The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

INNOCENTIUS Episcopus servus servorum Dei, Charissimo in Christo filio* 1.1 illustri Regi Angliae, salutem & Apostolicam Benedictionem. Ʋt tuis insistentes ob∣sequiis Praerogativa favoris gratiae prosequamur, tuae sinceritatis praecamina nos hortan∣tur. Cum igitur Venerabili fratri nostro Archiepiscopo Cantuariensi, omnium * 1.2 vaca∣turorum Beneficiorum suae Provinciae primi anni proventus, usque ad certi temporis spa∣tium, pro exoneratione debitorum Cantuar. Ecclesiae duximus concedendos: Nos volentes tibi famulantibus tui consideratione specialem gratiam facere in hac parte, tuis precibus inclinati, Authoritate praesentium tibi indulgemus, ut familiares Clerici tui ad ex∣hibitionem proventuum hujusmodi, nequeant coarctari, sed ab eorum praestatione sint liberi penitus et immunes. Nulli ergo hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere, vel ei ausu temerario contraire; si quis autem contra haec attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, & beatorum Petri & Pauli Apostolorum ejus se noverit incursurum. Dat. Lugduni, 3 Non. Marcii, Ponti∣ficatus nostri anno octavo. Et ad hoc privilegium Regis exequendum, constitutus est Magister Nicholaus de Plumpton, coram Abbate Westmonasterii conservatore Regii hujus privilegii: Et habet inde Literas Regis Patentes.

The * 1.3 Kings Prohibition issued this year to the Sheriffs of Gloucester, Worcester, and Bishop of Worcester, against the Bishops citing Laymen to take an Oath before him, and making Inquiry upon Articles in their Visitations without the Kings special Com∣mission and Command, I have already cited, and shall referre you thereunto.

How much this Pope Innocents corruptions then infested not only the Church, Prelates, and Ecclesiastical, but Civil Courts and proceedings of Justice in England, Matthew Paris himself, and the continuer of his History, give us this special notice, as fit to be recorded to posterity.

Ipsis quoque diebus, dum placitum moveretur inter Episcopum Karleolensem Syl∣vestrum* 1.4 & quendam Baronem, super quodam Manerio, quod idem Baro praedecesso∣ri dicti Episcopi Waltero vendiderat, & iterum illud voluit revocare, ipse Episcopus Sylvester respondit per se prudenter, adversarius enim ejus, licet ejus praesentes essent procuratores, tunc in partibus agebat transmarinis. Impetravit igitur à Rege Literas protectionis Regiae, dum absens erat Baro memoratus, & sic laetus repatria∣vit. Pars autem adversa sub silentio commorans, cum elongaretur Episcopus, im∣petravit a Rege Literas, ut non obstante priore litera, negotium Baro∣nis nullam caperet dilationem. Quod factum fuisse non creditur, sine muneris opitulatione: (the Popes Non obstantes being so obtained.) Sparsimque jam tales Literae, in quibus inserta est haec detestabilis adjectio, Non obstante priore mandato; vel haec, Non obstante anti∣qua libertate, procedat negotium, suscitabantur. Praeterea, sinistra interpretatio jam in Chartis facta subrepit, ut scilicet si scribatur sic; Concedimus hanc libertatem domui tali, & domus illa districtè nominetur, & sequatur sic, & omni∣bus Maneriis ejus, si Maneria non expressè sigillatim nominentur, nullius est vigoris adjectio. Hoc autem rationi constat esse dissonum et omni justitiae, imo contra Logicae regulam, quae est investigatrix veritatis infallibi∣lis. Quod cum comperisset, quidam vir discretus tunc Justitiarius, scilicet Rogerus de Thurkeby, ab alto ducens suspiria, de praedictae adjectionis appositione, dixit: Heu, heu, hos ut quid dies expectavimus? Ecce jam Civi∣lis Curia exemplo Ecclesiasticae coinquinatur, et a sulphureo fonte rivulus intoxicatur. Which I could heartily wish all Judges, * 1.5 who give too much countenance to such Non obstantes, would seriously consider, and all who grant them too.

