The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

GREGORIƲS Episcopus, servus servorum Dei, Legato salutem. Ad tuam vo∣lumus* 1.1 notitiam pertinere, quod cum intentionis nostrae non fuerit, nec existat, ut beneficia Regni Angliae, quae ad praesentationem secularium per∣tinent patronorum, authoritate nostra cuiquam conferantur; nos nuper ex charissimi in Christo filii nostri Regis illustris, et nobili∣um virorum Comitum et Baronum Angliae insinuatione comperto, quod quidam in regno Angliae miles, in Ecclesia de Lathunun, Eboracensis Diocaesis, quam olim cuidam de partibus nostris Clerico, ignorantes quod praesentatio ad lai∣cum pertineret, contulisse dicimur, jus obtinet patronatus: Regis & nobilium eo∣rundem precibus inclinati, concessionem eandem auctoritate Apostolica revocantes, venerabili fratri nostro Archiepiscopo Eboracensi, nostris dedimus literis in mandatis, ut eum quem dictus miles and praefatam ecclesiam duxerit praesentandum, admittat & instituat in candem prout pertinet ad eundem, diuturnitate temporis cum per ipsum minime steterit non obstante, dummodo aliud rationabile non obsistat, distri∣ctius inhibendo, ne alicui de caetero liceat Ecclesias Regni praedicti, in quibus laici sunt Patroni, praeter eorum assensum Apostolicae sedis auctoritate conferre. Datum, &c. Per haec & his similia, perpendi potest in libra rationis evidenter (It is Matthew Paris his observation) quanti in his temporibus mundi senescentis, constet juris rigor et Ecclesiae re∣verentia, et pietas religionis. Solum enim datae sunt in direptionem et praedam possessiones personarum Ecclesiasticarum et imbellium religiosorum. Iamjam igitur in antiquum Chaos mundus ruere comminatur.

Tempore sub eodem Petrus Saracenus, this Popes agent in England (taken and kept* 1.2 Prisoner by the Emperor passing from England towards Rome, for acting against him) quem dominus imperator Fredericus in vinculis pro redemptione sua detinebat, ob∣tulit

decem millia librarum bonorum esterlingorum ut sic saltem redemptus & libe∣ratus, gratiam mereretur Imperialem. Quod annuit dominus Imperator, si Rex Angliae amicus suus pro tantae pecuniae solutione, & ne iterum Imperialem, ipse dict∣us Petrus Saracenus, vel aliquis suorum laederet dignitatem, occasione nacta ex hoc, fide juberet. Et scripsit etiam praedictus Petrus Saracenus ad dominum Papam & amicos suos, ut exhortarentur dictum dominum Regem Angliae, per dominum Legatum & alios Regi familiares, ut, sicut erat semper pronus & promptus, effundere pe∣cuniam suam in promotionem Romanorum, sese & Regnum suum obligaret ad prae∣dicta. Cum igitur dominus Legatus hujus negotii diligens esset mediator & procu∣rator, dicebat, quod nullo modo posset suo Nuntio incarcerato deesse honeste. Do∣minus Rex autem videns paratam sibi muscipulam, & quantum esset periculum regni ipsius, id suis Romanis nihil curae esse, dummodo sua salvarentur sibi, profilit in verba iracundiae: jurans, quod poenituit ipsum, quod Le∣gatum in regnum suum, qui bona terrae jam dissiparet, et confun∣dens fasque nefasque, relictis honestis viris Angliae, advocasset. Facta est igitur Anglia eo tempore sub talibus Potentatibus, quasi vinea, quam vindemiant omnes qui praetergrediuntur viam, non habens ullam maceriam includentem, aut custodem vel vigilem satis diligenter excubantem. Nam quod semel vetuit, permittit iterum tepor Ecclesiasticus.

The same year there fell out sundry contests between the Archbishop of Canter∣bury* 1.3 and the Monkes there, and the Bishop of Lincolne and his Dean and Canons, about their Jurisdictions, Priviledges and Visitations, which begat Appeals to Rome, thus related. Eo quoque tempore, aggravavit dominus Archiepiscopus Edmundus manum suam super Monachos suos. Et interdicta est Ecclesia Monachorum Cantu∣ariensium; & novum quem sibi elegit Conventus Priorem, cum ipsis electoribus sen∣tentia excommunicationis innodavit. Lincolniensis quoque Episcopus, religioso∣rum* 1.4 in sua Diocaesi, factus est malleus et immanis persecutor. Nimirum in suos Canonicos propriae Ecclesiae Cathedralis, qui eundem creaverunt, insurgens, exegit instanter, ut postposito decano Lincolniensi, ab ipso Episcopo, contra consuetudinem ecclesiae infra tempus cujus non extat memoria, visitarentur. Ipsi vero insistentes appellationi, tempusque protelantes nimiumque altercantes, tandem compromiserunt in Arbitros: scilicet; dominum Episcopum Wigorniensem W. & ejusdem Archidiaconum, & Magistrum A. de Blesciles, Qui si non Canonice processissent, liceret utrique partium, ad Dominum Papam iterum appellare, ces∣sante interim utraque partium a visitatione. In qua adjectione, hoc, Cessante in∣terim utraque partium a visitatione, videtur pars Canonicorum periclitari: Epis∣copus enim nunquam visitavit, nec potest cessare qui nunquam incaepit: sicut nec Diogenes, quae nunquam habuit cornua amittere. Veruntamen Decanus, pro quo Canonici certaverunt, visitare cessaret, & sic videtur possessione privari vel ad horam, unde murmure multiplicato, caepit oriri scandalum gravissimum. Mo∣ta igitur lite & controversia usque ad iracundiam, non permiserunt Canonici Epis∣copum in Capitulum, nec ullam super eos facere visitationem: Et p••••••tuit gravi∣ter super se talem Episcopum de tam hu••••li creasse, & hoc publice coram ipso eodem Episcopo protestabantur. Facta contentione magna, & utrobique inutiliter profusis expensis non modicis, appellatum est ad praesentiam Domini Papae: Constituto magistro Odone de Kinkenni Advocato, ex parte Capituli: Uno dierum casus contigit admirabilis. Dum unus Canonicorum, causam fovens Capituli, ser∣monem faciendo populo in medio illius nobilissimae Ecclesiae Lincolniensis, queri∣moniam reposuit coram omnibus, de oppressionibus Episcopi, & ait: Et si nos taceamns, lapides reclamabunt. Ad quod verbum, quaedam magna pars Ecclesiae corruit dissoluta.

