The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

EOdem modo scribitur Magistris Templar. Hospitalar. & domus Hospital. Teuton.* 1.1 cum hac adjectione. Caeterum cum bonas ut audivimus habeatis in domo ve∣stra naves, vos rogamus attentè, quatenus meliores naves & fortiores quas habetis praeparetis nobis commodandas. Ita quod praeparentur & munitae sint, nautis & armamentis convenienter per unum annum ante passagium nostrum, ut equi, arma & alia quae promittere volumus in Terram Sanctam salvè valeant in eis deferri; provi∣dentes, quod cum applicuerint servientes nostri cum praedictis praemissis salvas ha∣beant domos, & receptacula secura quibus se cum rebus praedictis, usque ad adven∣tum nostrum valeant receptari, & anno sequenti remittantur naves praedictae, qui∣bus nos ipsi cum sequacibus nosti is valeamus securè transfretare: Tam sollicite vos habentes circa praedicta, quod per experientiam addiscamus quam ferventem habea∣tis ad succursum Terrae Sanctae devotionem, & versus personam nostram affectionem. Teste ut supra.

The Archbishops, Bishops, and Clergy being very averse and backwards to assent to, or levy the Triennial Disme granted by the Pope to the King, towards his voy∣age to the Holy Land, he thereupon summoned all or most of them then in England to a Parliament at London, where he pressed them to give their assents to the Popes grant for his supply; the proceedings therein, and great oppositions made against it by the Bishops and Lords, is thus at large related by our Historians.

Festo autem beati Edwardi imminente, (quod de consuetudine Dominus Rex* 1.2 consuevit semper in magno Comitatu & apparatu splendido celebrare) convenerunt, veluti ex ••dicto Regio convocati, totius Angliae Praelati ferè universi. Omnes nempè Episcopi, praeter Cestrensem valetudinarium, & Archiepiscopum Cantuarien∣sem, qui in partibus tum temporis agebat transmarinis, simul & Herefordensem, & praeter Archiepiscopum Eboracensem, qui ob incertam nobis causam, nisi fortè quia remotus abest, remansit, ibidem praesentes exstitere. Protulit igitur in medium Dominus Rex coram omnibus ibidem congregatis, Papale mandatum, omnibus Reg∣ni aemulatoribus exosum & detestabile. Quod videlicet contulerat Dominus Papa totam Regni decimam, videlicet proventuum totius Ecclesiae Anglicanae, de potesta∣te sibi à Deo concessa, per triennium, ad Regia viatica peregrinationis, adjuncto magnae verbo offensionis, scilicet, non secundum aestimationem Ecclesta∣rum pristinam, sed secundum aestimationem novam ad inquisitionem strictissimam, ad voluntatem et arbitrium Regiorum satellitum et extortorum faciendum, qui astute nimis et damnum Ecclesiae inaesti∣mabile, et servitutem perpetuam procurantes, suis semper primum propriis, deinde vero etiam Regiis emolumentis inhiarent. Argu∣mentosè igitur Regii Nuntii Episcopis congregatis supponentes, quod tali ac tantae contributioni consensissent, vulpina calliditate exigebant, quod soluta pecunia duo∣rum annorum, secundum Papale mandatum, pecunia tertii anni ante peregrinatio∣nem,

