The mecographie of ye loadstone. Tat is to say ane description of the lenthes or longitudes, quhikis ar son be ye obseruations of ye loadstone: this moyen is verse certain & and neuhe fond ond and schauis phou meikil ye nidil or guideymant goir a fide or fleis from yelyn meridional, in qual part of ye land, or of ye sie yt he at in and also quihikis, ye lenthe geographique from degre to degre be tables. It is ane vork necessaire for ye admirals, cosmographer, astrologues, geographes, hydrographes, skippers, geometriens, or archivctes, and to tais that makis ye horologes for ye sone and other instruments of ye mathematiques ye dou passe be ye lodeflune. Invented and maid ve Vnilham Nautonier Lord off Casteliranck in Langedoc. [...].

IN MECOGRAPHI∣CARVM TABVLARVM VSVM BREVIS ISAGOGE.

QVARVMDAM VOCVM SEQVENTIS isagoges interpretatio. CAP. 1.

HERCLINDEX est, herculeus, seu heraclius index, chalibea nimi∣rum lingula, vel perpendiculum ferreum, magnetis virtute vtartis est, de∣libutum, & super idoneum apicem acutum, & erectum, ita constitutum, vt liberà in sua pixide vbi vbi circumagi possit, & situm natiuum nactum, ad polum magneticum aquilonalem altera illius cuspis, ad austrinum verò altera vergat.

Cum de declinatione, seu deuiatione magnetis, sermo fit, id de ea quae cum horizon∣te congruit intelligendum, qua herclindex horizontali lineae parallelus, a linea meridia∣na, dextroisum vel sinistrorsum recedit: non autem de verticali, qua cuspis indicis mag∣netici altera, super lineam horizonti parallelam attollitur, alter verò sub illa deprimitur.

Primus meridianus est semicirculus, a polo arctico ad Antarcticum ductus, ad occi∣duam fortunatarum, seu canariatum insularum partem recto meatu decumbens.

Centesimus octogesimus meridianus, est semicirculus, qui juxta caput Liamponi∣cum, in Sinarum regno, & per Molucas insulas graditur: hic{que} semicirculus primo hemiciclo meridiano junctus, circulum integrum, tellurem in duo aequa hemispheria dispescentem perficit.

Hemispherium nostrum, quamuis cum Asiae maxima parte Europam & Affricam comphrehendat, Asiaticum tamen dicimus, a maxima illius parte; quia Asia quae ferè tota in illo continetur, aliarum hujus hemispherij partium vtramlibet longà superat, in∣terjacet autem primum & centesimum octogesimum meridianum, numerando a pri∣mo meridiano, ortum versus, id est juxta seriem longitudinis.

Peruuianum hemispherium nominamus illud, in quo regio quae olim Atlantica nun∣cupabatur comprehenditur: cujus pars hodie Peruuiana, vel America, alia Mexicana, vel Hispania noua, alia Francia noua, alia Florida, alia Stotilant &c. dicitur: cum multis in∣sulis quae cum hoc hemispherio, cinguntur 1. & 180. meridiano, hae autem regiones partem hemispherio asiatico aduersam occupant.

Plaga borealis ea est, quae inter aequatorem & polum arcticum, austrina verò quae inter aequatorem & antarcticum polum sita est.

Magnetis declinationem diligenter obseruandam esse, vt ad tabularum me∣cographicarum vsum perueniatur. CAP. II.

QVamuis hae tabulae, perse, apicibus illarum columnis singulis praefixis, alijs{que} regu∣lis subjunctis, intellectu satis faciles sint, Geographis, Hydrographis, Naucleris, & alijs omnibus artisicibus, magneticarum declinationum inuestigationibus, vel medio∣criter assuetis, praesertim ijs qui nostram Mecometriam didiscerint attamen ne tyruncu∣lis deesse videamur (quorum etiam est habenda ratio) de illarum vsu, quaedam jsagogi∣ca tradere operepretium duximus.