This year Magister R. de Meideneston, Episcopus Herefordensis, sponte cedens* 1.5 Episcopalis, Episcopatui, 16. Calendas Januarii, habitum fratrum minorum apud Oxoniam accepit.

The same year there arose sundry contests and transactions, about the election of Bishops thus reported.

Sub eisdem temporibus cassati sunt, Rege procurante (eo quod propositum suum ad* 1.6 votum non processerat de electione Willielmi Electi Ʋalentini) Electus Norwicensis, Prior ejusdem domus, vir discretus, & per omnia commendabilis, & postulatus in Episcopum Wintoniensem, Episcopus Cicestrensis, scilicet Domiuus R Cancellarius, vir fidelis & discretus; & fere inter omnes Aulicos singularis columna veriratis. The King soon after repented of this unconsiderate action, not only in vacating his election, but taking the great seal from him, whereupon he courted him to resume his Chancellors Office, which be refused to do.

Tunc temporis, Rex dolens de facto suo nimis enormi & indiscreto, quod do∣minum* 1.7 Episcopum Cicestrensem, Cancellarium, qui irreprehensibiliter officium suum diu ante administraverat, secus quam deceret, ablato sigillo, à se & Curia sua repulerat, eundem blanditiis & promissis attentavit revocare, Sed ipse malens quietem quam curas: & emolumentum sigilli quam pericula: noluitincidere in la∣queos quos evasit; recordatus qualiter ipsum vocatum, & instanter postulatum ad Episcopatum Wintoniensem, cassari perperam procuravit Dominus Rex, cui tam diu tam fideliter, patrique ejus in alio obsequio, ministravit.

Radulphus Bishop of Coventry deceasing, the Monks obtaining a License from the King to Elect a new Bishop, resolved to chuse such a one in the Kings favour, as he would not probably refuse.

Et tunc temporis circa festum Sancti Matthiae, Monachi Coventrenses, videntes* 1.8 Regem in electionibus processum canonicum procaciter semper im∣pedire: nec in aliquem electum ab eis consentire, nisi cui favor Regi∣usinclinasset; ne amplius Ecclesia sua, per diuturnam & morosam expectationem, pateretur dispendia & damna irrestaurabilia: dominum Willielmum de Raele, domi∣ni Regis Clericum specialem, virum discretum, & legum terrae peritissimum, in Episcopum suum & animarum suarum pastorem, (utpote eum, in quo rationabili∣ter naevus reprobationis vel contradictionis non apparuit) unanimiter & communi consensu elegerunt.

But he taking time to deliberate, whether he should accept of their Election, was in the interim chosen Bishop of Norwich, which Election he embraced, refusing that of Coventry. Whereupon the Monks of Coventry proceeded to elect another, who absolutely refused to accept thereof, though much importuned both by the Monks and Canons of Lichfield, * 1.9 who claimed a voyce and right in the Election, which Matthew Paris thus reports.

Monachi quoque Coventrenses, qui jam composuerant honestam formam eligendi,* 1.10 cum Canonicis Lichfeldensis Ecclesiae, unanimi consensu Willielmum de Raele, cum, ut praelibatum est, sibi in Episcopum suum elegissent, timentes ne si alium quam Re∣gi specialem accepissent, Rex in faciem contradicens, eos more solito inquietasset: pendens electus idem Willielmus adhuc haesitasset, & adhuc, utpote vir mirae pruden∣tiae & experientiae, eventus futuros libra rationis trutinaret: videntes Monachi Norwicenses, se jam expectasse nimis, eo quod eundem Willielmum in Episcopum suum non elegissent, in qua electione nec Regem, nec alium offendissent, statim in unum convenientes, ipsum Willielmum de Raele, sibi in Episcopum suum elegerunt. Ipse vero Willielmus, Episcopatui Norwicensi, spreto alio Episcopatu quem favore subaravit, adhaesit. Maluit enim manere cum Anglicis in Anglia, quam cum in∣domitis Walensibus in Walliae contermino.

After which he was consecrated Bishop of that See. •• Anno quidem eodem Willielmus* 1.11 de Raele rite in Episcopum electus Norwicensem in Ecclesia sancti Pauli Londinensi, ab Aedmundo Cantuariensi Archiepiscopo, praesente infinita Praelatorum & Magna∣tum multitudine, munus consecrationis accepit. Cujus cum prognosticum esset, Gaudium est Angelis Dei super uno peccatore poenitentiam, &c. Omnes bonam spem de ipso conceperunt, ut quasi alter Matthaeus, qui de telonia ad Apostolatum & Evan∣gelii auctoritatem, sic de curiali occupatione ad magnae sanctitatis culmen subvo∣larat.

The Monks of Coventry thus defeated of their expectation, proceeded to a new ele∣ction, and chose Nicholas de Fernham for their Bishop, who refused to accept thereof, both in respect of his own insufficiency to undergo the weight and burden thereof, and in regard the Monks elected one, and the Canons another, which made the businesse litigious, whereupon he constantly refusing it; the Monks of Coventry con∣sented

to his Election, yet he still peremptorily resolved not to accept thereof; whereupon they at last chose Simon de Pate shall, who accepted it.