licet hoc in Papali mandato autentico non contineatur, pecunia totaliter, secun∣dum formam praetaxatam collecta, solvatur peregrinaturo, vel saltem ejus pars di∣midia, Regi benigna gratuitate ac benignitate gratuita concederetur. Tunc enim, ut dicebant, Dominus Rex versus Orientem iter dirigeret & vexilla. Quod cum inter alios Episcopus * 1.3 Lincolniensis, admirans verba tam venerata, & ad subversionem Ecclesiae intoxicata, audiret▪ in ira magna respondit: O quid est hoc pro nostra Do∣mina? Vos ex inconcessis proceditis. Supponitisne vos, quod nos in hanc male∣dictam contributionem consenserimus? Absit haec à nobis ad Baal genuum incur∣vatio. Cui electus Wintoniensis ait: Pater, quomodo poterimus resistere voluntati Papali ac Regiae? Vnus impellit, alter attrahit. Con∣senserunt Franci in hoc casu contributioni consimili, ut videlicet Regi suo peregrina∣turo subvenirent. Fortiores nobis sunt, & ad resistendum consueverunt esse proni∣ores. Et nos qualiter valemus illis resistere? Ad haec respondit iterum Lincolniensis Epi copus: Eò ipso resistendum est, quod Franci contribuerunt. Binus enim actus inducit consuetudinem. Praeterea, luce clarius videmus, proh dolor! qualem finem sortita est tyrannica Regis Francorum ex∣torsio pecunialis. Terreant nos exempla praeambula. Ne igitur et Rex et nos gravem Dei offensam incurramus, pro me dico voce libera, huic injuriosae contributioni contradico. Sententiae igitur huic consensum praebuerunt alacriter et incunctanter, Londinensis, Ci∣cestrensis, Wigorniensis Episcopi, et electus Wintoniensis, et fere omnes alii. Sarisburiensis autem fluctuabat. Et addidit Lincolniensis Episcopus. Supplicemus omnes Domino nostro Regi, quatenus de salute ani∣mae suae sollicitetur, impetum tantae refraenans temeritatis.

Haec autem omnia cum fida relatione nunciarentur Domino Regi, quasi furia in∣vectus,* 1.4 nec se prae ira capiens, vocem cum clamore exaltavit, & omnes, qui in sua Camera fuerunt, velut furiosus aufugavit. Tandem suis familiaribus aulicis ipsum blandius mitigantibus, significavit Praelatis, quatenus non quasi Domino pro∣tervienti, et de praecepto Papali exigenti, sed tanquam supplicanti, et Jesu Christo in Terra Sancta militaturo, et in ipsam pro honore univer∣salis Ecclesiae peregrinaturo, competens auxilium pecnniare libera∣liter et benigniter largirentur. (A clear demonstration, that the Pope had then no legal Authority to impose any Disme or Tax upon the Clergy by his Bulls, for the King himself, without their common consent thereto.)

Quod cùm Praelatis renunciaretur, mitiùs se habentes, responderunt: Credimus* 1.5 indubitanter, quod si Dominus Papa veraciter intelligeret, quot angariis, quot exactionibus damnosis Anglicana gravatur et opprimitur Ecclesia, nunquam talia Dominus Rex in curia Romaua impetrasset. Et si ipsum Dominum Papam super his plenius certificemus, haud du∣bito factum suum, nec est mirandum, tanquam ex suppressa verita∣te, et suggesta falsitate deceptus, illico revocaret. Nunc enim Do∣minus Rex per Forestarum suarum ampliationes, nunc per Justitiarios suos itineran∣tes, nunc novis placitis excogitatis, nunc modis aliis Regnum suum depauperat. Quo exinanito, necesse est consequenter Ecclesiam quoque depauperari & egere. Quid de Praelatis referemus, quos idem Dominus Rex in nobilibus intrudit Ecclesi∣is? Quam miserabiliter extorsit bona terrae, suis Cantuariensis Archiepiscopus Bo∣nifacius, qui se propterea debitis tot finxit obligatum, ut sine totius Ecclesiae An∣glicanae adjutorio non poterat ullo modo respirare? Nec adhuc cessat Dominus Rex, ipsi modo fas est talia recitare. Quotidiè aliis atque innumeris argumentis Regnum suum & Ecclesiam, contra sacramentum & juramentum suum primitivum, tàm pecunia quàm libertate privare antiqua & consueta. Et praeterea jam ab om∣nibus creditur et dicitur, quod non ob aliud, ut videtur, se Cruce signavit, nisi ut hoc novo modo et praetextu omnem substantiolam in Anglia, quae remansit, valeat asportare; sicque redigat melliflu∣um, et abundantissimum Angliae Regnum, in desertum: vel saltem subrogatis et introductis alienigenis, suis incolis viduet in

