Purchas his pilgrimes. part 2 In fiue bookes. The first, contayning the voyages and peregrinations made by ancient kings, patriarkes, apostles, philosophers, and others, to and thorow the remoter parts of the knowne world: enquiries also of languages and religions, especially of the moderne diuersified professions of Christianitie. The second, a description of all the circum-nauigations of the globe. The third, nauigations and voyages of English-men, alongst the coasts of Africa ... The fourth, English voyages beyond the East Indies, to the ilands of Iapan, China, Cauchinchina, the Philippinæ with others ... The fifth, nauigations, voyages, traffiques, discoueries, of the English nation in the easterne parts of the world ... The first part.

CHAP. VII.

Monuments of Antiquitie, taken out of ancient Records, to testifie the quondam commerce betwixt our Kings and their Subjects, and those Easterne Princes.

REx Coradino Illustri Soldano Damasci, salutem. De transmissis nobis à Nobilitate * 1.1 [ 40] vestra muneribus per Anselmum de Ienua mallonum Soldani, gratiarum vobis re∣pendimus actiones; prompti as parati in hijs quae licet, vestrae placere voluntati. Hoc quidem à Serenitate vestrapro ampliori petimus munere, vt, si quos terrae nostrae Christianos captiuatos tenetis, eos liberos & expeditos reddere, & intuitu nostri nobis mittere velitis: certis datis indicijs, quod ad eorum liberationem noster eis profuit in∣teruentus. Quo intellecto ad condignam vicissitudinem Serenitati vestrae merito teneamur. Teste me∣••pso apud Westmonasterium, Anno Regni nostri duodecimo.

Henricus Rex, &c. Sciatis nos concessisse, dilecto & fideli nostro Philippo de Albiniaco, quod si de eo humanitus contigerit, antequam iter peregrinationis suae arripuerit versus terram Ierusalem, quicquid ante obitum suum assignauerit, vel legauerit de terra de Periton, quam habet de dono nostro, & de terris de Clyneton, Bamton, & Wytton, quas habet de Balliuo nostro ad debita sua acquie∣tanda, [ 50] vel eleemosynas faciendas, vel ad mercedem militibus & seruientibus suis pro seruicio suo retribuendam, nisi prius terras illas haeredibus eorum, per voluntatem nostram, vel per pacem red∣diderimus, ratum habemus & stabile vsque in tres annos àdie obitus sui completos. In cuius &c. Teste Rege apud Westmonasterium 14. Iulij, Anno Regni sui decimo septimo.

Rex concessit & licenciauit Simonem de Wistlegray, quod peregrini de partibus istis euntes peregre * 1.2 versus terram Ierusalem, Sanctum Iacobum, & alibi ad partes transmarinas, in Naue ipsius Si∣monis, quae vocatur Gladyghyne saluo & secure transfretare possint. Et mandatum est omnibus Bal∣liuis & fidelibus Regis, &c. Quod eidem Simoni & hominibus suis in ducendo Peregrinos in Naue praedicta, sicut praedictum est, nullum faciant, nec fieri permittant dam••um vel grauamen. Et [ 60] durant literae vs{que} ad festum Sancti Michaelis. Teste Rege apud Rading, quinto die Aprilis, Anno Regni sui decimo nono.

Rex omnibus, ad quos praesentes literae peruenerint, salutem. Sciatis, quod concessimus dilecto * 1.3 & fideli nostro Oliuero de Sancto Georgio, quod in auxilium peregrinationis suae, quam facturus est

in Terram Sanctam, inuadiare possit terram suam de Brocton vsque ad terminum trium annorum, à festo Sancti Michaelis, Anno Regni nostri decimo nono. Ita quod ipse cui terram illam inuadiauerit, illam teneat vsque ad terminum praedictum trium annorum, quicquid de ipso Oliuero interim contingat. In cuius rei testimonium &c. Teste Rege apud Windesoram vicesimo octauo die Aprilis, Anno Regni sui decimo nono.

