The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

Privilegium contra Provisores.

INNOCENTIUS Episcopus, &c. Devotionis vestrae merita: & infra. Hinc est quod nos vestris supplicationibus inclinati, devotioni vestrae auctoritate praesentium indulgemus, ut nulli de caetero per Literas Apostolicas vel Legatorias Apostolicae sedis impetratas, nisi jam sit earum auctoritate processum, vel etiam impetrandas, de beneficiis Ecclesiasticis in quibus jus patronatus habetis, aut pensionibus in Monasterio vestro vel Ecclesiis vestris provideri valeat, nec vos vel rectores Ecclesiarum ipsarum per hujusmodi Literas ad cujuscunque provisionem in praedictis beneficiis vel pensionibus compelli possitis, nisi plena & expressa in eisdem Literis Apostolicis de Monasterio Sancti Augustini Cantuariae, & hujusmodi toto tenore indulgenti•• mentio habeatur, etiamsi in eisdem Li∣teris contineatur expressè, quod ipsis aliqua sedis Apostolicae indulgentia non obsist at sub qua∣cunque forma vel expressione verborum aliquibus concessa, per quam facta eis gratia impe∣diri valeat vel differri, aut de qua vel de cujus tenore specialem vel expressam, seu de verbo ad verbum fieri oporteat in nostris Literis mentionem. Conservatores hujus privilegii Abbas Sancti Edmundi cum suo Priore.

Idem concessit huic Monasterio suum autenticum privilegium, scilicet quod possu∣mus semper providere de Ecclesiis vacantibus, quamvis Papa suspendit et reservat sibi collationem, sub isto tenore.

INNOCENTIUS Episcopus. Devotionis vestrae: & infra. Vestris itaque pre∣cibus inclinati, auctoritate vobis praesentium indulgemus, ut ad Ecclesias vel non habentes curam animarum annexam, nunc vacantes vel inposterum vacaturas, in quibus jus patrona∣tus habetis, personas idoneas pr••sentare Canonice valeatis, non obstantibus aliquibus suspen∣sionibus à beneficiorum collatione, sen illarum reservationibus per Literas Apostolicas

generales vel speciales factis aut in post••rum faciendis; etiamsi in eisdem Literis continea∣tur expressè, quod aliqua ipsis Apostolicae sedis indulgentia non obsistat, de qua oporteat etiam de verbo ad verbum fieri mentionem. Conservatores hujus illi qui supra.

Idem etiam, quod nec per generales nec per speciales Literas Papae vel Legati de Ecclesiis nostris providere non debemus.

INNOCENTIUS, & infra, Vestris itaque precibus inclinati, auctoritate vobis praesentium indulgemus, ut per Apostolicae sedis vel legatorum ipsius literas generales vel etiam speciales cujuscunque tenoris existant, nulli vobis invi••is de Ecclesiis in quibus jus patronatus habeatis valeat provideri, nec vos ad providendum de illis cogi aliquatenus valeatis, nisi eaedem literae Apostolicae plenam & expressam de vestro monasterio & hac indulgenis ••ejusque toto tenore fecerint mentionem, etiam ••icatur in illis quod eis aliqua in∣dulgentia sedis Apostolicae non obsistat, de qua oporteat etiam de verbo ad verbum fieri mentionem. Defensores hujus privilegii, conservatores suprascripti.

Idem etiam concessit Abbati & hujus loci Monachis, & indulsit ne ultra duas diae∣tas à nostro Monasterio super hiis quae idem obtinet negotii trahi in causas vel ad ju∣dicium per Apostolicas literas, nisi eaedem literae plenam & expressam fecerint de in∣dulgentia mentionem. Conservatores hujus Abbas & Prior praenominati.

Item de confirmatione libertatum hujus monasterii sic.

