Newyddion mawr oddiwrth y ser. Neu almanacc am y flwyddyn o oedran [brace] Y byd, 5647. Crist, 1698.: Yn cynwŷs pôb pêth ar a berthyno i almanacc, at yr hwn a chwanegwŷd ffeiriau Cymru, a rheini o ffeiriau Lloeger ar fŷdd yn agos i Gymru: a charol; a dyriau newŷddion. / Y pedwaredd-ar-bymtheg o wneuthuriad Tho. Jones.

SYWEDYDDOL FARNEDIGAETH, AM Y FLWYDDYN. 1698.

GAn Ystyried nad oes fawr or bobl yn deall figurau neu Addurnau Sywedyddiaeth; na nodau'r planedau a'r Arwŷddion, na'r geiriau Sywedyddawl chwaith sŷdd arferedig i ddatcan y gelfyddud; Gadewais y pethau hynnŷ (nesaf a gellais) allan o'm Llyfr y leni; Ac ysorifen∣nais yr hŷn a ganffyddir wrthŷnt, yn gymraeg groew esmwŷth a hawdd ei deall, fel a canlŷn.

Y Barnedigaeth Cyntaf (am y Chwarter cyntaf o'r Flwŷddŷn 1698) a dynwŷd wrth fynediad yr Haul i Arwŷdd yr Afr, yr unfedarddeg dŷdd o Fîs Rhagfŷr, 1697. 39 munŷd cŷn un ar y glôch y Boreu: Ar y cyfamser hwnnw cyfrifir (yn y ffordd Sywedyddol) fôd y Flwŷddŷn 1698. yn dechreu.

Ac wrth yr Addurn hwnnw a osodais ar fynediad yr Haul i Arwŷdd yr Afr, deallaf a bŷdd Lloeger a Chymru yn fwŷ llwŷddiannus na'u gelynnion y chwarter cyntaf o'r Flwŷddŷn; Ac a bŷdd y bobl gyffredin yn amlach eu harian nac a buont yn ddiweddar; y Trethi sŷ'n dechreu gwareiddio; Ar bobl yn unol sŷ'n myfyrio eu hesgusodi eu hunain oddiwrth bôb dwŷs draul; Y dwfr a redodd i'r pant y llynedd, a ddychwel i'r brynniau y leni; y bobl a'r anifeiliaid a fyddant iachus y gaiaf hwn yn amlaf. Etto 'rwifi'n ofni a bŷdd y bobl anesmwŷth yn myfyrio rhŷw ddrygioni yn erbŷn eu gwaredŷdd; a hynnŷ a bâr gythryfwl mewn rhai mannau; a cholli gwaed yn y diwedd; Ac fellu a diweddaf y barnedigaeth am y chwarter cyntaf o'r flwŷddŷn 1698.

YR ail Barnedigaeth (am yr ail chwarter o'r flwŷddŷn 1698) a dynnais yn gyntaf oddiwrth yr Addurn a osodais ar ddyfodiad yr Haul i arwŷdd yr Hwrdd, y degfed dŷdd o fis Mawrth, drimunŷd cŷn dau ar'y glôch

y boreu; Ar yr amser hwnnw cyfrifir (yn y ffordd Syw yddol) fôd yr ail chwarter o'r flwŷddŷn 1698 yn dechr••••

Ac wrth yr Addurn hwnnw a osodais ar fynedia•• yr Haul i arwŷdd yr Hwrdd, gwelaf a bŷdd y bobl yn ddiwŷd i lenwi eu Cydau a wagheusant y llynedd, ac nid wif yn ammeu na wellha llawer y leni o rhai 〈◊〉〈◊〉 waethygwŷd y llynedd, Tybiwn fy môd yn gweled gwragedd y Tafarnau yn dechreu codi eu pennau drach∣efen; pêth o'r gronnŷnnau rhyddion a syrthiant ymhylîth y rheini; ond y gwŷr sŷ'n deilio dros y môr a gant golledion mawr; Rhai o'r Cyfreithwŷr ac o'r gwŷr llen hefŷd a anfoddlonir y leni; Llyfrau sŷdd ddiystŷr gan lawer etto; y Trethi sŷ'n llosgi ar ddwŷfron y bobl anfoddog, A rhai o'r gwŷr mawr a safant ar y dibin; y llwŷnogod sŷ'n chwareu ymhlîth y defaid; Ar Defaid mo'r wirion heb ddeall mo ddichellion y llwŷnogod iw difa pan gaffont gyfleu: Y cigŷdd sŷ'n llochi ac yn cosi'r eidion a'r naill law, ar fwŷall ar gyllell yn y llaw arall iw ddibennu:

