The journal of Monsr. de Saint Amour doctor of Sorbonne,: containing a full account of all the transactions both in France and at Rome, concerning the five famous propositions controverted between the Jansenists and the Molinists, from the beginning of that affair till the Popes decision. / Faithfully rendred out of French. ; A like display of the Romish state, court, interests, policies, &c. and the mighty influences of the Jesuites in that church, and many other Christian states, being not hitherto extant.

The Letter of M. de la Palafox Bishop of Angelopolis to Pope Innocent X. whereof mention is made, Part. 3. Chap. 13.

An Advertisement touching the Printing of the said Letter in this Collection.

THis Letter was sufficiently secret when I fi∣nish'd my Journal, and assign'd it to this Col∣lection; but it hath since become very publick, being translated into French, and publisht in the year 1658. which Translation the Curees of Pa∣ris very solidly defended in their IX. Writing a∣gainst the vain and pittiful cavils of F. Annat. However, I conceive the insertion of the Original Latin, not formerly printed, will not be unaccepta∣ble; besides, that it may be preserv'd in this Col∣lection to serve for a testimony to Posterity of the patience and zeal of a holy Bishop of our time, as M. de Palafox was by the consent of all Spain. I have already related in Part. 3. Chap. 13. how it fell into my hands, and how the following title came to be indors'd upon it.

Natalibus, doctrina, virtute verè Christiana cla∣rissimi & illustrissimi Viri Domini Ioannis de Palafox & Mendoza Hispani & in Ame∣rica Episcopi Angelorum Populi, ac Consilii Iudiarum Decani, Epistola Sanctissima, Gra∣vissima.

Ad Summum Pontificem Innocentium X. de Jesuitarum Societate extinguenda, vel stricte reformanda ob venerabilis Ecclesiae bonum.

Beatissime Pater,

I. SAcris Tuae Sanctitatis pedibus provolutus, Pater Beatissime, infinitas Deo & Apostolicae Sedi gratias ago, quod tanta benignitate & hu∣manitate Doctorem Silverium de Pineda Procura∣torem meum foveris, ut quam brevissimo tempore ad te missū, ad me remissum utroque mari Oceano & Mediterraneo, Italia, Hispania, Americaque pe∣ragratis conspexerim, & ab eo literas Apostolicas super dubia Oraculo sapientiae Tuae proposita, nostros intellectus illuminantes, errores corri∣gentes, discordias sedantes non sine lachrymis prae hilaritate gratiarumque actione acceperim.

II. Cui enim non erit laetitiae stuporique viden∣ti viginti & sex quaestiones controversiasque Ec∣clesiasticas, auditis etiam prolixe partibus utrisque, & visis actis per sacram Congregationem a Te particulariter assignatam etiam ab occupatissimis Cardinalibus sapientia & virtutibus eminentissi∣mis & Romanae Curiae Praelatis, intra quatuor menses dissipatas, collatas, conclusas, decisas & tandem expeditas fuisse? Ut jam deinde jure op∣timo, non sine magna animi infirmitate si aliter fecerimus, sacras illas voces debeamus non tan∣tum attendere & audire, sed obedire Praelatis quibus Apostolica Sedes inclamat, invitar, & sua∣det patribus animarum dicens, Venite filii, audite me, timorem Domini docebo vos: Et iterum, Omnes sitientes venite ad me & ego reficiam vos, Ego enim sum via, veritas & vita. Cujus causa, Pater Beatissime, exteris hujus Americae nunci∣avi Pastoribus cum muliere quae convocavit ami∣cas in Evangelio exclamans, Congratulamini mihi quia inveni drachmam quam perdideram: Ut omnibus pateat quanta brevitate, benignitate & humanitate Apostolica Sedes & Tua Pastoralis vigilantia, & summa solicitudo & sapientia dubi∣tantibus respondeat, errantes dirigat, & moerentes consoletur.

III. Sed heu! Pater Beatissime, nunquam in hac mortali conditione & miseria hilaritas sine moestitia, nunquam sine novo discrimine tran∣quillitas, docente Divino Spiritu, Extrema gau∣dii luctum occupare. Ea est enim humanae mentis & naturae fragilitas, ut semper magis ac magis medicina indigeat, & nondum vulneribus primis oleo charitatis sapientiaeque Tuae subsanatis, jam secunda succedunt.

IV. Sacerdotes, Beatissime Pater, ad Te missi, & ad sacra Apostolorum limina visitanda, me ab assertis Conservatoribus, Regularibus & Religio∣sis Jesuitis praetextu suorum privilegiorum assig∣natis (non aliam ob causam quam quod in anima∣rum salutem & propugnationem Ecclesiasticae Ju∣risdictionis, & decretorum sacri Concilii Triden∣tini incumberem, ut Congregationi sacrae super hoc negotio a Tua Sanctitate assignatae patuit) de facto excommunicatum & aliis innumeris in∣juriis impetitum fuisse.— retulerunt, & ad alia scandala devenisse nunciarunt.

V. Verum post eorum discessum Religiosi Je∣suitae majores turbas contra me & dignitatem me∣am excitarunt, acriores seditiones commoverunt, & in juriis atrocioribus dehonestarunt, & Clerum meum ac gregem credulissime vexantes, (liceat mihi ita enarrare cum ita eis fecisse libuerit) in majores angustias redegerunt.

VI. Caeco enim quodam quasi furore perciti, Pater Beatissime, Religiosi isti quos in Domino semper amavi ut amicos, & nunc ardentius ut inimicos diligo, videntes meos subditos Conser∣vatorum suorum invalidis excommunicationibus non assentiri, sed suo amabili Pastori, vocem ejus in suis edictis agnoscentes, inhaerere, se existiman∣tes contemptos in maximam iracundiam exarse∣runt, & nisi eorum libidini & arbitrio meam dig∣nitatem & baculum Pastoralem submitterem, de incarcerando Episcopo cogitarunt.

VII. Cum autem hoc non ea qua desiderabant facilitate consequi posse viderent, quia horror ip∣se facinoris ad defensionem sui proprii Pastoris populos excitabat, non tantum alios Regulares tanquam pro communi eorum causa contra me convocarunt, sed quod gravius est, prophanum & secularem gladium (Comitis scilicet de Salvatierra Viceregis qui mihi totius Regni visitatori generali in protectionem miserabilium Indorum incum∣benti, quos sui ministri maxime exagitabant, in∣fensissimus erat) etiam ingenti pecunia emptum,

temeritate maxima exemptum, digladiantes, dig∣nitatem meam, personam, gregem armis, incar∣cerationibus Ecclesiasticorum & Secularium, & aliis quamplurimis injuriis vexarunt; etiam ho∣minibus flagitiosissimis armatis, dieque destinato (is autem fuit festum Corporis Christi, eodem e∣nim die conveniens erat ut traderetur Episcopus quo captus fuerat Episcoporum Episcopus) ut meam personam caperent, dignitate expoliarent, gregem diriperent. Interim jurisdictione Inqui∣sitorum ad id per ipsos conducta praetextu quod excommunicationes nullas Conservatorum mei subditi parvifacerent, incarcerante Clericos & Laicos, & atrociora, nisi Conservatoribus obedi∣rent, minitante.

VIII. Dum haec omnia a Religiosis Iesuitis, & Conservatoribus, & Tribunalibus ad id convoca∣tis geruntur, ego quantum adjuvante Domino potui pro grege, pro fide, pro Iurisdictione, pro Concilio, pro Apostolicis constitutionibus & re∣gulis, quamvis solus laborare non destiti, non tantum Regulares censuris severissimis terrendo, & Seculares eisdem fulminibus, & ed••ctis, & epi∣stolis, & voce, & sermone intra ordinem & obe∣dientiam continendo, sed etiam, cum parum hoc proficeret, contemnebant enim Iesuitae censuras Ecclesiasticas, & vinculis earum innodati, su∣spensi & irregulares publice celebrabant, sacra∣menta ministrabant, invito Episcopo etiam in non suis Ecclesiis praedicabant populo, Secularium confessiones audiebant, Viceregem & auditores Regios exhortatus sum, ut aliqua congruenti mo∣deratione & remedio, missis ad id aliquibus de meo Capitulo Commissariis, differentiae istae & discor∣diae sedarentur, salva tamen tuae Sanctitatis irre∣fragabili decisione; & interim Respublica quieta, fidelium Ecclesia pacifica, & omnium suspensi animi sententiam Apostolicam expectarent.

IX. Sed Religiofi Iesuitae, Pater Sanctissime, gladio seculari armati & Archiepiscopo Mexicano Joanne de Munnozca non tantum fautore sed au∣ctore duceque freti, & omnibus pene Regni tribunalibus variis artibus in suam potestatem re∣dactis, nullam compositionem aut concordiam admittere vol••ntes, Commissariis Ecclesiasticis ignominiose dimissis, imo expulsis, non pacem, non inducias, sed bellum cruentissimum indicen∣tes; nisi me meamque jurisdictionem & baculum Pastoralem, arbitrio ipsorum & suorum Conser∣vatorum, quos ego tanquam auctores hujus mi∣serabilis schismatis paulo ante anathemate petcus∣seram, submisissem, caedes, carceres, exilia, pro∣scriptiones, si aliter facerem, comminantur.

X. Ruptis ab eis honestae concordiae articulis, a me ut tanta scandala vitarentur propositis, acrius Religiosi Jesuitae bellum contra meam dignitatem gregemque repetunt & instaurant, plures Cleri∣cos scilicet incarcerando, & hos honestiores, ele∣ctum Episcopum de Honduras Vicarium meum Generalem, Virum doctissimum & honestissi∣mum, manu seculari dirissime recludendo, & tandem meum gregem crudelissime omnibus mo∣dis vexando, & iterum ardentiori affectu meam incarcerationem, aut extra Provinciam relegatio∣nem, diversis machinationibus disponendo.

XI. Ad hos sacrilegos conatus, Pater Sanctissi∣me, iterum excitati populi, Episcopum prope ante Vicegerem & Gubernatorem amantissimum, jam tot petitum insidiis injuriisque exagitatum intu∣endo ad sui Pastoris & Ministrii Regii propugnati∣onem convolant, & mortem subire parati, & sua etiam vita Pastoris vitam defendere contendunt. Et ita diviso Regno & in partes distracto, brachio seculari, & Jesuitis, & Conservatoribus contra Episcopum & Ecclesiasticam Iurisdictionem, popu∣lis autem et Clero pro Jurisdictione & Episco∣po contendentibus, in summum periculum re∣dacta Respublica est.

XII. Has inter angustias fluctuabat mens mea, aestuabat animus & concilium haerebat, exposcens a Deo etiam profusis lachrymis, ut viam mihi dig∣naretur aperire, qua salva fieret pax publica, Iuris∣dictio oppugnata et vita petita. Deserere enim Ec∣clesiam, Jurisdictionem, & baculum Pastoralem Re∣ligiosis Iesuitis ignaviter tradere, vilissimum: armis autem & sanguine filiorum spiritualium causam de∣fendere, durissimum & dirissimum: nihil autem a∣gere, sed Conservatorum irae me mea{que} committe∣re, nocentissimum & imprudentissimum esse vi∣debatur.

XIII. Quis enim, Pater Sanctissime, baculum Pastoralem, id est gladium Dei sine crimine tur∣pissime tradet? Aut quis suas oves ardentissime diligens, & pro quibus seipsum impenderet, & mortem etiam subiret, prae dolore conspicere posset sociali bello inter se digladiantes & se ad invicem occidentes? Pugnam cruentissimam & tristissimam intuens pater utrorumque amantissi∣mus, in qua vinci infelicitas, vincere credulitas erit! aut quis tandem vel propugnatione pacem, vel ignavia vitam disperderet?

XIV. Ideo utrinque angustias, utrinque peri∣cula contuens, tanquam si in auribus persona∣rent voces illae Salvatoris suos Apostolos & Di∣scipulos in simili casu docentis, fuga Ecclesiastica victoriam, non bello mortem, aut populorum jacturam praetendendam esse: dicebat enim, Cum persecuti vos fuerint in una civitate, fugite in aliam: statui honestissima suga, non autem gladio crudeli & filiorum sanguine defoedato vitam & dig∣nitatem meam propugnare.

XV. Videbam enim adversariorum mentes in id maxime tendere, ut meam caperent personam, aut in ipsa expugnatione perimerent, qua capta aut perempta, & de mitra captiva triumphum, & de grege spolia, et de causa victoriam reporta∣rent; percusso enim Pastore quam facillime di∣sperguntur et oves; posteaque falsis probati∣onibus et calumniis et criminationibus adver∣sariorum, veritas Pastoris indefensa et fa∣ma acquisita cum ipso corpore occiso consepultae jacerent.

XVI. Considerabam itidem, Regulares Jesui∣tas ardenti furore agitatos in hos actus adeo ir∣regulares prosilire, & in praeceps dari non rati∣one sed affectu, & quo major impetus, eo bre∣vior, conatus enim irae cito cadunt, & si primi illudant, secundi corruunt; nam etsi iracundia ab insania non nisi tempore distet, brevisque sit fu∣ror; tamen quamvis mala, quia furor, tolerabi∣lis tamen quia brevis, ideoque furorem istum per∣secutionis quam citissime transitum existimavi more quidem fulminis quod uno eodemque mo∣mento venit, percussit, abscessit.

