Cyfarwydd-deb pr Anghyfarwydd, sef, llyer yn cynnwys,: 1. Agoriad byrr ar Weddi 'r Arglwydd. 2. Ymddidanion rhwng y Carwr a'r Cymro. 3. Ymddidanion rhwng Crist a'r Publican, rhwng Crist a'r Pharisaed, a rhwng Crist a'r Credadyn ammheus, sef Canwyll Crist. 4. Amryw Reolau Duwiol: : y cwbli gyfarwyddo pol 1, pa fodd i chwilio 'r ferythyrrau er lefadiw Heneidiau: a pha fodd i ddyfod at Grist i gael iechydwriaeth dragwyddol : a pha fodd i weddio yn fol ewyllys Duw, i gael gras a thrugaredd oddiwrtho ef, a pha fodd i fyw'n santaidd yn y Byd presennol.

Amryw reolau duwiol, perthynasol i bôb Cristion iw harfer.

PAn ddeffroech di gyntaf yn dy wely, bydd siccr i feddwl am yr Arglwydd, a gâd ith enaid escyn i fynu ar aden ffydd, i roddi iddo aberth boreuol o ddiolchgarwch am ei ddaioni i'ti y nôs aeth heibio: a gâd i hyn gael ei gyflawni cyn i'ti feddwl am ddim a∣rall, rhag drwy hynny ith enaid gael ei † lychwino â phechod: Gwêl gan hynny ar i'ti ystyried a gwneuthur hyn. Canys y rhai am anrhydeddant i, a anrhydeddaf finne medd yr Arglwydd. † Ddiwyno Psal. 50.23. 1 Sam. 2.30.

2. Pan gyfodech di gyntaf, nac oeda alw dy dylwyth ynghyd, i roddi diolch ir Arglwydd am ei drugaredd yn gyffredin, ac yn neilldu∣ol i ti ac ir eiddot. A gwêl na wnelych mo hynny yn llygoer, yn draddodiadol, ac yn vnig o ran arfer: ond gwna ef mewn cyd∣wybod a gwîr gariad i Dduw, gan alaru o'th galon, nad ellit ti gyflawni dy ddyled-swy∣ddau yn fwy ysprydol a nefol, gan gyfaddef dy bechodau, ac yn ostyngedig ymbil am fa∣ddeuant am¦danynt. Ac ar ôl hynny, mae yn gymmwys i'ti ymbil am y cyfryw bethau, ac sydd arnat ti eisiau ith enaid neu ith gorph; a chan geisio bendith ar waith y di∣wrnod sydd yn canlyn, gwêl i'ti gyfodi i fy∣nu

mewn ffydd, y bydd Duw er mwyn Christ yn dy atteb di, naill ai yn ôl y pethau a o. fynnaist di, ai ynte mewn pethau y mae efe yn ei weled yn well ar dy lês di. Jos. 24.15. Y mae Jeremy yn galw am felld••th ar y Teuluoedd nid yw yn galw ar enw Duw. Jer. 10.25. Jac. 1.6.7. Mar. 11.24. Jo. 14.14. Jer. 29.13.

3. Bydd siccir a * diymmod yn dy feddwl yn wastadol o hyn; mai pa le bynnag y byddych di, a pha beth bynnag y byddych di yn ei wneu∣thur, dy fod ti ym mrhesennoldeb yr Argl∣wydd; a gâd ir ystyriaeth o hynny, weithio ynot ti barch iw fawrhydi ef, cariad ir rhai sydd yn ei ofni ef, ac ofn rhag pechu yn ei erbyn ef; a hynny yn y dirgel, yn gystal ac yn yr amlwg, gan nad oes le nad yw efe yn ei ganfod. * Diysgog. Dih. 25.3. Psal. 139.2 hyd y 13.