eo natis et educatis. Nonne dudum in pueritia sua, quando in Regem faeli∣citer creabatur Crucem utique patris sui Regis Johannis, tunc etiam Crucesignati humero suo pro ipso assumpsit, unde timendum, ne ipsam Crucem eodem modo, & ea intentione Dominusiste Rex, qua Pater ejus eam assumpserat, patris∣sans assumpserit. Ut & iste Rex videlicet, quod absit, suos supprimar, & conte∣rat naturales & fideles subditos. Veruntamen quicquid hactenus egerit, quantum∣cunque Ecclesiam Anglicanam, & Regnum suum Angliae oppresserit & afflixerit, quod postulat a nobis adhuc impendemus & desiderio suo pro posse obsecundabimur, si quod multoties promisit, velit chartam toties pactam, totiesque debi∣tam libertatum nobis juratarum inviolabiliter posthac observare. Necnon & aliam chartam conficere, ne alia vice sub praetextu hujus gratiae talia exi∣gat, ut Ecclesia Anglicana tam execrabili tributo & exactioni supponatur. Ceterum requirimus, ut si concedatur pecunia, quam Dominus Rex in praesentiarum nunc à nobis petit, & exigit, colligatur diligenter ac fideliter ad opus Domini Regis u∣tiliter distribuenda, in Terram Sanctam profecturo, prout fidelibus suis cautius solito videbitur expedire, et sic eadem pecunia Domino Regi liberetur. Haec autem propterea addebant, quia totum thesaurum suum quem ab Anglis Dominus Rex extorserat, in damnum Regni & suorum fidelium pe∣riculum, in usus hostium & inimicorum suorum tàm prodigialiter quàm prodigaliter distribuerat; ac si arma sua quis hostibus suis in suum sponte distribuat detrimentum & exitium. Haec salubriter inter filios pacis Praelatos tractabantur, ut haec Regi ex parte eorum significarentur.

Postquam Domino Regi talia ex parte Praelatorum nunciarentur, & plenius inter∣meante* 1.6 Episcopo Sarisberiensi recitarentur, ira incandu••t vehementiori: corru∣gansque nares, juravit horribiliter, quod nunquam dum vitales au∣res carperet, in talem mergeretur servitutem. In hoc patris sequens vestigia pedetentim. Significavit autem eisdem iteratò, si aliter vellent respondere, quam sic tergiversando. Sed ne frontosè viderentur, cum praecisa negatione re∣spondisse, Dominosuo Regi dixerunt, se non posse plenum aut perfectum consilium inire absque Domini Cantuariensis Archiepiscopi, qui totius Britanniae primas esse dig∣noscitur, & Praelatorum omnium Angliae excellentissimus, praesentia & assensu, & Domini Archiepiscopi Eboracensis, qui primus, vel de primis est totius Regni, con∣sensu & Providentia, quorum unus in partibus agebat transmarinis, alter absens in partibus remotis commorans causis ignotis impeditus. Upon which Answer the King issued the * 1.7 premised Writs to the Archbishops of Canterbury and York.

