Quid est, inquit, quod dicit Jansenius, non admittere se indifferentiam, qualem admittunt recen∣tiores Scholastici? Vin dicam, mi Pater? Non admittit Jansenius indifferentiam qualem Jesuitae, quos molli recentiorum Scholasticorum nomine ap∣pellat; Vide libri oras, non alios videbis quam Je∣suitas adscriptos.
Pergit Annatus, & ita disputat: Admittunt ne illi aliam indifferentiam, quam illa quam admittit Ecclesia? Ita prosus: admittunt Moliniani indiffe∣rentiam recta fronte cum gratia efficaci pugnau∣tem; admittunt indifferentiam quae postulet non modo ut semper positis omnibus ad agendum requi∣sitis possimus agere & non agere, sed etiam qua cum omnibus illis ad agendum requisitis, etiam cum ipsa gratia oppositus actus aliquando componatur. Hanc nunquam agnovit Ecclesia. Sed solennis Annati mos, quae proprie in Societatem suam dicta sunt, in omnes Theologos spargere, ad concitandam Iansenio apud omnes invidiam.
Expressa est apud Jansenium, inquit Annatus, indifferentiae negatio, parall. not. 79. dum Sua∣rem, Bellarminum & Vasquez eo nomine accusat, quod gratiam a imittant qua stante in libero arbitrio, possit arbitrium, indifferenter velle & nolle. Nunquamne intelliget Annatus solos hic Molinistas a Jansenio carpi, qui praesente sua gratia sufficien∣te, non certo in alteram partem vergere volunta∣tem dicunt, sed nunc gratiam rejicere, nunc ac∣cipere versatili & instabili motu, sine ullo alio Dei auxilio? Hanc indifferentiam negat, rejicit, dam∣nat Jansenius, & quicunque cum Iansenio vestram illam gratiam versatilem detestantur: atque ut ille Molinisticam respuit gratiam, sic illas locutiones quibus a Molinistis exprimi solet, nempe ejus u∣sum vel non usum in libero relinqui arbitrio, posse illam arripi vel repudiari pro nutu, posse ei volun∣tatem consentire vel dissentire, velle & nolle: quae locutiones licet rectum habeant sensum in do∣ctrina Thomistarum, & ideo determinatae & alli gatae ad illorum sensum, saepe, ut jam late proba∣vimus, a Jansenio probentur, tamen quia in Mo∣linistarum ore, imo in ore vulgi, nihil aliud sig∣nificant nisi gratiam versatilem quam pro nutu nunc accipit, nunc abjicit voluntas, nullo, cum accipit, uberiore instructa auxilio quam cum abjicit; hinc merito sensum istis locutionibus a Molinistis expressum explodit Iansenius.
Equidem miror tam tardum Annato ingenium fuisse, ut tam facilem verborum disctepantiam con∣ciliare nequiverit. Admittit indifferentiam Jan∣senius: negat indifferentiam Jansenius: fatetur gratiae quamlibet efficaci vel consentire vel dissen∣tire posse voluntatem; negat idem in libero arbitrio relictam gratiam; negat eam pro arbitrio recipi vel repelli. Si non ipse mentem suam interpretatus es∣set, tamen injurium erat pugnam illam verborum non aliqua, praesertim expedita & ad manum distin∣ctione componere: sed prorsus excusatione carent qui in illa ambiguita••e cavillantur, cum ipse sic prae∣cise definierit, quam indifferentiam oppugnet, quam admittat, ut nullum disputationi locum reli∣querit.
Definit indifferentiam quam oppugnat lib. 8. de gr. Christi cap. 20. Quandiu, inquit, hic vivi∣mus, semper inest indifferentia libero arbitrio, sed non eo modo quo isti Scholastici (Jesuitae) putant, quos supra diximus, qui quocunque modo arbitrium, sive gratiae, sive peccati delectationibus imbuatur, sem∣per existimant cum utravis ejus dispositione posse fieri ut utrumlibet velit, sive bonum, sive malum, pro il∣la sola scilicet innata idifferentia voluntatis, quae sub quacunque dspositione actum praeveniente sese sua liber∣tate in utramvis partem flectit.
Non potuit clarius Molinianam indifferentiam significare; quae cum quacunque gratia non nudam potestatem actus expertem, sed ipsum contrari∣um actum componit, qua voluntas ita potens fin∣gitur, ut instructa sufficienti auxilio, nunc se in al∣teram partem flectat, nunc in aliam reflectat. Hanc indifferentiam oppugnarunt quotque in disci∣plina Thomistarum floruere Theologi; hanc reve∣ra tanquam humanae superbiae inventum insectatur passim Jansenius: at illam alteram Thomistarum, qua voluntas ita potest dissentire gratiae efficaci, ut nunquam dissentiat, ibidem ultro fatetur admit∣titque, & late explicat Jansenius.
Eodem, inquit, tempore quo voluntatis arbitrium sub gratia efficaciter eam movente positum est; imo quo etiam actum voluntatis bonum facit, est in eadem vo∣luntate potestas illud non faciendi, imo peccandi: non quod cessatio ab actu quem tunc elicit, aut actuale peccatum cum gratiae delectantis influxu possit consiste∣re, quod sensus compositus postularet: sed quia ces∣sandi & peccandi potestas cum eadem gratia simul in eodem volunnatis arbitrio conjungi potest. Sic ergo vo∣luntas quantumcunque gratiae suavitate capiatur, po∣test non agere id quo rapitu••, quia veram non agendi potentiam etiam sub gratia rapiente retinet, quamvis fieri nequeat ut ipsa non actio cum gratiae operatione in eadem simul voluntate copuletur.
Habet Annatus ad suas argutias. Habet Lector unde judicet, utrum aequius sit eam Jansenio haere∣sim tribui, quam disertis verbis ipse rejiciat; an vero illius verba, ut multum ambigua, eo sen∣su intelligi quo ab ipsomet explicata esse demon∣stratur.