* 1.6 Matthew Paris informs us, that the year before, the King had granted a Charter to the Abby of Westminster of certain Liberties, to the prejudice of former Charters granted to St. Albans; and another Charter for a liberty of a free Warren in the Land of St. Albans, near the Town, to one Galfridus Rufus, educated in St. Albans, and a tenant thereunto, contra antiquas Ecclesiae illius libertates, & Chartas obtentas à piis pristinis Regibus & continuè usitatas, necnon & contra Chartam Regis Henrici tunc praesentis. Nec erubuit dictus Galfridus Rufus contra Ecclesiam Dominam suam quae ipsum educatum exaltaverat, recalcitrare, ut nota macularetur paternae, sed non maternae proditionis: Et cum frater Matthaeus Parisiensis, Dominum Regem super his imperter∣ritus redargueret, ait Rex: Nonne Papa facit similiter, subjungens in Literis suis manifeste, Non obstante aliquo privilegio vel indulgen∣tia? Veruntamen modestius loquens, subjunxit: Nunc, nunc, nos inde cogitabimus. Sed dictorum ac promissorum memoria, cum sonitu pertransivit. In both which he was the Popes real but unhappy Schollar, introducing Non obstantes to evade and null his own and Ancestors Charters, whereby Popes evaded their own and their Prede∣cessors Bulls and Indulgences, which this King, the whole Kingdom and Clergy of England particularly * 1.7 complained of to this Pope but three years before, as a great grievance both to the Church and Realm of England, whereby infinite persons in the Realm were grievously oppressed and afflicted: Which induced Justice Thurkeby thus in open Court with great grief to cry out against both Papal and Regal Non obstantes, which subverted publick Justice, and then defiled, intoxicated Civil, as they had done Ecclesiastical Courts, with their sulphureous source and filth;

* 1.8

Parcite pa••corum diffundere crimen in omnes.

This year the Bishop of Durham moving the Pope to resume the 3. Mannors setled upon his Predecessor * 1.9 who resigned his Bishoprick, for his better maintenance during his life, received a repulse and check from him, because it was done by the Bishops own, and his, and the Kings consent.

Tempore quoque sub eodem, quidam adulatores pessimi, cupientes placere Epis∣copo* 1.10 Dunelmensi Waltero, Dominum Papam adierunt, dicentes, quod irrationabiliter facta fuit portio Episcopatus Dunelmensis Episcopo Nicholao cedenti, & quod ipse Nicholaus ferè tertiam partem Episcopatus habuerat, unde petierunt Episcopatum vel redintegrari, vel saltem minus damnificari. Quibus Papa: Miramur super his. Nonne facta fuit distributio illa & partitio per magnam deliberationem & considera∣tionem virorum peritorum, & consensum partium? et res jam confirmata est per nos, et Regem Angliae, et per Provisores: & cum esset tunc temporis Episcopus Bathoniensis in Curia, qui erat unus Provisorum, advocabatur ut veritati testimonium perhiberet, qui cum omnia ritè facta fuisse testificaretur, repulsi sunt accusatores cum probris, & dum crederent partem dicti Episcopi Nicholai infirmasse, magis roborarunt. Et factum est, non sine dedecore Episcopi Dunelmensis Walteri, & Prioris & Conventus Dunelmersis, qui videbantur huic machinationi conniventibus oculis consensisse.

Some Abbots and Covents perceiving that Bishop Grosthead and other Bishops in∣tended to vex and oppresse them, by their new powers to visit them derived from the Pope, combined together to make a common purse to oppose and withstand them by Appeals to the Pope, whom they hoped would back them for money, as the Bishops combined together to withstand the Archbishops Visitation in his Province.

Anno quoque sub eodem, quidam Praelati & Religiosi Ecclesiarum Conventuali∣um* 1.11 liquido comperientes, quod undique quos solebant habere defenso∣res, senserunt jam manifestos persecutores Episcopos, et Laicis ac saecularibus nociviores, necnon Summum Pontificem, qui quanto potentior est, tanto gravior ad opprimendum, studuerunt confoe∣derari, ut alterutrum onera portantes, minus gravarentur. Confoe∣derati sunt igitur cum Abbate & Conventu de Waltham, Conventus Ecclesiae Episcopi Cantuariensis. Ipsum genus quoque subsidii & consolationis sibi impendi, tàm ipsi, quàm alii, à Coenobio Sancti Albani, humilitet postularunt: of which more hereafter.

Notwithstanding this combination, Grosthead Bishop of Lincoln proceeded to visit both the Monasteries and Nunneries in his Diocesse, with great severity and tyranny, thus related by Matthew Paris in his History.