XVII. Fuga ergo Rempublicam salvam fa∣cere statuens, & meis poenis adversariorum cul∣pas,

imo & iras aut eludere aut delinire consti∣tuens, ne populus innocens nostris omnium er∣roribus plecteretur, commendato prius grege ae∣terno Pastori, relictis etiam tribus Vicariis Ge∣neralibus, ut si forte absentes, vel legitime impe∣diti fuissent, unus pro alio Ecclesiasticam Juris∣dictionem defenderet; scripta etiam epistola Ca∣pitulo in qua causas meae ad tempus discessionis narravi, & ad defensionem Ecclesiasticae Juris∣dictionis excitavi, duobus famulis tantum, Se∣cretario scilicet, & eo qui mihi erat a confessio∣nibus, comitantibus; exteros familiares per di∣versas vias mittens, ut confusione ipsa inimici mei distracti, ubi ego delitescerem ignorarent; in montibus quaesivi refugium, & inter serpen∣tes, scorpionesque & animalia pestifera, quorum haec regio feracissima est; securitatem & societa∣tem quam in hac Religiosorum implacabili so∣cietate invenire non potui.

XVIII. Ubi postquam per viginti dies non sine magno vitae periculo & alimentorum penu∣ria (aliquando enim solo pane tribulationis & aqua lachrymarum pascebamur) tandem in quo∣dam parvo tuguriolo per quatuor menses deli∣tui, exquisitissimis interim modis a Religiosis Jesuitis quaesitus, & pecunia maxima expensa, ut inventus aut baculum Pastoralem traderem, aut me vita exuerent & occiderent.

XIX. Hoc modo hisque periculis & angusti∣is salva Respublica fuit, & si non pax spiritua∣lis, saltem temporalis & publica reddita est Reg∣no. Nam spiritualis tranquillitas, Pater Bea∣tissime, ubi cum Jesuitis res agitur, solum a Jesu Christo, & a Tua Sanctitate ejus Vicario reddi stabilirique potest; adeo enim terribilis est si non reformetur eorum in Ecclesia universali potentia, adeo amplissimae facultates, honores, divitiae, ut omnibus dignitatibus, legibus, Con∣ciliis & Apostolicis constitutionibus potentiores existant; ita ut necesse Episcopis sit (saltem in his partibus) aut in concertatione mori, & pro causa cadere & succumbere, aut suis nutibus ob∣secundare, aut ad minus summo discrimine, pe∣riculis, expensis, incommoditatibus, falsisque eorum criminationibus illaqueatis dubium exi∣tum de sanctissima & justissima causa expectare.

XX. Cum ergo viri Jesuitae frustra Episco∣pum carceri quaesivissent, gregem ipsius vexare & miserabiliter persequi & affligere statuerunt, ad hosque sequentes actus non sine maximo po∣pulorum scandalo processere.

XXI. Primo enim suos assertos Conservato∣res Religiosos Dominicanos e Mexico in civita∣tem Angelorum, ubi mea Cathedralis sedes prae∣eminet, maxima Fratrum suorum & Jesuita∣rum comitante manu, incredibili pompa, pluri∣mis curribus ad eorum adventum congregatis adducunt, ignorantem etiam plebem Religiosis Jesuitis monentibus, & per compita & plateas equitando clamantibus, ut genua flecterent duo∣bus illis Fratribus Dominicanis assertis Conser∣vatoribus (a me paulo ante excommunicationis fulmine & anathemate ut praedixi perculsis) ip∣sos asserentibus esse Papas & Pontifices Summos, & ut plus haec suaderent, postquam ipsos cum cruce processionaliter extra claustra Fratres sui Ordinis suscipiunt, non tam suadent quam ju∣bent Jesuitae, qui eos conduxerant, erigere tri∣bunal, creare Fiscales, & apparitores ac Notarios nominare.

XXII. Deinde per platens galeris sericis & violaceo colore exornatis incredibili fastu cir∣cumducunt, & etiam prope Episcopale palatium, ut majori contemptu de dignitate Episcopali tri∣umpharent, maxima comitante Regularium ca∣terva, cum suis apparitoribus & ministris, cur∣ribus pluribus vecti circumambulant, et tandem omnia quae sanctum Concilium Tridentinum e∣tiam legitimis Conservatoribus prohibet, Conser∣servatores isti intrusi patraverunt.

XXIII. Deinde tribunali erecto, et his om∣nibus summa jactantia gestis, omnes Ecclesiasti∣cos et miseros seculares variis modis et molesti∣is vexant, alios excommunicationibus, alios bo∣norum suorum distractionibus, alios seculari ma∣nu, exilio, vinculis, et injuriis, alios aliis artibus dirissime persequuntur.

XXIV. Doctorem enim D. Manuelem Bravo de Sobremonte Cathedralis Ecclesiae Thesaura∣rium, Doctorem D. Ludovicum de Vongora antiquiorem Canonicum, Doctorem D. Nico∣laum de Asperilla Portionarium, Sacerdotes ho∣nestos et doctos per manum prophanam ab Ec∣clesia et Dioecesi relegant, Archidiaconum Ec∣clesiae Cathedralis, Doctorem D. Ildefonsum de Cuevas et Avalos, Licentiatum D. Petrum de Angulo, Doctorem D. Andream de Luci, Bac∣calaureum Franciscum de Requesia, Capitulares et Sacerdotes, itidem viros eruditos et corda∣tos, fuga salutem petere cogunt; alios etiam Sa∣cerdotes et seculares partim incarcerant; partim relegant, partim in angulis latere compellunt, et populum omnem suis deferre fidem invali∣dis censuris et edictis, minis suppliciisque in∣tentant.

XXV. His actis ad causae sententiam illi Fra∣tres Conservatores in hac causa procedunt, de∣clarantes et publico edicto pronunciantes, Epis∣copum, et suum Provisorem Vicarium Genera∣lem in juriis affecisse Religiosos Jesuitas in ex∣poscendo ab eis licentias praedicandi et audiendi secularium confessiones, et in prohibendo ut usquequo eas exhiberent, a confessionibus absti∣nerent. Quamvis mihi certissime constaret eos neque meas, neque meorum Antecessorum habe∣re licentias.

XXVI. Sententia ita lata, et in publicis Ec∣clesiarum suggestis publicata, ad alia atrociora procedunt, minis, praemiis et aliis artibus sua∣dendo Capitularibus, imo et aliquos compellen∣do, ut Sedem vacantem publicarent, brachio seculari ad id implorato, et hoc praesentibusimo et intra Dioecesim existentibus Episcopo proprio, Provisore, Vicario Generali non tantum uno sed tribus, et his non obstantibus declarat Capi∣tulum populo Sedem vacantem esse.

XXVII. Jam hoc consecuti Jesuitae qui haec omnia machinati fuerant, Iurisdictionem Eccle∣siasticam invadunt, usurpant, dilacerant, adulte∣rium spirituale committunt, nefarium altare con∣tra legitimum altare erigunt, alios Ecclesiasticos Officiales, Provisorem, Vicarium Generalem, etiam Vicarium Monialium nominant, et ab E∣piscopo nominatos amovent; Et huic Capitulo Sede-vacante-Iesuitico praedicti Iesuitae licentias quasdam confitendi et praedicandi ab alienis E∣piscopis

obtentas (ex quibus quatuor tantum erant meorum Antecessorum) et certa privile∣gia quae ad terras infidelium (quales hae non sunt) et haec temporalia et suspensa et finita dicto Capi∣tulo exhibent. Et tandem documenta haec talia qualia, quae noluerunt legitimo Episcopo et suo Vicario Generali exhibere, Capitulo per eos compacto et coadunato nulliter imo et sacrilige, Dioecesim vivente Episcopo gubernante, exhibu∣erunt.

XXVIII. Hisce privilegiis, et aliarum Dioecesi∣um Episcoporum licentiis visis a Capitulo Pseudo∣sede-vacante, edictum ab eo conficitur, secreto ta∣men ab ipsis Iesuitis compositum, et per omnia Ecclesiarum suggesta divulgatum, in quo omni∣bus fidelibus numatur, Iesuitas Religiosos non egere licentiis Episcoporum propriae Diocoesis ad confessiones secularium audiendas, propter sua privilegia, et si egerent, eas habere, & Capitulo exhibitas esse, et si non haberent, et sufficientes non essent, eas Capitulum generaliter etiam sine examine concedere libentissime, declarando adeo esse doctos Religiosos Iesuitas, ut nunquam fu∣isset credendum, eos sine legitimo titulo confes∣siones secularium audivisse. Alia etiam in hoc edicto subinferendo, Iurisdictioni Episcopali, & auctoritati Ecclesiae & Tridentini Concilii & ani∣marum saluti nocentissima.

XXIX. Deinde censuras Ecclesiasticas ••a Vicario Generali Episcopi contra Conservatores & Iesui∣tas qui cenfessiones secularium sine licentia pro∣prii Pastoris audiebant, latas delent, auferunt, publice dilacerant; eas autem quae contra Episco∣pum proprium ejusque Vicarium Generalem nulliter & indebite, ut a Tua Sanctitate declaratum est, latae fuerant ab intrusis Conservatoribus, pa∣rietibus fixas relinquunt, videntibus et gementi∣bus non tantum omnibus Ecclesiasticae disciplinae amatoribus, sed populis etiam clamantibus & re∣clamantibus qui tot injurias Episcopo suo amantis∣simo inferri conspiciebant.

XXX. Deinde Capitulum hoc Pseudo-sede-va∣cante, contra Episcopum erectum, & a Iesuitis tanquam si essent ipsi de corpore Capituli dire∣ctum, omnia edicta quae circa mores & Ecclesia∣sticorum & secularium reformationem fuerant sta∣bilita, in Episcopi odium abrogant.

XXXI. In Ecclesiis a quibus ego prophanos cibos & commessationes prohibueram, iterum ipsi edere et sic eas polluere permittunt, Clericos, Regula∣resque quos ego ab audiendis secularium confes∣sionibus arcueram, ipsi approbant; honestos Sa∣cerdotes, modestos, spirituales, quos ego praemio affeceram, ipsi supplicio afficiunt; Seminaristas, Collegiorumque meorum cultores, quos ego tanquam Dei Ecclesiae maxime necessarios pa∣terno educabam & instruebam affectu, ipsi molestant; et etiam de ipsis extinguendis confe∣runt.

XXXII. Claustralibus Virginibus quae meis mo∣nitis, edictis et exhortationibus intra suae professi∣onis septa libentissime continebantur, non tantum permissione, quod nefarium est, sed publicis ex∣hortationibus, quod nefandissimum, ut ad suspe∣ctas collucutiones Secularium & Regularium et Clericorum iterum redeant, suadent. Et tandem licentias innumerabiles Religiosis adoloscenti∣bus ad audiendas mulierum confessiones con∣cedunt, et ut de alieno thesauro, de mea Ecclesia∣stica Iurisdictione profusissime prodigunt et im∣pendunt.

XXXIII. Haec omnia me P. B. non late∣bant, imo ex tuguriolo meo in quo prostratus coram Christo crucifixo Domino jacebam, et pro populo gregeque miserabiliter afflicto profusis la∣chrymis efflagitabam, tanquam a specula oves crudelissime diripi, sponsam meam amantissi∣mam Ecclesiam dilacerari et impiissime vexari con∣spiciens, fractum Postoralem baculum, mitram conculcatam oculis dolentissimis intuens, suspiria, gemitus, lamentationes mearum ovium irrepara∣biliter non minoribus gemitibus et suspiriis exau∣diens, etiam sine armis, etiam sine viribus, etiam prostratus, etiam solus, Divino tantum auxilio fretus, meum gregem curare non destiti.

XXXIV. Illic enim tanquam ex carcere, si non eodem spiritu, saltem primitivorum praesulum ex∣emplo, literis, nunciis, manuscriptis Pastoralibus Episcopis jurare, suadere, consulere, consolari studui, ut in fide et charitate permanentes, forti∣tudine aerumnas, constantia tribulationes, pati∣entia persecutiones superarent, et a confessioni∣bus et praedicationibus eorum, qui Dioecesani Prae∣lati licentias non habebant, abstinerent et fugerent, quod pietate divina, non meae humilitatis et fra∣gilitatis viribus maxima ex parte obtinui, ita ut paucissimi fuerint in hisce innumerabilis multitudi∣nis populis, qui etiam tot incarcerationibus et re∣legationibus comminati, Relegiosis Iesuitis et assertis Conservatoribus fidem detulerint, et ad∣haeserint.

XXXV. Sed Religiosi isti, alias admodum docti et perfecti, potentia potentiam defendentes et ex abysso ad abyssum praecipiti cursu prolapsi, tanto plus ira excandescentes, quanto populos a suo pastore divellere non posse, imo ipsis Iesuitis offensissimos esse conspiciebant, Iudices Secula∣res expensa maxima pecuniarum quantitate con∣ducunt, qui sub praetextu seditionis (antiquum enim est, P. B. Ecclesiarum Praelatos qui in anima∣rum salutem incumbunt, et Ecclesiasticam Iuris∣dictionem propugnant, seditiosos vocare, et com∣movisse turbas eis imputare, incipientes a Galilaea usque ad Hierusalem, et aliis ejusdem farinae ca∣lumniis exemplo Salvatoris impetere) crimina∣lissimum processum contra me scribunt, testes vio∣lentissime cogunt, alios pecunia corrumpunt, ali∣os aliis artibus compellunt, alios attrahunt et alliciunt, ut deponant et etiam jure jurando affir∣ment, me contra Reip. salutem, quae mihi charior semper vita extitit, machinatum esse; et uno eo∣demque tempore a septem Iudicibus (tanta est, P. B. Iesuitarum potentia) in mea ipsa Dioecesi, imo et Episcopali civitate simul cum grege aman∣tissimo syndicatus fui, a tribus scilicet seculari∣bus a Vicerege missis, a duobus Regularibus, vi∣delicet Conservatoribus, et ab aliis duobus Eccle∣siasticis Sacerdotibus, et ab ipsa Societate expulsis, Inquisitionis Commissariis, et his septem judicibus, S. P. talibus moribus defaedatis, quos modestia tacet, et zelus dolet.