Cum in marj, vel in terra, cujusdam loci longitudinem addiscere volueris, cognita illius latitudine Geographica, deuiatio magnetis ab ejusdem locj meridiano est etiam discernenda, idque instrumentis idoneis, inter quae, ea cōmendanda videntur, in quibus herlindex neutrorsum deflectit a lilio, vel nudus statuitur, videlicet qui cartaceae ven∣torum stellae nauticae non jungitur: vel ea organa in quibus herclindex non sub stella ventorum (vt assolet) sed super illa aptatur, at si a linea aquilonali deflectat, & abs∣consa sit illius vtra{que} pars, stigmate vel notula super stella ventorum acta, mucronj bo∣reali examinatè insidente, altero{que} apice super eadem stella notato, qui etiam acuratè cuspidi herclindicis austrinae itidem insideat, apicum illorum habeatur ratio in obserua∣tionibus declinationum magneticarum, alioqui additione, vel subductione, prout res postulauerit, eruenda vera deuiatio, quatuour regulis sequentibus, quarum duae primae pro plaga borea, duae verò secundae, pro notia traduntur.

Duae regulae in eorum gratiā, qui cum in boreis partibus declinationes magneticas venantur, vtuntur pixide nautica, in qua cuspis herclindicis borea, quae illis est in vsu, non est adamussim sub lilio: sed aliquantum ab illo dextrorsum vel sinistrorsum abscedit: lilij{que} in suis obseruationibus habent rationem. CAP. III.

1. Regula.

SI herclindicis pixidis nauticae cuspis borea, aliquatenus absit ab aquilonali linea, seu a lilio, eurum versus, lilij{que} habeatur ratio, in peruestigatione declinationis magneti∣cae, quae fit in hemispherij Asiatici locis: obseruandum quot gradus, & momenta inter∣cepta sint inter cuspidem herclindicis, & lilium, seu borealem lineam: tot enim sunt adiicienda gradibus & momentis declinationis inuentis: si verò eadem pixide disquisitio fiat in hemispherio Peruuiano, tot gradus, cum suis momentis (si quaedam sint) a gra∣dibus & momentis declinationis inuentae sunt demendi.

2. Regula.

Si lilii habeatur ratio, & discrepet aliquantū ab illo, vel a borea linea Zephirum ver∣sus herclindicus cuspis aquilonalis: in rimandis declinationibus hemispherij asiatici, quod ambitur 1. & 180. meridiano, tot gradus sunt demendi, cum suis momentis (si quaedam inueniantur) a numero declinationis inuentae, quot semotus est herclindex a linea boreae seu a lilio: si verò eadem pixide obseruatio fiat in hemispherio Peruuiano, tantundem declinationi inuentae addendum est.

Regulae duae in eorum gratiam, qui in australiore plaga, in perquisitione declinationum magnetica∣rum vtuntur pixide, in qua lilium cuius habent rationem, aliquantum deflectit a cuspide notia herclindicis, qua vtplurimum illi vti solent: quia hic mucro ad Canopum, & stellas Austrinas vergit, aqui∣lonales verò illis nunquam illinc conspicuae fiunt. CAP. IIII.

1. Regula.

SI herclindicis cuspis austrina, a notia linea, seu a lilio eurum versus distet, lilijque, & cuspidis herclindicis Notiae habeatur ratio, in scrutandis declinationibus magneticis, quae fiunt in Asiatico hemispherio, quod interseptum est 1. & 180. meridiano, tot gra∣dus sunt demendi (imò & momenta gradus exuperantia) a gradu & momento inuen∣to, quot sejunctus est herclindex a linea notia seu a lilio, si verò inquisitio fiat in he∣mispherio Peruuiano eadem Pixide, tantundem addendum numero declinationis inuento.

2. Regula.

Si herclindicis cuspis Austrina, non subsit lineae notiae, seu eius lilio, sed aliquan∣tum zephirum versus ab illa segregetur, habeatur{que} ratio lilij Austrini in explorandis declinationibus magneticis, pro hemispherio Asiatico, tot gradus sunt addendi cum suis momentis (si quaedam redundent) numero graduum & momentorum declinatio∣nis inuento, quot distat herclindicis mucro notius, a linea notia, si verò inuestigatio fiat eodem vel simili instrumento, in hemispherio Peruuiano, tantundem est demen∣dum a declinatione inuenta.

Quo pacto dignoscendum, num sis citra vel vltra aequatorem. CAP. V.

HAnc deuiationem magneticam a linea meridiana cum examussim assequutus fue∣ris, diagnoscendum est num sis in Austrina, vel in borea telluris parte, quod non so∣lum stellarum ope dignosces; sed etiam Solis, alijsque rationibus tritissimis, quae nisi sa∣tisfecerint, ad Petri Medinaei, aliorumque Nauarchorum praecepta de hac peruestiga∣tione prolata recurres.

