The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

REX M. filio Geroldi Justic. Hiberniae, salutem. Ad vestram volumus notitiam* 1.1 pervenire, Quod Magnates nostri Angliae ob gravamina non modica et immoderatas oppressiones quibus Summus Pontifex viros religiosos, et alios Clericos terxae nostrae inquietat, obmur∣murant, et mente turbantur; Ita quod ea de causa missuri sunt in proximo solempnes Nuncios ad ipsum Summum Pontificem, peti∣turos cum instantia, quod a praedictis oppressionibus desistat. Et quia, sicut audivimus, Martinus Clericus et Nuncius Domini Pa∣pae, qui in Anglia moratur, quendam Clericum nomine Iohannem Ruffum, jam misit in Hiberniam, ut similes in terra nostra Hiberniae faceret oppressiones: Vobis mandamus, quatenus ipsum Iohannem, vel alium Literas Apostolicas deferentem, vel ipsius Martini, non permittatis a viris religiosis pecuniam aliquam extorquere, vel * 1.2 Promissiones aliquas facere Romanis vel Italicis de Beneficiis Ecclesiasticis virorum religiosorum, vel aliarum personarum Eccle∣siasticarum, vel aliquid exigere quod terrae nostrae Hiberniae nocere possit, donec aliud a nobis habueritis mandatum. Teste Rege apud Westm. primo die Junii.

The Kingdom being thus generally grieved by this shamelesse oppressor, there∣upon the Nobles meeting secretly at a Torney, against the Kings Prohibition, con∣sulted how to send him packing out of the Realm, and sent a terrible menacing message to him, within four dayes to depart the Realm, under pain of being cut in pieces; whereupon he repairing to the King, who gave him a sharp answer, de∣manded a safe conduct from him, to guard him from the fury of the Nobles and peo∣ple to the Sea-side, and thereupon departed the Realm in a terrible panick fear; thus related by Matthew Paris.

His diebus, videlicet in crastino Apostolorum Petri & Pauli, postquam quaedam* 1.3 Torneamenta plena occulto odio per Dominum Regem, propter imminens pericu∣lum, prohibebantur, apud Luitonam & Dunestapliam congregatorum, missus est Fulco filius Warini ex parte universitatis Regni, ad Magistrum Martinum, Pa∣pae Clericum saepedictum, Londini commorantem, apud Novum Templum. Qui tor∣vo vultu respiciens, eum sic est affatus: Recedens statim, exi ab Anglia. Cui Magister Martinus: Quis mihi hoc mandat? An tu ex te ipso hoc habes? Cui Fulco: Hoc tibi per me mandat armatorum, qui nuper apud Luitonam & Dunestapliam apparue∣runt, universitas. Et si sano credis consilio, ne moreris usque in tertium diem, ne tu et omnes tui in trustra concidaris. Recedente igitur Fulcone irato nimis, & minas minis cum terribili juramento cumulante & exaggerante, Magister Martinus trepi∣dus & anhelus, statim Dominum Regem adiit, & dixit e••: Domine Rex, talia nunc audivi: fit ne hoc authoritate vestra, vel vestrorum temeritate? Cui Dominus Rex: Non me hujusmodi rei authorem profiteor; Sed Barones mei vir se continent, quin insurgant in me, eo quod tuas in Regno meo, et eorundem, quae jus et modum excedunt, depraedationes et injurias hactenus to∣leravi. Quorum etiam furorem vix compescui, quin et in te irru∣entes, te membratim non dilacerarunt. Cui Magister Martinus humili & trepida voce ait: Peto igitur, Domine Rex serenissime, ob Dei amorem, & Domini Papae reverentiam, liberum exitum, & tutum à terravestra cum conductu vestro recessum: Cui Dominus Rex, commotus & iratus nimis, ait: Diabolus te ad inferos indu∣cat et perducat. Dumque circumsedentes vix Regem mitigassent, jussit Rex cui∣dam Marescallo Palatii sui, nomine Roberto Norisco, ut ipsum Magistrum Martinum usque ad mare salvo perduceret. Qui cum statim iter aggrediens, ducem suum Ro∣bertum dictus Magister Martinus juncto latere sequeretur, & quandoque, ut contin∣git, equitantes aliquos conspiceret vel transeuntes, ipsum timor & tremor adeo contraxe∣runt, ut si terra hiaret, sub cespite latitaret. (O the strange fear and terrour that guilt infused into this impudent Papal oppressor, though armed with the Popes own Bulls!) Et cum procedentes, ad lymbum cujusdam sylvae venalis pervenissent, quam electus Cantuariensis venalem exposuerat, ubi compatriotae ad emenda & eli∣genda robora convenerant, conspiciens eos Martinus, pavidus ait, duci suo Roberto, Heu heu, quod timebam, accidit mihi. Ecce nos invasuri. O amice & Domine mi Roberte, habesne filium, nepotem, consanguineum, vel amicum, quem cupis in redditu Ecclesiastico promoveri? Praesto sum ut procurem omnia tibi postulata. Ecce insidiantes animae meae: protege me sub umbra alarum tuarum. Cui respondit Robertus: Absit ut aliquis meorum talem habeat in Ecclesiasticum beneficium per me ingressum. Nescio qui sunt illi. Veruntamen ad ipsos vado quantocyus, te me hic expectante, ut monstrato Regis autentico, si malevoli sint, eorum reprimam temeritatem. Qui ad ipsos veniens, cum rei veritatem cognovisset, cito rediens ad Martinum, ut illuderet ei, ait: Vix eorum compescui furorem, quin te frustatim detruncassent. Sed nunc latenter & caute ambule∣mus, ne deterius quid tibi contingat: & navigans irrediturus, sisapis, recedas, ne in laqueos quaerentium animam tuam infoeliciter praecipiteris. Ex tunc igitur Magister Martinus equinis lateribus non parcendo, moram ducis redarguens, ad mare properabat. Et ad Do∣veram perveniens, die Sancti Suitheni navem ascendens, multos in recessu suo laetificavit. Sed ne virulentae pestis efficacia penitus cessaret, cuidam Magistro Philippo, auctoritatis sibi concessae adhuc exequendi in extorsione reddituum, potestatem concessit, et sic post terga foeda reliquit vesti∣gia. Haec igitur dixerim, ut sciat quilibet, quam formidolosi sunt hi solum pecuniae in∣hiantes, quos propria sauciat conscientia. There being nothing that so much encoura∣ged the Popes Exactions, to proceed in their Rapines, as the sordid timidity and baseness of the English Prelates and Clergy, in not publickly resisting them with that

