A dissertation concerning patriarchal & metropolitical authority in answer to what Edw. Stillingfleet, Dean of St. Pauls hath written in his book of the British antiquities / by Eman. áa Schelstrate ; translated from the Latin.

Testimonia, in Idiomate quo ex Authoribus in hoc Li∣bro citantur, hic conscripta reperiat LECTOR.

NUM. I.

GIldas sapiens in Epistola de excidio Britanniae: Interea glaciali frigore rigenti Insulae, & veluti longiori Ter∣rarum recessu soli visibili non proximae, verus ille non de firmamento solum temporali, sed de summa etiam Caelorum arce tempora cuncta excedente Universo Orbi praefulgi∣tum sui corruscum ostendens (tempore ut scimus, Summi Tiber•• Caesaris, quo absque ullo impedimento ejus propagabatur Religio, comminata, Senatu nolente, à Principe morte dilatoribus militum ejusdem) radios suos primum indulget, id est sua praecepta Chri∣stus: quae licet ab incolis tipidè suscepta sunt, apud quosdam ta∣men integrè, & alios minus usque ad persecutionem Diocletiani Tyranni novennem, in qua subversae per totum Mundum sunt Ecclesiae. Vide in Versione Anglica hujus Libri, supra. Pag. 2

NUM. II.

Euseb. Demonst. Evang. l. 3. c. 7. p. 113. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Pag. 7

NUM. III.

Hieronymus in cap. 5. Amos Prophetae: Quod Paulus vocatus à Domino effusus sit super faciem universae Terrae, ut praedicaret Evangelium Hierosolymis usque ad Illyricum, & aedificaret non su∣per

alterius fundamentum, ubi jam fuerat praedicatum, sed usque ad Hispanias tenderet, & à Mari Rubro, imò ab Oceano usque ad Oceanum curreret, imitans Dominum suum Solem Justitiae, de quo legimus: à summo caelo egressio ejus, & occursus ejus usque ad summum ejus, ut ante eum Terra deficeret, quam studium praedi∣candi. Pag.7

NUM. IV.

Gregorius Magnus, lib. 31. moralium cap. 22. Pauius, cum nunc Judeam, nunc Corinthum, nunc Ephesum, nunc Romam, nunc Hispanias peteret, ut in peccati morte jacentibus aeternae vitae gratiam nuntia∣ret, quid se aliud quam esse Aquilam demonstrabat? Pag. 8

NUM. V.

Clemens Epist. ad Corinth. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Pag. 9

NUM. VI.

Severus Sulpitius, lib. 2. Sub Aurelio Antonini filio persecutio quinta agitata, ac tum primùm intra Gallias Martyria visa, serius trans Alpes Dei Religione suscepta.

NUM. VII.

Venerabilis Beda, Hist. gentis Anglorum lib. 1. Anno, inquit, ab Incar∣natione Domini centesimo, quinquagesimo sexto, Mercus Antonius Verus, quartus decimus ab Augusto, Regnum cum Aurelio Commo∣do fratre suscepit, quorum temporibus cum Eleutherius Vir sanctus Pontificatui Romanae Ecclesiae praeesset, misit ad eum Lucius Bri∣tanniarum Rex Epistolam, obsecrans, ut per ejus mandatum Christia∣nus efficeretur, & mox effectum piae postulationis consecutus est, susceptamque fidem Britanni usque in tempora Dioclesiani Principis inviolatam, integramque quieta in paee servabant. Pag. 12

NUM. VIII.

Innocentius I. in Epist. ad Decentium Eugubinum Episcopum: Quis enim nesciat, aut non advertat id, quod à Principe Apostolorum Petro Romanae Ecclesiae traditum est, ac nunc usque custoditur, ab omnibus debere servari, nec superduci aut introduci aliquid, quod aut auctoritatem non habeat, aut aliunde accipere videatur exem∣plum? praesertim cum sit manifestum, in omnem Italiam, Gallias, Hispanias, Africam, atque Siciliam, Insulasque interjacentes nullum instituisse Ecclesias, nisi eos, quos venerabilis Apostolus Petrus, aut ejus Successores constituerint Sacerdotes. Aut legant, si in iis Pro∣vinciis alius Apostolorum invenitur, aut legitur docuisse, qui si non legunt, quia nusquam inveniunt, oportet eos hoc sequi, quod Ecclesia Romana custodit, à qua eos principium accepisse non du∣bium est, nè, dum peregrinis assertionibus student, caput instituti∣onum videantur omittere. Pag. 24

NUM. IX.