Eodem tempore, postulato sive electo Willielmo de Raele ad regimen Ecclesiae Nor∣wicensis,* 1.12 & assensum tam populo praebente, quam Clero, Monachi Coventrenses in∣stanter procurarunt in negotio suo de aliquo idoneo pastore sibi eligendo, ne merito reprobanda electione amplius vexarentur: Elegerunt igitur Magistrum Nicholaum de Fernham, virum optime literatum, & quod pluris est, multiplici virtutum gratia decoratum, statura elegantem, discreto sermone facundum, vultu & gestu maturum & modestum; ne naevus reprobationis propositum eorum possit impedire. Quod cum Rex acceptasset, & Clerus, & populus: Magister Nicholaus, ut vir profundi pectoris, videns rem esse litigiosam, & in confinio Regionis Anglicanae, & reputans se more humilis & discreti, tanto oneri insufficientem, ponderansque tot animarum custodiendarum onus periculosum, in reddenda ratione, noluit aliquo modo ad∣quiescere, sed oblatum onus cum honore constanter refutando, resignavit. Erat nempe res ita litigiosa inter Monachos & Canonicos, quod affirmaret pars Ca∣nonicorum tunc debere eligere, eo quod juxta formam, qua conquievit lis inter eos mota, celebrata electione una per Monachos, secunda electio ad Canonicos devolve∣retur. Sed Canonicis talia proponentibus, Monachi responderunt, electionem an∣nichilatam ad effectum non pervenisse, nec finem fuisse sortitam per eventum non opinatum, quem ordinatio divina, non sua praemeditatio, quae omnia secundum vo∣luntatem suam dispensat, disposuerat. Dixerunt Canonici: Nolumus vos ignorare, quod placet nobis electus vester, qui etiam ad majorem dignitatem sufficeret; sed nobis forma displicet eligendi, cum ad nos jure devolvatur electio, non ad vos, & hoc bene per factum nostrum probavimus. Elegimus enim nobis Decanum nostrum in Episcopum & custodem animarum nostrarum. Et cum insonuisset tumultus, qui comminaretur dam∣nosam imminere discordiam, Decanus vir pius, & discordiam volens terminare, ex∣altando vocem in publico, ait: Sinite, sinite, nescio qua ratione me insufficientem ad onus Episcopale ass••mpsistis. Cota mente, to••o corde contradico, et cedo: Sed qui∣escat iste tumultus, & adhareamus omnes unanimiter illi bono viro, de quo tanta bona prae∣dicantur hac vice; Salvo tamen jure suae Ecclesiae utrobique, miserunt omnes unani∣miter, tam Canonici quam Monachi, ad dictum Magistrum Nicholaum, significantes, quod omnes qui prius dissidebant, in unum jam convenerant, ipsumque elegerant: suppliciter exorantes, ut honorem, licet onerosum, sibi in Domino, & pro Domino oblatum, gratanter suscipere dignaretur. Quibus Magister Nicholaus respondit: Grates vobis rependo multiplices junctis manibus, vos amici & Domini mei, tam Canonici quam Monachi, in quorum oculis tanti eram, ut me qualem qualem in pastorem vobis ele∣gistis. Sed, amici mei, sufficit mea conditio mihi, & me gravat jam commissum onus ve∣hementer, & cura ac custodia ratio{que} animarum mihi commissarum, sollicitat & perter••et. Quiescite igitur, quiescite, fratres charissimi, amplius me in hoc negotio inquietare. Dico enim vobis praecise, sive consentiatis, sive non, non adquiesco. Quod cognoscentes alii, inito consilio, elegerunt se∣cundum praedictam formam, Dominum Hugonem de Pateshull (filium praeclari viri Domini Simonis de Pate shull, cujus sapientia aliquando tota Anglia regebatur) Ca∣nonicum Sancti Pauli Londinensem, & Domini Regis Cancellarium, in Episcopum & custodem animarum suarum. Ipse vero, ut vir honestus & discretus, habita delibera∣tione morosa, cogitans de illo Apostolico, scilicet: Qui bene administrat, bonum gra∣dum sibi adquirit, & alibi: Qui Episcopatum desiderat, bonum opus desiderat: tandem motus & misertus super Ecclesiae desolatione, & lachrymis petentium, laboribus, cu∣ris, & expensis, adquievit, ut tristitia eorum in gaudium verteretur. Which election was consirmed the year following. † 1.13 Eodem tempore confirmata est electio Hugonis de Pateshull, electi Coventrensis. Qui cum Thesaurarius Domini Regis per aliquot an∣nos antea fuisset, & se ibidem irreprehensibiliter habuisset; sedens ad Regis Seaccari∣um, accessit ad omnes Barones Scaccarii sedentes ibidem, secundum solitum ordinem suum, & cum omnes assurgerent ei, solitum honorem impendentes, ait eis; Amici mei, et socii charissimi, valedico vobis, non recedens unquam a vo∣bis, sed a Scaccario: vocavit me Dominus, licet indignum, ad Regimen animarum. Et cum prorupissent in singultus verba sequentia, omnes singulatim os••ulatus est, pro recessu ipsius tenerrime lachrymantes. (A good presi∣dent for all Bishops, to desert all secular offices and imployments, when called to the cure of souls, sufficient to take up a whole man.)

This year the Dean and Canons of London, in the Bishops absence, presumed to Excommunicate the Mayor of London and his Officers, and to Interdict the Church of St. Paul; after which the Bishop and some other Prelates threatned to Interdict the whole City of London, only for apprehending Ranulphus Brito, a Canon of St. Pauls, in his house near the Church, and carrying him Prisoner to the Tower of London by the Kings command, (being accused of High Treason by one William) un∣less he were forthwith released, & absolutely discharged, enforcing the King thereby to release him without any conditions, to prevent the Cities Interdict, much against his will, in high affront of his Regal Authority and Prerogative, a 1.14 Sanctuary ex∣tending not to this case, thus chronicled to posterity. b 1.15 Ranulphum quo{que} Britonem, Clericum, & Ecclesiae Sancti Pauli Londinensis Canonicum, qui aliquando Domino Regi fuerat familiaris, etiam Thesaurarius, criminaliter (Willielmus) accusavit. Quem Rex, cum haec audisset, capi praecepit per Literas suas, quas Majori Londinensi, scilicet Willielmo Goimero (sive Girardo Bat) destinavit, & in Turri Londinensi de∣trudi compeditum. Cui Major, c 1.16 plus quam Deo obediens, Regia praecepta prae∣cipitanter effectui mandavit. Ipsum enim Ranulphum a domo sua, quae vicina est Ecclesiae Sancti Pauli, truculenter extraxit, & in Turri Londinensi vinculis ferreis, quae vulgariter annuli nuncupantur, inclusit mancipatum. Quo cognito, Decanus Londinensis, scilicet Magister G. de Lucy, cum suis Concanonicis (quia Episcopus tunc praesens non fuerat) sententiam excommunicationis dedit in con••i••enti genera∣lem, in omnes tantae enormitatis praesumptores, Ecclesiam Sancti Pauli supponens Interdicto. Rex autem admonitus per Episcopum, cum errores non correxit, & mala malis comminando cumulasset, Episcopus totam Civitatem Londinensem sibi sub∣jectam, erat Interdicto suppositurus: (Such was his daring insolency in this case.) Cum autem parati essent tam Archiepiscopus Cantuariensis, quam Legatus, & Episco∣pus Londinensis, & multi alii Praelati, manum aggravare, Rexdictum Ranulphum, licet invitus, solvi, et in pace dimitti praecepit: Sed cum voluisset addidisse conditionem, scilicet istam, ut reservaretur, ut eum promp∣tum exponerent, quando placeret ei ipsum accusare: respondit Ec∣clesia, (such was their undutifull peremptory deportment towards their Soveraign,) quod nullo modo sub hac forma eum quasi incarceratum custodirent, sed absolutum reciperet Ecclesia, sicut liberum & absolutum eum in domo sua Regii satellites vio∣lenter rapuerunt. Dimissus est igitur eo modo Ranulphus, edoctus experimento, quanta volubilitate Aulicos Fortuna edomat, ab aula Regia se retraxit castigatus.

