The journal of Monsr. de Saint Amour doctor of Sorbonne,: containing a full account of all the transactions both in France and at Rome, concerning the five famous propositions controverted between the Jansenists and the Molinists, from the beginning of that affair till the Popes decision. / Faithfully rendred out of French. ; A like display of the Romish state, court, interests, policies, &c. and the mighty influences of the Jesuites in that church, and many other Christian states, being not hitherto extant.

CAPUT V.

Molinistae nullam gratiam efficacem admittunt, hoc est, Christi gratiam negant; &, si Au∣gustino creditur, non sunt Christiani.

PEr obtentam damnationom cujuscumque ex quinque propositionibus controversis volunt nobis Molinistae Christi gratiam efficacem eripere. Num ut in illius locum ineffabiliori aliquo supernae largitatis dono a se reperto nos cumulent? Id spe∣rem haud dubie de tam probis viris. Agedum; o∣stendant citius quod in hujus subtractae divinae gra∣tiae vices sint nobis suffecturi. Videre cupimus, pro∣bare volumus, ne quod cani Aesopeo in fabulis con∣tigit, dum Molina praeduce umbram insequimur, umbra nos cum offa deficiat, fames perurgeat.

Solicissimam quidem animorum pacem & adver∣sus omnes anxietates super salutis nostrae negotio pacatissimam quietem Lessius praecipuus Molinae dis∣cipulus peperisse se gaudet; splendissimam mundo in caligine constituto se lucem intulisse Molina glo∣riatur: per edoctam nobis eam gratiam, quae abs∣que ulla prorsus difficultate cum libertate hominis queat conciliari, quae non jam nos fatalibus vincu∣lis absolutae praedestinationis adstringat, quaeque fu∣turae nostrae sortis, aut aeternam calamitatem, aut nunquam defecturam beatitudinem in cujusque ma∣nu facillime statuat. Essent haec bonae spei praelu∣dia, ni iis ipsis olim usi Massilienses Presbyteri sub illa & promissae lucis & porrigendae consolationis specie densissimas sui erroris tenebras, pestilentis∣que doctrinae noxiam amaritudinem spargere fuis∣sent deprehensi.

Cavemus moniti, & hoc solum dolemus, quod qui semel in Massiliensium scrobem incauti incide∣re, ne se fateantur cecidisse, velint in eandem hodie Ecclesiam totam secum praecipitare, & qui∣dem per easdem salebras, a quibus ne & ipsi primum caderent, poterant deterreri. Quid enim tanta facilitas cum mysterio tam abstruso? Quid tanta claritas in re, ut loquitur Augustinus, tam profun∣da & abdita nimis? 1 1.1 Debuit vel ipsa facilitatis praesumptio in hoc arduo & sublimi Religionis ar∣gumento timorem injecisse, ne quod tam facile solvebatur, non recte intelligeretur. Quid enim stupet Paulus 2 1.2 gratiae dispensationem conside∣rans? Horret & mirabundus exclamat, profundam divini consilii in filiis regni deligendis altitudinem perpendens, praedicat inscrutabile esse hoc myste∣rium & inscrutabilitet a suo artifice dispensatum, ut omne os obstruatur, & subditus fiat omnis mun∣dus Deo. Afferit demum, non esse volentis neque currentis, sed Dei miserentis. Haec omnia mira & insperata facilitate per novum gratiae commentum Molina extricat, scrutatur inscrutabilia, compre∣hendit in comprehensibilia, penetrat inaccessa, stu∣porem compescit, horrorem serenat, praedestina∣tionis adyta cuique pandit, & totas aeternitatis sor∣tes in manu hominum deponit. Quid dicemus? Certe aut olim delirus Paulus, aut hodie Molina insanus; & si sani Molinistae qui haec videant, ma∣le tamen sani qui se non corrigant, sed per instru∣ctas agnitae veritatis insidias ipsam a qua timent cor∣rigi Sedem Apostolicam compellere satagant in er∣rores suos.

