Llyfr y Psalmau, wedi eu cyfieithu, a'i cyfansoddi ar fesur cerdd, yn gymraeg. / Drwy waith Edmund Prys Archdiacon Meirionnydd,.

Psal. 119.

Yn y psal. 119. y mae y prophwyd yn canmol ac yn mawrhygu cyfraith Dduw, gan ddysgu i'r ffyddloniaid ym∣fodloni ynddi, ar air, a myfyrdod▪ ac yn yr Hebraeaeg y mae pob 8 wers o'r Psalm hon yn dechrau ar vn llythyren, gan ddechreu yn y llythyren. A. ac felly drwy bob vn or. 22. mewn trefn.

Aleph. Beati immacul ati. Rhan. 1.

POb cyfryw ddyn y sydd a'i daith yn berffaith, mae fe'n ddedwydd, Y rhai'n fucheddol a rodian ynghyfraith lân yr Arglwydd. [verse 2] Y rhai i gyd gwynfyd a gânt, a gadwant ei orchmynion:

Ac a'i ceistant hwy yn ddilys, â holl ewyllys calon.

[verse 3] Diau yw nad â y rhai hyn, i galyn llwybrau gwammal, [verse 4] Ond cadw dy air (a erchaist ynn) a dilyn hyn yn ddyfal. [verse 5] Och fi na chawn vnioni'n glau, fy llwybrau at dy ddeddfod; [verse 6] Byth ni'm gwradwyddid y modd hwn, tra cadwn dy gyfammod.

[verse 7] Mi a'th glodforaf di er neb, ac mewn vniondeb calon: Pan ddysgwyf adnabod dy farn, sy gadarn, ac sy gyfion. [verse 8] Am dy farn mae fy holl amcan, dy ddeddfau glân a gadwaf. Na âd fyth fyth fi yn fy nych, a, tro i edrych arnâf.

Beth. Iu quo corriget. Rhan. 2.

[verse 9] Pa fodd (o Dduw) y ceidw llangc, sydd ieuangc, eu holl lwybrau? Wrth ymgadw yn ol dy air, pob llwybr a gair yn olau. [verse 10] Dy orchmynion â'm holl galon, a'i dirgelwch ceisiais oll, O lluddias fi ar ofer hynt, oddiwrthynt ar gyfyrgoll.

[verse 11] I'm calon cuddiais dy air cu, rhag imi bechu'n d'erbyn: [verse 12] O Arglwydd bendigaid wyt ti, o dysg i mi d'orchymmyn. [verse 13] Dy gyfiawn feirn, a'r gwir air tan, a mawl gwefusau traethais. [verse 14] A'th dystiolaethau di igyd, vwch holl dda'r byd a hoffais.

[verse 15] Dy ddeddf fy myfyr yw a'm drych, dy ffyrdd'r wy'n edrych arnyn. [verse 16] Mor ddirgrif ymy yw dy air, o'm cof nis cair vn gronyn.

Gimel Rertibue seruo tuo. Rhan. 3.

[verse 17] Bydd dda i'th wâs, a byw a wna, a'th air a gadwa'n berffaith: [verse 18] A'm llygaid egor di ar lled, i weled rhin dy gyfraith. [verse 19] Dieithr ydwyfi'n y tir, dy ddeddf wir na chudd rhago••▪ [verse 20] O wir awydd i'r gyfraith hon, mae'n don fy enaid ynof.

[verse 21] Curaist feilch: daw dy felltith di i'r rhai sy'n torri d'eirchion. [verse 22] Tro oddiwrthif fefl ar gais, cans cedwais dy orchmynion' [verse 23] Er i swyddogiou roi barn gas, rhoes dy wâs ei fyfyrdod [verse 24] Yn dy ddeddf, hon sydd ym i gyd yn gyngor hyfryd ynod.

Daleth. Adhesit paulmento. Rhan. 4.

[verse 25] F'enaid ymron llwch y bedd yw: o'th air gwna fi'n fyw eilwaith: [verse 26] Mynegais fy ffyrdd clywaist fi, O dysg i mi dy gyfraith. [verse 27] Pâr i mi ddeall ffordd dy air. ar hwnnw cair fy myfyr. [verse 28] Gan ofid f'enaid fu ar dawdd, a'th air gwnai 'n hawdd fi'n bybyr.

