The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

GREGORIUS Episcopus servus servorum Dei, Venerabilibus fratribus Ar∣chiepiscopo* 1.1 Cantuariensi, & Suffraganeis ejus, salutem & Apostolicam Benedicti∣onem. Ascendit de mari bestia, blasphemiae plena nominibus; quae pedibus ursi, & leonis ore desaeviens, ac membris formata caeteris sicut pardus, os suum in blasphemi∣as divini nominis aperit, tabernaculum ejus & sanctos, qui in caelis habitant, similibus impetere jaculis non omittit. Haec unguibus & dentibus ferreis cuucta confringere, & suis pedibus universa desiderans conculcare, fidei occultos olim paravit arietes, & nunc apertas machinas instruit Ismaelitarum, Gymnasia animas avertentia construit, & in Christum humani generis redemptorem (cujus testamenti tabulas stylo pravitatis haereticae nititur abolere, fama testante) consurgit. Igitur admirari desinite om∣nes, ad quos ab hac bestia contra nos edita pervenerunt obloquia blasphemiae: sed nos omni Deo servitute subjecti, detractionum sagittis impetimur; cum nec ab his opprobriis immunis Dominus relinquitur. Admirari desinite, si injuriarum in nos mucronem exerit, quod ad perdendum de terra nomen Domini jam assurgit: sed potius ut ejus resistere aperta veritate mendaciis, ac illius confutare fallacias, purita∣tis argumento postitis, caput, medium, & finem hujus bestiae Frederici dicti Impera∣toris inspicite diligenter: & in ejus verbis abominationes duntaxat invenientes & scelera, contra ipsius dolos sinceros animos scuto veritatis armate. Attendentes qualiter sinceritatem Apostolicae sedis & nostram, Literis per diversa climata mundi transmissis, pollutis visus est maculare narratibus dictus Fredericus; figulus falsita∣tis, modestiae nescius, nec aliquo perfusus rubore mentitur: Quod nos ipsum nobis in minori officio constitutis, amicum pristinum, fidem, & mores, adepto Apostolatus officio, relinquentes, quia sicut sacramento praestito, & lata in ipsum excommunica∣tionis sententia, tenebatur praefixo tempore in Terrae Sanctae subsidium vel succursum, infirmitate non potuit prohibente transire, vincula excommunicationis astringere, postulatum ab ipso sanitate resumpta absolutionis beneficium denegare, ipsumque in dictum transeuntem subsidium, per nuntios & legatos nostros Literas processui con∣trarias Soldano mittentes, impedire curavimus, ut sic esset de Regni Hierosolymitani recuperatione concepta frustratus: Regnum Siciliae, pro eo quod Reinaldus olim filius Ducis Spoleti, praeter ipsius conscientiam, terram invasit Ecclesiae, nos injuste & violenter intrasse, ac ipsius homines provocasse ad per jurium, falso conqueritur Seque de Syria in Apuliam redeuntem, illatae injuriae omisisse vindictam, acceptasse concordiam, & rediisse ad matrem Ecclesiam gloriatur: licet autem haec figmenta publica notitia reprobet, quia tamen nonnunquam rectitudinis sedem velatum occu∣pat in aure sincera mendacium, apud quam pro se veritas non invenit advocatum; ne in corda vestra falsitas quaecunque possit fraude surripere, dignum est, verum rei per nos gestae modum & ordinem non latere, qui dictum Fredericum ante & post∣quam Apostolicae nostros suggessimus humeros servituti, sub vulpe latentem, omni euravimus gratia prosequi; donec spe, quae patri de filio solet innasci, sublata, idem Fredericus fremens in magnitudine sua, & ex adepta fortitudine infrunitus, matri Ecclesiae pro bonis mala retribuit: & in eam quam fucatis delinivit aliquando verbo∣rum fallaciis, virus effundere caudae aculeo, more scorpionis, incepit. Nam cum olim Terrae Sanctae necessitas, praedicta sententia, & juramentum, ac praefixus termi∣nus transitum ejus exposcerent, & illud idem multa Millia Crucesignatorum ipsum Brundusii expectantia, cum instantia postularent: idem dictos Crucesignatos inibi, donec sub ignoti aeris intemperie diversis lugendae mortis casibus periere, detinuit, & perjurium ac excommunicationis sententiam gratis incurrens, infirmus fide, sed sanus corpore, ut securius Deo mentiretur, & Ecclesiam falleret, omissio promissio passagio, in lecto aegritudinis diebus aliquot simulatus decubuit, ac Terram Sanctam incursibus hostium Christi exponere minime dubitavit, ex eo nullo dolore percussus, quod ibi clarae memoriae nobilis vir Thuringiae Lantgravius, utinam non veneni peri∣culo, sicut mundus clamat, extitit interemptus. Cumque de conficta aegritudine & aliis praemissis, nobis per Literas Praelatorum ibi morantium constitisset: ne discipli∣nae virga tanto subjecta facinori, nos & Apostolica sedes redderemur inde notabiles, Crucesignatorum mortem & Terrae Sanctae pericula deplorantes, & cupientes saltem in altero Ecclesiae lachrymas moeroris dextra debitae consolationis abstergi, ipsum latae sententiae in eum de consensu suo authoritate bonae memoriae Honorii Papae prae∣decessoris nostri, excommunicationis sententiae subjacere denunciavimus; summo desiderio postulantes, ut eum postmodum emendatum, tantorum revelatione damna∣torum,

