The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

EXCELLENTISSIMO, &c. Cum vestris beneplacitis quantum cum Deo* 1.1 poterimus totis viribus intendere cupiamus, fratrem Hugonem desancto Heudorio, à vestra serenitate ad nos destinatum, cum omni qua decuil suscepimus reverentia. Dein∣de ex parte vestra exposuis nobis articulis ab eodem, ad singulos respondimus, Juris & aequitatis sectantes, ut credimus, rationes, prout dictus frater Hugo vestrae Majestati suis literis plenius, ut ab eo accepimus, intimabit. Affectantes toto mentis desiderio, ut super eisdem articulis, quantum secundum Dominum poterimu••, vestram voluntatem ad∣implere, pietati vestrae devotissimè supplicamus, quatenus Ecclesiae Wintoniensis compa∣tientes angustiis, ob Apostolicae sedis reverentiam, ad gratiam vestram nos admittere velitis pariter & favorem, & indignationem, divini nominis obtentu misericorditer remittere, quam ad quorundam fors••n sugg••stionem, contra nos vestra concepit Regia celsitudo.

Et quia de articulis, super quibus convenit Dominus Rex Episcopum Wintoniensem, mentio facta est, videndum est quibus & qualiter responderit Episcopus. In pri∣mis, quod cum ex tenore privilegiorum Domini Regis, et tam jure quam consuetudine Regni sui obtentum sit ab antiquo, quod electi et postulati post electionem et postulationem celebratam, per electo∣res et postulatores, ipsi Domino Regi debeant praesentari, et post confirmationem, ante administrationem in spirtualibus vel tempo∣ralibus faciendam, ei juramentum fidelitatis praestare, quae in per∣sona ipsius Episcopi sunt omissa, apud Dominum Papam studeat procurare, quod non obstante praemissa, de caetero in similibus casi∣bus, privilegia ipsa, jus et consuetudo permaneant in suo robore firmitatis, et ab ipso specialiter confirmentur. Secundario, quod idem Episcopus relaxet sententiam interdicti, in civitatem Winto∣niensem promulgatam. Tertio, quod ad cautelam absolvat omnes Clericos, et laicos, et alios, et praecipue Wintonienses, quos ratione controversiae inter Dominum Regem et Episcopum, ertor∣tae excommunicationis sententia innodavit. Quarto, quod Priorem Wintoniensem quem Dominus Rex ibidem constituit non amoveat, sed ex sua gratia stare permittat. Quinto, quod omnia beneficia Ecclesiastica, ad suam donationem spectantia a Domino Rege post motam controversiam, inter eos in eodem Episco∣patu vel alio collata, ratificet, & possessores pacifica gaudere possessione permit∣tat. Sexto, quod contra magistrum Henricum de Seusa, nec quosquam alios cleri∣cos vel monachos memoratos, occasione hujus controversiae nullam instituat actio∣nem: imo omnem indignationem, offensam, injuriam, & rancorem remittat. Sep∣timo, quod si quod jus vel actio sibi competit super exitibus Episcopatus Wintonien∣sis, pro tempore retroacto, ea penitus ob honorem Regium, Domino Regi ex sua liberalitate remittat. Octavo, quod idem Episcopus a Papa procuret, quod omni∣bus Clericis Domini Regis, quorum nomina sibi ad mandatum suum per Episco∣pos

Wigorniensem & Herefordensem, & Archidiaconum Cantuariensem, sunt trans∣missa, omnem ind••gnationem remittat, & eos admittat in gratiam pleniorem, ita quod quantum ad famam, & beneficia & status conditionem, conserventur illaesi.

