Marmora Oxoniensia ex Arundellianis, Seldenianis, aliisque conflata recensuit & perpetuo commentario explicavit Humphridus Prideaux ... ; appositis ad eorum nonnulla Seldeni & Lydiati annotationibus accessit Sertorii Ursati Patavini De notis Romanorum commentarius.

About this Item

Title
Marmora Oxoniensia ex Arundellianis, Seldenianis, aliisque conflata recensuit & perpetuo commentario explicavit Humphridus Prideaux ... ; appositis ad eorum nonnulla Seldeni & Lydiati annotationibus accessit Sertorii Ursati Patavini De notis Romanorum commentarius.
Author
Prideaux, Humphrey, 1648-1724.
Publication
Oxonii :: E. theatro Sheldoniano,
MDCLXXVI [1676]
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Parian chronicle.
Sculpture, Greek.
Inscriptions, Greek.
Inscriptions, Latin.
Arundel marbles.
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A53812.0001.001
Cite this Item
"Marmora Oxoniensia ex Arundellianis, Seldenianis, aliisque conflata recensuit & perpetuo commentario explicavit Humphridus Prideaux ... ; appositis ad eorum nonnulla Seldeni & Lydiati annotationibus accessit Sertorii Ursati Patavini De notis Romanorum commentarius." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A53812.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 25, 2025.

Pages

Page 1

Foedus Smyrnaeorum & Magnetum, ad Majestatem Seleuci Callinici Asiae Regis tutius conservandam, circa annum an∣te vulgarem D. N. Jesu Christi Epocham CCXLIV, seu pe∣riodi Julianae MMMMCCCCLXX, percussum, columnis sin∣gulis incisum, & in fano Veneris Stratonicidis alibique a∣pud utramque rempublicam ex pacto sacratum. Bina insu∣per Foedus comitantia Decreta Smyrnaeorum.
  • 1 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 2 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 3 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 4 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 5 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 6 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 7 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 8 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 9 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 10 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 11 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 12 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 13 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 14 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 15 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 16 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 17 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 18 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 19 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 20 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 21 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 22 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 23 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • 24 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • ...

Page 2

  • 25 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 26 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 27 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 28 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉......
  • 29 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉......
  • 30 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.......
  • 31 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.......
  • 32 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.......
  • 33 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • 34 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 35 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 36 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 37 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 38 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 39 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 40 ..〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 41 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 42 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 43 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....
  • 44 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉......
  • 45 ..〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....
  • 46 ..〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....
  • 47 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 48 ..〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.......
  • 49 .......〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....................
  • 50 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..................................................
  • 51 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 52 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 53 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 54 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 55 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 56 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 57 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • ...

Page 3

  • 58 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 59 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 60 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • 61 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 62 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 63 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 64 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 65 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 67 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 68 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 69 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 70 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 71 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 72 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 73 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 74 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 75 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 76 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 77 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 78 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 79 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 80 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 81 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 82 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 83 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 84 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 85 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 86 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 87 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 88 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
  • 89 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 90 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 91 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • ...

Page 4

  • 92 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 93 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 94 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 95 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • 96 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 97 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 98 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 99 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 100 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
  • 101 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 102 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 103 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 104 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉..
  • 105 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 106 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....
  • 107 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
  • 108 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉......
  • 109 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Page 5

Eadem, charactere communi, cum versione. Hiatus vero & lacunae, con∣jectura, justis spatiorum mensuris, fugientium elementorum reli∣quiis, & circumstante vocabulorum textu nixâ, supplentur.
Smyrnaeorum Decretum Foederi praevium.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Page 6

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 7

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 8

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

PLACUIT Populo, Ducum consilio. Postquam nu∣per, quo tempore Seleu∣cus Rex expeditionem fecit in Seleucidem, multis magnis{que} periculis civitati nostrae & ter∣ritorio circumqua{que} imminen∣tibus, servaverit erga eum Po∣pulus benevolentiam & amici∣tiam, &, nec hostium impetu territus, nec rerum suarum cla∣dem pensi habens, inprimis ante omnia optimum esse du∣xerit in hoc perseverare pro∣posito, majestati{que} ejus pro vi∣ribus adesse sicut ab initio sus∣ceperat; unde etiam Rex Se∣leucus, Deorum cultui re∣ligiose deditus, pius erga pa∣rentes, magnanimus, & ad beneficia benè de se meren∣tibus rependenda alacris, honorem accumulavit civita∣ti nostrae, tum ob benevolen∣tiam & studium quo Populus ipsius majestatem affecerat, tum quod pater ejus, Deus Antio∣chus & mater patris, Dea Stra∣tonice, consecrati apud nos essent & honoribus egregiis ho∣norati, tum publice à plebe, tū privatim ab unoque civium; & stabilivit Populo liberta∣tem & statum popularem:

