The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

GREGORIƲS Episcopus servus servorum Dei, Charissimo in Christo filio* 1.1 illustri Regi Angliae, salutem & Apostolicam Benedictionem. Gravi su∣mus turbatione commoti, quod sicut audivimus, quorundam minus

discreto ductus consilio, Libertates, Possessiones, Dignitates, et alia quamplura, quae ad jus et statum Coronae spectabant, in grave praejudicium Ecclesiae Romanae, ad quam Regnum Angliae pertinere dignoscitur, et enormem laesionem ejusdem Regni, in plures Praela∣tos, Ecclesias, et alios Magnates Angliae liberalitate improvida dispersisti, et de non veniendo contra alienationem hujusmodi te Iu∣ramentis, necnon instrumentis publicis obligasti. Attendentes igi∣tur quod ex alienatione praedicta, sedes Apostolica, cui praejudicare mi∣nime pótuïsti, non modicum laeditur, et Regnum ipsum vir subsiste∣re poterit, cujus honor particularibus dimunitionibus enervatur; Serenitati tuae praesentium authoritate mandamus, quatenus Iura∣mentis et instrumentis praedictis nequaquam obstantibus, alienata praedicta revocare procures. Dat. Late an. x. Calend. Martii, Pontificatus nostri Anno Undecimo.

in sigill Gregorius Papa IX.

By colour of this Bull, the King revoked many of his Grants, as being invalid without the Popes consent, as the e 1.2 forecited passage in Matthew Paris assures us, relating to this Bull (as I apprehend) though he placeth his revocations a year or two before the date thereof, since I find no other Bull preceding it, nor any inti∣mation thereof in this, enjoyning him to violate his former Oathes, or to recall his Grants of this nature.

Anno 1239. The Pope being informed by sundry frequent and almost daily com∣plaints,* 1.3 of the insatiable avarice and rapines of Otho his Legate in England, resolved to recall him the second time in shew, but by compact between the King and Legate, still continued him at the Kings request, to increase their oppressions, exactions, in∣stead of redressing them. f 1.4 Dominus Papa audiens per crebras admonitiones & fere quotidianas, scandalum jam in dies magis ac magis de Romanorum insatiabili cupiditate & avaritia inextinguibili oriri in Anglia, vocavit Dominum Ottonem Lega∣tum suum: ut cum omni festinatione, Romam reverteretur. Quod audiens Domi∣nus Legatus, convocavit omnes Episcopos Angliae ut Londinum die qua cantatur, Laetare Hierusalem, convenirent de reditu suo, & salvo conductu, communiter tracta∣turi. Dominus Rex vero, cum hoc audisset, timens sibi de Parliamento futuro in Octavis Paschae, in quo adventum speraverat electi Valentini, & confidens de prae∣sentia Domini Legati, coepit nimis contristari: & timere, ne Magnates aut Proceres terrae unanimiter insurgerent in eum, propter varios & crebros ejusdem excessus & transgressiones, contra suas proprias constitutiones, toties promissas ac juratas. In∣stantissime igitur procuravit Dominus Rex, ut missis expeditissimis nuntiis ad Domi∣num Papam, moraretur dictus Legatus in Anglia, ut per eum imminens turbatio seda∣retur. Ipse vero Dominus Legatus, Regem id petentem nolens contristari, sustinuit expectando. g 1.5 Legatus quoque ad Curiam Romanam maturando, a Rege, Ar∣chiepiscopis & Episcopis, Civibus quoque Londinensibus, in sermone quem propter hoc specialiter fecit, quasi irrediturus, humiliter salutavit. Equos nobiles sibi datos vendidit bonis conditionibus, & viles loco eorum comparavit: sarcinas disposuit, clitellas praeparavit. Sed Rex credens eo absente expirare, totis viribus elaboravit parumper adhuc ut moraretur. Miserat enim ad Curiam Romanam unum Legista∣rum suorum, quorum magnam catervam retinuit, quasi venator canes venaticos, su∣per electores Praelatorum discopulandos, videlicet Simonem Normannum, ut impe∣traret a Papa, ut daret in mandatis Legato, quod adhuc in Anglia, ut multis obvia∣ret ibidem periculis, remaneret. Nec fefellit eum sua opinio. Ecce enim omni su∣pellectili Domini Legati cum aliis viaticis dispositis, Simon Normannus venit, ei offe∣rens Literas secundum desiderium Regis impetratas. Quibus Domino Legato ob∣temperante, Rex prae gaudio saltitavit. Quod comperientes nobiles, qui Londini infecto negotio suo, & timentes Legati muscipulas, venerant, & comperientes vul∣pina diverticula Regis, recesserunt indignantes, & Regis verba sicut sophismata detestantes.