Drachefen yn ail, wrth yr Addurn a osodais ar y llawn-lloned yr 16 dŷdd o Fawrth, ar dri or prŷdnawn; Rhag-welaf a Bŷdd colledion mawr ar y môr i wŷr Lloeger; a hynnŷ drwŷ ladron a'u goddiweddo tua'r gogledd. Rhai o'r trethi sŷdd etto yn blino meddyliau'r bobl; Y llyfrau, a'r llyfrwŷr sŷdd gasa pêthau gan y bobl. Mae'r amser yn siomgar i ddeilio ar goel etto.

Drachefen yn drydŷdd, wrth yr Addurn a osodais ar ganol y diffŷg a fŷdd ar yr Haul, yr 31 dŷdd o Fawrth, 35 mŷnud wedi 5 awr o'r prŷdnawn, (os bŷdd yr awŷr yn eglur ynghŷlch yr Haul, ceir gweled hwn yn amlwg cŷn machludo Haul,) Ei mae yn dangos a bŷdd llawer o aflwŷdd yn y bŷd, Afiechŷd a marwolaeth i ddefaid mewn rhai mannau. Cynwrf ac ymladd ymhylîth y mîlwŷr, marwolaeth i wŷr mawr, ac i rŷw Frenin; ••mryfusedd ac ymrafael rhwng y Cyffredin a'u penad∣••riaid; Rhagrithio a gwenheithio rhwng y gelynnion gleision; llofruddiaeth a lladrataf; a phob distriw aspriol: Doluriau poethion mewn amrŷw o fannau ar bobl a defaid; Sêr cynffonnog a welir mewn rhai mannau; prinder o

wlaw a hŷsp afonŷdd; ffrwŷthudd y Coed a lygrant, ac a fethant yn aml; hŷdd ymrafael, ffwdan a thraffaeth dan esgus gwastadlu Crefŷdd; ac ymddadlu ynghŷlch arallu neu altrio Cyfreithiau; Cyfŷd Temhestl a ysgwŷd yn dost, ac a ysiga y pren Cadarnaf yn y llwŷn, ac os dadwreiddir ef amrŷw o'r prennau mawr eraill o'i gwm∣pas a ddiflanant; ac yno bŷdd llawer o siarad ynghŷlch y demhestl honno, peth gwir a pheth anwir; ar bobl a sisial y naill wrth y llall, heb ond rhai yn dywedŷd eu meddwl yn benuchel: Taer a Ceisir troi gŵr mawr allan o'i feddiannau. Fellu a diweddaf fy marnedigaeth am yr ail chwarter o'r Flwŷddŷn 1698.

Y Trydŷdd Barnedigaeth (am y trydŷdd chwarter or Flwŷddŷn 1698) a dynais oddiwrth yr Addurn a osodais ar ddyfodiad yr Haul i Arwŷdd y Crangc, yr unfedarddeg dŷdd o Fehesin, naw mŷnud cŷn tri ar y glôch y boreu; ar y cyfamser hwnnw cyfrifir (yn y ffordd sywedyddawl) fod y trydedd chwarter or Flwŷddŷn 1698 yn dechrau.

Ac wrth yr Addurn hwnnw a osodais ar fynediad yr Haul i arwŷdd y Crangc, gwelaf a bŷdd y bobl mewn rhai mannau yn gwadu yr eiddo eu hunain, neu yn cuddio peth o'u cyfoeth; bŷdd angen arian ar y gwŷr mwŷaf, a rhŷw helbul arall i rai o honŷnt; y Penaethiaid mewn rhŷw Deŷrnas a fyddant greulon wrth y Cyffredin, drwŷ osod arnŷnt drethi anrhugarog, a beichiau rhŷ drymion iw dioddef; A phôb llawenŷdd a difyrrwch a droir heibio; Rhai o'r gwŷr mwŷaf a Symmudir o'u lle. Fellu di∣weddaf y Barnedigaeth am y Trydŷdd chwarter o'r Flwŷddŷn 1698.