This year, many Nobles and others having by the Popes Bulls and Instigation* 1.17 taken up the Cross for relief of the Christians in the holy Land against the Sarazens, both in France, England, and elsewhere, when they had provided themselves for that expedition, were suddenly prohibited by the Pope, on purpose to imploy all the Forces and Monies raised for this exploit against the Greek Church, and the Emperor Frederick▪ (whom he had now re-excommunicated and deposed) refused to obey the Popes Countermand, resolving to proceed in this their expedition, as these Narra∣tives will inform us, and into what snares thousands were drawn to their undoing by this Papal Cheat. * Per idem tempus congregati sunt Nobiles Crucesignati Fran∣ciae* 1.18 & adjacentium provinciarum in Civitate nobili, quae dicitur Lugdunum, ut ibi∣dem de assumendo itinere suo diligenter contractarent: Et dum conciliarentur, ecce ex parte domini Papae nuntius destinatus festinanter advenit, qui sicut ante omnes ad proficiscendum urgentet stimulaverat, & stimulando persuasit; sic vice versa, omnes ne iter arriperent, dissuasit, & ex parte domini sui Papae praecepit, ut ad propria propere remearent, & authenticum domini Papae super hoc monstravit universis. Ad quod unanimiter responderunt: Vnde haec in Romana Curia & in Papa mul∣tiplicitas? Nonne nobis hic terminus, hic locus per Legatos, & Papales praedicatores, multo tempore transacto praefixus est ad tran∣situm? Secundum dicta & promissiones praedicatorum ad iter pro Deo succin∣gimur; Victualia & arma, & quaeque nobis necessaria, paravimus: terras nostas cum omni supellectili nostra, & domibus, vel impignoravimus, vel vendidimus: amicis nostris valediximus: Thesauros nostros in terram sanctam praemisimus: adventum nostrum praenuntiavimus: portui appropinquavimus: & mmc ad ne∣gotium Crucifixi mpediendum, mutatis verbis, insurgunt Pastores nostri? Et non modicum indignati, pene insurrexerunt in Nuntium Papae,

si non Praelatorum discretio furorem populi temperasset: who were justly incensed for this gross abuse.

Nec mora, domini Imperatoris Nuntii, ne inconsulte & festinanter transirent, sine* 1.19 ducatu & comitatu ipsius Imperatoris, diligenter persuaserunt super hoc Imperiales illis directas disserentes. In quarum tenore eleganter & sufficienter excusavit do∣minus Imperator sui transitus omissionem. Unde Crucesignatorum miserabilis facta est conditio. Dissipatum est enim consilium eorum, & facti sunt arena sine calce, aut maceria sine caemento. Redierunt multi ad propria murmurantes & obloquen∣tes, & aliquorum Praelatorum falsas assertiones detestantes. Multi vero per maris discrimina intrantes portum Marsiliae, versus Terram sanctam cum magna desperati∣one velificarunt: quorum in Sicilia multi, majorum adventum praestolantes, tem∣pus eorum expectarunt. Multi vero, ex licentia & benevolentia Imperatoris, peti∣erunt Brundusium.

Temporibus sub eisdem, dominus Papae dedit in mandatis Legato, ut distincte* 1.20 prohiberet Crucesignatis (in Anglia) contra propositum terminum a praedicato∣ribus sibi praefixum, & intentionem & spem suam, quam ex pollicitis praedicantium praeconceperant, ne iter versus Terram sanctam arriperent, usque ad vernum tempus, & passagium quod est in Martio: sin autem, concessa sibi peccatorum indulgentia non gauderent.

Hereupon (in opposition to this Popes Prohibition and Designs) Sub iisdem diebus,* 1.21 in crastino scilicet sancti Martini, convenerunt Magnates Angliae Crucesignati apud Northampton. de itinere suo in Terram sanctam arripiendo contractaturi. Et ne per cavillationes Romanae Ecclesiae honestum votum eorum impe∣diretur, nec ad effusionem sanguinis Christiani, vel in Graeciam, vel in Italiam, prout instillatum in eorum auribus fuerat, distoroueretur, juraverunt omnes, se in terram sanctam in expeditionem Ecclesiae sanctae Dei illo anno migraturos. Quorum Primus juravit Comes Ri∣chardus, omnium aliorum primicerius, super altare majus in Ecclesia omnium san∣ctorum, in medio Civitatis; Et post eum Comes G. Marescallus, si possit antea cum Rege concordari, idem repetiit sacramentum. Cui Comes R. Non idcirco omittas charissime sororie; hoc enim onus mihi assumo. Post ipsum Richardus Sward. & post eum Henricus de Trublevilla; & deinde Nobiles multi, quos longum esset di∣numerare. Qui omnes uno humero & animo se ad obsequium crucis viriliter ac∣cinxetunt.

* 1.22 Consuluit autem per Epistolas suas Dominus Imperator Universitati Crucesig∣natorum, (upon a different account from the Pope) quod licet parati essent, & grave illis videretur, patienter tamen expectarent, neciter Hicrosolymitanum ac∣ciperent, donec quiescente spiritu iracundiae Papalis, gaudens eos comitaretur; quia parata fuit contra eos Orientalium ad certamen armatorum infinita multitudo. Quod cum alii contempsissent, indignans Imperator, prohibuit, ne Exercitui Fran∣corum victualia de terris suis uberrimis finitimis, Apnlia scilicet & Cypro, & aliis terris suis venalia ministrarentur, vel sub ulla forma transportarentur. Quo audi∣to, Saraceni caput extulerunt, & Christianis assumpta audacia, damna multa in cor∣poribus & possionibus intulerunt, incendia & strages audacter exercentes. Et ad cumulum dolorum, Graecia suum Antipapam Germanum contra Romanam Ecclesiam erexit: Et Dominus Imperator, sratrem Heliam contra Pa∣pam opposuit, qui summus minister fuit aliquando ordinis minorum, & Praedicator nominatissimus, & sic coeperunt mala multiplicari super faciem terrae; Absolvit enim quos Dominus Papa ligavit anathemate, & generatum est scandalum in ecclesia. Illo enim summo procuratore machinante, Ecclesia Romana super usuris, et simonia, et rapinis variis reddebatur infamis, et filii in privignos convertebantur. Asserebat enim ipse praedictus frater Helyas, dominum Papam contra jura Imperii debacchari, pecuniam tantummodo sitire, & variis argumentis extorquere, preces, missas, exhortatiooes, & omnia (quae solent oppressos a persecutionibus liberare) non curare; sicut scriptum est, Petrus autem servabatur in carcere, oratio autem fie∣bat* 1.23 ab Ecclesia sine intermissione pro eo. Fraudem etiam facere de pecunia collecta ad succursum rerrae sanctae; scripta etiam ad beneplacitum suum in camera sua

clam, & sine fratrum assensu, Et etiam vacuas, sed bullatas, multas Nunti∣is suis tradere, ut in eis quod eis foret beneplacitum scriptitarent, quod erat horribile; & alia multa enormia imposuit domino Papae, ponens os suum in coelo. Propter quod dominus Papa eundem Helyam excommunicavit:* 1.24 instead of refuting, or reforming these injuries, crimes and execrable abuses.