4. Gwna gydwybod o gadw allan o'th ga∣lon, bob math ar feddylian ofer, aflan, an∣onest, ac annuwiol, a diwreiddia hwynt yn brysur; fel y gellych di gael cymdeithas á Duw, yr hwn sydd barod i letteua gyda 'r sawl ai ceisiant ef a chalonnau union. Gwêl gan hynny na byddych di esceulus i ragflae∣nu pechod cyn ei ddyfod ir we••thred, canys meddyliau drygionus yn gystal a gweithredoe∣dd drygionus oedd yr achos, am ba herwydd y daeth digofaint Duw ar brant yr anufydd-dod. Gen. 6.5.6. Jer. 4.14.1 J••••. 1.7. J••an. 14.23.

5. Gâd ymmaith gellwair a chwedleua o∣fer, gan fod yn ofalus i gadw dy dafod oddi

wrth ddrŵg, a'th wefusau rhag treuthu twyll. Canys mewn amlder geiriau, ni bydd pall âr bechod. Gan hynny ymattal sydd synwyr; a phan ddywedech di, dywedyd y gwirionedd sydd ddoethineb; Canys angau a bywyd sydd ym meddiant y tafod, a'r rhai ai carant ef, a fwyttânt o'i ffrwyth, Canys wrth dy eiriau i'th gyfiawnheir, ac wrth dy eiriau i'th gondemnir. Eph. 5.4. Dih. 10.19. Dihar. 8.21. Mat. 12.37.

6. Bydd siccr yn dy feddwl mai dy gyflwr presennol sydd orau ar dy lês, (oni bydd ef mewn pechod) pa un bynnag yw ef ai hawddfyd ai adfyd, tlawd neu gyfoethawg; canys tadol rhagluniaeth Duw ydyw. Ac heb ei ewyllys ef nid oes dim yn digwydd iw bobl, a bydded dy ofal pennaf di am fod yn un o'r cyfryw; a gâdi hynny gynnal dy enaid ti i fynu yn fodlon, ac yn gyssu∣rus, canys efe a ddywedodd, Nith ada∣waf, ac ni'th lwyr wrthodaf chwaith. Luc. 12.22. Mat. 10.29.30.31. Heb. 13.5.

7. Ymegnia am gariad helaeth, canys y mwynhâd o¦hono sydd hyfryd; mae fe yn cuddio lliaws o bechodau, ac yn gwneuthur dŷn yn debyg i Dduw, canys Duw cariad yw. Oblegid hynny câr dy elyn, canys felly y gor∣chymynnir i'ti; ac os gwnaeth efe gam a thy∣di, na wna di mor cam â thydi dy hun drwy ymddial arno, canys mae yn scrifennedig i mi mae dial medd yr Arglwydd. Ac na orchfyger di gan ddrygioni, ond gorchfyga di ddrygioni trwy ddaioni. 1. Pet. 4.8.

1 10.4.8. Rhuf. 12.19, 20, 21.

8. Gochel ddigofaint, canys fe gyffru gyn∣nen, ond atteb arafaidd a ddettru lid; canys fel ac y mae y tân, os chwythu arno, yn ennyn; ond os poeri amo fe a ddiffyd: felly os bydd amynedd yn eisieu, fe eiff y tân yma (sef naturiaeth ddynol) yn * eiri∣as. Dilyn gan hynny heddwch á phawb hyd y bo bossibl i'ti, canys newid geiriau sydd yn annog digofaint. Gan hynny distawrwydd (megis dwfr) sydd gymmwysa ir gwres y∣ma; canys ystyria nad ydyw digofaint gwr yn cyflawni Cyfiawnder Duw. Dihar 15.1. a'r 14.19. * Fflam, tanllwyth. Heb. 12 14. Jac. 1.20.

9. Na anghofia wneuthur daioni a chy∣frannu, canys mae hynny yn orchymynnedig ac yn gymmeradwy gan Dduw. Gan hynny na chau mo'th glûst rhag llêf y tlawd, rhag i'tithau hefyd weiddi, ac i Dduw naccau o'th atteb: A phan wnelych ddaioni, bydd siccir na arferech eiriau coegion, diystyr, fel y mae arfer rhai; canys bernwch chwi onid yw gair da yn fwy cymmeradwy weithiau na rhodd fawr; a gŵr dâ a rŷdd bôb ûn or ddau. Heb. 13.16. Rhuf. 12.13. Dih. 21.13.