Page 6

quin porro scripsit ad Reges, Principes, Civitates & Gen∣tes, sancivisse se non modo fanum Veneris Stratonicidis inspoliatam fore, sed & urbem item nostram sacram & inspo∣liatam; & cum nunc etiam, simulac expeditionem fecerat Seleucus Rex in Seleucidem, Duces cupientes ut rerum sta∣tus commode Regi firmaretur, miserint ad Magnesiae incolas & eos, qui in castris vorsantur, equites & milites (amandato ex ipsis quodam Dionysio qui in∣vitaret eos ad amicitiam & belli societatem cum Rege Se∣leuco servandam perpetuam) & promiserint, si conservarent, illius majestatem & eundem cum illo hostem & amicum aestimarent, fore eis & à Populo & à Rege Seleuco omnimo∣dum favorem & benevolen∣tiam, & redditum eis iri bene∣ficia ejus modi optione non in∣digna; Magnesii vero invitati, etiam & ipsi ad servandam Re∣gi Seleuco & amicitiam & belli societatem & conservandam ejus majestatem proni, ea, quae postulabantur à Ducibus, avidè amplexati sint, polliciti ean∣dem animi se habituros senten∣tiam cum populo nostro ad o∣mnia Seleuci Regis commoda, & miserint ad nos Legatos, ex incolis scilicet Potamonem

Page 7

& Hieroclem, ex iis vero, qui in castris versantur, Da∣monem & Apollonicetem, qui nobiscum tractarent & ap∣portarent Foedus, juxta quod postulant iniri secum ami∣citiam; Legati vero intro∣ducti ad populum colloqui∣um habuerint super omnia sigillatim, prout in Foedere sunt conscripta, cum Bo∣na Fortuna censeri, ut amicitia contrahatur cum Magnesiis in omni quod Seleuco Regi commodum fue∣rit, & ut designentur ad eos Legati tres, qui Foedus quod populo placuerit ap∣portabunt illis, & de iis, quae in eo scripta sunt, dis∣ceptabunt, & eos invitabunt ad ea adprobanda & per∣implenda quae in Foedere con∣scripta. Postquam autem haec amplexati fuerint Ma∣gnesii, & Foedus sigillaverint, & juraverint, & Legati re∣dierint, perimplentor item reliqua omnia quae in Foe∣dere conscripta. Hoc ip∣sum porro Decretum, ut lex exigit, perscribitor. Perscribitor etiam in colum∣nis, quibus ipsum Foedus perscribetur. Invitanto au∣tem menstrui Senatus sa∣crificuli etiam Legatos, qui è Magnesia advenerunt, in

Page 8

Prytanium ad sacras epulas. Designatis vero Legatis prae∣beto commeatum Callinus, aerarii praefectus, ex publico in tot dies quot populus statuerit, de proventibus urbis. Dies statuti sunt quin∣que. Designabantur Legati, Phanodemus Mic......... F. Dionysius Dionytae F. & Par∣meniscus F. Pytheae.

Smyrnaeorum & Magnetum Foedus.

PONTIFICE Hegesia, Stephanophoro autem Pythodoro, mense Lenae∣one, tum Bona Fortuna, Hisce conditionibus amicitiam inie∣runt Smyrnaei & Magnesiae in∣colae, cum equites & pedites qui in urbe sunt, tum qui in ca∣stris, & habitatores ceteri. Ci∣vitate donarunt Smyrnaei Ma∣gnesiae incolas, tum qui in urbe sunt equites & pedites, & qui in castris, tum qui urbe habi∣tant; ob quam rem, belli so∣cietatem & benevolentiam erga Regis Seleuci majesta∣tem studiosissimè observabunt Magnetes Regi Seleuco id∣que perpetuo, & quaecunque acceperunt à Rege Seleuco, ea tuebuntur pro viribus suis, & reddent Regi Seleuco.