optatam praestare operam audiremus; Literis nostris offerentes eidem, quod impartiremur sibi juxta formam absolutionis beneficium, quam cito arriperet iter in praefatae terrae succursum. Sed ipse, in cujus erat super his pectore cura mi∣nor; claves Ecclesiae parvipendens, non absolutus in Syriam transiit. Ubi cum Solda∣no, solis sibi moeniis Hierusalem restitutis, & illi grandi ad impugnationem Christiano∣rum transmisso equorum & armatorum exercitu, sexennale foedus feriens, & tem∣plum Dominicum Saracenorum ibi laudes exclamantium Machometi curae relinquens, ex defensore mutatus est in hostem, Venerabilem fratrem nostrum Patriarcham Hierosolymitanum, & Templarios pro viribus expugnavit. Illud autem non debet ad sanae mentis credulitatem accedere, quod eum in recuperatione Regni Hierosolymita∣ni nos vel Legati nostri, cum ad hoc multo labore sudaverit, grandiumque Ecclesia subierit onera expensarum, studuerimus impedire▪ Sed istud in notitiam omnis terrae pervenit; quod idem Fredericus sicut in Syriae partibus in propria persona Dei persequebatur Ecclesiam, sic citra mare ipsam diversis tribulationibus dicti Reinaldi Ministerio, quem contra consilium nostrum, suum in Regno vicarium reliquerat, affligebat. Cujus terram cum Literis aurea Bulla munitis, pecunia, & vassallis ipsius Frederici praefatus Reinaldus invadens, nonnullos Sacerdotes & Clericos suspendere, mutilare, ac fustibus caedere: necnon statu nostro turbato, Perusii partem ipsius ter∣rae praeoccupare, praesumpsit. Quem licet fideles & devoti nostri, non valentes id ulterius sustinere, a parte terrae praedictae, Christo sponsae suae indulgente victoriam, ejecissent. Quia tamen idem Reinaldus nequaquam ab incepta persecutione cessabat, consultius aestimantes, si originalis militiae venas inciderent, quam jam excitati tor∣rentis impetus novis replere rivulis expectarent; dictum Regnum Siciliae, quod est spirituale patrimonium Ecclesiae, ne inde nos percunctentur jacula, unde potius erat expectandum subsidium, intraverunt: multique ex ipsius Regni habitatoribus obe∣dientes Apostolicae sedi, nequaquam ob id reputari debent perjurium incurrisse, cum a juramento fidelitatis, quod eidem Frederico praestiterant, ex lata in eum excommu∣nicationis sententia, absoluti fuissent. Dicto quoque Frederico redeunti de partibus transmarinis, & ad sinnm matris Ecclesiae revertenti, pietatis apposuimus Apostolicae gremium; ipsique ad expetitum inclinati concordiam, absolutionis beneficium cura∣vimus impartiri. Ad haec, idem mendacii filius▪ falsitates falsitatibus cumulans, ut quo plura mendaciorum retia orditus fuerit, eo gravioribus se doleat periculis irreti∣tum; de novis mendaciis scriptura pronuntiat; quod eidem ut Lombardiam pacifi∣cus & inermis intraret, promittentes quod aspera sibi converteremus in plana, pro sua confusione subjecimus; & non permisimus obice nuntiorum & Literarum no∣strarum intentionis suae metas attingere. Ac deinde, quia sibi potentia non suffraga∣batur armorum, in Regnum redire coactus, ad instantiam nostram Romanos, tunc Vi∣terbium impugnantes, diffidasse; & in Viterbiensium subsidium strenuam misisse mili∣tiam se falso asserit, nosque scripsisse Romanis, id praeter conscientiam nostram fieri, & cum ipsis eo irrequisito reformasse concordiam, in querelam adducit, novo sibi blanditus mendacio, quod dissidentibus iterum ab Ecclesiae pace Romanis, idem non vocatus cum Conrado filio suo, quem nobis obtulerit obsidem, ad praesentiam nostram personaliter veniens, & arbitrio nostro motam inter ipsum & Lombardos discordiae causam exponens, terram sedis Apostolicae occupatam ejus juri restituit, & liberta∣tem Ecclesiasticam in statum primum & debitum reformavit. O utinam iste falsidicus esset vir habens spiritum! O utinam hujus propositio falsitatis, verum habuisset eventum! Ipsius vero negotium, quod per Venerabilem fratrem Archiepiscopum Ravennatem, de restituendis ei & dicto Conrado juribus, ipsis in Regno Hierosolymitano subtractis, ordinatum fuerat, nos quam cito delata potuit numerari pecunia, distribu∣isse fidelibus suis (quos non sine Ecclesiarum incendiis & hominum stragibus, hosti∣lis devastabat insultus) ipsius interdixisse succursum; & ob id nos nuntium noluisse vel Literas destinare, contrarius veritati conqueritur. Ac Civitatem Castellae, contra formam pacis & fratrum consilia, in sui juris praejudicium detineri a nobis, suis exa∣rare Literis stylo mendacii non veretur. Quanquam autem his figmentis modica veritas impermixta, aliquid coloris adjiciat, ut tamen apertius intelligatis, quod tan∣tam hujus commenti seriem non modica falsitatis adjectio decolorat, scitote pro cer∣to, quod cum sicut nunc ex temporum eventu cognoscitur, discretae menti verisimile videretur, ipsum de Lombardis suum potius consequi propositum potuisse, si se illis, quos populorum numerositas, profunditasque vallorum, armatorum copia, ac muro∣rum reddit altitudo munitos, pietatis parentem exhibuisset, & clementiae Dominum,

