The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

GREGORIUS Episcopus, &c. Legato Ottoni, &c. Licet tibi, si bene memini∣mus,* 1.1 nuper direxerimus scripta nostra, ut liceat tibi de Monasteriis Cisterciensis ordinis procurationes exigere moderatas, indulgentia concessa eidem ordini non obstante. Quia tamen non est intentionis nostrae, nec credimus esse tuae, ut contra

ipsorum indulgentiam procurationes ab 〈◊〉〈◊〉s pecuniariae exigantur, mandamus, quatenus cibis regularibus contentus, absque esu carnium, cum eos accesseris, prout in praedicta indulgentia continetur, procurationes pecuniarias occasione Litera∣rum hu, usmodi non patiaris exigi ad eisdem.

Otto the Popes Legate, having long oppressed, pillaged the Realm and Church of England, was sent for the third time to Rome by the Pope, to be present in his intend∣ed Council against the Emperor, to advise him in his straits; whereupon the King not willing to detain him any longer in England, to avoyd the just censure and displea∣sure of the Emperor, who had married his sister, * 1.2 Legatus & Praelati Angliae (sum∣moned to the Council) Papalibus mandatis obedientes, licet cum magno periculo, ad trans∣alpinandum se, instantibus diebus natalibus praeparabant. Whereupon the King to ingra∣tiate and oblige the Legate as well to promote his affaires at Rome, as in England, before his departure hence, Knighted and conferred an Annual Pension on his Ne∣phew, feasted the Legate publickly at Westminster, and placed him at the feast in his own Royal Throne, to the great offence of his Nobles and Subjects, thus related by Matthew Paris.

Henricus Rex tenuit Curiam suam apud Westmonasterium, ubi Magnates Regni* 1.3 quamplurimi festa cum eo Natalitia celebrarunt. Die igitur Natalis Domini, ad instantiam Legati, cui Rex summopere placere studuit, cinctus est ab ipso Rege bal∣teo militari nepos ipsius Legati, nomine Advocatus, eidemque quoque redditum con∣tulit Rex triginta librarum properanter, quem idem tyro statim vendidit, sciens se in proximo cum Domino suo recessurum. Et eodem die Rex quendam Provincia∣lem cingulo simili solemniter insignivit, & redditu ditavit opulento. Finitis itaque in Ecclesia solemniis; Rex in ampliori Regia Westmonasterii pransurus, Legatum, quem ad prandium invitaverat, in eminentiori loco mensae, scilicet in Regali sede, quae in medio mensae est, non sine multorum obliquan∣tibus oculis, collocavit. Ipso nempe Rege a dextris ipsius, Eboracensi vero Ar∣chiepiscopo a sinistris ejus sessionem accipientibus, consederunt consequenter tam Praelati quam caeteri Magnates, secundum ordinem suae dignitatis ac potestatis, Rege sic volente, et convivas disponente. Quarto vero die Do∣minicae Nativitatis, Legatus a Domino Papa irrefragabiliter ad Romanam Curiam re∣vocatus, accersitis Angliae Praelatis valedicens, versus mare iter arripuit transalpinum. Quem cum strepitu tubarum suarum, & innumerabili multitudine Nobilium conco∣mitantium, pompose nimis usque ad maris Rex duxit confinia: Et tandem cum ab invicem separandi, hinc Rex, hinc Legatus recesserunt, profunda traxerunt suspiria, quod tam cito disjungerentur: licet saepedictus Legatus in Regno An∣gliae irrestaurabile damnum Ecclesiae, moram jam traxisset tri∣ennalem.

