The journal of Monsr. de Saint Amour doctor of Sorbonne,: containing a full account of all the transactions both in France and at Rome, concerning the five famous propositions controverted between the Jansenists and the Molinists, from the beginning of that affair till the Popes decision. / Faithfully rendred out of French. ; A like display of the Romish state, court, interests, policies, &c. and the mighty influences of the Jesuites in that church, and many other Christian states, being not hitherto extant.

The seventh Writing.

Brevis responsio ad objectiones.

Adversus primam propositionem.

1 OBjiciunt D. Thomam q. 24. de verit. a. 12, Nec liberum arbitrium tollimus, cum dici∣mus quodlibet peccatum singulariter liberum arbitri∣um posse vitare.

Respondemus D. Thomam satis se explicare dum paulo post addit, Quamvis non sine divino au∣xilio, quod hominem sua providentia ad bona agenda & mala vitanda gubernat; quod non potest intel∣ligi nisi de auxilio efficaci quo Deus gubernat.

2. Objiciunt D. Thomam ibid. ad 7. Aliquis in mortali existens potest vitare omnia peccata mortalia auxilio gratiae: potest etiam ex naturali virtute sin∣gula vitare, quamvis non omnia; & ideo non sequi∣tur, quod peccatum committendo non peccet.

Respondemus verum hoc esse, sed cum auxilio divino, ut dixit in corpore; & quia illud auxilium non solebat vocari gratia, ut expresse dicit D. Tho∣mas ib. art. 4. ideo naturali virtute dicitur posse, quomodo D. Paulus dicit, Gentes quae legem non habent, naturaliter quae legis sunt faciunt.

3. Objiciunt D. Thomam art. 13. ejusdem quaest. Quia nullus motus liberi arbitrii praecedit plenam deliberationem pertrahens ad peccatum quasi inclinatione habitus, ideo potest omnia mortalia vi∣tare.

Respondemus, in homine justo nullus motus inordinatus quo ad••aereat ultimo fini inordinato praecedit, quia jam poenituit & justificatus est, ideo potest omnia vitare, non tamen sine auxilio divino, ut dixit articulo praecedenti, & iterum dicit articulo sequenti.

4. Objiciunt. art. 14 ad 12. Recte homo corripitur qui praeceptum non implet, quia ex ejus negligentia est quod gratiam non habet, per quam potest ser∣vare mandata quantum ad modum: cum possit nihi∣lominus per liberum arbitrium ea servare quantum ad substantiam.

Respondemus per gratiam habitualem hominem posse servare mandata quantum ad modum meriti, & quantum ad substantiam posse illa servare, non tamen sine mesericordia Dei, per quam interius mo∣tum mentis operatur, sine qua nullum bonum homo po∣test facere, ut expresse dicit Divus Thomas ibid in corp. art.

5. Objiciunt D. Thomam 3 p. q. 86. art. 1. Di∣cere quod aliquod peccatum sit in hac vita, de quo a∣liquis poenitere non possit, erroneum est, quia per hoc tolleretur libertas arbitrii, & derogaretur virtuti gratiae cujuscunque peccatoris ad poenitendum.

Respondemus locum hunc truncatum referri; si afferatur integer, affert solutionem: sic ergo ha∣bet, & derogaretur virtuti gratiae per quam moveri potest cor cujuscunque peccatoris ad poenitendum se∣cundum istud Proverb. 21. Cor Regis in manu Do∣mini, quocunque voluerit vertet illud. Qui locus manifeste loquitur de gratia efficaci qua moveri po∣test cor peccatoris cujuscunque ad poenitendum, & qua sola cor Regis Deus vertit.

6. Objiciunt Alvarem disp. 71 de Auxiliis n. 9. & n. 12. Gonzalem 1 p. q. 23. art. 8. n. 18, & n. 24. et q. 19. art. 8. disp. 58. sect. 2. n. 16. et Cabreram 3 p. q. 18. art. 4. disp. 6. dub. 5. concl. 2 et Petrum de Ledesma de Auxiliis quaest. unica, art. 16. concl. 3.