Non igitur gratia quam Molina docet & tam ab omni difficultate aut scrupulo liberam ostendit, ea∣dem esse potest cum ea quam docuit Paulus gratiae Apostolus, quamque tot mysteriorum obscuritati∣bus stupuit involutam. Sed nec potest eadem esse cum ea quam ex Apostolo Paulo & constantissime praedicavit, & ab iisdem numero tunc Pelagiano∣rum nunc Molinistarum calumniis (quod liberta∣tem evertat, quod fatum praedestinationis inducat, quod salutis desperationem suggerat) tutatus est Au∣gustinus. Quaenam ergo erit? Eadem omnino quae & Pelagianorum, ipsissima, inquam, verae Christi gratiae inimicorum gratia fallax, gratia hu∣manae voluntatis non ductrix, sed pedissequa, non domina, sed serva, &, ut gloriatur Molina, gra∣tia intellectu facillima, quae, ut nutui voluntatis omni ex parte subdita, non jam suspicionem relin∣quit eversae voluntatis cui semper obtemperat, non inductae fatalis praedestinationis quam penitus tol∣lit, non desperatae salutis quam a Dei arbitrio e∣reptam in cujusque hominis arbitrio plenissime reponit. Haec olim gratia Massiliensium, haec hodie Molinistarum, sed nunquam gratia Chri∣sti.

Itaque quod primum probandum assumpsimus, assertam a Molinistis gratiam non esse gratiam Chri∣sti, quamvis probatum jam maneat ex ostensa con∣trarietate inter gratiam Molinae & gratiam Pauli, quae est sine dubio Christi, amplius tamen paucis o∣stenditur.

Primo ex precibus Ecclesiae quas Lydium lapi∣dem esse ad dignoscendam Christi gratiam adeo reputat Augustinus, 3 1.3 ut eas solas intuendas ve∣lit, quo postulatae gratiae natura patescat. Quae∣ro ergo, an non gratiam Christi petat Ecclesia, cum eam a Christo postulat, aut per Christum? Quaero, an gratiam sufficientem Molinae qua possimus, an efficacem qua velimus? utrum eam postulet quae conferat nobis posse, an eam quae in nobis operetur & velle? Expendantur publicae

preces 1 1.4 sive quas aut ex Psalmorum, aut ex al∣terius Scripturae recitatione jugiter frequentat Ec∣clesia, sive quas, ut sunt ex arcano Scripturarum sensu collectae, Collectas appellamus. Mentior si non hactenus in his inauditum, quod sive pro nobis, sive pro aliis petamus gratiam qua orare, converti, bene operari & in bono perseverare possimus, si velimus, & si non eam semper petimus, qua ore∣mus, qua velimus, qua convertamur, qua bene o∣peremur, & qua in bono perseveremus. At gra∣tia qua possumus, si velimus, est gratia Molinae sufficiens; gratia qua volumus & operamur, est gra∣tia Christi efficax; igitur ut illa nunquam postulata, sic nec pro gratia Christi reputata. Sicut ergo in his Orationibus (Aug. 1. de dono persev. c. 23.) ita & in hac fide nata est & crescit & crevit Ecclesia, ut eam solam Christi gratiam credat, quae, ut ait Apo∣stolus, dat velle & operari, eam vero prorsus igno∣ret, quae dat solum posse si velimus. Hoc argumen∣to tanquam adversus omnes Pelagianorum cavillati∣ones peremptorio usus est frequentissime Augusti∣nus, definiente Caelestino Pontifice (in ep. ad Episc. Galliae c. 10.) quod legem credendi lex statuit suppli∣candi.