quam si trementibus pro culpa imposita subditis ultionis exerto mucrone terribilis occurreret in cuneis armatorum: ei nos, qui bona pacis procurare tenemur, bona fide suasimus, ut armatae militiae omisso terrore, sub indictarum omissione poena∣rum, & beneficiorum oblatione, illos ad Imperii devotionem reduceret. Qui et∣siin Lombardiam famulis stipatus inermibus accessit, quia tamen consilii fidelis obli∣tus, in partem Cremonensium caedis, actor factus est schismatis, scissamque in discor∣dias Lombardiam fortius scindere, & Mediolanens••s a se terroribus & minis abigere studuit, quos tamen adversa parte ad unitatem trahere potius debuit in funiculo cha∣ritatis: non est quod nostrae imputetur innocentiae, si spe frustratus in Apuliam re∣diit, ipso spei conceptae interitum procurante. Post haec super tuitione libertatis Ec∣clesiasticae, super extirpanda haeretica pravitate, nostris beneplacitis paratum se ob∣tulit, ad quem recurrens litera nostra respondet: Quod cum in Regno suo, ubi nullus manum vel pedem absque ejus movet imperio, in fidem catholicam haeresis latius venena diffunderet, & libertas Ecclesiae quasi penitus concul••ata jaceret: non credebatur capiti salutis adhibere remedium, qui pedem suo reddiderat con∣tractu morbosum: sicque responsum hujusmodi lapsu modici temporis approbante, audito quod quidam pravo seducti consilio, Ecclesiae terram intrare volebant, in Si∣ciliam, quasi fuga capta, ne rupta promissio eum falsitatis arguerit, potius abiit: ac contra illos verbo vel opere in aliquo non processit, nobis improperans, quod revertentes ad urbem Romanos filios speciales Ecclesiae, ad matris devotionem pater∣na curavimus diligentia revocare. Idem insuper intellecto, quod illos ab Ecclesiae charitate sejungere quidam iniquitatis filii nitebantur, & excogitato, quod facilius hanc & illos opprimeret, si praefatam charitatem acerbius fraude solita vulneraret: nobis tunc Reate praesentibus, ad sedem cucurrit Apostolicam etiam non rogatus: ubi sub multa humilitate promittens, quod terram Ecclesiae perditam in primum statum reduceret, & ipsam pro viribus defensaret: in Tuscia, ad quam vires suas contulit, recuperationem cujusdam castelli, quod ad jus Ecclesiae modico reduci labore poterat, impedivit. Et cum adhuc manus tradentes nobiscum essent in men∣sa, cum hostibus Ecclesiae, sicut ex consequentia facti, & literis suis, quae a nobis in tantae proditionis testimonium reservantur, aperte convincitur, hoc signo dato, inde vicarius pepigit in ipso, certo die exinde recedente, illi ad arma iste mons pestifer devotionis obsequia praestitit. Attendite quales Ecclesiae famulatus occultus hostis impendit, qui in Ecclesiasticum transformari non erubuit famulum, ut nobis ad nocendum fieret efficacior. Pro firmo tamen vos tenere cupimus, quod nos his sub dissimulatione praeteritis circa eum adhuc non permittens immutari affectum A∣postolicae puritatis, per dictum Archiepiscopum, commisso sibi legationis officio, jura ei & praefato Conrado in eodem regno Hierosolymitano mandavimus subtracta restitui. Qui licet id fecerit, quia tamen formam sibi datam, propter quod ab eo ad nos extitit appellatum: excedens Terram▪ Sanctam, quod est inauditum à saeculo, post appellationem hujus sententiae supposuit Interdicti. Nos attendentes quod ob id, in maximum ejusdem Terrae periculum, peregrini ex ipsa recederent, & alii inceptos ad illam transitus retardarent dictum sententiam, quae utpote latam post appellationem legitimam, ipso jure nulla fuerat, in omnibus aliis prae∣fati alii Archiepiscopi, intacto remanente processu sufficienti, a Baronibus, No∣bilibus, & Comitatibus Regni praedicti cautione recepta, in omni sinceritate de fratrum nostrorum consilio duximus relaxandam. Quod ergo ipse de nobis ob hoc labiis pollutis obloquitur, vester animus non turbetur; quia cum sit vas reple∣tum vitiorum spurcitia, ea quae ipsius infecerunt animum, putat in aliis criminum deservire tormenta▪ ex quo cum malorum opprobria laudem, laudes quoque oppro∣brium resonent, a viro, cujus omnis lingua clamat infamiam, sugillationibus impeti eligimus multo fortius quam laudari. Sed forsan maculam opinionis suae, his credit abolere convitiis, quia se dum Viterbium moraretur inficiens, a facie hostium Ec∣clesiae non verecundus aufugit; & ad defensionem suorum fidelium, quos ipsius hostes in oculis ejus obsederunt, terram nullo prohibente vastarent, affirmans su∣um per nos ad illos interdici progressum, Imperialis honoris prodigus, sed timore prohibitus non accessit; ex eo innocentiam nostram accusans, quod ad evitanda hu∣jus belli dispendia, nuntium a latere nostro non misimus. Sed nec mirum, cum eo tempore status Ecclesiae multiplici fuisset persecutorum afflictione turbatus. Venimus autem ad civitatem Castellanam, cujus cives se illi violato sacramen∣to fidei, Ecclesia ignorante, prodentes, nullum jus per hoc in seipsis adquir∣ere▪