Respondemus, admissis illis omnibus quae di∣cunt hi Auctores, adhuc veram esse propositionem, etiam apud illos. Apud Alvarem disp. 88. Gon∣zalem citatum in objectione paulo post verba ob∣jecta, Cabreram ibid. dub. 3 ad 1 confirmat. 6 argum. et ad 1 confirmat. 8 argum. Ledesmam i∣bid. art. 14 ad 2 et 3.

Adversus secundam propositionem.

1. Objiciunt D. Thomam contra Gentes cap. 152. Cum in potestate, &c.

Respondemus D. Thomam statim initio capitis se∣quentis 160 solvere hoc argumentum.

Quod au∣tem inquit, dictum est, in potestate liberi arbi∣trii esse ne impedimentum gratiae praestet, com∣petit his in quibus naturalis potentia integra fue∣rit: si autem per inordinationem praecedentem declinaverit ad malum, non erit omnino in pote∣state ejus, nullum impedimentum gratiae praestate. Et cap. 161: Non est ratio inquirenda quare hos Deus convertat et non illos: hoc enim ex simplici ejus voluntate dependet. Et cap. 94 o∣stendit non posse hominem vel aliam quamcunque causam Deo resistere. Quaecunque rerum, inquit, aliquid operantur, instrumentaliter agunt a Deo mota, et ei obtemperando ministrant ad ordi∣nem providentiae ab aeterno, ut ita dicam, ex∣cogitatum, explicandum in rebus; si autem om∣nia quae agere possunt, necesse est ut in agendo ei ministrent, impossibile est, quod aliquod agens divinae providentiae executionem impediat, sibi contrarium agendo: neque etiam possibile est di∣vinam providentiam impediri per defectum ali∣cujus agentis vel patientis, &c.

2. Objiciunt Alvarem de Auxiliis disp. 71, n. 3. Respondemus ex eodem, disp. 32, 92, 93, posse resistere sumi dupliciter; proprie, et sic gratiae ef∣ficaci non potest resisti; et imptoprie, et sic po∣test resisti, ut ipse locis citatis fuse explicat.

Adversus tertiam propositionem.

1. Objiciunt D. Thomam q 3 de potentia, art. 7 ad 13.

Voluntas dicitur habere dominium sui a∣ctus non per exclusionem causae primae; sed quia causa prima non ita agit in voluntate, ut eam de necessitate ad unum determinet, sicut determinat naturam: et ideo determinatio vo∣luntatis relinquitur in potestate rationis et vo∣luntatis.

Respondemus Deum non determinare volunta∣tem eo modo quo determinat naturam, quem mo∣dum explicat D. Thomas ibidem ad 2: Quia na∣tura per suam formam est determinata ad unum: Voluntas autem per formamsuam non est deter∣minata ad unum bonum: unde fit quod non ex ne∣cessitate absoluta, sed ex necessitate tantum secun∣dum quid: et hanc necessitatem absolutam sicut et violentiam vocat Divus Thomas coactionem: un∣de ibidem ad 14 ait, Non quaelibet causa excludit libertatem, sed tantum causa cogens; sic autem Deus non est causa operationis nostrae. Quare praecipui duces adversariorum, Molina, Suarez, Conimbri∣censes. &c. admittunt Divum Thomam in hac quaest. 3 de potentia, art. 7, admisisse praemotio∣nem physicam, praecipue ad tertium,

Objiciunt Divum Thomam q. 6 de malo, art. uni∣co.

Quidam posuerunt quod voluntas ex necessi∣tate moveretur ad aliquid eligendum, nec tamen ponebant quod voluntas cogeretur: non enim omne necessarium est violentum, sed solum illud cujus principium est extra.... Haec opinio est haeretica: tollit enim rationem meriti et demeriti in humanis actibus; non enim videtur esse meri∣torium aut demeritorium quod aliquis sic ex neces∣sitate agit, quod vitare non possit.... Non solum contrariatur fidei, sed subvertit omnia principia Philosophiae Moralis.