Secundo ex Scripturarum testimoniis quae non gratiam possibilitatis, seu Molinae sufficientem & vo∣luntaris pedissequam sonant, sed gratiam actionis seu victricem, efficacem, & quae, ait Apostolus, operatur in nobis & velle & perficere. Innumera ex his testi∣moniis urget Augustinus adversus 2 1.5 Pelagianos. Sic enim lib. de grat. Christi c. 25. c. 14. &c. 5. no∣tat non dixisse Apostolum, Deus est qui operatur in nobis posse, sed dixisse, qui operatur in nobis velle & perficere. Non dixisse Christum Apostolis, Spiri∣tus Patris vestri est qui dat vobis posse bene loqui, sed dixisse, qui loquitur in vobis. Non dixisse, omnis qui audivit a Patre & didicit, potest venire ad me, sed dixisse, venit ad me. Non dixisse Apostolum iis ad quos scribeba••, orare se ad Deum pro eis, ut possent nihil mali facere, & possent bonum facere, sed dix∣isse ne quid mali faciatis & bonum faciatis. Non dixisse Deum per Prophetam, dabo vobis cor novum &c. & faciam ut in justificationibus meis possitis ambulare; sed dixisse, faciam ut ambuletis. Haec & ejusmodi innume••a loca quae ex Scripturis ponderat Augustinus ut gratiam sonant efficacissimam, sic & gratiam Molinae excludunt potentialem seu sufficien∣tem, qua homini tribuatur posse operari si velit. Quantumcumque enim augeatur haec gratia Moli∣nistica, etiam ad centenos & millenos sufficientiae gradus, naturam suam nunquam exuet, nec aliud tri∣buet voluntati quam posse si velit, adeo ut sive De∣us operationem secuturam videat, sive non videat, sive Deus hoc velit, sive non velit, hoc sequetur cer∣tissime, vel ipsis Molinistis ita fatentibus, non quod gratia voluntatem, sed quod voluntas gratiam facit facere. Gratia Christi non est hujusmodi, nec ejus operatio aut influxus impulsum voluntatis expectat, sed praevenit, sed determinat, quodque ex Augusti∣no dicebat Pontifex Clemens, Agit in cordibus ho∣minum motum voluntatis eorum, faciendo ex nolenti∣bus volentes. Ergo gratiae Molinae nihil commune est cum gratia Christi.

Tertio demum probatur ex diversitate status ho∣minis integri & hominis lapsi quae diversa quoque exigit gratiae adjutoria. Hoc argumentum tanquam totius doctrinae de gratia Christi basim firmissimam saepe inculcat & late prosequitur Augustinus. Audi∣amus illud ex ipsius ore lib. de corrept. & grat. c. 11. & 12.

Quid ergo, inquit, Adam non habuit Dei gratiam? Imo vero habuit magnam sed disparem grasiae Christi. Ille in bonis erat quae bonitate sui Conditoris acceperat. Sancti vero in hac vita ad quos pertinet libertationis haec gratia, in malis sunt, ex quibus clamant ad Deum, libera nos a malo. Il∣le in illis bonis Christi morte non eguit: Istos a reatu & haereditario & proprio illius agni sanguis absolvit. Ille non opus habebat eo adjutorio quod implorant isti cum dicunt, Video aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae, & captivantem me in lege peccati, quae est in mem∣bris meis: quoniam in eis caro concupiscit adver∣sus spiritum, & spiritus adversus carnem; atque in tali certamine laborantes atque periclitantes dari sibi pugnandi vincendique virtutem per Christi gratiam poscunt. Ille vero nulla tali rixa a seipso adversus seipsum tentatus atque turbatus, in illo beatitudinis loco sua secum pace fruebatur. Proin∣de etsi non interim laetiore nunc verumtamen po∣tentiore gratia indigent isti.

Hinc consequenter docet Augustinus ex Eccles. 15. Adamum tanquam fortissimum relictum in manu consilii sui, datamque ei gratiam congruentem liberrimae sanissimaeque vo∣luntati, quae videlicet non alia laborabat imbecillita∣te quam ea quae creaturae naturalis est; ut ad malum sufficiat, ad bonum verò nihil sit, nisi adjuvetur ab omnipotenti Deo; gratiam, inquam, non qua fieret ut vellet, non qua fieret ut perseveraret, non qua Deus operaretur ut vellet; sed talem, per quam posset bo∣num operari & in eo perseverare si vellet, & quam de∣sereret cum vellet, eaque pro libito bene & male uti cum vellet, hoc est, gratiam mere potentialem & arbitrio voluntatis plenissime subditam, & quae ex operatione voluntatis fieret efficax, ex non opera∣tione inefficax. At non sic, inquit, non sic actum est cum hominibus infirmis & in statu naturae lapsae constitutis, quibus debilitata, laesa, fracta, &c. (ut loquitur Concilium Arausicanum can. 13.) a∣missa libertas per effrenae concupiscentiae indomitos furores in carne, per ignorantiae vulnus in mente, non sic cum eis actum est, sed provisa eis gratia Redemptoris, qua invictissime quod bonum est vel∣lent, & hoc deserere invictissime nollent. Nam si in tanta infirmitate hujus vitae, in qua propter ela∣tionem reprimendam perfici virtutem oportebat,