Ad primum articulum Domini Regis respondet Episcopus Wintoniensis, Quod cum* 1.2 postulatores sui, facta postulatione de Domini Regis licentia, ipsum secumdum Regni consuetudinem eodem Domino Regi praesent assent, et post∣modum dicta possulatione per Dominum Papam admissa et confir∣mata, idem Episcopus literas Domini Papae super hoc eidem Do∣mino Regi directas, tam per fratres praedicatores, quam minores Clericos, & milites, ei porrig▪ procurasset, qui ex mandato ipsius devote Domino Regi suppli∣carunt, ut de ipsius licentia se ejusdem conspectui posset praesentare: facturus eidem quod regni sui consuetudo postulat et requirit. Nec hoc post magnam i••••anuam obtinere potuissent, ex parte illius Episcopi nihil omis∣sum poterit reputari, cum per ipsum non steterit quin omnia in dicto articulo Do∣mini Regis con••enta & posiulata, essent adimpleta. Ad secundum & tertium respon∣dit ita: Quod cum Domini Regis gratiam fuerit assequutus, quam tota mente desi∣derat, & sui Episcopatus possessionem pacificam obtinuerit; Interdicti et excom∣municationis sententias in forma juris benigne relaxabit, ad quod pactionis vinculo, secundum Dominum & Justitiam astringere se non potest. Om∣nem tamen gratiam, quam secundum Dominum poterit excommunicatis, obtentu Regiae petitionis intendit impartiri. Ad quatuor autem articulos sequentes respon∣dit: Quod cum r••s tangant spirituales, & spiritualibus annexas, quae conditionis seu pactionis formam non admittunt, in forma a Domino Rege petita dictos non potest nrticulos adimplere. Veruntamen cum Domino suo Regi reconciliatus fuerit, & suam gratiam, & Episcopatus possessionem pacificam obtinuerit, de dicti Domini Re∣gis & suorum fidelium consilio, cum tanta benignitate procedet, quod in praemissis quantum secundum Dominum poterit, se favorabilem exhibebit. Ad articulum vero super exitibus Episcopatus, respondit: Quod cum favorem Regis assequutus, Episcopatus possessionem habuerit, & ei de eorundem exituum aestimatione con∣stiterit, Domini Regis ita voluntati obtemperabit, ut in hoc ab eo merito de∣beat commendari.

Ex ipso igitu•• tempore, Dominus Rex petitionibus Domini Papae, & aliorum Mag∣natum* 1.3 precibus emollitus, mitius agebat Rex cum Episcopo Wintoniensi, tum propter Domini Papae diligentem supplicationem, tum propter Episcopi humiliationem & modestam responsionem. Pace igitur pro foribus apparente: Quod audiens Magister Henricus de Seusa, Regis Clericus, fomes & procurator discordiae memoratae, qui in Curia Romana contra Episcopum Winton. steterat Regis procurator, cui Rex contulerat opimum beneficium, videlicet custodiam hospitalis Sanctae Crucis extra Ci∣vitatem Wintoniensem, coepit cogitare & dicere intra se, propria laesus conscientia: Quod si pax inter dictas partes plenius ac planius reformaretur, inter amicos Regis Episcopus praecipuus haberetur, nullique secundus in consiliis Regiis, utpote discre∣tus & circumspectus sublimaretur: ipsumque eundem Henricum, & merito, usque ad confusionem persequeretur. Rex quoque ea facilitate eum sperneret, qua sequu∣tus est. Considerans igitur haec omnia, de pecunia, quam de Rege non minimam, ad dejiciendum Episcopum Wintoniensem, acceperat, in partes suae nationis subito & clam divertens, asportavitque secum totam dictam pecuniam, & per eam adquisivit sibi, (utinam non comparavit) unum Episcopatum, ipsius proventum rei non officium desiderans. Et nuncius, corvo factus consimilis, Dominum suum Noe defraudanti, nuncium cum onere negotii, quod humeris suis susceperat bajulandum, nequiter reli∣quit imperfectum. Nec apparuit postea in Regno Angliae, bonis Regni plenius sa∣ginatus.

