Marmora Oxoniensia ex Arundellianis, Seldenianis, aliisque conflata recensuit & perpetuo commentario explicavit Humphridus Prideaux ... ; appositis ad eorum nonnulla Seldeni & Lydiati annotationibus accessit Sertorii Ursati Patavini De notis Romanorum commentarius.

CXXII.

D.M. T. STABERI FELICISSIMI VIXIT ANN. LIII. M. VIII.

CXXIII.

D. M. ...... MNIO AVG. VERNAE ...... ANN ......... D ........ DIONYSIVS ... AVG. LIB......

CXXIV

P. TVRVLLIVS P.ET. O.L. APOLLONIVS Θ CAPRIA O.L. ANDROMACHA BETVTIA Q.L. FAVSTA C. VICRANVS SECVNDVS ......... CERCENIO M.L. VRANIO.

CXXV.

D. M. CL. EVPHROSVNE BENED. HIC .S. EST FECERVNT M. VLPIVS AVG. LIB. NICANOR CONIVGI KAR. DVLC. ET L. BAEBIVS ONESIPHOR VS MATRI DVLC. PIENT.

CXXVI.

[illustration]

[illustration]

CXXVII.

D. M. ... S ABASCANIVS .... NIA RESTITVTA ... ET SIBI ET SVIS ET LIBERTIS LIBERTABVSQVE SVIS POSTERISQVE EORVM.

CXXVIII.

D. M. DOMITIAE PHILOTERI IVLIA MVSA FECIT MATRI. B.M.

CXXIX.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Gessius

Flaccus

Praefectus armorum, Herculi armo∣rum custodi.

Stephanophori magistra∣tum gerente C. Porcio Do∣mitio, Cleodemo Flaviano juvene Sagirita.

Curator praefecturae F. Avidius Niger, Menophantus Timaei fil. Marcus aerarii prae∣fectus & Collegae ejus suffragiis populi electi, Cl. Ruffinus Cartoria∣nus, Hermogenes Zosimi F. Hermogenes, Aeneas F. Mystici, Pu. Aelius Metrobius juvenis, L. Tonnius Carto∣rianus, M. Ra. Rufus Scriba comitiorum Populi, Bibius Miletus juvenis Dispensator, Pamphilus juvenis, in Fanum Benefici.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ut Jovem Custodem, ita Herculem Custodem, ante alia numina, hoc nomine colebant veteres. Et festum celebrabant Romani pridie Idus Augusti, Herculi Magno Custodi in Circo Flaminio, quod ex anti∣quissimo Kalendarii fragmento in aedibus Capranicorum Romae visitur. Idem Hercules memoratur Ovidio in Fastis, & Victori in Regionibus Urbis. Vide item, si placet, Ianum Gruterum pag. 45. & 134. in Inscriptionibus. Sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Armorum Custodis nomine cultum Herculem alibi legisse me non memini. Seld.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Obscurius est hoc, in Marmore, vocabulum. Qui non seusu & notis Verborum terminationibus ductus legeret, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ma∣gis exscriberet. Seld.

CXXX.

[illustration]

Notat doctissimus Seldenus a 1.1 in ultimo suo de Synedriis Tomo nec de die 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, nec de voce alibi, quam in hoc Marmore, unquam legi; at∣que ideo forsan in editione Marmorum Arundellianorum & suorum insigne hoc antiquitatis Monumentum inter alia non publicavit, quod nihil ad illud habuisset annotandum. Sed quamvis nec de die 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, nec de voce in aliquo authore legamus, Imagines tamen, quae in figura supra excusâ vi∣dentur, satis indicant hanc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in illa expressam, eam fuisse Tau∣rorum venationem ab equitibus habitam, quae à Thessalis b 1.2 primo instituta, tandem imperante C. Julio Caesare in Circo Romano, & deinde per alias e∣tiam civitates in spectaculum dabatur. Festa quibus hae venationes editae erant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur; venationem, quae in secunda earum habebatur, hic in figura habes expressam. In ea quinque equites vides, quo∣rum primus & tertius Tauros in Marmore, quod fugâ longe praeverterunt, non expressos incitato cursu persequuntur; secundus & ultimus cursu lassatos & anhelantes cornibus tenent; quartus lassatum intortâ cervice prostravit, & incumbit prostrato. Hinc discas hanc Taurorum venationem apud antiquos sic institutam fuisse. Primo Tauri emissi erant, deinde equites conscensis equis

cursu celerrimo eos diu persequebantur, donec tandem lassatos assecuti eo∣rum cornua apprehendebant, eaque tenentes juxta aliquandiu ulterius lassan∣tes equitabant, donec tandem cum exhausto lassitudine spiritu viribus inferi∣ores reddidissent, intortâ cervice ab equis defilientes humi prosternebant, & prostratis incumbentes jugulabant, illudque in hoc certandi genere victoria, summaque eorum, qui assequebantur, gloria aestimabatur. Venatio igitur haec, ut modo monui, eadem est, quam è Thessalia Caesar Dictator Romam transtulit, ibique in Circo inter alios, quos exhibuit, ludos in spectaculum de∣dit. De ea sic dicit c 1.3 Plinius, Thessalorum gentis inventum equo juxta quadrupe∣dante cornu intorta cervice Tauros necare. Primus id spectaculum dedit Romae Caesar Dictator. Illius etiam alii autores meminere. d 1.4 Suetonius in Claudio, Prae∣terea Claudi us exhibuit Thessalos equites, qui feros Tauros per spatia circi agunt, insili untque defessos, & ad terram cornibus detrahunt. Et Dio in Nerone, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. quo∣dam spectaculo viri Tauros ab equis juxta cursitando assectantes sibi prosternebant. Hic igitur Tauros venandi Ludus apud Thessalos maxime in usu erat, iisque diu proprius fuit. Ab ipsis Centauris, qui inter antiquissimos gentis Thessalicae progenitores numerantur, videtur originem habuisse; cum enim illi e 1.5 in urbe