Nicolaus I. num. 73. Epist. ad Bulgar. Hunc esse ordinem obser∣vandum, ut à Sedis Apostolicae Praesule sit nunc vobis Episcopus consecrandus, qui, si Christi plebs ipso praestante crescit, Archie∣piscopatus privilegia per nos accipiat, & ita demum Episcopos sibi constituat, qui ei decedenti Successorem eligant: & propter longi∣tudinem itineris non jam huc consecrandus, qui electus est veniat: sed hunc Episcopi, qui ab obeunte Archiepiscopo consecrati sunt, simul congregati constituant: Sanè interim in throno non seden∣tem, & praeter corpus Christi non consecrantem, priusquam palli∣um à Sede Romana percipiat, sicuti Galliarum omnes, & Germa∣niae, & aliarum Regionum Archiepiscopi agere comprobantur. Pag. 33

NUM. X.

Honorius I. Epist. ad Edwinum: Duo pallia utrorumque Me∣tropolitanorum, id est, Honorio, & Paulino direximus, ut dum quis eorum de hoc saeculo ad Auctorem suum fuerit accersitus, in loco ipsius alterum Episcopum ex hac nostra auctoritate debeat subroga∣re: quod quidem tam pro Vestrae Caritatis affectu, quam pro tan∣tarum

Provinciarum spatio, quae inter nos, & vos esse noscuntur, sumus invitati concedere, ut in omnibus Devotioni Vestrae nostrum concursum, & juxtra vestra desideria praeberemus. Pag. 34

NUM. XI.

Venerabilis Beda, cap. 18. Ne sit necesse ad Romanam usque Civitatem per tam prolixa terrarum, & maris spatia pro ordinando Archiepiscopo semper fatigari.— ibid.

NUM. XII.

Canone 17. Synodi generalis 8. Ita ut earum Praesules universo∣rum Metropolitanorum, qui ab ipsis promoventur, & sivè per ma∣nus impositionem, sivè per pallii dationem, Episcopalis dignitatis firmitatem accipiunt, habeant potestatem, videlicet ad convocan∣dum eos, urgente necessitate, ad Synodalem conventum, vel etiam ad coercendum illos, & corrigendum, cum fama eos super quibus∣dam delictis forsitan accusaverit. Pag. 35

NUM. XIII.

Apud Anastatium Biblioth. Legati Adriani II. Sedes Apostolica, inquiunt, juxta quod Decretalibus Sanctissimorum Romanorum Prae∣sulum doceri poteritis, utramque Epirum, novam videlicet veterem∣que, totamque Thessaliam, atque Dardaniam, in qua, & Darda∣niae Civitas hodiè demonstratur, cujus nunc patria ab his Bulgaris Bulgaria nuncupatur, antiquitus Canonicè ordinavit, & obti∣nuit. Pag. 39

NUM. XIV.

Nicolaus primus Epist. 2. ad Michaelem Imperatorem. Quae Ante∣cessorum nostrorum temporibus, scilicet Damasi, Siricii, Innocen∣tii, Bonifacii, Caelestini, Sixti, Leonis, Hilarii, Simplicii, Felicis at∣que Hormisdae Sanctorum Pontificum sacris dispositionibus augeba∣tur. Quorum denique institutiones ab eis illis in partibus destinatas per nostros missos, ut rei veritatem cognoscere queatis, vestrae Au∣gustali potentiae dirigere curavimus. Pag. 40

NUM. XV.

