The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

MIseratione divina, R. Ostiensis, & Vellet J. tituli Sancti Praxedis, S. tituli Sancti Laurentii in Luc. S. tituli Sancti Mariae trans Tyberim, Presbyteri, R. Sancti Mariae in Cosmedin, E. Sanctorum Cosmae & Damiani, O. Sancti Nicolai in carcere Tulliano, Diaconi, Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, Religioso viro Abbati de Wareduna, salutem in Domino. Ex parte Magistri Petri Apostolorum Principis Basi∣licae Canonici, Rectoris Ecclesiae de Morduna, nati Jacobi Johannis Capot, Civis Roma∣ni, fuit propositum coram nobis, quod dudum Sanctae recordationis Dominus Gregorius Papa, falsis suggestionibus provocatus, Eliensi Episcopo suas direxit Literas, continentes, ut praefato Magistro, vel alii ejus nomine, de proventibus Ecclesiae supradictae minimè re∣sponderet, nec etiam permitteret responderi, sed Ecclesiam ipsam ad manum suam retinens, proventus ipsius perciperet & servaret, ut de utrisque juxta suum beneplacitum disponi deberet, contradictores per censuram Ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Decernens Dominus Papa praedictus, nihilominus irritas et inanes omnes Literas super Ecclesia et proventibus ipsis, nomine praefati Magistri obtentas a sede Apo∣stolica, vel etiam obtinendas, ut scilicet nemo conveniri posset per illas, nec aliquis au∣thoritate posset procedere earundem. Et si processus esset habitus per easdem, esset irritus et inanis, nisi de praemissis plenam facerent mentionem; Decano Eboracensi, & Archidia∣cono Richemundiae ad haec omnia exequenda deputatis. Sed idem Episcopus, in hujusmodi mandati executione procedens, tibi per suas Literas dicitur injunxisse, ut si firma Ecclesiae supradictae, vel aliqua pars ipsius, apud te for san resideret, ipsam deponi faceres apud Berne∣welle, in custodia Prioris & Sacristae loci ejusdem, & ab inde in anteà, dicto Magistro vel alii ejus nomine de proventibus Ecclesiae supradictae, nullatenus responderes, sed eos de∣poni faceres ibidem, ut de eisdem possit secundum dispositionem hujusmodi summi Pontificis responderi. Quare praefatus Magister nobis humiliter supplicavit, ut cum indignum sit, & omni rationi contrarium, ut poena ipsum alligare debeat â suggestis prorsus insontem, provideri super hoc ei misericorditer dignaremur. Nos autem, penes quos potestas residet, Apostolica sede vacante, volentes praefato Magistro gratiam

facere specialem ob suae meritum probitatis, tibi districte praesentium authoritate mandamus, quatenus eidem Magistro, vel procuratori, vel Nuncio suo, de firma Ecclesiae supradictae, subtracta sibi authoritate mandati praedicti, plenam satisfactio∣nem impendas, & ei de caetero, ut teneris, integre respondere procures, non obstantibus prae∣dictis Literis, vel processibus habitis per eadem. Alioquin, ne mandatum nostrum ad nos vacuum revertatur, noveris nos Priori fratrum Praedicatorum Norwicensium, & Petro de Arche, Canonico Ecclesiae Sancti Angeli de Ferentino, nostras Literas destinasse, ut te ad id, si necesse fuerit, per censuram Ecclesiasticam debeant coarctare. Datum, &c. Anno Dom. 1243. Apostolica sede vacante.

After this Act of the Cardinals Papal Authority, they proceeded to the Election of a New Pope, and on the Feast of the Nativity of St. John Baptist, An. 1243. elected and created Innocent the 4th. Pope, who being confirmed on the Feast of St. Peter and Paul, presently ratified the sentence of Excommunication, denounced by his Prede∣cessor Pope Gregory the 9th. against the Emperor, and confederating with the Citi∣zens of Viterbium, and the parts adjoyning, raised an Army, routed the Emperors forces, took sundry Castles from him near Viterbium, and made the Emperor to re∣treat from thence. Videntes autem qui partes circumjacentes inhabitant, quod Im∣perator* 1.1 turpiter, non sine magno rerum dispendio & dedecore & hominum jactura secesserat, recesserunt multi à fidelitate ipsius, & Romanis atque Viterbiensibus sunt confoederati; Secundum illud Poëticum:

Mobile mutatur semper cum Principe vulgus.