Page 9

Gubernabuntur autem cum Smyrnaeis juxta leges civiles à dissidio vacantes, & eosdem amicos & inimicos cum Smyr∣naeis habebunt. Smyrnaeis ve∣ro jurabunt Magnesii, & Mag∣nesiis Smyrnaei alterutrinque, jusjurandum in Foedere sub∣scriptum. Praestitis autem ju∣ramentis, controversiae illis natae tempore belli universae perimantur. Neque alterutris liceat controversiam movere de iis quae tempore belli facta sunt, neque in forma judicii, neque ullo alio modo. Et si qua forte emerserit, plane ir∣rita sit. Dari vero eis qui in Magnesia sunt incolis, tam sci∣licet, qui in urbe sunt, equi∣tibus & peditibus quam qui in castris versantur, jus civitatis in Smyrna aequale nec dissimile reliquorum civium juri▪ Simi∣liter dari jus civitatis etiam re∣liquis qui in Magnesia habitant, quotquot nimirum liberi sunt & Graeci. Exhibento autem populo cohortes eorum qui in Magnesia sunt, tam equitum quam peditum, sive in urbe siue in castris, ii qui sunt agni∣num Scribae. Reliquorum ha∣bitatorum descriptionem ex∣hibento Viri à Magnesiae inco∣lis designati. Cum vero reprae∣sentant cohortes Scribae, & Vi∣ri designati descriptionem ce∣terorum incolarum, adjuranto

Page 10

eos Quaesitores super ardenti∣bus Fani Magnae Matris victi∣mis, Scribas nempe se optima fide edidisse descriptionem e∣orum qui apud se fuerint inco∣larum, equitum sc. & pedi∣tum, tam in urbe quā in castris dispositorum. Viros autem qui ceterorum descriptionem retulerint adjuranto, se simi∣liter edidisse ceterorum de∣scriptionem qui Magnesiam in∣colunt & sunt liberi & Graeci. Exhibitas autem descriptiones Quaesitores tradunto actorū Se∣natus Populi{que} custodi. Is pub∣lico archivo reponito. Sorte vero cooptanto Quaesitores in tribus edita nomina, & descri∣bunto in sortium tabulas. Quin participes sint ii, qui praescripti fuerint in sortium tabulis, rerū omnium quarū participes sunt reliqui cives. Utantor autem, postquā civiū numero adscripti fuerint, etiam in Magnesia, in contractibus & actionibus quae ad Smyrnaeos spectant, legibus Smyrnaeorum. Admittunto e∣tiam Magnesii, numisma civi∣tatis ut legitimum. Excipiun∣to item Praefectum quem mise∣rit Populus, qui scilicet clavi∣bus potietur, & praesidio erit Civitati, eamque tuebitur Regi Seleuco. Praebento Smyrnaei pro habitaculis, iis qui è Ma∣gnesia emittuntur, aedes (qui∣bus Lectorum numerus sit pro

Page 11

arbitratu Populi) ab eo tempore quo Foedus sigillatum fuerit, in tempus semestre. Conducito au∣tem publici aerarii Praefectus cum Ducibus ades illas, datâ pensione ex urbis proventibus. Juranto vero qui Magnesiae sunt incolae, tam equites & pedites in urbe & castris dispositi quam ceteri in hanc administrationis formulam admissi, juramentum hujusmodi. Juro per Terram, Solem, Mar∣tem, Minervam, Martiam Dia∣nam, Matrem Sipylenem, Apolli∣nem in Pandis, & reliquos De∣os Deas{que} omnes & per Regis Seleuci Fortunam; stabo pactis conventis quae inivi cum Smyr∣naeis in perpetuum, & observabo belli societatem & benevolen∣tiam Regi Seleuco & Smyr∣naeorum Civitati. Et quae accepi à Rege Seleuco tuebor pro viri∣bus meis, & reddam regi Seleuco. Et nihil eorum quae in Foedere sunt transgrediar, neque in pejus pervertam quae in eo conscripta sunt, neque immutatione neque ullo commento. Vitam civilem institutam animo concordi, à dis∣sidio vacans, juxta Smyrnaeorum leges & decreta Populi; & simul conservabo Libertatem & Statū Popularem & cetera quae indulta sunt Smyrnaeis à Rege Seleuco, summa animi promptitudine, id∣que perpetuo. Neque ipse eorum quempiam injuriâ lacessam, nec alteri cuipiam id facere permit∣tam,

