The works of F. Rabelais, M.D., or, The lives, heroic deeds and sayings of Gargantua and Pantagruel with a large account of the life and works of the author, particularly an explanation of the most difficult passages in them never before publish'd in any language / done out of French by Sir Tho. Urchard, Kt., and others.

Some Learned Mens OPINION OF D^r. RABELAIS·

De Rabelaeso, clarorum aliquot Scriptorum Testimonia.

Guilielmus Budaeus, in Epistolis Graecis.

O Deum immortalem, & sodalitatis Praesulem, nostrae{que} amicitiae Princi∣pem! Quidnam est illud quod an∣divimus? Te etenim ô caput mihi exopta∣tum, & Rabalaesum Theseum tuum intelligo ab istis elegantiae & venustatis osoribus Soda∣libus vestris obturbatos propter vehemens circa literas Graecas studium, quam plurimis gravibus{que} malis vexari. Papae, ô in fau∣stam

virorum delirationem! Qui usque adeò sunt animo ineleganti ac stupido, ut, quibus cohonestari universum Sodalitium vestrum convenerat, multúmque sapere, quippe qui exiguo temporis Spatio ad doctrinae fasti∣gium pervenerint, eosdem sanè calumniosè insimulando, in ipsosque conjurando finem imponere conati sunt ornatissimae exercitationi. Et post alia. Vale & salutato meo nomine quater Rabalaesum scitum & industrium vel sermone si praestò sit aut per Epistolas de∣nuncians.—

Viri Illustriss. Iac. Aug. Thuani in Supremo Gall••arum Senatu Prae∣sidis.

Commentariorum de vita sua. lib. 6.

CHinone hospitium habebat (Thuanus) in domo oppidi amplissimâ, quae quon∣dam Francisci Rabalaesi suit, qui litteris Grae∣cis, Latinisque instructissimus, & Medicinae quam profitebatur peritissimus, postremo omni serio studio omisso se totus vitae solutae ac gulae mancipavit & ridendi artem hominis, sicut ipse ai••bat propriam, amplexus, De∣mocriticà

libertate, & scur••ili interdum di∣cacitate, scriptum ingeniosissimum fecio, quo vitae regnique cunctos Ordines quasi in sce∣nam sub fictis nominibus produxit & populo deridendos propinavit. Hominis ridiculi qui totâ vitâ ac scriptis, ridendi aliis materiam praebuit, memoria à Thuano &. Calignono hîc renovata est, cum bellè cum Rabelaesi Manibus actum uterque dicerer, quod Domus ejus publico diversorio, in quo perpetuae com∣messationes erant, hortus adjacens ad ludum oppidanis per dies festos se exercentibus, pro∣jectum in hortum despiciens, in quo, cum litteris operam dabat, libros habere & stu∣dere solitus erat, vinariae cellae inserviret. Ex eâque occasione Thuanus à Calignono inviratus, hoc Carmen extemporaneum fe∣cit.

Ipse Rabelaesus loquitur.

Sic vixi, ut vixisse mihi jocus, atque legenti Quos vivus scripsi, sit jocus usque jocos. Per risum atque jocos homini data vita fruenda, Inter amarescit seria felle magis. Et nunc ne placidos laedant quo{que} seria manes Cavit Echionii provida cura Dei. Nam quae à patre domus fuerat Chinone re∣licta, Quâ vitreo Lemovix amne Vigenna fluit, Postquam abii, communis in usum versa ta∣bernae, Laetisico strepitu nocte dieque sonat.

Ridet in hac hospes pernox, ridetur, in horto, Cum populus festo cessat in urbe die. Tibia{que} inflato saltantes incitat utre Tibia Pictonicos docta ciere modos. Et quae Musaeum domino, quae cella libellis Nectareo spumat nunc apotheca mero. Sic mihi post minimum vitae tam suaviter actum Dent hodiè ad priscos fata redire jocos; Non aliâ patrias aedes mercede locare, Vendere non aliâ conditione velim.

Theodorus Beza, de Francisco Ra∣belaesio.

QUI sic Nugatur, tractantem ut seria vincat, Seria cum faciet, dic rogo quantus erit?

Scaevola Samarthanus ex Libro pri∣mo Elogiorum Gallorum Doctrina Illustrium.