Soon after Richard Earl of Cornwall, accompanied with many Nobles, Knights and Soldiers, according to their Oath, departing out of England, and travelling through France towards the holy land against the Popes Prohibition, thereupon he sent them a new Inhibition. * 1.25 Cum Comes R. ad S. Aegidium pervenisset, venerunt ad eum unus Legatus, & Archiepiscopus Arelatensis, authoritate Domini Papae consulentes & in∣hibentes, ne Comes transfretaret. Quod cum Comes vehementer admirans re∣darguisset, asserens, se credidisse veritatis firmitatem inesse dictis Apostolicis, & suis quos misit Praedicatoribus, moleste tulit nimis tales inhibitiones, & dixit: Om∣nia mihi ad transitum praeparavi, valedixi amicis, praemisi thesaurum & arma mea; naves paravi jam meis victualibus oneratas: & nunc mutato verbo, transfretare cum jam ad mare navem intraturus perveni, prohibet Papa, qui dicitur Successor et Uicarius Jesu Christi (qui nunquam verbi sui transgressor fuisse perhibetur) ne ad servitium Christi properem, ad omnia jam accinctus. Et cum viderent Legati illi, quod transitum suum nequirent impedire, coeperunt persuadere, ut relicto portu Marsiliae, intraret mare in portu qui dicitur Aquae m••rtuae. Quod omnes de exerci••u abhorruerunt, propter loci corruptionem & infirmitatem, & dis••uaderunt. Co∣mes igitur▪ detestans Romanae Ecclesiae duplicitatem, cum magna mentis ama∣ritudine Marsiliam tenebat, spretis Legatorum fallacibus et ambiguis sermo∣ciuationibus; & primo ad Rokam veniens, ibi classem totam ordinavit & oneravit. Misit autem ad Imperatorem status sui notitiam, & significavit ei Papalem mu∣scipulationem per Nuntios sibi speciales, Robertum de Tuinge militem, & alios. Et in septimana infra octavas beatae Mariae sese vasto mari navigandum commsit; and arrived safely in the holy land, where he was received with extraordinary joy, pro∣cessions, pomp, as well by the Prelates and Clergy, as of the Nobles, Soldiers and people, notwithstanding the Popes Inhibitions which then grew very contemptible, as well as his brutish Anathemaes.

Pope Gregory the ninth bearing an inveterat, implacable malice against the Emperor Frederick the second, (notwithstanding his * 1.26 former seeming reconciliation to him) intending to excommunicate, and depose him from his Empire the second time, caused sundry false Rumors, as he had formerly done, to be raised and scatter∣ed in all places to blast his Reputation, as if he were rather an Atheist or Mahometan, then a real Christian; when as these Antichristian slanders, and proceedings against the Emperor, demonstrated this Pope to be more Atheistical and Ethnical then Fre∣derick, in the judgement of all unprejudiced persons.

Ejusdem temporis curriculo, fama Imperatoris Frederici admodum est obfuscata & maculata, ab invidis inimicis & aemulis suis. Imponebatur enim ei, quod va∣cillans,* 1.27 & etiam exorbitans in fide Catholica, dixerit quaedam verba, ex quibus elici & suspicari potuit, non tantum fidei Catholicae in eo imbecillitas, quin imo, quod gravius & multo pejus est, manifestae & maximae Haeresis, & dirissimae blasphemiae enormitas detestanda omnibus fidelibus, & plane execranda. Fertur enim eundem Fredericum Imperatorem dixisse (licet non sit recitabile) tres praestigiatores callide & versute, ut dominarentur in mundo, totius populi sibi contemporanei universita∣tem seduxisse, videlicet Moysen, Jesum & Mahometum. Et de Sacratissima Eucharistia quaedam nefanda & execrabilia deliramenta & blasphemias, impie protulisse. Absit, absit, aliquem virum discretum, nedum hominem Christianum, in tam furibundam blasphemiam, os & linguam reserasse. Dictum etiam fuit ab aemulis suis, ipsum Fre∣dericum Imperatorem plus consensisse & credidisse in legem Mahometi, quam Jesu Christi; & quasdam Meritriculas Saracenas fecisse concubinas. Surrepsitque murmur in populum (quod avertat Dominus a tanto Principe) Saracenis a multo tempore ipsum fuisse confoederatum, & amicum fuisse plusquam Christianorum, & id indiciis multis probare conabantur ipsius aemuli, qui famam suam conabantur obfuscare. Si peccabant, vel non, novit ipse qui nihil ignorat.

Moreover this Pope fomented the Rebellions of the Millanois against the Em∣peror,* 1.28 refusing to aid him in his just wars against them, being much offended with the King of Englaend for sending both aid of men and monies to him: where∣upon

the Emperour thus continually affronted by him, marched into Italy, seised upon the greatest part of Sardinia, surrendred to him Anno 1239. as appertaining to the Empire; for which and other pretences, this Pope thundred out a new excom∣munication aganst him; published in all Countries, Churches with Bell, book and Candle, especially in England, absolved all his Subjects from their Oaths of Allegi∣ance, deposed him from his Empire, and profered it to the French Kings Brother; All which occasioned this Emperour for vindicating his own Innocency, detecting this Popes Impiety, rapines, slanders, and Antichristian practices, to send abroad seve∣ral Notable Letters, and the Pope to scatter abroad scandalous Libels and answers to them, which because for the most part writen, but all of them sent to the King, Bishops and Nobles of England, and Popes Legate there residing, recorded by Matthew Paris, and pertinent to my general Theam, I shall transcribe at large.

