The journal of Monsr. de Saint Amour doctor of Sorbonne,: containing a full account of all the transactions both in France and at Rome, concerning the five famous propositions controverted between the Jansenists and the Molinists, from the beginning of that affair till the Popes decision. / Faithfully rendred out of French. ; A like display of the Romish state, court, interests, policies, &c. and the mighty influences of the Jesuites in that church, and many other Christian states, being not hitherto extant.

CAPUT IV.

Probatur itaque sic explicata propositio, & osten∣ditur auctoritatibus & rationibus, aliqua Dei praecepta hominibus justis, volentibus & conan∣tibus secundum praesentes quas habent vires esse impossibilia.

PRimo ex Concilio Tridentino 1 1.1 sess. 6. cap. 11. ubi mutuatis verbis ipsis Divi Augustini lib. de nat. & grat. c. 43. loquens expresse Concilium de justificatis sic dicit: Deus impossibilia non jubet, sed jubendo monet & facere quod possis, & petere quod non possis. Ex quibus verbis manifestissimum est fateri Concilium, Non adesse jugiter homini justo volenti & conanti vires praesentes, quibus possit implere prae∣cepta quaecunque Divina, quodque praeterea eas debe∣at à Deo humiliter petere. Si enim jam haberet gra∣tiam sufficientem & vires praesentes (quales fingunt Molina ejusque discipuli) quibus posset praeceptum implere, false diceretur non posse, & absque ratio∣ne moneretur orando satagere ut posset; ut enim pe∣rite Augustinus lib. de nat. & grat. c. 18. Quid stul∣tius est quàm orare ut facias quod in potestate ha∣beas?

Secundo, ex Augustino 2 1.2 qui hanc eandem do∣ctrinam constantissime repetit in locis innumeris su∣orum operum, & contra Pelagianos praeceptorum possibilitatem contumaciter inculcantes, perpetuo docet praecepta esse possibilia ex viribus gratiae, quas cum nec justus praesto semper habeat, orando men∣dicare debeat. Sic in lib. de nat. & grat. cap. 15. Itaque praecepto facere commonemur quod conantes & nostris viribus non valentes adjutorium divinum pre∣cemur. Et cap. 69. Eo ipso quo firmissimè creditur Deum justum & bonum impossibilia non potuisse prà∣cipere, hinc admonemur & in facilibus quid agamus, & in difficilibus quid petamus. Et in lib. de spirit. & lit. cap.— Ideo enim lex jubet, ut admoneat quid fa∣ciat fides, ut cui jubetur, si nondum potest, sciat quid petat; si autem continuò potest, & obedienter fa∣cit, debet etiam scire, quo donante potest. Et lib. de grat. & lib. arb. cap. 16. Magnum aliquid Pelagia∣ni se scire putant, quando dicunt, non juberet Deus, quod sciret non posse ab homine fieri; quis hoc nesciat? sed ideo jubet aliqua quae non possumus, ut noverimus quid ab illo petere debeamus. Ipsa enim est fides quae orando impetrat, quod lex imperat. Haec & similia habet Augustinus lib. de perf. justit. cap. 3. & 4. tract. de ovibus cap. 1. tract. in Joan. 34. 66. & 96. serm. de divers. 44. cap. 2. & serm. 77. cap. 4. & serm. 106. cap. 1. & de verbis Apost. serm. 3. cap. 10. in Psalm 103. conc. 3. & in Psalm 106. & pluribus aliis locis quibus adversus Pelagianos fuse disputat, & exemplis a Scriptura adductis manifeste ostendit, non posse interdum justos etiam volen∣tes & conantes ea implere quae volunt, & ad quae conantur praecepta implenda, quod eis secundum praesentes vires desint auxilia gratiae iis implendis necessaria.