Pelitronio prope Peneum fluvium habitantes primi inter Thessalos equitandi studio se dedissent, eoque ceteros excellere semper gestiissent, illud ex inven∣to cujusdam regis sui his artibus promovebant. Tauros efferatos è quodam loco in latam planitiem, quae ad fluvium Penaeum erat, emittebant, & post e∣os equites stimulis armatos, qui eos cursu affectantes ad locum, unde emissi e∣rant, revocarent. Illi igitur tum in assectandis his Tauris, tum in eorum icti∣bus evitandis, variis artibus utentes se exercebant, donec per varias ambages agentes, lassatos tandem stimulis, quibus armati erant, pungentes, ad locum, unde emissi fuere, iterum reducebant, atque inde 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & quod equis insidebant dum Tauros sic stimulis agebant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur. Postea vero cum hi non tantum agere Tauros, sed e∣tiam in cursu prosternere aggressi sint, vice stimulorum retia & vincula acce∣perunt, quibus eos in cursu implicantes subvertebant, uti f 1.6 magnus Salma∣sius observavit, ex Epigrammate Philippi prius inedito, in quo ille hanc Tau∣rorum venationem Thessalis familiarem ita describit,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Postea vero sine omnibus armis hoc certamen iniere: & sic in Marmore, qui Tauros venantur, vides descriptos. Et sic Heliodorus in Aethiopica Historia hanc venationem describit, usque enim ad illius tempora (i. e. regnum g 1.7 Theo∣dosiii Magni, illi enim coaevus fuit) haec venatio apud Thessalos retinebatur. Atque ideo cum vellet Thessali sui Theagenis ante destinatam mactationem virtutem & fortitudinem indicare, illum hoc patrio more Rege populoque Ae∣thiopico spectantibus, Taurum efferatum venantem introducit, ibique hanc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quam optime, utpote illi familiariter notam, cum Triccae in Thessalia Episcopus fuisset, ita in Persona Theagenis describit, h 1.8 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

(Inter∣prete Stanislao Warschewiczki Polono) Ibi Theagenes, seu proprio & virili spiritu incitatus, sive etiam divinitus immisso impetu usus, & custodes, qui illi adstiterant dispersos propter tumultum exorsum conspicatus, erexit se subito, cum antea ad aram genibus incumberet, & mactationem singulis mo∣mentis expectaret, lignumque fissum (quorum magnus numerus in ara ja∣cebat) arripit, & ex equis, qui non effugerant, unius dorsum occupat, & apprehensis crinibus ad collum propendentibus, jubâque tanquam freno u∣tens, calcaneoque quasi calcaribus equum urgens, & loco flagri ligno fisso continue concitans, Taurum, qui effugerat, agebat. Ac initio fuga esse Theagenis, ii qui aderant, suspicabantur; & clamore, ne sineret illum ex∣tra septum armatorum evehi, quilibet alterum, cui proxime astiterat, co∣hortabatur. Ceterum procedente conatu, quod non formido esset, neque fuga mactationis, edocebantur. Assecutus enim celerrime Taurum, ali∣quandiu à cauda detentum egit, lassitudine conficiens simul, & ad celerio∣rem cursum bovem incitans: quo se autem concitasset conversum sequeba∣tur, gyrationes & exitus angustos caute declinans. Postquam autem illi no∣tum & familiarem conspectum sui actionemque ipsam reddidit, jam ad la∣tus adequitabat, cute cutem attingens, & anhelitum taurinum ac sudorem equestri miscens, & cursum ita aequali celeritate moderans, ut hi, qui lon∣gius aberant, coaluisse vertices animalium opinarentur, & Theagenem aperte divinis laudibus extollerent, qui peregrinum quoddam ex equo & tauro ju∣gum confecisset. — Theagenes vero cum permisisset equo, quanta celeritate posset uti, & praecurrentem aliquantum, pectus capiti taurino adaequare, hunc quidem liberum ferri sivit desiliens: injicit autem se in collum tauri, & in medium spatium inter cornua facie collocata, ulnis vero tanquam corona circumpositis, ac digitis in taurina fronte in nodum complicatis, ac reliquo corpore juxta dextrum armum bovis demisso, dependens ferebatur, ita ut paululum taurinis saltibus concuteretur. Postquam autem jam fatigatum nimio pondere & languefactos esse illi musculos ex nimia intensione sensit, at{que} id loci in quo sedebat Hydaspes, praetereuntem, obvertit eum in ante∣riorem partem, & illius cruribus suos pedes objicit, ungulis eos continue im∣pingens, & gressum bovis implicans. Ille autem in impetu cursus impeditus, & robore juvenis gravatus evertitur, ac repente in caput devolutus, & ere∣ctis pedibus in scapulas ac deorsum projectus, diu resupinus porrectim jacuit, cornibus terrae infixis, & ita, ut caput movere non posset, radicatis: cruri∣bus autem nequicquam salientibus, & opportune aerem findentibus, & vi∣ctoriam languore confitentibus. Incumbebat vero Theagenes solâ sinistrâ

manu ad deprimendum vaca••s, dextram autem in coelum continue tendens, & in Hydaspem, & reliquam multitudinem exporrecta fronte intuebatur, risu illos ob oblectationem provocans, & mugitu tauri tanquam tubâ celebrita∣tem victoriae denuncians.

Hoc certandi genus in Circo Romae primus, ut supra diximus, exhibuit Caesar Dictator eo tempore, quo post victos Pom∣peianos i 1.9 de Gallis, Alexandrinis, Ponticis, Mauritanis, ceterisque hostibus suis per multos dies triumphos egerat, & ad hoc nummum Julii Caesaris, l 1.10 qui in una parte Caesaris imaginem cum Inscriptione, C. CAESAR DICTATOR, & in reversa taurum concitatum & furentem cum Inscriptione, L. LAVI∣NEIVS REGVLVS habet, respexisse, & L. Lavineium Regulum ei certamini praesidisse putat Jacobus m 1.11 Dalechampius. Post Julium Caesarem idem spe∣ctaculam Claudius, Nero, aliique Imperatores dabant. Et non tantum Ro∣mani, sed aliae etiam gentes à Thessalis hunc tauros venandi ludum accepe∣re, eoque magnopere delectati fuere; dicit enim Artemidorus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

Cum Tauris ex instituto Ephesiorum filii in Ionia certant, & in Attica in spectaculis Eleusiniis annis circumvolutis, & in La∣rissâ urbe Thessaliae incolarum nobilissimi, & in aliis orbis partibus haec ad mortem damnatis accidunt.