Page 10

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 11

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 12

pro viribus nempe meis. Et si quem insidias aut Civitati aut Civitatis castellis struentem animadverto, aut Libertatem & Statum Popularem impugnan∣tem, indicabo populo Smyr∣naeo, & opem certatim feram, idque summo studio, neque eum deseram, quantum in me fuerit. Si sancte haec servave∣ro, bene mihi sit; si pejera∣vero, exitium & mihimet ipsi & posteris meis. Smyrnaei ve∣ro juranto iis, qui è Magnesia advenerint, juramentū hujusmo∣di. Juro per Terram, Solem, Martem, Minervam, Martiam, Di∣anam, Matrem Sipylenem, Vene∣rem Stratonicidem, & reliquos Deos Deasque omnes; stabo pactis conventis quae inivimus cum Magnesiae incolis, equiti∣bus scilicet & peditibus tam in urbe quam in castris dispositis & ceteris in hanc administrationis formulam admissis, in tempus perpetuum. Nihil transgrediar eorum quae in Foedere sunt, ne{que} in pejus pervertam in illo conscripta, neque arte, neque commento aliquo. Et benevo∣lus ero Seleuco Regi & Magne∣siae incolis, tam iis qui in urbe quam qui in castris dispositi sunt, & ceteris, qui in Magnesia ha∣bitant, liberis scilicet & Grae∣cis; & faciam eos omnes, item∣que qui ex iis nati fuerint, cives pari undiqua{que} cum ceteris civi∣bus

Page 13

jure. Et in tribus eos sorte distribuam, atque in eam admittam quam unusquisque sortitus fuerit. Eorum nemi∣nem injuriâ lacessam, neque al∣teri cuipiam id facere permit∣tam pro viribus meis. Et si quem animadvertero sive ipsis, sive eis qui ex ipsis nati fue∣rint, aut possessionibus eorum insidias struentem, indicabo quam primum potero & studi∣ose opem feram. Et participes eos faciā tum magistratuū tum rerum ceterarū in civitate pub∣licarū quarū reliqui cives par∣ticipes sunt. Si haec sancte serva∣vero, bene mihi sit; si pejera∣vero, exitium & mihimet ipsi & posteris meis. Designanto porro tum Smyrnaei tum Ma∣gnetes alterutrinque quot ido∣neos fore alterutri existimave∣rint ad plebem tum in Smyrna tum in Magnesia adjurandam. Hi vero pridie edicto caveant, ut in urbe haec maneat donec juxta Foedus juramentum per∣ficiatur. Adjuranto autem jam descripto juramento ii quos designaverint Magnetes, Smyr∣naeos. A Smyrnaeis vero desi∣gnati, Magnesios. Victimas ad sacra juramenti praestanda in Smyrna praeparet Callinus, un∣de decreverit populus. In Ma∣gnesia autem, praefecti quibus id praeceperit plebs. Perscri∣bunto etiam Foedus in colum∣nis

Page 14

utrique. Has vero conse∣cranto Smyrnaei tum in Veneris Stratonicidis fano, tum Ma∣gnesiae ad Maeandrum in fano Dianae Leucophryenae. Qui vero Magnesiam incolunt, in foro ad aram Bacchi, & ad Re∣gum statuas, & in Pandis in fano Apollinis, & in Grynaeo in Apollinis fano. Describito autem actorum Senatus Popu∣lique custos exemplaria Foede∣ris in Archivum publicum. In∣super sigillanto Foedera; id scilicet quod ad Smyrnaeos da∣bitur, ii qui à Communi Ma∣gnesiae designati fuerint, tum suis sigillis, tum eo quod Com∣muni est. Id vero quod dabi∣tur in Magnesiam, sigillanto Smyrnaei & Duces & Quaesi∣tores tum Civitatis sigillo, tum sigillis suis. Atque haec ab alterutra plebe perimplentor cum Bona Fortuna.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 9

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 10

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 11

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 10

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 11

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 12

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 13

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 14

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Page 15

Smyrnaeorum Decretum quod Foedus subsequutum est.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 16