[verse 29] O'th nawdd oddiwrthif tyn ffyrdd gau, a dysg y'm ddeddfau crefydd. [verse 30] Dewisais ffordd gwirionedd, hon sydd ger fy mron i beunydd. [verse 31] Glynais wrth dy air, o Arglwydd, o lludd i'm wradwydd digllon. [verse 32] Yn dy ddeddfau fy rhediad fydd pan wneych yn rhydd fy nghalon.

He. Legem pone. Rhan. 5.

[verse 33] Duw, ffordd dy ddeddfau dysg i mi, dros f'eimoes hi a gadwaf. [verse 34] O par i'm ddeall y ddeddf hon, o'm calon mi a'i cyflownaf. [verse 35] Par i'm fynd lwybr dy ddeddf ar frys, hyn yw fy 'wyllys deilwng; [verse 36] A'm calon at dystiolaeth dda, nid at gybydd-dra gostwng.

[verse 37] Tro fi rhag gweled gwagedd gwael, bywha fi'i gael dy ffordd di. [verse 38] Cyflowna d'air â mi dy was, yna caf râs i'th ofni. [verse 39] Ofnais warth, o tro heibio hon, da yw d'orchmynion tyner. [verse 40] Wele, f'awydd i'th gyfraith yw, gwna ym fyw o'th gyfiownder.

Vau. Et veniat super me. Rhan. 6.

[verse 41] Arglwydd dod dy drugaredd ym, a hyn o rym d'addewid. [verse 42] Drwy gredu'n d'air rhof atteb crwn i'm cablwr hwn a'm dilid. [verse 43] O'm genau na ddwg dy air gwir, i'th farnau hir yw'ngobaith. [verse 44] Minnau'n wastadol cadwaf byth dy lân wehelyth gyfraith.

[verse 45] Mewn rhydid mawr rhodio a wnaf, a cheisiaf dy orchmynion. [verse 46] A'th dystiolaethau rhof ar goedd, o flaen brenhinoedd cryfion. [verse 47] Heb wradwydd llawen iawn i'm cair yn d'air, yr hwn a hoffais. [verse 48] Codaf fy nwylo at dy ddeddf drwy fyfyr, greddf a gredais.

Zain. Memor esto. Rhan. 7.

[verse 49] Cofia i'th was dy air a'th raith, lle y rhois fy ngobaith arno. [verse 50] Yn d'air mae nghysur i igyd, yr hwn mae' mywyd yntho. [verse 51] Er gwatwar beilch ni throis ychwaith oddiwrth dy gyfraith hoyw-bur. [verse 52] Cofiais (o Dduw) dy ddeddf erioed, yn honno rhoed i'm gysur.

[verse 53] Y trowsion a ofnais yn faith, sy'n torri'r gyfraith eiddod'. [verse 54] O'th ddeddf y cenais gerdd yn hy, yn nhy fy mhererindod. [verse 55] Cofiais d'enw (fy Ion) bob nos▪ o serch i'th ddiddos gyfraith. [verse 56] Cefais hynny am gadw o'm bron dy ddeddf: sef hon sydd berffaith.

Cheth. Portio mea Domino. Rhan. 8.

[verse 57] Ti Arglwydd wyt i mi yn rhan, ar d'air mae f'amcan innau. [verse 58] Gweddiais am nawdd gar dy fron o'm calon yn ol d'eiriau. [verse 59] Meddyliais am ffyrdd dy ddeddfau, a throis fy nghamrau attynt. [verse 60] Dy eirchion ar frys a gedwais, nid oedais ddim o honynt.

[verse 61] Er i draws dorf fy' speilio i, dy gyfraith ni anghofiais. [verse 62] Gan godi ganol nos yn frau, dy farnau a gyffesais. [verse 63] Cyfaill wyf i'r rhai a'th ofnant, ac a gadwant dy eiriau. [verse 64] Dy nawdd drwy'r tir sy lawn i'n mysg, Duw dysg i mi dy ddeddfau.

Teth. Bonitatem fecisti. Rhan. 9.

[verse 65] Arglwydd gwnaethost yn dda a'th was, yn ol dy râs yn addo. [verse 66] Dysg i'm ddeall dy air yn iawn, 'r wy'n credu'n gyflawn yntho.

[verse 67] Cyn fy ngostwng euthym ar gam, yn awr wyf ddinam eilwaith. [verse 68] Da iawn a graslawn ydwyt ti, o dysg i mi dy gyfraith.