Rex igitur pecuniae factus sititor avidissimus, ad solitas vulpinas fraudis ver∣sutias* 1.8 conversus, quos non potuit in consilio communi frangere congregatos, cogitavit divisos frangere sigillatim. Vocavit igitur, antequam à Londino recessissent, soluto Concilio memorato, Elyensem Episcopum, ut cum ipso se∣cretius loqueretur. Adventanti igitur Episcopo, Rex reverenter, & honorifice nimis assurgens advocavit eum, & cessit ei ut juxta ipsum eundem Episcopum fa∣miliariter collocaret. Et satis humili, & sereno vultu, ait ad eum, Domine Charis∣sime Episcope, difficile mihi foret omnia beneficia, liberalitates, & obsequia mi∣hi à vobis multoties impensa recitare. In Provinciam enim itinere laborioso ac pe∣riculoso, ut mihi uxorem meam adduceres, sumptibus propriis vestris animo libenti perrexisti. Mihi insuper in ultramarinas partes profecturo semel & iterum auxilium efficax infatigabiliter impendisti. Quid plura? Nunquam auxilio indigui, quin prompto favore meam praeveniretis, vel saltem prosequeremini indigentiam. Nunc autem plusquam unquam vestra indigeo munificentia & solita benignitate. Assump∣si enim, ut vestra novit paternitas, Crucem Domini humeris meis, pro honore universalis Ecclesiae, et Regni prosperitate in Terram Sanctam magnifice bajulandam. Cujus peregrinationis vos meos fideles, & benefactores desidero & oro specialiter fore participes. Supplico igitur modis omnibus quibus possum, quatenus in bonum caeteris exemplum me in instan∣ti necessitate quae multas postulat expensas juvare non omittatis, aliorum tepo∣rem non respicientes. Ego verò nacta temporis opportunitate, vobis in uberio∣bus beneficiis condignam rependam vicissitudinem. Episcopus autem in hac stabilis existens temptatione, istis nugatoriis sermocinationibus, respondit dicens (subti∣cent

moderatè damnum sibi illatum de nundinis S. Aetheldredi pro nundinis S. Ed∣wardi, apud Westmonasterium innovatis) Domine, si aliquando vobis servivi, mul∣tum mihi complacet, sed noverit serenitas vestra, quod à forma quam universitas compromisit, & in fide propositum roboravit, nullatenus volo nec valeo, quia in∣honestum mihi foret, recedere vel sequestari. Si autem nos Praelati, vestro volun∣tario impetui flecteremur, Ecclesia depauperaretur, & in laesionem fidei ac Sacramen∣ti vestri perpetuae servituti subjaceret ac tributo. Ad memoriam si placet revo∣candum est, qualiter Sancti multi pro Sanctae Ecclesae libertate feliciter exularunt & gloriosè occubuerunt interempti. Quid beatum Thomam commemorem Mar∣tyrem gloriosum? quid successorem suum beatum Edmundum nobis contempora∣neum? Coruscat copia exemplorum, quae omnia in vestrum opprobrium redundare comprobantur. Terrere vos deceret Regis Francorum, vobis pro speculo à Deo de∣monstratum, qui extortam à Regno suo pecuniam in suam hostibus distribuit re∣demptionem, & inde nostros inimicos, scilicet Saracenos, amplius saginavit. Unde qui prosequenture nos veloces erant, & qui odernnt nos victores gloriantur. Imo armis & pecunia nostra d••iati gratulantur. Et quicquid de Rege deinceps con∣tingat memorato, opprobrium indelebile contraxit ex praeteritis, scilicer, quod Christianorum Nobilissimus praeda factus est Saracenis, propter quod nonnulli à fide recedentes (pro dolor!) apostatarunt. Et haec omnia rapinae impu∣tamus praetaxatae.

Cum autem haec audisset Rex, quasi alto vulnere saucius, nec adhuc rationi ad∣quiescens,* 1.9 exclamavit inordinatè nimis, dicens Ministris, Ejicite rusticum hunc, eji∣cite, & ejectum excludite ut amplius coram me non compareat, qui et solamen mihi denegat, et juvamen. Et sic qui ingrediens satis curialiter fuerat advo∣catus, probis exiit laces••itus. Simili quoque modo quorundum aliorum quos secretius ad se fecit accersiri, moliebatur constantiam enervare, quorum verba licet pondere non carentia, causa brevitatis praeterimus. Hac autem versutia summopere conabatur Praelatorum sibi mentes inclinare, ut sic consequenter Nobilium Corda ad consen∣sum suum incurvaret contributionis, sed ipsorum Consilium a Praelato∣rum sententia dependebat.