Not long after, Dominus Rex saniori usus consilio, Dominum Episcopum Winto∣niensem* 1.4 amicabiliter a partibus revocavit transmarinis, gratiam suam & ablatorum re∣stitutionem, ad instantiam Domini Papae, & aliorum Magnatum, pro ipso praecordia∣liter petentium, pollicendo. Unde Episcopus in spem erectus meliorem, salutato Rege Francorum, & reddita eidem gratiarum actione, de sibi impensis ab eo beneficiis, & eo quod ipsum exulantem, in Regno suo receptaverat, & protexerat repatrians, Nonas Aprilis apud Doveram prospere applicuit. De cujus adventu omnes Angli,

praeter illos Clericos Regis, aulicos, discordiae seminatores, quos propria conscientia sauciebat, gratulabantur, dicentes: Benedictus qui venit in nomine Domini. Speraba∣tnr enim indubitanter, quod prudentia sua & sensu, quo abundavit & praepollebat, tam Regem quam Regnum, nec non & Episcopatum suum, in statum optimum soli∣dando promoveret. Qui Regis se praesentiae gratulanter praesentans, hilari vultu & placabili est admissus, ac si semper fuisset ab ejusdem Regis offensa alienus. Quo∣rum de die in diem ex insolito amor cumulatur & congratulatio, sicut seriptum est:

Post inimicitias clarior exstat amor, &c.

Circa eadem tempora, Episcopus Wintoniensis, valedicens Regi Francorum, & eis,* 1.5 qui eidem exulanti sinum aperuerant misericordiae, & gratias referens, securus de gratia Regis Angliae, versus partes Wintoniae ut Ecclesiae suae desolatae pastorali sollici∣tudine consulendo disponeret, & deformata reformaret, iter maturavit. Quod au∣diens Prior Wintoniensis, licet sero, faciens de necessitate virtutem, se Episcopo suo adventanti humiliavit. Similiter & alii, tam saeculares, quam Monachi, qui pacis fuerant perturbatores, & discordiae seminatores, confisi nimis in Regis protectione, ad Dominum & Episcopum suum satisfacientes sunt conversi. Et cito post, videli∣cet die decollationis beati Johannis Baptistae, relaxata est sententia Interdicti lati ab Episcopo in Ecclesiam et Civitatem Wintoniensem, cui subjacuerant, sub forma¦••uris liberaliter absoluti. Memoratus autem Prior J. de Cauz, similiter sub eadem forma cum suis complicibus est absolutus, depositus tamen, & alii cum eo, quos idem Prior temere instituerat, obedientiarii, & ministri saeculares. Major autem Civitatis, qui magis offenderat, majori poenae subjacuit satisfaciendo.

The payment of the monies which this Bishop gave to the Pope and others to purchase his peace with the King, and the charges of his troublesome suits stuck so close to him, that although he lived very privately all his life, retiring himself to * 1.6 Turin, yet he was never able to recover himself out of debt, having been held out of his See near five years space by the King, who kept the profits of it in his hands. The whole series of this History, (which I have conjoyned though acted in several years) most eminently displayes the Kings Ecclesiastical Regal Prerogative, and con∣stant resolution to regain, maintain, and support it, against this Prelates and the Popes Usurpations, and his fevere proceedings against the Bishop, till he submitted to, and complyed with his Proposals, notwithstanding all menaces and mediations from at home or abroad.

Soon after the beginning of this unhappy controversie between the King and Bi∣shop of Winton, there fell out another costly difference between the Bishop of Lin∣coln, and the Abbot of Westminster, about an impropriation, discovering the cove∣tousnesse of Prelates and Clergymen in that age.

Circa illud tempus, discordia mota inter Dominum Robertum Lincolniensem Epis∣copum,* 1.7 & Dominum Richardum Abbatem Westmonasteriensem, nimis sumptuosa & utrique partium damnosa, diatim recens suscepit incrementum. Nitebatur enim summopere Episcopus, infirmitatis ipsius Abbatis sufficientibus privilegiis, super Ec∣clesia de Heswelle in proprios usus redigenda, ipsam Ecclesiam occupare violenter, & nacta exili occasione Monachis ablatam, alii conferre; scilicet Domino Nicholao, quem idem Episcopus satis inhumane beneficiis suis privaverat. Sed Abbas tamen jure, quam privilegiis suis suffultus, restitit ei in faciem viriliter.