Respondemus Divum Thomam impugnare illos qui admittebant voluntatem eligere ex necessitate naturali, ut patet ex verbis quae adversarii ex con∣sulto omiserunt. Ʋnde, inquit, & motus naturales inveniuntur aliqui necessarii, non tamen violenti: vio∣lentum enim repugnat naturali sicut & voluntario, quia utriusque principium est intra: violenti autem principium est extra. Haec autem opinio est haeretica, &c. Loquitur ergo de necessitate naturali: quod patet etiam ex iis quae dixit infra, sect. Posuerunt autem quidam; et in solutione ad 24, ubi dicit se loqui de necessitate simpliciter. Et ad 3 docet, Quod Deus movet voluntatem immutabiliter propter

efficaciam virtutis moventis, quae deficere non potest, et infallibiliter: infallibilitas autem est quaedam necessitas, ut expresse docet Divus Thomas 1. 2. q. 112, a. 3. Quare in illa quaest. 6 de malo, art. unico, ut salvet libertatem in electione hominis in statu naturae corruptae, recurrit ad libertatem a coactione, dicens: homo peccans liberum arbitrium perdidit quantum ad libertatem quae est a culpa & miseria, non autem quantum ad libertatem quae est a coactione.

4. Objiciunt Divum Thomam 1 p. q. 19. art. 10. Liberum arbitrium habemus respectu eorum quae non necessari•• volumus.... Cum ergo Deus multa velit non ex necessitate, respectu eorum quae non ex neces∣sitate vult, liberum habet arbitrium.

Respondemus adversarios consulto praetermisisse verba sequentia, quibus Divus Thomas satis se ex∣plicat. Liberum, inquit, arbitrium habemus re∣spectu eorum quae non necessario volumus, vel ex na∣turali instinctu; non enim ad libertatem arbitrii per∣tinet quod volumus esse felices, sed ad naturalem in∣stinctum, &c. Quo loco aperte ostendit Divus Thomas se per necessitatem intelligere naturalem instinctum, qui facit naturalem necessitatem. Un∣de Divus Thomas in eadem quaestione art. 8. inqui∣rens utrum voluntas divina rebus volitis necessita∣tem imponat, in solutione ad 1 & ad 3, concedit necessitatem non absolutam, sed conditionalem stare cum libertate.

5. Objiciunt Divum Thomam q. 24. de verit. a. 2.

In brutis est quaedam similitudo liberi arbitrii in quantum possunt agere et non agere unum et i∣dem secundum suum judicium.... Sed quia ju∣dicium eorum est determinatum ad unum, per consequens et appetitus et actio ad unum deter∣minatur: unde necesse habent, &c. Sed homo non necessario movetur ab iis quae sibi occurrunt, vel a passionibus insurgentibus, quia potest ea ac∣cipere vel refugere; et ideo homo est liberi arbi∣trii, non autem bruta. Et ad 7. Tam homines quam bruta beneficiis inducuntur et flagellis pro∣hibentur, vel praeceptis et prohibitionibus, sed di∣versimode: quia in potestate hominum est ut eis∣dem rebus similiter repraesentatis, sive sint prae∣cepta sive prohibitiones, eligant vel fugiant judicio rationis.

Respondemus Divum Thomam loqui de deter∣minatione judicii ex parte objecti: nam quando homo appetit, judicium ejus, cum sit actus singu∣laris, est determinatum sicut et judicium bruti: sed est differentia, quia judicium bruti est determina∣tum ad unum ex parte objecti, non autem hominis, ut satis clare Divus Thomas explicat ad 7. Quod autem Divus Thomas admittat hanc tertiam pro∣positionem; ibidem patet art. 1 ad ult. Habemus, inquit, respectu finis liberam voluntatem, cum ne∣cessitas naturalis inclinationis libertati non repugnet secundum Augustinum 5 de Civit.

6. Objiciunt Divum Thomam q. 22. de verit. art. 6. ubi dicit:

Cum voluntas dicatur libera in quan∣tum necessitatem non habet, libertas voluntatis in tribus considerabitur, scilicet quantum ad act∣um, in quantum potest velle et non velle, et quantum ad objectum, in quantum potest hoc vel illud et ejus oppositum, et quantum ad ordi∣nem finis, in quantum potest velle bonum et ma∣lum.