courage and resolution as the Nobles and Commons then did, out of a generous publick spirit.

Matthew Westminster thus relates Martins departure out of England, somewhat different in some circumstances from Matthew Paris.

Audiens autem Dominus Rex, multos de protervitate dicti Magistri* 1.4 Martini graviter conquerendo murmurare, reversus ad se, licet se∣ro, coepit dolere, quod tantum tolerasset Romanos alienis bonis sa∣ginari, et ubi non seminaverunt tantum messis congregasse. Fecit igitur per singulos Comitatus Angliae inquiri, summam reddituum Romanorum, et inventum est, quod ad tantundem pecuniae ascen∣disset, quantum redditus ipsius, videlicet lx. Millia Marcarum puri redditus, exceptis aliis variis emolumentis. Admirans igitur Rex insatiabilem Romanae Curiae protervitatcm, misit ad ipsam Curiam procuratores suos, ut contradicerent de Tributo injuriose imposito, et ut coram Concilio querimoniam reponerent de oppressio∣nibus, et injuriosis exactionibus, quas Dominus Papa quotidie non desinit in Anglia exaggerare. Misitque Dominus Rex Fulconem filium Warini, ut diceret praedicto Magistro Martino, quod sibi caute praecavens, a terra sua cito fugeret. Non enim poterat furo∣rem volentium irruere aliquatenus cohibere. Fulco igitur manda∣tum Regis exequens fideliter, ex parte universitatis Angliae dixit eidem Magistro Martino, ut ante quartam diem sequentem nulla∣tenus in Regno inveniretur, ne extunc in frustra concederetur. Ma∣gister igitur Martinus more Romanorum, qui fugantes fugiunt, et fugant fugientes, multum timens pelli suae, accepto Domini Regis conductu, ab Anglia ante tertium diem clanculo fugit re∣pentinus.

Magister interim Martinus ad Dominum suum Papam cum pervenisset, & quae* 1.5 praescripta sunt eidem plenius enarrasset, infrenduit Papa, et ira excanduit vehe∣menti. Et recolens quod tam Rex Francorum, quam Arragonum, ingressum Reg∣norum suorum vetuissent ipsi postulanti, nec Rex Anglorum adventum suum in An∣gliam acceptasset, imo potius ipsum execrando Nuncium suum et Cle∣ricum ab Anglia probose ejecisset, dixit in iracundia magna, voce susurra, oculos obliquando, & nares corrugando: Expedit ut componamus cum Principe vestro, ut hos Regulos conteramus recalcitrantes: contrito enim vel pacificato dracone, (meaning the Emperor) cito serpentuli conculca∣buntur. (A most insolent Speech of a proud Antichristian cholerick Pope.) Quod verbum in vulgus promulgatum, in multorum cordibus offen∣diculum indignationis generavit.

* 1.6 Alexander King of Scots (An. 1244.) having by his Charter to K. Henry the 3d. Charissimo & ligio Domino nostro, (as he stiled him) promised and granted for him and his Heirs, Quod in perpetuum bonam fidem ei servabimus pariter & amorem; Et quod nunquam aliquod foedus inibimus per nos, vel per aliquos alios, ex parte nostra, cum inimi∣cis Domini Regis Angliae, vel haeredum suorum, ad bellum procurandum vel faciendum, unde damnum ei vel Regnis suis Angliae & Hiberniae, aut caeteris terris suis eveniat, vel possit aliquatenus evenire, nisi nos injuste gravent, &c. Which Charter was ratified by his Oath, and the Oathes of most of the Nobles of Scotland, in the presence of the Popes Legate. Haec itaque, ut firmius robur in perpetuum obtinerent, & alia inferius annotata, transmissa sunt ad Dominum Papam, ut haec omnia confir∣maret, hoc modo. (It being then grown in use by * 1.7 former presidents, for Princes voluntarily to subject themselves to the Popes and other Bishops Ecclesiastical cen∣sures and Excommunications, if they violated their Charters, Leagues, Oathes, and Agreements to each other.)

Notes

• * 1.1

  Claus. 29 H. 3. m. 9. dorso.
• * 1.2

  Provisiones.
• * 1.3

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 640. Dicessus meti∣culosus Magistri Martini ex An∣glia.
• * 1.4

  Anno 1245. Mat. Westm. p. 191, 192.
• * 1.5

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 640. Magister Mar∣tinus conqueri∣fur Papae.
• * 1.6

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 627, 628. Mat. Westm. p. 186.
• * 1.7

  Here p. 452, 453, 454.