Igitur in crastino Epiphaniae, apud Doveram Legatus navem ascendens, post Re∣gales* 1.4 amplexus & oscula, Legationis deposuit insignia, & transfretans, apporriatam Angliam a tergo salutavit, nullo praeter Regem, et quos idem Legatus bonis Regni saginaverat, de recessu suo condolente. Nec remansit eadem hora, (ut veraciter dicebatur) in Anglia tantum pecuniae, (exceptis sanctorum vasis et ornamentis Ecclesiarum) quantum a Regno jam extorserat Anglicano. Praebendas autem, Ecclesias, et varios redditus opimos plus quam trecentos, (a very great number in three years space only) ad suam vel Papae contulerat voluntatem. Unde Regnum quasi vinea exposita omni transeunti, quam exterminavit aper de syl∣va, miserabiliter languit desolatum. Reliquit autem dictus Legatus Ecclesiam Can∣tuariensem, quae est inter omnes Angliae Ecclesias nobilissima, nimis perturbatam, et in viduitate languentem, cum multis aliis Cathe∣dralibus et Conventualibus Ecclesiis, omni solatio destitutis. Nec ulla infirma terrae solidaverat, ut manifesto argumento monstrare∣tur, quod non missus erat ad oves quae perierant, protegendas, sed ad pecuniam, quam invenerat, vindemiandam. (The chief end of the Popes sending abroad his Legates, into foreign Christian Realms.) Idcirco me∣ritis

multipliciter exigentibus, Domino flagellante, per Imperatorem praeparantem muscipulas, illa praeda meruit spoliari; factus praeda de praedatore, secundum illud Propheticum: * 1.5 Vae qui praedaris, nonne tu praedaberis? A just judgement of God upon this Roman Harpy.

Eodem tempore, permittente vel procurante Papa Gregorio, adeo in∣valuit* 1.6 Romanae Ecclesiae insatiabilis cupiditas, confundens fasque nefasque, quod deposito rubore, velut meretrix vulgaris et effrons, omnibus venalis et exposita, usuram pro parvo, Simoniam pro nullo inconvenienti reputavit, ita ut alias affiries provincias, imo etiam puritatem An∣gliae, sua contagione maculavit. Etsi multa, quae se offerunt, exempla abundant, unum duxi, ut pateat quam juste, etsi sero, excanduit ira Dei in dicta Curia, breviter memorandum.

Dominus Papa Gregorius, cuidam suo cupiens speciali subvenire, missis in Angliam* 1.7 literis, quosdam super Ecclesiis dignoscitur sic aggravare. Missum est tunc temporis Abbati & Conventui de Burgo, mandatum Apostolicum cum precibus armatis, & mo∣nitis terrificis, ut redditum alicujus Ecclesiae, cujus patronatus ad eos spectabat, quae annuatim Centum ad minus valeret marcas, Papae conferrent. Et si in duplo plus vale∣ret, bene ei complaceret: concederet autem Dominus Papa ipsis illam Ecclesiam te∣nendam ab eo ad firmam annuam▪ ita scilicet, ut pro ea annuatim Centum Marcas sol∣verent Domino Papae, omne residuum in proprios usus convertentes. Et ut memora∣tos Abbatem & Conventum ad consensum hujusmodi Provisionis (imo potius pernitiosae pactionis, et Symoniae et occultae fraudis) quasi proprio usui necessa∣riae, inde facilius Dominus Papa inclinaret, scripsit quibusdam Clericis transalpinis, in Anglia optimc beneficiatis, ut ipsos super hoc efficaciter admonerent, deinde compel∣lerent, concessa eis potestate. Ipsi igitur Papalibus parentes jussionibus, venerunt Burgum, vocatis{que} Monachis dixerunt, Ecce fratres & amici imminet vobis ad manum magnum Papale beneficium. Postulat enim a vobis, quod vos deberetis flexis genibus & junctis manibus ab ipso humillime postulare. Et cum cuncta seriatim quae peteret Papa explicassent, sposponderunt ipsi, quod quasi fide jussores, & fideles executores, omnia haec fideliter ex parte Papae consummarent, dummodo petita clam, quasi sine scandalo, concederent postulata, facientes de necessitate virtutem. Ipsi autem respon∣derunt, Se sine Regis permissione hoc facere non posse, qui Patronus est et fundaror ejus, et multarum in hac regione Ecclesiarum. At ipsi clanculo haec fieri flagitabant, similia in aliis Ecclesiis facturos se sperantes, & ab illa concessione sumentes exempli consequentiam. Monachi autem nolentes fallacibus circumveniri sermocinationibus, inducias petierunt; donec Abbas eorum, qui tunc absens erat, domum rediens, assensum, si videret expedire, huic praeberet postulatio∣ni. Miserunt igitur ad Abbatem suum, hujus rei seriem eidem explicantes; Abbas autem per quendam fidelem, & prudentem Clericum suum Willielmum de Burgo, Regem & ejus super hoc consilium est affatus, intimans pericula quae inde emerge∣re potuerunt. At Rex comperiens hujusmodi factum Ecclesiae illius, et consimili modo aliarum esse detrimentum, cum ipse sit earum de∣fensor, patronus et gubernator, laqueos absconditos, et Romanae Curiae detestans avaritiam, prohibuit districtius, ne tam enorme fa∣ctum amplius etiam aera macularet.