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 17

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

PLacuit Populo, Ducum consilio. Postquam Po∣pulus universis Seleuci Regis commodis constanter prospex∣erit, tum imperium ejus olim Promovendo, tum majestatem ejus conservando in quantum potis erat, & possessionum su∣arum multas circumspexerit deperditas & vastatas, multa item sustinuerit pericula ex eo quod conservavit amicitiam cum Rege Seleuco, quin nunc etiam summo contendens stu∣dio ejus conservare & tueri majestatem, in quantum possi∣bile est, amicitiam iniverit cum Magnesiae incolis, tum qui in castris sunt equitibus & pedi∣tibus militantibus, tum ceteris qui Magnesiam habitant, ut nempe belli societatem & be∣nevolentiam Regi Seleuco ob∣servent; perpendens vero ne∣cessarium esse Civitati, reci∣pere etiam Castellum Palaema∣gnesiam, & praesidium in eo∣dem collocare, ut scilicet hoc etiam recepto commodius fir∣marentur omnes quae vicinae sunt res Regi Seleuco, miserit ad castelli incolas & invitârit eos ad amplexandam amiciti∣am cum Rege Seleuco, & cla∣ves

Page 16

tradendas Praefecto à Po∣pulo misso & excipiendum praesidium quod cum eis simul conservaret castellum Regi Se∣leuco, pollicitus si haec face∣rent, fore eis & à civitate, & à Rege Seleuco omnimodam benevolentiam & favorem; castelli autem incolae amiciti∣am erga Regem Seleucum sum∣mâ animi alacritate amplexati assensum praebuerint iis quae à populo praescripta sunt, & tum claves tradiderint Praefe∣cto à populo misso, tum praesi∣dium à civitate receperint in castellum; cum Bona Fortuna censeri, Cives eos fore, & ad eos eadem ipsa pertinere quae∣cunque etiam ad ceteros cives pertinent; quinetiam prae∣dia eorum bina, tam illud scilicet quod Deus & Soter Antiochus eis concessit quam illud de quo Alexander scripsit, fore eis decimarum immunia; & si accesserit regio, quam oc∣cupant pristini Magnesiae inco∣lae Civitati nostrae, fore eis prae∣dia illa tria sine onere, & li∣bertatem eis firmari eandem quam nunc obtinent. Quot∣quot vero eorum sunt quibus praedia nondum assignantur, traditum iri eis praedium eque∣stre, sine onere, ex eis qui ca∣stello adjacent. Fore item Ti∣moni & peditibus sub Timone dispositis, qui nempe ab acie

Page 17

selecti sunt ad custodiam ca∣stelli, idem jus civitatis & e∣andem immunitatem quam alii obtinent; & permansuros eos in castello. Fore item Oma∣ni, & Persis sub Omane, & eis qui à Smyrna ablegati sunt in praesidium castelli, & Me∣necli & eis qui ei subjiciun∣tur, idem jus civitatis atque eandem benevolentiam quae & ceteris Magnetibus. Decretum etiam est, populum praevisu∣rum, uti eis praebeantur, ex Fisco, demensa & annona, at∣que alia quaecunque ex Fisco praeberi eis solita. Hoc vero Decretum, descriptum iri in columnis quae sacrabuntur in fanis tum à populo tum à Se∣natu Magnetum. Quin & i∣dem descriptum iri in archivis publicis.

Page [unnumbered]

Page [unnumbered]

De Seleuco Callinico; cujus Majestatis tuendae gratiâ Foedus inter Smyrnenses & Magnesios fuit initum.