nullum nobis circa possessionem, cum jurisdictionem civitatis & civium quasi possideret, Ecclesiam prodendo, potuerunt praejudicium generare. Quia illi, a quibus alteri potius quam sibi possidentibus non requiritur; possessionis initium, leges possessionum evertere, & extraneis jure conferre nequivit pos∣sessorum. Necnon qui de reddendis possessionibus Ecclesiae ratione ad eum perti∣nentibus, pluries juramentum praestiterat, satis improvide a nobis videbatur pe∣tere, quod non poterat absque per jurio retinere. Nec credi debet in hoc, nos sibi omnimodam coram arbitris vel alio modo justitiam exhibere paratos, fratrum no∣strorum despexisse consilium; quod nunciis ejus inceptum judicium recusantibus prosequi, non fuerat requirendum; quin potius hanc petitionem ea duntaxat fraude intentasse proponitur, ut sic ei obloquendi de Ecclesia, & pacem inter ipsam & eum initam, irritandi occasio praeberetur. Illud quidem quod super facto Imperii inter caetera sua detestabilis testatur Epistola, noster edisserit his literis calamus; ut quo pluribus ejus fictio cognita fuerit, eo fortius ex suo maneat commento confu∣sus; dum de nobis obtrectat, quod ad nostram translato notitiam eum ad recuperan∣da jura imperii cum multis bellatorum intrare millibus Lombardiam, sibi ne Italiam intraret armatus; & de negoto Lombardorum in nos praecise compromitteret, Apo∣stolico scripto mandavimus, ut illud perpetuo suspendere, vel jus imperii libere suffocare possemus, contra ipsum venerabilem fratrem nostrum Prenestinensem Epis∣copum, per quem ejus vacuaremus propositum, transmittens, ei impedimentis clan∣destinis per legatos & literas nostras per orbem undique procuratis. Iste vero, cui ne veritatem fateri, aut enarare possit judicium, a divina forsan est indignatione negatum: sicut obtrectationes personae nostrae non verecundatur ex falsis assumere: sic & excusationes suas ex similibus propositionibus non veritus ordinare, se per nuntios suos venerabilem fratrem nostrum Panormitanum Archiepiscopum, & quos∣dam alios, ad Apostolicam sedem missos, devotionem omnimodam super Ecclesiasti∣ca libertate, & reformandis Ecclesiae & Imperii juribus, obtul isse; nosque id atten∣tantes & promittentes, a cujuslibet ipsius impedimento cessare, nuntiis suis ad eum re∣deuntibus, dilecto filio Gregorio de Monte Longo, Notario nostro, in suorum ever∣sionem fidelium, legationis officium commisisse asserit: ipsoque nihilominus prae∣fatos Archiepiscopum & alios nuntios suos, ad sedem Apostolicam remittente, & offerente satisfactionem omnimodam, nos cum contradicente saniore parte fra∣trum nostrorum, contra traditiones sanctorum patrum, & solemnem morem Ec∣clesiae, injuste excommunicasse falso concludit: pro sua confusione subjungendo nos beati Petri vicarium, non habere ligandi solvendique potestatem, quasi velit asserere, nos concessa Apostolorum Principi * 1.2 carere clavium potestate. Quaesumus igitur libram rationis assumite, & in ea perpendatis praedictum Fredericum contra Ecclesiam, excessibus & beneficiis, quae ab ea recepit, appensis, clarius videte: quod licet draco iste qui ad illudendum nobis formatus, & in escam populo Aethi∣opum datus existit, aquas persecutionum in subversionem Ecclesiae ex ore quasi fluvi∣um miserit, Apostolica tamen sedes ipsius nequitiam inaestimabili beneficiorum misericordia superavit. Nam eum olim ab annis teneris illorum morsibus, qui terram ejus & sanguinem sitiebant, in lacuna confusionis expositum, parentum & amicorum solatio penitus pene nudum videns mater Ecclesia, protinus circa ipsum nutricis & bajulae officium executa, eum pallio▪ Apostolicae sedis operuit, de laqueo venantium eripuit, multis laboribus & expensis ad Regni solium & coronam Im∣perii sublimavit. Insuper hoc ei fecisse modicum reputans, & sibi Hierosolimita∣num sub••jci Regnum, & illum undique per orbem exaltare procurans, licet ab eo∣dem multiplici se laesam afflictione doleret, a paucis tamen retroactis temporibus, contra Henricum natum ejus (qui partem non modicam Alemanniae ejus jurisdictioni subtraxerat) potenter astitit: & inafflictorum sibi per eum oblita vulnerum, ip∣sum de novo quasi in Imperatorem erigens, Teutoniam Apostolicis litters ipsius re∣formavit disiderio. His & aliis, quae non sufficimus recordari, beneficiis ipsius construens munimenta decoris: sed iste baculus impiorum, terrae malleus, univer∣sam conturbare terram, Regna conterere, & orbem desertum ponere cupiens, libertatem Ecclesiasticam in dicto Regno Siciliae in opprobrium servitutis extremae deducens, & Ecclesias quas ut earum teneritudine suum ventrem impleret, quasi jam penitus exossavit; sordibus, oneribus, & angariis opprimens, eas bonis sacris, deputatis sanctorum usibus, spoliavit, personas Ecclesiasticas carceri mancipavit, ipsosque in examine vetito accusationes suscipere, tallias solvere, & bona Ecclesi∣astica,