Qua ratione dignosces num in Asiatico, an in Peruuiano verseris hemispherio. CAP. VI.

DEinde te probè certum esse necesse est, num sis in hemispherio Peruuiano, vel Asia∣tico, quod experieris regulis quibusdam a nobis in Theorica aspectuum herclindicis traditis, quarum summam hic referre non grauabimur.

1. Regula.

In Hemispherio Asiatico, quod cingitur hemiciclis meridianis altero, 1. altero 180. cuspis herclindicis borea, a polo mundi boreo deflectit eurum versus, cuspis autem austrina, apolo mundi notio zephirum versus, in quibusdam locis plus, in alijs minus, & nusquam in illo hemispherio aliter se res habet.

2. Regula.

In hemispherio Peruuiano, quod 1. & 180. meridianum interjacet, cuspis herclin∣dicis borea a Polo mundi boreo, & a linea meridiana occasum versus, herclindicis verò notia pars, a polo mundi Austrino ortum versus deflectit, in quibusdam locis plus, in alijs minus, & nusquam in hemispherio Peruuiano aliter accidit.

3. Regula.

In hemiciclis 1. & 180. meridiani, neutrorsum deflectit herclindex a linea meridia∣na, sed polum boreum illius boreus mucro, notium autem illius aduersa pars rectà respicit.

De intelligendis, at{que} in praxim reducendis tabulis Mecographicis. CAP. VII.

HIs ritè perspectis, consule tabulam paralleli oblati: si{que} sis in hemispherij vtruislibet borea parte, a primo meridiano ad locum maximae declinationis magneticae, quae notatur in calce tabulae declinationum, & longitudinū paralleli oblati; quaere in colum∣na 3.4. & 5. (incohando ab initio tabulae illius) numerum declinationis inuentae, cujus non solum dabuntur gradus, sed etiam momenta, & secunda momenta, pro initio & fi∣ne singulorum graduum tui paralleli. Inuento autem in illis columnis numero, qui qua∣dret cum hac tua declinatione, vel qui quamproximè illi similis sit, ita vt ab initio ha∣rum trium columnarum vs{que} ad maximam declinationem nullus propinquior reperia∣tur, vide numerum sinistrorsum in prima columna notatum, qui etiam pro initijs gra∣duum, tibi quaesitam praebebit longitudinem, pro boreali hemispherij Asiatici parte: se∣cunda verò columna sinistrorsum, pro parte borea hemispherij Peruuiani, longitudi∣nem suppeditabit.

Si autem locus oblatus initium gradus non occupet, facili negotio additione, vel subductione, per declinationem loci oblati magneticam, illius veram longitudinem examinatè consequeris.

At si sis in eorundem hemispheriorum plaga borea, quoquoersum a 180. meridiano ad maximae declinationis magneticae locum, in calce cuius{que} paralleli notatum, nume∣rum declinationi inuentae similem quaere, vt suprà, in columnis 3, 4, & 5: sed inchoa perquisitionem a fine tabulae, inuenies{que} e regione, in prima columna, finistrosum vt supra dictum est, locorum Asiatici, in secunda verò Peruuiani hemispherij longitudinē.

Verum si sis in cuiuslibet hemispherij Austrina parte, ex iisdem columnis videlicet 3, 4, & 5, disces declinationem magneticam: sed si locus sit a primo meridiano quoquo∣uersum ad locum maximae declinationis magneticae, quae designatur in calce cuiusque paralleli, a fine trium jam dictarum columnarum, initium perquisitionis sumes.

Si autem locus sit in plaga austrina, a meridiano 180. quoquouersum ad maximam declinationem magneticam, quaerenda est haec deuiatio in iisdem columnis 3, 4, & 5, incohando ab initio tabulae: verù pro Asiaticis longitudinibus consulenda columna 6, pro Peruuianis 7, quae ambae dextrorsum conspiciuntur.

Quae cautio adhibenda ne declinationum similitudo errorem pariat. CAP. VIII.

VErumenimuerò ambiguitas oriri posset a similitudine quarundam declinationum, quae binae eaedem, quotquot sunt, praeter maximam, reperiuntur in quolibet semipa∣rallelo eiusdem hemispherij, hae autem in eadem longitudine esse non possunt. Qua∣mobrem regulae sequentes notandae sunt, quibus num inter primum meridianum, & maximam declinationem paralleli cuiuslibet hemispherij, vel inter hanc & 180. meri∣ridianum verseris addisces.