Ipso quoque anno, dum in Italia dominus Imperator hyemaret, redditae sunt* 1.29 ei opulentis••imae Insulae in mari Mediterraneo sitae, & Civitati Pisanae proximae: scilicet Sardiniae pars maxima & potissima. Cujus Insulae jus, ad Patrimonium Beati Petri specialiter pertinere perhibetur. Imperator vero, ipsam ad imperium spe∣ctare ab antiquo asseruit; & per occupationes & alia ardua negotia Imperi∣alia, Imperatores ea amisisse; ipsum ideo eam ad Corpus Imperii revocasse. Ego vero juravi, ait, ut jam novit mundus, dispersa Imperii revocare: quod non segniter adimpleri procurabo. Misit igitur do∣minus Imperator filium suum, ut sibi oblatam reciperet praedictae Insulae, contra prohibitionem Domini Papae, portionem. Quod cum summa indigna∣tione Dominus Papa accepit, ex tunc in manifestam consurgens ultionem: jactu∣ram enim magnam reputavit. Est enim institorum refugium, naufragorum solati∣um, profugorum asylum Insula Sardiniae: quatuor Principibus, quos Judices vo∣cant, gubernata. Jactura est gravis, sed modus jacturae multo gravior, & injuria videbatur: & odium inter eos natum, quasi vulnus inveteratum, saniem gene∣rabat.

Eodem Anno, in Quadragesima, dominus Papa cum vidisset facta Imperator is* 1.30 nimis temeraria, & dicta sua peccata suum excusantia, scilicet, quod faventibus quibusdam Magnatibus & Judicibus Sardinicis, terram & Castra Episcopi Sardini∣ci, sibi accepisset & tenuisset, & constanter assereret, ea esse de substantia Im∣perii, seque primo suo et maximo sacramento jura Imperii servare pro posse, nec non et dispersa congregare: ira vehementissima com∣motus contra Imperatorem, gravissimas contra eum proponens quaestiones & reponens querimonias, scribens & scribendo constanter & diligenter persuadens, per plures & pluries Nuncios solennes; quorum Authoritas meruit exaudiri, ut ablata restitueret, & desineret Ecclesiam suis possessionibus viduare, quam con∣stat diuturna temporis praescriptione praedotari. Et more prudentis Medici, qui nunc fomentis, nunc ferro abscisionis, nunc vero utitur adustione, verba inter∣miscens blandis comminatoria, terribilibus amicabilia. Sed cum Imperator proca∣citer renuisset, & sua facta quibusdam causis apparentibus ratione fultis excusasset, Dominus Papa tunc praesentibus Cardinalibus Dominica Palmarum, * 1.31 in spiritu ferventis itacundiae, Fredericum dictum Imperatorem, ac si jam a culmine Imperii dejecissent eum, solenniter excommnnicavit, tradens eum Sathanae in interitu terribiliter possidendum. Et eis∣dem verbis utentes, quasi in fremitu furoris intonans, omnes audi∣entes vehementer compulit adterrorem.

Excommunicamus & anathematizamus ex parte Dei omnipotentis, Patris & Fi∣lii, & Spiritus Sancti, & auctoritate Apostolorum Petri & Pauli, Fredericum di∣ctum Imperatorem, pro eo quod contra Romanam Ecclesiam seditio∣nem iniit in Urbe, per quod intendebat * 1.32 Romanum Pontificem et fratres suos a sua sede repellere, et contra privilegia, dignitates, et honores, Apostolicae sedis Libertatem, nec non et Ecclesiasticam conculcare, contra juramenta, quibus super hoc Ecclesiae Romanae tenetur, temere veniendo. Item excommunicamus & anathematizamus eundem, pro eo quod venerabi∣lem fratrem nostrum Episcopum Prenestrensem, Apostolicae sedis Legatum, ne in Lega∣tione

sua procederet, quam in Albigensium partes pro corro boratione Catholicae fi∣dei sibi commisimus curam, per quosdam fideles suos mandavit impediri. Item, ex∣communicamus & anathematizamus eundem, pro eo quod non permittit quasdam cathedrales, & quasdam alias vacantes ecclesias in Regno ordinari, & hac occasione periclitatur libertas ecclesiae, perit fides, quia * 1.33 non est qui proponat verbum Dei, nec qui regat animas, deficiente pastore. Et sunt nomina dictarum ecclesiarum va∣cantium, Cathanensis, Reginensis, Accriviarensis, Squilatensis, Resensis, Proten∣tinensis, Hydrontine••sis, Policastrensis, Saretinensis, Aversanensis, Valvensis, Molopolitensis, Polimane••ensis, Melfrensis, Rapellensis. Monasteria vero sunt ista: V••rnu∣sinum, & sancti Salvatoris Massanensis. Item excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod in Regno Clerici capiuntur et incarcerantur, proscri∣buntur et occiduntur. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod non permittit Soranam Ecclesiam reparari. Item, excommunicamus & Ana∣thematizamus eundem, pro eo quod nepotem Regis Tunicii, venientem ad Ec∣clesiam Romanam pro suscipiendo Baptismatis sacramento, detinet, nec venire per∣misit. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod Petrum Saracenum, nobilem Civem Romanum, ex parte Regis Angliae ad sedem Apostoli∣cam venientem, cepit & detinet carceri mancipatum. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod terras Ecclesiae, scilicet Ferrariam, Pingno∣gomam, Bendoniam, F••rrarianensem Diocesim & Condonensem, Lucanensem Dioce∣sim, & terram Sardiniae occupavit, contra juramentum, quo super hoc Ecclesiae tenetur, temere veniendo. Item, excommunicamus & Anathematizamus eun∣dem, pro eo quod terras quorundam nobilium de Regno, quas Ecclesia tenebat ad manus suas occupavit & devastavit. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod quasdam Ecclesias Cathedrales, videlicet, Mons Rega∣lis, Cepheladensis, Cathanensis, Squilatensis, & quaedam monasteria, videlicet Mil∣litensis, sanctae Eufemiae terrae Majoris, & sancti Johannis in Lamis, bonis suis spoliavit. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod multae Ecclesiae Cathedrales, & aliae Ecclesiae & Monasteria de regno, per iniquam de inquisitionem fuerunt fere bonis omnibus spoliata. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod in Regno Templarii & Hospitalarii mobilibus & immobilibus spoliati, non sunt juxta tenorem pacis integre restituti. Item, ex∣communicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod talliae & exactiones contra formam pacis, ab Ecclesiis & Monasteriis pro ipso extorquentur in Regno. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, pro eo quod in Regno Ec∣clesiarum Praelati & Abbates Cisterciensis & aliorum Ordinum, compelluntur per singulos menses dare certam summam pecuniae pro constructione castrorum novorum. Item, excommunicamus & Anathematizamus eundem, quod contra tenorem pacis, hi qui adhaeserunt Ecclesiae bonis omnibus spoliati exulari coguntur, tanquam pro∣scripti, uxoribus & liberis captivati. Item, excommunicamus & Anathematiza∣mus eundem, pro eo quod per ipsum impeditur negotium terrae sanctae, & repara∣tio Imperii Romani. Omnes autem qui juramento fidelitatis ei tenentur astricti, ab ejusdem observatione juramenti decernimus absolutos, ne sibi fidelitatem observent, districtius inhibentes, quam diu fuerit vinculo excommunicatio∣nis astrictus. Super oppressionibus & aliis gravaminibus nobilium, pauperum, viduarum, orphanorum, & aliorum de Regno, pro quibus idem Fredericus alias juravit stare mandatis ecclesiae ipsum intendimus amovere, & in ipso negotio, dante domino, procedemus sicut justum fuerit procedendum. Porro, pro omnibus & singulis supradictis, pro quibus dictus Fredericus a nobis diligenter fuit admonitus, & frequenter, nec parere curavit, eundem Fredericum excommunicationis et Anathematis vinculo innodamus. Caeterum, quia idem Fredericus, de dictis factis fuit, multis clamantibus, per universum quasi orbem, quod Catholica fide recta non sentiat, est graviter diffamatus: nos, dante Domino, super hoc loco suo & tempore procedemus, secundum quod in talibuś requirit ordo Juris.