ut se a vexationibus redimant, exhaurire, & postremo exulare coarctat. Ecclesiis pastorum solatio viduatis, non permittit sibi sponsum eligere, viduitatis vestimenta de∣ponere, donec alicujus adulterinis amplexibus, per compulsionem extiterint copulatae. De Christian••rū habitaculis construens moenia Babylonis, & aedificia in quibus divinum nomen excolitur, illuc transferens, ubi Machometus perditus adoratur: turbis undique collectis, Crucifixi fidem & nomen publice praedicari in eodem Regno prohibuit. Recu∣perationem Terrae Sanctae & negotium impediens, ad ejus consummationem de bonis suorum fidelium conferri interdixit. Contra juramentum praestitum, & pacis inter ipsum et Ecclesiam reformatae foedera, nobiles privatos castris & ali••s bo∣nis suis, uxoribus & liberis captivatis, loca sua proscriptos relinquere, domici∣lia in aliorum transferre coloniam: nutritos in croceis, amplexari stercora, & ad extremam cogit inopiam devenire. Nec non dum afflictone comprimit simili pau∣peres, id tanto fortius Deo displicere putamus, quanto verius ipsos credimus inno∣centes. Quid plura? Baronibus, militibus & aliis hominibus ejusdem regni Sici∣liae, ad fortunam & conditionem servorum inaudita crudelitate redactis: jam pro majori parte ipsius Regni habitatores non habent de proprio unde s••ramine vili qui∣escere, ••uditates suas rudi sacco contegere, vel ventrem pene possent miliatio sa∣turare. Cumque ululatus & clamores dictarum Ecclesiarum & hominum, a tem∣pore dicti H. praedecessoris nostri, Ecclesiae aures continua deploratione pulsassent, & jam vix possemus eos absque lae••••one conscientiae sub dissimulatione transire: ip∣sum super correctione dictorum scelerum non semel, sed pluries, nunciis & literis monuimus, ac longa patientia temporibus expectavimus retroactis, si forsan oculos suos ad coelos erigere, exutus veterem, novumque indutus hominem, manus suas a tanta perpetratione facinorum cohiberet. De petita insuper emendatione dubii ad∣huc, volentes statum ejus proprio processu gratulari, eo Lombardiam cum armis in∣trante, mandavimus, ut in locis pro quacunque causa interdicto subjectis ipso praesente Interdictum minime servaretur: & eundem Fredericum nostris literis ad∣monentes ut ne crucis negotium, quod ad utilitatem Ecclesiae, Imperii & totius po∣puli Christiani fuerit ordinatum, impedire valeret, praecise in nos compromitteret: ne si contra Lombardos, armata manu procedens, tantam daret exempli perniciem ut praesumeretur a pluribus, quod caeteros Ecclesia fefellisset. Ceterum quia redin∣tegrare scissuras Shismatis, nostto incumbit officio servitutis; pro sedanda Imperii & Lombardorum discordia, Praestinum Episcopum, commisso sibi legationis officio, illa consideratione potissime duximus destinandum, ut sibi & quibuscunque discordan∣tibus, minori haberetur ratione suspectus, quo suis actibus minus sirmamenti odii vel amoris ingereret, qui a mundo & carne ex susceptione sanctae religionis abstract∣us, in divini amoris altitudinem evolasset. Noster sibi destructor respondeat, quid ex hoc nobis & eidem Episcopo poterit imputari, si Placentiae inter patres, filios, af∣fines, consanguineos, & germanos ordinata concordia, eo praesente & protestante, quod id salvis honoribus & juribus Imperatoris & Imperii, & quorumlibet aliorum fieret, consummationem accept? Quinimo idem blasphemus intelligat, sibi ad infa∣miam merito reputari, quod cum ad ipsius & nuntiorum suorum instantiam, venera∣bilem fratrem nostrum Ostiensem Episcopum filium nostrum T. tituli sanctae Sabinae Presbyterum Cardinalem, pro pace juxta formam ab eisdem nunciis inter Lombar∣dos & Imperium reformanda, ad partes misissemus; easdem▪ idem dictis Legatis petita & ampliora adimplere paratis, & delusis nobis reformationem pacis per ipsos noluit acceptare. Ecce, nunc intelligite, qualiter Imperii jura conculcavimus. Ex praemissis advertite, qualiter hic a nobis fuerit impeditus: quod longo & inani labore suos & suorum humeros decrevit prius conteri, quam passus extiterit per nos jura Imperii reformari. Praeterea, idem illatis Ecclesiae non contentus injuriis, data quibusdam rebellibus nostris non modica summa pecuniae, seditionem contra nos in Urbe molitus pluries commovere, ut nobis & fratribus nostris a sede nostra repuls••s, & concusso capite, fidei quod superaedificavit Dominus, impulsu ejusdem Frederici rueret leviori: Ferrariam & quasdam alias terras Ecclesiae, in Lombardiam contra juramentum praestitum temere veniens, occupavit. Super quo, & aliis credens de∣tinere inanibus verbis dictos Panormitanum Archiepiscopum & alios nuntios suos cum literis de credentia, ad nostram duxerit praesentiam destinandos. Quibus of∣ferentibus nobis satisfactionem super praemissarum offensarum emendatione: vene∣rabilem ante & post ipsorum a curia nostra recessum, terram Sardiniae & Maessan•• Lunensis Diocesim occupare, ad Romanam Ecclesiam pertinentes, non omittens,

ipso iacto, ne ultra ejus expectaremus correctionem edocuit: ac non debere fidem sibi vel suis Nunciis adhiberi, operis evidentia demonstravit. Ex quo illud solum in conscientia sua legens, quod cor ejus ad conterendas Ecclesias & catholicam fidem di∣rigitur, de nobis, quibus se jam quocunque fraudis vellere occultare non potest, non immerito suspicatur; quod ipsius potentiam habentes justitiae ratione suspectam, cum melius sit ante tempus occurrere, quam; post inflicta vulnera remedium invenire, ad avertendas suorum progressuum semitas, officium Legationis dicto Notario commi∣simus: quod nequaquam juxta ipsius suspicionem id fecimus, sed ut per eum bel∣lorum cladibus, animarum corporumque periculis obviare possemus. Ex praemissis igitur & aliis nequeuntes de ipsius correctione sperare, & dolentes nos ejus promissionibus toties & toties fuisse delusos: praefatum Fredericum, de fratrum nostro∣rum consilio, sententia excommunicationis durimus innodandum. Quam∣qnam ex hoc perditum intellectum resumere, & coram Deo potius humiliari debe∣ret: eo tamen amplius inde furens, quo jam suam confusionem agnoscens, forti∣us veretur, ut Ecclesiae obsterricante manu educatur colubris tortuosus. Nos ex personae nostrae meritis indignos asserens, qualibet officii auctoritate Papalis: per nos praedicta sententia minime potuisse constringi, suis praesumptuose literis asserit: & nos qui temporibus nostris patrimonium Ecclesiae, per gratiam Dei, non modice ampliavimus, de dilapidatione bonorum Ecclesiasticorum, dispensationum proces∣su, receptione munerum, & avaritiae vilitate redarguit. Ac contra eum, ex illo quod contrahendis inter neptem nostram & naturalem ejus filium, sponsalibus peti∣tum subtraxit assensum, provocari falso confingit: illud apertius mentiens quod Longobardis contra eum & Imperium corporale praestitimus sacramentum: seu quod totius orbis decimas Terrae Sanctae utilitatibus reservatas, convertere promiserimus in ejus compendium, si arbitrio nostro negotium exponeret Longobardorum. Fa∣temur autem, nos defectu meritorum nostrorum indigne Christi esse vicarium: fate∣mur nos oneri tanto insufficientes existere, quod humana conditio non potest abs∣que divino suffragio supportare; nihilominus tamen, vices nobis commissas, prout melius nostra permittit fragilitas, exequentes, secundum quod locorum, temporum, personarum, & negotiorum qualitas & natura requirunt, disponenda disponimus: & cum excellentibus personis pure & secundum Deum, cum necessitas id exposcit, de nostrae potestatis plenitudine dispensamus. Veruntamen non est dolor quod sic pro∣fundo gladio ejus feriat animum, sicut dum terminos Regum transgreditur, nec po∣test aggredi officia Sacerdotum. Propter quod idem qui pro auri fame dictum Reg∣num Siciliae jam redegit in cinerem, credens se, qui omni tempore vitae suae paucis pure, pluribus vero justitiam pretii venalitate corruptus exhibuit: quod in persona sua resuscitans magnum Simonem, luto temporalium maculare possit Ecclesiae purita∣tem, ut sic in spiritualibus grassari, & in suis permitteretur sordibus remanere: murum integritatis, Ecclesiae multis, & specialiter oblatione castrorum ac parente∣la inter suos & nostros contrahenda, pro qua nos per quosdam magnos Praelatos & nuncios suos pluries requisivit, tentavit infringere. Nunc vero quia id nulla instan∣tia nulloque ingenio, sicut est in curia nostra quasi notorium, a nobis potuit obti∣nere: quin potius se cum suis perditioni relictum arcium suarum fallaciis in pejus pro∣ficere jam agnoscit, quia nesciat ultra quid faciat: seipsum mendaci suo in aliorum detractione deturpat, more meretricis Aegyptiacae, quae Joseph invitavit ad stuprum, & ab ipsos contempta, apud virum suum volens accusavit invitum. Unum quidem est de quo, etsi pro homine perditio sit dolendum, laetari non modicum & Deo re∣gratiari debetis: quod volenti domino diutius occultari non patitur: umbra mortis iste, qui gaudet se nominari praeambulum Antichristi: non expectans propinquum suae confusioni judicium manibus propriis effosso suarum abominationum pariete, per dictas literas ejus suarum producit in lucem opera tenebrarum, in eis constanter pro∣ponens, quod per nos tanquam Christi vicarium vinculo ercommuni∣cationis astringi non potuit. Sicque affirmans, non esse apud Ec∣clesiam a Domino beato Petro, et ejus successoribus ligandi atque solvendi traditam potestatem, dum Haeresim asserit, proprio si∣bi argumento concludit; consequenter ostendens, quod male senti∣at de caeteris fidei Orthodorae articulis, dum Ecclesiae, super quam fides fundata consistit, auferre nititur concessum * 1.3 verbo Dei privi∣legium potestatis. Sed quia minus bene ab aliquibus credi pos∣sit,

