EOs hactenus sensus examinavi, quos controver∣sae propositionis cortex primo velut intuitu re∣praesentat. Distinxi pravos & damnatos a bonis nec damn••bilibus, dum ostendi in primo capite ille∣gitimam Baii doctrinam de libertate aut peccato primis concupiscentiae motibus attributo, religio∣sissime fuisse damnatam. Dum in secundo capite insinuavi indifferentiam ad bonum & malum ab homine via ore non nisi erronee posse negari: Dum∣que demum in tertio & quarto capite per rationes Theologicas & ex Patrum solidissima mente, a qua ple•…•…que recentiorum satis inconsulte & inadver∣tenter recesserunt, libertatem cum agendi necessi∣tate composui, & absque ulla indifferentia stare posse demonstravi.
Deregendus superest praecipuus & secretior finis qui Molinistas movit ut propositionem controver∣sam miro ambiguitatis studio implicatam connecte∣rent, & a Sede Apostolica damnandam postularent. Quid enim quaerunt? Num ut per damnatam hanc propositionem damnetur sensus Baii tanquam a Jansenio renovatus? Non hoc quaerunt qui Jan∣senium aequssimae Baii damnationi subscripsisse cer∣to certius norunt. Num ut indifferentia, tum con∣tradictionis tum contrarietatis, putetur ab homine, dum vivit, inseparabilis? Norunt & hoc etiam a Janseno millies assertum, ac velut fidei dogmata contra Calvinum & alios hujus seculi novatores, ex Augustino Scripturas ubique allegante, firmiter constitutum. Num ut non liceat deinceps opinari Deum & Beatos in sua felicitate, aut daemones & damnatos in suis aerumnis liberos esse, nec tamen indifferentes, sed immutabilis voluntatis necessi∣tate illos ad bonum, & hos ad malum esse deter∣minatos? Non hoc etiam quaerunt, qui ignorare non possunt, id olim venerabili Patrum antiqui∣tati constanter acceptum, id nec ab hodiernis e∣tiam Scholis ita exulat, quin absque aliqua cen∣surae formidine & licuerit semper, & liceat nobi∣lissimis Scoti Discipulis, se etiam ex frequenti Divi Thomae suffragio non inaniter protegentibus, vel in ipsa Spiritus Sancti aeterna ac pet se primo neces∣saria processione libertatem asserere? Non igitur hoc quaerunt, quod se expresse obten••utos sperare nequeant.
Solius gratiae Christi efficacis & humanorum cor∣dium omnipotentissima facilitate vict••icis, eversioni intendunt; huic cum Pelagio bellum indixere, & huic ab Ecclesiae fide eliminandae suas disponunt machinas. Quamvis igitur omnia fort••ssis supra∣dicta quaerere se simulent, & quasi male a Jan••enio asserta mentiantur, ea quae sub unius propositionis censura & damnatione proscribenda sollicitent, non tamen haec quaerunt, sed per haec aut in toto aut in parte obtenta, insidiantur solidissimae veritati, quam, licet a Censoribus impensatam, a Judicibus intactam, & a sententia nota penitus immunem, volunt tamen velut formaliter damnatam ex proba∣bili apud imperitos consequentia se posse traducere. Diffidunt quippe de suae causae aequitate, quam in Fausto, Cassiano, & aliis Semipelagianis Massilien∣sibus lugent totius Ecclesiae maledictis eversam. Vident quam se periculosae viae commiserint. Sed quo imprudentiam suam in suscepta semel doctrinae Catholicae impugnatione ipsa facti contumacia co∣honestent: &, quod perseveranter agunt, pruden∣ter inchoasse judicentur: nihil relinquunt intenta∣tum, ex quo quodammodo sperent se, si non vi∣ctoriam assecuturos, saltem adversae sibi partis jura perturbaturos.
Admittunt omnes Divi Augustini & Divi Tho∣mae Discipuli plenam in homine, dum vivit, ad bene vel male agendum indifferentiam, quam nulia tollat gratiae quantum cunque efficacis determinatio. Admittunt liberum hominis arbittium, etiam sub moventis gtatiae delectatione constitutum, adhuc tamen posse bonum, ad quod movetur, non tan∣tum non facere, sed etiam facere malum. Verum quia non admittunt, quod olim contentiosissime postulabat Pelagiusi, & constantissime negabat Au∣gustinus, posse componi actualem creatae voluntatis dissensum cum ipsa actuali motione gratiae efficacis, seu (ut in Scholis loquuntur) dicunt motionem efficacem Divinae gratiae non tollere a libero arbi∣trio indifferentiam, aut vero inferre necessitatem sensus divisi, sed solum sensus compositi, hoc est u∣no verbo, & libertatem salvant & gratiae efficaciam. Hinc Molinistarum adversus eos incitata contentio, & ferocissimus armatus furor, qui quod desperet se posse unquam perfringere aut penetrare, tenta∣tum hactenus frustra hunc sensus compositi & divisi fortissimum clypeum, quo rubiginosa Pelagianorum tela, adversus libertatis & gratiae concordiam im∣missa, cuncta facillime eliduntur, de eo ab eis per dolum & insidias subtrahendo astutissime cogi∣tavit.
Hoc totum controversae propositionis fabricandae & apud Sedem Apostolicam criminandae arcanum secretissimum: si enim obtinerunt Molinistae dam∣nari propositionem quae asserit, ad merendum & de∣merendum in statu naturae lapsae non requiri in homine libertatem a necessitate, sed sufficere libertatem a coactione, mox inferent audacissime, damnatam e∣tiam necessitatem sensus compositi, de qua tamen Sedes Apostolica nec per somnium cogitaverit, ex∣ultabuntque exultatione pessima, & orbem inple∣bunt camoribus, explo sam gratiam Christi effica∣cem