In Ionia igitur apud Ephesios celebratum erat hoc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 certamen, ab iis ad Smyrnaeos eorum vicinos facile po∣terat transire, à quibus tanta delectatione videtur acceptum fuisse, ut dies quotannis ei edendo in illa urbe destinati fuere, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur; in illa enim urbe hoc Marmor consecratum fuit, unde commercii beneficio, quod cum Smyrnaeis habemus in Angliam ad magnum Seldenum translatum fuit, à quo Academiae nostrae cum aliis antiquitatis Monumentis, ex summa illius benevolentiâ legatum, hic in Memoriam tam antiquissimi & clarissimi certaminis habemus repositum.

CXXXI.

DIS MANIBVS .... PARENTES FECIT .... CLAVDIVS MEN .... CL ATTICO F. VIX ANN ... ET ATTICILLAE FVI ... PRIMIGENIVS. AVG. L. A.... PERAGENDVM CVR....

CXXXII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

. . . . . . .

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

. . . . . . .

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Athenienses & Delii qui incolunt Delum, & Mercatores & Naucleri Alexandro Polycliti filio Pluensi ob virtutem & justitiam.

. . . . . . .

qui curator Deli erat eo anno, quo Archon erat Zeno

Apollini.

a 1.12 Delos insula est in mari Aegeo, & inter Cycladas prima, b 1.13 illae enim ideo, quod circa hanc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sitae essent, Cyclades dicebantur. Primo ob fabu∣las de natis ibi Apolline & Diana narratas, tandem vero ob religionem, quâ in ea haec numina celebrantur, fuit celeberrima. c 1.14 Templum ibi Apollini pri∣mo conditum dicunt ab Erisichthone Cecropis filio; maximam autem loco religionem Pisistratus, d 1.15 qui tantum insulae, quantum in Templi conspectu circumcirca erat, & Athenienses, qui postea, e 1.16 tempore belli Peloponnesiaci, totam eam exportatis omnibus sepultorum cadaveribus Apollini consecra∣runt; ab eo tempore Delus locus sanctissimus, & totius Graeciae post Delphos religione celeberrimus, atque ideo f 1.17 nulli in ea aut nasci, aut sepeliri fas erat, ne aut funeribus aut puerperiis religio tam sanctissimi loci violaretur; si qui igitur morituri, aut feminae pariturae essent, in vicinam insulam Rheniam di∣ctam exportabantur. Cum religione loci crevere etiam incolarum divitiae, ita ut inter omnes insulanos primi existimarentur, praecipue g 1.18 postquam de∣letâ Corintho, qui prius in illa urbe mercaturam exercebant, Delum immu∣nitate loci & commoditate portus allecti transiere; à quo tempore factum e∣rat Emporium totius Graeciae celeberrimum. Ut Parus, ceteraeque insulae, sic etiam haec primo Phoenices, postea Cares, & tandem expulsis utrisque Cretenses dominos habuit: postea vero ut auctae fuerant Atheniensium res, eorum imperio subdita erat, atque ideo Archontes Annuos ceteramque politi∣am eodem modo quo Athenienses habuit: nunc jacet tota deserta & tantum ob vastas, quae ibi conspiciuntur, Templi & Urbis ruinas, & Fontem, quem dicunt Nilum inundando imitari, celebratur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sic in Marmore vox manifestissime legitur, miror igitur, quomo∣do Seldenus legere poterat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, notat tamen ille. Si Marmor inspiciat quis, forsan etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 legerit: sed utrumque aeque mei fugit intelle ctum. Nescis igitur Seldene quid sit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉? tibi indicant h 1.19 Stephanus Byzantinus, Harpocration, Hesychius, & Suidas, qui omnes dicunt Phluam esse 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Atticae, cujus po∣pularis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, inde in casu Accusativo est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quâ voce deno∣tatur, Alexandrum Polycleti filium, cui hoc Marmor inscribitur Atheniensem è populo Phluensi fuisse; semper enim, ut saepius monui, apud Athenienses in usu erat, post nomina, cujus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erant, addere. i 1.20 Stephanus Byzantinus, l 1.21 Harpocration, & m 1.22 Suidas, hunc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Tribus Cecropidis, n 1.23 Hesychius vero, Tribus Ptolemaidis dicunt. Sed cum Euripides Poeta Tragicus, qui prius∣quam tribus Ptolemais Athenis instituta fuerat, diu occubuerat, o 1.24 hujus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse dicatur, priorum praeferenda est autoritas. Hic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 etiam à p 1.25 Plu∣tarcho ob sacrarium in eo Lycomidarum commune à Themistocle conditum, & q 1.26 à Pausania ob aras ibi multis Diis consecratas celebratur. Cum igitur Sel∣denus se nescire dicat, quid sit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ignorantiam suam hic etiam, ut solet saepe, in re manifestissimâ confitetur.

CXXXIII.

D. M. P. AEL. PAEDEROS FECIT SIBI ET VLPIAE IANVARIAE CONIVGI BENE MERENTI ET M. VLPIO DIONYSIO ET ANICIAE FAVSTI NAE CONIVGI LIBERTIS LIBERTAB VSQVE POSTERISQVE EORVM

CXXXIV.

DELLIA. SP. FANTIO CHI. S. DELLIAE Q. DELLI. F. COITIONIS PRIMIGENIAE MATRI. SVAE. ET. SVIS. ABAC. D. D.

CXXXV.

..... M . AVG. LIB. . ET CONIVGI .. ET LIB ... EVS ... ERE

D. M. M. VLPIO AVG. LIB. CLARO. FECIT CALPVRNIA RESTITVTA CONIVGI. SV O. BENE. ME RENTI. ET. P CALPVRNIO.

CXXXVI.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Amilla Metrei filia, dum vixit, praeparavit sibi & contubernali suo Asclepiadae hoc Monumentum, & Alumnis, & Posteris eorum, & Alumnis; in Sepulchrum vero meum, in quo inest contubernalis meus, praeter me nemo alius injiciatur: si vero quis injiciat, solvat Smyrnaeorum Senatui mille Dena∣rios. Tatium vero Asclepiadae filia, si velit condi in Monumento faciens Sepulchrum sibi, condetur sola, & non licebit illi, neque haeredibus illius, aliquem alium in Monumento ponere; si vero alium quis ponat in sepulchro illius, similiter dabit Senatui mille Denarios: concedo vero Alumnis meis, si velint, Sepulchra adjicere, quia contulere ad exstructionem Monumenti. habebit vero & Hymnosegeron cum gratis operatus sit medium Essorin. Haere∣des vero meos hoc Monumentum non sequetur. In hoc Marmore multi sunt quadraturii errores.