The Kings Letters to the Prelates, to excite their charitable deuotions, for reliefe of the Ho∣spitall of Saint Samson in Constantinople, and the Licence granted to Friar Thomas their Messen∣ger for one yeere, granted at Windsor, A. Reg. 22. is here omitted.

Rex Saladino, socio Thath Nuncij * 1.4 Veteris de Mussa, salutem. Significauimus praedicto Thath, quod bene placet nobis, quod ad nos in Angliam veniat, expositurus nobis Nuncium suum, pro quo [ 10] ad nos venistis in Angliam, sicut per literas nostras Patentes, quas ei mittimus, plenius ei significa∣mus. Et ideo vos scire volumus, quod bene placet nobis, quod si cum literis nostris praedictis ad ipsum personaliter accedere volueritis, id libenter faciatis: vel eas per quem volueritis praedicto socio vestro transmittatis. Teste Rege apud Kenynton 20. die Iulij, Anno Regni sui 22.

Rex omnibus ad quos &c. salutem. Sciatis, quod concessimus Magistro Militum Templi Ierusa∣lem quingentas Marcas ad opus suum, reddendas in Anglia vel Hibernia Magistro Militiae Templi * 1.5 Anglicanae, ad redemptionem Militum & Fratrum eiusdem Templi Ierusalem, qui à Saracenis capti fuerunt in bello inter Castra de Gastun & Trepeshac in terra Antiochiae. Teste Rege apud Geldeford primo die Ianuarij, Anno Regni sui vicessimo secundo.

Gerardus de Rodes, qui profecturus est ad Terram Ierusalem de licentia Domini Regis, habet li∣teras [ 20] Domini Regis de protectione, cum hac clausula, quod quietus sit de secta Comitatuum & Hun∣dredorum, & de omnibus placitis & querelis, exceptis placitis de dote, vnde in his habet, assisa nouae disseisinae, & vltimae praesentationis Ecclesiarum, duraturas quamdiu idem Gerardus fuerit in peregrinatione praedicta. Teste Rege apud Winton, sexto die Iunij, Anno Regni sui tricessi∣mo secundo.

Robertus de Ver, qui de licentia Regis peregre profecturus est in Terram Ierusalem, habet literas * 1.6 Regis de protectione Patentes sine clausula, duraturas per triennium. Teste Rege apud Westmonasterium 27. Iunij, Anno Regni sui tricessimo tertio.

Rex Ademarode Lezignan, salutem. Sciatis, quod dedimus Gulfredo de Lezignan fratri nostro, * 1.7 in auxilium ad faciendam peregrinationem in Terram Sanctam, ducentas Marcas, quas nobis debetis [ 30] pro custodia terrae, quae fuit Thurstani Dispenser &c. Et ideo vobis mandamus, quaetenus praedictas du∣centas Marcas praefato Galfredo, vel eius certo Nuncio sine difficultate soluatis. In cuius &c. Test•• Rege apud Westmonasterium 10. Ianuarij, Anno Regni sui 34.

Excellentissimo Principi, Domino Dolgieto, Regi Tartarorum Illustri, Edwardus Dei gratia Rex * 1.8 Angliae, Dominus Hiberniae, & Dux Aquitaniae salutem, & foelices ad vota successus. Celsitudinis vestrae Nuncios ad celebris memoriae Dominum Edwardum imper Regem Angliae, Patrem nostrum, qui antequam ad ipsum venissent, extremum clauserit fati diem, cum literis vestris missos post dicti Pa∣tris nostri decessum admisimus: & literas vestras praedictas, & ea quae ijdem Nuncij vestri nobis ex parte vestra per commissam à vobis credentiam retulerunt, audiuimus & intelleximus diligenter: de beneuolentia & amore quos vos & progenitores vestri erga dictum progenitorem nostrum & nobis ha∣c••enus [ 40] gessistis, & adhuc geritis, ne••non de missione Nunciorum vestrorum, & dilectione & vnitate, quas inter vos & nos hinc inde crescere cupitis, & augeri: Et de eo praecipuè, quod amicitiam inter nobi∣les Antecessores vestros & genitorem nostrum praedictum habitam memoriter retinetis, prout literarum vestrarum series patefecit: ac alijs rumoribus contentis in eisdem vestris literis & expressis, grates refe∣rentes vestrae magnificentiae Regiae speciales. De pace siquidem ab ortu solis vsque ad confinia vltra ma∣re Deo propicio per vos facta gaudemus in Domino, & efficimur valde laeti. Caeterum super eo, quod in∣telligi vobis datur, quod inter nos, qui discordes fuimus citra mare pax & concordia reformatur: Ex∣cellentiae vestrae Regiae volumus esse notum, quod inter nos firmiter cred〈…〉〈…〉us & speramus, super quibus∣cun{que} discordijs & controuersijs hinc inde suscitatis, in breui, mediante Dei praesidio, finalem fieri & concordiam atque pacem. Datum apud Northampton decimo sexto die Octobris, Anno Regni [ 50] nostri primo.