Tertio ostenditur ejusdem propositionis veritas ex orationis necessitate tam a Christo non infidelibus (quomodo enim invocabunt, in quem non crediderunt? Rom. 10.) sed fidelibus & in eum credentibus & justis Apostolis inculcata, Oportet, inquit, orare semper & nunquam deficere. Luc. 18. & 11. Matt. 7. Si enim viris justis semper suppetunt praesentes vires ad im∣plenda mandata & vitanda peccata, cur eis & a Christo & passim a toto Scripturarum canone pradi∣catur jugis orandi necessitas & constans in oratione perseverantia? cur jubentur dicere, Et ne nos indu∣cas in tentationem? si eis superandae tentationis po∣testas praesentissima, cur gemitus, cur lachrymae, cur suspiria importuna quibus caelum tundant, ut quod jam habent petant? Abducit ergo justos a studio Orationis qui eis hunc praesumptionis sensum

iniquissimum suggerere non formidat, quod mox ut in gratiam Dei admissi sunt, nequeunt unquam la∣borare impotentia implendi quodvis mandatum quantumlibet difficile: hoc enim posito, jam neces∣sarium non est ut ostium misericordiae pulsent tan∣quam mendici, sed ut pro acceptis bonis gratias a∣gant tanquam Pharisaei. Quid, quaeso, magis impi∣um, aut doctrinae Christi magis adversans? Igitur ut vel monente Christo Orationis perseverantia eti∣am justis est necessaria, utque aliunde perspicuum est eos qui Deum pro impetranda gratia deprecan∣tur, ut tentationes vincant, in bono perseverent, & valeant facere quod jubentur, jam habere praecepti implendi voluntatem, sed deesse potestatem. Ita & luce clarius est, Aliqua Dei praecepta hominibus ju∣stis volentibus & conantibus secundum praesentes quas habent vires, esse impossibilia, de••sse quique iis gratiam quâ possibilia fiant, ex quo pro ea impe∣tranda orare compelluntur.

Quarto probatur propositionis veritas ex everso alioquin totius Chri•…•…i•…•…ae salutis fundamento soli∣dissimo: humilitate, inquam, & casti ••in o•…•… & vir∣tutum omnium custode ••u••issima. Sierim existimas, quod ••emel justificatus habes in te ipso sufficientem gratiam ill••m Molinisticam, hoc est, praesentissimas vires quae plane sufficiant, & vitandis venialibus, & exercendis virtutibus, & domandae concupiscentiae, & perseverandi in gratia, & tentationibus evincen∣dis, quae omnia ad implenda Dei mandata requirun∣tur; jam non est quod timeas, nec quod in studio humilitatis te tam sollicite contineas. Quae enim fundamenta hujus sanctae humilitatis, quae est totus & sincerissimus Evangelii spiritus?

Procul dubio haec sunt. Primum est, nosse & fa∣teri, quod 1 1.3 quantumlibet justi nec passum move∣re possumus in via Dei sine continuo ejus gratiae au∣xilio nobis prorsus indebito, nec nisi per meram mi∣sericordiam concedendo. Secundum, quod 3 1.4 in∣validi sumus vincendis tentationibus sine ope Dei, qua deficiente nos cadere statim ac vinci necesse est. Tertium, quod circumferimus nobis-metipsis legem peccati, quae nos omni momento in scelus pertra∣heret, ni valida manu Dei contineretur. Quar∣tum, quod 3 1.5 debemus cum timore & tremore ope∣rari salutem nostram, quia Deus est qui operatur in nobis velle & perficere pro bona voluntate sua. Quin∣tum denique, quod humiliati sub manu potenti Dei, debemus jugiter in eadem anxietate palpitare, in qua olim sanctus David, qui quamvis & laetus & gratus pro inspirata sibi pietate, In toto corde meo exquisivi te: nihilominus tamen & deseri timebat, & ni desereretur orabat, Ne repellas me à mandatis tuis. Ecce orat (ait Augustinus in Psalm 118.) ut ad∣juvetur ad custodienda mandata Dei. Nam utique hoc est, Ne repellas me à mandatis tuis. Quid est enim à Deo repelli, nisi non adjuvari? Assignat vero Augustinus egregiam rationem: Mandatis quippe ejus rectis atque arduis humana non contemperatur infirmitas (etiam in sancto & justo viro qualis e∣rat David) nisi 4 1.6 praeveniens ejus adjuvat chari∣tas: quos autem non adjuvat, hoc merito perhibe∣tur repellere tanquam flammea framea prohibeantur indigni, ne manum extendant ad arborem vitae. Quis est autem dignus, ex quo per unum hominem peccatum intravit in mundum? sed indebita Dei misericordia sanatur debita nostra miseria, &c.