Quam sententiam cum suis causis in cunctis regionibus per Universos Praelatos, in* 1.34 singulis Ecclesiis sibi subjectis cum solemnitate, pulsatis campanis & candelis accensis praecepit Dominus Papa promulgendam.

His auditis, Dominus Imperator in iram excanduit vehementem, exprobrando &* 1.35 multoties recitando, imponendoque Ecclesiae & ejus rectoribus, Quod omnes sibi essent ingrati, rependentes mala pro bonis: recolens quod fluctibus marinis & mille

generibus periculorum se suaque, pro promotione Ecclesiae, & Catholicae fidei incre∣mento, opposuisset. Et quicquid habet honoris Ecclesia in Terra Sancta, ejus labore & industriae affirmavit adquisitum. * 1.36 Sed Papa invidens, quod per adquisitionem alicujus Laici, Ecclesia tam foelix sentiret incrementum, qui tantum aurum & argentum magis quam fidei augmentum, testantibus operibus, cupiens, mihi pa∣ravit supplantationem, & ab omni Christianitate pecuniam extorquens, scilicet deci∣mam partem, toto nisu suo, ut me Deo militantem & exponentem corpus telis, in∣firmitati, hostium insidiis, prius fluctuum saevientium nullis parcentibus periculis, ela∣boravit ut me exhaeredaret. Ecce quale praesidium patris nostri! Ecce quale praesi∣dium in pressuris vicarii Jesu Christi! Nec adhuc sufficit furor persequentis. Erexit enim contra me * 1.37 Johannem de Bresne, aliquando Regem Hierosolymitanum, quem no∣vit in bello strenuum, & in militari d••sciplina peritissimum, & meum validum fuisse inimicum, in confusionem meam & subversionem mei, talia certe non verentis. Ditavit etiam ipsum pecunia non minima, quam a pauperibus Praelatis Ecclesiarum, per Orbem extorserat impudenter. Audiens autem talia per fideles meos, quot suspiria, quas lachrymas dolor iste generavit in corde meo, non est facile denodare: sed novit, qui nil ignorat. Sed caelans praecord••alem dolorem sub sereno vultu festinanter, ne forte id cognoscentes inimici, superbirent exultantes, & fierent nobis graviores, caepi tractare de pace, & captis treug••s, reditum maturavi. Et cum re∣patriassem, inveni terram meam a Papalibus parentibus et assimbus occupa∣tam, quorum Dux fuit praed••ctus Johannes de Bresne, & capitaneus: quos Deo vin∣dice comprehendi, & juxta merita eorum, qui crucifixi negotium impediverunt, pu∣niendo recompensavi. Judicet Deus inter me Militem suum, & Papam ipsius vicari∣um. Novit enim Christus, novit & mundus, quod a veritatis tramite non exorbito. Ecce radix odii, & seminarium. Et factum est schisma in populo. Et redintegra∣tum est per praesentiam Domini naturalis, scilicet Imperatoris, robur Imperii in tem∣poris brevitate.

The Monks of Mount Cassini excommunicating the Emperor in obedience to the Pope, he thereupon by a stratagem seised upon their Castle and Monastery, be∣ing an impregnable Fort, and turned them out of it; who thereupon repaired to the Pope, complaining of this pretended injury, who gave them good words, but no other releif, for their Obedience to him, but Rebellion against their Soveraign.

Eodem Anno venerunt Monachi Montis Cassini (ubi Sanctus Benedictus Mansio∣nem* 1.38 sibi elegit Monasticam) ad Papam, in vestibus laceratis & veteribus: Erant autem xiij. scilicet Conventus, & erant incompositi Comis & Barbis, & vultu lachry∣mabiles. Et introeuntes ad Papam, ceciderunt ante pedes ejus, conquerentes, quod Imperator ejecisset eos à Mansione sua, scilicet Monte Cassino. Erat autem Mons ille in∣expugnabilis, imo inaccessibilisalicui, nisi ex voluntate Monachorum & aliorum in∣habitantium in eo: nisi tantummodo quod R. G. per excogitationem, qua se mor∣tuum simulavit, in feretro in illum delatus, Castra Monachorum subito occupavit. Quod cum Papa audisset, dolorem conceptum dissimulans, causam quaesivit. Cui Monachi responderunt: Quia obedientes vobis, Dominum Imperatorem excommunicavimus. Quibus Papa: Obedientia vestra salvabit vos; (contrary to St. Pauls and St. Peters Doctrine in this case, Rom. 13. 1, to 9. Tit. 3. 1. 1 Pet. 2. 13, 14, 15.) Et abierunt Monachi, plus a Papa non accipientes.

Eodem tempore, cuidam Monacho Cisterciensi apparuit manus candida, scribens in* 1.39 corporali haec verba. Cedrus alta Libani succidetur. Mars praevalebit Saturno & Jovi. Saturnus vero in omnibus insidiabitur Jovi. Erit unus Deus, id est, Monarcha. Secundus Deus adiit. Filii Israel liberabuntur à captivitate infra undecim annos. Gens qu••dam sine copite reputata, vagans veniet. Vae Clero, viget ordo novus, si ceci∣derit: vae Ecclesiae fidei, legum, et Regnorum. Mutationes erunt, & tota terra Saracenorum subvertetur.