Soon after, h 1.6 Vocavit Dominus Legatus omnes Episcopos Angliae, ut in die qua cantatur, Laetare Hierusalem, convenirent Londini, de negotiis Ecclesiae tractaturi. Et

debit ibidem cum diligenti deliberatione, quaedam statuta Monachis Nigri ordinis, sub succincta brevitate inviolabiliter observanda. In quibus, rigorem indiscretum in multis temperavit. But this was only a specious popular Prologue to his design, new ex∣actions being demanded from the Prelates, who took time to advise thereof till their next meeting; in pursuit whereof, i 1.7 Convenerunt omnes Episcopi Londinum, pridie scilice: Calendas Augusti, de oppressionibus Ecclesiae Anglicanae tractaturi. Exigebat enim Legatus, post quotidianas Exactiones, Procuratio∣nes. Cui habito consilio, responderunt Episcopi communiter, quod toties bona Ecclesiae exhauserat Romana importunitas, quod nullo modo amplius tolerarent: exhibeat vos, qui inconsulte vos voca∣vit. Et sic non sine querulo murmure, a Concilio recesserunt. The Legate hereupon being defeated of his intended prey in England, resolved to make a new attempt to enter into Scotland, to make a prey of the Scot••ish Churches, under pretext of reforming them, where he met with great opposition from the King; thus related. k 1.8 Eisdem diebus Legatus in Scotiam intrare festinavit, dis∣positisque rebus necessariis, & ducibus Anglicis, qui viarum si forte pararentur, infi∣dias explorarent, iter arripuit, hospitia sumptuosa eligens in Abbatiis & Ecclesiis Ca∣thedralibus. Et antequam Regnum Scotiae intrasset, occurrit ei Rex Scotiae, non acceptans ingressum suum. Dixit enim, quod nunquam aliquis Legatus, excepto illo suo, in Scotiam intravit. Non enim, ut asseruit, opus erat: Christianitas ibi floruit, Ecclesia prospere se habebat. Et cum sermones multiplicarentur, et Rex fere ad con∣tradicendum erigeretur, confectum est scriptum intercedentibus utriusque Regni Magnatibus inter eos: cujus tenor fuit, ut nun∣quam ratione illius adventus, talis consuetudo in consequentiam verteretur: insuper in recessu suo, scriptum illud signaret. Et hoc procuratum est, ne confusus in Angliam quasi repulsus reverteretur. Veruntamen mare non transiit: sed in bonis Civitatibus commorans cismarinis, vocavit Episcopos & nobiles terrae beneficiatos, & de rebus Ecclesiasticis ibidem pro libitu ordinavit, pecuniam non minimam colligendo. Mat. Westminster writes, that Nullo pro∣hibente, Legatus ab omnibus Praelatis et Clericis beneficiatis 13. partem reddituum suorum Collegit: et Domino Papae transmisit. Rege vero in interioribus terrae commorante, Legatus sine Regis licentia clam et subito recedens, praedictum scriptum asportavit. Such was his perfidiousnesse.

The same year Sir Robert de Tuinge and other Patrons of Churches, being deprived of their Patronages and Rights of presenting to Churches, by the Popes and his Le∣gates Provisions, thereupon the King writ and sent a sharp Letter to the Pope by Sir Robert, complaining against, and desiring speedy reformation of this Innovation and grievance, which the Pope in some measure redressed, thereupon. l 1.9 Sub eisdem temporibus, quidam Miles de partibus Aquilonaribus Angliae oriundus, summo nisu renuens colla jugo subdere Romanorum, super patronatu cujusdam Ecclesiae ad eundem Militem spectante (in quam Ecclesiam per Ar∣chiepiscopum Eboracensem manus cupiditatis injecerant Romani) Romam adiit. Et cum gravem super hoc coram Papa querimoniam reposuisset, sub hac forma subscripta, meruit Literas impetrare. Per quod conjici potest, qua devotione viros Ecclesiasticos (a qui∣bus impune licet sua Ecclesiastica bona rapere, pia Patrum intenti∣one collata, et in sustentationem pauperum provisa) Romana diligit Ecclesia, semper hians, semper importuna.

m 1.10 Ipsis quoque temporibus, Comites & Barones, & alii Magnates Angliae, ad quos ab antiquo jus patronatus Ecclesiarum spectare dignoscitur, dolentes se privari sua libertate, et per cupiditatem Romanae Ecclesiae jure conferendi Ec∣clesias enormiter privari, et alienigenas praecepto Papali illis di∣tari, quorum personas et conditiones penitus ignorabant, licet sero Domino Papae scripserunt: & ipsam Epistolam per dictum Robertum de Tuinge Mili∣tem,

qui per eandem violentiam privatus jure suo super patronatu Ecclesiae de Luthu∣num in Diocaesi Eboracensi, conquestus est graviter nobilibus Regni, quod Archiepiscopus se asseruit nihil posse, vel contra Romanam Ecclesiam velle recalcitrare. Ipse igitur Robertus Romanam Curiam non seg∣niter adiit, hanc Epistolam ex parte Magnatum Angliae praesentans.