Haec sunt igitur Christianae humilitatis solidissima fundamenta quae procul dubio convelluntur, si ju∣stificato nunquam desunt vires praesentissimae, qui∣bus crescat in salutem, tentationum impetus fran∣gat, concupiscentiae furores coerceat, velle & per∣ficere mandata Dei sibi ipsi operetur, nec expecta∣to novo eoque gratuito & indebito miserentis Dei adjutorio, pro volentis & currentis proprii arbitrii nutu in justitia perseveret; cur enim timeat, qui haec potest? Cur de se humiliter sen••iat, qui haec quae po∣test fortiter praestat?

Ce•…•…e non jam ipsi, aut pro ipso dixerit Aposto∣lus, Q••is est qui te discernit? 1 Cor. 4. Cum enim quod omnibus est commune, non singulos discernat a singulis, omnibus ve••o justis volentibus & conan∣tibus adsint praesentes vires & auxilia communia quibus (juxta Molinam) si volunt mandata imple∣ant, quod pauci impleant, multi non impleant, pau∣ci stent, multi cadant, perseverent pauci, & multi deficiant, non jam per gratiam quae communis est omnibus, pauci a multis discernuntur, sed contra A∣postolicum dictum, seipsos pauci a multis discrevisse dicendi erunt, qui gratia omnibus justis communi singulariter usi sint; & his cum eadem gratia pere∣untibus, illi fortiter steterint, hoc est uno verbo, suae salutis aeternae praecipui auctores extiterint.

Non ipsi nec pro ipso dixerit Apostolus, Quid habes quod non accepisti? aut quid gloriaris quasi non acceperis? & qui gloriatur, in Domino glorie∣tur. 1 Cor. 1. & 4. Cum enim acceperit quod alii, habeat quod non alii, & munitus unico possibilita∣tis praeceptorum communi dono, aliis non perse∣verantibus ipse perseveravit, aliis pereuntibus ipse coronam assecutus sit, habet quod non accepit, glo∣riari potest in quod non acceperit; & dum gloria∣tur, habet unde non in Domino, sed in seipso va∣leat gloriari.

Non ipsi aut pro ipso dixerit Apostolus, Non est volentis neque currentis, sed Dei miserentis. Rom. 9. Cum, juxta Molinam, omnibus justis pari praecep∣torum facilitate a miserente Deo, per aequam gratiae dispensationem liberaliter communitis, alii quidem quorum aequaliter misertus est Deus, a praecepto∣rum observatione & justitiae statu exciderint, ipse vero quia voluit & cucurrit, in iis servandis, perseve∣raverit, sic que non jam gratiae & miserationi divinae debeat, sed suae ipsius voluntati & industriae adscri∣bat, quod in sanctitate perstiterit, quodque justitiae mercedem promeritus sit.

Haec & alia plura divinae veritatis oracula ab Epi∣stolis Pauli delenda erunt, aut si ea deleri non li∣ceat, fateatur oportet cum humili David Psalm 119. Quisquis viam mandatorum cucurrit, cucur∣risse se non quia voluit, sed quia singulari auxilio gratiae dilatavit cor ejus misericors ille & miserator Dominus qui operatur in nobis & velle & perficere, non pro volentis & currentis industria, sed pro bona voluntate sua. Fateatur oportet quisquis Domino suo stat, non in communi praeceptorum Molinistica illa possibilitate, quae justis omnibus asseritut con∣cessa, se stare; sed per gratiae donum singulare quo ei possibilia fiant, se à Deo discerni ab iis qui Do∣mino

suo cadunt, nec quicquam habere se quod non singulariter acceperit, & de quo non in se, sed in Domino Deo suo debeat gloriari. Fateatur demum oportet sibi jugiter timendum, ut qui stat videat ne cadat, ex quo unde stet nequaquam habet, nisi eo misericorditer largiente qui quem vult indurat & deserit, & cui vult miseretur & tribuit, superbis resistens, humilibus autem dans gratiam. Igitur ve∣rum est, & Apostolicis dictis optime consonans, Aliqua Dei praecepta hominibus justis volentibus & conantibus secundum praesentes quas habent vires, esse impossibilia.

