The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

SAnctissimo Patri in Christo Gregorio Dei gratia Summo Pontifici, sui devoti Her∣bipolensis,* 1.1 Wormaciensis, Vercellensis, & Parmensis Episcopi, humilem sui commen∣dationem & reverentiam tam debitam quam devotam. Cum omni reverentia & de∣votione recipimus Literas Apostolicae Sanctitatis, per quas missi fuimus admonere Dominum nostrum Romanum Principem, super quibusdam capitibus, quae missa sunt eisdem Literis interclusa. Nos autem ex obedientiae debito, quo tenemur ad tantum debitum, haesitantes tamen, si monita nostra patienter acciperet, reverenter & de∣vote pervenimus, & expositis singulis, quae Capitula continebant, ac vestrarum per eum habita copia Literarum, faciente Domino, qui gerit ac dirigit quo voluerit cor∣da Regum, in admirabili devotione & insperata humilitate se monitis nostris pronum exhibuit, inclinata Imperialis audientia dignitatis. Ita quod nobis existentibus co∣ram eo, praesentibus quoque Venerabilibus Panormitanensis, Messanensis Archiepisco∣pis, Cremonensis, Laudensis, Navariensis, & Mutinensis Episcopis, & Abbate Sancti Vincentii, convocatis etiam quampluribus ex fratribus ordinis Praedicatorum & Mino∣rum, respondit ad singula quae proposuimus seriatim, prout in sequentibus distincte ac plenarie continetur, sicut dominationi vestrae responsionem ipsius juxta seriem Ca∣pitulorum expositam, secundum Apostolicam jussionem, sub fido testimonio tenore praesentium declaramus. Proposito Ecclesiae: Montis Regalis, Cephaludensis, Ca∣thaniensis, & Squillatensis Ecclesiae, Milletensis, Sanctae Eufemiae Terrae Majoris, & Sancti Johannis in Lamis, Monasteria sunt spoliata fere omnibus bonis suis. Item, omnes fere Cathedrales & aliae Ecclesiae ac Monasteria, sunt per iniquam inquisitionem, fere omnibus hominibus suis spoliata. Responsio Imperialis: Super gravaminibus Ec∣clesiarum, quae indeterminate ponuntur, quaedam ignoranter commissa, corrigi jussa sunt, sine morae dispendio: quaedam vero jam correcta, sicut est in evidenti, de fideli & industrio nuncio nostro, ad hoc specialiter destinato: videlicet Magistro Willielmo de Tocto, Notario nostro: qui etiam jussus est transire per Romanam Curiam, & con∣sulto Venerabili Messanensi Archiepiscopo, juxta consilium suum procedere, ad revo∣cationem eorum, quae inveniret notabiliter facta. Sic quod in ingressu Regni, circa fines illos invenit quaedam, quae tenebantur per quosdam de familia Imperiali, quibus non pepercit, sed eos statim destituit, restituens destitutos: cum tamen habuerit in