CXXXVII.

QVINTVM ANNVM ET DECIMVM NARCISSVS FLOREIVVENTAE HOC IACET ABREPTVS CONDITVS IN TVMVLO QVISQVIS ADES LECTOR FATVM MISERABILE CERNIS PARCAE NAM IMPVBEM QVEM RAPVERE MIHI MAERET CARA SOROR QVAE FRATREM LVGET ADEMPTVM MATER HABET NATVM FLORVM LVX CANDIDA TORQVET HIC SEPTIMVM DECIMVM FRVMENTVM PVBLICVM ACCEPIT SEXTVM DECIMVM.

CXXXVIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

CXXXIX.

[illustration]

D.M.L. MARCIO DECATO FILIO DULCISSIMO FECIT RODOPE MATER INFELICISSIMA QUI VII ANNOS XV MVIIII. DVIIII.

CXL.

Marmor sequitur quod in utroque latere Inscriptiones habet, sed in neutro ob vetustatem legendas.

CXLI.

Marmor oblongum & quadrilaterum, habet in primo latere signum Crucis, in secundo hanc Inscriptionem,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

In tertio latere,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Johannes Rufini filius Smyrnaeus Senatus scriba dedi hortulum hunc Theodoro meo legitimo nepoti, & Pneumatico filio.

Populus posuit Gerontidae Theodori fil.

CXLII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Populus Deliacus Reginae Laodicae Regis Seleuci filiae, Uxori vero Regis Persei ob virtutem & pietatem erga templum, & benevolentiam erga populum Deliacum.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Seleucum heic intelligo Philopatorem Antiochi Magni filium; Perseum autem esse illum Macedonicorum Regum ultimum, quem captum in triumpho duxit splendissimo Paulus Aemilius, & finem ita ad∣jecit inclyto, uti ait Livius, per Europae plerunque atque Asiam omnem regno. Ce∣terum Laodicen aut hujus uxorem, aut illius filiam alibi occurrere non memini. Uxorem autem, sed sine nomine, Persei meminit Plutarchus in Pauli vita. Ea haec ipsissima, puto, erat Laodice. Saxum pars est basis super quam statua Laodices, ni fallor, erigebatur à Deliis. Seld.

CXLIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Cum bona fortuna.

Prima Asiae pulchritudine & magnitudine, & splendidissima, & Metropolis, & ter Aeditua Au∣gustalium

secundum decreta sanctissimi se∣natus, & ornamentum Ioniae Smyr∣naeorum civitas.

Lerennio Septimio Heliodoro Antino∣ensi & Smyr∣nensi Pancrati∣astae.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quomodo Adrianus Antinoum Catamitum suum deum fece∣rat, & in illius honorem ludos & festa instituit, Casaubonus, & Salmasius in notis ad Adrianum Spartiani, aliique satis dixere. In ejusdem etiam ho∣norem urbem condidit, quam Antinoïam dixit. Sic enim Stephanus Byzan∣tinus. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inde in Accusativo casu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vox, quae in Marmore habetur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 qui sit docet Aristoteles Rhetor cap. 5. ubi dicit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. qui potest crura projicere certo quodam mo∣do, & movere, & velociter, & longe, cursor est; qui vero stingere & tenere, luctator; at qui pellere plaga, pugil; qui autem utrisque his, Pancratiasticus. Inde observat Falconerius Pancratium quid mixtum esse ex luctâ & pugilatu, quod Plutarchus docet lib. 2. Sympos. quaest. 4. Plura de hoc certandi genere, legas apud Mercurialem De arte Gymnasticâ, Fabrum De arte Athletica, Fal∣conerium de Inscriptionibus Athleticis Romae inventis, pag. 72. aliosque.

CXLIV.

Marmor sequitur latum, & longâ Inscriptione plenum; sed ita vetustate e∣rasum, ut nihil in eo legere possim, nisi in uno aut altero loco notas nume∣rales iisdem figuris, quibus Marmore hujus partis primo, expressas; quae, cum apud solos vetustiores in usu fuerint, indicant Inscriptionem vetustam fuisse, nobisque valde venerabile antiquitatis Monumentum fore, si non antiquitate periisset.

CXLV.

Marmor, quod sequitur figurae Cylindricae est, & circumcirca habet sertum lemniscatum ex foliis & floribus contextum: Hoc quatuor capita ovilla aeque per circuitum distantia laxius pendens sustinent; Praeter capitum aures pen∣duli sunt, juxta item aurium Africanarum Caprarum instar, lemnisci; qui nisi aures ovillae simul affabre formarentur, & penitius sertum inspiciens eos cir∣cumvolentes animadvertas, etiam pro auribus capitum sumi possent; neque enim alibi serto appenduntur, quam ubi illud sustinent haec capita. Basis sta∣tuae hoc Marmor erat; fere omnes enim Statuarum bases, quae in hortis Regiis Albae Aulae videntur, hujus formae sunt. Inscriptionem Graecam duarum li∣nearum in superiori parte habet, sed ita vetustate deletam, ut nihil in eo, quamvis adhibitis omnibus perspicillorum auxiliis, praeter unam in fine vocem XAIPE legere potuissem.

CXLVI.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Dis Manibus. Cornelius Glyconi, & Tertyllinae filiis Legitimis & fidelibus.

CXLVII.

[illustration]

D M VIVIO MARCI ANO LEG. H. AVG. IANVARIA MARINA CONIVNX PIENTISSIMA POSVIT MEMORIAM

Notae ad Marmor CXLVII.

