Middle English Dictionary Entry
bōden v.(1)
Entry Info
Forms | bōden v.(1) Also bodien. |
Etymology | OE bodian |
Definitions (Senses and Subsenses)
1.
To preach; preach (the Gospel).
Associated quotations
- a1121 Peterb.Chron.(LdMisc 636)an.656 : Eoppa preost, þe seo kyning Wulhfere seonde to bodian Cristen dome on Wiht.
- c1175(?OE) Bod.Hom.(Bod 343)28/14 : Crist sylf bodede tweʒen daʒes..on Samarian buriʒ.
- c1225 Sanctus beda (Wor F.174)10 : Þeos biscop[es þeo] bodeden cristendom.
- a1225(OE) Vsp.A.Hom.Init.Creat.(Vsp A.22)229 : Bodiende fulluht and soð ʒeleafen.
- a1225(OE) Lamb.Hom.Pentec.(Lamb 487)95 : Heo weren..bodiende umbe godes riche..heo mid lufe godes murhðe bodeden.
- a1225(OE) Lamb.Hom.Pentec.(Lamb 487)97 : Ða apostlas ne dursten bodian þa soðen ileafen.
- a1200 Trin.Hom.Creed (Trin-C B.14.52)17 : Þe twolue apostles..ferden in to al middeneard to bodien cristendome.
2.
(a) To deliver a message; proclaim, announce, report (sth.); ~ hælo, bring greetings; (b) to deliver an order, order or command (sth.); boden fast, a prescribed fast.
Associated quotations
a
- ?a1200(OE) Hrl.MQuad.(Hrl 6258B)2/2 : Idpartus..Octauiano..hælo bodede, þis wordum þus cweþende.
- c1175(?OE) HRood (Bod 343)6/8 : Ic am godes engel ant ic com to bodienne þe þet min drihten me bead.
- c1175(?OE) HRood (Bod 343)12/22 : Godes engel heom com to bodiæn dauide..ant dauid swiðe ʒeornlice on his bedon ðurhwunede.
- c1175(OE) Bod.Hom.Dom.Quadr.(Bod 343)46/22 : He earnode þa godcundan runo ʒeheræn, swa swa him þe engel bodode.
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)23290 : Bemen he lette blawen and his cume bodien.
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)28706 : Þat iherden bodien [Otho: segge] þeo þa burh biwusten.
- a1225(c1200) Vices & V.(1) (Stw 34)15/13 : Ða aingles of heuene..sunge..and bodeden sibsumnesse to alle ðo mannen ðe god wille habbeð.
b
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)23730 : Leteð blawen bemen and bodien mine monnen þat æuer ælc god mon [etc.].
- c1225(?c1200) St.Kath.(1) (Einenkel)1470 : Me schal beoden ant bodien hit oueral, þet alle..greten hit o þi nome.
- c1225(?c1200) St.Marg.(1) (Bod 34)40/33 : Ich bidde & bodie þet tu wurche mi wil.
- c1450 Jacob's W.(Sal 174)146/12 : Ʒif þou breke a bodyn fast of holy cherch..it is dedly synne.
3.
(a) To be a sign, symbol, or symptom of (sth.), signify, betoken; (b) to be an omen of (things to come); foreshadow, forebode (sth.); portend or threaten (ill); (c) to foretell, presage; ~ biforen.
Associated quotations
a
- (a1387) Trev.Higd.(StJ-C H.1)2.293 : It bodid grete merite and vertue.
- (c1390) Chaucer CT.Th.(Manly-Rickert)B.2072 : His spere was of fyn cipres, That bodeth werre and no thyng pes.
- (a1393) Gower CA (Frf 3)1.3282 : That vertu [humility], which bodeth pes.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)52a/b : Schrinkinge..bodeþ & tokeneþ..dyenge.
- ?a1425(c1380) Chaucer Bo.(Benson-Robinson)4.m.6.17 : Hesperus the sterre bodith and telleth alwey the late nyghtes.
b
- c1225 Body & S.(2) (Wor F.174)1/6 : Þet bodeþ þet bearn þonne hit iboren biþ: hit..mænet þeo weowe and þene seoruhfule siþ.
- c1275(?c1250) Owl & N.(Clg A.9)1152 : Þu singst þar sum man shal be ded; Euer þu bodest sumne qued.
- c1275(?c1250) Owl & N.(Clg A.9)1155 : Þu bodes huses brune.
- c1300 SLeg.Mich.(LdMisc 108)227 : Luþere gostes..bodieth seoruwe and care [i.e. in dreams].
- (a1387) Trev.Higd.(StJ-C H.1)2.189 : Som parties of a manis body beeþ forseynge and bodynge [L ostendenda] of wondres.
- (a1387) Trev.Higd.(StJ-C H.1)2.209 : A mare foled [a fox], and boded þat þe kyngdom schulde be vndoo.
- (a1387) Trev.Higd.(StJ-C H.1)3.13 : Salomon bygan to bilde the temple..and bodede holy chirche.
- (a1387) Trev.Higd.(StJ-C H.1)7.33 : In þe welcon was i-seie stella comata..þat bodeþ alwey pestilence.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)118a/b : Draco..bodiþ stronge frost.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)144b/b : The owle..bodeþ yuel..if þe owle is i set in a citee hit bodeþ destroccioun.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)146a/a : He [stork] is messager of springynge tyme..sche bodeþ nouelte of tyme.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)146a/b : Crowes bode reyne wiþ gredinge and crienge.
- (a1398) *Trev.Barth.(Add 27944)227b/b : Floures þat springeþ..in vntyme bodeþ tokne of faylynge of fruyte þat schulde come.
- ?c1475 *Cath.Angl.(Add 15562)16a : To bode: portendere, preostendere, pronosticare.
- c1475 Rwl.Prov.(Rwl D.328)p.119 : Arma gerunt pacem..Wepyn' bodyd pece.
c
- a1225(?OE) Lamb.Hom.(Lamb 487)153 : He sende his patriarken and propheten for to bodien his to kume.
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)27123 : Ær Arður iboren weore, Merlin al hit bodede.
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)23027 : Swa hit wes iuuren iboded, ær he iboren weoren.
- c1230(?a1200) *Ancr.(Corp-C 402)57a : Þeos beoð forecwidderes..þeos bodieð biuoren, hu þe eateliche deoflen [etc.].