Serenissimo Principi ac Domino, Tartarorum Imperatori Potentissimo, Edwardus Dei gratia Rex * 1.9 Angliae, Dominus Hiberniae, & Dux Aquitaniae, foelicem regnandi gloriam cum salute. Reges & Principes terreni tanto magis dinoscuntur Regi Coelestis gloriae complacere, quanto simplices Christi fi∣deles ardentius defendere, & nociuos & perfidos nituntur viribus debellare. Quibus ex collato sibi diui∣nitus incumbit officio aequa iustitiae libra rempublicam gubernare, & Christi infideles Christianae{que} fidei contrarios & rebelles impugnare & destruere iuxta posse. Hinc est quod cum in partibus Asiae & Af∣fricae à longissimis retroactis temporibus multum 〈…〉〈…〉ualuerit prophana secta & sordida Machometi, cir∣cumqua{que} pullulans & diffundens sua infecta germina nimis late pestem saeculo suae contagionis nepha∣riae immitte••do: Nos qui, Deo permittente, sumus sceptro Regio insigniti ad tam ••efandae sectae eradica∣tionem [ 60] libenter intenderemus, si loci distantia, & alia ardua negocia nobis incumbentia hoc fieri permit∣terent quouis modo. Nam tempus ad hoc adest acceptabile, vt accepimus his diebus, maxime cum in libris ipsorum contineri dicatur, infra breue tempus terminari & adn••llari debere sectam nephariam Machometi. Vos igitur vestrum laudabile propositum in hac paerte continuantes in••hoata per vos ad

huiusmodi sectam sordidam à seculo penitus abolenda•• velitis perducere ad effectum. Ad haec ad vestram accidunt praesentiam Religiosi, honesti, & literati viri, vt populum vestrum ad fidem Catho∣licam, sine qua saluus fierinemo potest, diuina operante virtute, reducant, & instruant in eadam: Ac ad sumendum bellum contra detestabilem Machometi sectam habilitent & informent: venerabilis scilicet frater Willielmus Dei Gratia Lidden Episcopus, vir vtique discretus, moribus & scientia prae∣ditus, cum sua venerabili comitiua: quem ob honorem omnipotentis Dei, & fauorem fidei Christianae vobis quanto affectuosius possumus, commendamus. Rogantes ex corde quatenus eundem Episcopum & eius Comitiuam Dei intuitu, sub cuius imperio cuncta consistunt, gratiose & curialiter admit∣tentes, eisdem in prosecutione negocij praedicti exhibere vos velitis fauorabiles & benignos praefa∣to Episcopo, in his quae vestrae magnificentiae pro augmentatione fidei Catholicae eduxerit exponen∣da, [ 10] fidem credulam exponendo. Datum apud Langley vltimo die mensis Nouembris, Anno Regni nostri primo.

Like Letters of commendation of the said Bishop William, to the King of Armenia, and o∣thers to the Prince Gentis Matalorum in partib. orient. are vpon Record, but here for breuitie omit∣ted. Another to the said King here followeth.