Innocentius primus Epistola inter Holstenianas 4. Anteriores tanti ac tales viri Predecessores mei Episcopi, id est, S. memoriae Dama∣sus, Siricius, atque supra memoratus vir (Anastasius nimirum) ita de∣tulerunt, ut omnia, quae in illis partibus gererentur, Sanctitati tuae, quae plena justitiae, traderent cognoscenda, meam quoque parvita∣tem hoc tenere judicium, eamdemque habere voluntatem, te decet recognoscere. Pag. 41

NUM. XVI.

Caelestinus primus, Epistola 13. inter Holsten. Nec nova haec, inquit, Sedis Apostolicae cura de vobis est, statutum nostris saepius experimentum hoc, quod nos agimus: Thessalonicensi Eeclesiae semper esse commissum, ut vobis vigilanter intendat. & infra: Sunt culpae aliquantae non leves, quae illis innatae Provinciis ad nos, cum simus longius, non possunt pervenire, aut jam semotis omnibus, non ita, ut sunt acta interposito temporis spatio perferuntur: quas om∣nes nos intercessione fratris ac Coepiscopi nostri Rufi, cujus experi∣entiam comprobatam esse in causis omnibus, & vitae actibus liquet, volumus resecari. Cui vicem nostram per vestram Provinciam no∣veritis esse commissam, ita ut ad eum, Fratres carissimi, quidquid de causis agitur, referatur, sine ejus consilio nullus ordinetur, nullus usurpet eodem inconscio commissam illi Provinciam, colligere nisi cum ejus voluntate Episcopos non praesumat: per eum etiam ad nos, si quid est, referatur. ibid.

NUM. XVII.

Sixtus III. Epist. ad Perigenem inter Holsten. Sed id, inquit, quod ejus Decessoribus nostri Decessores detulerant, habita conside∣ratione disciplinae Ecclesiae constitutum. Pag. 42

NUM. XVIII.

Synodus Romanus sub Bonifacio. Constare venerandos sedis Roma∣nae Pontifices, quamvis in toto mundo Sedes Apostolica Ecclesiarum

sibi jure vindicet Principatum, & solam Ecclesiasticis causis undique appellare necesse sit, specialiter tamen gubernationi suae Illy rici Ec∣clesias vindicasse. Pag. 42

NUM. XIX.

Bonifacius Epist. inter Holsten. 5. ad Rufum: Perrevii Coepis∣copi nostri negotium, cujus nobis libellus ab codem destinatus fecit indicium, cui consacerdotes sui molesti nimis esse dicuntur, ita ut eum Ecclesia sua crederent esse pellendum, diligenter audire tuam volumus charitatem conventis supradictis Coepiscopis nostris, quo∣rum se vim sustinere deplorat. Tunc demum, ut intelligant, si quid à se factum est, contra consuetudinem prius esse cassandum, omnibus vestigatis ad nos tua Charitas referre maturet, quatenus probatum à tua Fraternitate judicium sententia nostra valeat robora∣ri. Sanè in Epistola Thessalis fratribus destinata id à nobis scriptum volumus recognoscas, Pausianum, Cyriacum, atque Calliopum à nostra Communione penitus summovendos, ita ut remedium solum interventionis tuae gratiam se habere cognoscant. Maximum au∣tem, quem malè tua Charitas retulit ordinatum, in totum Sacerdo∣tii censemus honore privandum. Pag. 46

NUM. XX.

Lex Theodosii Junioris: Omni innovatione cessante vetustatem, & Canones pristinos Ecclesiasticos, qui nunc usque tenuerunt, per omnes Illyrici Provincias servari praecipimus: tum si quid dubietatis emerserit, id oporteat non absque scientia Viri Reverentissimi Sa∣crosanctae legis Antistitis Urbis Constantinopolitanae, quae Romae veteris praerogativa laetatur, Conventui Sacerdotali, sanctoque ju∣dicio reservari. Dat. prid. Idus Julii; Eustatio & Agricola Coss. Pag. 49

NUM. XXI.