INNOCENTIUS Episcopus: & infra. Propterea dilecti iu Domino filii, ve∣stris justis postulationibus grato concurrentes assensu, libertates & immunitates ac jura à praedecessoribus nostris Monasterio vestro concessa, necnon exemptiones secularium exacti∣onum a regibus, pri••cipibus, & aliis Christi fidelibus rationabiliter vobis indultas; ter∣ras quoque, possessiones & alia bona vestra, sicut ea omnia juste ac pacifice optinetis, vo∣bis & per vos eidem Monasterio auctoritate Apostolica confirmamus.

The procuring of these exemptions, involved the Abbot & Convent of Canterbury in debts amounting to above 4000▪ Marks; for discharge whereof they were inforced to morgage six of their best mannors to * 1.1 John de Gatesden Knight upon very hard prejudicial termes, ne penitus in abyssum confusionis demergerentur.

The Prelates and Nobles refusing to grant the King any ayde toward his voyage to the Holy Land, upon the forementioned Bulls to the King, he was enforced to summon them to a new Parliament, and there to crave an ayde of them in a legall Parliamentary way; which they after many debates condescended to grant, upon the Kings promise to ratify the Great Charter of Liberties and the Forrest, and the free∣dom of Elections (* 1.2 forecited) which he condescended to, and therefore ratified them a fresh, with a solemn excommunication denounced against all infringers of them, thus recorded.

In quindena verò Paschae mense Aprili, tota edicto Regio convocata Angliae* 1.3 Nobilitas convenit Lond. de arduis Regni negotiis simul cum Rege tractare. Exti∣terunt igitur ibidem cum Comitibus & Baronibus quamplurimis, Archiepiscopus Can∣tuariensis Bonif. Episcopi Angliae ferè omnes. Archiepiscop. vero Eboracensis (qui in quantum potest Regis consilia vitare consuevit, qui expertus ea frequenter esse vana) excusavit se▪ asserens se esseremotum & senem. Pro Cestrensi autem absen∣te, valetudo manifesta allegavit: Episcopatus Cistrensis tunc vacavit, Et cum de magna Regis exigentia qui postulavit sibi peregrinaturo infini∣tam exhiberi pecuniam, diu et inaniter contractassent, et hinc inde nuntios utrobique consensus haberetur, contigit ut ex parte Epis∣coporum et omnium Praelatorum, destinarentur ad Regem Archie∣piscopus Cantuariensis, et Carleolensis et Sarisburiensis Episcopi, et electus Wintoniensis, ad persuadendum et inducendum Regem ut permitte∣ret, prout saepius solenniter jurando promisit, sanctam Ecclesiam su∣is gaudere libertatibus, maxime de electionibus, in quibus praeci∣pue Ecclesiastica consistit libertas. Nullibi enim jam in Ecclesiis Cathedralibus vel Conventualibus potest aliquis promoveri, nisi per Regem intrusus. Unde Praelati et subditi ruunt in perditionem, et Ecclesiae enormiter damnificantur. Quod si hunc et alios errores, secundum Magnae Chartae de libertatibus confectae tenorem, emenda∣ret, ipsi usque ad gravamen magnum petitionibus suis inclinarent▪ Quibus Rex: Verum est, inde doleo, & paenitet me graviter hoc fecisse, Instanter