About the same time there also happened a hot contest between the King and Ro∣bert Grosthead, Bishop of Lincoln, (a contentious cholerick Prelate) concerning the Church of Thame, conferred on John Mansel by the Popes Provision, which the Bi∣shop had formerly bestowed on another Clerk, who stoutly opposed the Popes Pro∣vision; thus related.

Ipsis quoque diebus, orta est gravis discordia inter Dominum Regem, & Episcc∣pum* 1.8 Lincolniensem, eo quod quidam Regis Clericus, prudens & fidelis, Johannes nomine, cognomento Mansel, in possessione Ecclesiae de Thame Regis favore & auxilio missus est, ratione Provisionis a Domino Papa impetratae. Quam Ecclesiam Dominus Episcopus cuidam Clerico, videlicet Magistro Simoni de Londino, Poenitentiario Episcopi Dunelmensis, praecontulerat vacantem. Unde Episcopus Lincolniensis commotus, Dominum Regem per Huntund. & Legr. Archidiaeonos dili∣genter admonuit in Wallia adhuc commorantem, ut Deo gratus, de sibi tam inopinata victoria, tam enormem excessum corrigere festinaret, ne fortè Dominus iratus risum

verteret in moerorem. Quibus Rex: securus respondeo, Quia appellatum est. Nec debet quicquam pendente appellatione innovari. Nec quicquam attemptavi nisi Jurisperi∣torum consilio, & Apostolica fultus authoritate. Cui unus Archidiaconorum respondit: Domine Rex, Dominus noster Episcopus Lincolniensis privilegi∣um habet ab Apostolica sede concessum, quo usus est, quod nulli per Apostolicum mandatum teneatur providere, nisi fiat illius privilegii mentio specialis. Sed in hujus Papalis mandati tenore, quo utitur praedictus Johannes, ratione cujus se in dictam Ecclesiam, vestro confisus ad jutorio, violenter intrusit, nulla sit dicti mentio privilegii. Quapropter non tenetur Episcopus Lincolniensis ipsi in hoc ca••u respondere, praesertim de collatione Ecclesiae de Thame, quam vacantem alii rite praecontulerat. Et esto, quod nullum tale habuisset privilegium, absurdum est, ut aliquis se ingerat in possessionem alicujus Eccle∣siae inconsulto Episcopo Diocaesano, nedum invito, licet Papali confisus authoritati, cum omnia velit Dominus Papa fieri ordlnate. (So little did they value the Popes illegal Provisions of this kind.) Et quid opus dis∣cordiae vel injuriae jam sic attemptatae? Pro meritis ipsius Johannis praecellentis, circum∣specti & competenter literati, ad petitionem vestram & suam inclinabitur de facili Domi∣nus noster Lincolniensis, ut provideatur eidem in tanto, v••l uberiori beneficio, & erit colla∣tio utrobique licita & honesta. Et ne secus fiat, humiliter & devote postulat Dominus noster Episcopus, qui praeparatus est in omnes suae Ecclesiae dig∣nitatis laesores et invasores, anathematis sententiam fulminare. Quod cum audisset tam dictus Johannes, quam Rex & ejus consiliarii, ait Johannes: Domine mi Rex, absit ut per me inter tam nobiles personas discordia, vel aliqua perturbatio oriatur. Cedo patienter. Satis mihi Dominus ad beneplacitum suum, vita vestra co∣mite, providebit. Sed cum Rex dilatione•••• accepisset, dispositis disponendis in Wallia, & relictis ibidem Walleranno Theutonico, & aliis prudentibus, & potentibus viris, ut Ca∣stris adificatis, infirmiora terrae roborantes, armis & militia communirent, venit Londinum laetabundus. Venit & illuc dictus Episcopus, paratus inferre sententiam in ipsum Johannem specialiter, & omnes suae Ecclesiae, & libertatis perturbatores. Quod cum dicto Johanni innotuisset, venit ad Regem humiliter, & ait: Domine mi, ecce ad ma∣num Lincolniensis Episcopus vehementer perturbatus, ne occasione mei amplius dissidium oriatur, vel scandalum ventiletur, resigno Ecclesiam illam litigiosam. Quod cum Rex audisset, timens ne juxta verbum Episcopi, aliquando secus quam deceret impetuosi, quem ad hoc in procinctu vidit praeparatum, subiret exilium, Episcopatu suo Inter∣dicto, rigorem quem conceperat, mitigavit, nec dedit amplius Johanni cornua; quem vidit renuentem. Quapropter meruit idem Johannes uberiori beneficio, scilicet Eccle∣sia de Maydnestan, Rege largiente protinus investiri, & eodem anno, Ecclesiae de Hove∣dene uberrimae possessione ampliari. Episcopus igitur mitigatus, Rege postulante, in pub∣lico praedicans, utpote in cujus pectore reconditae sunt claves scientiae, hanc utriusque humili∣tat m satis eleganter commendavit, faciens inter caetera comparationem radiorum solarium, qui sunt rectissimi ad Regalem & regularem justitiam. Videns autem Rex Episcopi men∣tem jam bene pacatam & pacificatam, controversiam nimis damnosam & inhonestam, mo∣tam inter ipsum Episcopum & Abbatem Westmonasteriensem, pro Ecclesia de Heswelle, cupiens sedare, non permisit Episcopum recedere, donec omnia procurante prudenter id Ab∣bate, foeliciter pacificarentur. Cessit igitur Ecclesia illa de Heswelle in possessionem Westmonasteriensis, reservata praesentatione vicariae ipsi Episcopo. In quo facto magnum suscepit Ecclesia Westmonasterii utilitatis & honoris incrementum. Auxerat igitur absque illo non minimo commodo, Abbas ille Richardus Abbatiam suam redditibus trecen∣tarum Marcarum annuarum, strenuitate sua in perpetuum adquisitis.