Bonifacius Epist. ad Rufum, inter Holsten. 8. Violatores Cano∣num, inquit, atque Ecclesiastici Juris inimicos, Deo auctore com∣pescet, qui talium mentium semper vota frustratur. In caeteros eti∣am contumaces jus concessae potestatis exerce. Nullum etenim lo∣cum vides à nobis otiosum relictum. Pag. 50

NUM. XXII.

Honorii Epist. ad Theodosium: Procul dubio illius Urbis Ec∣ciesia Speciali nobis cultu veneranda est, ex qua & Romanum Prin∣cipatum accepimus; & principium Sacerdotium. Siquidem nihil aliud à pietate nostra postulaverit missa Legatio, nisi quod Catholi∣cae fidei, Disciplinae & aequitati concordet: petit enim, ut haec pri∣vilegia, quae dudum à patribus constituta usque ad tempora nostra servata sunt, inconcussa perdurent. & infra: Under Majestas tua recensitis nostrae pietatis affatibus Christianitatis memor, quam pe∣ctoribus nostris misericordia caelestis infundit, universis remotis, quae diversorum Episcoporum subreptionibus per Illyricum impetrari di∣cuntur, antiquum ordinem praecipiat custodiri. Ne sub Principi∣bus Christianis Romana perdat Ecclesia, quod aliis Imperatoribus non amisit. Pag. 51

NUM. XXIII.

Theodosii Rescriptum: Omni supplicantium Episcoporum per Il∣lyricum subreptione remota statuimus observari, quod prisca Apo∣stolica Disciplina & Canones veteres eloquuntur. Super quâ re se∣cundum formam oraculi Perennitatis tuae ad Viros illustres Praefe∣ctos Praetorii Illyrici nostri scripta porreximus, ut cessantibus Epis∣coporum subreptionibus antiquum ordinem specialiter faciant custo∣diri: ne venerabilis Ecclesia Sanctissima Urbis privilegia à veteribus constituta amittat, quae perenne nobis sui nominis consecravit Im∣perium. Pag. 52

NUM. XXIV.

Leo primus Epist. 54. ad Anastasium Thessalonicen. Apostolica discretione provisum esse, inquit Leo Epist. 54. ut in singulis Pro∣vinciis singuli constituerentur, qui inter Provinciae Episcopos pri∣mam sententiam haberent, rursus quidam in majoribus Urbibus constituti fuerunt, qui sollicitudinem susciperent majorem, per quos ad unam Petri Sedem universalis Ecclesiae cura conflueret, & nihil usquam à suo Capite dissideret. Pag. 54

NUM. XXV.

Canon 1. Concilii Arelatensis 1. De observationibus Paschae & Dominicae, ut uno die & tempore per omnem Orbem observetur, & juxta consuetudinem litteras ad omnes Tu dirigas. Pag. 66

NUM. XXVI.

Leo Magnus Epist. 64. ad Marcianum. Paschale etenim festum, quo Sacramentum salutis humanae maximè continetur, quamvis in primo semper mense celebrandum sit, ita tamen est lunaris cursus conditione mutabile, ut plerumque Sacratissimi diei ambigua currat electio. Et ex hoc fiat plerumque, quod non licet, ut non simul omnis Ecclesia, quod non nisi unum esse oporteat, observet. Stu∣ducreque Sancti Patres, occasionem hujus erroris auferre, omnem hanc curam Alexandrino Episcopo delegantes, quoniam apud Aegyp∣tios hujus supputationis antiquitùs tradita esse videbatur peritia, per quam qui annis singulis dies praedictae solemnitatis evenerit, Sedi A∣postolicae indicaretur, ut hujus scripti ad longinquiores Ecclesias judicium generaliter percurreret. Pag. 68

NUM. XXVII.

