To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.
Ad primum obtinendum solis se oculis advocatis egere dicunt Iansenii defensores; adeoque objecta Iansenii loca cum aliis Augustini aut aliorum Pa∣trum locis e regione ita componunt.
Gratiae sanae voluntatis in primi hominis libero relinquebatur arbitrio, ut eam si vellet desere∣ret, aut si vellet utere∣tur: gratio vero lapsae ae∣grotaeque voluntatis nul∣lo modo in hominis re∣linquitur arbitrio, ut eam deserat aut arripiat si voluerit; sed ipsa est potius illa postrema gra∣tia, quae invictissime fa∣cit ut velit, & a volunta∣te non deseratur.
Nec illa gratia sani ho∣minis parva erat, qua de∣monstrata est etiam po∣tentia liberi arbitrii, quo∣niam sic adjuvabatur ut sine hoc adjutorio in bo∣no non maneret, sed hoc adjutorium si vellet desereret: haec autem tanto major est, ut pa∣rum sit homini per illam reparare perditam liber∣tatem; parum sit denique non posse sine illa vel apprehendere bonum, vel permanere in bono, nisi etiam efficiatur ut velit. Prima gratia est qua fit ut habeat homo justitiam si velit; Secunda plus potest, qua etiam fit ut velit. Si in tanta infir∣mitate vitae hujus ipsis Relinqueretur voluntas sua, nec Deus in eis ope∣raretur ut vellent, inter tot & tantas tentationes voluntas ipsa succumbe∣ret. Subventum est infir∣mitati voluntatis huma∣nae, ut divina gratia insu∣perabiliter & indeclina∣biliter ageretur.
Notae quaedam.
NOTA. I. Insuperabilem, indeclinabilem illam gratiam quae dat velle, quae non relinquit homini vo∣luntatem suam, sed facit velle: quae non est similis gratiae Adamicae, quam ipse deserebat cum vellet, ita necessariam ab Augustino statui, ut sine ea di∣cat non posse hominem lapsum vel apprehendere bo∣num, vel permanere in bono.
NOTA. II. gratiam quae relinquitur libero arbi∣trio, quam deserit homo cum vult, nihil aliud esse Augustino & Jansen••o quam gratiam versatilem & Molinianam. Semper enim eam opponit Augusti∣nus efficaci quae facit velle; sed hoc late infra pro∣babitur.
NOTA. III. Non id nunc agi, utrum Janseni∣us cum Augustino sentiat, sed utrum cum ••ugusti∣no loquatur; quod certe qui haec loca inspexerit, negare nemo potest. Fieri tamen posse non diffi∣temur, ut alienum ab Augustino sensum in his voci∣bus inc••userit. Sed hoc factum probare debent Mo∣linistae. Non factum vero probant Jansenii defen∣sores, ut infra ostendetur.
Tota doctrinae Augusti∣stini moles eo collimat, ut Christiani credant, & qui possunt intelligant, non liberum arbitrium esse quod reddat auxilium efficax, vel inefficax, & quod sit causa cur hic & nunc Deusinfluat in opus, quod possit gratiae effici∣entiam seu influxum in opus impedire, quod li∣bertas illius causa sit, ut actus singuli hic & nunc fiant.
Et in margine, Moli∣nam, Lessium, Sua∣rem, adscribit, quorum sunt verba quae distinctis hic characteribus excusa sunt.
Certum est nos velle cum volumus; sed ille fa∣cit ut velimus bonum. Certum est nos facere cum facimus; sed ille fa∣cit ut faciamus, praeben∣do vires efficacissimas voluntati.
Ibidem.Ut in Deum credamus & pie vivimus, non vo∣lentis neque currentis, sed miserentis est Dei: non quia velle non debe∣mus & currere, sed quia in nobis & velle opera∣tur & currere.
Nota.