igitur procurandum ut & talia peracta corrigantur, & amplius similia non perpe∣trentur. Et vos in hoc mihi sitis coadjutores, ne sic promoti cum subditis condem∣nentur. Recolitis enim memoriter, quòd hunc Archiepiscopum Cantuariensem Bo∣nifacium, ad tantam dignitatem promoverim, & te Willielme Sarisburiensi. ex imo exaltaverim, qui meorum brevium scriptitor extitisti, & multis judiciis periculosis tanquam Justitiarius & conductitius interfuisti. Et te Silvester Karleolensis, qui diu lambens cancellariam, clericorum meorum clericulus extitisti, qualiter postpositis multis Theologis & personis reverendis, te in Episcopatum sublimavi. De te si∣militer frater Aethelmare liquet, qualiter, invitis Monachis, vel prece, vel timore corruptis, te ad nobilem Wintoniensem Ecclesiae apicem evexi, aetate & scientia & paedagogo adhuc indigentem. Expedit primo et principaliter mihi et vo∣bis, ut vos quae injuste adepti estis, poenitentia deducti resignetis, ne aeternaliter condemnemini. Ego vero tali exemplo justificatus et castigatus, de caetero nullum nisi dignum curabo promovere. Ipsi vero satis civiliter et cynice reprehensi, responderunt: Do∣mine Rex, non facimus de praeteritis mentionem, sed sermonem extendimus ad fu∣tura. Omissis igitur talibus frivolis, quae jurgia poterant suscitare, se ad ardua se∣rio contulerunt. Tandem protracto tempore diuturno & multis revolutis discepati∣onibus, post quindecim & amplius dierum continuationem, in hoc resedit omnium unanimis consensus, ut voluntas Regis peregrinaturi, & ideo pia, non pen••tus suo desiderio fraudaretur, nec Ecclesiae vel Regni status enorme pateretur detrimentum. Concessa est igitur Regi decima pars proventuum ab Ecclesia re∣cipienda, cum iter Hierosol per visum Magnatum arriperat, in via∣ticum distribuenda, per triennium, in succursum Terrae sanctae con∣tra Dei inimicos: et a militibus scutagium illo anno, scilicet ad scutum tres marcae: et Rex bona fide et sine aliqua cavillatione, promisit se * 1.4 Chartam magnam et omnes ejus articulos fideliter ob∣servaturum. Quam tamen a multis retroactis annis, pater ejus Rex Johannes tenere juravit, et similiter qui praesens est in succep∣tione coronae, et postea multoties, unde infinitam emunxit pecuniam. Fuerunt autem tunc ibidem praesentes Praelati, Archiepiscopus Cantuariensis B. Lon∣dinensis; Roffensis, Lincolniensis, Wygorniensis, Norwycensis, Herefordensis, Saris∣buriensis, Bathoniensis, Exoniensis, Carleolensis, Dunelmensis, Menevensis, electus Wintoniensis, Cicestriensis nuper obierat. Cestrensem verò excusavit valetudo, Ebora∣censem verò senium & remotio. Tertio igitur die Maii, in majori aula Regia West∣monasterii, sub praesentia & assensu Domini Henrici Dei gratia Regis Angliae il∣lustris, & dominorum Richardi Comitis Cornubiae fratris sui, & R. Comitis North∣folkiae & Suffolkiae Marescalli Angliae, H. Comitis Herefordiae, H. Comitis Oxonii, I. Comitis Warewickiae, & aliorum optimatum Regni Angliae, nos B. divina miserati∣one Cant. Archiepiscopus, totius Angliae primas, F. Londinensis, H. Eliensis, R. Lincolniensis, W. Wygorniensis, W. Norwycensis, P. Herefordiensis, W. Sarisburien∣sis W. Dunelmensis, R. Exoniensis, S. Carleolensis, W. Bathoniensis, L. Roffensis, T. Menevensis Ep. scopi, Pontificalibus induti, candelis accensis, in transgressores li∣bertatum & Ecclesiasticorum & libertatum, seu liberarum consuetudinum Regni Angliae, & praecipuè earum quae continentur in Charta libertatum Regni Angliae, & Charta de foresta, excommunicationis sententiam solenniter tulimus sub hac forma. Authoritate Dei omnipotentis, & filii, & spiritus sancti, & glorios•• Dei genetricis semperque Virginis Mariae, & beatorum Apostolorum Petri & Pauli, omni∣umque Apostolorum, & beati Thomae Archiepiscopi & Martyris, omniumque Martyrum, B. Edwardi Regis Angliae, omniumque Confessorum atque Virginum, omniumque Sanctorum Dei, excommunicamus, anathematizamus, & à limine sanctae matris Ecclesiae seque∣stramus, omnes illos quiamodo scienter & malitiose Ecclesias privaverint vel spoliave∣rint suo jure. Item, omnes illos qui Ecclesiasticas libertates & liberas consuetudines pro∣bates, & praecipue libertates & liberas consuetudines, quae in chartis communium liber∣tatum Angliae, & de foresta continentur, concessis a Domino Rege Angliae, Archiepis∣copis, Episcopis, & caeteris Angliae Praelatis, Comitibus, Baronibus, Militibus, & libere tenentibus, qualicanque arte vel ingenio temere violaverint, diminuerint, seu im∣mutaverint