Hic Lapis è Londini ruinis post magnum illius conflagrationem, A. D. 1666. prope Portam Luddanam erutum erat, indeque impensis Reverendissimi Do∣mini Archiepiscopi Cantuariensis huc translatum. Monumentum Sepulchrale fuit in memoriam Vivii Marciani Legati per Britanniam Hadriani Augusti ab uxore illius Januaria Marina secundâ post Christum natum centuriâ posi∣tum. Vocis Legati multiplex est significatio; Legati enim dicebantur, vel qui Ducibus ad bella profectis dati erant conciliarii▪ de quibus lege Lipsium, lib. 2. Dial. 11. vel qui Populi aut Senatus Nuncii erant, & sic Legatus fuit Den∣tatus Siccius, qui Decemvirorum dolo occidebatur, aliique plures in Hi∣storia Romana; vel qui ab Imperatoribus missi Provincias eorum vice admi∣nistrabant, quâ significatione tunc primo, cum Triumviri Pompeius, Caesar, & Crassus, & post eos Octavius, Antonius, & Lepidus Imperium Romanum inter se partiti sint, vox maxime nota esse inceperat; cum enim tum singuli eorum multas Provincias sortiti essent, quarum omnium regimini non pote∣rant vacare, eas per Vicarios administrabant, quos Legatos vocabant, & sic Afranius, & Petreius Pompeii; & Q. Fabius, & Q. Pedius Caesaris in Hispania; & sic Ventidius Antonii in Syria Legati fuere. Maxime autem in hac signifi∣catione vox usurpata fuit, postquam Octavius Caesar victo Antonio totius Imperii Princeps Senatus decreto constituebatur; ab eo enim tempore qui∣cunque ab Imperatoribus in Provincias ad eas regendas emittebantur, Legati appellati fuere; Octavius enim Principatum adeptus non omnes Imperii Pro∣vincias, sed tantum remotiores, quae bello & barbarorum incursionibus ma∣gis expositae fuere, sibi sumebat regendas; ceteras Magistratus populi Roma∣ni Consules, & Praetores Magistratu functi sortiebantur more, qui stante Republica observabatur; atque ideo hae Populi, illae Imperatoris Provinciae dicebantur; utraeque erant vel Consulares, vel Praetoriae; Consulares erant, qui jure Consulari; Praetoriae, qui jure Praetorio regebantur; qui in Praeto∣rias provincias populi mittebantur, Praetores, qui in Consulares Proconsu∣les; qui vero in Principis sive Praetorias, sive Consulares omnes Legati dice∣bantur, cum hac tamen differentiâ, quod qui Provincias Praetorias pro Im∣peratoribus regebant, Legati Praetorii, & Legati Caesaris seu Augusti pro Praetore; qui Consulares, Legati Consulares dicebantur. Legati Consula∣res frequenter simpliciter Consulares, & Legati Praetorii simpliciter Legati vocantur; cum igitur Vivius Marcianus hic simpliciter Legatus dicatur, in∣telligendum est illum Britanniae Legatum Praetorium fuisse, Praetorioque jure toti Insulae vice Imperatoris Adriani, cujus Legatus erat, praesidisse. Bri∣tanniam autem administratam fuisse ab Augusti Propraetore ex autoribus con∣stat, & apud Gruterum, si indicem illius quintum Consulas, uti aliarum Pro∣vinciarum saepius, sic Britanniae Legati Praetorii bis mentionem fieri invenies. Quis autem fuerat hic Marcianus, qui Imperante Adriano hic in Britannia Imperium gesserat, cum illius nomen in nulla historia inveniam, non possum indicare. De his Legatis plura legas in notis Salmasii ad Adrianum Spartiani, p. 34. & pag. 198, 199. ad Antoninum Capitolini pag. 344. & 375. & ad Tri∣ginta Tyrannos Trebellii Pollionis, pag. 346. & ad Probum Flavii Vopisci, pag. 660. edit. Hackianae, & apud Spanhemium in egregio illius libro de Praestantia Numismatum antiquorum Dissert. 6. pag. 559, & 560. aliosque.

Notae ad Marmor Cestrense.

CXLVIII.

I. O. M. TANARO T. ELVPIVS GALER PRAESENS GVNA PRI LEG. XX. V. V. COMMODO ET LATERANO COSS. V. S. L. M.

Hunc lapidem Inscriptio indicat esse aram votivam, quam Jovi Tanaro Ti∣tus Elupius Galerius, ex voto, quod huic Deo periculis forsan imminenti∣bus fecerat, cum ab iis liberatus esset, consecravit; atque ideo in fine Inscri∣ptionis ponuntur hae literae V. S. L. M. i. e. Votum solvit liberatus malo; vel votum solvit lubens merito; utraque explicatio harum literarum, cum aris votivis inscriptae inveniantur, à viris doctis traditur, sed posterior à pluribus approbatur. Si ea in hoc loco sit potius admittenda, inde intelligendum est Elupium Galerium Deo bene de se merito votum suum solvisse lubenter, i. e. sine coactione; apud Romanos enim penes Pontifices, ceterosque religio∣nis Curatores fuit, illos qui in periculis alicui Deo vota faciebant, eademque non solvebant liberati, cogere non esse sacrilegos; illique non lubentes, sed coacti vota solvebant.

Ara formae fere Cubicae est, nisi quod paulo magis in altitudinem, quam in latitudinem laterum extendatur. In summitate habet cavamen, seu cotylam quandam concavam, quae ignem, quo Thus in sacrificando incendebatur, vi∣detur continuisse. Posita erat in urbe Cestriâ, quae olim Romanum praesi∣dium fuit, ibique per occasionem defodiendae Cellae Promptuariae in domo cujusdam Richardi Tyrer citra portam urbis Orientalem, A. D. 1653. effossa fuit, in hortisque istius domus diu manebat spectanda, donec tandem A. D. 1675. eam Dominus Franciscus Cholmley, Domini Thomae Cholmley de Valle Regiâ in Comitatu Cestriae, viri ob nobilitatem familiae, virtutes, o∣mnigenaque erga Regem, Patriam, & Ecclesiam merita, in patriâ suâ, cujus est Decus, in Parlamento cujus est Senator, & ubicunque per Angliam viri optimi approbantur, notissimi Frater, vir ipse optimus, & integerrimus, fi∣deique Orthodoxae ardentissimus cultor, Honoratissimi Comitis Marescalli, & magni Seldeni benevolentiam in Academiam nostram imitatus, huc non parvis impensis translatam inter eorum Donaria reponebat. Literae in ea exaratae jam fere evanidae sunt, Inscriptionis igitur lectionem debemus Do∣mino Johanni Grenehalgh, Scholae Cestrensis Archididascalo, qui eam, cum lapis primo Cestriae effossus fuerit, literis tunc multo manifestius apparenti∣bus accurate transcripsit, & notas insuper addidit non contemnendas, quae huc cum Lapide transmissae erant, ex iisque addito autores nomine pauca ex∣cerpta sunt, quae habemus in nostris.