10. Gwêl mewn gair a gweithred i'ti fod yn ensampl dda i eraill iw ddilyn: a gâd i hyn gael ei gyflawni yn ddiragrith; ac nac ang∣hofia gadw cydwybod dda ymhôb peth, ca∣nys hynny a ddŵg i'ti heddwch yn y di∣wedd. Phil. 2.15. Act. 24.16.2 Cor. 1.12

11. Ymarfer yn dy holl fywyd wir ostyngei∣ddrwydd,

canys mae Duw yn gwrthwynebu'r beilchion, ond yn rhoddi grâs ir gostyngedig. Oh béth yw llwch a lludw i fôd yn falch; Dysc gan hynny ostyngeiddrwydd yn ôl en∣sampl Christ, yr hwn er ei fod ef yn Dduw, etto er hynny a gymmerth arno agwedd gwâs, ac yn y ddull honno fe a ddywedodd dysgwch gennifi, canys addfwyn a gostyngedig o galon ydwyf. 1 Pet. 5.5. Phil. 2.7. Mat. 11.29.

12. Os bydd un amser i gynhyrfiad da gy∣fodi yn dy galon di, na * chynnwys iddo fy∣ned allan heb ei chwythu ai ymgleddu, drwy ddarllen, myfyrio, neu weddio; canys fe alle mai gwreichionen oddi wrth Dduw yw ef, a'r môdd i beri iddo gynnyddu, yw my∣fyrdod a gweddi. * Naâd. Jac. 1.17.1 Tim. 4.15.

13. O bydd i'ti gwympo i bechod, cais gy∣fodi yn ‡ ddiattreg trwy edifeirwch, ac na or∣wedd ynddo gyda'r meirw, ond cyfod dra∣chefn drwy ffydd yn Ghrist, megis un yn fyw i Dduw; rhag trwy aros mewn pechod ith ga∣ledi di ynddo, ac felly bod o¦honot yn golledig. ‡ Yn ddioedd Eph. 4.26. Eph. 5.14. Heb. 3.13. Ezec. 18.24.

14. Pa beth bynnag y gymmerech di mewn llaw, cofia dy diwedd; canys tra gwnelych di hynny ni lithri di ddim, gan gyfri dyddiau dy fywyd megis dydd dy farwolaeth; canys nid oes dim siccrach na marwolaeth, na dim ansiccrach nâ'r amser o¦honi: bydd gan hyn∣ny sobr, a gwiliadwrus, fel y gallo Christ ar

ei ddyfodiad, dy gael yn effro. Ac it helpu di i wilio yn well, gád i hyn seinio beu∣nydd yn dy glustiau di: Cyfodwch y meirw, deuwch ir farn. Psal. 39.4.2 Thes. 5.6. Luc. 12.37.

15. Treulia 'r Sabboth yn dy holl fywyd *fel y gallo dy enaid ti gael gorphwystra dra∣gwyddol ar ol dy farwolaeth. Gwêl gan hyn∣ny, na wnelych ddim gwaith arno, ond y gweithredoedd a anrhydeddant Dduw, ac sydd brofedig ar y diwrnod hwnnw, megis gwran∣do 'r gair yn ddiwyd, porthi 'r newynog, di∣lladu 'r noeth, cyssuro y digyssur, a'r cyffe∣lyb. Cymmer ofal ar i'ti ymgadw yn ddy∣fal oddiwrth bechod, a hynny ar feddwl, gair, a gweithred, canys sancteiddrwydd a weddei i'r diwrnod hwnnw: ac na thybia fod yn ddigon i'ti dy hûn fod o'r meddwl ymma, ond ymegnia i berswadio dy blant a'th dylwyth i fôd o'r un farn, gan wrando 'r gair, a gweddio yn gyhoedd ac yn neullduol, gan gŷd-ymddiddan am bethau ysprydol. A gâd i'th enaid nofio mewn myfyrdodau duwiol, canys felly ni byddi di vnig, onid Duw a fydd gydâ thydi. *Fel y bo i ti adnabod dy fod ti ar y ffordd i gael gorphywystra dragwyddol. Esa. 58.13. Gen. 18.19. Deut. 6.6.7. Jac. 4 8.