clam vel palam, facto, verbo, vel consilio, contra illas vel earum aliquam, in quocunque articulo temere veniendo. Item, in illos qui contra illas vel earum statuta, aliqua edideriat vel edita servaverint, consuetudines introduxerint, vel servaverint in∣troductas, scriptores statutorum, necnon consiliarios & executores, & qui secundum ea praesumpserint judicare. Qui omnes & singuli superius memorati, hanc sententiam incursuros se noverint ipso facto, qui scienter aliqui•• commiserint de praedictis▪ qui vero ignoranter, nisi commoniti, infra quindenam a tempore commonitionis se correxerint, ex tunc sint hac sententia involuti. Eadem etiam sententia inno∣damus omnes illos, qui pacem Regis & Regni praesumpserint pertubare. In cujus memoriam sempiternam nos sigilla nostra praesentibus duximus apponenda. ▪Prola∣taque fuit in medium Charta patris sui I. in qua iterum concessit idem Rex I. mera voluntate, & recitari fecit libertates supradictas. Dum autem Rex memoratam sententiam audisset, tenuit manum suam ad pectus suum sereno vultu, voluntario, & alacri. Et cùm in fine projecissent candelas extinctas & fumigantes, & dicere∣tur, & foeteant hujus sententiae incursores in inferno, & campanae pulsarentur, dixit ipse Rex: Sic me Deus adiuvet, haec omnia illibata servabo fideliter, sicut sum homo, sicut sum Christianus, sicut sum miles, & sicut sum Rex coronatus, & inunctus. Et sc endum quòd in principio sententiae ferendae, cùm traderentur om∣nibus candelae accensae, tradita fuit Regi una, & cum accepisset eam, noluit eam tenere, sed tradidit cuidam Praelatorum, dicens: Non decet me candelam talem tenere, non enim sum Sacerdos; Cor autem majus perhibet testimonium. Et ex tunc tenuit manum expansam ad pectus, donec tota sententia finiretur Episcopus autem Lincolniensis Robertus praeconizans in corde suo, & timens ne Rex à pactis re∣siliret, fecit illico cùm rediret in Episcopatum suum excommunicari solenniter, in qualibet Ecclesia Parochiali per Diocesim suam, quae prae numerositate sua vix pos∣sunt aestimari, & praecipuè Sacerdotes omnes supradictarum Chartarum infracto∣res, quae sententia potuit aures audientium tinnire, & corda non mediocriter for∣midare. Yet none violated these Charters more then the Pope and his instruments, and the King by the Popes own instigations.

The King having imployed the Bishop of Chichester, as his prime agent to preach up and collect the monies granted him by the Prelates and Popes Croysado towards the relief of the Holy Land, sent this Letter to the Pope in his favour, to bestow Provisions of Beneficies and livings on some of his Chaplains, for their encou∣ragement and recompence of this service, within the Diocesse of Canterbury not Chichester.

Notes

• * 1.1

  Mat. Paris p. 879.
• * 1.2

  Here p. 336. 337.
• * 1.3

  Mat. Paris His••▪ p. 838. 839. Magnum Parli∣amentum in quindena Pas∣chae habitum.
• * 1.4

  And King Johns Charter concerning E-〈◊〉〈◊〉 there 〈◊〉〈◊〉ed, foreci∣••••d here p. 358, 359.