1. Regula.

In hemispherio Asiatico, quanto magis inceditur super eundem parallelum, a primo meridiano ortum versus, quod fit iuxta seriem graduum longitudinis, seu (vt dicj solet) in consequentia, tantò magis augetur horizontalis declinatio magnetica, donec ad ma∣ximam illius paralleli declinationem magneticam ventum sit, cuius numerum, cum longitudine loci sui, in calce tabulae notatum reperies.

2. Regula.

In hemispherio Asiatico, quanto magis rectà per eundem parallelum iter fit, à loco maximae declinationis magneticae, ad meridianum 180. juxta seriem longitudinis, tan∣tò magis decrescit declinatio horizontalis magnetica, donec ad 180. meridianum ven∣tum sit.

3. Regula.

In hemispherio Peruuiano, a 180. meridiano, si recto tramite per eundem parallelum fiat progrestus, videlicet juxta seriem graduum longitudinis, declinationis magneticae fit accretio, donec ad maximam illius paralleli declinationem ventum sit, quae cum eius mecographia in calce tabulae illius paralleli reperitur.

4. Regula.

In hemispherio Peruuiano, à loco maximae declinationis magneticae, ad primum meridianum rectà decurrens, per eundem parallelum, juxta seriem longitudinis, decres∣cere inueniet declinationem magneticam horizontalem, donec ad primum meridia∣num peruenerit.

5. Regula.

A primo meridiano occasum versus, per eundem parallelum recto meatu processum faciendo, nimirum contra seriem numeri graduum, seu (vt dici solet) in praecedentia, pauxillatim augetur donec ad maximam declinationem Peruuianam illius paralleli ventum sit, a qua ad 180. meridianum decrescit, deinceps verò a 180. ad maximam illius paralleli declinationem Asiaticam crescit, ab illa demum ad primum hemiciclum meridianum decrescit declinatio magnetica.

Ex ijs ritè perspectis dignoscere facilè quisque poterit, quaenam ex duabus longitudi∣nibus eligenda sit, quod crescens vel decrescens declinatio magnetica, in progressu qui super eundem parallelum in praecedentia vel in consequentia fit facilè indicabit, id{que} majore demonstratione egere non videtur.

Qua ratione accuratè non solum longitudinis gradus: sed etiam momentum inuestigandum sit. CAP. IX.

VT autem pernoscatur adamussim gradus & momentum longitudinis loci oblati, ad∣demus adhuc paucula quaedam, praeter ea quae de ijsdem paulò ante aperuimus.

Si neque in initium, ne{que} in finem cujusdam gradus longitudinis, sed in quoddam il∣lius segmentum incidat declinationis magneticae numerus, facilimum est cuilibet ob∣seruationum Hydrographicarum, & Geographicarum perito, illius gradum, imò & momentum expeditè depromere, a collatione declinationis quae inuenitur in initio gradus oblati, cum declinatione quae inuenitur in fine ejusdem gradus, qui initium se∣quentis est: differentiam notando, & explorando, analogia seruata, quot declinationis gradus; vel momenta prima, vel secunda, cuilibet gradui longitudinis, vel illius momen∣to respondeant: quod vt plurimum vel additione, vel subductione, & multiplicatione si opus sit, semper autem partitione disquiritur.

Si autem parallelus locj oblatj non per initium cujusdam gradus latitudinis, sed per quoddam illius segmentum meet, probè notandum quaenam sit longitudo quae inue∣nitur in anterioris & posterioris paralleli gradu, declinationi tuae proximè respondente, & quot gradibus vel momentis alterius declinatio ab alterius declinatione differat, vt modo jam dicto, analogia seruata, tui loci longitudinem adamussim adipiscaris.

Non dubitandum etiam, quin Australioribus, qui notia herclindicis cuspide vtuntur in suis nauigationibus, & obseruationibus, eadem sit longitudinum rimandarum ratio, per tabulas nostras, cum ea quae antea demonstrata est in vsu boreae herclindicis cuspi∣dis, ea lege, vt a regulis quae de hac notia illius parte a nobis sunt jam traditae non aberrent.

De inuenienda lineae magneticae declinatione, a loci oblati meridiano. CAP. X.