XXXVI. Sed Deo infinitas gratias ago qui ut superbis resistit, humiles et propter suam causam persecutionem patientes protegit et defendit; tot enim judicibus, tot testibus inter se convenienti∣bus & conspirantibus, imo et ipsas depositiones et

acta propalantibus inter se & ad eundem finem di∣rigentibus, dignitate aliquid mea indignum E∣piscopali, etiam nulliter & violenter probare mi∣nime potuerunt; sed declarationes vagas vilium hominum coacevarunt, in quibus generaliter asserebatur, me maximam seditionem excitasse & terribilibus in juriis Jesuitas affecisse, quod vi∣delicet confessiones audire sine licentia Episcopi prohibuissem, & ad ordinem Concilii Tridentini & Gregorii XV. constitutionis decreta ipsos per le∣gitimos tramites redegissem.

XXXVII. Elusa ergo processalis formae persecu∣tione, P. B. quia Iesuitae nihil probabant neque ••is sacinoribus obtinebant, imo populi magis ac ma∣gis ab eis aversi, ipsisque infensi pro Pastore suo certabant, & ejus consiliis & exhortationibus in∣haerebant, jam ruptis verecundiae & religiosae modestiae vinculis; ad aliam atrociorem formam, me meamque famam, dignitatem, personam per∣sequendi processere.

XXXVIII. Convocatis enim Scholasticis suis (quos alia certe doctrina imbuere debuissent) praetextu solemnitatis S. P. Ignatii sui Fundatoris (cujus animam sanctissimam maxime haec omnia abhorrere & abominari compertissimum est) cho∣reas scelestissimas (mascaras Hispani vocant) con∣stituerunt, in quibus in contemptum meae perso∣nae, dignitatisque & omnium Sacerdotum qui inter caeteros vita arctiori & honestiori fulgebant, & inter hos Procuratorem meum Sylverium de Pineda, qui tunc Romae aderat, & Tua sanctissi∣ma praesentia fruebatur, horribilibus larvis ac ge∣sticulationibus & nefariis aliis modis, Episcopum, Sacerdotes, sanctas & venerabiles Moniales, dig∣nitatem Episcopalem, imo & Catholicam Religio∣nem infamarunt, irriserunt, illuserunt.

XXXIX. Larvati enim & has personas sacras in∣fami habitu tanquam in statuis per civitatem to∣tam medio diei tempore circumgestantes, oratio∣nem sanctissimam & devotissimam Dominicam simulque Angelicam aliis profanis verbis immix∣tis turpissime decantantes, has infandas choreas per civitatem praedictam Iesuitici scholares circum∣ducentes, & a suis propriis domibus educentes, in solo Christiano et Catholicissimo, gentilicia & haeretica theatralia facinora contra Dei Ecclesi∣am, suosque Episcopos & Sacerdotes audacissime perpetrarunt.

XL. Aliqui enim eorum, P. B. infames cantile∣lenas supradictae orationi Dominicae immiscentes, pro Libera nos a malo, quod in fine dicitur, de∣cantabant, Sed libera nos a Palafox, nempe quia ego a malo (quod est intra limites suae professio∣nis non contineri) Iesuitas liberare, et in ordi∣nem redigere conatus sum. Eodem pene mo∣do salutationem Angelicam corrumpentes, male∣dictis in eundem finem tendentibus deturpa∣bant.

XLI. Quidam de ipsis, impuris bovis armis sig∣nando seipsum (quod Ethnicos contra Christia∣anos fecisse non traditur) cunctis videntibus cla∣mando pronunciabat: Haec sunt arma perfecti et veri Christiani, cornua tauri pro cruce sanctissima demonstrando.

XLII. Alius autem in altera manu dulcissimi pu∣eri Iesu imaginem, in alia impudicissimum instru∣mentum portabat, piissimi nominis et infantiae Iesu devotioni illudendo.

XLIII. Alius equi cauda pendentem baculum Pa∣storalem portabat & in ipsis stapedis depicta mi∣tra Episcopali equitabat, ut conculcatam pedibus exprobraret.

XLIV. Deinde insolentissima carmina, & in∣credibiliter sacrilega et satyrica contra Clerum et Episcopum in populo spargebant, gloriantes se∣ipsos Iesuitas Episcopum vicisse et de eo trium∣phasse, ipsi quidem victi, superati et triumphati a sua ipsamet impotentissima potentia; Plurima etiam epigrammata Hispano sermone spectatori∣bus tradiderunt famae Pastoris et Cleri existimatio∣ni detrahentia, et inter alia sequens, quod quia maxime explicat quanto errore teneantur Religio∣si Iesuitae, qui repagula suarum constitutionum rumpentes intra sua septa contineri non va∣lent, hic inseri, P. B. non impertinens judi∣cavi.

Oy con gallardo denuedo Se opone la Compannia A la formal heregia.

XLV. Hucusque, P. B. potuit spiritualis ista ob∣caecatio mentis procedere; cum enim ego defende∣rim S. Concilium Tridentinum, Constitutiones Apostolicas, decreta Pontificia, salutem anima∣rum, haec omnia, quia eos ligant et arctant, haeretica esse populis Iesuitae suadent et suggerunt. Expugnare autem Constitutiones Apostolicas, de∣creta Oecumenici Concilii Tridentini contemnere, Pontificias decisiones evertere, Dioecesim inva∣dere, Episcopum a sua Sede manu seculari detru∣dere, non folum injuriis sed etiam armis impete∣re, irridendoque et illudendo non tantum Epi∣scopum sed etiam Clerum et Religionem Christia∣nam maledictis infamare, hoc Catholicum, san∣ctum, juridicum docent.

XLVI. Conservatores interim non aliis artibus, aut decentiori forma Pontificiam dignitatem, qua se jactabant exornatos, deturpabant: cum enim honestis moribus, cordatis verbis, incessu in omni∣bus religioso eam aliquo modo repraesentare de∣berent, comoediis et publicis commessationibus, alearum ludis, mulierum impudicarum choreis, et musicis interessendo et aliis luxuriae inhonestis oblectamentis, qui se in edictis Apostolicam per∣sonam repraesentare et Apostolica dignitate fulge∣re jactabant, non sanctissimorum Pontificum vir∣tutes, vitaeque candorem imitantes, sed perdito∣rum hominum vitiis personatam et fictam Pontifi∣cis Summi dignitatem et imaginem defoedarunt, hanc etiam non contemnendam notam et injuriam Sedi Apostolicae subinferentes, ita ut de ea talia possint existimari; dignitas enim sacra et Aposto∣lica non solum vere sed etiam ficte aut invalide aut nulliter repraesentata, cum decore et auctori∣tate, et virtutibus, oculis fidelium, praecipue Neophytorum, in his partibus remotissimis pro∣ponenda est.

XLVII. Transactis jam fere quatuor mensibus, quibus haec omnia Iesuitae Religiosi non admodum religiose supra dorsum meum fabricavere: ecce in portu Classis Regia ab Hispania adventaverat, et in ea mandata, quibus continebatur ut Comes de Salvatierra Prorex (qui Religiosos Iesuitas caeco nutu fovebat, ab eisque Regni Gubernator etiam in propria Iesuitarum causa gubernabatur)

in Americam Meridionalem transiret, Episcopo Lucatanensi a Rege Catholico assignato successo∣re, & hoc interim dum mittitur Iudex, qui de primis ad Tuam Sanctitatem delatis facinoribus contra meam dignitatem cognosceret: haec e∣nim posteriora nondum Regi & suo Regali In∣diarum Consilio propter temporis angustias inno∣tuerant.

XLVIII. Hoc nuncio allato, aliquo modo persecu∣tionis hujus rabies temperata est, & cum jam intra Regnum Episcopus Lucatanensis existeret: quam∣vis certis de causis ei a Comite Prorege Regni gu∣bernacula minime traderentur, mihi tamen jam tempus adesse in meam amantissimam Ecclesiam iterum redeundi, & quos filios absens Epistolis secretis consolabar, praesens exhilarandos existi∣mavi.

XLIX. Quod cum statuissem, scribens prius Pro∣regi & Auditoribus Regiis, qui duabus diaetis a mea Diocoesi distant, & populum in me ingenti laetitia affectum spectare cognoscens, & non ig∣norans ad versariorum meorum dilationes & artes, quibus etiam sancta et perfecta sinistre admodum interpretantur, ne laetitiam istam & hilaritatem populi honestissimam, tanquam seditionem incu∣sarent & in scandalum publicum verterent, in me∣dio noctis silentio Episcopale meum palatium in∣travi. Quod sentientes populi, qui suum con∣spicere Pastorem tot lachrymis quaesitum et expe∣ctatum ardentissime desiderabant, ad me summo mane convolant; fractis etiam portarum repagu∣lis, Episcopum suum amplexantur, lachrymis profusis proclamant, salutant, plaudunt, exoscu∣lantur, & per quatuor dies continuos copiam mei faciens, plusquam sex millia hominum, mulierum, infantium, qui ad me palatiumque meum concur∣rere, consolatus sum.

L. Patres vero Iesuitae, qui tam praecipl•• cursu ad me adventare populum maximo animi dolore conspiciunt, videntes nihil proficere, quia totus mundus vadit post eum, iterum atque iterum aliis et atrocioribus criminationibus in me meamque dignitatem insurgunt.

LI. Iterum enim Viceregem Comitem adeunt, suadent, clamant, incendunt, affirmantes hunc concursum populorum seditionem esse, Regnum omne mihi pacis publicae inimico adhaerere, meo adventu exultare, & quid superest nisi solum Regnum? Ideoque Cathedralem meam Sedem, Iurisdictionemque Ecclesiasticam, qua me prae∣sumpti Conservatores expoliaverunt, mihi tra∣dere & restituere, Regi Regnoque nocentissi∣mum esse futurum.

LII. Hisce artibus & calumniis Epistolas a Co∣mite Vicerege obtinent, quibus intimatur Capi∣tulo pseudo-sede-vacante a Iesuitis machinato, ut proprio Pastori Iurisdictionem usurpatam minime concederent, nec restituerent. Quo non ob∣stante major & sanior Capitularium pars, quae jam ab exilio redierat, obedientiam mihi debitam praebuit; alia minori, quae Iesuitis inhaerebat, pro∣prio Episcopo resistente.

LIII. Iterum ergo, P. B. angustiae, iterum schis∣ma, iterum aquae tribulationum intraverunt usque ad animam meam; populus enim pro Episcopo, Prorex Comes pro Iesuitis stabat. Cum ergo viri isti religiosi semper instarent ne me Dioeccsim me∣am gubernare Prorex permitteret, nisi porrecta manu de nihil innovando in causa Iesuitarum; considerans ego et mecum perpendens, imo viros doctos & cordatos consulens, aliquando necessa∣rium esse membrum putridum pro toto corpore offerre, & aliqua etiam alias non tolerabilia per∣mitti, & tolerari debere ut non scandalizemus, sicut Dominus Petro, cum tributum ab eo posce∣retur, dixit, disciplinam etiam Ecclesiasticam dissi∣patam intuens, Monialium conventus quos ego reformatos reliqueram, relaxatos, Clerum quem ego tranquillissimum & virtutibus admodum prae∣ditum, jam censura & jurisdictione Ecclesiastica laxata, non eo quo decebat ordine et honore florere, & tandem tali schismate gubernatam Dioecesim, ut neque legitime Sacramenta mini∣strarentur, neque sententiae Ecclesiasticae rite fer∣rentur, neque quidquam per suos tramites dire∣ctum esse videretur, tandem pro publica pace (cer∣tis factis prius juridice protestationibus super praemissa & a Conservatoribus perpetrata) quousque a Tua Sanditate materia haec dirimenre∣tur, de non innovando promisi.

LIV. Quo facto intra paucos menses iterum alia navis ab Hispania pervenit, in qua literae regiae sunt delatae super hac causa, quibus expresse Comiti Viceregi jubebatur, ut officium deponeret & provincia excederet, Episcopus Lucatanensis gubernaret, gravissima etiam increpatione super∣addita Proregi, quod Iesuitis contra ipsas etiam leges Regias adeo impotenter & sine delectu & judicio in causa injustissima pro eorum arbitrio au∣xiliatus fuisset, mihique Ministro Regio, Consilii Indiarum Decano & Episcopo, & paulo ante Pro∣regi in salutem animarum incumbenti tot & tanta incommoda tribulationesque intulisset. Eodem modo & majori severitate Rex Catholicissimus & clementissimus meus Conservatores praesumptos & Provinciales Dominicanorum & Iesuitarum, qui haec omnia fuerant machinati, increpavit, & nullitatem omnium quae a Comite Prorege in favorem Iesuitarum facta sunt, declaravit, & hoc nondum ei patentibus posterioribus eorum facinoribus.