Scripsit eodem anno Dominus Imperator Senatoribus & populo Romano, asseruit,* 1.40 quod quamplurimum admirabatur super hoc, quod permiserunt ipsum praecipuum Principem Principum, in Urbe excommunicari. Scripsit etiam Epistolas ele∣gantes & prolixas Cardinalibus, & omnibus Magnatibus Christianis, praecipue tamen Regi Henrico, & fratri suo Richardo Comiti Cornubiae, sororiis suis, se in multis excu∣sans rationibus, & Dominum Papam multipliciter accusans, & asserens, quod cum esset per omnia juri parere promptus & paratus, & Legatos solennes haec oblaturos destinasset, Papa haec praesciens, praecipitanter ante adventum Legatorum in ipsum ex

industria sententiam fulminavit. Per idem tempus, scripsit Dominus Papa, Cantuar. & Ebor. Archiepiscopis prolixam nimis Epistolam, conquerens graviter de enormi∣tate Imperatoris, imponens ei crimen haeresis. Scripsit autem tam Legato, quam dictis Archiepiscopis, ut ipsam Epistolam, per omnes suae ditioni vel legationi terras spectantes, publicarent; addens, quod ipse Fredericus, dictus Imperator, jam dotes Ecclesiae hostiliter invadens, eas sibi ausu temerario manciparet, tanquam Ecclesiae manifestus inimicus.

Diebus autem illis, in Ecclesia Sancti Pauli Londinensis denuntiatus est excommuni∣catus* 1.41 Fredericus dictus Imperator, ex praecepto Papae. Similiter per totum Epis∣copatum Londinensem, & postea per totum Regnum. Nec erat qui contradiceret, vel clypeum contradictionis opponeret: licet Rex honestam causam haberet, prae caeteris mundi Principibus, contradicendi, propter foedus propinquae affinitatis. Such was the cowardice, unworthinesse, and more then slavish servitude both of the King, Bishops, Nobles in that age to this Pope, whom they durst not strenuously to oppose even in this just cause, neither in England nor Rome it self. Upon considerati∣on whereof: * 1.42 Eodem tempore, Dominus imperator, admirans quod robur Roma∣norum nimis enervatum, a constantia suae subjectionis debitae & fidelitatis tam fiducia∣liter promissae recalcitravit, permittendo in eundem Imperatorem, Dominum suum naturalem, sententiam excommunicationis inferri in Civitate: tam Curiae Romanae Cardinalibus, quam Senatori Urbis & Romanis, ex intimo cordis, tacto dolore praecordiali, scripsit in haec verba.

Notes

• * 1.1

  Mat. Paris, Ibidem. Litera Papae ad Legatum.
• * 1.2

  Mat. Paris, Hist. Angl. p. 467. 468.
• * 1.3

  Mat. Paris, p. 468. Cantuariens•••• Episcopus mo∣lestat Mona∣chos.
• * 1.4

  Contentio inter Episcopum Lin∣colniensem & suos Canonicos.
• * 1.5

  Mat. Westm. Anno 1239. p. 151. 152. Godwins Cata∣logue of Bi∣shops. p. 317.
• * 1.6

  * Mat. Paris, Hist. p. 467. 469, 472, 473, 498, 500, 505. Cassantur Ele∣cti Norwic. & Cicester. Epis.
• * 1.7

  Mat. Paris, Hist. Angl. p. 469. Rex tentat re∣vocare Cancel.
• * 1.8

  Mat. West. p. 151. Mat. Paris p. 457. Godwins Catalogue of Bishops. p. 345. 258. Eligitur W. de Roele in Epis.
• * 1.9

  Godwins Ca∣talogue. p. 258.
• * 1.10

  Electio Williel. de Raele in Epis. Notwic.
• * 1.11

  Anno 1239. Mat. Paris, Hist. Angl. p. 498. Mat. West. p. 153. Consecratio Willi. de Raele in Epis. Norwi∣censem.
• * 1.12

  Mat. Paris, p. 472, 473. Godwins Cata∣logue of Bps. p. 245, 258. Electio Magistri Nicholai de Fernham in E∣piscopum Cestr.
• † 1.13

  Mat. Paris, p. 505. Mat. West. p. 154. Godwins Catalogue of Bishops, p. 258. Electio Hugonis de Pateshull in Episcopum Co∣ventrensem.
• a 1.14

  See here, p. 438, 4••9.
• b 1.15

  Mat. Paris, p. 473.
• c 1.16

  Where doth God forbid Mayors to ar∣rest Traytors upon the Kings command, though Clergy men?
• * 1.17

  Anno 1239.
• * 1.18

  Mat. Par. p. 497, 498. Conventus Crucesignato∣rum Lugduni.
• * 1.19

  Mat. Westm. p▪ 152.
• * 1.20

  Ibi. p. 515, 516▪ Papa prohibet, ne Crucesigna∣ti transirent.
• * 1.21

  Comes R. & alii Magnates An∣gliae conju∣rant simul pre∣positum iter arripere.
• * 1.22

  Mat. Par. p. 501. Impera∣tor persuadet Crucesignatis▪ ne transfreta∣rent.
• * 1.23

  Act. 12. 1••.
• * 1.24

  Anno 1240.
• * 1.25

  Mat. P. Edit. Londini. p. 526 537, 538.
• * 1.26

  See here p. 408. to 418.
• * 1.27

  Mat. Par. Hist. Angl. Edit. Lond. 1640. p. 482.
• * 1.28

  Mat. Par. Edit. Lond. p. 444, 445, 472, 476.
• * 1.29

  Mat. Paris, Hist. Angl. p. 468. 469, 470. Mat. Westm p. 151, 152.
• * 1.30

  Excommunica∣tio lata in Fre∣dericum Impe∣ratorem.
• * 1.31

  A spirit, and insolent rash Action proceed∣ing neither from Christ, nor St. Peter, but rather from the Devil and Antichrist.
• * 1.32

  This Pope was both witnesse, judge, and par∣ty in this cause.
• * 1.33

  And did not his Interdicts & Excommunica∣tions produce the like effects?
• * 1.34

  Mat. Westm. p. 151.
• * 1.35

  Quantum ira Imperatoris ex∣canduit in Pa∣pam.
• * 1.36

  Here p. 408, to 418.
• * 1.37

  Here p. 416, 417, 427, 428.
• * 1.38

  * Mat. Paris, Hist. Angl. p. 471. Adventus Monachorum Montis Cassini ad Papam Ro∣manum.
• * 1.39

  Scriptum mira∣bile.
• * 1.40

  Mat. Westm. Flores Hist••••••. 1239. p. 152.
• * 1.41

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 474. Denunciatio excommunica∣tionis Frederici Imperat.
• * 1.42

  Mat. Paris p. 474. Literae Imperiales ad Senatum popu∣lumque Roma∣num.