I. O. M. i. e. Jovi Optimo Maximo. Has literas in omnibus fere aris voti∣vis Jovi consecratis, cujus generis plurimae in Britannia nostra inventae sunt, Inscriptionibus habes praefixas. Consule Gruterum circa finem, & Cambdeni nostri Britanniam.

Tanaro. Dii Gentilium praeter nomina varia etiam Epitheta habuere, & sine uno aliquo eorum vix unquam in antiquis Monumentis nominantur. Haec autem Epitheta aut à locis, quibus colebantur, aut à virtute aliqua seu pote∣state, quâ maxime pollere credebantur, accepta habuere. A locis Jupiter, a 1.27 Lycaeus, Larissaeus, Olympius, Capitolinus; à potestate Tonandi apud Graecos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, apud Latinos Tonans, apud Gallos Taranis, apud Saxones

Thor, apud Teutones Thonder, seu Donder, (unde Dies Jovis à nobis Anglis Thorsday seu Thursday, à Teutonibus Dondersdach, & Thondersdach, i. e. dies Tonantis dicitur) & apud Britannos Tanar vocabatur. Tanar au∣tem addita Terminatione Latinâ fit Tanarus, inde in Dativo casu Tanaro, vox, quae in Marmore habetur, Thor notissimus erat Germanorum Deus, de quo Adam Bremensis. Thor, inquiunt, praesidet in aere, qui tonitrus, & ful∣mina, ventos, imbresque, serena, & fruges gubernat; & paulo post Thor cum sceptro Jovem exprimere videtur. Taranis, seu ut Bocharto placet corrigere Ta∣ramis, meminit Lucanus lib. 1. carm. 446. quo dicit,

Et Taranis Scythicae non mitior ara Dianae.

De Jove vero Tanaro nullibi nisi in hoc Marmore me legisse memini: eum autem eundem fuisse cum Jove Tarane Gallorum, & Tonante Latinorum signi∣ficatio vocis Tanar in Lingua Britannicâ, quae imperantibus in hac insulâ Ro∣manis, per totam eam partem illius, quae nunc Anglia vocatur, vernacula fuerat, satis convincit. Testatur enim Dominus Grenehalgh, se de hac voce multos Cambro-Britannos seu Wallos, qui antiquam linguam Britannicam ad∣huc retinent, consuluisse, à singulisque eorum responsum accepisse, quod in lingua Latina Tonitru, id in eorum Tanara appellari; ulteriusque observat ille vocabulum Tanaro, apud eosdem Cambro-Britannos ignem subitanium sive fulgetrum significare, & in Dictionario Cambro-Britannico vocem Tanar, quae redditur tonitru, inveniri. Quibus similia sunt, quae de hac eadem voce Camdenus noster harum rerum peritissimus in initio Britanniae suae habet: ibi enim dicit ille, pag. 12.

Jovem, qui à Tonitru Graecis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & Latinis Tonans, sub Taranis nomine Gallis cultum fuisse, non pauci scriptores me∣morarunt. Taran autem Britannis tonitru denotat, quâ etiam significatio∣ne Germani Jovem Thonder dixisse videntur: Diem enim Jovis Thonders∣dach, i. e.

Tonantis Diem vocant. Et sic Bochartus. Geographiae Sac. part. 2. l. 1. cap. 42.

Taramis est Zeus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Jupiter Tonans, cui Templum con∣secravit Augustus; nempe Taram vel Taran Cambricâ linguâ hodieque est Tonitru, ut Germanicâ Donner, & veteri Suecicâ Thor, unde Jovis Dies Germanica Donnersdag, & Suecica Thorsdag, Anglica Thursday.

Et non tantum lingua Britannicâ, sed & in Teutonica etiam Tonitru Tonner, seu Don∣ner, appellari observat Skinnerus noster in Anglicano Dictionario suo in vo∣cibus Thunder, & Thursday, indeque apud superiores Germanos Dies Jo∣vis Donnerstag seu Tonnerstag, i. e. Dies Tonantis appellatur. Omnia haec Clu∣verius peritissimus rerum antiquorum investigator quam accuratissime tradit; ejus verba in Germania sua antiqua, lib. 1. cap. 26. haec sunt.

Taranem fuisse Jovem nemo dubitârit, cui notum hodieque Britannos, quos Wallos vulgo vocant, tonitru dici Taran, nam Jovis Epitheton ab effectu erat apud Graecos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, apud Latinos Tonans. Quin Germani etiam hodie omnes eodem vocabulo quamvis Dialectis variato tonitru vocant. Superiores at∣que Saxones Donner, & illi etiam apperiori ore Tonner: circa Rhenidivortia, atque ostia colentes Donder: Angli in Britannia Thunder: septentrionales Germani in Dania Torden: unde verbum tonare Germani dicunt suâ quique Dialecto, superiores, atque Saxones Donneren, & illi saepius Tonneren: Rhe∣ni Divortiorum Ostiorumque accolae Donderen: Angli, to Thunder: Da∣ni Tordner & Donner; ex his iterum Diei Jovis factum est cognomentum, quod superiores dicunt Donnerstag, & Tonnerstag, contracteque saepe Dor∣stag, & Torstag: Saxones Donnersdach: Rheni divortiorum accolae Don∣dersdach: Septentrionales Thorsdag: & Angli in Britannia Thursday. Anti∣quissimum igitur non modo apud Celtas in Europa, sed ante etiam in Asia Jo∣vis nomen fuit Taran, & variis dialectis Thoran, Doran, Tordar, Dondar, Thon∣dar, Donnar, Tonnar, Donar, Tonar.

Hactenus Claverius. Haec igitur o∣mnia

probant, qui hic in Marmore Jupiter Tanarus appellatur, eundem fu∣isse cum eo, qui à Latinis sub Nomine Tonantis colebatur.