But the greatest and longest-lasting controversie, between the Bishop and his Chap∣ter, wherein the King had an interest, * 1.9 formerly touched) still remained undecided, thus described by Matthew Paris.

Remansit autem adhuc controversia damnosissima & indecentissima inter ipsum* 1.10 Episcopum Lincolniensem, & ejus Capitulum Lincolniense. Unde aliqui Canonico∣rum ibidem praesentes, scilicet Londini, ab Episcopo adeo fatigati sunt & damnifi∣cati, quod coacti sunt unam chartam monstrare, & tenorem ejus in communi dilu∣cidare, ut Ecclesia Lincolniensis necesse habeat jugum subire novae servitutis hac occasione.

Cum ante conquestum Angliae fuisset sedes Episcopatus, qui nunc Lincolniae, apud* 1.11 Dorkcestriam, & meritis Episcopi tunc praesidentis exigentibus, & locus a Domino Papa anathematizaretur, & Episcopus deponeretur, (for * 1.12 Simony) vix remanserunt tantae rei post multos annos vestigia, & sic desiit tam sedes quam cura Episcopalis tem∣pore diuturno. Tempore igitur Will. Rufi Regis Angliae, filii Will. primi, destructae fue∣runt multae Ecclesiae in Nova Foresta, ipso sic jubente. Sed tandem poenitentia ductus, consilium salubre concepit, in reconciliatione illius peccati, jam dictum Episco∣patum nobilem restaurare et ampliare, et locum in melius commu∣tare. Empta igitur quadam terra, vel commutata a quodam nobili, M. ••e Gaunt, qui cum Patre suo venerat in Angliam ad conquestum, & illam acceperat in sorte re∣tributionis post victoriam, fundavit dictus Rex Willielmus secundus Ecclesiam, quae nuncest Lincolniae. Qua perfecta, vocavit duos Cardinales Legatos, qui accepta po∣testatis plenitudine super ordinatione Episcopatus & Ecclesiae illius a Domino Papa affuerunt. Et convocatis octo Archiepiscopis, & sexdecim Episcopis, ordinari fecit solenniter nimis ipsam Ecclesiam, & statui ejus Canonicos, scilicet saeculares, & eo∣rum redditus & portiones distingui & assignari, ut sub Episcopo & Decano ordinate & honorifice sub certa disciplina in perpetuum deservirent, & permaneret ordinatio ••al••s ac tanta, tot Sanctorum Patrum authoritate, Apostolica quoque pagina commu∣nira in perpetuum inviolabiliter duratura. Fuit autem ordinatio talis, Quod Episcopo ordirato, & Canonicis in suis possessionibus constitutis, ex tunc ordinate & disciplinate Deo & ejusdem sacratissimae matri nocte{que} die{que} deservirent. Quorum Canonicorum si quis a••ramite disciplin•• d viaret, & correptus non corrigeretur, per Decanum visitatus puniretur, nihil prius Capitulum pertimens & increpationem in ipso factam. Si autem ••ec sic se corrigeret, privaretur per annum suo beneficio, vel per biennium, secundum quanti∣tatem delicti. Quod si adhuc rebellis fuerit, advocaretur Episcopus