Respondemus libertatem in viatoribus habere illa tria, nec tamen propterea sunt de essentia li∣bertatis: nam libertas quantum ad actum non re∣peritur in Deo, qui tamen habet perfectissimam ra∣tionem libertatis, ut docet Divus Thomas q. 4. ce verit. art. 3 ad 3. nec similiter libertas quantum ad ordinem finis, qua potest velle bonum et malum, est essentialis; alias nec Christus, nec Beati essent liberi; esse tamen liberos, imo libetiotes quam nos, docet S. Thomas infra citandus. Sola ergo libertas quantum ad objectum est essentialis libero arbitrio, et haec excludit necessitatem simpliciter, non autem secundum quid; quare idem S. Thomas ibidem ait art. 5 ad 3. Libertas, inquit, secundum Augustinum opponitur necessitati coactionis, non au∣tem naturalis inclinationis. Idemque dicit ad 1. 2 et 4. et q. 23. a. 4, q. 22. a. 8, 9, 10. docet Deum operari opera nostra, immutare voluntatem non co∣gendo illam, et non stare quod Deus velit aliquid quod illud non sit.

7. Objiciunt Divum Thomam 1. 2, q. 10, art. 4.

Quia voluntas est activum principium non deter∣minatum ad unum, sed indifferenter se habens ad multa: sic Deus ipsam movet, quod non ex necessitate ad unum determinat, sed remanet mo∣tus ejus contingens et non necessarius.

Respondemus verissimum esse quod voluntas, cum non sit determinata ad unum, Deus sic illam mo∣vet quod non determinat illam ex necessitate sim∣pliciter, sed tantum ex necessitate secundum quid. Unde ibid. ad 3 Divus Thomas ait: Si Deus mo vet libertatem ad aliquid, impossibile est huic positioni, quod voluntas ad illud non moveatur, non tamen est impossibile simpliciter: unde non sequitur quod vo∣luntas a Deo ex necessitate moveatur. Ex quo sic arguitur: Quod est impossible non esse, necessa∣rium est esse, ut ex terminis patet: sed ex D. Tho∣ma, hic supposiro quod Deus movet voluntatem ad aliquid, impossibile est quod voluntas non moveatur ad illud: eigo necessarium est quod voluntas mo∣veatur ad illud: movetur autem agendo; ergo a∣ctio illa est aliquo modo necessaria: stat ergo quae∣dam necessitas cum libertate.

8. Objiciunt Divum Thomam 1. 2. q. 13. art. 6.

Homo non ex necessitate eligit, et hoc ideo, quia quod possibile est non esse, non necesse est esse: quod autem possibile sit non eligere, hujus ratio ex duplici hominis potestate accipi potest; potest enim velle et non velle, agere et non agere, et etiam potest hoc aut illud; ideo homo non ex necessitate eligit, sed libere.

Respondemus hominem non eligere ex necessi∣tate absoluta, sed ex necessitate suppositionis, quam non tollere libertatem aperte colligitur ex Divo Thoma ibidem ad 2; ubi si recte perpendatur, concedit eamdem necessitatem in electione quam concedit in judicio dirigente electionem: atqui clarissime admittit in illo judicio necessitatem ex suppositione: ergo eamdem admittit in electione, quae tamen est libera, ut etiam concedit Bellarmi∣nus, ut ostensum est in explicatione hujus tertiae propositionis.

9. Objiciunt D. Thomam 1 p. q. 62 art. 3 ad 2. Inclinatio gratiae non imponit necessitatem, sed habens gratiam potest ea uti & peccare.

Respondemus Divum Thomam ibi loqui de gra∣tia habituali, ut disertis verbis explicat in corpore articuli: unde patet adversarlos voluisse imponere quasi Divus Thomas loqueretur de gratia actuali:

sed oportet illos comprehendere in astutia sua: ha∣bens gratiam sanctificantem potest peccare, ut hic docet S. Thomas, et est de fide, sess. 6. can. 23. Et nihilominus 1 Joan. 3. dicitur quod qui natus est ex Deo, id est, justus, non potest peccare: po∣test ergo peccare et non potest: potest, quia cum gratia habituali retinet habitualiter potentiam ad peccandum: non potest peccare, quia non potest conjungere peccatum cum gratia, & tamen reti∣net libere gratiam. Ita similiter qui habet gratiam efficacem semper conjunctam cum actu bono, po∣test peccare, quia retinet potentiam ad peccandum: non potest peccare, quia non potest conjungere peccatum cum illa gratia efficaci, & tamen libere non peccat, & libere elicit actum: stat ergo ali∣qua necessitas cum libertate. Unde Divus Thomas ibidem art. 2 ad 3, docet, quod ad hoc, ut quis se praeparet ad gratiam habitualem, requiritur operatio Dei ad se animam converteu••is, juxta illud Threno∣rum ultimo, Converte nos, Domine, ad te, & cor∣vertemur, scilicet infallibiliter. Quare Divus Thomas 1 2, q. 112, art. 3, docet, quod preparatio ad gratiam secundum quod est a Deo movente, habet necessitatem ad id ad quod voluntas a Deo movetur, non quidem coactionis sed infallibilitatis: ergo opera∣tio Dei animam moventis ad conversionem, sive convertentis animam, habet necessitatem ad hoc ut anima seipsam libere convertat: stat ergo liber∣t••s ••um aliqua necessitate. Quare D. Thomas ibid. •• 62, art. 8, dicit, quod major libertas est in Ange∣•…•… qui peccare non possunt, quam in nobis qui possu∣••us: quia posse peccare pertinet ad defectum liber∣tatis.

10. Objiciunt Divum Thomam q. 22, de verit. a. 8. Et praeter hoc habet appetere aliquid secun∣dum propriam determinationem non ex necessi∣ta••e, quod ei competit, in quantum voluntas est.

Respondemus voluntatem appetere aliquid non ex necessitate absoluta, quae etiam dicitur necessitas coactionis, apud D. Thomam. Unde ibid. ad 3, cum sibi opposuisset argumentum quod opponunt nobis adversarii, Libertas, inquiens, opponitur ne∣cessitati: sed voluntas est libera: ergo non de neces∣sitate aliquid vult. Respondet, ad 3 dicendum quod libertas secundum Augustinum opponitur necessi∣tati coactionis, non autem naturalis inclinationis. I∣dem habet ad 1. 2 & 4.

11. Objiciunt D. Thomam 1 contra Gentes, c. 68. Dominium quod habet voluntas supra suos a∣ctus per quod in ejus potestate est velle & nolle, ex∣cludit determinationem virtutis ad unum.

Resp. adversarios data opera suppressisse verba sequentia, & violentiam causae exterius agentis; non autem excludit influentiam superioris causae a qua est ei esse & operari, & sic remanet causalitas in causa prima quae est Deus respectu motuum volun∣tatis, ut sic Deus scipsum cognoscendo hujusmodi cog∣noscere possit. Quae verba continent solutionem argumenti quarti quod proposuerat cap. 63. quod etat hujusmodi: Quorumdam singularium causa est voluntas: effectus autem antequam sit, non potest nisi in sua causa cognosci: sic enim solum esse po∣test, antequam in se esse incipiat: motus autem vo∣luntatis a nullo possunt per certitndinem cognosci nisi a voluntate in cujus potestate sunt. Impossibile est igitur quod Deus de hujusmodi singularibus, quae causam ex voluntate sumunt, notitiam certam ha∣beat. Respondet D. Thomas: dominium quod vo∣luntas habet in suos actus non excludere influentiam Dei qua habet voluntas etiam operari, & sic in hu∣jusmodi influencia & causalitate potest Deus seipsum cognoscendo certo cognoscere actus nostrae volun∣tatis singulares & determinatos: atqui Deus non potest actus illos singulares & determinatos cognos∣cere in sua illa influentia, nisi illa certo & infalli∣biliter causet illos actus certos & determinatos: ergo debet illa eos sic causare, atque adeo illi sunt certi certitudine causalitatis divinae & infallibilita∣tis, & consequenter quodam modo necessarii, & tamen sunt liberi: stat ergo libertas cum quadam necessitate.

12. Objiciunt Alvarem de Auxiliis disp. 117. n. 11. ad 3. Cumel. 1. 2. dist. 11. assert. 4. Petrum de Cabrera 3. p. q. 18. art. 4.

Respondemus, admissis his quae isti auctores di∣cunt, adhuc verum esse quod stat aliqua necessitas cum libertate, ut etiam ipsi idem auctores docent: Alvarez disp. 22. n. 40. & 43. disp. 25. n. 2. disp. 83. n. 18. disp. 12. n. 1, 3, 4. & 5. & Cumel 1. p. q. 14. art. 13. disp. 3. & q. 41. art. 2. disp. 4. & Cabrera eodem loco qui citatur in objectione, disp. 1.