F. Rabelesaeus—Impulsu quorumdam Procerum, qui urbanâ ejus dicacitate plurimum oblectabantur, Monasterii claustra juvenis transiliit, demumque in ridendis ho∣minum actionibus totus fuit. Cùm enim, pro eâ qua pollebat Linguarum & Medicinae Scientià, multa graviter & eruditè posset scribere, quod & Hippocratis Aphorismi ab illo castâ fide traducta, & aliquot Epistolae nitido Stylo conscriptae satis indicant, Lucia∣num tamen aemulari maluit, ad cujus exem∣plum ea Sermone Patrio finxit, quae nugae esse videntur, sed ejusmodi tamen sunt ut Lectorem quemlibet eruditum capiant, & incredibili quadam voluptate perfundant. Neque solùm erat in scribendo salis & face∣tiarum plenus, verum & eandem jocandi li∣bertatem apud quemlibet & in omni sermone retinebat; adeò ut Romam Joanne Bellajo Cardinale profectus, & in Pauli III. con∣spectum venire jussus, ne ipsi quidem Ponti∣fici Maximo pepercerit. Atque hunc intem∣perantiae suae causam ingeniosè praetexebat, quòd cum sanitati conservandae nihil magis

officiat quàm maeror & aegrimonia, prudentis Medici partes sint non minus in mentibus hominum exhilarandis, quàm in corporibus curandis laborare.

Anton. Van Dale; De Oraculis & Consecrationibus, p. 341.

DE Oraculis & Sortibus inter alia scripsit per Lusum & Jocum doctissimus & mag••us ille Gallus Rabelaesius, cujus nugae saepius multorum doctorum seria vincunt, in vitâ & gestis Gargantuae & Pantagruelis, tam doctè meo judicio, quam lepidè ac falsè.

Sir William Temple in his Mis∣cellanea; Second Part.

THE great Wits among the Moderns have been, in my Opinion, and in their several Kinds; of the French Rabelais, and Montagne—Rabelais seems▪ to have been Father of the Ridicule, a Man of excellent and universal Learning, as well as Wit; and

though he had too much Game given him for Satyr in that Age, by the Customs of Courts and of Convents, of Processes and of Wars, of Schools and of Camps, of Ro∣mances and Legends, yet he must be con∣fest to have kept up his vein of Ridicule, by saying many things so Smutty and Prophane, that a pious Man could not have afforded, though he had never so much of that Coyn about him: And it were to be wished, that the Wits who have imitated him, had not put too much value upon a Dress, that better Understandings would not wear (at least in public) and upon a compass they gave themselves, which some other Men cannot take.

Mr. l'Abbe Costar, dans son Apo∣logie, A Monsieur Menage, Pag. 149.

RAbelais est autant a la mode quil fut ja∣mais. Ses railleries sont agreables d'un Agreément qui ne finira point tant qu'il y aura Sur la Terre d' habiles Rieurs. Les modes & les habillemens changeront toûjours, mais non pas celles des bons contes & des bons mots qui se soustiennent d'eux mesmes, & qui sont en effet de bonnes choses. Ceux de Plaute & de Lucien quelques vieux qu'ils

foient, ne laissent pas de conserver la fleur & la Grace quils avoient dans leur nouveau••é.

M. Estienne Pasquier, Conseiller du Roy, Avocat General en sa Chambre des Comptes a Paris.

Au Livre de ses Recherches de la France.

JE mettray entre les Poetes du mesme Temps Francois Rabelais: Car combien qu'il ait crit en prose les Faits heroiques de Gargantua & Pantagruel, il estoit mis au rang∣des Poetes, comme l'prend la responce que Marot fit a Sagon sous le nom de Fripelipes fon Valet.

Je ne voy point qu'un Saint Gelais, Un Heroet, un Rabelais, Un Brodeau, un Seve, un Chapuy. Voisent escrivant contre luy.

Aux gayetez qu'il mit en lumiere, se moc∣quans de toute chose il serendit le Nompareil! Dema part je recognoitray franchement avoir l'esprit si folastre, que jene me lassay jamais de le lire, & ne le leu jamais que je n'y trou∣vasse matierede rire, & d'en faire mon profit tout ensemble.