Innocentius 1. Epist. 11. Has ergo litteras de ratione Paschali alterius (dico futuri) anni praescripsi. Nam cum ante diem undeci∣mum Kalendarum Aprilium penè Luna 16. colligatur (nam quid∣piam minus est) itemque cum in ante diem quartum Kalendarum earumdem veniat 23. existimavi 11. Kalendarum memoratarum die festa Paschalia celebranda, quoniam in vigesima tertia Luna nullum Pascha unquam, ante hoc Pasca factum esse cognoscimus. Sententiae meae exposui atque edixi tenorem. Jam prudentiae tuae erit, consors mihi Frater, cum unanimis & Consacerdotibus nostris hanc ipsam rem in Synodo religiosissima tractare, ut si nihil dispo∣sitioni nostrae resultat, nobis plenissimè apertèque scribens, quo de∣liberatam Paschalem diem jam literis ante (ut moris est) servandam, suo tempore praescribamus. Pag. 69

NUM. XXVIII.

Cyrillus Alexandrinus, praefat. ad Cyclum. Sanctorum, inqu•••• Cyrillus, totius Orbis Synodi consensione decretum est, ut, quoniam apud Alexandriam talis esset reperta Ecclesia, quae in hujus scientia clareret, quota Kalendarum vel Iduum, quota Luna Pascha debeat celebrari, per singulos annos Romanae Ecclesiae litteris intimaret, undè Apostolica authoritate universalis Ecclesia per totum Orbem diffinitum Paschae diem sine ulla disceptatione cognosceret. Quod cum per multa secula pariter custodissent, nullamque indè scriptura∣rum quispiam crederet, &c. Pag. 71

NUM. XXIX.

Fragmentum Synodi Palestinae apud Bedam. Tunc Papa Victor, Romanaeque Urbis Episcopus direxit auctoritatem ad Theophilum Cesareensis Palestinaeque Antistitem, ut quomodo Pascha recto jure à cunctis Catholicis celebraretur, Ecclesiis utilis fieret ordinatio, ubi Dominus Salvator Mundi fuerat in carne versatus. Percepta itaque auctoritate praedictus Episcopus non solum de sua Provincia, sed etiam de diversis Regionibus omnes Episcopos evocavit, ubi cum illa multitudo Sacerdotum convenit, tunc Theophilus Episcopus protulit auctoritatem ad se missam Victoris Papae, & quid sibi o∣peris fuisset injunctum, ostendit. Pag. 72

NUM. XXX.

Eusebius lib. 5. Histor. cap. Victor quidem Romanae Urbis E∣piscopus illico omnes Asiae vicinarumque Provinciarum Ecclesias tamquam contraria rectae fidei sentientes à Communione abscinde∣re conatur, datisque litteris universos, qui illic erant, fratres pro∣scribit, & ab unitate Ecclesiae prorsus alienos esse pronuntiat. Pag. 73

NUM. XXXI.

Cyrillus Alexandrinus: Apostolica auctoritate universalis Ecclesia per totum Orbem diffinitum Pasche diem sine ulla disceptationc cognoscebat. Pag. 75

NUM. XXXII.

Athanasius de sententia Dionysii: Quidam ex Ecclesiâ fratres re∣ctè quidem sentientes, sed tamen cum ipsum non interrogassent, ut ediscerent, quo pacto scripsisset, Romam ascenderunt, ibique eum apud Dionysium ejusdem nominis Romanum Praesulem accusave∣runt. Pag. 79

NUM. XXXIV.

Eusebius Caesariensis lib. 7. cap. 30. Sed inquit Eusebius cum Paulus ex domo Ecclesiae nullatenus excedere vellet, interpellatus Imperator Aurelianus rectissimè hoc negotium dijudicavit, iis do∣mum tradi praecipiens, quibus Italici Christianae Religionis Antisti∣tes, & Romanus Episcopus scriberent. Pag. 80

NUM. XXXV.

Julius primus Epist ad Orientales Antiochiae congregatos: Qui se∣cum erant, admiratione plenos vix induci potuisse ut crederent, ea ab ipsis profecta fuisse: dicit Canones Apostolicos sequendos esse, & Episcoporum Nicaenorum Decreta, quibus prioris Synodi acta in alia Synodo examinari permittebantur, attendi debuisse: nam, inquit, Si istiusmodi consuetudo olim fuit, ejusque memoria renovata est, & scripto prodita in magna Synodo, eamque apud vos valere non si∣nitis, rem profecto indecoram facitis. Morem enim, qui semel in Ecclesia obtinuit, & à Synodo confirmatus est, iniquum est à pau∣cis abrogari. Pag. 81

NUM XXXVI.