Obfuscata est igitur non mediocriter fama Imperatoris: captus enim erat Comes* 1.2 Simon de Tuscia, cui fiducialiter commiserat Viterbium custodiendum, cum suis complicibus, qui Romam, captivus trahebatur, amissumque fuit ipsum Viterbium, cum quibusdam Civitatibus & Castris circumjacentibus, ipseque Imperator quasi fugam iniit. Denigrata est fama ipsius, & sinistro susurro divulgatum, quod nun∣quam divina officia audire dignabatur, vel orare, vel personas Eccle∣siasticas digne venerari, vel in fide Catholica sane loqui vel sentire, a concubitu muliercularum Saracenarum abstinere, imo potius tam Saracenos, quam alios infideles in terram Imperii vocare, et Vrbes construere permisit munitissimas. (A most notorious calumny, secretly dispersed by this Pope and his Predecessor, though abundantly refuted by the Emperors Answers to it, and Letters to Christian Princes.)

Recesserunt igitur ab Imperatore multi Nobiles et graves ac po∣tentes:* 1.3 Videlicet, Marchisii de Monte ferrato, & de Mala spina, Vercella, Alexan∣dria, & multae Nobiles Civitates. Et multiplicati sunt inimici ejus, prout solent ho∣mines fortunae sequentes serenitatem. In Alemannia etiam multi abierunt retrorsum; et nolentes amplius stare cum eo, alium sibi in Regem elegerunt, vel Imperatorem, videlicet Andegravium, virum elegantem & strenuum: cui Germanis & Italiae pars potissima consilium & auxilium usque ad capitum expositionem, sp••∣spondit indefessum. But he loving the Emperor, & Romanae Curiae odivit cavillationes, refused to consent to the Election the Papal party had made of him for their Empe∣ror; and upon private conference with the Emperor, datis dextris confoederati sunt, ut de suspecto factus est idem Andegravius amicus tutissimus, & omnibus qui eum ele∣gerant manifestè significavit, quod tam temerae praesumptioni non adquievit. Ve∣runtamen, qui oderunt ipsum Imperatorem Fredericum, extulerunt caput. Interme∣antibus igitur Nobilibus & profundi consilii personis, tractatum est diligenter de pace inter Ecclesiam & Imperatorem. Sed noluit aliquo modo Imperator ju∣rare, ut staret Ecclesiasticae censurae absolute, nisi praecognitis causis, et praevisa via, et omnibus conditionibus, nec quomodolibet quaedam acquisita, ad Imperium jure antiquo spectantia, resignare. Et sic, procurante humani generis inimico, (or rather the Pope, his Vicar Gene∣ral, rather then Christs) ira rediit rediviva. The Emperor was so desirous of Peace, that after this, se spospondit Ecclesiae & Ecclesiasticis Praelatis satisfacturum, Circa securitates designandas, offert cautionem juratoriam, literatoriam, & fidejussoriam

per Reges, Principes, & Magnates, & Comites locorum. Praeterea circa praedictas cau∣tiones committit se ordinationi Domini Papae, & Tractatorum per praesens scriptum, (re∣corded at large by Matthew Paris) and Sealed with his Imperial Seal; but the Popes obstinacy would not rest satisfied therewith.

Istud Papae & Imperatoris mutuum dissidium; as it hindred him and all Christian* 1.4 Kings, Princes from ayding the Christians, against the cruelty of the Tartars, ad inju∣riam Christi, & uni versalis Ecclesiae & totius Christianismi; so, totius mundi latitudi∣nem perturbasset. Unde discordia eorum longè latèque per orbem ventilata (utpote quibus non sunt majores, imò nec eis pares, in tota Christianitate) corda Tartarorum, imò omnium Paganorum, necnon & universorum Christi inimicorum, exhilaravit, & in spem erexit tutiorem. Adeò ut superbiendo & jactitando dicerent, Deum Christi∣anis offensum, qui sese ad invicem impugnant & corrodunt: & sibi potius propitium Deum, qui ipsos multiplicavit, & eorum dominium dilatavit. Yea, Sectae pullulant, fide vacillante. Inter Ecclesiam & Imperium discordia, nunquam talis.