Moreover, the Pope under pretext of the Crossado against the Saracens, cheated* 1.8 the people of their monies, and the Holy Land of their vowed assistance. Circa di∣es illos, ut quasi mille argumentis misera terra Anglicana suis bonis viduata spoliare∣tur, fratres Praedicatores & Minores, autentico Domini Papae communiti, in praedica∣tione sua plenam peccatorum remissionem concesserunt omnibus Crucesignandis pro Terrae sanctae liberatione. Et statim vel in Crastino, vel tertia die postquam multos devotos signaverant, ea conditione a crucis voto eos absolvebant, ut quan∣tum suppetebat facultas, pecuniae suae portionem in subsidium Terrae sanctae conferrent largiorem. Et ut ad hoc Anglicos inclinarent pronius ac promptius, ipsam pecuniam asserebant Comiti Richardo deferendam, chartam ipsius super hoc certius ostendentes. Insuper a senibus & valetudinariis, mulieribus, im∣becillibus, & parvulis, crucem accipientibus, vel accipere proponentibus, tantundem indulgentiae, accepta prius ab eisdem pecunia, concesserunt, ostendentes super hoc

Comitis Richardi scriptum testimoniale, a Romana curia impetratum. Et hoc gene∣re emungendi loculos est infinita pecunia propter favorem Comitis adquisita. Quis autem custos aut fidelis dispensator inde fuerit, hic jam quaeritur, nam nescitur.

Moreover after the oppressing Legates departure out of England when the Eng∣lish expected ease from their more then Aegyptian Papal Taxmasters, their bricks were doubled rather then diminished, by new Exactors.

Labentibus autem dierum illorum curriculis, & ludente fortuna in mortalium mu∣tabilitate,* 1.9 non adhuc cessavit avaritia Romanorum insatiabilis. Quia post recessum Legati remanserunt in Anglia duo Papales Clerici, quasi vices Legati supplentes, exactores indefessi, scilicet Petrus cognomento Rubeus, & Petrus de Supino, autenticum Papale retinentes Procurationes exigendi, interdicendi, ex∣communicandi, et pecuniam variis modis a misera Ecclesia Anglica∣na extorquendi: ut talibus rapinis Ecclesia Romana, secundum asser∣tionem eorum, quae damnificabatur multiformiter, respiraret. Scripsit igitur im∣periose praedictus Petrus Rubeus, qui se alteri praeferebat, habens se per modum Legati, epistolas suas & literas autenticas illi Abbati, vel illi Priori, cujus titulus talis praeponebatur, Magister P. Rubeus, domini Papae familaris & consanguineus, salutem, &c. Et sub tali titulo Procurationes, et collectas varias exigebat et extorsit. Praeterea, socius suus Petrus de Supino in Hyberniam, per∣mittente Rege, ex parte Papae veniens, & autenticum ejusdem deferens, a Prae∣latis Hyberniae omnibus, brachio adjutus saeculari, cum magna tyrannide collegit. Unde quidam suspensi Londinum ad eundem Petrum venerunt, secundum voluntatem ejus satisfacturi. Rediens igitur ab Hybernia idem Petrus in Autumno sequenti, & Romam tendens, mille & quingentas marcas secum clitellis refertis asportavit.