mandatis, quod ab Imperiali fisco etiam revocaret, si qua inveniret illicite deprehen∣sa. Sic quod fama eorum quae gesserat perveniente ad Curiam Romanam, Dominus Papa dicitur approbasse mittentis providentiam, & diligentiam missi. Qui cum Reg∣num in diversas Provincias sit divisum, nondum potuit omnes peragrasse, ut quae cor∣rigenda invenerit, corrigantur. Item, de Ecclesia Montis Regalis. R. Quod nullum gravamen habuit per Dominum Imperatorem, nisi velit notari de Saracenis, qui oc∣cupaverunt bona Ecclesiae per bellum, qui nec Dominum Imperatorem, nec Ecclesiam recognoscebant, nec in aliquo pro posse suo pepercerunt: imo destruxerant & de∣praedati fuerant eam, usque ad muros Ecclesiae, & alicui de Sicilia non parcebant: ita ut in partibus illis nullus vel rarus Christicola remansisset. Hos re vera fatetur Do∣minus Imperator exterminasse de Sicilia, cum multis laboribus & expensis: si repu∣tant in hoc gravamen Ecclesiae, alias nescit quod unquam gravasset illam, nec vult gravare. Item, idem dicit de Ecclesia Cephalensi, nisi forte tangatur de Castro Ce∣phalensi, quod velut munitissimam arcem supra mare, & stantem in Marchia Sarace∣norum, tenuerunt semper Reges Siciliae, & bonae memoriae Innocentius Papa manda∣vit Legato suo, tunc temporis pro servitio nostro in Sicilia existenti, ut illud recipe∣ret ab Episcopo, ad cujus manus per turbationem venerat, & non de jure, & quod Legatus tempore pueritiae nostrae faceret teneri & custodiri pro nobis, nec Episcopo, nec praesenti restituitur, nec de jure restitui debet, quia non habet jus in re: & alias, quod falsarius, homicida, proditor, & schismaticus, publico testimonio comprobatur; quare si etiam haberet jus in re, quod absit, restitui non tenetur. Item, idem de Cathanensi Ecclesia: nisi forte tangatur de hominibus Demanii Domini Imperatoris, qui temporibus belli, propter locum securum & fertilem se Cathaniam contulerunt. Hos fatetur Imperator se ad Demania sua revocasse, secundum formam generalis constitutionis Regni, per quam etiam Comites & Barones, & omnes de Regno homi∣nes, de Demaniis revocant, ubicumque eos invenerint: sive in terris Ecclesiarum, sive in Civitatibus ipsius Imperatoris. Nihilominus tamen super his forma statuta est, & meta temporis posita, ad requisitionem Summi Pontificis acceptata, prout constat ex Literis testimonialibus Patriarchae Antiochensis, & Panormitanensis, & Messanensis Archiepiscoporum. Item, quod cum Ecclesia Miletensis & Sanctae Eufemiae, cum Abbate & Monachis Terrae Majoris, permutatio congrua facta sit de voluntate Praelatorum ipsorum & Conventuum, secundum formam juris, & ipsi hodie res tenent & possident permutatas. Tassale vero Sancti Severii, quod non erat in totum Abbatis Terrae Majoris Aconensis, ibi quaedam jura habebat quae tenebat in feudum ab ipso Imperatore, per judicium fuit juste destructum, quia homines illius loci tempore perturbationis occiderunt Paulum de Longotham bajulum Imperatoris, & armenta Imperialia diripuerunt: & nihilominus, ut dictum est, permutatio data est Abbati & Conventui pro parte sua, & hodie tenent. Locus Lamae cinctus est per sententiam ab Abbate Sancti Johannis rotundi: qui de eo, velut de re feudali, potuit & debuit secundum jus Civile & Canonicum, in Imperiali Curia conveniri. Proposi∣tio Ecclesiae: Templarii & Hospitalarii bonis mobilibus & immobilibus spoliati, juxta tenorem pacis non sunt integre restituti. Responsio Imperialis. A Templariis & Hospi∣talariis verum est, quod per judicium & per antiquam constitutionem Regni Siciliae, revocata sunt feudalia, & burgasatica, quae habuerant per concessionem invasorum Regni: quibus equos, arma, victualia, & vinum, & omnia necessaria ministrabant abunde, quando infestabant Imperatorem, & Imperatori, tunc Regi pupillo, & desti∣tuto, omne omnino subsidium denegabant. Alia tamen feudalia, & burgasatica di∣missa sunt eis, qualitercumque ea adquisierunt & tenuerunt ante mortem Regis Willi∣elmi secundi: seu de quibus haberent concessionem alicujus antecessorum suorum. Nonnulla vero burgasatica quae emerunt, revocata sunt ab eis, secundum formam antiquae constitutionis Regni Siciliae, quod nihil potest eis sine consensu Principis de burgasaticis inter vivos concedi, vel in ultima voluntate legari, quin post annum, mensem, septimanam, & diem, aliis Burgensibus saecularibus vendere & concedere teneantur. Et hoc propterea fuit ab antiquo statutum, quia si libere eis & perpetuo burgasatica liceret emere sive accipere, modico tempore totum Regnum Siciliae (quod inter Regiones mundi sibi habilius reputarent) emerent, & adquirerent: & haec eadem constitutio obtinet ultra mare. Propositio Ecclesiae: Item, quod non per∣mittit Cathedrales & alias vacantes Ecclesias ordinari, & hac occasione periclitatur li∣bertas Ecclesiae, perit fides: quia non est qui proponit verbum Dei, nec qui regat animas, deficiente Pastore. Responsio Imperialis. Cathedrales & alias vacantes Ecclesias▪