Interim Dominus Imperator, videns Dominum Papam ex novo creatum, confirma∣ta* 1.5 Prioris sententia, ipsi nequaquam velle parcere, nolens etiam stare mandatis Eccle∣siae absolutè, jussit vias, portus, & pontes arctissimè custodiri, ne quis portans pecuni∣am, quam scivit Romanam Curiam insatiabiliter sitire, posset transmeare. Filius autem ejus Conradus huic operi operam impendens diligentem, adeò vigilanter tam per mare quàm per terras transire volentibus aditus praeclusit, ut nec fratribus Minoribus, vel Praedicatoribus (the Popes and his Confederates Messengers and In∣telligencers) vel alicui alii transfigurato, quem deprehendere posset, pepercisset, quin comprehensum, usque ad animae exhalationem torqueret. In the mean time Cardinal Columna died at Rome; qui inter omnes Cardinales in possessionibus saecula∣ribus claruit potentissimus: unde efficacissimus discordiae inter Imperatorem & Pa∣pam seminator exstitit & sustentator. The Emperor through the Popes perverse∣nesse, revolting from his former promises, * 1.6 Calcaneo Papali insidias tetendit, & la∣queos absconditos: de quibus Dominus Papa praemonitus, Imperatoris vulpinos Maeandros, in quantum potuit, evitavit, & suspectos habuit, nec se credebat ei, vel suis. Whereupon creating ten of his Creatures and Confederates Cardinals, he pri∣vily fled with them from Rome to Castellana, from thence to Sutrium, the Emperor informing him, Quod nihil faceret de conventis, nisi literis absolutionis priùs habi∣tis. Cui cum contradicendo respondisset Dominus Papa, hoc fore dissonum ratio∣ni, orta est discordia inter eos. Dominus igitur Papa, suae praesagus perturbatio∣nis, extunc repentinam & clandestinam fugam arripere satagebat, nullo tamen con∣scio, ne fugienti Dominus Imperator repagula praepararet. Fuerunt tamen qui di∣cerent, * 1.7 ipsum magis amore munerum, quae delaturi erant illi Cisalpini, nec ausi erant terras transire Imperatoris, ut ipsis sinum aperiens occurreret, quàm pro timore alicujus persequentis. Unde sumpta qualiquali occasione versus Januam, quae sibi patria fuit genialis, gressus impiger dirigebat. Eadem igitur die, significatum fuit Domino Papae, (ut idem posteà asserebat) quod trecenti Milites Tusci erant in veniendo ipsa nocte, ut ipsum apprehenderent.. Dominus igitur Papa, non medio∣criter attonitus, & perturbationis vultum praeferens, in hora primi somni, relictis Pa∣palibus ornamentis, veterem induit Senebaldum, & leviter armatus equum ascendit velocissimum, manu non vacua, & vix cubiculariis consciis, clam subitoque discedens, non equinis pepercit lateribus: ita quod ante primum, triginta quatuor milliaria pertransivit, nemine comitante, vel ipsum sequi potente. Media autem nocte cla∣mor factus, Ecce Papa recessit, nescientibus aliquibus, nisi aliquot sed paucis Cardi∣nalibus. Petrus verò de Capua, cum uno solo Comite, non sine viarum discrimine, sequutus, invenit Papam ipso die apud Castrum supra mare, quod dicitur Civitas ve∣tus. Venerant autem ibidem in occursum Papae viginti tres Galeiae, quarum una∣quaeque sexaginta viros benè ferro armatos, & centum & quatuor remiges assignatos continebat, exceptis nautis, & sexdecim Bargae. Propter quod argumentosi suspica∣bantur, haec omnia diu antè praevisa Dominum Papam desiderasse. Fuerunt autem cum armatis, & eis praefuerunt, potestas Januae, quem Admiratum vocant, & majores Civitatis, qui se omnes jactabant esse vel affines vel consanguineos Papae, propter retributionem. Intravit igitur unam Galeiarum illarum Dominus Papa, serò cum septem Cardinalibus, & paucis aliis comitantibus. Et vix magnum mare intraverant navigantes, ecce occupat ipsos tempestas valinissima, non tamen ex adverso, et erectis velis, non sine marimo timore et periculo, eadem via qua navigan∣tes

capti erant Praelati, per centum milliaria; die Veneris sequenti, compellente tempestate rapti, applicuerunt in portu insulae cujusdam Pisanorum; and at last after many perils and difficulties he arrived at Janua; where, Receptus est à concivibus, consanguineis, & affinibus suis, in Urbe ipsa qua natus est, in campanarum classico, in cantu & Musicis instrumentis; Dicentibus omnibus & conclamantibus: Benedictus qui venit in nomine Domini. Quibus & ipsi responderunt: Anima nostra sicut passer de laqueo venatoris erepta est.