PRAESENS GVNA. Has duas voces exhibet tertiae Inscriptionis linea, & satis perspicue adhuc leguntur; earum posterior non est integra vox, sed abbreviatio, ut putat Dominus Grenehalgh, vocis Gubernator; cum enim ille apud a 1.28 Herodianum legisset Britanniam, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in duas praefecturas, ••. e. in Britanniam superiorem, & Britanniam inferiorem distributam fuisse; Britanniae superioris, in qua sita erat Cestria, praefuisse opinatur Galerium nostrum eo tempore, quo hanc aram consecraverat, atque ideo in Marmore praesentem Gubernatorem appellari. Sed omnia haec contra fidem Historiarum, & Linguae Latinae Analogiam: contra fidem Historiarum, b 1.29 quia à Severo diu post Consulatum Commodi & Latarani, quibus Magistratum gerentibus haec ara Cestriae posita erat, primo facta erat haec divisio; prius unus tantum e∣rat totius insulae Propraetor; sed cum Albinus, qui ultimus toti insulae praefuit, tanto imperio fretus ad principatum ausus esset aspirare, Severus eo devicto, ne tam ampla praefectura aliis animum ad talia incepta daret, eam in duas di∣visit. Praeterea Galerius tantum primipilus vicesimae Legionis, quae superio∣rem Britanniam tuebatur in Marmore dicitur; Primipilus autem c 1.30 primus in∣ter Centuriones erat, & sic dictus, quia primum Legionis pilum seu ordinem in acie ducebat. Centurionibus vero Tribuni, Cohortium ductores, aliique in singulis Legionibus erant superiores; hunc igitur supremum in Provincia Romana Imperium gessisse, qui tam insimum in Legione habuit, quae eam tuebatur, omnino absurdum est opinari. Conrra analogiam vero Linguae Latinae Galerium Praesentem Gubernatorem appellari quis non, qui in ea mo∣diocriter versatus est, statim confitebitur? Quid quaeso est praesens Guberna∣tor? Quis unquam in aliquo approbato Autore aut antiquo Marmore prae∣fectum Romanae Provinciae Gubernatorem appellari unquam inveniet? Po∣tius igitur crederem literam N, in voce PRAESENS quadratarii errore in∣sertam fuisse, & ut me monuit vir magnus, legi deberi Praeses Gunethae, seu Guinethae; in Provinciis enim Romanis Consularibus & Praetoriis, multae inferiores Jurisdictiones erant, seu Provinciae Praesidiales, quae à viris inferio∣ris dignitatis sub Proconsulibus seu Praetoribus administratae erant, quae ali∣quando Praesides, aliquando Procuratores, aliquando utroque nomine appel∣labantur; Horum unum sub Propraetore Britanniae Imperante Antonino Pio, in Provincia Gunethae, seu Guinethae fuisse Elupium Galerium, cum hanc aram consecrasset, Marmor videtur indicasse. Guinetha autem ea Britanniae pars erat, quae nunc North-Wales appellatur, cui cum Cestria, in qua Mar∣mor hoc inventum fuerat, proxime vicina sit, firmat hoc conjecturam no∣stram. Hanc Provinciam d 1.31 Pausanias Genuniam vocat, eamque à Briganti∣bus (e 1.32 qui Lancastriae, Cumberlandiae, Westmorlandiae, Eboraci, & Episco∣patus Dunelmensis incolae fuere) Imperante Antonino Pio bello vexari solitam dicit; in uno forte aliquo praelio, quod cum iis Provinciam suam propugnando habuit Elupius, hanc aram vovit, & victis hostibus in urbe Cestria, ubi Legio, cujus primipilus erat, Castra habuerat, ex voto Jovi Tanaro consecravit.

PRI. LEG. XX. V. V. i. e. Primipilus Legionis vigesimae Valerianae vi∣ctricis, seu Valentis Victricis, utroque enim nomine apud Autores appellatur haec Legio, eamque in aliis etiam vetustis lapidibus iisdem notis, f 1.33 quibus in hoc; in aliis vero plenius his g 1.34 LEG. XX. VAL. VICT. & g 1.35 LEG. XX. VA∣LEN. VICTR. invenies denotari; Victrix in i 1.36 Ptolomaei Geographia, An∣tonini Itinerario, l 1.37 Nummo antiquo Getae, m 1.38 Columnâ Romae, in qua omni∣um

Legionum nomina scribuntur, aliisque item Monumentis antiquis appel∣latur; sed hoc nomen cum aliis Legionibus habuit commune; sexta enim Le∣gio in o 1.39 Dione, & Columnâ Romanâ, aliaeque in aliis antiquitatis Monu∣mentis Victrices cognominantur; ut igitur ab his distingueretur, aliud etiam nomen à quodam Valerio habuit, & Valeriana Victrix, & inde facili errore à quibusdam Valens victrix vocabatur. De hac Legione legas Wolfgangum Lazium, in Commentario Reipublicae Romanae in externis Provinciis bello acquisitis constitutae lib. 5. cap. 26. p 1.40 Stativa olim in Germania habuit, inde in Britanniam Galba Imperatore iterum, & C. Vinnio Coss. translata q 1.41 superi∣orem Britanniam acceperat tuendam, Cestriae plerumque (quam à Romanis non multos ante annos constructam, & Ordovicum cervicibus impositam o∣pinatur r 1.42 Camdenus) castra habens; indeque ea urbs, à Castris scilicet, tan∣dem Cestria, & s 1.43 ab antiquis Saxonibus Legea Caester, i. e. Cestria, seu Ca∣stra Legionis, & t 1.44 à Britannis Caer Legion, i. e. Urbs Legionis; & Caer Leon Vaur, i. e. Urbs Legionis magnae; & Caer Leon ar Dufyr Dwy, i. e. Urbs Legionis ad fluvium Dwy appellabatur. Ptolomaeus fateor alibi in Britannia ponit vicesimae Legionis stationem, u 1.45 Deuvanae scilicet. Sed alia omnia an∣tiquitatis Monumenta Cestriam fuisse sedem illius probant, non multis enim ab hinc annis aliquot pulcherrima latera in ea urbe effossa fuere, quae testatur Dominus Grenehalgh se vidisse, eaque adhuc ibi superesse videnda, in quibus plenis & planissimis literis Inscriptum erat, LEGIO VICESIMA VI∣CTRIX. x 1.46 Nummus etiam Septimii Getae in aversa parte habet, COL. DI∣VANA LEG. XX. VICTRIX. Colonia autem Divana erat Cestria, eoque nomine apud y 1.47 Ptolomaeum haec urbs appellatur, Antoninus vero in Itinera∣rio Devam vocat, ibique illius temporibus (quibus haec ara Jovi consecrata fuit) vigesimam Legionem stationem habuisse ipse testatur; post enim nomen urbis Devae scribit, Legio vicesima victrix, quo denotat secundum methodum alibi per Itinirarium usurpatam eam urbem illius Legionis vicesimae sedem fuisse. Cum Elupius Gelerius hujus Legionis vicesimae Primipilus, & Provinciae Guinethae praeses aliquam legionis partem, quam ad tuen∣dam forte Provinciam eduxerat, post victos hostes Cestriam in castra iterum salvam reduxisset, ibi aram ponens votum, quod in praelio cum hostibus com∣misso forsan fecerat, post felicem reditum solvebat: quod vero Ptolomaeus hanc Legionem Deuvanae collocat, similitudine nominum Deuvanae & De∣vanae videtur fuisse deceptus.