Adversus quartam propositionem.

1. Objiciunt omnia loca objecta contra primam & secundam: sed jam soluta haec sunt.

2. Objiciunt D. Thom. q. 6. de malo art. unico ad 3. ubi solvens illam objectionem: Si ergo vo∣luntas hominis infallibiliter movetur à Deo, sequi∣tur quod homo non habeat liberam electionem suorum actuum. Respondet: Deus movet quidem volunta∣tem immutabiliter propter efficaciam virtutis moven∣tis quae deficere non potest, sed propter naturam vo∣luntatis motae quae indifferenter se habet ad diversa, non inducitur necessitas, sed remanet libertas, sicut etiam in omnibus providentia divina infallibiliter ope∣ratur.

Respondemus adversarios noluisse impugnare propositionem, sed probare: nullus enim locus est in Divo Thoma aptior ad probandam quartam propositionem; quod sic ostenditur: Idem omni∣no est voluntatem agi insuperabiliter & indeclinabi∣liter, ac voluntatem moveri immutabiliter, effica∣citer, per virtutem moventem quae deficere non po∣test: atqui Semipelagiani fuerunt haeretici quia ne∣garunt voluntatem agi divina gratia insuperabiliter & indeclinabiliter: fuerunt enim haeretici quia ne∣garunt gratiam illam quam Divus Augustinus admit∣tebat toto libro de correptione & gratia, praesertim cap. 12. ut constat ex Hilario epist. ad Divum Au∣gustinum, Sect. Deinde molestè ferunt. Gratia au∣tem quam Divus Augustinus admittebat, est illa per quam voluntas insuperabiliter & indeclinabili∣ter agitur: haec enim sunt formalia verba Divi Au∣gustini. Ergo Semipelagiani fuerunt haeretici quia negarunt gratiam qua voluntas humana movetur im∣mutabiliter, infallibiliter, efficaciter, per virtu∣tem quae deficere non potest: quia tamen cum hac tanta gratiae efficacia stat libertas, haec enim gratia facit utrumque, hoc est, facit ut agamus, & ut li∣bere agamus, idcirco Divus Thomas dicit, quod non inducitur necessitas, scilicet absoluta, sed tantum necessitas infallibilis, immutabilis, efficacitatis vir∣tutis quae deficere non potest, & haec necessitas non

tollit libertatem. Et sic Divus Thomas duas simul haereses confutavit, scilicet Pelagii & Semipelagia∣norum, & Calvini.

3. Objiciunt Alvarem disp, 3. de Auxiliis, n. 17. & 18. dicentem haeresim Calvini & Lutheri fuisse, gratiam divinam ita inchoare & perficere, & ita ef∣ficacem esse, ut homo solum spontanee & non libe∣re, ultro & non coacte cooperetur.

Respondemus & nos detestari & anathema dice∣re his haeresibus: sed hoc ipsum argumentum fuse dissolvit Alvarez disp. 22. n. 30, & 31. & disp. 92. n. 13. admittendo contra Pelagium & Semipelagia∣nos, quod per divinam gratiam indeclinabiliter & insuperabiliter voluntas agitur; & contra Calvi∣num sustinendo, quod ita agitur, ut nihilominus ipsa libere agat.

Adversus quintam propositionem.

1. Objiciunt Divum Thomam 1. ad Timoth. 2. lect. 1. in fine: Homo Christus est mediator Dei & hominum, non quorundam, sed inter Deum & homi∣nem: & hoc non fuisset nisi venisset omnes salvare. — Ipse est propitiato pro peccatis nostris, pro aliquibus efficaciter, pro omnibus sufficienter: quia pretium e∣jus est sufficiens ad salutem omnium, sed non habet efficaciam nisi in electis propter impedimentum.