Cum autem Domino Imperatori haec innotuissent, morè Satyrico infrenduit, &* 1.8 ait, scriptum est, Fugit impius nemine persequente. Obstupuit & doluit nimis, & suo∣rum Portuum & Civitatum custodes ignaviae & desidiae redarguit, qui adversarios suos permiserunt liberè pertransire. Fecit igitur in circuitu Januae, praecipuè versus Gal∣liam, exitus viarum, ne ad Papam pecunia portaretur, arctissimè custodiri. Et jam acclamabatur Dominus Imperator manifestus Ecclesiae persequutor. Nec reputabat Dominus Papa adhuc ipsam Civitatem Januam, tutum forè refugium, non ignorans potentiam Imperatoris esse latissimam, secundum illud Poëticum:

An nescis long as Regibus esse manus?

Ipsis quoque temporibus, dum videlicet Dominus Papa moram apud Januam con∣tinuaret,* 1.9 consentientibus Mediolanensibus simul cum Liguribus Italicis quibusdam, etiam Romanis & multis de Nobilioribus Alemanniae, procurante Papa animatur qui∣dam de maximis Alemanniae potens, quem nominant Andegravium; ut Imperialem sibi dignitatem assumens, donec plenius exaltaretur, ope fultus multiplici tam Praela∣torum quàm Magnatum, bellum moveret contra Tyrannum Fredericum, persecuto∣rem Ecclesiae jam puhlicum & generalem. * 1.10 Denigrata est enim fama sua, non medio∣criter, & dicebatur quod jam non firmo gressu in lege Domini ambularet, Saracenis confoederatus, Saracenicas meritriculas sibi retinens concubinas, & alia quae relatu sunt indigna & morosa. Cumque haec attentaturus memoratus Andegravins, secum & Optimatibus suis convocatis deliberaret, quid super hoc agendum, dixerunt ei amici sui, temerarium forè hoc aggredi, & ancipiti casui se, qui tranquilla pace gaudebat, committere, quicquid pars Papalis ei promitteret. Et dum super hoc penderet sen∣tentia, ecce Imperator rapido cursu illuc advolans, paucis & consciis & concomitanti∣bus, cui haec nota facta sunt, animum dicti Andegravii adco effoeminatum divertit ab hoc proposito, quod facti sunt Dominus Imperator & ipse Andegravius amicissimi & confoederati & affines: & dedit Andegravius Imperatori munera & Imperator ei. Et hoc negotio consummato, sicut clanculo venerat Dominus Imperator & subito, sic recessit. Ipsorumque temporum curriculo, ut partem suam, quam credebant adver∣sarii jam infirmatam, magis roboraret, Dominus Imperator dedit filiam suam nuptui cuidam Principi potentissimo Graecorum, nomine Botatio Romanae Ecclesiae exoso & inobedienti, & ideo schismatico. Quod audientes adversarii Imperatoris, silue∣runt confusi.

The Popes Cardinals and Kinred repaired to him to Janua, exigentes redditus ad usus filiorum & Nepotum suorum, praecipue ex Regno Angliae sibi conferendos; yet he thought himself not secure there, by reason of the Emperors Forces surrounding all passages by Land and Sea; Hereupon the better to provide for his Nephews.

Eodem tempore se transtulit Dominus Papa clam à custodibus Imperialibus, ad* 1.11 Astensem Civitatem. Et citò post raptim & noctu Lugdunum se contulit. Extunc igi∣tur cogitavit Concilium generale congregare, praecipue ut Imperatorem depone∣ret, et ibi, vel in inferioribus Galliae partibus ignominiose eum ab Im∣periali culmine praecipitaret. Rex autem Franciae comperiens, quod Dominus Papa Regno suo appropinquavit, sciens, quod de adventu suo nihil bom Regivel Regno proveniret, convocavit Magnates suos, consulens eos quid super his foret agendum? et cum convenissent, ecce Papalis petitio directa est ad ipsum Regem et proceres, ut liceret ei ad Remensem Ci∣vitatem, quae tunc suo Antistite viduabatur, se transferre: (which he neither could nor durst attempt, notwithstanding his Papal pretended Supremacy over all Kings, Kingdoms, without the Kings previous license.) Quod cum Franci attoniti audissent, statim constanter responderunt; Haec se nullo modo velle tollerare. Rescripsit ergo Rex Franciae Domino Papae moderatè; Proce∣res

suos nullatenus velle consentire ut in Franciam veniret: time∣bant ne quasi mus in pera, anguis in sinu, hospites suos remunera∣ret:* 1.12 nec permitterent duo magna luminaria in suo climate appa∣rere, ne, uno aliud absorbente, eclipsis fieret: nec valuit verborum elegantia, in Epistola Papali composita, vel exemplum de foelicis memoriae Papa Alexandro sumptum, constantiam Francorum enervare. Dicebant enim, quam dissimilis ille vir huic puero? Such unwelcome guests were Popes to their own most Christian Son the King, & his whole Kingdom of France; yea such pests and plagues were they to all Kingdoms, whether they or their Legates came; into whose Dominions neither they nor their Legates could nor durst enter without their Royal Assents, notwithstanding their pretended Soveraign Monarchy over all Kings and Kingdoms of the World, to dispose of them at their pleasures.