Morellium adhuc ut potui tuli, sed hic prorfus ferri potest, quem non puduit Lessi & Molinae loca, distinctis apud Jansenium characteribus expressa, solam gratiae versatilis doctrinam complexa, quasi fidem Catholicam a summo Pontifice consecratam proferre, & in hoc Jansenium erroris arguere, quod Molinae doctrinam dicat ab Augustino im∣probari. Nec est quod causetur commune esse Thomistis ac Molinistas dogma: Posse liberium arbitrium gratiae influxum impedire. Alio enim longe sensu a Molinistis asseritur, alio a Thomi∣stis. Isti duplex genus gratiae admittunt, unum cui nunquam resistitur, aliud cui semper resistitur in secundario effectu, id est, plena conversione, quam ista gratia nunquam operatur sine uberiore auxilio. Hoc nunquam negavit Jansenius, imo multis locis admisit. At vero Molinistae uniusmodi gratiam admittunt, quae cum possit actu & effecti∣ve sortiri effectum, nunc a libero arbitrio impe∣ditur, nunc non impeditur. Itaque a libero arbi∣trio pendere volunt quod gratia nunc sit efficax, nunc inefficax. Hoc negat Jansenius, hoc ab Augustino improbati dicit; hoc tota olim Congre∣gatio de Auxiliis in Molina damnavit his verbis: Hac propositio & doctrina Patris Molinae, quatonus docet efficaciam auxilii divini pendere ab effectu libe∣ri arbitrii humani, non autem ab ipso auxilio, prout a Deo venit, & ex modo motionis divinae, videtur tradita a Semipelagianis; ass••ritur autema Molina contra expressam sententiam sancti Augustini lib. de corr & grat. Hoc negant omnes pene Romani Theologi, quibus ut blandirentur qui Romae quin∣que propositiones impugnarunt, & ne gratiam
Non agitur de gratia sufficiente versatili statuen∣da, quae modo effectum suum habeat, modo non habeat; sed tantum in genere, utrum verum sit in statu na∣turae lapsae nullam dari gratiam quae vere suffici∣ens sit.
Gratia tollit omnem voluntatis resistentiam.
Haec gratia quae occulte humanis cordibus divina largitate tribuitur, a nul∣lo duro corde respuitur; quia ideo tribuitur, ut cordis duritia primitus auferatur.
Lib. ab Simpl. q. 2.Nescio quomodo di∣catur frustra Deum mise∣reri, nisi nos velimus. Si enim Deus miseretur, ergo jam volumus: ad eandem quippe miseri∣cordiam pertinet ut veli∣mus.
Gratiam Dei ita victri∣cem statuit Augustinus, ut non raro dicat homi∣nem operanti Deo per gratiam non posse resi∣stere, sed e contrario Deum non quicquid vo∣luntatem facturam prae∣videt, sive absolute, sive conditionate, sed quic∣quid omnino voluerit in voluntate operari, quam ipse magis habeat in sua omnipotentissima pote∣state, quam ipsa voluntas. Quod probat illis locis quae hic è regione posita sunt.
Deo volenti salvum fa∣cere, nullum hominis re∣sistit arbitrium. Sic enim velle & nolle in volentis aut nolentis est potesta∣te, ut divinam volunta∣tem non impediat, nec superet potestatem. De his enim qui faciunt quae non vult, facit ipse quae vult. Non est itaque du∣bitandum voluntati Dei qui in caelo & in terra omnia quaecunque voluit fecit, & qui etiam illa quae futura sunt fecit, huma∣nas voluntates non posse resistere, quominus faciat ipse quod vult.
Nulla prorsus effectu caret, sed eum in omni∣bus in quibus datur, in∣fallibiliter operatur.
Agis si ageris, & bene agis si a bono ageris.
Gratiam tanquam cau∣sam & operationem vo∣luntatis bonam velut ef∣fectum esse, ut Philoso∣phi loquuntur, converti∣biles & a se mutuo inse∣parabiles.
Nescio quomodo dica∣tur frustra Deum misere∣ri nisi nos velimus. Si enim Deus miseretur, jam volumus.
Hoc ipso quo effectu bono destituitur, nullam ei gratiam collatam esse.
Si omnis qui audivita Patre & didicit venit, om∣nis qui non venit non au∣divit a Patre nec didicit. Absit ut quisquam non veniat, qui a Patre audi∣vit & didicit.
Ibid.Qui credunt Praedica∣tore forinsecus insonan∣te, intus a Patte audiunt atque discunt. Qui autem non credunt, foris audi∣unt, intus autem non au∣diunt, neque discunt.
Lib. de gr. Chr. c. 13:Qui novit quod fieri debeat & non facit, non∣dum a Deo didicit secun∣dum gratiam, sed secund∣dum legem; non secun∣dum Spiritum, sed se∣cundum literam.
Ibid.Quando Deus docet, non per legis literam, sed per Spiritus gratiam, ita docet, ut quod quisque didicerit, non tantum cognoscendo videat, sed etiam volendo appetat, agendoque perficiat.
Lib. 2. operis ult: in Julianum.Cum verbis Doctor plantat & rigat, possumus dicere, forte credit audi∣tor; cum vero Deus dat incrementum, sine dubio credit & proficit.
Quae agit & peragit ef∣fectum.
Ipsa suum consummat opus.
Ex his omnibus conficiunt Jansenii defensores, nihil in ipsis Jansenii locutionibus esse reprehen∣dendum, omnesque bono sensu accipi posse, eo scilicet quo ab Augustino acceptae sunt: inde ejus∣modi argumentum concinnant.