Respondemus, nos admittere haec omnia: inde tamen non potest colligi quod Deus det omnibus auxilia sufficientia interna, quibus possint ad libi∣tum uti vel non uti; sed colligitur quid sit Christum mortuum esse pro omnibus sufficienter, videlicet quia pretium ejus est sufficiens pro omnibus: Dicit autem non habere efficaciam nisi in electis propter impedimentum: sed quis possit non ponere hujus∣modi impedimentum, explicat S. Thomas 3. con∣tra gentes cap. 163. ut supra ostendimus. Addimus autem, quod, cum sanguis Christi esset sufficiens ad tollenda omnia impedimenta quae proveniunt ex parte hominis, cur noluit illa tollere, non est al••a ratio inquirenda, nisi voluntas divina, ut docet ip∣se S. Thomas ibid. cap. 162.

2. Objiciunt Divum Thomam q. 23. de verit. a. 2. Quia ergo Deus omnes homines propter beatitudi∣nem fecit, dicitur voluntate antecedente omnium salu∣tem velle; sed quia quidam suae saluti adversantur — implet in eis alio modo quod ad suam bonitatem per∣tinet, scilicet eos per justitiam damnans.

Respondemus, nihil hoc loco dici de morte Chri∣sti: quod autem Deus velit omnes salvos fieri vo∣luntate antecedente, concedimus, sed dicimus vo∣luntatem illam antecedentem nihil aliud esse in Deo quam voluntatem ordinandi homines ad beatitudi∣nem, hoc est, voluntatem qua voluit omnes ho∣mines facere & creare propter beatitudinem: & ex consequenti Deus voluit toti generi humano media quibus posset ad illam pervenire, quae quia volun∣tarie amisimus, Deus dat alia efficacissima electis: non dat autem aliis qui suae saluti adversantur pec∣cando, cum posset si vellet eis dare etiam effica∣cissima quibus possent & vellent salvati, & de facto salvarentur. Unde Divus Thomas hoc satis insinuat in verbis quae consulto omiserunt adversarii: ait e∣nim, Sed quia quidam suae saluti adversantur, quos or do suae sapientiae ad salutem venire non patitur prop∣ter eorum defectum, implet in eis, &c. Ordo igitur divinae sapientiae quosdam non patitur venire ad sa∣lutem ob eorum defectum vel actualem vel origina∣lem, quem Deus, si vellet, posset ab eis tollere. Quare autem nolit? O altitudo divitiarum! ô ho∣mo tu quis es qui respondeas Deo! Cui solutio ista di∣splicet, quaerat me doctiores, sed caveat ne inveniat praesumptores, inquit Augustinus de spiritu & litera cap. 33. qui etiam se ignorare fatetur cum Aposto∣lo, cap. 8. lib. de correptione & gratia.

3. Objiciunt Divum Thomam in cap. 2. ad Heb. lect. 3. ad illa verba Divi Pauli, Ʋt gratia Dei pro omnibus gustaret mortem. Pro omnibus autem, in∣quit Divus Thomas, dupliciter potest intelligi, vel ut sit distributio accommoda scilicet pro omnibus prae∣destinatis; pro istis enim tantum habet efficaciam: vel absolutè pro omnibus quantum ad sufficientiam; sufficiens enim quantum ad se omnibus est.

Respondemus, quod cum Divus Thomas dicat locum illum Divi Pauli posse intelligi per distributi∣onem accommodam de solis praedestinatis, ut etiam intellexit S. Augustinus, quomodo potest hinc elici propositionem hanc quintam damnari a Divo Tho∣ma? plane non videmus. Verum mirabilis est fraus adversariorum, quia ve••ba sequentia suffurati sunt, ne intelligeretur quo sensu dicat Divus Thomas, quod mors Ch isti sufficiens est pro omnibus: sub∣jungit haec verba 1. ad Timoth. 4. Qui est Salvator omnium, maximè fidelium. Chrysostomus: Pro om∣nibus hominibus generaliter mortuus est, quia omni∣bus pretium sufficit; etsi omnes non credunt, ipse ta∣men quod suum est implevit. Ex illis ergo Divi Chry∣sostomi verbis, quae affert, Divus Thomas satis o∣stendit quo sensu dixerit mortem Christi omnibus esse sufficientem, quia videlicet omnibus pretium sufficit: quod admittunt omnes, etiam ipse Ianse∣nius, in loco ex quo desumpta est haec quinta pro∣positio. Quod autem omnibus omnino Christus promeruerit auxilia sufficientia, ne verbum quidem in Divo Thoma, multo minus quod haec auxilia sint determinabilia a libero hominis arbitrio.