in adjutorium, ad co∣ercendum induratum. Quod si adhuc obstinatus incorr gibiliter recalcitraret, * 1.13 ipse Rex privatum ab omni beneficio poena graviori puniat. Et cum omni∣bus talis ordinatio complacuisser, in scriptum redacta est, et Apostolica authori∣tate roborata, et inscripserunt. Et dedicata Ecclesia, omnes qui praesentes erant solenniter excommunicarunt omnes hujus ordinationis perturbatores. Unde Cano∣nici dicunt, quod ex quo Decanus nec est negligens, vel nescius, vel impotens visitandi de∣linquentes, & excessus corrigendi, injuste & impudenter se ingerit Episcopus ut vi∣sitationes exigat, nec videtur penitus illaesus a mucrone sententiae tam solenniter latae a tot sanctorum multitudine. His auditis, Rex partem se vendicavit habere in hujus causae negotio: unde pars Episcopi & Capituli in magna parte infirmata est. Nec potuit propter talis repaguli impedimentum res optatum finem pac•••• componendae sortiri, sed dilationis coepit sumptuosam expectationem.

During this controversie between this Bishop and his Dean and Chapter, there arose a new hot angry contest between the Bishop and Monks of Canterbury, about Jurisdiction and Visitation, wherein they excommunicated one the other, and yet slighted these their mutual Anathemaes, as ridiculous Nullities; thus transmitted to posterity.

Profluentibus eorundem dierum decursibus, Rege adhuc in transmarinis commo∣rante,* 1.14 orta est gravis contentio inter Conventum Cantuariensem, & Episcopum Lin∣colniensem, hoc modo. Quidam Clericus exegit importune nimis ab Abbate de Barden••ia, quoddam debitum, de debitis antecessoris ejusdem Abbatis. Cumque oriretur super hoc controversia, Archidiaconus Lincolniensis desiderans quandam Pontificalem dicti Abbatis & ejus Conventus, qua diu quiete gavisi sunt, dignitatem enervare, ait Clerico memorato dictum debitum exigenti: Conquerere mihi gravi∣ter & solemniter in hac tibi illata injuria, & ego edomans ipsos Monachos indomitos adversarios tuos, omne tibi debitum restituam, violenter ab eis, si sic oporteat, extor∣quendo: (good Archdeacon Justice.) Ipse igitur, juxta cavillatoris consilium, gra∣vem de Abbate & Monachis reposuit in propatulo coram Archidiacono super hoc querimoniam. Citavit igitur Archidiaconus Abbatem, ut coram eo compareret, eti∣am in sua libertate, responsurus, & super hoc juri pariturus. Quod cum videret Abbas hoc esse juri Ecclesiae suae & consuetudini contrarium, contradixit appellando. Archidiaconus igitur repulsum jure se videns, citavit Abbatem, ut alibi compareret: Abbas autem noluit, innitens priori Appellationi suae. Sciebat enim ipsum insidiari ei, & nihil aliud quaerere, nisi suae libertatis perturbationem & infirmationem, tali