Quinto tandem & ultimo, ad hujus propositio∣nis Catholicam veritatem manifestandam adduci possent sequentes (utinam non sic esset) experientia & quotidiani justorum gemitus, qui dum quae vo∣lunt bona non agunt, & quae nolunt mala haec faci∣unt, exclamant cum Apostolo, Infelix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Vires ita∣que ad faciendum quod praecipitur, probant se non habere integras, sed ex ipsa tentatione divisas, & concupiscentiis cordis sui pravisque consuetudinibus vulnerati, earumque motibus distracti, bonum quod volunt non fortiter arque integre volunt, sed ut Au∣gustini verbo utar, semisauciam huc atque illuc ver∣sant jactantque voluntatem, parte assurgente cum alia parte cadente colluctantem.

Quod que miserabilius est, nec 1 1.7 ut plene ve∣lint & integre possint prae nimio devotionis tepore & spiritus atiditate, Deum adjutorem suum invo∣care queunt & orare ut oportet, quo vel sic confusi & ipsa confusione humilitati, in timore & tremore discant operari salutem suam, & prudenter intelli∣gant, quod salus justorum a Domino nedum bonae voluntatis & boni operis vires tribuente; sed & ip∣sam quoque orationis gratiam qua talia postulantur, misericorditer quibus voluerit largiente, & juste quamvis occulte quibus libuerit subtrahente. Quia, ut ait Augustinus lib. de dono persev. c. 23.

Et hoc ipsum est donum Dei, ut veraci corde & spiritali∣ter clamemus ad Deum; & multum falluntur qui putant esse a nobis, non autem dari nobis ut pe∣tamus, quaeramus, pulsemus: & hoc esse dicunt quod gratia praeceditur merito nostro, ut sequatur illa, cum accepimus petentes, & invenimus quae∣rentes, aperiturque pulsantibus. Nec volunt in∣telligere etiam hoc divini muneris esse ut oremus, hoc est, petamus, quaeramus atque pulsemus. Ac∣cepimus enim Spiritum adoptionis filiorum in quo clamamus Abba Pater. Quod & vidit beatus Am∣brosius; ait enim, Et orare Deum gratiae spiritalis est, sicut scriptum est 1 Cor. 12. Nemo dicit Domi∣nus Jesus nisi in Spiritu sancto; ipse siquidem est Spiritus (ait Apostolicus Rom. 8.) qui interpellar pro nobis gemitibus inenarrabilibus, sed veraci∣bus, quoniam veritas est Spiritus, & ipse est Spi∣ritus qui spirat ubi vult, & ut spirat spiritum gratiae ubi vult, sic & spiritum orationis & precum spirat ubi vult, sicut scriptum est Zach. 12. Et effundam super domum David & super habitatores Hierusa∣lem Spiritum gratiae & precum.

Igitur ut certum est vel experientia teste, justos non raro sub tentationum pondere gemere, orare ut non inducantur, precari ut liberentur; imo nec quo hoc ipsum petant, orationis spiritum interdum ha∣bere; 2 1.8 Sed si petunt, non sic aut tantum quantum res tanta petenda est petere. Denique etiam in tem∣pore tentationis recedere, & ab inchoato justitiae calle misere excidere, nec in bono perseverare. I∣ta & certum est, Aliqua Dei praecepta hominibus ju∣stis volentibus & conantibus secundum praesentes quas habent vires esse impossibilia: deesse quoque iis grati∣am qua possibilia fiant. Siquidem si adesset, nec ge∣merent quasi nondum haberent, nec peterent quam jam haberent; nec peccarent dum eam haberent: Haec enim gratia à nullo duro corde respuitur: ideo quippe tribuitur, ut cordis duritia primitus aufera∣tur. August. de praedest. Sanct. cap. 8. Et ut ait veri∣tas Ioinnis 6. Omnis qui audivit à Patre & didicit, venit ad me; quid est hoc nisi quia nullus per Dei gratiam excitatur qui non obediat?

Quando ergo Pater intus loquitur, auferr cor lapideum, & dat cor carneum; sic quippe facit filios promissionis & vasa misericordiae quae praeparavit in gloriam. Cur ergo non omnes docet, nisi quia omnes quos do∣cet, misericordia doce? quos autem non docet, ju∣dicio non docet, quoniam cujus vult miseretur, & quem vult indurat: sed misereturbonum tribaens, obdurat digna retribuens. Aug. ibid.