LV. Sed Iesuitae, qui non pro fide aut veritate, sed pro sua in populis existimatione decertabant, neque his decretis Regiis schedulisque assenserunt, imo neque eas accepisse fateri voluerunt, sed contrarium divulgantes toto eo tempore, quo Prorex Comes Regni gubernacula retinebat, haec omnia occultarunt, populis suadentes, fictis etiam Epistolis evulgatis, sevicisse, s••per••s•…•…, tri∣amphasse, & ita quos ipsi dece•…•…nt, in suis erroribus conservabant.

LVI. Verum postquam Episcopus Lucatanensis Regni gubernationem suscepit, jam aliquo modo clarior veritas (etsi aliquantulum a Iesuitis sup∣pressa,) fulgentior justitia, efficaciora mandata Regis omnibus extitere, & ego mea jurisdictio∣ne Ecclesiastica jam in aliqualem libertatem vindi∣cata, fragmenta laceratae tunicae Petri, jurisdicti∣onem disciplinamque relaxatam, fractum Pastora∣lem baculum, mitram conculcatam, sponsalem annulum a digito evulsum, non sine lacrymis & ingenti dolore talia videns conspiciensque, re∣cuperavi, recollegi, consolidavi, erexi, & vul∣neratae dignitatis plagas quomodo licuit, cu∣ravi.

LVII. Plurimos enim subditos meos tam Ecclesi∣asticos

quam Seculates, qui constanter passi sunt, laudavi, imo & aliquos praemio affeci; qui autem animi potius fragilitate quam malignitate delique∣rant, in ipsis quidem mihi omnibus fragiliori par∣cendo, eos absolvi, alios vero qui cupiditate ve∣hementi, aut ambitione inordinata, aut Pastoris odio, aut in secularem potestatem adulatione & propensione agitati contra mittam conspiraverant, correctos, sed non sine Ecclesiastica moderatione, emendatos dimisi.

LVIII. Quosdam vero, qui pecunia Iesuitica corrupti contumacissime suos errores defendebant, & nocentissima hujus Ecclesiasticae seditionis & schismatis capita, etiam se de hoc scelere glori∣ando, extitere, & neque ipsum vocati, imo ro∣gati a proprio Pastore ut in viam veritatis redirent, recognoscere voluerunt, sed ex domibus Iesuita∣rum, quo refugerant, plutima maledicta in in me & in meam dignitatem jaciebant (facto prius juridice per absentiam processu & legitime concluso) canonicis constitutionibus & sacris A∣postolicis decretis, & eorum decisione subnixus, per meum Provisorem Episcopum electum de Honduras eos paenis censurisque subjeci.

LIX. Deinde voce, epistolis, edictis, concioni∣bus, quantum mea fragilitas valuit, pristinos status animabus restituti procuravi, & hoc quantum at∣tinet ad subditos meos tam Ecclesiasticos quam se∣culares.

LX. Verum quoad Regulares exemptos, Con∣servatores scilicet & Iesuitas, & qui eis adhaese∣rant nihil profui, imo & post Tuae Sanctitatis Breve 16. Maii anno isto 1648. expeditum, mihi per Doctorem Silverium de Pineda delatum, ipsis intimatum, post ipsas etiam Regales declarationes, quae in classi Regia per mensem Septembris in por∣tum appulere, notitificatas, semper, ut inserius dicam, in suo errore Iesuitae versantur, & vinculis excommunicationis innodati, irregulares, & sus∣pensi publice celebrant.

LXI. His enim Pontificiis Regalibusque decretis respondent Religiosi Iesuitae, Breve videlicet Sanctitatis Tuae hac super causa expeditum Romae 16 die Maii, anno 1648. viribus esse evacua∣tum. Primo quod ab Indiarum Consilio minime approbatum sit, & haec allegant quamvis decretis schedulisque Regiis contrarium statutum est. Bre∣via enim quae cum citatione partium, & in con∣tradictorio judicio in Romana Curia obtinentur, patefieri Indiarum Consilio minime jubentur, sed tantum ea quae ad Patronatum pertinent, ut si quid subreptitie contra concessa a Tua Pontificum∣que Antecessorum Tuorum benignitate, benefi∣centissime Catholicae Hispaniae Coronae fuerit im∣petratum, Catholicissimi & piissimi Regis & Ec∣clesiae Romanae primogeniti precibus exauditis a Tua benevolentia reformetur.

LXII. Ideoque a Religiosis Iesuitis praesens inter∣rogavi & interpellaviutrum verba illa, Pasce oves meas, a Domino in Tiberiadis littore Petro pro∣nunciata, a Senatu Regio fuerint approbata? an oratio Dominica? an Angelica salutatio? an fidei articuli? an Apostolorum symbolum? an ipsa fides Catholica & Romana talibus decretis in quocunque articulo indigeat?

LXIII. Ego enim qui per viginti annos Catholi∣cissimo Domino meo in suis Regiis Consiliis inser∣vivi, ejus mentem religiosissimam callens, & mi∣ram in Sedem Apostolicam observantiam, imo usque ad sanguinis effufionem contra Infideles, Haereticos & Schismaticos pro Petri Cathedra defendenda constantiam expertus, omnia ea quae ad fidem pertinent, & quae Religionem Catholi∣cam augent, atquae animos ad aeterna dirigunt, & quae Sacramenta statuunt, & quae optimum admi∣nistrandi ordinem introducunt; ac tuentur, & denique quae mala vitant, aut bona juvant, a Re∣ge piissimo & religiosissimo, & ab Indiarum Sena∣toribus doctissimis & integerrimis non tantum ap∣probari, sed etiam voce, legibus, pecuniis, viri∣busque omnibus juvari & commendari compertis∣simum habeo.

LXIV. Secundo contra idem Breve Tuae San∣ctitatis affirmant Iesuitae sua privilegia concessa esse a Sede Apostolica propter merita, & in contra∣ctus transisse, & ideo pacta vocari potius quam privilegia, cujus causa a Tua Beatitudine revocari non posse.

LXV. Tertio quod huic proximum est, quia clausulam habent ut quamvis de verbo ad ver∣bum de ogentur, non possint revocari, & ideo neque a Tua Sanctitate, ut Paulus V. in suo privi∣legio statuit, quod incipit, Quantum Religio.

LXVI. Quarto tandem, quia Tuae Sanctitatis Apostolicae literae super hac causa expeditae & San∣ctissimorum Pontificum Gregorii XV. & Urbani VIII. constitutiones, de quibus in eis mentio fit, non sunt ab Ecclesia admissae neque consuetudini traditae, & leges quae non admittuntur, pro legi∣bus non computari. Et haec Iesuitae contra Tuas literas, S. P. proferunt, & totis viribus defendere nituntur.

LXVII. Verum iste quidem constitutionum A∣postolicarum & privilegiorum interpretandi Iesui∣tarum modus non tantum negotio ipso ingratus & molestus est, sed etiam doctrinae fidei & Apo∣stolicae Sedis auctoritati & dignitati molestissimus & nocentissimus. Nam hac interpretatione au∣ctoritas & potestas Pontificum infringitur, Eccle∣siae gubernatio turbatur, & omne sacrae Iurisdicti∣onis robur & dignitas debilitatur, & quod nefa∣rium est, omnes pene a Sede Apostolica constituti∣ones quae quotidie magno Reipublicae Christianae commodo statuuntur & divulgantur, ad manem & quandam vanam & umbratilem legum formam reducuntur.

LXVIII. Pontificia siquidem potestas non tan∣tum coarctatur, sed minuitur, si Urbano VIII. minor sit auctoritas ad revocandum quod ipsi vi∣debitur universalis Ecclesiae commodo & Religio∣nis augmento utile revocari, ea potestate quae Paulo V. fuit ad statuendum.

LXIX. Nam si Pontificibus posterioribus non licet reformare, quae ab Antecessoribus sanctissime constituta tractu temporis propter varias humana∣rum rerum vicissitudines et causas reformatione vel mutatione indigeant, & quae ipsi si viverent refor∣marent, posterior quidem Pontifex erit minor dignitate, auctoritate et potestate anteriori, et orbata videbitur Ecclesia circa ea quae remediis indigent, capite universali, et judice controver∣siarum supremo: et non tam Pontifices fummi, fi∣dei directores et judices quam Antecessorum le∣gum constitutionumque vocabuntur executores: quod asserere nefandissimum est.

LXX. Leges enim condere, revocare, edere,

temperare, et ad suam observantiam populos et Ecclesiasticos Ordines compellere, cuicunque Vi∣cario Christi Domini Romano Pontifici aequaliter competit sine limitatione aliqua (salva solum na∣turall lege et Divina) quod nemo Catholicus hucusque negavit. Et praecipue hoc esse certissi∣mum inconveniens constat, cum omnium fere sive Cleri, sive Cathedrahum, sive prorum locorum, sive Regularium privilegia clausulis eisdem Iesuitarum privilegiorum fulciantur, & propter propria meri∣ta concedantur, et ita in nullo eorum Pontifices quid immutare posse dicendum esse.

LXXI. Quod quidem absurdissimum est; nam semper in omnibus Apostolicis mandatis, consti∣tutionibus et privilegis clausula haec tacita, secreta et nunquam moritura viget, quae omnibus ahis for∣tius influere neminem etiam modice eruditum, la∣et, videlicet, Salva semper in omnibussuprema A∣postolicae Sedis auctoritate, et majori Ecclesiae uni∣versalis utilitate, quae in statuendis, erigendis, de∣rogandis privilegiis et constitutionibus praeeminet.

LXXII. In ultimo autem Iesuitarum fundamento asserere acceptatas non esse ab Ecclesia, id est ab eis, (ita ego intelligo) has Apostolicas consti∣tutiones, nempe quia ipsorum adversantur pri∣vilegiis (si enim non adversarentur, absque dubio acceptarentur ab eis) audaciorem esse istam inpre∣candi methodum quam a Tua Apostolica auctorita∣te tolerari possit, Innocenti Sanctissime, existimo.

LXXIII. Quamvis enim verum sit leges univer∣sales aliquorum populorum assensu ut obligent indigere, praecipue quando superiorum praecepta non urgent, u••que eorum secundis jussionibus re∣pugnant, vel desidia corrigitur subditorum, tamen hac juris regula omnes & singulas, & eas quae in contradictorio judicio latae sunt, Apostolicas con∣stitutiones, vel quae circa Sacramenta vel fidem a Pontificibus Romanis statuuntur, vel quae circa ad∣ministrationem Sacramentorum afferunt jurisdicti∣onem vel auferunt, interpretari, & a subditorum voluntate, aut ab eorum arbitrio Ecclesiasticarum legum firmitatem pendere, & si nolint eas accep∣tare, minime obligare, asserere, Ecclesiae univer∣sali perniciosissimum esse quis non videt?

LXXIV. Si enim a voluntate pendet subdito∣rum, constitutionum robur & validitas, vana est & nulla superiorum quidem potestas. Et si Iesuitae nobis necessarii sunt, ut sua privi∣legia ab Apostolica Sede concessa vel decla∣rentur, vel moderentur, vel revocentur, & sine eis Apostolica auctoritas non tenet, certe nunquam, Beatissime Pater, quietem habebimus, sed in his dissensionum fluctibus jactabimur.

LXXV. Ideo haec Iesuitarum opinio, P. B. istaque inspiratio vel illuminatio, & interpre∣tandi Apostolicas constitutiones methodus, quia Apostolica quidem non est, Apostolica indiget virga censoria; nihil enim Apostolicae Sedis ob∣servantiae, obedientiae & reverentiae sapit, & hoc cum pluries dixerint mihi Iesuitae in confe∣rentiis super hac causa mecum habitis, pluries etiam, ut debui, facie ad faciem restiti; ipsi ta∣men in eadem sententia opinionibusque ver∣santur, & quamvis scriptis & typis edere non audent, tamen eis Iesuitae opinionibus vivunt, & sua privilegia jam emortua, etiam in ipsis fu∣neribus rediviva esse contendunt, & iis jam finitis & revocatis, cum maxima animarum pernicie, in foro interiori utuntur.

LXXVI. Ergo Patres Iesuitae jam rejectis San∣ctitatis Tuae decretis, non reverentius Regias declarationes susceperunt; nam cum in eis re∣ligiosissimus Rex, suusque amplissimus Senatus idem quod Tua Sanctitas nobis Episcopis, & Regularibus, audientiae Mexicanae declarasset, scilicet Conservatores in hoc casu creari non de∣bere, neque praetextu injuriarum Episcopum ejusque Provisorem, Cleros & Populos mole∣stari potuisse, neque audientia Regali recusata a Iesuitis Religiosis Proregi adeo impotenter et caeco nutu eis auxiliari licuisse; intimatis schedulis responderunt Iesuitae, nihil hoc Regale decretum causae suae obesse; laici enim cum sint tam Senatus quam Catholicus Rex, de causis spiritualibus cognoscere non potuisse.