ipsis relinqueretur voluntas sua, ut in adjutorio Dei, sine quo perseverare non possent, manerent si vellent, nec Deus in eis operaretur ut vellent, in∣ter tot & tantas tentationes infirmitate sua volun∣tas ipsa succumberet, & ideo perseverare non pos∣sent, quia deficientes infirmitate nec vellent, aut non ita vellent infirmitate voluntatis ut possent. Prima ergo gratia quae data est Adamo talis erat, qua homo justitiam operaretur si vellet, & in qua permaneret si vellet, non qua fieret ut vellet. At secunda gratia quae insirmo jam & lapso tribuitur, potentior est, qua etiam fit ut justitiam velit & tan∣tum velit, tantoque ardore diligat, ut carnis vo∣luntatem contraria concupiscentem voluntate ip∣sius vincat.

Haec Augustinus, ex quibus sic argumen∣tor: Gratia possibilitatis data homini in statu natu∣rae integrae non est gratia Christi medicinalis seu a Christo per suae passionis meritum infirmis homini∣bus comparata: At gratia Molinistarum est mera gratia possibilitatis, qua quidem indiget voluntas creata ut possit bene operari, sed qua operatur si ve∣lit, non operatur si non velit. Ergo gratia Molini∣starum non est gratia Christi quae semper invictissime efficax: Ergo dum Molinistae gratiam efficacem re∣jiciunt, gratiam Christi penitus negant.

Ex hac prima capitis parte sic probata inferret Augustinus secunda efficaciter Molinistas non esse Christianos. Quid ita? Quia Christi gratiam negan∣tes omnem Christi Religionem uno impulsu ever∣tunt, Christi crucem evacuant, ejusque in carne ad∣ventum inanem reddunt.

Sed admittunt legem, admittunt Evangelium, re∣missionem peccatorum, gratiam habitualem, virtu∣tes infusas, gratiam sufficientem, gratiam congru∣am; nihil refert, his omnibus utitur voluntas cum voluerit, haec eadem deserit cum voluerit. Nisi ergo admittant adjutorium quo, hoc est, gratiam actua∣lem invictissime operantem, non admittunt grati∣am Christi de qua inter Pelagianos & Ecclesiam per annos viginti & amplius certatum est; utque non admittunt grariam Christi, ut ait Augustinus, sic nec sunt Christiani.

Confessus est Pelagius in Concilio Palaestino, A∣ctiones naturales non attrahere gratiam, & gratiam non dari secundum merita nostra. Fatetur apud Au∣gustinum lib. de gratia Christi cap. 30. Quod in om∣nibus operibus, liberum arbitrium divino semper ad∣juvatur auxilio; fatetur cap. 35. nos nihil omnino boni posse facere sine Deo; haecne sufficiebant Ec∣clesiae? nequaquam. Urgebat enim per Augustinum cui in Conciliis duobus curam Scripturarum & di∣sputationum commiserat; Quaerimus adhuc quo au∣xilio liberum dicat adjuvari arbitrium? cap. 37. Fa∣teatur gratiam de qua quaestio est, cap. 31. Quaerimus quo auxilio? quaerimus qua gratia? operatur (inquit Pelagius cap. 10.) in nobis velle quod bonum est, velle quod sanctum est, dum nos terrenis cupiditatibus de∣ditos mutorum more animalium tantummodo praesen∣tia diligentes, futurae gloriae magnitudine & praemio∣rum sollicitatione succendit, dum revelatione sapientiae in desiderium Dei stupentem excitat voluntatem, dum nobis suadet omne quod bonum est. Optime Pelagius! Sed nunquid sat clare pro notis Augustini? Nequa∣quam. In Pelagii & Caelestii scriptis (inquit cap. 30.) quaecunque legere potui, nusquam eos inveni gra∣tiam quemadmodum confitenda est, confiteri. Quaeri∣mus ergo quo auxilio? qaaerimus quâ gratiâ? Fa∣teatur gratiam de qua quaestio est.