Diebus quoque sub eisdem, Episcopus Lincolniensis Visitationem fecit in domi∣bus* 1.12 Religiosorum in Diocesi sua constitutis. In qua, si quis om∣nes tyrannides quas exercuit, recitaret, non severus, sed potius austerus et inhumanus censeretur. Cum enim inter caetera ad Rameseiam pervenisset, stipatus saecularibus, in dormitorio lectos Monachorum in propria per∣sona perscrutando, omnia circuit, universa revolvit, & si quid communitum inveni∣ret, demoliebatur, & quasi effractarius scrinia dissipans, ciphos quos invenit circulis vel pedibus redimitos, comminuit conculcatos, quos, si circumspectius fecisset, posset pauperibus integros erogasse. Et quod indignum est scribi, ad domos Religiosarum veniens, fecit exprimi mamillas earundem, ut sic physice si esset inter eas corruptela, experiretur. Additque horribiles maledictiones, quas super capita transgredientium statuta sua congessit, quas Moyses scripsit, et benedictiones Mosaicas super eos qui eadem fuerant obser∣vaturi. In Quadragesima vero sequente, suspensus est ab officio Episcopali, pro eo quod noluit admittere quendam Italicum Anglicanae linguae ignarum, ad quoddam opimum beneficium in Episcopatu suo. Sed haec omnia fecisse creditur, ut subjectos de quorum animabus habet respondere à peccatis coerceret.

Diebus etiam sub eisdem, Episcopus Linconiensis facto scrutinio et diligenti* 1.13 inquisitione et excussione per suam Diocesim, beneficiatos cogit* 1.14 esse continentes, et suspectas etiam mulierculas ab ipsis longius amoveri. Transgressores autem per beneficiorum suorum privationem puniens, Episcopatum suum à vitiis studuit emundare. Precibus quoque blandis & austeris persuasionibus multos trahens & impellens, ad ordinem & officium subvexit sacerdo∣tale.

Frequenter quoque sermonem fecit populo, quem circum degentes sub poenis taxatis Sacerdotes convocatos, coëgit audire. Improbos autem Romanos prae∣ceptum habentes Papale, ut eis provideretur, quasi venenum odivit serpentinum. Dicebat enim, quod si animarum custodiam ipsis tra∣deret,* 1.15 Sathanizaret. Unde saepe projects Literis Paplibus Bulla∣tis, talibus mandatis praecise contradixit.

These fierce illegal proceedings of his in Visitations, as well against Noblemen, Women, and other Laymen, as Monks and Religious persons, summoning them personally to make Inquisitions upon his Visitation Articles, and give in testimony against themselves and others upon Oath this year, notwithstanding former Pro∣hibitions, occasioned the * 1.16 sorecited complaints to, and Prohibitions, Attachments of the King against him, Claus. Anno 34 H. 3. m. 11. dorso, & Calus. 36 H. 3. m. 14. dorso, on which you may reflect, as his opposition against the Popes Provisi∣ons to Benefices, exasperated the Pope to suspend him from his Bishoprick.

As the Bishop of Lincoln vexed the Monks, Nuns, Nobility, Gentry, and Com∣mons of his Diocesse with his Visitations, Appeals to Rome, and Excommunications on the one hand; so the Archbishop of Canterbury molested the Dean and Canons of Pauls, and other his Suffragans, with his Excommunications and Suits, by his power, friends, and money in the Court of Rome, on the other hand; Excommuni∣cating them afresh for one cause, as soon as they were * 1.17 absolved by the Popes com∣mand for another, to the great scandal of the Court of Rome and English Clergy, wor∣rying and vexing one another with perpetual contests, thus recorded.

Eodem quoque tempore, Decanus Ecclesiae Sancti Pauli London. & Canonici, de* 1.18 quibus in antecedentibus facta est mentio, auctoritate Domini Papae, per Dominum Abbatem Sancti Albani, & per Dominum Abbatem de Waltham, & Archidiaconum Sancti Albani, sunt absoluti à sententia, qua Dominus Archiepiscopus Cantuariensis Bonifacius, ipsos innodaverat. Sed postea alia ratione sunt innodati; Thus related.

Tunc verò temporis, procuravit Archiepiscopus Cantuariensis, mediante Magistro* 1.19 Eustachio de Len, Officiali suo, (super quo mirabantur multi) ut Decanus, & me∣morati* 1.20 Canonici Londinenses, ratione proprioum delictorum denunciaren∣tur excommunicati. Insuper, ut coram Papa apparerent, sunt citati. Ortum est igitur turpe scandalum, dum nunc ab his denunciabantur excommunicati in his, nunc in aliis ab his partibus absoluti. Cano∣nici vero non mediocriter perturbati, omnes Angliae Episcopos super hac oppressione in magna mentis amaritudine precabantur, ut tanto impetui resistentes imminenti, cum paries proximus arderet, subvenirent. Rex autem, quia ipsum Archiepiscopum creaverat, & Regina, quia ejus fuit avunculus, erubescentes, non poterant ipsum Archiepiscopum, licet causa ejus fuisset injusta, relinquere desolatum. Who to maintain his suits, and feed the Cormorants at Rome to obtain his will, made havock of his Woods and Temporalties in England, residing at Rome, but exposing his flock to the rapine of Wolves, without taking the least care for their souls or bodies.