[verse 69] Dy air er beilch yn clyttio ffug, â'm calon orug cadwaf. [verse 70] Breision ynt hwy, er hyn myfi, dy gyfraith di a hoffaf. [verse 71] Fy mlinder maith da iawn i'm fu, i ddysgu dy ffatusoedd. [verse 72] Gwell fu i'm gyfraith d'enau glân nag aur ac arian filoedd.

Iod. Manus tuae fecerunt me. Rhan. 10.

[verse 73] A'th ddwylaw gwnaethost fi dy hun, a rhoist i'm lun yn berffaith: O par i'm ddeall dy air di, a dyscaf fi dy gyfraith. [verse 74] Y sawl a'th ofnant gwelant hyn, bydd llawen genthyn weled, Am fod fy ngobaith yn dy air, yr hwn a gair ei glywed.

[verse 75] Duw gwn fod dy farnau 'n deilwng, a'm gostwng i yn ffyddlon: [verse 76] Dod nawdd er cyssur i'm dy was, o'th ras a'th addewidion. [verse 77] Dod i'm dy nawdd, a byddaf byw, dy gyfraith yw yn felys. [verse 78] Gwradwydder beilch a'm plyg ar gam, myfyriaf am d'ewyllys.

[verse 79] Y rhai o Dduw a'th ofnant di, troer y rhei'ni attaf: A'r rhai adwaenant er eu maeth, dystiolaeth y Goruchaf. [verse 80] Bydedd sy nghalon yn berffaith, yn dy lân gyfraith Arglwydd, Fel nas gorchuodier yn y byd, fy wyneb-pryd â gwradwydd,

Caph. Defecit anima mea. Rhan. 11.

[verse 81] Gan ddisgwyl am dy iechyd di, mae f'enaid i mewn diffig Yn gwilied beunydd wrth dy air, o Arglwydd cair ff'n ddiddig. [verse 82] Y mae fy llygaid mewn pall ddrych yn edrych am d'addewyd, Pa bryd (o Arglwydd, dwedais i) i'm ddiddeni â'th iechyd?

[verse 83] Cans wyf fel costrel mewn mwg cau: cofiais dy eirian cyfion. [verse 84] Pa hyd yw amser dy wâs di? Pa bryd y berni'r trowsion? [verse 85] Cloddiai'r beilchion i'm byllau: hyn sy'n erbyn dy gyfreithiau. [verse 86] Gwirionedd yw d'orchmynion di, cymmorth fi rhag cam faglau.

[verse 87] Braidd na'm difent o'r tir ar gais: ond glynais wrth d'orchmynion. [verse 88] Bywha fi Dduw, i gadw'yn glau, dystiolaeth d'enau ffyddlon.

Lamed. In aternum Domine. Rhan. 12.

[verse 89] Byth yn y nef y pery d'air, o Dduw cair dy wirionedd O oes i oes: siccrheist y tir na siglir mo'i amgylchedd. [verse 90] Safant byth wrth dy farnau di, maent i ti'n weision vfudd. [verse 91] Oni bai fod dy ddeddf yn dda, i'n difa buasai gystudd.

[verse 92] A'th orchmynion y bywheist fi, am hyn y rhei'ni a gofiais. [verse 93] Eiddoti wyf, Duw achub fi, dy ddeddfau di a geisiais. [verse 94] Disgwyl fy lladd mae'r anwir sur: 'r wy'n ystyr dy dystiolaeth.

[verse 96] Ar bob perffeithwrydd mae terfyn, ond ar d'orchymmyn helaeth.

Mem. Quomodo dilexi. Rhan. 13.

[verse 97] Mor gu (o Arglwydd) gennyf fi, dy ddeddf di a'th gyfammod: Ac ar y rhai'n o ddydd i ddydd, y bydd fy holl fyfyrdod. [verse 98] Gwnaethost fi â'th orchmynion iach, yn ddoethach nâ'm gelynion: Cans gyd â mi yn dragywydd, y bydd dy holl orchmynion.

[verse 99] Gwnaethost fi'n ddoethach (o Dduw Ion) nâ'r athrawon a'm dyscynt: Oblegid fy myfyrdod mau, dy dystiolaethau oeddynt. [verse 100] Am gadw o honof dy ddeddf di, mwy nâ'm rhieni delldais: [verse 101] Rhag dryg-lwybr, fel y cadwn d'air, fy nrhaed yn ddiwair cedwais.

[verse 102] Rhag dy farnau ni chiliais i, cans ti a'm dysgaist ynthynt. [verse 103] Mor beraidd gennif d'eiriau iach, nâ'r mel melusach ydynt. [verse 104] O Arglwydd a'th orchmynion di, y gwnaethost fi yn bwyllawg: Am hynny 'r ydwyf yn casau pob cyfryw lwybrau geuawg.