Subscribat demum D. Thomas toti huic doctri∣nae in 2. 2. q. 2. a. 5. ad 1. sic habet:

Ad multa te∣netur homo ad quae non potest sine gratia reparan∣te, sicut ad diligendum Deum & proximum (hoc est, ad praecepta Dei servanda quae in dilectione Dei & proximi tenentur) &c. his enim duobus mandatis, aiebat Christus, tota lex pendet, &c. Et similiter ad credendum articulos fidei; sed tamen hoc potest cum auxilio gratiae, quod quidem auxi∣lium quibuscunque divinitus datur, misericorditer datur: quibus autem non datur, ex justitia non da∣tur in poenam praecedentis peccati, saltem origina∣lis, ut dicit Augustinus in lib. de corr. & grat. cap. 11.

Ergo ex mente D. Thomae ut praecepta non sunt possibilia homini sine auxilio gratiae, utque hoc auxi∣lium nulli debitum, non omnibus misericorditer da∣tur, sed aliquibus juste subtrahitur;

Sic nec iis qui∣bus subtrahitur aut non datur, erunt praecepta Dei possibilia secundum vires praesentes quas habent, quamvis velint & quamvis conentur.

Notes

• 1 1.1

  Definit praeterea Conc. Trid. sess. 6. can. 22. Si quis dixe∣rit justificatum sine speciali Dei auxilio in accepta justitia perseverare posse, anathema fit. Speciali, inquit, ergo non omnibus communi, nec quod omnibus semper suppetat, & vires praesentes ad volendum, co∣nandum, & multo minns implendum mandatum & servandam per∣severantem sanctitatem jugiter subministret.
• 2 1.2

  Lib. de grat. & lib. arb. cap. 17. Quiergo vult facere Dei mandatum & non potest, jam quidem habet voluntatem bonam, sed adhuc parvam & invalidam: poterit autem cum magnam ha∣buerit & robustam. Ibid. Parva & imperfecta charitas non deerat Petro, quando dicebat Domino, Animam meam pro te ponam; puta∣bat enim se posse, quod se velle sentiebat. Serm. 106. Promisit se moriturum pro illo; non potuit, nec cum illo. Serm. 44. de diver∣sis cap. 2. Nondum poterat. quia infirmus erat. Tract. 36. in Jo∣ann. Mori pro Christo nondum erant idonei Apostoli, quibus dicebat, Non potestis me sequi modo. Unde primus eorum Petrus, qui hoc jam se posse praesumpserat, aliud expertus est quam putabat. Lib. 2. de pecc. merit. cap. 19. Idcirco Sanctos & fideles suos aliquibus vitiis tar∣dius sanat, ut in his eos minus quam implendae ex omni parte ju∣stitiae sufficit, delectet bonum, sive cum latet, sive cum etiam ma∣nifestum est: ut quantum pertinet ad integerrimam regulam veritoris ejus, non justificetur in conspectu ejus omnis vivens, nec eo ipso vult nos damnabiles esse sed humiles: commendans nobis eandem gra∣tiam suam, ne facilitatem in omnibus assecuti nostrum putemus esse quod ejus est.
• 1 1.3

  Non sumus sufficientes cogitare aliquid, quasi a nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est. 2 ad Cor. 3.
• 3 1.4

  Necesse est ut quo auxiliante vicimus, eo iterum non adju∣vante vincamur, S. innocentius Papa in ep. ad Presb. Conc. Car∣thag.
• 3 1.5

  Scivi quoniam aliter non possum esse continens nisi Deus det. Sap. c. 8.
• 4 1.6

  Philip. 2.
• 1 1.7

  Aug. lib. 1. qq. ad Simplician. q. 2. Nonne aliquando ipsa oratio nostra sic tepida est, vel potius frigida, penè nulla, imo in∣terdum ita nulla ut neque hoc in nobis cum dolore advertamus? Quia si hoc vel dolemus, jam oram••. Quid ergo aliud ostenditur nobis, nisi quia & petere & credere & pulsare ille concedit qui ut faciamus jubet?
• 2 1.8

  Aug. lib. de nat. & grat. cap. 17.