Serenissimo Principi, & amico suo charissimo, Leoni Dei Gratia Armenorum Regi illustri, Ed∣wardus * 1.10 Rex Angliae, &c. Salutem & foelices ad vota successus. Litcras vestras de credentia per dis∣cretos viros Theodorum, Cantorem Abbatiae de Tresarco, Dominum Baudinium silium Domini de Negrino, consobrinum vestrum, & Dominum Leonem, Milites, familiares vestros & Nuncios specia∣les, super nouis periculis vobis & Regno vestro, cunctisque eiusdem Regni Christic••lis emergentibus [ 20] nobis missos recepimus. Et ea quae ijdem Nuncij vestri vobis ex parte vestra per credentiam eis com∣missam exponere voluerunt, and: uimus & intelleximus diligenter. Super quibus dolem•••• in intimis, & turbamur. Uerum quia clarae memoriae Dominus Edwardus Rex Angliae, pater noster, viam vniuersae earnis est ingressus quamobrem einsdem Regni regimen suscepimus, & Coronacionis nostrae solennià celebrari fec〈…〉〈…〉, non est d••••; diuersaque & ardua ex hijs causis nobis incumbunt negocia hijs diebus: dictorum negociorum requisitionibus ex parte vestra nobis factis annuere non possumus in praesenti. Scd cum tempora nobis ad hoc aduenerint oportuna, libenter adhibebimus cum Dei prae∣sidio super requisitionibus praedictis consilium quod poterimus bono modo. De xenio siquidem quod vestra munificentia nobis misit, vestrae serenitati grates referimus speciales: parati semper ad ea fa∣cienda quae vestris vtilitatibus nouerimus conuenire. Datum apud Westmonasterium tertio die Martij, [ 30] Anno Regni nostri primo.

Edwardus Dei Gratia Rex Angliae, &c. Religioso viro, & sibi in Christo charissimo, fratri Io∣hanni de ordine Minorum, Leonis quondam Regis Armenorum illustris filio primogenito, salutem cum delectione sincera. Literas vestras de credentia, &c. vt supra.

Magnifico Principi ac potenti, Dauid Dei gratia Regi I••rgianorum, Edwardus eadem Dei gra∣tia * 1.11 Rex Angliae, Dominus Hiberniae, & Dux Aquitaniae prosperorum incrementa successuum, cum augmento fidei Orthodoxae. Creator & Redemptor humani generis Iesus Christus, qui omnes vult saluos fieri, & nemine•• vult perire, hominem ad suam factum imaginem, proto parentis Adae lapsu à supernis exclusum sedibus, tanto dilexit caritatis affectu, vt pro ipsius redempt' one perpe∣tua, de intemerato Virginis nascens vtero, nostraeque humanitatis indutus velamine, tanquam Pa∣stor [ 40] optimus ••ro suis ouibus mortem pati, & suam dare a••••am non horreret, qui post passionem suam, secundum Scripturas, tertia die resurgens à mortuis, discipulis suis se viuum praebuit in mul∣tis argumentis, per dies quadraginta apparens eis, & loquens de Regno Dei, & eos spiritus Sancti virtute perlustrans & sapientia, misit in omnem Iudaeam, & Samariam, & vsque ad vltimum terrae, suae resurrectionis gloriam & doctrinam Euangelicam praedicare, vt in omnem terram sonus eorum exiret, & in fines orbis terrae verba eorum credentibus panderent. Euntes, inquiens, in mun∣dum vniuersum praedicate Euangelium omni creaturae: Qui credit & baptizatus fuerit saluus erit: Qui vero non crediderit condemnabitur. Cum igitur vir religi sus & prouidus frater Guillermus de Villa Noua, ordinis Minorum Episcopus, praesentium la••or, sanctae fidei Orthodoxae Professor & Zelator feruidus, de mandato Sanctae sedis Apostolicae ad partes Tartarorum, & aliorum, qui fidem non norunt Catholicam, vna cum nonnullis Co-episcopis & fratribus eiusdem ordinis, vt vobis, & [ 50] ipsis Euangelium Christi, ve bumque salutis annunciet, & transferre proponat: vos rogamus & hortamur in Demino Iesu Christo, per vestrae salutem animae requirentes, quatenus praefatos Epis∣copos cae••••rosque Religiosos & Catholicos, eisque adhaerentes, & adhaerere volentes per loca vestrae ditioni subiecta libere, saluo, & secure transire. Verbumque Dei, & sanctum Domini Iesu Christi Euangelium praedicare aud••re volentibus per mittentes, ipsis faciatis ob Diuinae Maie∣statis reuerentiam, nostrorumque contemplatione rogaminum securum praestari conductum, ipsosque malignantium incursu defendi. Datum apud Douarram vicissimo secundo die Maij, Anno Regni nostri sexto. Teste Regi.