n 1.11 Excellentissimo Patri & Domino G. Dei gratia Summo Pontifici, devoti sui de Cestriae & de Wincestriae, &c. salutem, reverentiam promptam, & paratam, si pla∣cet, devotionem. Mergente jam navicula nostrae libertatis, progenito∣rum nostrorum sanguine subacta, prorumpentibus in nos plus solito perturbantium procellis, dormientem Dominum in navicula Petri cogimur excitare, acclamantes jugiter et una voce: Domine salva nos, perimus: Ut cum judicium & justitia sint correctio sedis ejus, unicuique nostrum jus suum tribuat, et conservet illaesum. Ne si secus fieret, corru∣ente charitate, devotioneque deleta, provocarentur filii contra Pa∣tris viscera, et mutuae dilectionis affectus, subintroducta injuria, pe∣nitus evanesceret. Cum igitur, Sanctissime Pater, a prima Christianitatis fundati∣one in Anglia, tali fuerint hactenus progenitores no••••ri gavisi libertate, quod dece∣dentibus Ecclesiarum rectoribus, Ecclesiarum patroni personas idoneas eligentes, ae easdem Diocaesanis praesentaverunt, ab eisdem Ecclesiarum regimini praericiendas: verum * 1.12 vestris temporibus, de conniventia vestra vel voluntate nesci∣mus, talis contra nos invaluit adversitas, quod decedentibus Eccle∣siarum rectoribus, quidam executores vestri, ad hoc dati, Ecclesias de patronatu nostro passim conferunt, in nostrae praejudicium liberta∣tis, et in eminens periculum juris patronalis, licet super hoc pridem cautione literarum Apostolicarum nobis prospexeritis, continenti∣um, quod decedentibus Ecclesiarum personis Italicis vel Romanis, authoritate pro∣visionis vestrae in Ecclesiis promotis, licite possemus personas idoneas praesentare: cujus oppositum videmus quotidie demandari, (so little faith and truth was there then in Papal Bulls and promises) de quo plurimum miramur, cum non debeat ab uno & eodem fonte, aqua dulcis & amara defluere. Sane licet haec contra nos sit communis pestis introducta, pro qua contentio∣nes, aemulationes, irae, rixae, nec non et caedes hominum poterunt fortassis exoriri; unius tamen comparium nostrorum afflictionem exempli gratia producere decrevimus in medium; ut quod contra eum & juris sui patronalis peri∣culum hactenus est improvide procuratum, authoritate vestra, si placet, revocetur in irritum. Cum igitur Robertus de Tuinge patronus Ecclesiae de Lu••hunum dece∣dente N. Italico, ejusdem Ecclesiae rectore, personam idoneam prasentasset ad ean∣dem; obstante mandato vestro, distulit ipsum admittere Dominus Eboracensis, licet contra personam praesentatam nihil inveniret quod obsisteret, sed solam inhibitionem vestram praetenderet. Verum, cum in incendio vicinae domus, nostrarum immineat periculum: vobis tanquam patri sup∣plicamus, quatenus tam praedictum Robertum quam nos omnes et sin∣gulos praedicta libertate praesentandi Clericos nostros ad Ecclesias nostras vacantes libere uti permittatis: injungentes praedicto Archi∣episcopo, quod J. Clericum ad praedictam Ecclesiam ab eodem praesentatum, pro quo etiam preces effundimus devotas, praesertim cum sit negotiis Regis & Regno nostro necessarius, nisi aliquod Canonicum obstiterit, non obstante priori mandato vestro, admittat: Ut ex hoc nos ad propensiorem devotionem & famulatum Ecclesiae pro∣vocetis: Ne cum sit jus advocationis praedictorum feudorum, pro quibus Domino nostro militamus, cogamur illius invocare subsidium, qui jura et libertates Laicorum protegere tenetur et confovere. Valete.

Hereupon the Pope fearing a general revolt from him and the See of Rome, by the English as well as the Greeks and other Churches, if he gratified them not in * 1.13 some measure in this their just request, returned them this answer.

Notes

• * 1.1

  Anno 22 H. 3.
• e 1.2

  Here, p. 470
• * 1.3

  Anno 1239.
• f 1.4

  Mat. Paris, p. 467. Legatus domum vocatus manet in An∣glia Rege pro∣curante.
• g 1.5

  Legatus non recessit procu∣rante Rege.
• h 1.6

  Mat. Paris, p. 467, 488.
• i 1.7

  Concilium Londinense in∣ter Episcopos Angliae et Le∣gatum.
• k 1.8

  Mat. Paris, Hist. Angl. Mat. Western. p. 152. Ingressus Le∣gati in Scotiam.
• l 1.9

  Mat. Paris, p. 495, 496, 497. Rob. de Tuinge Miles Romam adiit.
• m 1.10

  Magnates Angliae aegre ferunt se privari jure patronatus Ecclesiarum.
• n 1.11

  Literae Mag∣natum Angliae ad Papam.
• * 1.12

  Then this mischief began as to Lay Pa∣trons, though some years be∣fore this Letter.
• * 1.13

  Mat. Paris, ••••i••••m. Literae Papales ad Magnates▪