GNnomonis magnetici, seu Pixidis mecometricae, & Nauclerij organi peritiam hoc modo adito. Linea meridiana vt artis est descripta, statuatur super hac, media Nau∣clerij organi linea, in cujus altero fere extremo, est perpendiculi schema, in altero ve∣rò centrum, ad quod diriguntur lineae, quae distingunt gradus ternis numeris in naucle∣rij limbo notatos: ita tamen vt centrum de quo jam dictum est meridiem versus porriga∣tur, alterum autem lineae extremum juxta quod perpendiculi figura notatur, tibi meridiem spectanti proximum sit; super his lineis, quarum gradus duplici ordine notan tur, citra & vltra foramina fenestrarum formam gerentia, duces pixidem mecome∣tricam, donec dextro vel sinistro illius latere, cum quadam ex his lineolis congruen∣te, quae duplicem hunc graduum ordinem distingunt, herclindex vel addamussim, vel quamproximè fieri poterit, cum media pixidis linea conueniat. Ita tamen vt nisi cum gradu quadret, illum superet. Notato Nauclerij gradum quem pixidis mecometricae latus tunc temporis examinatim occupat. Si verò eodem temporis momento herclin∣dex mediae pixidis mecometricae lineae examinatim insideat, declinationem magneti∣cam accuratam designasti, si secus, incompletus est declinationis numerus. Ita{que} vt mo∣menta quae tuo numero defunt addiscas; statue super linea meridiana centrum in mediae linea Nauclerij altero extremo notatum, eadem{que} ratione lineolam super qua pixidis mecometricae latus consistebat anterioris obseruationis tempore. Obfirma Naucle∣rium, vel clauis ahaeneis, vel superposito aliquo pondere plumbeo, aut lapideo, non

magnetico. Porrò Nauclerio applica pixidem mecometricam, ita videlicet vt alteru∣trum illius latus statuatur super tribus vel saltem duobus ordinibus momentorum, de∣nis arithmeticis numeris notatorum. Vide autem vt pixis ita sit constituta, vt in illius la∣tere monas monadi, dyas dyadi, trias triadi, & sic deinceps respondeat, ratione habita gradus in quo statuenda erit. Vt si (verbi gratia) alterum ejus latus super decimo mo∣mento constituatur idem latus super decimo momento aliorum ordinum consistat. At vt integram declinationem habeas expeditè, pixis est ducenda super his momentis, tan∣tisper donec herclindex, mediae pixidis lineae lateribus parallelae neutrorsum declinans, ad vnguem conueniat: quod facilj negotio judicari poterit tabellularum adminiculo, quas vtrique lineae mediae pixidis extremo praefigendas esse suo loco diximus. Tunc ipsa pixis mecometrica, cum numero Nauclerij juxta pixidis latus descripto, momenta decli∣nationis magneticae insinuabit. Hoc ita expedito, adde numero graduum prima obser∣uatione inuento, numerum scrupulorum secunda obseruatione inuestigatorum, erit{que} tibi vera & accurata lineae magneticae declinatio, a linea meridiana, si probè praeceptis quae de hac operatione data sunt parueris. Sed de his aliàs plura.

Eorum quae in apice, & calce tabularum Mecographicarum scripta sunt, interpretatio. CAP. XI.

Quod scriptum est in apice duarum tabularum, quae mecographiam aequatoris ha∣bent, latinè sequenti modo redditur.

Longitudines Geographicae, & declinationes magneticae, quae gradatim reperiuntur in aequidiali circulo orbis terrarum, cum pro Asiatico, tum pro Peruuiano hemispherio.

Latina interpretatio eorum, quae praefixa sunt columnae primae initio, cujuslibet ta∣bulae Mecographiam aequatoris habentis.

Longitudo Geogrrphica aequatoris, pro Asiatico hemispherio, quod primum & 180. meridia∣num interjacet.

Interpretatio eorum quae praefixa sunt 2.3. & 4. columnae eiusdem tabulae.

Declinatio herclindicis, quae inuenitur in quolibet aequatoris gradu.

Apicis quintae columnae, eiusdem tabulae interpretatio.

Longitudo Geographica aequatoris, pro Peruuiano hemispherio, quod 180. meridianum & 360. interiacet.

Quinae tabularum aequatoris columnae quotquot sunt, apices iam dictis similes ha∣bent, seruato etiam jam dicto ordine.

Quid sibi velit quod scribitur in calce vtriusque tabulae mecographiae aequatoris.