Sed quaeso, dicat ipse Augustinus, quam ipse gratiam intelligat confitendam. Nos (inquit cap. 10.) eam gratiam volumus isti fateantur aliquando, quâ futurae gloriae magnitudo non solùm promitti∣tur, verùm etiam creditur & speratur, nec solùm revelatur sapientia, verùm etiam & amatur; nec suadetur solùm omne quod verum est & bonum, ve∣rùm etiam & persuadetur. Non enim omnium est fi∣des qui audiunt per Scripturas Dominum Regnum cae∣lorum pollicentem. Nec omnibus persuadetur qui∣buscumque suadetur, ut veniant ad eam qui dicit, Venite ad me omnes qui laboratis. Quorum autem sit fides, & quibus persuadetur ut ad eum veniant, sa∣tis ipse demonstravit, ubi ait, Nemo venit ad me nisi Pater qui misit me, traxerit eum. Et paulo post, cum de non credentibus loqueretur: Dixi, inquit, vobis quia nemo potest venire ad me, nisi ei fuerit datum à Patre meo; hanc debet Pelagius gratiam confiteri, si vult non solùm vocari, verùm etiam esse Christianus.

Audistis Molinistae! quascumque suasiones habeat homo, quascumque vocationes accipiat, si non per∣suadetur, si non venit, non hae gratiae sunt quas non norit Pelagius: non hae sunt de quibus quaestio est. Quae persuadeat & quae trahat, quaeritur: hanc de∣bet Pelagius confiteri, si vult non solùm vocari, ve∣rùm etiam esse Christianus. Sed dicent, se omne bonum opus tribuere Deo, quod Pelagius tribuebat naturae: hoc recte dixerint apud idiotas. Quaerimus adhuc quomodo tribuant, an per eam gratiam de qua quaestio est? Quaerimus quo auxilio nos indigere fate∣antur? (cap. 33.) Dicent fateri se gratiam quae prae∣currat omnem actionem liberi arbitrii, hoc fassi & Semipelagiani; gratiam, inquient, supernaturalem & internam, & quae non sit solum in mente, sed etiam in voluntate. Dicam ego cum Augustino cap. 33. Quis crederet sub hac quasi manifesta con∣fessione sensum latere contrarium? Quaerimus ad∣huc quo auxilio, suadentene voluntati an persua∣dente, excitante an determinante, vocante an trahente? Nam & Pelagius, in desiderium, inquit, Dei stupentem excitat voluntatem, dum nobis sua∣det omne quod bonum est. Si non persuadentem & determinantem gratiam fatentur Molinistae, non eam fatentur de qua quaestio erat inter Augustinum & Pelagium, nec se adjunxerunt Augustino, sed toti adhaerent Pelagio: Hanc debet Pelagius confi∣teri, si vult non solùm vocari, verùm etiam esse Christianus.

Uno verbo, in hac doctrina gratiae non datur medium, vel erratur cum Pelagianis & Semipela∣gianis, vel adhaeretur Augustino, cujus fundamen∣talis in illos assertio fuit, de hac gratia persuadente, determinante & victrici, a qua caetera de praedesti∣natione quaesita penderent, nec querelae, objecta, argumenta & invectivae Haereticorum in Augusti∣num ex alio capite promanarunt quam hujus vi∣ctricis gratiae per cum contra ipsos ex Scripturis & Ecclesiae fide constanter assertae & stabilitae; vel hoc ipsum incogitanter fatente & observante Ludo∣vico Molina, dum dicit; Quod si Augustinus gra∣tiam ejus sufficientem & libero subditam arbitrio docuisset, fortè neque Pelagiana baeresis fuisset ex∣orta, neque Semipelagianorum in Augustinum con∣certationes. Optime dicit Molina, quia & Se∣mipelagiani omnes & Pelagiani fraternitatis dextras dedissent Augustino, nec aliud fu∣turum erat, nisi quod Augustinum cum eis

Ecclesia damnasset. Igitur de gratia efficaci tota su∣it controversia inter illos & Augustinum, ut & tota est hodie inter Molinistas & Augustini discipulos, ut non durum Molinae videri debeat, si ab his ex sui Praeceptoris verbis admonetur, quod hanc debet gra∣tiam c••nsiteri, si vult non solùm vocari, verùm eti∣am••sse Christianus.