COMMODO ET LATERANO COS. i. e. Commodo & Laterano Consulibus. Lucius autem Aelius Commodus, & Sextilius Lateranus, z 1.48 uti consentiunt Chronologi, Consules simul erant anno Imperii Antonini Pii de∣cimo septimo, urbis conditae 907, A. D. 154. Horum consulatus Cassiodo∣rus in Chronico, Cuspinianus in Tabulis, Capitolinus in Vero, Fasta Graeca, aliique Autores meminere. Hic autem Commodus idem erat, qui a 1.49 à Capi∣tolino L. Cejonius Aelius Commodus Verus Antoninus dictus Lucii Aelii Commodi Veri Caesaris ab Adriano adoptati filius erat, qui ipse postea, ju∣bente Adriano, à Marco Aurelio Antonini Pii filio, Adriani nepote adoptivo adoptatus cum eodem pari autoritate Imperavit; cum hic Consulatum cum Sextilio Laterano gesserit, Haec ara ponebatur; Elapsi igitur anni sunt 1522. ab eo tempore, quo primo Cestriae fuerat consecrata.

n 1.50

CLIX.

MEMORIAE FABI RVFINI

FABIVS IVSTVS.

CL.

Sequitur Marmor ejusdem Formae cum Marmore 145. nisi quod duplo majus sit, & loco capitum ovillorum habeat Taurina. In superiore parte illius est Inscriptio Latina haec,

Q. AVLICI C. F. LANVINE SALVE.

In parte inferiori Graeca haec,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quinte Avilli Caii fili Romane, bone vale.

Notes

• a 1.1

  Lib. 3. c. 4.
• b 1.2

  Vide Plin. Nat. Hist. l. 8. c. 45.
• c 1.3

  ib.
• d 1.4

  Cap. 21.
• e 1.5

  Servius in Virgil. Georg. lib. 3. pag. 120. Edit. P. Dan.
• f 1.6

  In ••otis ad Trebellii Pollionis Gallienos.
• g 1.7

  Vide Vossium de Historicis Graecis, lib. 4. c. 18.
• h 1.8

  Lib. 10. non longe à fine.
• i 1.9

  Vide Dionem lib. 43. Plut. in Caesare, Appianum belli Civilis, lIb. 2.
• l 1.10

  Vide Ursinum pag. 119. Golt∣zium pag 177. Tristan. Tom. 1. pag. 31.
• m 1.11

  In notis Plinii lib. 8. cap. 45.
• a 1.12

  Vide Strabonem lib. 10. Plinium lib. 4. c. 12. aliosque.
• b 1.13

  Plin. & Strab. ib. Dionys. Perieg. vers. 526. Eustathius Schol. ad illum versum Pomponius Mela. l. 2. c. 7. Solinus cap. 17.
• c 1.14

  Pausan. in Atticis.
• d 1.15

  He∣rodot. lib. 1.
• e 1.16

  Thucydides l. 3. Diod. Sic. l. 12.
• f 1.17

  Strabo lib. 10. Thucydides ubi sup.
• g 1.18

  Strabo lib. 10.
• h 1.19

  In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• i 1.20

  In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• l 1.21

  In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• m 1.22

  In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• n 1.23

  In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• o 1.24

  Harpocration in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• p 1.25

  In vita Themistoclis.
• q 1.26

  In Atticis.
• a 1.27

  Vide Pausaniam, aliosque.
• a 1.28

  Lib. 3.
• b 1.29

  Lege Herodianum, lib. 3.
• c 1.30

  De Primipilo lege Antoninum Augustinum in lis sing. ad Mode∣stinum, Aldum Manutium, lib. 2. De Quaesitis Epist. 3. Steweccium ad Vegetium lib. 2. cap. 8. & Lipsium de re Militari Romanorum, lib. 2. Dial. 8.
• d 1.31

  In Arcadicis.
• e 1.32

  Vide Cambdeni Bri••anniam.
• f 1.33

  Vide Grut. pag. 350. testatur etiam Dominus Grenehalgh Crowdandalewa••thae in Westmorlandia lapidem inventum fu∣isse, in quo exarata erat haec Inscripto VARONIVS PRAEFECTVS LEG. XX. V. V. quae Inscriptio etiam habetur in Burtoni Commentario ad ••tinerarium Antonini.
• g 1.34

  Grut. pag. 1101. & pag. 256.
• g 1.35

  Grut. pag. 492. & pag. 537.
• i 1.36

  Geographiae lib. 2. cap. 3.
• l 1.37

  Vide Cambdeni Britanniam, p. 458.
• m 1.38

  Vide eam tran∣scriptam apud Rosinum lib. 10. cap. 4. Pancirolum in Commentario ad notitiam Imperii cap. 35 aliosque.
• o 1.39

  Lib. 513. & 555.
• p 1.40

  Vide Tacitum in primo Annalium libro, & alibi apud eun∣dem saepius.
• q 1.41

  Dio lib. 55.
• r 1.42

  Pag. 458.
• s 1.43

  Vide Skinneri Dictionarium in voce Chester.
• t 1.44

  Cambdeni Britan. p. 458. Vide etiam Burtoni Commentarium ad Antonini Itinerarium, pag. 126. &c.
• u 1.45

  Geogra∣phiae, l. 2. cap. 3.
• x 1.46

  Cambden ib.
• y 1.47

  Ib.
• z 1.48

  Vide Petavium lib. 13. De Doctrina Temporum, pag. 688. & Onuphrii Fasta, lib. 2. aliosque.
• a 1.49

  In vita Veri.
• n 1.50

  Grut. pag. 391.