Canon 6. Nicaenus: Antiqua consuetudo servetur per Aegyptum, Lybiam, & Pentapolim, ita ut Alexandrinus Episcopus horum om∣nium habeat potestatem, quia & Urbis Romae Episcopo parilis mos est. Similiter autem & apud Antiochiam, caeterasque Provincias suis privilegia serventur Ecclesiis. Illud autem generaliter clarum est, quod si quis praeter sententiam Metropolitani fuerit factus Episcopus, hunc magna Synodus definivit Episcopurn esse non opor∣tere, &c. Pag. 82

NUM. XXXVII.

D. Hieronimus Epist. 61. ad Pammachium. Tu, qui regulas quaeris Ecclesiasticas, & Nicaeni Concilii Canonibus uteris — responde mihi, ad Alexandrinum Episcopum Palestina quid pertinet? ni fallor, hoc ibi decernitur, ut Palestinae Metropolis Caesarea sit, & totius O∣rientis Antiochia: aut igitur ad Caesareensem Episcopum referre de∣bueras—aut si procul expetendum judicium erat, Antiochiam po∣tius dirigendae litterae—Maluisti occupatis auribus molestiam fa∣cere, quam debitum Metropolitano tuo honorem reddere. Pag. 85

NUM. XXXVIII.

D. Athanasius de sententia Dionysii. In Pentapoli superioris Lybiae quidam Episcoporum sententias Sabellii amplectebantur, tantumque eorum commenta invaluerant, ut vix ulterius filius Dei in Ecclesiüs praedicaretur. Re cognita Dionysius, ad cujus curam eae Ecclesiae pertinebant, Legatos misit, qui Authores harum rerum ab illis pra∣vis opinionibus retraherent. Pag. 87

NUM. XXXIX.

D. Epiphanius Haeresi. 68. Meletius, inquit, cum Martyribus ac praecipuè Petro Archiepiscopo Alexandrino tum in vinculis habeba∣tur: atque ille quidem caeteris Aegypti Episcopis antecellens secun∣dum à Petro dignitatis locum obtinebat, utpotè illius adjutor, sed eidem tamen subjectus, & ad ipsum de causis Ecclesiasticis refe∣rens. Hic enim mos est Alexandrinorum Archiepiscoporum, ut per totum Aegyptum, ac Thebaidem, Mareotidem, Lybiam, Ammoniacam, Mareotidem, & Pentapolim Ecclesiastica negotia administrent. ibid.

NUM. XL.

Canon 3. Sardicensis. S. Petri Apostoli memoriam honoremus, ut scribatur ab his, qui causam examinarunt, Julio Romano Episco∣po: & si judicaverit, renovandum esse judicium, renovetur, & det Judices: si autem probaverit talem causam esse, ut non refri∣centur ea, quae acta sunt, quae decreverit, confirmata erunt. Pag. 95

NUM. XLI

Epistola Synodica Sardicensis: Optimum & valdè congruentissimum videri, si ad caput, id est, ad Petri Apostoli sedem de singulis qui∣busque Provinciis Domini referat Sacerdotes. Pag. 95

NUM. XLII.

Concilium Aquileiense Epist. ad Gratianum Imperatorem: Totius Or∣bis Romani caput Romanam Ecclesiam esse. Undè in omnes ve∣nerandae Commonitionis jura dimanant. Pag. 96

NUM. XLIII.

Osorius Apologia pro libertate arbitrii. B. Innocentium Papam Ro∣manum fratres & Epistolae mitterentur, Universi, quod ille decer∣neret, sequuturi. ibid.

NUM. XLIV.

S. Prosper in Chronico: Agricola Pelagianus Severiani Episcopi Pe∣lagiani filius Ecclesias Britanniae dogmatis sui insinuatione corrupit, sed ad actionem Palladii Diaconi Papa Caelestinus Germanum An∣tisiodorensem Episcopum vice sua mittit, & deturbatis Haereticis Britannos ad Catholicam fidem dirigit. Pag. 99

NUM. XLV.