LXXVII. Itaque quando Prorex Comes de Sal∣vatierra pro ipsis declaravit in spiritualibus Con∣servatores Iesuiticos legitime procedere et valide Ecclesiasticam Iurisdictionem invadere & oppri∣mere, & Iesuitas ad exhibendas licentias confiten∣di et praedicandi non teneri, & injuriis a Provisore affectos, quia ab audiendis confessionibus abstinere eis jusserat: Tunc licet laico Iudici Proregi tan∣quam si esset Pontifex, vel tanquam Legatus Apostolicae Sedis, de Spiritualibus judicare, & E∣piscopos incarcerare, & Sacerdotes relegare, & alia quae supra dicta sunt perpetrare. Quan∣do autem Rex Senatusque ejus ab ipsis Re∣ligiosis invocatus, contrarium declarat, & perpe∣ram fecisse Ministros Seculares in auxiliando Conservatoribus pronunciat, Laicus est Senatus, Laicus est Rex, Controversia est Spiritualis.

LXXVIII. Cum certissimum sit, Pater Beatis∣sime, quod quamvis de spiritualibus non liceat Laicis etiam supremis Consiliis secularibus judi∣care, imo si ipsi sibi deferrat jus potestatemque de∣clarandi Ecclesiasticas & spirituales controversias tanquam judices earum legitimi & supremi, ne∣fandissimum sit; tamen declarare & interpretari Apostolicas constitutiones, id est, jubere & im∣perare suis Ministris & Audientiis Regalibus ut constitutiones Apostolicas protegant & defen∣dant, auxilientur & coadjuvent, & secundum ipsas judicent, & contra Ecclesiastica decreta Regulares agere non permittant, & Episcopos adjuvent, non tantum Ecclesiae non nocens, imo Ecclesiae utilissimum & necessarium esse, nemo est qui ignoret. Quis enim negabit brachio sinistro seculari spirituale dexterum adjuvandum esse, & utroque connexo et in unum tendente, Dei or∣dinationem, id est, Ecclesiasticam Iurisdictionem Pontificiam & Episcopalem protegendam esse?

LXXIX. Soluti ergo jam in suo ipso judicio a Pontificia Iurisdictione & Regia potestate Iesuitae, & omni sive spirituali sive temporali jurisdictio∣ne superiores, nescio quo fine libellum mihi por∣rigunt, in quo protestantur, se neque per Pon∣tificia decreta, neque per Regia mandata, sed pro mea tantum ordinaria Iurisdictione licentias confitendi, per duos pene annos a me expostula∣tas, ab ipsis denegatas exhibere velle, et si istae non essent sufficientes, a me expostulaturos confitendi facultatem, semper tamen insisten∣tes, etiam intimato Brevi Tuae Sanctitatis, quo contrarium cavetur, licere sibi confessiones se∣cularium audire sine licentia proprii Episcopi

in vim suorum privilegiorum.

LXXX. Libellum porrectum accepi non sine magna admiratione, Iesuitas Iurisdictioni majo∣ri, id est, Pontificiae meam Iurisdictionem, quae illius rivulus quidam est, anteferre: & post tot pericula, controversias, difficultates, scandala, ad Tuam Sanctitatem recursus nunc tandem facere, quod prima die ab ipsis faciendum fuerat: & ad∣huc intimato Brevi Sanctitatis Tuae, non Tuae su∣premae Iurisdictioni sed meae submitti velle.

LXXXI. Verum cum mihi pateret, eos sine li∣centia praedicare & confessiones secularium au∣dire, enixe considerans, ut aliquo modo hoc Ec∣clesiasticum schisma tolleretur, licentias accepi, et quas a meis Antecessoribus concessas inveni, quae paucissimae erant, approbavi, & religiosis senioribus & doctioribus facultatem audiendi con∣fessiones secularium sine examine praebui, ju∣venes autem & mihi non cognitos, ut a Synodali∣bus examinarentur, remisi.

LXXXII. Hoc facto, P. S. iterum aliam litem Religiosi Iesui••ae instaurant, affirmantes grav••s∣simum & durissimum esse, Religiosos suos qui∣cunque sint, sive juvenes, sive senes hi fuerint, sive a me cogniti sive non cognici, sive docti sive indocti, examini Synodalium exponi, ideoque nolle ipsorum censurae subjici, et in hoc hodie haeremus, imo et in isto inquieto discordiarum pelago fluctuamus.

LXXXIII. Ita ergo jam prolixa admodum nar∣ratione Tuae Sanctitati patebit, Pater Beatissime, impunita esse maxima Christianae Reipublicae scandala, tot facinora contra Tuam Sanctitatem, Apostolicam dignitatem, et Ecclesiasticam Iuris∣dictionem, et contra sacras censuras, leges, de∣creta, et alia ab his Regularibus perpetrata, con∣fitendo et praedicando per annum integrum non solum invito sed contradicente Episcopo, suspensi et irregulares sacrum celebrando, Episcopos duos, Dioecesanum scilicet et ejus Vicarium, nulliter et indebite excommunicando, Sacerdotes, et Capi∣tulares et Episcopum electum de Honduras carce∣ri mandando, Angelopolitanum a propria Sede praedictis sceleribus detrudendo, et omnem po∣testatem, etiam Pontificiam, in hoc casu negando, caeteraque quae supra scripta sunt suaviori quidem et leniori stylo quam ipsamet.

LXXXIV. Sed quo mea haec oratio tendit, In∣nocenti Sanctissime, Jesu Christi Filii Dei Vicari universalis, Pastor supreme, controversiarum Ecclesiae Iudex integerrime, communis omnium dulcissime Pater, num justitiam contra Jesuitas exposcam? Absit, ut quod Ananiae & Saphirae, qui Pontificali spiritu Petri & verbis tanquam gla∣dio ancipiti percussi cecidere, Jesuitis expos∣cam: fratres sunt, Religiosi sunt, viri de Eccle∣sia bene meriti sunt; si plurimi eorum peccave∣runt, non pauci eorum peccata plorabant, alio∣rumque gesta abhorrebant.

LXXXV. Num exposcam mihi aut de tri∣bulatione laudem, aut de offensis satisfactionem, aut de criminationibus calumniisque vindictam? absit, P. B. ut temporalibus spiritualia com∣pensari desiderem, & de eo quod pro Domino Salvatore nostro Jesu Christo ejusque amore & pro animabus quas redemit, & pro Iurisdictione Ecclesiastica quam proprio sanguine stabilivit, & pro meis etiam sceleribus libentissime passus sum, aliquid humani commodi, aut honoris, aut laudis aucupari velim.

LXXXVI. Utinam, P. B. pro tali causa E∣piscopali rocchetto proprio sanguine purpurato contigisset occumbere, & non sudore sed cruore causam justissimam ejus defendissem, qui meam totiusque generis humani defendit proprio cru∣ore! Quis enim vulnera illata non libentissime pro eo suscipiet, qui illius sanctissima vulnera videt qui pro nobis in cruce pependit? Et si vita necessario amittenda est, pro qua glorio∣siori causa impendenda quam pro salute com∣mendatarum sibi animarum? quam pro consti∣tutionibus Apostolicis, pro Ecclesiae offibus, Sa∣cramentis defendendis, eorum legitima admini∣stratione?

LXXXVII, Num ergo aliquorum qui mihi infensissimi fuerunt, & tot opprobria, delationes, injurias, publicos libellos sparserunt & divulga∣runt, imo etiam vitam, honorem, famam me∣am pedibus conculcarunt, peto supplicium? mi∣nime, S. P. imo illis libentissime parco; ma∣jora meis culpis debentur; si flagellum fuit meis sceleribus illatum, a Divina justitia clementis∣sime illatum fuisse cognosco; si probatio aut tentatio fidei, aut Episcopalis constantiae & in∣tegritatis, in cruce Domini mei glorior, hanc amplector, hanc in ipsis meis tribulationibus adoro; ipsa quae mihi crux, ipsa mihi praemi∣um est.

LXXXVIII. Solum ergo, B. P. digni∣tati, baculo, mitraeque condignam satisfactio∣nem, quae Tibi videbitur aequa & ipsis Religio∣sis Jesuitis, eorum sanctissimae Societati sanctis∣simam, certe qua indigent, reformationem ab integritate sapientiaque tua, Innocenti Beatis∣sime, exposco.

LXXXIX. Utinam plura essem passus, dum∣modo eorum occasione & baculo Pastorali inte∣gritas & auctoritas, & sanctissimae huic Religioni primitivus caritatis ardor restitueretur. Ideo haec atrocissima in viris professione spiritualibus permisisse Dominum pie credere debemus: ne∣que enim, ut ait Augustinus, omnipotens & mi∣sericors Deus, cum summe bonus sit, ullo modo sineret mali esse aliquid in operibus suis, nisi usque adeo esset bonus, ut bene faceret etiam de malo.

XC. Oportet ut scandala veniant, P. B. dixit Dominus Jesus, ut scandalis ad optimas leges Ec∣clesiasticas evulgandas, & optime jam editas pro∣movendas, fulciendas, defendendas, animus tu∣us zelo divino agitatus, Innocenti Sanctissime, excitetur, & Ecclesia clarioribus Tuae doctrinae radiis illustrata resplendeat: aliquando etiam ex horrido ore leonis favus elicitur dulcissimus re∣formationis, & excommunicationes & pontifi∣calia flagella a Sede Apostolica jaculata & inflicta, quando alios feriunt, alios illuminant, sicut calor solis illuminando urit & urendo splendet.

XCI. Quis enim, P. B. ea integritate qua decet & perfecta honestaque disciplina proprias oves & Dioecesim moderari audebit, si etiam ju∣stissima & sanctissima a Jesuitis in dubium revo∣centur, & si cum eis lis fuerit exorta, aut vita fundenda, aut baculus Episcopalis dimittendus est?

XCII. Quis, P. B. dignitate mitraque con∣culcata

virtutes erigere promovereque potest? quis baculo fracto vitia compescere, lupos ar∣cere, oves defendere, pascere, servare, ad aeter∣na dirigere? illuditur enim praeceptum juben∣tis, si evacuata sit viribus jurisdictio dominan∣tis, & ab ovibus spernitur Pastor; si baculus Pastoralis coram ipsis ovibus audacter confrin∣gitur, neque qualis debeatur Pastori pas••orum honor & obedientia constabit, si pastores ipsos ir∣risos, illusos, spretos grex ipse conspexerit. I∣mo contemptis membris & caput despicitur, & tota corporis mystici militantis Ecclesiae discipli∣na dissolvitur.

XCIII. Ideo necesse est, B. P. ut alter duo∣rum Fratrum Conservatorum (alter enim sine Sacramentis, sine absolutione, sine luce, sine duce, sine cruce, ut accidit Schismaticis, sine vita in lecto ipso excommunicatus & irregularis fuit intra an∣num misere inventus) & alii aliqui Religiosi qui dignitatem Ecclesiasticam & Ecclesiae censu∣ras admodum contempsere, publice a proprio Episcopo ubicunque is fuerit absolvantur, idque omnibus pateat.

XCIV. Et de caetero, S. P. a Tua summa prudentia & sapientia statuatur, ut minime li∣ceat Regularibus seipsos contra Episcopum Con∣servatores eligere, & in propria aut communi causa sibi ipsis judicium agere & sententiam pro∣ferre, praesertim cum in istis Indiis Occidentali∣bus tot sint dignitates Ecclesiasticae seculares, quae ubi non sunt Synodales Iudices, hoc munus pote∣runt exercere.

XCV. Neque liceat Conservatoribus, qui∣cunque hi fuerint, etiam legitime assignatis E∣piscopos excommunicare neque incarcerare, & plebes populosque Christianos orphanos acepha∣losque relinquere. Nunquam enim in tot se∣culorum curriculis qui ab Apostolorum tempo∣ribus processere, Episcopi incarcerati sunt, nisi vel a Tua Sanctissima dignitate, quam venera∣mur superiorem Iudicem & matrem, vel a manu thaeretica, vel gentilicia, vel schismatica Ecclesi∣am ipsam in ipsis Ecclesiae ducibus & Episcopis tanquam membris suis persequente. Si enim Episcopi a Religiosis Conservatoribus excom∣municari & incarcerari possunt, de tota Eccle∣siastica disciplina, P. S. actum esse non dubito.

XCVI. Acriora aut duriora, P. S. contra ip∣sos minime exposco, imo pro eis pedibus Tuae Sanctitatis provolutus quam humillime & instan∣tissime deprecor.

XCVII. Quoad secundam autem postulatio∣nem, S. P. quam necessitate propriaeque stimu∣lo conscientiae compulsus Tuae Beatitudini propo∣no, videlicet ut aliqua moderatione non levi So∣cietas Jesu mihi amantissima Religio intra termi∣nos contineatur.

XCVIII. Testor & protestor Sanctissimae & individuae Trinitati, Patri, & Filio, et Spiritui Sancto, tribus in singularitate personis, uni in sub∣stantia Deo, et Deiparae semper Virgini Mariae, & Beatissimo Petro Apostolorum Principi et Coa∣postolo ejus Paulo, et omnibus Ecclesiae trium∣phantis beatissimis Spiritibus, et Angelorum Or∣dinibus, et Tibi verae Jesu Christi Domini nostri imagini, supremo Christi Vicario, Petri Succes∣sori, optime et Sanctissime Innocenti, quicquid in hac epistola vel supplici libello hinc inde us∣que ad finem ipsius a mea humilitate dictum fue∣rit et prolatum, non alio fine vel intentione pro∣ferre velle, nisi propter majus Christianae Reli∣gionis augmentum, pu••orem fidei propagatio∣nem, Infidelium securiorem et efficaciorem con∣versionem, Religiosorum Jesuitarum majorem profectum et utilitatem, et ut quam plurima ma∣la quae hodie in Ecclesia pullulant et deinde im∣minent, a Tua Sanctitate et prudentia vitentur, aut praecaveantur. Et itidem protestor, quod totis meis visceribus Dominum meum Jesum Christum deprecatus sum et iterum deprecor, ut si haec epistola in his omnibus quae supra dicta sunt et infra dicentur, ad gloriam Dei non tendat neque dirigatur, ad Tuas Beatissimas manus non perveniat, et si pervenerit, parvifacias. Verum si haec omnia quae in his literis continentur, Tuae sapientiae remedio indigere et maximum Reipub∣licae Christianae non moderata nocumentum in∣ferre posse fuerit visum, Spiritus Sanctus, cujus organum es, Innocenti Beatissime, illuminet, di∣rigat, & suggerat Tibi quod Ecclesiasticae unitati, Religionis propagationi, Christianae Reipublicae utilitati, & Jesuiticae Societatis spirituali incre∣mento; sibi cordium scrutatori, mentium illu∣minatori, fidei propagatori videbitur efficaci∣us.