nacta occasione, pluribus edoctus argumentis praeteritis, & nunc certior inchoatis. Noverat etiam experimento evidenti, quod si haec causa usque ad Episcopum ascen∣deret (quod Archidiaconus versute quaerebat) foret illi Episcopus favorabilis in subversionem libertatis Monachorum, qui habebatur Religiosorum persecutor gene∣ralis, praecipue tamen quibus potuit adversari privilegiatorum. Archidiaconus igi∣tur, quaerens discordiae seminarium ventilandae, super hoc conquestus est Episcopo, nodum in scirpo perscrutando. Citavit igitur Episcopus Abbatem, ut multiplicibus his excessibus responderet. Abbas igitur, immobiliter innisus Priori suae appellatio∣ni, noluit huic citationi obedire, sciens ipsum ad iram praecipitem, & Archidiacono suo in hac causa nimis favorabilem. * 1.15 Stomachatus igitur, & ira plusquam deceret in∣tumescens Episcopus, statim quasi contumacem, dictum Abbatem excommunicavit. Quod Abbas patienter sustinens, humiliter sententiam servavit, ne in posterum de contemptu puniretur. Post haec, non multis diebus elapsis, misit Episcopus visita∣tores ad Bardenay, personas videlicet saeculares, potius paratos in Monachos proter∣vire, quam excessus, si quos invenirent, corrigere: Noluerunt igitur ipsos admit∣tere, tum quia ex parte Episcopi venerunt adversari, ex adversario manifesto desti∣nati, tum quia missi saeculares ordinis Monastici ignari penitus extitere, tum quia Abbas eorum, qui erat ipsorum pastor & capitaneus, per quem deberet eorum consi∣lium solidari, sententiae vinculo per ipsum Episcopum fuerat innodatus. Ipsos igitur visitatores protervius instantes, & jam objurgantes, & violentam manuum impositi∣onem sese exponendo provocantes, repulerunt ipsi janitores, & extra portam repul∣sos excluserunt, dicentes: Petimus humiliter, ut citius recedatis, antequam irruant in vos, nobis etiam invitis, multi ad hoc ardenter animati, quorum impetus non po∣terimus refraenare. Ipsi autem comminantes recesserunt, & super his Episcopo con∣questi, de magnis majora loquentes, dicebant; Monachos armatos habuisse ad irruen∣dum in eos, quos etiam ministri Monachorum baculaverant, ut asserebant, veritatis metas impudenter transgredientes. Episcopus igitur supra modum ad iram provoca∣tus, comminatus est Abbati & Conventui ruinam & confusionem, ad posse suum se praeparaturum. Abbas igitur, multo moerore perculsus, arctius quid agendum co∣gitabat. Per inquisitionem igitur certificatus, quod Conventus Cantuariensis privile∣gium habebat appellationes recipiendi & tuendi, vacante sede Papali, ad refugium talis remedii convolavit, reponens gravem super tali gravamine querimoniam. In∣dignatus idcirco Episcopus, convocatis A. Episcopo Cunerensi, & quibusdam Abbati∣bus Nigri ordinis, scilicet Ramesis & Burgi, in sua Diocaesi existentibus apud Herefor∣diam, memoratum Abbatem de Bardenay absentem, nec pro se responsalem haben∣tem, quasi convictum & contumacem, eo quod videbatur ei ipsum non rite in appel∣latione sua processisse, & ipsi quasi Episcopo suo prius non fuisse conquestum, igno∣munose nimis deposuit. Significavitque Conventui de Bardenay, quod in nullo ei obedire tenerentur, sed merito pro cassato & deposito eum, necnon & excommuni∣cato, haberent. Quod cum Conventui Cantuariensi innotuisset, quod scilicet memo∣ratus Episcopus Lincolniensis privilegia sua tam contemptibiliter violasset, convocatis & congregatis quinquaginta Presbyteris ipsius Diocaesis, in pleno Conventu, in quo quinquaginta, vel etiam plures Monachi Sacerdotes habebantur, candelis accensis, pulsatisque omnibus campanis, ipsum Episcopum Lin∣colniensem, quasi ingratum, et Ecclesiae, cujus Suffraganeus esse comprobatur, rebellem, solenniter excommunicavit. Episcopus au∣tem, ut viderat talis Literas mandati, ipsas ad pedes suos projectas viliter conculca∣vit, non sine hoc videntium vehementi admiratione, propter effigiem beati Thom•• impressioni cereae consignatam. Et adeo in vehementem iram excanduit, ut omni∣bus diceret audientibus: Non quaero ut aliter orent Monachi pro animamea in aeternum. Et convitiis affectum ipsum Nuncium capi praecepit. Quod cum ministri, ob reve∣rentiam Sacerdotii (Sacerdos enim fuit qui mittebatur) hoc facere tardassent & trepidassent, eundem Presbyterum a domo sua, quasi vile mancipium, vel etiam la∣tronem, praecepit expelli. Ʋnde magis reddidit omnes attonitos & admirantes, qui in domo erant, viros discretos & literatos. Quia etsi nulla alia causa subesset, posset ra∣tionabiliter ille Sacerdos ipsum Episcopum super violenta manuum injectione accu∣sasse. Dictus autem Episcopus, Monachorum sententiam parvipendendo, imo viiipendendo, non omisit celebrare, Ecclesias dedicare, et alia Ponti∣ficalia officia exercere: non perpendens, quod ex contemptu, etsi injusta sit senten∣tia, robur tamen indeformidabile posset sortiri justitiae.

