOBO. Plural do Ilam6bo. V. alli. HIGNAT. V- Iig nit. HIGNIT. Estirar, tola, ropa, etc. para quitar arrugas. * Planchar. * Tira'r do las orej as. * Pellizcar tirando 6 estirando do la parte quo so agarra. *Romper ropas, ves tido, etc., tirando.do ello, hacer girones, afiicos, desgarrar. * Aquello solo, y do euaiquiera cosa quo so puede t~rnar con los dodos indice y pulgar. * Expresion ~quo dice ol indignado cuaudo so incomoda con alguna muger, 6 equivale A decirla, pell~icada. HIGOD. Menguar lo quo so mide muchas vecos, sean Aridos 6 lhquidos, disminuirse, mormar. * Un I HI. 141 tar honidas con. ungiionto, arnias con yerbas tet. HIG6GMA.. V. Gogma. HIGOGMAON. Apreciable, digno do ser querido (La R. Gogma.) HIGOM. Cerar costal,' bayon, bolsa y todo lo que Para cerr arse so unon 6 juntan sus.extremos. *Cerrar la boca, apretar los libbios..* Obdzctio o'ris vulwxe post partum. * El acto do juntar la boca do la atarraya, despues do. arrojarla al foudo do la mar 6 rio. *iUnir poco -A poco las dos orillas 6' los extrenmos del ch inchorro, etc. cuando so va' haciendo circulo con 61, para couducir 'el pescado A la bolsa 6 garlito.* Aprotar con las manos la boca do los bayones.* El coccis. HIGOP. Sorbor, sorbos. * V. Sopsop.HIG6PAN.' Taza, Plato, gicara, etc, donde so sorbe. (La R. Iligop.) HIGOS. Persona, bruto, Arbol, vasija, etc, meniores, m6's poquefios quo los demas sus compafieros.* Bajar el precio do lo quo se vende., * Achicar cualquier cosa, quitando algo do su ~grosor, largor, etc. * Persona, b6stia) etc. delgada. del cuorpo. *Ir. 6 venir A menos plata, hacienda nobloza, etc, HIGOT. Atar,, amarrar. * Cuerda, maroma, eabestro, caena, etc u sivo para amarrar. * Ahorcar, ahorcarso. * Higtan (por sincopa) mo aug calabAo nianangr bala'gon.-=Amarra el carabao con aquella, con esta enredadera. *Qining pisi mAo ihigot mo sa ba 'ca.' Con, este, cordel haz amarrar 'la vaca, esto cordol es. con el quo, etc. * Aug cahoing. malig-on aug pagahigtan nifio sa toro..=El Arbol finme,, -,sogur6. fuerte, es A donde habeis do. amarrar los toros, *Palghigton mo aug tAnod sa mga- cAnding. '==Manda RI mozo quo amnarre las cabras. * Ipahfgot mo sa toanod aug mga cauding===Lo mi-smo, y esta mojor dicho. HIGSA. Reventarse viruelas sarampion, Iy Pualquiera erapcion. ce' ro HIGSANG. Aplastarse, reventarsle al cardel bo o do do otra parte, fruta madura, etc HIGTANAN. Poste, airbol donde algo amrr (R. Higot. HIHIN. Amontonarse hombres, bestias, eol.* Guardar algunas cosas amontonadas, 6 amontoA~ndolas. HILA. Expresion quo dicen cautaudo; 6' do un modo particular, cuando so hallan muchos en la faena de arrastrar Madera, piedras, etc.* V. Dah-ic. HILAB. Cortar on pedazos largos, camne 6 pescado.* Avinagrarse el est6mago. * Dolor el estomago', sentir en 61 flaqueza, desmayarse alguno por debilidad6 hambre. HILABA. Cosa larga, alta, persona, A'rbol, caballo, etc. HILABAO. Afiadidura, 6 lo quo so da oncima por cualquiera cosa quo so trueca. HILAC. Llorar. * 6Onsa gihilAcan MO?-= Porque6 lioras? 4,que motivos tienes Para liorar? * Aug saquit, aug casaquit ni taty. mAo aug ginahilacan co, gihi-. lacan co.==Por la'enfermedad do mi padre es por la quo ilor'o. * Pahila'con mo canAng taoo.=Haz llorar esa persona. *Nagahilac sia.==Llora, Iloraba, llor6 61* Nanaugpanghilac ang mg-a babalyi.= Las mugeres Hloran, floraban, 11oraron. * Panghilac camo.==Llorad vosotros, vosotras.* Sentir, lastimarse do la herencia, osclavo do quo alguno tiene quo desprenderse. HILACAD. Cantidad, porcion do oro quo da' da hormana 6 A las hermanas mayores, aquel quo se casa con una hermana menor. (R. Lacad.) HILACAO. Persona amigra do andar,. caminar, Pasoar, etc. (La R. Laca6. HILACHILAC. Fingir uno quo llora, quo ostti

/ 368
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Page 141 Image - Page 141 Plain Text - Page 141

About this Item

Title
Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.
Author
Juan Félix de la Encarnación, Father, 1806-1879.
Canvas
Page 141
Publication
Manila :: Tip. de "Amigos del País,",
1885.
Subject terms
Bisayan languages -- Dictionaries -- Spanish
Spanish language -- Dictionaries -- Bisayan

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqp5055.0001.001/150

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials may be under copyright. If you decide to use any of these materials, you are responsible for making your own legal assessment and securing any necessary permission.

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/philamer:aqp5055.0001.001

Cite this Item

Full citation
"Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion." In the digital collection The United States and its Territories, 1870 - 1925: The Age of Imperialism. https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 12, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.