S. Prosper: Ad Scotos in Christum credentes ordinatur à Papa Caelestino Palladius, & primus Episcopus mittitur. Pag. 100

NUM. XLVI.

Venerab. Beda lib. 1. cap. 13. Palladius ad Scotus in Christum credentes à Pontifice Romanae Ecclesiae Caelestino primus mittitur Episcopus. ibid.

NUM. XLVII.

Matthaeus Westmonasteriensis: Audita verò morte Palladii Patricius Theodosio & Valentiniano imperantibus à Papa Caelestino ad partes oc∣ciduas missus est, ut vexillum S. Crucis Gentibus praedicaret. Cum∣que ad Britanniam pervenisset, praedicavit ibi verbum Dei & à Gen∣ti-incolis gratanter est susceptus. Deindè ad Scotos se conferens praedicavit verbum Dei, quod non potuit alligari. ibid.

NUM. XLVIII.

Jocelinus in vita S. Patricii. Illique, inquit, vices suas commit∣tens, atquen legatum suum constituens, quaecumque in Hibernia gesserat, constituerat, disposuerat, auctoritatis suae munimine con∣firmavit. Pag. 101

NUM. XLIX.

Auctor vitae Gregorii Magni. Gregorius cum primum in toto Orbe gereret Pontificatum, conversis jamdudum ad fidem veritatis esset praelatus Ecclesiis. ibid.

NUM. L.

Venerab. Beda, lib. 2. Hist. cap. 2. In multis quidem nostrae con∣suetudini, imò Universalis Ecclesiae contraria geritis, & tamen si in tribus his mihi obtemperare vultis, ut Pascha suo tempore celebre∣tis, ut ministerium baptizandi, quo Deo renascimur, juxta morem Sanctae Romanae Ecclesiae & Apostolicae Ecclesiae compleatis, ut Genti Anglorum una nobiscum praedicetis verbum Domini: caete∣ra, quae agitis, quamvis moribus nostris contraria, aequanimiter cuncta tolerabimus. At illi nihil horum se facturos, neque illum pro Archiepiscopo habituros esse respondebant. Pag. 103

NUM. LI.

Ibid. Qui cum longa disputatione habita, neque precibus, neque hortamentis, neque increpationibus Augustini ac sociorum

ejus assensum praebere voluissent, sed suas potius traditiones uni∣versis, quae per Orbem sibi in Christo concordant, Ecclesiis prae∣ferrent, Sanctus Pater Augustinus hunc laboriosi ac long•• certaminis finem fecit, ut diceret: obsecremus Deum, qui habitare facit una∣nimes in domo Patris sui, ut ipse nobis insinuari caelestibus signis dignetur, quae sequenda traditio, quibus sit viis ad ingressum Regni illius properandum. Adducatur aliquis aeger, & per cujus preces fuerit curatus, hujus fides & operatio Deo devota atque omnibus sequenda credatur. Quod cum adversarii, inviti licet, concederent, allatus est quidam de genere Anglorum oculorum luce privatus, qui cum oblatus Britonum Sacerdotibus nil curationis vel sanationis horum ministerio perciperet, tandem Augustinus justa necessitate compulsus flectit genua sua ad Patrem Domini nostri Jesu Christi, deprecans, ut visum caeco, quem amiserat, restitueret, & per illu∣minationem unius hominis corporalem in plurimorum cordibus fi∣delium spiritualis gratiae lucem accenderet. Nec mora, illumina∣tur caecus, ac verus summae lucis praeco ab omnibus praedicatur Au∣gustinus. Tum Britones confitentur quidem, intellexisse se, veram esse viam Justitiae, quam praedicaret Augustinus, &c. Pag. 104

NUM. LII.

Gregorius Magnus lib. 4. Epist. 32. Cunctis enim Evangeli∣um scientibus liquet, quod voce Dominica Sancto, & omnium Apo∣stolorum Petro Principi Apostolo totius Ecclesiae cura commissa est. Pag. 105