Per idem tempus Petrus de Supino, clericus Domini Papae, instantissime ex tota* 1.10 Hybernia pecuniam, scilicet vicesimam, per autenticum Papale extorquens collegit, indeque absque diversis donativis, mille quingentas marcas reportavit. Magister quoque Petrus Rubeus, cujus titulus fuit, Domini Papae familiaris & consanguineus, ex partibus Angliae Borealibus, & missis nunciis per Scotiam, autentico Papali si∣militer communitus, pecuniam diligentissime ac festinanter studuit adu∣nando duplicare. Et sic subito refertis clitellis sub conductu Monachorum Cantua∣riensium, apud Doveram clanculo mare transierunt. Audierant enim per cursores suos expeditissimos, quod Dominus Papa irremediabiliter aegrotaret, ita ut jam vel obierat, vel foret in proximo moriturus. Repentinam igitur & clandestinam cum praeda sua fugam, tam per mare quam per terram inierunt, quia timebant, ne Rex certificatus de morte Papae, pecuniam totam quam collegerant, pruden∣ter retinuisset, consilium habiturus, quid inde faceret, cum alius Papa succederer. Et cum vix Franciam ingressi fuissent, ecce magister Walterus de Ocra, nuncius Imperialis, deferens literas Domini sui de credentia ad Regem festinanter, sed ta∣men nimis sero, mandata de statu Curiae Romanae veniens nunciavit, persuadens, quod si adhuc tales in Anglia invenirentur, tam praedam quam praedones retineret. Sed cum didicisset, quod elapsi erant, increpans Re∣gis ignaviam, iratus statim recessit, dolens quod frustra advenisset. Ipsosigiture vestigio diligens investigator insequebatur, ut eorum quasi vulpecula∣rum Maeandros prudenter perscrutando, Domino suo Imperatori viarum suarum diverticula nunciaret. Who met with most of their spoyles converted to the Em∣perors use.

Pope Gregory having the year before, sent a Bull to the Archbishop of Canterbury, and Bishops of Sarum and Lincoln, to provide by his Papal Provisions no lesse then 300. Benefices which should first fall voyd with in their Diocesse, for Romans, Ita∣lians, and other aliens, to the Kingdomes and Churches great prejudice: the King thereupon issued these ensuing Writs to the Archbishops, Bishops, Officials and other Ecclesiastical officers under writen, to return him a particular of all the Ec∣clesiastical Benefices, Prebendaries and their respective values, with the names of the persons on whom they were conferred. And likewise to inquire, what sums of mony had been levyed for the Popes use, what arrears were yet unpaid thereof, and to secure them.

Notes

• * 1.1

  Literae Papales
• * 1.2

  Mat. Paris p. 527.
• * 1.3

  Anno 1241. Mat. Paris Hist. Angl. p. 530. Rex Legatum in Regali sede collocat.
• * 1.4

  Dicessio Otto∣nis Legati ex Anglia.
• * 1.5

  Isa. 33. 1.
• * 1.6

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 535, 536. Curia Romana similis meretrici.
• * 1.7

  Papa petit red∣ditum centum Marcarum a Monachis de Burgo.
• * 1.8

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 546. Votum Crucis pecunia data solvitur.
• * 1.9

  Mat. Paris. p. 547. Duo Papa∣les clerici pecu∣niam per totam Angliam in u••ū Papae exigunt.
• * 1.10

  Mat. Paris. p. 554, 555.