quod se verbis illaqueaverit oris sui, probationes in fidei victoriam sunt para∣tae: quia iste Rex pestilentiae, a tribus Baratoribus, ut ejus verbis utamur, scili∣cet Christo Jesu, Moyse & Machometo, totum mundum fuisse deceptum: & duobus eorum ingloria mortuis, ipsum Jesum in ligno suspensum manifeste proponens: in∣super dilucida voce affirmare, vel potius mentiri praesumpsit, quod omnes fatui sunt, qui credunt nasci de virgine Deum, qui creavit naturam, & omnia potuisse. Hanc haeresim illo errore confirmans, quod nullus nasci potuit, cujus conceptum viri & mulieris conjunctio non praecessit: & homo debet nihil aliud credere, nisi quod po∣test vi & ratione naturae probare. Haec; & alia multa, quibus verbis & factis Catho∣licam fidem impugnavit, & impugnat, suo loco & tempore, sicut decet & expedit, manifeste * 1.4 poterunt comprobari. Quocirca; universitatem vestram rogamus, mo∣nemus, & hortamur attente, in virtute obedientiae per Apostolica scripta districte praecipiendo; quatenus ne dictus Fredericus corda fidelium fallacibus verbis subver∣tere, vel contagione sua possit quomodolibet gregem Dominicum maculare, Clero & populo vobis subditis, supradicta plene ac * 1.5 fideliter exponatis. Datum Lateraui, Duodecimo Calend. Junii, Pontisicatus nostri Anno Decimo tertio.

Clausula suprascripta mittitur Domino Regicum Literis praecedentibus, hoc mo∣do: Quocirca, serenitatem Regiam monendam durimus et hortan∣dam, quatenus supradicta tibi facias diligenter exponi, ne Regalis innocentiae puritas possit verbis fallacibus maculari. Datum Laterani, &c. ut prius.

Haec igitur divulgata, & multis Regibus ac Principibus & Magnatibus, mutatis tan∣tum* 1.6 titulis, transmissa per orbem, timorem & horrorem, necnon admirationem cordi∣bus fidelium incusserunt, & Imperialem Epistolam suspectam, licet probabilia conti∣nerent, reddiderunt, unde corda multorum, qui prius cum alterutro steterant, fluctuantia reddiderunt. It nisi Romana avaritia devotionem populorum a Domino Papa plusquam expediret et deceret, avertisset: totus mundus hac Epistola exasperatus, in Imperatorem, quasi in mani∣festum hostem Ecclesiae, et Christi inimicum, graviter et unanimiter insurrexisset. Sed proh dolor! multi filii a patre suo Papa avulsi sunt, & Impera∣tori adhaerentes, asserebant; quod odium inexorabile inter eos jam indu∣ratum, praedicta jurgia ec invectiones excogitatas excitabat. Et in∣juste improperat Dominus Papa, quod eundem Fredericum dilexerit, & promoverit in novitate creationis suae; hoc enim totum factum est in odium Othonis, quem Eccle∣sia adjutorio Frederici usque ad mortem persequebatur, quia dispersa Imperii, secundum Sacramentum suum, viriliter congregare caepit, sicut qui praesens est Imperator Fredericus facere proponit. Unde hoc facien∣do Fredericus militavit Ecclesiae, et plus tenetur Ecclesia Romana ip∣si, quam Imperator Ecclesiae Romanae rationabiliter teneatur obliga∣tus. Sentit Ecclesia Occidentalis, praecipue tamen religiosorum, & prae omnibus aliis devotissima Deo Anglicana Ecclesiae, Oppressiones Romanorum quotidia∣nas, nec adhuc unquam pressuras sensit Imperiales. Addiditque populus: Quid sibi vult istud? Retroactis temporibus imposuit Papa Imperatori, quod ipse Machometo legique Saracenicae plus consensit, quam Christo vel legi Christianae: nunc autem in sua invectiva Epistola imponit eidem, quod tam Machometum, quam Jesum vel Moysem, quod horribile est recitare, vocat Baratazem. In Epistolis suis humiliter de Deo seribit Imperator & Catholice; nisi tantum quod hac ultima Papali personae derogat, non officio, nec publice praedicat: nec procaciter sustinet quicquam Haereticum ut novimus adhuc, vel prophanum: non usurarios nobis misit, vel rapto∣res reddituum: (as this Pope and his predécessors did.) Et sic ortum est schisma in po∣pulis formidandum.