Eodem modo mandatum est Imperatori Trapezandarium. Teste Rege, vt supra. [ 60]

Rex potenti viro Imperatori Aquilonari, deposito Gentilitatis errore, lum en verum agnoscere quod est Christus Creator & Redemptor humani generis Iesus Christus, qui omnes vult saluos fieri, & ne∣minem vult perire, &c. vt supra. Teste vt supra.

Eodem modo mandatum est subscriptis: videlicet; Carpenta Persarum & Medorum Imp. Imperatori de Cathay.

Diuers others of Richard the Second, Henry the Eight, &c. collected to this purpose. I haue omitted.

TO THE READER.

LIke that Scribe which brings out of his Treasurie new and old▪ so haue I here done, and so our Au∣thor following. To those elder Stories and Records I haue added this later Voyage to Ierusalem and Constantinople: and He, besides his Trauels, hath added his Studies, the Uoyage of his Minds In∣dustrie, aswell as of his bodies Peregrination; as a Learned Argus, seeing with the Eyes of many Au∣thors, [ 01] and comparing things old and new. Pardon me, that I haue here much pruned his sweet Poetrie, his farre-fet Antiquitie, and other fruits of his Learning: I would not haue his owne Worke out of re∣quest. I present men rather as Trauellers, then as Scholers; and in this Historicall Stage produce them, telling what they haue seene; not what they can say, or what other Authors haue written: not that I dis∣proue this (for what else is my whole Pilgrimage?) but that I hold on here another course; where if eue∣ry man should say all, no man could haue his part, and where euen breuitie it selfe is almost tedious (as you see) by Multitudes. The other parts of Master Sandys are not simply superfluous, yet are these to our present purpose sufficient.

Notes

• * 1.1

  Literae Henri∣ci tertij Regis Angliae Cora∣dino Soldano Damasci, de captiuis redi∣mendis. Dorso Claus. Anno 12. Reg••i sui. & An. Dom. 1228. Patentes, Anno 17. Henrici tertij. Pro Philippo de Albiniaco.
• * 1.2

  Patenter, Anno 19. Henrici tertij.
• * 1.3

  Pro Oliuero de Sancto Georgio.
• * 1.4

  Sennor ••el Domini.
• * 1.5

  Pro Magistro Militum Tem∣pli de denarijs concessis ad redemptio∣nem Fratrum. Patentes, Anno 32. Henrici te〈…〉〈…〉j. Pro Gerardo de Rodes.
• * 1.6

  De Protectio∣ne.
• * 1.7

  Pro Galfredo de Lezignan.
• * 1.8

  The Kings let∣ters to Dolgiet the King of Tartaria. Rotula Rome, Anno 1. Edw. 2. Anno Domini 1307.
• * 1.9

  Another Let∣ter to the King of Tart••rie, against the su∣perstition of Mahomet.
• * 1.10

  Anno. 1. Edwar∣di. 2. The Kings Let∣ters to the king of Armenia.
• * 1.11

  Ann•• sexto Ed∣wardi s••c••ndi. De conductu pro Epilcopi•• Samaritan••s praedicare vo∣lent. bus, literae Regis Dauidi Regi Iurgiano∣rum: or of the Georgians.