The Pope receiving this Answer from the French, by the policy of his Cardinals, greedy of English Gold and preferments, moved the King of England to entertain him in his Realm, enforming King Henry, what an extraordinary Honour and Benefit it would be to him and the whole Kingdom. Whereupon the King at first was desirous to grant this request, but upon serious advice of the Rapines, Simony and grievances that would ensue thereon, he upon second thoughts rejected it, as Matthew Paris thus attests.

Ipsis quoque diebus, Domino Papa procurante, sed tamen dissimulante, quidam* 1.13 Cardinalium, qui solius erant amatores pecuniae, Chartam quandam Domino Regi, sub specie multae amicitiae, transmiserunt, cujus tenor talis exstitit. Con∣silium damus vobis amicissimum, vobis salubre et honorificum, et Regno vestro gloriosum, nec mediocriter profuturum; Videli∣cet, ut preces Domino Papae per solennes Nuncios dirigatis, humiliter eidem supplicantes, quatenus dignetur Regnum Angliae, in quo jus dignoscitur ha∣bere speciale, sua praesentia foeliciter illustrare: Et nos ipsum supplicati∣oni vestrae reddemus, proposse supplicando, favorabilem, qui vestrum & Regni vestri foeli∣ces successus desideramus. Excellentissimus enim vobis honor foret, & gloria im∣mortalis, ut temporibus vestris, quod non recolitur aliquibus diebus evenisse, Dominus Papa, qui patrum pater esse dignoscitur, Anglorum finibus persona∣naliter appareret. Recolimus etiam eum dixisse, unde gaudemus, quod gratanter videret delicias Westmonasterii, et divitias Londinenses. Haec cum Domino Regi innotuissent, gaudebat, & huic subdolo consilio de facili incurvaretur, nisi pe∣ritorum consiliis ad contradicendum, vel dissentiendum erigeretur. Qui dicebant, quod satis, imo nimium, jam suorum Caursinorum usuris, et Ro∣manorum ac Italicorum rapinis et simoniis, Angliae puritas macula∣tur, quamvis non ipse Papa praesentialiter bona Ecclesiae et Regni dissipet et praedetur. Similiter & Regni Francorum introitus, quem per solennes Nuncios postulavit, & Arragonum denegabatur. Infamia enim Curiae Papa∣lis id promeruerat, cujus foetor usque ad nubes fumum teterrimum exhalabat. And could he be then Christs Vicar, or St. Peters Successor?

This Pope at last comming into France, much against the Kings and many of the Clergies wills, summoned the Council of Lyons on purpose to Excommunicate and de∣pose the Emperor, as you hearo before, pronouncing him Excommunicate the second time in France, before the Council. The form of the Excommunication denounced against him in the Council, sent into England and all other places to publish, is thus registred by Matthew Paris.

Notes

• * 1.1

  Mat. Paris, p. 585, 588, 589.
• * 1.2

  Imperatoris fa∣ma diminuta.
• * 1.3

  Ab Imperator multi deficiun Nobiles. Mat. Westm. An. 1245, 1246.
• * 1.4

  Mat. Paris, p. 592, 614. Discordia Im∣peratoris & Papae omnibus necet.
• * 1.5

  Via versus Ro∣mam arctius cunstodiuntur.
• * 1.6

  Mat. Paris, p. 617, 618.
• * 1.7

  The issue pro∣ved this to be a real truth.
• * 1.8

  Imperator Fre∣dericus aegrè fert fugam Papae.
• * 1.9

  Imperator Fre∣dericus sibi multos potenies amicos concili∣at.
• * 1.10

  By the Popes and his Crea∣tures calum∣nies.
• * 1.11

  Anno 1244. Mat. Westm. p. 187.
• * 1.12

  Nota.
• * 1.13

  ^• Mat. Paris, p. 636. Consilium sub∣dolum quorun∣dam Cardina∣lium.