Temporibus quoque sub eisdem, Archiepiscopatus nemora succiduntur, homines* 1.21 depauperantur. Reditus vacantes ad arbitrium alienigenarum alienis distribuun∣tur, de quorum moribus vel scientia nihil constat distriburoribus, & sic absente Pa∣store,* 1.22 oves lupis exponuntur.

On the other hand the Dean of Pauls, though aged, is enforced to travel to Rome to defend the Rights and Liberties of his Church, and purchase a new absolution.

Ipso quoque tempore, Decanus Londinensis aetate grandaevus, toties pro libertate* 1.23 Ecclesiae suae vexatus, adhuc pro juribus Ecclesiae suae contuendis Romanam Curiam adiit, pro scandalo multiplici jam per Archiepiscopum exorto. Quos enim Do∣minus* 1.24 Papa praecepit absolvi, adversarii eorum ex parte Domini Papae, praeceperunt alia ratione excommunicari. Ita quod Laicis esset eorum lis, nec mirum, ridiculosa. Archiepiscopus Cantuariensis Ca∣nonicos London. eo quod illos visitare vellet, cum maximo gravamine potenter co∣natur confundere, (addes * 1.25 Matthew Westminster) tandem visitavit sed cum moderamine.

Neither were the Abbots and Covents lesse schismatical and litigious then the Bishops, Deans and Canons, persecuting, suing, yea murdering each other in sundry

places, of which * 1.26 Matthew Paris renders some sad instances, to the great scandal of Religion. I shall only instance one contest between the Abbot and Covent of Westminster, wherein the King withstood the Popes Bulls granted in the Abbots fa∣vour, to the prejudice of his Prerogative, discovering the insatiable avarice, rapine of the Pope and Court of Rome.

Diebus autem sub eisdem, ortum est scandalum in nobili Coenobio Westmonasteri∣ensi,* 1.27 eo quod discordia partibus nimis damnosa & indecens est exorta. Abbas enim, vir quidam literatus & prudens, conabatur factum antecessoris sui, Authoritate Apostolica irritate, qui bona Ecclesiae suae in usus suos, & usus Conventus, ut ma∣jori pace gauderent, separaverat. Et summo conamine nitebatur, divisa solidare, & omnia nutibus suis inclinare. Et idcirco Domino Papae adhaerens, ipsum pedetentim sequebatur, et moram non minimam in Curia, non sine multarum expensarum profusione, continuabat. Unde propter suam prudentiam, facundiam, & elegantiam, inter familiares Papae annumerabatur, & Capellanus Domini Papae meruit esse & appellari, & multa de suo proposito ad vo∣tum impetrare. Quod audiens Conventus, non mediocriter formidare, ne quod praedecessor istius Abbatis, scilicet Richardus Abbas, piè ordinaverat, infirmaretur, & eorum conditio deterioraretur. Missis igitur aliquibus de Conventu praestantio∣ribus ad Regem facta lachrymabili querela dixerunt ei: O Domine, Abbas, quem no∣bis habere fecistis, domum nostram imo potius vestram specialem, nititur perturbare, & quod ad quietem nostram ordinatum piè extitit, infirmare: vestrum est, domum vestram Regaleque vestrum domicilium protegere, ne nullo adversantium impulsu labet vel laba∣tur. Quibus Dominus Rex, addito magno Sacramento, ait: Nunquam certe prae∣valebit. Et concepta indignatione cum ira et odio palam protesta∣tus est, dicens: Poenitet me fecisse hominem.