Y Pedwaredd Barnedigaeth, (am y pedwaredd chwarter o'r Flwŷddŷn 1698) a dynais yn gyntaf oddiwrth yr Addurn a osodais ar fynediad yr Haul i Arwŷdd y Fantol, y 12 dŷdd o Fedi, 46 mŷnud wedi pedwar o'r prŷdnawn; ar y cyfamser hwnnw cyfrifir (yn y ffordd Sywedŷddol) fod y pewaredd chwarter o'r Flwŷddŷn 1698 yn dechreu.

Wrth yr Addurn hwnnw a osodais ar fynediad yr Haul i arwŷdd y Fantol, Barnaf a bŷdd amser, clwŷfus mewn amrŷw o fannau y chwarter diweddaf o'r flwŷddŷ•• hon, o ddoluriau a fegir drwŷ gael yr anwŷd yn Sydun; a thrwŷ fwŷdtaf crabas ac afalau gleision: Bŷdd caeth∣iwed ar lawer ynghŷlch eu dwŷfron, ac yn eu boliau; a rhai a gyddfau dolurus: a llawer a fyddant farw mewn rhai mannau or doluriau hynnŷ mewn ychydig amser; Ac amrŷw eraill a nŷchant yn hîr yn eu clefŷd; Ac am hynnŷ cynghoraf bawb i fod yn ofalus o'u hiechŷd y chwarter diweddaf or flwŷddŷn hon, drwŷ ochel glychu eu Traed, na myned yn rhŷ deneuon eu dillad; ac ymwared oddiwrth ymborth afiachus, a phob anewŷn diaddfed; a Gochelud ymprydio yn hîr, yn enwedig ar gythlwn; Perŷglus hefŷd ŷw bwŷdtaf bwŷd oer yn y chwarter hwn.

Drachefen (yn ail) wrth yr Addurn a osodais ar Ganol yr amser a bŷdd y Diffŷg ar yr Haul, y 24 dŷdd o fedi, chwarter awr cŷn pedwar ar y gloch y boreu, deallaf a bŷdd lladradtaf mawr ar Fôr a thîr; Ac amser pruddaidd a galarus i'r bobl yn aml o herwŷdd y dol∣uriau a fo 'rhŷd y Gwledŷdd; Llawer a gleddir mewn rhai mannau o Lycheden wŷllt a fo yn eu plîth: y diffŷg hwn sŷdd hefŷd yn darparu temhestlau creulon o wŷnt uchel iawn ymbell waith; yr hwn a lygriff rŷw hadau a llysiau'r ddaiar; a bŷdd rhŷw Lygredigaeth ymhylith rhai o'r gwŷr llen neu bregethwŷr; yr ydau addfed a fo allan yn ddiweddar a ddyhidla yn aml iawn; llawer o wŷr Eglwŷsig a newidir mewn rhŷw Deŷrnas; pôb ffrwŷthudd Coed, a phôb pêth o ffrwŷth y ddaiar a dyfo ar ol y diffŷg hwn, a fyddant afiachus mewn rhai mannau dros fwŷ na dau fîs o amfer; A thrwŷ anghrediniaeth y bobl bŷdd drudaniaeth ar ydau heb eisieu; a rhŷw Emprwr neu Frenin mawr a fŷdd farw. Rhai trefŷdd a losgir; rhai gwŷr mawr a gollant eu Tiroedd a'u tai; Ac amrŷw o bobl eraill a adnewŷddant hên gydnabyddiaeth a'u gilŷdd, ac aml a fŷdd yr ymweled rhwng y rheini. Fellu diweddaf y Barnedigaeth am y chwater diweddaf o'r Flwŷddŷn 1698.

N•• welais yn wiw i mi y leni rannu y Barnedigaethau Sywedyddol yn ddeuddeg o rannau, iw Cymhwŷso i'r mîsoedd; o blegŷd anodd ŷw gwŷbod weithieu ymha fîs a digwŷdd y peth ar peth; ond neilltuais y barnedigaeth yn bedair o rannau, cymwŷs i bedwar Chwarterau'r Flwŷddŷn.