16. Wedi treuliech di y diwrnod yma (ac felly 'r un môdd dyddiau 'r wythnos) galw dy hûn i gyfri pa fodd y treuliaist di y diwrnod y *bassiodd. Dy gam weithredoedd edifar∣hâ a bydd drist oi plegit: a bydded yr ym∣road yma ynot ti, ar i'ti fôd yn fwy gofalus

rhag cwympo i'r fâth bechodau, ac esceuluso y fâth ddyledswyddau, y rhan arall o'th ddy∣ddiau: Dy weithredoedd crefyddol anghofia, gan wybod nad yw dy weithredoedd goreu di ond fel brattiau budron, os dydi ni chei ym∣ddangos o flaen Duw yngwisc, ac ynghyfiawnder ei fab ef Jesu Grist. Gwna ddyled-swyddau gan hynny mewn vfydd-dod i Grist, ac nac ymddiried i'th weithredoedd dy hun: ond gwedi i ti wneuthur y cwbwl, cyfrif dy bun yn was anfuddiol. Ac er hynny gwybydd na anghofia Duw vn weithred dda, a wnelych di mewn vfydd-dod iw orchymynnion ef. Gâd i holl ddyddiau dy fywyd di gael ei treulio fel hyn; A bydd siccr ar na flinech ti yn gwneuthur daioni, canys dyna 'r vnig rai a goronir, sef, y rhai a barhao hyd y diwedd, mewn ffydd, a chariad, as ufydd-dod i Ghrist. Dih. 28.13. Psal. 119.59. *A aeth heibio. Esa. 64.6. Jo. 10.27. Luc 17.10. Heb. 6.10. Datc. 2.10.

17. Na ‡ amranted dy lygaid ti'r nôs, nes i'ti dy orchymyn dy hûn a'th holl deulu i ddwy∣lo 'r Arglwydd trwy weddi; a gwilia rhag gwneuthur hynny yn *oerllyd ac yn ddiog ar dy wely, fel y mae arfer rhai, ond ymo∣stwng dy enaid o flaen yr Arglwydd, gan∣fynd ar dy liniau, gan gymeryd Christ yn ensampl i ti, nid yn vnig yn hyn, ond ym∣mhôb pêth arall, fel i'n caffer ni yn ddi∣lynwŷr iddo ef; canys wedi i'ti gwympo i gyscu, beth a wyddost di pa un a wnei di ai deffroi fŷth ai peidio: Cofia gan hynny mai

lle y cwympo y pren, yno y trig ef, ac lle y ga∣dawo marwolaeth di, y cymmer barn afael arnati. ‡Na chysged. *Rhuf. 12.11. Mat. 26.39. Psal 95.6.1 Cor. 11.1. Preg. 11.3.

18. Rhodiwch fel plant y goleuni, gan dreulio eich amser mewn ofn; canys mae dydd yr Arglwydd yn dyfod fel lleidr y nôs, yn yr hwn y nefoedd a ânt heibio gyda thwrwf, a'r defnyddiau gan wir wrês a do∣ddant, a'r ddaiar a'r gwaith sydd ynddi a loscir; a chan fôd yn rhaid ir holl bethan hyn ymddattod, pa fâth ddynion a ddylem ni fôd ym-mhôb sanctaidd ymarweddiad a duwioldeb; Canys ni wyr yr un o¦honom ni na'r awr, na'r amser y daw ein Harglwydd. Byddwch gan hynny sobr, gwiliwch, a gwyn fŷd y gwâs hwnnw y ceiff ei feistr ef pan ddêl yn gwneuthur felly: a'r hyn yr wyfi yn ei ddywedyd wrthych chwi, yr wyf yn ei ddy∣wedyd wrth bawb GWILIWCH.

Eph. 5.8. 1 Pet. 1.17. 2 Pet. 3.10.11. Mat. 24.44. Marc. 13.37.