Dominus Imperator libenter vult, & desiderat ordinari, salvis privilegiis & dignita∣tibus, quae praedecessores sui Reges usque ad sua tempora habuerunt, & quibus ipse modestius, quam praedecessores sui hactenus usi sunt: nec contra ordinationem Ec∣clesiarum unquam fuit. Propositio Ecclesiae: De talliis & exactionibus contra formam pacis ab Ecclesiis & Monasteriis extorquentur. Responsio Imperialis. Talliae & col∣lectae Clericis & persoms Ecclesiasticis, non pro Ecclesiasticis rebus, sed pro feudalibus & patrimoniasibus imponuntur; * 1.2 secundum quod est jus commune, & obtinet ubique per orbem. Propositio Ecclesiae: De hoc quod Praelati non audent procedere contra usu∣rarios occasione constitutionis Imperialis. Responsio Imperialis. Apparet generalis & nova constitutio contra usurarios edita per Imperatorem, per quam in omnibus bonis eorum publice condemnantur, & lecta est coram Praelatis, per quam etiam non interciditur Praelatis audacia procedendi. Propositio Ecclesiae: Quod Clerici capiun∣tur, incarcerantur, proscribuntur, & occiduntur. Responsio Imperialis. De captis & incarceratis nihil novit, nisi quod per officiales Imperatoris aliqui capti sunt, assig∣nandi juxta qualitatem excessuum judicio Praelatorum De proscriptis vero novit, quod objecto quibusdam crimine laesae Majestatis, aliqui de Regno sunt proscripti. Novit etiam de occisis, quod propter impunitatem Clericorum & Monachorum, Ve∣nusina Ecclesia gemit obitum Praelati sui, a suo Monacho interfecti: & in Ecclesia Sancti Vincentii, Monachus Monachum interfecit: nec est inde aliqua vindicta sive poena Canonica subsecuta. Propositio Ecclesiae: De Ecclesiis Domino consecratis, quae prophanantur & destruuntur. Responsio Imperialis. Nihil omnino scitur, nisi forte dicatur de Ecclesia Luceriae, quae propter diutinam vetustatem per se dicitur corruisse, & quam Imperator, nedum quod re-aedificari permittat, imo paratus est ad honorem Dei & Ecclesiae, de suo pro re-aedificatione ejusdem Episcopum congrue adjuvare. Propositio Ecclesiae: Quod non permittit reparari Soranam Ecclesiam. Responsio Im∣perialis. Soranam Ecclesiam solam aedificari permittit, sed Civitatem non: àd mi∣nus diebus suis, quae judicio est destructa. Propositio Ecclesiae: Quod contra tenorem pacis, hi qui adhaeserunt Ecclesiae tempore turbationis, bonis omnibus spoliati, exulare co∣guntur. Responsio Imperialis▪ Adhaerentes Domino Papae tempore turbationis contra Dominum Imperatorem, secure in Regno morantur: nisi forte qui officia & jurisdictiones exercuerunt, metu ponendi rationem, vel aliqui, ne causis civilibus vel criminalibus conveniantur, morantur extra Regnum: de quibus vult Dominus Im∣perator, quod secure redeant, si sibi & aliis conquerentibus (non tamen de eo, vel ejus occasione, quod Ecclesiae adhaeserunt) velint facere rationem. Sed cum de forma pacis tractatur, recordatur quod Dominus Papa contra eam & contra opinio∣nem fere omnium fratrum, detinet Civitatem Castellae. Pro qua detinenda, in prae∣judicium Imperii, recepit pecuniam, existente Domino Imperatore pro servitio ejus contra Romanos, & expendente proinde ultra Centum Millia Marcarum argenti: adeo quod magnum commodum inde est Ecclesia consecuta, tam de terra Romanis ablata, & sibi restituta, quam de libertate Ecclesiastica, reformata in Urbe, occasione servitii supradicti. Propositio Ecclesiae: De nepote Regis Tunicii, quem non permisit venire ad Apostolicam sedem, ad suscipiendum baptismi Sacramentum, sed captivum detinet. Re∣sponsio Imperialis. Quod nepos Regis Tunicii, non ut baptizaretur, sed ut aufuge∣ret mortem, quam praeminabatur Patruus suus, de Barbaria fugit in Siciliam. Non tenetur captivus, sed liber per Appuliam vadit: & diligenter quaesitus, si baptizari velit, omnino negat. Si tamen vult baptizari, Dominus Imperator acceptat & gau∣det, prout super hoc respondit alias Panormitanensi & Messanensi Archiepiscopis. Propositio Ecclesiae: De Petro Saraceno, fideli Ecclesiae, quem tenet captivum, in injuri∣am Ecclesiae: & fratre Jordane, qui tenetur captivus. Responsio Imperialis. Petrus Saracenus, tanquam inimicus Domini Imperatoris, & detractor ejus, tam in Urbe quam alibi, captus per eum. Item, non in negotium Regis Anglorum venit, sed tantum Literas ipsius attulit: ut si forte caperetur, capto parceremus, attentius sup∣plicantes. Quibus non obtemperavimus, quia Rex nescivit, quas mihi paravit insi∣dias. De fratre Jordane, quod ipsum nec cepit, nec capi mandavit: quamvis eum in sermonibus diffamaverat. Sed quia videtur a quibusdam fidelibus suis, qui no∣runt mores & versutias ejusdem fratris, quod status & mora ejus, si fieret in Mar∣chia Tervisii, & Lombardia, suspecta forent & nociva Domino Imperatori: praestita satisdatione, quod in Marchia vel Lombardia remanere vel morari non debeat, ip∣sum liberari mandabat, & assignari eum jussisset Domino Messanensi Archiepiscopo: si dictum fratrem in praedictum modum, super se recipere voluisset. Propositio Eccle∣siae:

De eo quod ipse seditionem movit in Urbe contra Ecclesiam, per quam intendebat Ro∣manum Pontificem & fratres suos à sua sede repellere, & contra privilegia, dignitates, & honores Apostolicae sedis, libertatem Ecclesiasticam conculcare. Responsio Imperialis. Seditio mota in Urbe contra Ecclesiam per Dominum Imperatorem, negatur. Sed cum ipse habeat fideles suos in Urbe, sicut praedecessores sui, tam Romani Principes, quam Reges Siciliae, soliti sunt habere, quia Senatores aliquando electi per potenti∣am adversariorum, eos offendere contendebant, astabat defensioni eorum: sicut astaret quoties in similibus expediret. Cessante vero causa, videlicet quod alius Se∣nator communiter electus fuit, cessavit turbatio supradicta: prout constat de rei evidentia, ex testimonio Panormitanensis & Messanensis Archiepiscoporum. Propo∣sitio Ecclesiae: De eo quod mandavit quibusdamfidelibus suis, ut Episcopus Praenestinus, Apostolicae sedis Legatus, detineretur. Responsio Imperialis. Super mandato deten∣tionis Episcopi Praenestini, respondit, quod nunquam mandavit, nec etiam id somnia∣vit Dominus Imperator: quanquam de eo id juste facere potu••sset, tanquam de ini∣mico suo. Qui, licet missus per Dominum Papam, tanquam vir Religiosus, tamen de mandato Domini Papae, ut ipse dixit, Lombardiam pro magna parte contra Domi∣num Imperatorem callide & perniciose subvertit, & Lombardos contra ipsum in quan∣tum potuit, animavit. Propositio Ecclesiae: Quod per eum impeditur negotium Terrae Sanctae, occasione discordiae quam habet cum quibusdam Lombardis: cum parata sit Ec∣clesia dare opem & operam efficacem, ut sibi & honori Imperii, super hiis, quae commissa sunt contra eum à Lombardis, congrue satisfiat: & Lombardi etiam ad hoc ipsum sint praeparati: moneatur super his omnibus, & responsum ejus significetur nobis. Responsio Imperialis. Super negotio Lombardiae dixit Dominus Imperator, quod illud multo∣ties commisit Ecclesiae, nec inde est aliquod commodum assequutus: nisi quod prima vice, condemnati sunt Lombardi in quadringentis militibus: quos Dominus Papa tali modo fecit ei solvi, quod ipsos contra ipsum Imperatorem misit in Regnum. Se∣cunda vice, condemnati sunt in quingentis militibus, quos non Imperatori, contra quem commissa erat injuria, sed sub protectione & ad requisitionem Domini Papae & Ecclesiae, quae offensa non erat, ultra mare transmitti pronunciavit, quod etiam nunquam factum fuit. Tertia vice, ad requisitionem Cardinalium, scilicet quondam Episcopi Sabinensis, & Magistri Petri de Capua, plene sicut Dominus Papa dictavit, commissum fuit dictum negotium Ecclesiae, nec unquam postea de hoc fuit verbum: nisi quando Dominus Papa novit, quod Imperator, postquam ei toties fuerat illusum, descendere cum exercitu a Germania in Italiam fe parabat, & tunc instanter petiit denuo negotium sibi committi: & Dominus Imperator, licet in eadem commissione naufragium saepe expertus fuisset, voluit tamen sibi committere ad certum diem & sub conditione, quod ad honorem suum & commodum Imperii firmaretur. Quam con∣ditionem Dominus Papa, prout per Literas suas constat, admittere noluit: quan∣quam ad praesens per Literas suas dicat, quod Ecclesia negotium ipsum, salvo jure & honore Imperii, fuisset diffinire parata. Et ex hoc patet, quod Literae ipsae sibi invicem manifestissime contradicant. Et ne praetendatur, quod in praejudicium Terrae Sanctae, velit Dominus Imperator jura Imperii in Italiam restaurare, qualiter Dominus Imperator negotium Terrae Sanctae assumpserit, nec duxerit negligendum, apparet per Literas suas responsales Regibus Orbis & Crucesignatis in Francia scriptas, qui ipsum in Dominum & rectorem exercitus elegerunt: per quas etiam respondit insuper eisdem, quod negotium ipsum de consilio Ecclesiae, tractare vole∣bat. Denique tamen super omnibus gravaminibus Ecclesiarum corrigendis, Nota∣rius Domini Imperatoris in specialem nuntium, sicut superius est propositum, est transmissus. Addidit praeterea Imperialis responsio, quod id quod enormius est, & in admirationem & stuporem omnium audientium verti debet, post recessum supra∣memoratorum Panormitanensis & Messanensis Archiepiscoporum, quibus Dominus Papa Ecclesiae gratiam pro Domino Imperatore promisit, & quod voluit unum & idem esse cum eo, Domino Imperatore, prout decuit, non modice hoc attentante, postquam sufficienter fuerat eis ad quaedam capitula nussa per eos, responsum, prout in eorum attestatione consistit, post ••ergum & in confusionem eorundem Archiepis∣coporum, eis omnino nescientibus, missae sunt Literae istae & Capitula interclusa Prae∣latis, quae licet speciem admonitionis contineant, sugillationem tamen Imperialis famae continent manifeste. Ultimo, generale verbum respondit & proposuit Do∣minus Imperator, quod cum ipse diu fuerit absens a Regno, & Regni statum ignore••, quicquid unquam in gravamine Ecclesiarum factum est, quod remaneat emendan∣dum,