XCIX. Ista, B. P. protestatione Christiana praemissa, ea ingenuitate & sinceritate qua decet & licet filio qui Patrem, viro Christiano qui Chri∣sti Vicarium universalem alloquitur, profiteor Religionem istam alias sanctissimam, si intra cancellos justae & honestae reformationis a Tua integritate & sapientia non arceatur, jam non tam utilem quam animarum regimini, quod no∣bis Episcopis competit, nunc certe jam ex∣tare & magis tractu temporis noxiam esse fu∣turam.

C. Jesuitas Religiosos, P. B., per triginta an∣nos satis intime tractavi, clarissimis & doctissi∣mis eorum amicitia conjunctissimus fui, & modo equidem sum Antonio Velasquez qui de optimo Principe & ad Philipenses: Paulo Sherloquio qui de Kanticis Cant. Joanni Eusebio Nierem∣berg. qui plurima spiritualia scripsit: Francisco Pimentel Viro clarissimo & honestissimo, & Au∣gustino de Castro, Regiis Praedicatoribus & ali∣is. Qualem ipsi de me existimationem habue∣rint, dicant eorum mihi dicati libri, & quos e∣go in lucem edidi, ab eis approbati & laudati: nunquam enim ipsis Iesuitis malus fui, nisi quando Ecclesiae meae bonus ab omnibus existi∣mabar.

CI. Humanae conditionis est, P. B. ubi ad maximum devenitur, declinare; Religio ista sua potentia laborat; sua magnitudine jactatur; sua existimatione maxima ne minima omnibus aliis sit, a Tua admirabili sapientia & dexteritate qua polles in gubernaculis Ecclesiae moderandis & dirigendis cavendum erit.

CII. Ego quidem fateor libentissime Societa∣tem Jesu meritis & scriptis, voce & exemplo Dei Ecclesiam illustrasse & plurimum profuisse, sed aliis etiam incommodis, ne dicam imperfectio∣nibus gravissimis Ecclesiae Dei nunc obesse & postea plus verendum obfuturam, affirmare co∣actus sum, qnae utrum illis ista majora sint vel minora, Tua ineffabili trutina & Apostolico

calculo pensandum & judicandum erit.

CIII. Nam sicut Praebenda vel beneficium quod plus pensionis & oneris quam lucri & com∣modi possessori fructificat, ingrata cuicunque existimabitur, ita etiam si Religio aliqua aut Or∣do Regularis plus Reipublicae Christianae incom∣modi quam utilitatis pariat, ingrata potius quam necessaria videbitur, praecipue cum plurimi sint Ecclesiastici Ordines & Religiones quae sine tanta Reipub. Christianae jactura non minorem Ec∣clesiae afferant utilitatem.

CIV. Quid enim interest, P. S. suppona∣mus quod pro Ecclesia Societas Jesuitica laboret, & ejus onere, pondere, & praesumpta auctoritate magnitudineque Ecclesia Dei universalis labo∣rat & gemit; quid interest, quod Episcopos in ministerio adjuvet, si Episcopos non suis nutibus obsecundantes deprimit & exagitat? quid interest quod populos doceat, si po∣pulos commovet & perturbat? quid interest quod filios erudite patribus instruat, si filiis dul∣cissimis patres orbat, & receptos i••erum & no∣tatos a Societate pro levissimis projicit & ex∣pellit?

CV. Quid interest quod Ministris aliquando Regiis Dynastisque & Principum aulis cum utilita∣te se inserat, si plures non necessaria imo Repub∣licae noxia introductione & praesumptione, quae spiritualis ministerii existimationi detrahit pluri∣mum, & offensam secularibus reddit, manu di∣rectioneque interiori de spiritualibus ad politica, de politicis ad prophana, de prophanis ad nocen∣tissima subintrando, & magno secularium scan∣dalo & incommodo interiora domorum seculari∣um dirigendo & gubernando?

CVI. Quid interest quod inter Religiones flo∣reat, si Religiones ipsas calamo, potentia, livore, doctrina, apologiis etiam editis opibusque de∣primit & obscurat? quid interest quod tot scrip∣tis Ecclesiam illustret, si tot opinionibus Ecclesi∣am vexat, sapientiam divexat & scindit, verita∣tem tandem reddit ambiguam? Nonne & scien∣tia quis laborabit si plus sapiat quam oportet sa∣pere? nam ad sobrietatem sapere docendum & e∣discendum est.

CVII. Quae alia Religio, Innocenti Sanctissime, Ecclesiae universali tanto fuit impedimento, & discordiis adeo totum orbem Christianum imple∣vit? Nec mirum certe, B. P. liceat haec profer∣re; Religio enim ista singularitate sua laborat potius quam lucet; neque enim Clerum in to∣tum sapit, neque regularitatem omnimodo am∣plectitur, sed utrorumque privilegiis gaudens, imo excellere & excedere praerogativis ab Apo∣stolica Sede irrevocabiliter concessis existimans, utrosque contemnit, seseque supra omnes Eccle∣siasticos Ordines extollit.

CVIII. Quae alia Religio occultas proprias constitutiones habet, privilegia reclusa, institu∣tiones velatas, & omnia quae ad eorum pertinent directionem tanquam mysterio aliquo obvoluta abscondit? Fateor quidem quicquid incognitum est pro magnifico haberi, verum etiam pro su∣specto, praecipue in Ecclesiasticis Ordinibus, cer∣tissimum & evidentissimum existimo.

CIX. Omnibus omnia caeterorum Ordinum instituta patent, etiam Pontificum, Cardinalium, Episcoporum, & totius Ecclesiastici Cleri docu∣cumenta & conciliares regulae; non odit lucem Ecclesia, imo tenebras odit, tanquam ab eo pe∣renni lucis fonte illuminata qui dixit, Ego sum lux mundi. Etiam caeterarum Religionum pri∣vilegia, instructiones, directiones, statuta con∣spiciuntur, & in publicis populorum Bibliothe∣cis communiter dispenduntur; uno intuitu No∣vitius Franciscanus videt quod, Generalis si ipse esset futurus, faciendum esset sibi.

CX. In Jesuitica autem Societate plures sunt etiam professi qui ignorant constitutiones pro∣prias, privilegia, & institutiones, quibus nomen adscribunt, quam quibus constat, ut Tuae Beati∣tudini poterit constare. Neque manifestis Chri∣stianae Ecclesiae regulis, sed certa quadam ipsis Superioribus solum patenti, interiori directione & aliquibus delationibus arcanis admodum peri∣culosis, & quae plurimos imo etiam innumeros expulsos pariunt aut abortant, & tandem magis moribus quam legibus gubernant, quod humanae naturae incongruum et contrarium esse quis non videt?

CXI. Quae alia Religio tantas aliis Religioni∣bus, Clero, Episcopis & secularibus potestatibus, & his Christianis & Catholicis turbas commovit, aemulationes peperit, querelas concitavit, con∣troversiis litibusque implicavit? Aliqua aliquas, tantas nulla; de poenitentia & mortificatione cum Discalceatis & Observantibus: de choro cum Monachalibus & Mendicantibus: de clausura cum Coenobitis: de doctrina cum Dominicanis: de jurisdictione cum Episcopis: de decimis cum Cathedralibus & Parochis: de Regnorum statu & tranquillitate cum Principibus & Rebus publi∣cis: de opibus & contractibus, & commerciis, etiam non admodum justis, cum secularibus: tandem cum tota universali Ecclesia contendit; etiam Tuam Apostolicam Sedem supra petram quae Christus est, fundatam, si non verbis, factis tamen negant, ut in praesenti negotio clarissime comprobatur.

CXII. Quae alia Religio doctrinam Sanctorum tanta libertate impugnavit? & illis verae fidei an∣tesignanis, Ecclesiae columnis, Theologiae mican∣tissimis & dignissimis praeceptoribus minus detulit reverentiae? fallitur D. Thom, Bonavent. deci∣pitur; non tantum dicit & scribit, sed etiam ty∣pis mandat quicunque Iesuitarum modernus prae∣ceptor.

CXIII. In suggestis sacris jam reticet Augusti∣nus, Ambrosius; obmutescunt Gregor. Hieron. Chrysost. Cyrillus et caeteri Ecclesiae non quomo∣docunque lumina, sed luminaria fulgentissima; quidam enim tantummodo neoterici Iesuitae a suis discipulis laudati exaudiuntur, et eorum auctori∣tate, dictis, scriptisque doctrinam Christianam fulcire nituntur. Quod non solum dignitati ver∣bi Dei maxime indecens, sed neque animarum saluti securum existimo. Si enim cuicunque Do∣ctori eadem quae Sanctis conceditur auctoritas, maxime vexare potest Ecclesiam opinionum di∣versitas, et labefactari fidei puritas, et morum in∣tegritas, quae ex auctoritate Patrum et Sanctorum veneratione dependet.

CXIV. Quae Religio etiam in suis incunabulis et primitivo fervore, et non a sua fundatione 50. annis transactis a Pontifice aliquo Romano fuit gravissime monita, et ut humilius procederet,

circa tria superbiae capita animadversa, sicut Re∣ligio sancta Iesuitarum a Clem. VIII. Pont. summo in sua Congreg. anni 1592. proprio o∣ris oraculo, sapientissima oratione, & severa monitione correpta? nondum pene natam, jam relaxatam prudentiss. & perspicaciss. Clem. VIII. oculis conspicientibus. Aliamne Relig. hac cen∣sura in primitivo institutionis fervore ab Apost. Sede notatam aut tali sigillo vidimus obsigna∣tam?

CXV. Quae alia Religio adeo integros & an∣tiquos mores Ecclesiae laxavit postquam a primi∣tivo suo fervore discessit (scriptis intelligo et exemplo aliquorum sui Ordinis professorum) circa usuras, circa praecepta Ecclesiastica & De∣calogi, circa omnem Christianum vivendi teno∣rem, praecipue quantum attinet ad doctrinam? ita ut arbitraria pene videatur et probabilis om∣nis in Ecclesia moralis Theologia. Cognovi quos∣dam Iesuitas praeceptores in hac mea Dioecesi Angelopolitana satis adolescentes, siquidem aeta∣tatis 30 annorum metam nondum attigerant, sa∣nos, fortes, robustos, qui etiam in vigiliis Dei∣parae et Sanctorum, et in quadragesima sacra (ut mihi nunciatum est) neque lacticiniis, neque ovis abstinebant neque jejunabant.

CXVI. Quia nimirum in puerorum instru∣ctione et verbi Dei praedicatione, in quibus non minus Clerus et caeterae jejunantes laborant Re∣ligiones, plurimum Iesuitae et intolerabiliter in∣sudant. Quibus legibus, aut opinionibus, do∣ctrina aut exemplo instructi discipuli juvenes, non solum inermes et effeminati, et spiritum sugientes, et carnis illecebris et voluptatibus pro∣cliviores et indulgentiores educantur, sed quae∣cunque in Ecclesia aspera et quae ad poenitenti∣am inducunt, et quae crucis mortificationem promovent, verendum est ne metuant, respu∣aut, perhorrescant: et cum Regnum caelorum vim patiatur, et violenti rapiant illud, mirum non eris si rapere ipsi non adeo faciliter que∣ant.

CXVII. Hoc autem caeteros Ordines Reli∣giones{que} sanctissimas, jejuniis, flagellis, noctur∣nis excubationibus, choro, et clausurae arctiori assuetos, neque scriptis, neque voce, neque exemplo docere hucusque vidimus? imo poe∣nitentiam praedicant quia agunt, paupertatem sua∣dent quia colunt, cruem Domini defendunt quia portant.

CXVIII. Et cum leniori et suaviori vita Religiosi Iesuitae, quamvis honesta et sancta non nego & professione inter caeteras fulgeat Reli∣giones, prae omnibus aliis perfectiorem esse su∣am Societatem, Apologiis editis contendunt, ar∣ctamque viam quae ducit ad vitam, id est, aeter∣nam, ut ait Dominus, ampliori v••ae & corporis illecebris suaviori postponunt: Non recta cer∣te, meo quidem fragili judicio, imo et peri∣culosa et plurimum nocente Christianae reip. doctrina; vivant enim ut velint, doceant ut debent.