Sed quare non sit Christianus qui caetera praeter hanc unicam gratiam victricem & efficacem de Christo & Christiana doctrina confitetur? Vellem dicti sui rationem ipse redderet Augustinus, reddam tamen ex Augustino, nec aliam quidem ab ea quam superius insinuavi, per negatam hanc gratiam effica∣cem everti uno impulsu omnem Christi Religio∣nem, Christi crucem evacuari, ejusque in carne adventum inanem reddi.

Has enim consequentias Augustinus & Patres contra Pelagium ex negata illa gratia quae propria Christi est, passim intulerunt, unde gratiam ad cu∣jus confessionem Pelagium compellebant, soliti e∣rant vocare gratiam Christi, gratium quâ Christia∣ni sumus, gratiam Salvatoris, gratiam Christia∣nam, gratiam quae revelata est per passionem & re∣surrectionem Christi, gratiam quae per Incarnatio∣nem Ʋnigeniti donata est, denique gratiam Dei per Jesum Christum quam ex Apostolo (Rom. 7.) didi∣cerunt, liberare nos à morte corporis hujus, hoc est, victores nos reddere a vitiis & passionibus cor∣poris mortis hujus. Haec autem gratia non est gra∣tia illa Molinae sufficiens, similis ei qua etiam primus homo & Angeli indiguerunt, quando in primae il∣lius dignitatis & felicitatis praestantia creabantur: sed est gratia medicinalis & efficax qua per Salvato∣rem servamur & liberamur a vulneribus libero arbi∣trio inflictis, & quae propterea non minus differt ab illa sufficiente, quam morbus cui sanando adhi∣betur, a pristina & primaeva sanitate quae post pri∣mi hominis lapsum amplius non habetur. De hac sola gratia Christi Augustinus & Patres disputant: hanc Augustinus explicuit, hanc (ut vidimus) pri∣maevae illi gratiae sufficienti feu possibilitatis mani∣feste opposuit: hanc hominibus in statu naturae lap∣sae, ut mundum cum suis terroribus, amoribus & erroribus vincerent, necessariam ex fide approban∣tis Ecclesiae constantissime praedicavit; hanc qui non admittit, etsi alias quascunque gratias admit∣tat, quantum ad praesentis controversiae cardinem spectat, perinde omnino est ac si nullam admitte∣ret.

Quia vero, ut salubriter monent S. Leo Papa E∣pistola ad Nicetam, & S. Prosper in carmine de in∣gratis, & contra collatorem cap. 5. tam sunt con∣nexi haeresis illius Pelagianae errores, ut ex uno e∣jus capite vel minimo concesso, tota statim revi∣viscat: ita ex negata necessitate gratiae Christi effi∣cacis, & dimissa in statu naturae lapsae sufficientia gratiae possibilitatis tam tota evertitur Christiana Religio, quam per totam Pelagianam haeresim ple∣ne evertebatur. Sequitur enim, liberi arbitrii vires integras esse quibus ad bene operandum non aliud datur post originalem noxam gratiae auxilium quam quod in statu innocentiae dari oportebat. Sequitur nedum non integras liberi arbitrii vires, imo & ro∣bustiores: ex quo cum eadem prorsus gratia qua in tanta status felicitate, in tanta non peccandi facili∣tate, poterat Adam non peccare, in tanta etiam qua nunc premimur aerumnosae mortalitatis calami∣tate, in tanta furentium concupiscentiarum tem∣pestate, possint homines fortiter stare, possint & victores evadere. Sequitur contra Concilii Arau∣sicani decreta liberum arbitrium non esse inclina∣tum, debilitatum & amissum in ordine ad bonum. Sequitur originale peccatum non vulnerasse liberta∣tem. Sequitur non esse peccatum originale, ex quo per illud solum humana natura universim labe••acta∣ta est. Sequitur Christum gratis esse mortuum, ex quo per naturam justitia. Sequitur non fuisse mortuum, ex quo gratis fuisse mortuum improbabile est. Se∣quitur non esse incarnatum, ex quo non magnus de caelo venerit Medicus, si non magnus in terris jace∣bat aegrotus. Num aliud in Christianae Religionis sacrario superest evertendum? Num aliquid non so∣lo aequatum? Igitur qui nolet tam celebres ruinas induxisse, aut se violatae totius Christianitatis reatu sacrilego adstrinxisse, duo gratiarum genera distin∣guat, nec quod sanae arbitrio voluntatis convenit, haec aegroto tribuat, nec quod libero, hoc captivo relinquat sufficientem possibilitatis gratiam statui na∣turae integrae: asserat gratiam Christi trahentem, persuadentem, efficacem & victricem statui naturae lapsae: Hanc debet Pelagius confiteri, si vult non solùm vocari verùm etiam esse Christianus.