integre & sine difficultate aliqua id emendari mandabit. Et nihilominus, propter umversale bonum, quod ex unione inter ipsum & Ecclesiam provenit, pa∣ratus est omnem prorsus securitatem, quae Ecclesiam & ipsum Imperium deceat, praestare Ecclesiae: quod ad honorem & exaltationem fidei Christianae, & ad hono∣rem & libertatem Ecclesiasticam conservandum, sit unum & idem cum Ecclesia, viribus & potentia sua ad hoc ex toto conversis. Datum, &c.

Haec postquam domino Papae intimata sunt, in vehementem iracundiam exarsit. Et* 1.3 seipsum justificans, omnia haec praedicta pro frivolis habuit & inutilibus sermocina∣tionibus, & sprevit quasi commenta contraria veritati. Scribens igitur Principibus & Magnatibus totius Christianitatis, tam laicis personis quam Ecclesiasticis, ab∣solvit quot quot eidem Frederico fidelitate tenebantur, ut non ei tene∣tentur quasi Domino obedire. Fecit etiam per omnes terras sibi obtem perantes sententiam latam in eundem terribiliter, praecipue autem in Anglia, solenniter publicari, eurn graviter diffamando, ipsum inimicum manifestum Dei & Ecclesiae af∣firmavit. Quod cum Dominus Imperator festina relatione cognovisset, tactus do∣lore cordis intrinsecus, prorumpentibus crebris suspiriis, amicis querimoniam gravem reponens scripsit, in haec verba.

Notes

• * 1.1

  Literae Nuncio∣rum.
• * 1.2

  Nota.
• * 1.3

  Mat. Paris, Hist. An. p. 479. 480. Imperator con∣queritur de in∣juriis sibi a Pontifice illatis.