Circa idem tempus Abbas Westmonasteriensis Domini Papae Capellanus à Curia* 1.28 Romana rediit, non minimis debitis involutus et obligationibus inno∣datus: (by bribes to the Pope and Cardinals.) Moram enim diutinam in Curia continuaverat, & multorum Curialium sibi corda conciliaverat, ita quod certè crede∣batur, quod cum Domino Papa penitus, quia vir fuit arduis idoneus satis consiliis, moraretur. Venit autem multiplici armatus potentia, ut Conventum suum suae incurvaret voluntati. Et illico accedens ad Regem apud Windeleshores, ipsi celebri∣ter nimis & Pontificaliter, Missam cantavit. Erat utique tàm voce quàm corporali elegantia, vir desideriorum. Confidenter igitur Regem aggressus est, multorum potentum illi Literas ostendens, ut liceret ei totaliter domum Westmonasterii, quam Dominus Rex illi regendam commiserat, sane administran∣do gubernare, et divisa solidando possessiones redintegrare. Domi∣nus Rex cujus cor aversum fuit ab eo, ipsum Abbatem obliquato ac torvo intuitu re∣spiciens, elevata voce, multis irrecitabilibus probris lacessivit. Inter caetera impro∣perans, quod ipsum immerito exaltaverat, addens, quod ad consilium suum arcanum inconsultè advocaverat. Et quomodo de tua fidelitate confidere possem, qui fratres tuos socios ab antiquo & commensales, gravare niteris & molestare? Et licet multi amicorum suorum, videlicet Johannes Mansell, & multi alii, quos longum esset no∣minare, intercederent pro ipso Abbate, Rex iratus valdè, ipsum tàm à consilio suo quàm dilectione, expulit elongatum. Tandem Abbas molestè ferens Regis indigna∣tionem, consensit in arbitros, ut quod ipsi disponerent, si Domino Regi complaceret, ipse ratum haberet & acceptum, videlicet Comitem Richardum & Johannem. Quod Conventus, licet ipsi duo Abbati fuissent amicissimi, benignè acceptavit, & Rex benè comprobavit. Ipsi igitur, post multas disceptationes, penitus Conventus de∣siderio & postulationi excluso Abbate, consenserunt: Quia sic Regi sciebant complacere. Sed haec controversia hoc anno non terminabatur.

Rex igitur misertus Conventus Westmonasteriensis, qui tot gravamina & damna* 1.29 jam per multos annos toleraverat, concessit benignè eidem, ut vacante Abbatia Westmonasteriensi, disponatur liberè de possessionibus ipsum Conventum contingen∣tibus, quas consuevit Rex in manu sua retinere, in magnum damnum domus & gravamen, donec Abbas ibidem ordinaretur. Et super hoc, talem eisdem Monachis Chartam confecit. Which I find likewise entred in the * 1.30 Clause Rolls.

Notes

• * 1.1

  Claus. 35 H. 3. m. 9. dorso.
• * 1.2

  Here p 683, 684, 685.
• * 1.3

  Claus. 35 H. 3. m. 6. Here p. 705.
• * 1.4

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 784. Detestabiles adjectio no▪ obstante in Cu∣rias Laicorum derivatur.
• * 1.5

  See 2 R. 3. 12. 2 H. 7. 6. Brook Patents 109. Hobarts Reports, p. 146, 214, 230. Plowdens Com∣ment. p. 502.
• * 1.6

  Hist. Angl. p. 757.
• * 1.7

  See here, p. 666, 667.
• * 1.8

  Mat. Paris, p. 727.
• * 1.9

  Here p. 724.
• * 1.10

  Mat. Paris Hist. p. 784, 785. Godwins Cata∣logue of Bps. p. 519, 520. Lis super por∣tione Episcopi quondam Du∣nelmensem.
• * 1.11

  Mat. Paris Hist. p. 783. Confoederatio▪ aliquorum Re∣ligiosorum.
• * 1.12

  Mat. Paris Hist. p. 789. Visitatio Epis∣copi Lincoln.
• * 1.13

  Mat. Paris Hist. p. 799.
• * 1.14

  Episcopus Lin∣colniensis punit incontinentes, & multos facit Presbyteros.
• * 1.15

  Nota.
• * 1.16

  See here p. 705, 706.
• * 1.17

  See here p. 744, 745.
• * 1.18

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 784. Decanus & Canonici Lon∣ninenses absol∣vuntur.
• * 1.19

  Mat. Paris, p. 786.
• * 1.20

  Decanus & Canonici Lon∣ninenses Ex∣cōmunicantur.
• * 1.21

  Mat. Paris, p. 787.
• * 1.22

  Succiduntur ne nora Archi∣episcopatus Cantuariensis.
• * 1.23

  Mat. Paris, p. 790.
• * 1.24

  Decanus Lon∣dinensis Ro∣manam Curi∣am adiit.
• * 1.25

  Flores Hist. pars 2. p. 249.
• * 1.26

  Historiae Edit. Lond. p. 752.
• * 1.27

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 790. Discordia inter Abbatem & Conventum Westmonaster.
• * 1.28

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 793. Adventus Ab∣batis Westmo∣nasterii à Cu∣ria Romana.
• * 1.29

  Mat. Paris, p. 814, 815. Privilegium Regis Conven∣tui Westmona∣steriensi con∣cessum.
• * 1.30

  Pat. 36 H. 3. m. 3. intus.