Diebus etiam illis, videns Dominus Papa robur & constantiam Imperatoris non∣dum* 1.7 enervatam, sibi & Romanae Ecclesiae nondum incurvari, misit per totam Aleman∣niam Praelatis, Magnificis, & alias manentibus, Epistolas prolixas commonitorias, & praecepit districte, ut omnes insurgerent in suum Imperatorem, Deo et Ecclesiae Romanae rebellem, et eundem magnis convitiis diffama∣vit. Absolvit etiam omnes, qui eidem fidelitatis Iuramento tene∣bantur,

astricti, persuadens ut essent in infidelitate fideles, in inobedi∣entia obedientes: (against St. Pauls and St. Peters Doctrine, Rom. 13. 1, to 7. Tit. 3. 1. 1 Pet. 2. 13, 14, 15.) sed tantum promeruit Romanae Ecclesiae impro∣bitas omnibus execranda, quod a nullis, vel a paucis, meruit Papalis auctoritas exaudiri.

In ejusdem anm Aestate, Dominus Imperator volens Mediolanensibus proditoribus* 1.8 suis, Bononiensium auxilia praecludere, in Bononienses impetum fecit formidabilem. Volebant enim in favorem Papae & M diolanensium suorum, exire ad debellandum exercitum Imperialem: cum ecce repente exeuntibus occurrit Imperator, & suos inter Cives & Civitatem armatos interposuit, & Civium cuneos terribiliter subito dissipavit. Qui fugientes, per quaedam diverticula cupientes ad Urbem remeare, sese in amnem, quem transire necesse habebant, praecipitaverunt: ita ut plures submersi, quam in ore gladii caesi, miserabiliter perierunt: (a just reward of Popish Rebels against their Soveraign.) Deinde, Dominus Imperator, postquam Bononienses illi dextras dederunt, qui in cavitate remanserunt, direxit suorum armatorum legiones versus Mediolanum. Et in brevi temporis spatio, fossata sua, quibus se Mediolanen∣ses undique cinxerant, erectis machinis & applicatis pontibus multis, cum suo exerci∣tu trans••it numeroso. Unde timor & tremor Cives invasit inopinabilis, & audito Bononiensium infortunio, gemitus gemitibus cumularunt. Unde negotium illud ad votum consummasset, nisi mota per Papam periculosa perturbatio, ad partes ulterio∣res provocatum Dominum Imperatorem transtulisset. Quod comperientes Cives, facti animosiores, extulerunt caput, & per vicinia discurrentes, Castra Imperialia ob∣sederunt. Et per quendam Legatum, quem ad consolationem eorum illuc Dominus Papa miserat, solidati, Ferrariam obsederunt, hostiliter vallaverunt: nec ab eis nisi se absolute redderent, satisfactionem admiserunt obsessorum, hoc Legato persua∣dente, & Cives ad hoc Mediolanenses immisericorditer compellente.

Circa dierum illorum curricula, Dominus Papa scripsit Regi Francorum, solemnes* 1.9 eidem Nuncios destinando; significans eidem, ut juberet Epistolam suam coram ip∣so & toto Baronagio Franciae solemniter & memoriter legi & intelligi. Cujus sum∣ma & tenor talis fuisse perhibetur. Noverit dilectus filius Ecclesiae Spiritualis, Il∣lustris Rex, & totum Francorum Baronagium, nos deliberatione & tractatu diligenti omnium fratrum nostrorum condemnasse, et a culmine Imperiali abjudicasse Fredericum dictum Imperatorem, et Robertum Comitem fratrem Regis Francorum, loco ipsius elegisse substituendum: quem etiam omnibus nisibus Ecclesia non tantum Romana, sed universalis, duxit non segniter adjuvandum, & effi∣caciter promovendum. Nullo igitur modo, tantum sponte oblatam dignitatem apertis brachiis suscipere ne pigritemini; ad quam opes & operam abundanter effun∣demus consequendam. Scelera enim praedicti Frederici multiplicia, sicut jam novit mundus, eundem irrestaurabiliter condemnarunt. Ad quod, inito consilio, circum∣specta prudentia Francorum respondit: Quo spiritu vel ausu temerario Papa tantum Principem, quo non est major, imo nec par inter Christia∣nos, non convictum vel confessum de objectis sibi criminibus, exhaere∣davit, et ab apice Imperiali praecipitavit? Qui si meritis suis exigentibus deponendus esset, non nisi per generate Concilium cassandus judicare∣tur. De transgressionibus suis non est hostibus suis fides adhihen∣da, quorum Papa dignoscitur esse capitalis. Vobis adhuc insons, imo bonus fuit vicinus, nec quid sinistri vidimus de eo in fidelitate saeculari, vel fide Catholica. Scimus autem, quod Domino nostro Jesu Christo fideliter militavit, ma∣rinis & bellicis se periculis confidenter opponens. Tantum Religionis in Papa non invenimus. Imo qui eum debuit promovisse, & Deo militantem protexisse, eum conatus est absentem confundere, & nequiter supplantare. Nolumus nosmet∣ipsos in tanta pericula praecipitare, ut ipsum Fredericum tam potentem impugnemus, quem tot Regna contra nos juvabunt, & causa justa praestabit adminiculum. Quid ad Romanos de prodiga sanguinis nostri effusione, dummodo suae irae satisfaceremus? Si eum per nos et alios devicerit, omnes Principes mundi con∣culcabit, sumens▪ cornua jactantiae et superbiam, quoniam ipsum Fredericum magnum Imperatorem contriverit. Sed ne in vacuum Papale mandatum videamur suscepisse, licet magis conster hoc ob odium Imperatoris,