Eodemque die venit Electus Wint. ad Dominum Regem fratrem suum ut valedicto* 1.10 licentiatus repatriare••. Rex autem non prout decuit ipsum facie serena appellavit, nec assurrexit sicut consuevit venienti. Cui ait Electus, Domine, mihi videtur, sol∣vitur Concilium, patefactum est vobis prout ut mihi videtur Praelatorum incom∣mutab••le propositum. In procinctu sum, ut de vestra licentia redeam praematurus. Non enim placida mihi est in hac urbe mora diuturnior: Domino Deo vos commendo. At Rex. Et ego te Diabolo vivo. Deberes mecum stare, etsi totus mundus mihi adversaretur, qui frater meus es uterinus. Et ego te malo grato Dei & ejus Sancto∣rum, & eorum ad quos spectat de jure electio promoveri, & ad tantam pro∣vexi dignitatem, ut nulli de Clerico in divitiis secundus in Anglia videaris. Cui electus de illepido verbo commotus, respondit. Domine, annis sum juvenis, place∣re vobis quia me creasti, ut & ego factus sim puerilis, absit ut ab universitatis quae Dominum & vestrum honorem diligit sententia recedam. Et sic recessit adiracundiam provocatus.

Rex autem eodem tempore a Civibus Londinensibus, qui secundum Chartarum sua∣rum* 1.11 tenorem, & antiquam consuetudinem fore deberent liberrimi, viginti Marcas auri precibus extorsit imperiosis, velut a servis ultimae conditionis, ut jamjam vide∣rentur servilibus Judaeis paulò minus aequiparari; besides other oppressions there at large related.

Interim igitur tam Papae quam Regi in sua tyrannide mutua fa∣vorem* 1.12 et fomentum praebenti, ira suscitatur, et odium internum accumulatur, quos omnes molesti hominum vocabunt perturbatores, ut quasi completum videretur illud Apostolicum, Nisi discessio vene∣rit,* 1.13 non revelabitur filius iniquitatis. Iam utique imminet discessio manifesta, etsi non corporum, cordium tamen (quod gravius est) ex∣asperatio fere Generalis contra Romanam Ecclesiam suscitatur, et ig∣niculus extinguitur devotionis.

The King receiving a peremptory denial of this Triennial Disme from the Bi∣shops, as aforesaid: * 1.14 Rex igitur ne viderentur quidam Magnates qui jam illuc advenerant inaniter fuisse convocati, districtè tractatum suscitavit, quid agendum de terra sua Gasconlae, &c. Et dum super his inter omnes anceps penderet sententia, Rex in calce sermonis, auxilium pecuniare ac militare redivivo spiritu instantissime flagitavit sibi peregrinaturo impendi, ac Christo pro salute communi militaturo. Ad quod communiter responderunt quod eorum responsio à Praelatorum responsione dependebat, nec voluerunt ab eorum a∣sertione discrepantes sequestrari. Et sese mutuo intuentes, secreto auribus instilla∣runt dicentes: Quae spes rationabilis istum erigit Regulum, qui nunquam militari edo∣ctus disciplina in Martio certamine, equum admisit, gladium eduxit, hastam vibravit, aut Clypeum ventilavit, ut triumphet, ubi capto Francorum Rege occubuit militia Gallicana, aut inqua confidit temeritate terras transmarinas potenter adquirere quas possessas nequivit retinere! Et sic cum magna indignatione objurgan∣tes, et asserentes ipsum natum tantum ad pecuniam emungendam crumenis evacuatis, et debitis multiplicatis, ad propria remea∣runt.* 1.15

Soluto igitur cum Regis, Cleri, & Magnatum indignatione Concilio, Rex iram & odium praecordiale thesaurizavit; credens haec omnia sibi facta & dicta in spiritu maligno & exoso, mal gnandi materiam parturire. Unde incorrigibilis, adhuc quae conceperat tempore nacto oportuno, circinando proposuit consummare.