Hoc in Molinam transtuli ex sensu Augustini quod in Molinam quadrat, non quod hominis religioni velim detraxisse, aut discipulorum ejus famam tra∣duxisse: sed quod pessimae quam incauti renova∣runt doctrinae, cognita olim praecipitia a quibus re∣trocedant debui indicasse, errores insequor, er∣rantes veneror, quos ut Ecclesiae filios incogitanter humana passos, & aliunde Christianae pietatis cul∣tores, potens est Deus corrigere, potens est Deus statuere & elisos erigere: hoc interim eos rogans, ut si nondum in Augustini, hoc est, totius antiquae fidei sententiam consenserunt, suam sibi solis habe∣ant quae ipsis sufficit gratiam sufficientem, nec per procurata parum sinceris artibus Sedis Apostolicae decreta eam qua fatemur nos egere, propriae infir∣mitatis consciis gratiam eripiant efficacem, quam∣diu non aliud habent quod in ejus vicem offerant quam gratiam Molinisticam, hoc est, pro pane filio∣rum quem auferunt, durum lapidem, pro pisce ser∣pentem, pro ovo scorpionem.

Notes

• 1 1.1

  Rom. 9. O homo tu quis es qui respond eas Deo? &c.
• 2 1.2

  Rom. 11. O altitudo divitiarum sapientiae & scientiae Dei! quam inscrutabilia sunc judicia ejus! &c.
• 3 1.3

  Aug. lib. de dono persev. c. 22, 23. & 27. & ep. 95.
• 1 1.4

  Collectae Dom. 9. post Pent. Ut petentibus desiderata con∣cedas, fac eos quae tibi sunt placita postulare, Dom. 3. post Pent. Ut mereamur assequi quod promittis, fac nos amare quod prae∣cipis. Dom. 24. post Pent. Excita quaesumus, Domine, tuorum fi∣delium voluntates. Dom. 8. post Pent. Largire, Domine, semper spiritum cogitandi quae recta sunt propitius & agendi. Sabb. ante Dom. Pass. Ad te nostras etiam rebelles compelle propitius vo∣luntates in secreta Missae. Hier. in Thren. Converte nos, Domine, ad te & convertemur.
• 2 1.5

  Asserta Molinistarum, influxum gratiae pendere à libero ar∣bitrio.

  Liberum arbitrium esse directe causam cur Deus influat in opus per suam gratiam, non autem gratiam esse causam cur liberum arbi∣trium influat.

  Nos quodammodo trahere Deum ad cooperandum.

  Usum gratiae esse subjectum voluntati; pendere à libero arbitrio quod gratia sit habitura vel non habitura effectum, &c.

  Ita passim Molina, Lessius, Suarez & alii contra canonem Conci∣lii Araus. 4.

  Si quis ut a peccato purgemur, voluntatem nostram Deum ex∣pectare contendit, non autem ut etiam purgari velimus, per Spi∣ritus Sancti infusionem in nobis fieri confitetur, resistit ipsi Spiri∣tui Sancto dicenti per Salomonem, Praeparatur voluntas a Domi∣no, & per Apostolum, Deus est qui operatur in nobis velle, &c.