The histories of Livy, books I, XXI, and XXII. With extracts from books IX, XXVI, XXXV, XXXVIII, XXXIX, XLV. Edited and annotated, by Thomas Chase ...

LIBER XXII, 5-6. 149
cuique ante ant post pugnandi ordinem dabat; tantusque fuit ardor [animorum], adeo intentus pugnae
animus, ut eum motumn terrae, qui multarum urbium
Italiae magnas partes prostravit avertitque cursu
rapidos amnis, mare fluminibus invexit, montes lapsu 5
ingenti proruit, nemo pugnantium senserit.
VI. Tris ferme horas pugnatum est, et ubique
atrociter; circa consulem tamen acrior infestiorque
pugna est. Eum et robora virorum sequebantur, et
ipse, quacumque in parte premi ac laborare senseiat 10
suos, inpigre ferebat opem; insignemque armnis et
hostes summa vi petebant et tuebantur cives, donec
Insuber eques (Ducario nomen erat) facie quoque
noscitans consulem, "en" inquit "hic est" popularibus suis, "qui legiones nostras cecidit agrosque et 15
urbem est depopulatus! Jam ego hane victimam
manibus peremptorum foede civium dabo;" subditisque calcaribus equo, per confertissimam hostium
turbam impetum facit, obtruncatoque prius armigero,
qui se infesto venienti obviam objecerat, consulem 20
lancea transfixit; spoliare cupientem triarii objectis
scutis arcuere. Magnae partis fuga inde primum
coepit; et jam nec lacus nee montes pavori obstabant; per omnia arta praeruptaque velut caeci evadunt, armaque et viri super alium alii praecipitantur. 25
Pars magna, ubi locus fugae deest, per prima vada
paludis in aquam progressi, quoad capitibus urnerisque extare possunt, sese inmergunt; Lucre quos inconsultus pavor nando etiam capessere fugam inpulerit; quae ubi inmensa ac sine spe erat, aut 30
deficientibus animis hauriebantur gurgitibus, aut
nequiquarn fessi vada retro: aegerrime repetebant,
atque ibi ab ingressis aquam hostium equitibus passim trucidabantur.- Sex milia ferme primi agminis,
per adversos hostis eruptione inpigre facta, ignari 35
oniniurm quae post se agerentur, ex saltu evasere, et
cum in tumulo quodam constitissent, clainorem modo
ac sonurn armorurn audientes, quae fortuna pugnae
esset neque scire nec perspicere prae caligine. pote