Solutum est igitur Concilium; Rex hinc inde, tam contra Magnates, quam* 1.16 contra Praelatos, ira succensus vehementi; cogitavitque Legatum vocare, qui Clerum compelleret ad praedictae postulationis contribu∣tionem auctoritate Apostolica; licet grave foret tributum, et Ec∣clesiae servitus nova et intolerabilis. Et sic mala malis immineban•• cumu∣landa. Taliter igitur Caursinis & Judaeis, & aliis creditoribus impinguatis; Praelati cum Magnatibus clitellis evacuatis, dolentes et egentes, recesse∣runt.

This year the Bishop of Lincoln out of a pious zeal endeavouring to enforce many who had Benefices in his Diocess, to take upon them the Order of Priesthood against their wills, they thereupon collecting a great sum of money, sent it to the Court of Rome, and therewith procured a license to teach School for some years, without taking Orders, money being there more prevalent then piety, or the peoples souls.

Diebus quoque sub eisdem, cum multi Beneficiati in Diocesi Lincolniensi, persua∣dente* 1.17 efficaci admonitione Episcopi Lincolniensis, ut ad gradum Sacerdotii volentes aut nolentes promoverentur, fuerunt multi colla jugo Domini supponere super hac forma renuentes, qui contributionem communi assensu inter se collige∣rent, thesaurumque non minimum coadunantes, ad Romanam Curi∣am miserunt, et Papali auctoritate, effusa pecunia quae multum in ipsa Curia potest, huic Episcopali decreto restiterunt; et licentiam impetrarunt, per aliquot annos sine Sacerdotio Scholas exercere. Et sic specie honestatis, de sub jugo Domini colla vulpinis callidita∣tibus excusserunt.

He likewise out of his hatred to Religious persons, (write the Monks) after long expectation obtained a Bull from this Pope, to augment the small scandalous endow∣ments of Vicaridges in Churches, appropriated to Religious Houses throughout his Diocesse, which procured their hatred against him, rather then pure real love.

Sub ejusdem autem anni circulo, Episcopus Lincolniensis Robertus, ut Religiosorum* 1.18 proventus mutilaret, & partes vicariorum adaugeret, hujusmodi mandatum à sede Apostolica ante expectatum est adeptus.

Notes

• * 1.1

  Pat. 36 H. 3. m. 6. dorso.
• * 1.2

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 821, 822, 823. Magnum Par∣liamentum Lond••ni habi∣tum. See Matthew Parker, Holin∣shed, Grafton, Speed, Daniel.
• * 1.3

  Ubi Rex aux∣ilium pecuniare postulat, Epis∣copus autem Lincolniae Ro▪bertus primo contradixit, postea alii ani∣mati per eum restiterunt. Mat. Westm▪ p. 250.
• * 1.4

  Rex Angliae iratus, à suis aulicis mitiga∣tur.
• * 1.5

  Respondent Praelati bland•• petitioni Regis
• * 1.6

  Rex proposito persister.
• * 1.7

  See here p. 767, 768.
• * 1.8

  Mat. Paris Hist p. 823, 824. Rex digreditur ad materiam.
• * 1.9

  Rex no•••••• ra∣tioni acqui∣escere.
• * 1.10

  Mat. Paris Hist▪ p. 824. 825. Constantia Wint Clerico∣rum.
• * 1.11

  Lond. solvunt viginti Marcas Regi.
• * 1.12

  Mat. Paris Hist. p. 804.
• * 1.13

  2 Thes. ••.
• * 1.14

  Tractatio de rebus Gasconiae.
• * 1.15

  Mat. Paris Hist. p. 825, 826. Solvitur Con∣cilium cum Re∣gis indignati∣one.
• * 1.16

  Exitus Conci∣lii.
• * 1.17

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 806. Beneficiati re∣nuunt ad Sa∣cerdotium pro∣moveri.
• * 1.18

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 813. Episcopus Lin∣colniensis po∣testatem impe∣trat à Papa vi∣carios ordinan∣di.