1. Declinatio horizontalis, quae in aequatore inuenitur, sensim ad 23. gradum peruenit, illumque non superat.

2. Haec 23. graduum declinatio, fit in aequatoris 90. gradu, qui est in medio Asiatico hemispherio, & in 270. gradu eiusdem circuli, qui est in medio hemispherio Peruuiano.

Interpretatio eorum quae scripta sunt in apice trium tabularum mecographicarum primi paralleli, haec autem versio apices ominum parallelorum interpretatur, si ipsorum numeros mutes, prout opus fuerit.

Longitudinum Geographicarum, & declinationum magneticarum descriptio, quae gradatim fiunt

in duobus parallelis, quorum alter per primum gradum latitudinis boreae, alter verò per primum gra∣dum latitudinis austrinae meat.

Latina interpretatio eorum quae praefixa sunt columnae primae, initio cujuslibet tabu∣lae mecographiam primi paralleli praebentis.

Longitudo borea a primo meridiano ad 180, pro hemispherio Asiatico.

Interpretatio eorum quae scripta sunt in apice columnae secundae, cujusuis tabulae mecographicae, primi paralleli.

Longitudo borea a 180. meridiano, ad 360. pro hemispherio Peruuiano.

Versio eorum quae praeponuntur columnis 3.4. & 5. earundem tabularum.

Declinatio horizontalis cuspidis herclindicis, a meridiano loci oblati.

Quid significet apex qui sextae eorundem parallelorum columnae praeponitur.

Longitudo austrina a 1. meridiano ad 180. pro hemispherio Asiatico.

Inscriptio autem septimae columnae haec est.

Longitudo Austrina a 180. meridiano ad 360. pro hemispherio Peruuiano.

Latina eorum versio, quae scripta sunt in calce trium tabularum, que longitudines geographicas & declinationes magneticas primi paralleli orbis terrarum dant. Eadem autem viam aperiet ad intelligenda quae in cujuslibet paralleli calce scribuntur: dum∣modo numerus paralleli mutetur, cum nemero graduum longitudinis, & declinationis magneticae, veluti res postulauerit.

1. Maxima herclindicis declinatio, quae fit in primo parallelo, seu Boreo seu Notio, est 23. gra∣duum 2. momentorum: semel{que} fit in vtrolibet hemispherio.

2. Haec declinatio 23. graduum 2. momentorum, fit in 90. gradu 25. momentis semicirculi pa∣ralleli primi borei, per Asiaticum hemispherium meantis, & in gradu 269.35. mom. alterius he∣micicli eiusdem paralleli, per Peruuianum hemispherium meantis.

3. Haec declinatio 23. graduum 2. momentorum, fit etiam in 89. gradu 35. momentis hemicicli paralleli Austrini, meantis per hemispherium Asiaticum, & in 270. gradu 25. m. semiparalleli, per hemispherium Peruuianum transeuntis.

De vertendis in quamlibet linguam Mecographicis tabulis. CAP. XII.

NVmemorum arithmeticorum significationem, omnibus ferè christiani orbis populis notam esse certissimum est: licet enim illorum itterpretatio, alio at{que} alio modo proferatur, pro cujuslibet non modò regni, sed etiam prouinciae lingua: quid tamen sibi venlint figurae vbi{que} ferè dignoscitur, veluti de Chinensium characteribus & varijs illius regni prouincijs, a quibusdam proditum est. Quicquid igitur in tabulis mecographicis, notis arithmeticis designatur, facilè intellectu est. Superest tantùm vt hanc breuem isagogen & quod in columnarum apicibus, & calce scriptum est, quilibet in propriam linguam vertendum curet: quod latinae beneficio, facili negotio perfici poterit. Ideo{que} haec eodem sermone typis mandari iussimus.

Columnarum autem apices, & quae in illarum calce notantur, si in propriam cujus∣uis linguam vertantur, & prout opus fuerit, cuiuslibet tabulae apici & calci applicetur papyracea versionis carta, quaesito potieris: imò vna fere carta vel altera pro omnibus apicibus sufficiet.

Pro calce etiam vna tantum carta tibi opus erit, in qua scripti sint, tua lingua, versus qui in calce 3. paginarum cuiuslibet paralleli habentur, illius situm vt par fuerit mutando, numeri tantum, tum parallelorum, tum declinationum, & longitudinis, qui cuiuis peruij erunt, vel seorsim notandi, vel in tabulis ipsis legendi, vt illarum vsu frui possis.