Nun. Lucerna pedibus meis. Rhan. 14.

[verse 105] Dy air i'm traed i llusern yw, a llewych gwiw i'm llwybrau. [verse 106] Tyngais, a chyflowni a wnaf, y cadwaf dy lân ddeddfau. [verse 107] Cystuddiwydd fi'n fawr, Arglwydd da: bywha fi'n ol d'addewyd: [verse 108] Bodloner di, o Arglwydd mau, ag offrwm genau diwyd, A dysg i'm dy holl farnau draw.

[verse 109] f'enaid sy'im llaw'n wastadol: Am hynny nid anghofiais chwaith, dy lân gyfraith sancteiddiol. [verse 110] Yr annuwiolion i'r ffordd fau, rhoddasant faglau geirwon: Ni chyfeiliornais i er hyn, ond dylyn dy orchmynion.

[verse 111] Cymrais yn etifeddiaeth lân, byth weithian dy orchmynion, O herwydd mai hwyntwy y sydd, lawenydd mawr i'm calon. [verse 112] Gostyngais i fy nghalon bur, i wneuthur drwy orfoledd, Dy ddeddfau di tra fwy'n y byd, a hynny hyd y diwedd.

Samec. Iniquos odie habui. Rhan. 15.

[verse 113] Dythmygion ofer caseis i, a'th gyfraith di a hoffais. [verse 114] Lloches a tharian i'm i'th gair: wrth dy air y disgwyliais. [verse 115] Ciliwch rai drwg oddiwrthiff, fy Nuw cadwaf ei gyfraith, [verse 116] Cynnal fi â'th air, a byw a wnaf, ni wridaf am fy ngobaith.

[verse 117] O cynnal fi, fy Arglwydd Naf, a byddaf iach dragwyddol: Ac yn dy ddeddfau iach y bydd fy llawenydd gwastadol. [verse 118] Sethraist o Arglwydd, yr holl rai, a ai oddiwrth dy ddeddfau: Am mai oferedd gar dy fron oedd eu dychmygion hwythau.

[verse 119] Difethaist holl rai drwg y tir, fel y dyfethir sothach. Am hyn dy dystiolaethau di, a gerais i 'n anwylach.

[verse 120] O Arglwydd Dduw rhag ofn dy ddig, fy gnhawd am cig a synnodd. Rhag dy farnedigaethau di, fy yspryd i a ofnodd.

Ain. Iudicium feci. Rhan. 16.

[verse 121] Barn a thrugaredd a wneuthym, na ddod fi ym caseion: [verse 122] O Arglwydd, dysg ddaioni i'th was, achud rhag câs y beilchion. [verse 123] Pallai'n golwg yn disgwyl llawn iechyd o'th gyfiawn eiriau. [verse 124] Yn ol trugaredd â'th was gwna, dysg imi'n dda dy ddeddfau.

[verse 125] Dy was wyf fi, deall i'm dod, i wybod dy amodau. [verse 126] Madws it (Arglwydd) roddi barn, torrwyd dy gadarn ddeddfau. [verse 127] Mwy nag aur hoffais dy ddeddf di, pe rhon a'i goethi yn berffaith. [verse 128] Yn vniawn oll y cyfrifais, cascais lwybrau disfaith.

Pe. Mirabilia. Rhan. 17.

[verse 129] Rhyfedd yw dy dystiolaethau, fy enaid innau a'i cadwodd. [verse 130] Egoriad d'air yn olau y caid, i weiniaid pwyll a ddysgodd. [verse 131] Dyheais gan chwant (o Dduw Ion) i'th lân orchmynion croyw. [verse 132] Edrych di arnaf, megis ar y rhai a gâr dy enw.

[verse 133] Yn ol d'air cyfarwydda 'nrhoed, anwiredd na ddoed arnaf. [verse 134] O gwared fi rhag trowsedd dyn, a'th orchymmyn a gadwaf; [verse 135] Llewycha d'wyneb ar dy was: dysg imi flas dy ddeddfau. [verse 136] Dagrau om' golwg llifo' a wnânt, nas cadwant dy gyfreithiau.

Tsade. Iustus es Iehoua. Rhan. 18.