quam nostri dilectionem ab Ecclesia Romana derivasse, mittemus Nuncios prudentes ex nobis ad Imperatorem, qui quomodo Catholica sentiat, diligenter inquirant, nos super hoc certificaturos. Et si nil nisi sanum invenerint, cur infestandus est? Sin autem, et ipsum, imo etiam ipsum Papam, si male de Deo sense∣rit, vel quemlibet mortalium usque ad internecionem persequemur. Quae cum audierunt Nuncii Papales, confusi recesserunt. Adierunt igitur Domi∣num Imperatorem Francorum Nuncii solemnes, ipsi mandata quae a Domino Papa receperunt, seriatim nunciaturi. Quod cum audisset Dominus Imperator, de imma∣nitate odii stupefactus, respondit, se esse virum Catholicum, Christianum, sane de omnibus Orthodoxae fidei articulis sentientem. Et addidit, Non placet Domino meo Jesu Christo, ut unquam recedam a fide magnificorum Patrum, & Antecessorum, se∣quens vestigia perditorum. Judicet autem Dominus inter me & ipsum, qui me ita per Orbem tam nequiter diffamavit. Et tendens manus in Coelum, lachrymis obortis, singultando exclamavit, Deus ultionum Dominus reddat ei retributionem. Et con∣versus ad Nuncios, ait: Amici mei, & vicini charissimi, vere, quicquid dicat inimi∣cus meus, sititor sanguinis mei, & honoris subversor, credo sicut alius Christianus; & si bellum mihi movere disponitis, non miremini si me defendam ab insurgentibus in me: Spero enim, quod Deus protector innocentium, me potenter liberabit. No∣vit enim Deus, quod Papa in favorem mihi rebellium, praecipue Mediolanensium hae∣reticorum, contra me levat calcaneum, & insurgit iracundus. Sed vobis totus in gratiarum actiones assurgo, quod voluistis ante assensum per responsionem meam de praesenti causa certificari. Ad haec Nuncii: Nolit Deus ut unquam ascendat in cor nostrum, ut aliquem Christianum sine manifesta causa impugnemus. Nec nos pulsat ambitio; credimus enim Dominum nostrum Regem Galliae, quem linea Regii sanguinis provexit ad Sceptra Francorum regenda, excellentiorem esse aliquo Imperatore, quem sola electio provehit voluntaria: sufficit Domino Comiti Roberto, fratrem esse tanti Regis. Et his dictis, cum dilectione & gratia Imperiali recesserunt. Et sic in hoc proposito conatus Papalis irritus evasit.

Persuasit interea Dominus Papa, & per Praedicatorum & Minorum ministerium* 1.10 provocavit multiformibus argumentis, ut sibi pecuniam undecunque abrasam in detrimentum Imperatoris adquirerent. Et facti sunt eo tempore Praedicatores & Minores Regum Consiliarii & Nuncii speciales, ut sicut quondam mollibus induti in domibus Regum erant, ita tunc qui vilibus vestiebantur, in domibus, cameris, & palatiis essent Principum. Vocavit eum Dominus Rex tunc temporis fratrem J. de Sancto Aegidio ad consilium suum. Admirati sunt multi, quod preces fidelium non curavit Dominus Papa, sicut legitur de Petro servato in carcere.

The Emperor justly incensed with these Antichristian proceedings of the Pope against him, resolved to march with an Army to Rome it self, to chastise him according to his demerits, and put a period to his vexations.

Sub illis quoque diebus, cum vidisset Dominus Imperator, quod Papa non tantum* 1.11 sanguinem suum sitiret avidissime, imo in favorem rebellium Mediolanensium Haereti∣corum ad ejusdem vilissimam dejectionem anhelaret, relicto & ad horam suspenso belli quod proposuerat negotio, Urbi, ut terribilior suis appareret, audacter coepit appropinquare: Cui adventanti occurrerunt quasi Domino suo Viterbienses, cum aliis Nobilium Civitatum Potentatibus & Civibus reverenter cum honore, & cum nume∣rosa Romanorum multitudine: Sicut ex tenore Epistolae Imperialis transmissae Regi Angliae colligi potest manifeste.

Notes

• * 1.1

  Mat. Paris, Hist. Angl. p. 488, 489, 490, &c. Literae Papales
• * 1.2

  St. Peter had never any pow∣er of the keyes committed to him in such a case as this Em∣perors appears to be.
• * 1.3

  If he had shewed where, it had been well.
• * 1.4

  It should have been actually and clearly proved before thus confident∣ly divulged throughout the world.
• * 1.5

  This they could not do, there being neither faith nor truth in these grosse calumnies.
• * 1.6

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 495. Avaritia Ro∣manorum fi∣dem eorum elevat.
• * 1.7

  Imperator & Papa invicem persequuntur.
• * 1.8

  Desolatio Bo∣noniensium, & aliorum fauto∣rum Papae.
• * 1.9

  Mat. Paris, Hist. Angl. p. 500, 501. Papa & Curia Romana eligunt in Im∣peratorem Ro∣bertum fratrem Regis Franco∣rum, qui id constanter re∣nuit.
• * 1.10

  Papa summa diligentia pecu∣niam colligit pro sua defen∣sione.
• * 1.11

  Mat. Paris Hist▪ Angl. p. 502, 503, 504, &c. Imperator ver∣sus Urbem iter suum dirigit.