CXIX. Durum enim est, imo & durissimum, lene rigido, suave aspero, dulce amaro in spi∣rituali & religiosa vita praeponere, & suam vi∣vendi methodum & tranquillum & communem professionis tenorem caeteris preferre, etiam quibus d••rior lectus, quibus frequentior chorus, quibus perpetua oratio, quibus aeterna clausura, quibus amica poenitentia, quibus efficacior & non rarior, saltem in his partibus, verbi Dei praedi∣catio, & quibus cum activa vita ferventior con∣templativa,, quibus majora erga Ecclesiam Dei merita, securiores gressus, et antiquiores et fe∣liciores progressus.

CXX. Quae alia Religio, P. B. a primis Mo∣nachalium seu Mendicantium, sive quarumcun{que} Religionum initiis in Ecclesia Dei telonium ex∣ercuit, pecuniis foeneravit, et in suis proprus domibus macella et alias impurissimas officinas in propatulo habuit? quae alia Religio foro bonis∣que cessit? et prophanis commerciis et contra∣ctibus maris terraeque totum fere orbem maximo secularium scandalo et admiratione complevit? Certe haec omnia, et ista ad secularia commer∣cia propensio non ab eo videtur inspirata qui dixit, Nemo potest Deo servire et Mam∣monae.

CXXI. Luget, S. P. Hispalensis populocis∣sima civitas, complorant viduae Baeaticae, pupilli, orphani, desertae virgines, honesti Sacerdotes & seculares a Religiosis Iesuitis deceptos esse incla∣mando, qui plus quam quatuor centum millibus ducatorum miserabilium istarum personarum dilapidatis et expensis in proprios usus bonis fo∣roque cessere. Et totius Hispaniae gravissimo scandalo de hac fraude Religiosis Iesuitis con∣ventis & convictis (quod in quocunque non Religioso esset capitale) ipsis exemptione Eccle∣siasticos gaudere Ecclesiae contendentibus, et Conservatores assignantibus, tandem cum ad Regium Castellae Senatum causa fuisset delata, decisum fuit, in ea Iesuitas tanquam laicos coram Iudicibus laicis esse conveniendos, quia videlicet laicalia exercent commercia & negotiationes. Et hodie grex ille pauperum suas pecunias, alimenta, dotes, peculia, per secularia tribunalia contra Iesuitas exposcentes eosdem fraude dolentissime incusant & infamant.

CXXII. Quid dicent Batavi Haeretici, P. B. in illa Provincia & littoribus Gaditanis ubi hoc accidit frequentissime? Quid Britanni & Ger∣mani novatores qui bonam fidem in contracti∣bus servare, & integra & candida fronte mutuo inter se contrahere praesumunt? Profecto Ca∣tholicam & Romanam fidem, Ecclesiasticam di∣sciplinam, Sacerdotalem Ordinem, Regulares, sanctissimas professiones mordebunt, irridebunt, & contumaciores & duriores in suis erroribus permanebunt.

CXXIII. Et nonne pudet, P. B. viros pro∣fessione perfectos, sanctos, Sacerdotes, Predi∣catores, communes, ut ipsi aiunt, Ecclesiae ma∣gistros de talibus excessibus coram laicis incu∣sari? & Ecclesiasticam immunitatem & institutum suum etiam contractibus secularibus maculare disperdere, & prophanare; & tandem exemp∣tione, jure Divino Sacerdotibus concessa, sicut bonis etiam foro cedere? Haec omnia laicalia & illicita quae alia Religio egit? quis Ordo Ec∣clesiasticus exercuit? quae in Ecclesia Dei Sacer∣dotum societas (praeter hanc sanctissimam Ie∣suiticam Societatem) Deo & temporalium re∣rum contemptui dicata, patravit?

CXXIV. Et haec adeo omnibus patent, ut allegationes, accusationes, declamationes hujus

causae per omnium manus non tantum in Hispania sed et in aliis orbis Christiani partibus et provin∣ciis, ubi fama sive potius insamia, scandali hujus pervenit, circumferantur, ut per Illustrissimum Hispaniarum Nuncium Apostolicum poterit suae Sanctitati evidentissime constare.

CXXV. Quae alia Religio proprios filios tali facilitate expulsos et notatos a seipsa projicit et etiam pro levissimis? quos caeterae Religiones uti matres tolerant, fovent, et conniventia Chri∣stiana et sancta patientia ad vitae spiritualis con∣stantiam et perseverantiam suadent, erigunt et incendunt. Haec sancta Religio materno quo∣dammodo affectu deserta & oblita, statim expel∣lit, & sine titulo, sine Capellaneis, sine beneficio, sine congrua, sine alimentis, jam Sacerdotes, Di∣acanos, & Subdiaconos innumeris periculis, aerumnis & miseriis exponit, Clerum non neces∣sariis & pauperrimis Sacerdotibus gravat, saecu∣lum notatis & ignominiose expulsis Clericis re∣plet, Regularem professionem, quae tot imper∣fectos creare existimatur, aliquo modo offendit, & tandem tot expulsis filiis per Dioeceses Episco∣porum vagant••bus seipsam Societas Iesuitica no∣tat. Nam si boni existimantur, ingrata; si ma∣li, suspecta videtur. Quomodo enim tot ma∣los genuit doctrina perfecta & educatio sancta?

CXXVI. Videmus hodie jam conjungatum, quem heri vidimus, nostro judicio, observantissi∣mum Iesuitam; hodie expulsum & notatum, quem heri Iesuitam omnibus virtutibus condecoratum venerabamur, imo & ab ipsis Iesuitas commenda∣datum. Et cum ipsa subita mutatione crescat exi∣stimatio in omnibus majoris facinoris & atrocioris culpae, a videntibus supplicium & ignoran∣tibus delictum non tantum ipsis expulsis, sed etiam expellentibus non minimum detrahitur.

CXXVII. Cognovi Provincialem in his par∣tibus qui infra triennium triginta & octo a sua Religione Sacerdotes & Religiosos expulit, cum tota Provincia etiam latissima paulo plus quam trecentis Religiosis constet. Alius fuit etiam Alphonsus de Castro qui plures expulit in eadem Provincia, scilicet octoginta: quod quidem cum in aliis Religionibus rarissimum sit, in hac adeo faciliter fieri, aut tantis delictis abundare, ut fieri necesse sit suspectissimum quidem videtur, ita ut dici aliquo modo possit, P. B. neque de his quos dimittit Societas diffidendum, neque de his quos retinet confidendum ut plurimum esse: nam dimissos & expulsos communiter approbat in suis literis dimissoriis, & retentos & approbatos quam frequenter expellit. Quod certe inter caeteros Ecclesiasticos Ordines admodum singu∣lare est.

CXXVIII. Tot igitur singularia, P. B. in uno & singulari Ecclesiae Ordine & membro (& singularia quidem, quae non tam a caeteris sacris Ordinibus differunt aut distant, quam eis ad∣versantur aut contrariantur) nonne suspectissi∣ma sunt? sunt certe. Suspecto ergo tenore vi∣vendi, praecipue inter ipsos Religiosos Ordines, ad quid indiget Ecclesia? quae crystallo ipsa & solari radio puriori doctrina moribusque fulget.

CXXIX. Vidi librum Compluti typis manda∣tum anno Domini 1605. qui inter Jesuitas se∣cretissime circumfertur, qui communiter vo∣catur El Porque, id est, Quare, Iesuitae choro non exerceantur? quare poenitentia tantum vo∣luntaria teneantur? quare aliquando etiam post triginta annos professionem non emittant? qua∣re expelli post eorum curricula possint? Vidi & perlegi, inquam, librum istum satis eruditum, R. Petro Ribadeneira Iesuita viro docto & spiri∣tuali auctore, qui in hoc tractatu suae Societatis singularitates, & cum aliis Religionibus antino∣mias totis viribus & eruditione Hispano sermone defendit.

CXXX. Et ex ipsamet causa defensa (hoc profero secundum meam fragilitatem pusillumque ingenii acumen) & ex ipsismet singularitatibus confessis & professis quicunque modice eruditus & Christi∣anae simplicitatis amator fuerit, contra ipsam cau∣sam concludet.

CXXXI. Et maxime observandum est, P. B. quod vir ille doctus S. Ignatii socius fuit insepara∣bilis, & suae Religionis singularitates defende∣bat, quando Primitivi fervoris florebat virtutibus, quod si modo defenderet, disciplina Iesuitica col∣labente, & pullulantibus tot in ea imperfectioni∣bus, de quibus totus pene orbis conqueritur, multo minus quidem obtineret, & fortasse non defenderet neque propugnaret viriste per∣fectus.

CXXXII, Ac tandem, B. P. quid interest quod Iesuitae Ethnicas nationes radiis fidei illustrare vi∣deantur, si Echnicorum quamplurimos non recta sacrae legis indictione catechizant? neque recte ab aliis Religionibus catechizari sinunt? imo a Provinciis Gentilium religant & expellunt ope∣rarios sanctissimos & doctissimos, manu etiam Gentilica & Ethnica arcent, recludunt, incar∣cerant, flagellant. Quis Ordo Ecclesiasticus cum alio Ordine Ecclesiastico hoc egit? A seculo non est auditum, tali aemulatione et imperfectissima zelotypia Christianos propagatores, magistros e∣tiam Christianos cum animarum pernicie et jactu∣ra a vinea Domini inculta operarios relegare, ac ignominiose projicere et expellere.

CXXXIII. Tota Ecclesia Chinica congemiscit, P. S. et se non tam edoctam quam deceptam ab ipsis Iesuitis in fidei purissimae documentis et rudi∣mentis inclamat, et toto jure Ecclesiastico orbata, crucem Domini reclusam, Gentilicos ritus permis∣sos, et vere Christianos non tam introductos quam foedatos dolet, Christianizantes Idololatras, Idololatrizantes Christianos in una eademque mensa, templo, aris, sacrificiis, Deum et Beli∣lial; et sub larva Christiana Idola venerata, vel potius sub Gentilica larva fidem sanctissimam de∣foedatam dolentissime conspicit.

CXXXIV. Nobis B. P. Episcopis qui ab illis mi∣nus distamus provinciis, et ab earum Evangelieis ministris literas acccpimns, et qui etiam Apolo∣geticarum eorum controversiarum certiores su∣mus, et eas in nostris Bibliothecis habemus, et qui cum simus Episcopi vocati regere Ecclesiam Dei, cavendum est nobis ne in tremendo Dei judicio canes muti fuisse videamur, et labiis nefario si∣lentio pollutis de omissione gravissime ju∣dicemur. Nobis, inquam, Pastoribus anima∣marum competit latrare, et clamare, et haec Tibi Pastorum maximo propalare et profer∣re, et quanta scandala ab ista Iesuitarum do∣ctrina in propaganda fide suboriri possint, denun∣ciare.

CXXXV. Nam si Episcopi publicam causam Ec∣clesiae non defendimus, caeteri tacent, timent, & Iesuitarum potentiam perhorrescunt, & secretis tantummodo suspiriis & lachrymis quae ad Tuae Sanctitatis aures & oculos pervenire nequeunt, poterunt adjuvare.

CXXXVI. Volumen habeo integrum, P. S. Apo∣logiis Iesuitarum refertum, in quibus pene omnia a Religiosis Dominicanis & Franciscanis Aposto∣licae Sedi delata de erroribus quibus Neophyti Chinarum magistrorum Iesuitarum incuria vel in∣juria tenentur; non tantum fatentur ingenue Iesuitae, tenoremque illum pernitiosum catechi∣zandi Neophytos ab ipsis introductum esse faten∣tur; sed pene omnia quae a Tua Beatitudine in Congregatione de propaganda fide postea per decem & septem decreta sanctissime declarata & condemnata sunt anno Domini 1645. die 12. Sept. Didacus de Morales Societ. Iesu Rector Collegii sub invocatione S. Joseph in civitate Manilae quae Metropolis est Philippinarum, per trecenta folia tenacissime impugnat et validissimis argumentis, imo cavillationibus sanctissimam do∣ctrinam nititur expugnare, cujus tractatus copiam dedi ego Reverendo magistro Ioanni Baptistae de Morales Dominicano viro docto et sollicito Chi∣nicae fidei propagationis, et qui etiam pro ea dirissime vapulavit, & primitivorum Martyrum exemplo plurima est passus, ut circa factum praecipue veridice responderet: quod fecit satis succincte et erudite, et utrumque apud me ha∣beo.

CXXXVII. Quae Religio iterum dico, P. B. quis Ordo Ecclesiasticus a veris Catholicae fidei rudi∣mentis tantum aberravit, ut nationem numero∣sissimam, & satis callentem & politicam, ideo∣que plus fidei radiis illuminari & foecundari expo∣sitam, non ad fidei regulas magistri Neophytos, sed Neophyti ad Idololatriae▪ partes & nefari∣os ritus & cultum magistros alliciant, attra∣hant & deducant, ita ut non a piscatore piscis sed a pisce piscator capi videatur, Revolvantur, Beatissime Pater, Ecclesiastici annales, conspici∣antur prima Christianae fidei monumenta, ptopa∣gationis tenor, Religionis Catholicae progressus, & quibus auctionibus & incrementis in omnem terram sonus Apostolorum fuerit exauditus, ex∣aminetur.

CXXXVIII. Episcopi-ne et Clerus qui per to∣tum orbem proprio etiam sanguine in primiti∣va Ecclesia catechizarunt, forma ista Jesuiti∣ca Neophytos instruxerunt? Benedictini & suae ipsis subjectae Congregationes, Dominicani, Franciscani, Carmelitani, Augustiniani, caete∣raeque Angelorum Ecclesiae militantis cohortes, Religiones sanctissimae Gentiles-ne ista catechesi docuerunt?