[verse 137] Cyfiawn ydwyt (o Arglwydd Dduw) ac vniawn yw dy farnau▪ [verse 138] Dy dystiolaethau yr vn wedd, ynt mewn gwirionedd hwythau. [verse 139] Fy serch i'th air a'm difaodd, pan anghofiodd y gelyn. [verse 140] D'ymabrodd parwyd drwy fawr ras, hoffodd dy wâs d'orchymyn.

[verse 141] Nid anghofiais dy gyfrath lân, er bod yn fychan f'agwedd. [verse 142] Dy gyfiawnder di cyfiawn fydd; a'th ddeddf di sydd wirionedd. [verse 143] Adfyd cefais, a chystudd maith: dy gyfraith yw 'nigrifwch. [verse 144] Gwna i'm ddeall cyfiownder gwiw: a byddaf fyw mewn heddwch.

Koph. Toto corde, Rhan. 19.

[verse 145] Llefais â'm holl galon, o clyw, a'th ddeddfau Duw a gadwaf, [verse 146] Arnati llefais, achub fi, a'th lwybrau di a rodiaf. [verse 147] Gwaeddais, achubais flaen y dydd, wrth d'air yn vfydd gwiliais. [verse 148] Deffroe fy llygaid ganol nos, o achos d'air a hoffais.

[verse 149] Clyw fi'n ol dy drugaredd dda, bywha si'yn ol dy farnau. [verse 150] Arnaf rhai sccler a nessânt: troseddant dy gyfreithiau. [verse 151] Tithau bydd agos, Arglwydd Dduw: gwirionedd yw d'orchmynion. [verse 152] Gwyddwn fod dy dystiolaethau, gwedi eu sirrhau yn gryfion.

Resh. Ʋide humilitatem. Rhan. 20.

[verse 153] Gwel fy nghystudd, gwared ar gais,

cans cofiais dy gyfreithiau. [verse 154] Dadleu fy nadl, rhyddha fi'n rhodd, yn ol ymadrodd d'enau. [verse 155] Ffordd iechydwriaeth sydd bell iawn, oddiwrth anghyfiawn ddynion, Am nad ydynt yn ceisio'n glau, mo lwybr dy ddeddfau vnion.

[verse 156] Dy drugaredd Arglwydd aml yw, gwna i'm fyw'n ol dy farnau. [verse 157] Llawer sy'm herlid, r'wyf er hyn, yn dylyn dy lân ddeddfau. [verse 158] Gwelais y traws, a gresyn fu, iddynt ddirmygu d'eiriau. [verse 159] Hoffais dy ddeddf, bywha fi' Argl∣wydd, herwydd dy drugareddau.

[verse 160] Dechrau dy air gwirionedd yw, o Arglwydd Dduw y llywydd: A'th gyfiawn farnedigaethau, sydd yn parhau 'n dragywydd.

Schin. Principes persecuti sunt. Rhan 21.

[verse 161] Y cryf a'r gam f'erlid a wnai, rhag d'ofn y crynai' nghalon. [verse 162] Oblegid d'air wyf lawen iawn, fel pe cawn dlysau mowrion. [verse 163] Celwydd ffieidd-dra a gasais, a hoffais dy gyfreithiau: [verse 164] Saith waith bob dydd y rhof yt glod, am fod yn dda dy farnau.

[verse 165] Y sawl a gâr dy air, cânt hedd, drwg nis goddiwedd mhonyn. [verse 166] Gwiliais Arglwydd wrth dy iechyd, gan wneuthyd dy orchymmyn. [verse 167] Dy ddeddf cadwodd fy enaid i, a hi yn fawr a hoffais. [verse 168] Am fod fy llwybrau gar dy fron, d'orchmynion nid anghofiais.

Tau. Appropinquat deprecatio. Rhan. 22.

[verse 169] O'th flaen Arglwydd nessaed fy nghri, dysg imi ddeall d'eiriau. [verse 170] Gwared fi'n ol d'ymadrodd rhâd, del attad fy ngweddiau. [verse 171] Dy fawl a draetha' ngenau 'n wych pan ddysgych ym' dy ddeddfau. [verse 172] Datgan fy nhafod d'air yn rhwydd, herwydd dy gyfiawn eiriau.

[verse 173] Cymhorthed dy law fi ar gais, Dewisais dy orchmynion. [verse 174] Cerais dy iechyd, a'th ddeddf sydd lawenydd mawr i'm calon. [verse 175] Bo f'enaid byw, a mawl it rhoed: dy farn boed i'm amddiffyn. [verse 176] Crwydrais fel oen, dy was o cais, cans cofiais dy orchymmyn.