Revolventibus eorundem dierum circulis, Episcopus Lincolniensis nuncios suos* 1.16 solennes, clericos & discretos, ad Romanam curiam, ex una parte, & Conventus Cantuariensis, ex alia parte, ad dirimendum litem inter eos ventilatam, destinarunt. Qui super hoc talem diffinitionem meruerunt reportare.

Notes

• * 1.1

  Mat. Paris Ibid. Literae Epis. Wint. ad Regem Angliae.
• * 1.2

  Responsum E∣piscopi Winto∣niens.
• * 1.3

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 617. Mat. Westm. p. 181. Fraus Magis••i Henr. de Seusa.
• * 1.4

  Anno 1244. Mat. Paris Hist. Argl. p. 619. Episcopus Win∣toniensis revo∣catur & recon∣ciliatur Regi Angl••ae.
• * 1.5

  Mat. Paris Hist. Angl. p. Reconciliatur Ecclesia Win∣toniensis suo E∣piscopo.
• * 1.6

  Godwins Ca∣talogue of Bi∣shops, p. 175.
• * 1.7

  Anno Dom. 1241. Mat Paris Hist. Angl. p. 552. Discordia inter Episc. Lincoln▪ & Abbatem Westmonaster.
• * 1.8

  Mat. Paris, Ib. Discordia inter Regem & Epis∣copum Lincoln.
• * 1.9

  Here p. 577.
• * 1.10

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 553. Discordiae inter Episc. Lincoln. & ejus Capitu∣lum.
• * 1.11

  Reparatio Ec∣clesiae & Epis∣copatus Lincol∣niensis.
• * 1.12

  See Mat. Pa∣ris Hist. Angl. p. 11, 15. God∣wins Catalogue of Bishops, p. 230, 231.
• * 1.13

  As Supreme Ordinary.
• * 1.14

  Anno 1243. Mat. Paris Hist. Angl. p. 581, 582. Matthew Westm p. 174. Dissentio inter Conventum Cantuariensem & Episcopum Lincolniensem.
• * 1.15

  A contentious cholerick Bi∣shop.
• * 1.16

  Mat. Paris Hist. Angl. p. 585, 586. Episcopus Lincoln. & mo∣nachi Cantua∣riens. litigant in curia Romana. Literae Papales.