CXXXIX. Christumne crucifixum ne una qui∣dem die, hora, momentove temporis prudentia humana subnixi occultarunt? Absit. Quinque-ne Ecclesiae praeceptis, mortificatione, jejunio, poe∣nitentia, & per singulos annos Eucharistia sacra recipienda, & Sacramenti poenitentiae, & auricu∣laris confessionis praecepto Neophytos aut priva∣runt aut absolverunt? Minime.

CXL. Sacrificiis Idolorum nefariis templisque adesse, & in ipsis non solum Neophytos conve∣nire, sed pollui & consacrificare permiserunt? Nequaquam. Nonne hoc est claudicare in duas partes? nonne est Deo inservire & Belial? nonne videtur Deo inservire & Mammonae? & neque ca∣lidum neque frigidum esse, sicut sacra pagina te∣statur.

CXLI. Nonne hoc est persecutionis metu, huma∣nae prndentiae ductu, quae Divinae adversatur, haec omnia nefandissima tolerare; Ecclesiamque illam decipere, & animas innumerabiles in aeternum barathrum deducere?

CXLII. Maline Christiani, an vere Idolola∣trae condemnentur Chinae quid interest, Pa∣ter Beatissime? fidem autem nostram, quae tota pulchra est & formosa, falsis doctrinis non pollui, neque maculari, plurimum Ecclesiae universalis in∣terest.

CXLIII. Ideo ego quidem, Innocenti sanctissi∣me, cum de Chinicae Christianitatis statu tan∣quam aliis Europae Americaeque vicinior Episco∣pus pluries mecum perpenderem tranquillitatem illam Ecclesiae primitivae politicumque illum pro∣rogandi tenorem, et illam interiorem pacem in∣ter Gentiles et Christianos ipsis jucundissi∣mam, mihi tristissima et suspectissima semper apparuit.

CXLIV. Et ut post sexaginta annorum curri∣cula Dominicanos et Franciscanos fidei optimos propagatores ab ipsis Chinis flagellatos, incarce∣ratos, et relegatos, literis etiam ab eis ad me mis∣sis audivi et perlegi, maxime laetatus sum, et bonum illi Ecclesiae auspicatus. Quae enim pax Religionis verae cum falsa? Christi Domini cum Belial? spiritus cum carne? Religionis Chri∣stianae cum Idololatria? crucis Domini cum vo∣luptate? Quae Ecclesia in toto terrarum orbe sine sanguine foecundata? sine tormentis angularium lapidum, id est, Martyrum aedificata, aut sine cru∣ce Domini culta fuit?

CXLV. Romana quidem civitas caput urbium et orbis, pro omnibus exemplo sufficiat, quae non solum destinatione Divina sed sanguine Princi∣pum Apostolorum et innumerabilium Martyrum necibus et cruciatibus, tanquam sacris monilibus decorata, et triginta pene ac trium primorum summorum Pontificum sacro cruore irrigata, foe∣cundata, laureata, totius Religionis et Catholicae fidei matrem Ecclesiam et Spiritus Sancti Cathe∣dram et Apostolicam Sedem et dignitatem Pontifi∣ciam prae omnibus meruit possidere.

CXLVI. Eodem sanguine, id est, fidei propa∣gatoribus gaudet Hispania martyrum praeliis sacrata victoriis{que} illustrata, Italia, Gallia, Germa∣nia, tota denique Africa, Asia, ac Iaponia, et tandem ubicunque gladius temporalis propagato∣res fidei non protexit et ab Idololatrarum furore non defendit (ut accedit in America, dextera Ca∣tholicorum nostrorum Regum nostros defendente fidei seminatores) nunquam sine sanguine Reli∣gio Christiana fructificavit.

CXLVII. Verum ubi sunt Chinici Martyres? praecipue in primitivis fidei gressibus et progressi∣bus, in quibus semper gladius persecutionis atrocius acuitur et ferocius saevit? ubi mor∣tes? ubi verbera? ubi persecutiones? ubi incarcerationes? ubi exilia? pauca aut nulla; ne∣que vidimus, ncque audivimus, neque legimus, sed tantum communes vitae labores et aerumnas, quarum et pax est frequentissima et humana vita faecunda.

CXLVIII. Hoc, P. S. funestissimum & inauspi∣catissimum illi Ecclesiae (quamvis non infallibile) signum existimo. Vereor enim ne quia ignoratur aut non divulgatur satis crux Redemptoris, ideo igno∣retur crux persecutionis; & ea de causa Ecclesia illa Chinica martyres non peperit, quia de vero verbi Dei semine Redemptorisque nostri sanguine non∣dum fuerit gravidata; & diabolus tolerat, quia non∣dum Dominus superat; & Belial rericet, quia suos filios videt potius deceptos quam captos, illusos quam illustratos, & magis perversos quam conver∣sos. Silet diabolus, quia nondum Dominus loqui∣tur; & gladio persecutionis suos non defendit, quia gladius propagationis eos nondum offendit; & adversarium se Satan non manifestat, quia adver∣sarios fidei propagatores non sentit.

CXLIX. Imo & ipse Satan laetabitu••, nisi sallor, cum in suis templis, aris, sacrificiis non tantum an∣tiquos discipulos, sed etiam baptizatos, Neophytos, & aliquando fidei propagatores sacrificia offerre, genuflexiones, protestationes, perfumationes, quae Idololatrae agunt, agere, & cum eis, saltem exter∣nis actibus, convenire conspexerit, & Arcam foe∣deris, id est, crucem Domini cum Dagon in uno eodemque templo cohabitare laetabundus respexe∣rit. Quod nunquam ab Apostolicis temporibus to∣leratum in Ecclesia Catholica fuit, neque actus interiores dirigendo cruci secretae, publico Idolo & cacodaemoni offerre exteriores.

CL. Ubi enim fuerit interius, ibi erit exterius; ubi fuerit anima, ibi & corpus; neque anima coe∣lo fruitur, cujus corpus in inferno cruciabitur; & sicut corpus & animam, & utrasque substantias Christo Filio debemus ut Redemptori, Patri ut Creatori, Spiritui Sancto ut fidei nostrae Propaga∣tori, ita etiam non tantum actus interni ab Idolo∣rum cultu, templis, aris, sacrificiis, prostratio∣nibus, genuflexionibus, tanquam ab ipso infernali barathro arcendi & cavendi sunt inter verae fidei Christianos.

CLI. Et si gladius persecutionis ideo saeviat, fi∣dei propagatio foecundabitur; si propagatores per∣sequitur Idololatria, persecutores vincet Religio Christiana; Et quot Martyres coelo mittet saevi∣tia, tot & plures Christianos Ecclesiae concedet Di∣vina clementia; Et sicut in cruce Dominus mor∣te sacratissima sua vitam Ecclesiae praebuit, ita ejus∣dem meritis in propagatione suae Ecclesiae, quam morte redemit & creavit, tot vitas creat & foe∣cundat occisorum Martyrum sanguis Religioni Catholicae (etiam Gentilium & persecutorum) quot guttis sacrat terram sanguis propagato∣rum, sicut ex grano emortuo in terram projecto procedit spica granorum referta.

CLII. Nam si vexillum crucis, P. S. non ante∣cedit, quomodo Christiana Religio vincet, & A∣postolica doctrina triumphabit? aut quomodo vi∣ctoria contra Idololatras auspicabitur, si labarum crucis absconditur? & si vulnera Christi reticent, quomodo Christianorum & Neophytorum vulnera curabunt? Et si passionis Domini thesaurus reclu∣ditur, quomodo animarum egestas saturabitur? & si fontes Redemptoris & vulnera claudimus Salva∣toris, quomodo sitientes bibemus peccatores? & si Neophyti & parvuli non de hoc lacte nutriuntur, quomodo jam facti majores incrementa Religionis suscipient?

CLIII. Imo si modo eos Ecclesia vellet iterum docere & veris fidei regulis instruere, se deceptos esse clamabunt Chinae, & repugnabunt; & non jejunantem Religionem, aut fidem poenitentem, plorantem, naturae horridam, carni inimicam, cru∣ci, morti, periculis destinatam, non Salvatorem crucifixum ipsis exposuisse magistros Jesuitas (quod Gentibus stulti••ia, Judaeis scandalum esse vi∣detur) non hominem Deum flagellatum, conspu∣tum, contemptum, vulneribus sacris confossum, & in cruce pendentem, & mortuum eos amplexos esse protestabuntur, sed Salvatorem solummodo pulchrum, gloriosum, formosum (sicut ipsum Ie∣suitae Chinico habitu depingunt) & legem vitam∣que suavem, laetam, lenem, placidam, tranquillam, hisque erroribus ignorantiisque, sp••etis mysteriis Passionis, crucis & tribulationis, lumen & victoria contemnitur Resurrectionis, & in dubium vertitur triumphus Ascensionis, & tandem contempta cruce mortificationis, vita recta contemnitur Re∣demptionis & Salvationis.

CLIV. Hoc modo, P. B. his erroribus Neo∣phytos neque Episcopi, neque Clerus, neque Re∣ligiones, neque aliq••is Ordo Ecclesiasticus vel secularis vel regularis instruxit: sed proprio cruore Christi Domini cruorem, propria cruce & tribu∣latione tribulationes & crucem Domini in cor∣dibus Infidelium cum ipsa Christiana Religione inseruere & infixere fidei nostrae primitivi propaga∣tores.

CLV. Et a fundamento crucis & Passionis om∣nis Ecclesiasticae fidei unitas & compago in altitudi∣nem tantam excrevit, & unde Dominus vitam finivit, inde vitam sponsa sua dulcissima accepit: Ut de latere Christi Domini vulnerato Ecclesia tanquam a thalamo sponsi sanguine purpurata pro∣cederet, & de ejus spiritu in vulnere biberet & sugeret, quem paulo ante aeternus Filius ae∣terno Patri pro illius redemptione tradiderat & emiserat.

CLVI. Ergo, B. P. haec & alia quae Tuae San∣ctitati constabunt, & mea humilitas, muneris & o∣neris Pastoralis obligatione compulsa, Tuo sanctis∣simo zelo retulit moderanda, vel omnino refor∣manda, omissis etiam plurimis de hi•• sanctis Reli∣giosis Iesuitis, quae ad Tuas aures minime fortasse pervenerunt: nam ipsi enixe admodum curant (& ita cum meis istic Procuratoribus, quamvis fru∣stra, actum est) ut ea Tuae Beatitudini occultentur, & remedium exposcunt, censura indigent, refor∣mationem expetunt, Tuoque prudentissimo judi∣cio relinquendum erit, quibus mediis remediisque haec omnia si non sanari, saltem moderari vale∣ant, quod facillimum Tuae supremae potestati erit, praecipue omnibus fere Ecclesiae Ordinibus in idip∣sum conspirantibus.

CLVII. Vel arctioribus legibus & institutis, choro, clausura, & communi unius anni professio∣ne vel duorum ad terminos certos praefixa: Vel a∣liquibus institutis quae ad mortificationem & poe∣nitentiam tendant, sine quibus quam facillime dis∣ciplina Regulatis communiter laxatur & solvitur: Vel ad Clerum secularem Religionem Clericalem reducendo & cum eo incorporando, quod ipsis Iesuitis jucundius, (perpaucis sui Ordinis decreto∣ribus exceptis) Clero utilius, & negotio ipsi facili∣us esse fortasse videbitur.

CLVIII. Nam si Clero seculari accresceret haec sancta Religio, permanente ea semper in praeci∣puis

suarum institutionum exercitiis, quae Cleri se∣cularis professioni minime contrariantur, imo max∣ime juvant, secularia ista Collegia ab Episcopis tanquam ab Apostolicae Sedis Delegatis, legibus a Tua Sanctitate assignatis, sine tanto Reip. Christi∣anae incommodo gubernarentur. Quam primam quidem eorum vocationem sui S. Fundatoris fu∣isse tradunt aliqui.

CLIX. Et hoc medio ipsis Iesuitis medicinam, Clero & Episcopis operarios sine livore, & mini∣stros spirituales sine aemulatione, exterisque Reli∣gionibus tranquillitatem, sapientia Tua, Innocen∣ti sanctissime, Spiritus Sancti radiis illustrata, prae∣beret, & Ecclesia tota universalis tot tantisque quaestionibus, controversiis, discordiis, difficultati∣bus, & scandalis, & aliis eorum negotiis tanquam procellis implicata & agitata, conquiesceret.

CLX. Omnia haec, Pontifex Beatissime, Tuae infallibili censurae submitto, & si quid non con∣gruum, vel indecens, vel quod aliquo modo reve∣rentiae, quae Tibi ab ovicula ista debetur, & quod offendiculum praestare possit, scripserim, parcas clementer quaeso, & non meae propriae existimati∣oni aut elationi, sed zelo quo ardet animus meus, Pastoralis baculi auctoritatis, sacrarum constituti∣onum observantiae, fideique purae, & rectae pro∣pagationis, & universalis Ecclesiae felicitatis at∣que incolumitatis a Tua benignitate imputandum esse confido.

Deus Opt. Max. gratia & benedictionibus, qui∣bus tuas oves imples, Sanctissime Pastor, Te re∣pleat, Tuamque Sanctitatem protegat & gubernet.

Angelopoli, 8 Jan. Anno 1649.

Episcopus Angelorum Populi.