SEleucus Callinicus Seleuci Nicanoris omnium Alexandri successorum fe∣licissimi pronepos fuit, post eumque tertius Syriae, Babyloniae, omnibus{que} aliis Asiae Provinciis, a 1.1 quae erant à mari Aegéo usque ad Indum fluvium imperavit. Seleuci enim Nicanoris (à quo qui ei successerunt Seleuci∣dae dicebantur) b 1.2 filius erat Antiochus Soter, qui Stratonicem, quae in Mar∣more 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, c 1.3 patris Seleuci uxorem ab eo in remedium morbi, quem ex illius amore contraxerat, acceptam duxit, ex eaque genuit d 1.4 Antiochum, e 1.5 impiâ Milesiorum adulatione 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Deus cognominatum, qui f 1.6 pater e∣rat Seleuci Callinici, cujus gratiâ Foedus hoc in Marmore exaratum inter Magnesios & Smyrnenses initum fuit. Hujus mater erat g 1.7 Laodice, & prae∣ter Seleucum peperit etiam Antiochum h 1.8 Hieracem cognominatum. Sed Antiochus i 1.9 cum post grave & diuturnum bellum cum Ptolomaeo Philodelpho Aegypti Rege gestum, illius taedio defatigatus coeperit pacem optare, ut eam felicius consequeretur, demissâ Laodice Berenicen Ptolomaei filiam cum in∣genti dote in uxorem accepit, de quibus nuptiis l 1.10 Hieronymus interpretatur Prophetiam illam Danielis, m 1.11 Post finem annorum foederabuntur, filiaque Regis Austri veniet ad Regem Aquilonis facere amicitiam. Antiochus enim Aquilo∣nis, & Ptolomaeus Austri reges fuere. n 1.12 Sed Ptolomaeo non diu post has nu∣ptias defuncto, Antiochus Berenice iterum demissâ Laodicem priorem uxorem recipit, quae contumeliae memor, & viri inconstantiam verita, eum, quum in Regiam reducta fuerat, o 1.13 veneno tollit, filiumque suum majorem Seleucum Callinicum in patris loco Regem constituit, p 1.14 qui, quam subito in regno sta∣bilitus fuerat, illius auspicia à parricidio exorsus Berenicen novercam suam cum parvulo ejus filio jubet occidendam: ea autem periculi admonita Daph∣nem fugâ elabitur, ibique clausis portis obsidionem patitur: quo Asiaticis civi∣tatibus nunciato, omnes, exceptâ solâ Smyrnâ, quae in fide erga Seleucum con∣stantissime manebat, hoc indigne ferentes ei auxilia misere. Frater etiam Pto∣lomaeus Evergetes, qui Philadelpho in Aegypto successerat, periculo sororis ex∣territus, relicto regno cum omnibus viribus advolat. Sed Berenice ante adven∣tum auxiliorum, cum vi expugnari non posset, dolo circum venta cum infan∣tulo filio trucidatur, ut praedictum fuit q 1.15 à Daniele, Non obtinebit fortitudi∣nem brachii, nec stabit semen ejus, & tradetur ipsa, & qui adduxerunt eam juve∣nes ejus. r 1.16 Indigna res omnibus visa, maxime vero civitatibus quae defecerant, quae omnes, audito tam horrendo facinore, in illius vindictam se Ptolomaeo tradunt, qui cum ingenti exercitu, sororis caedem ulturus Seleuci, Provincias invadit, s 1.17 Laodicen captam interficit t 1.18 totamque Syriam, Ciliciam, omniaque trans Euphratem usque ad Babylonem, & Seleuciam occupat, totoque regno Seleucum exuisset, si non in Aegyptum domesticâ seditione esset revocatus. Eâ igitur redire v 1.19 coactus, constitutis praefectis in iis Provinciis quas occupaverat, ingentem praedam direpto undique Seleuci regno secum abducit, Argenti sci∣licet 40 millia Talentorum, vasa pretiosa, & simulacra deorum ad duo mil∣lia quingenta, in quibus erant & illa, quae Cambyses captâ Aegypto in Persiam portaverat. Atque ideo de hac expeditione Hieronymus bene interpretatur illud Danielis, Et stabit de germine radicum ejus plantatio, x 1.20 & veniet cum exer∣citu,

Page [unnumbered]

& ingredietur provinciam Regis Aquilonis, & abutetur eis, & obtinebit in∣super & Deos eorum & sculptilia, vasa quoque pretiosa auri & argenti captiva ducet in Aegyptum. y 1.21 Post discessum Ptolomaei Seleucus in Seleucidem mariti∣mam Syriae regionem profectus, ingentem ibi praeparat classem civitatibus, quae defecerant, bellum illaturus. Sed cum omnia parata essent, ortâ repente tempestate, tota classis cum eaque omnes copiae, exceptis perpaucis qui cum Seleuco evaserunt, naufragio periere. Rem miseram dicit Justinus, sed Seleuco optandam, siquidem civitates, quae odio illius ad Ptolomaeum transierant, veluti Diis arbitris sibi satisfactum esset, repentinâ animorum mutatione in naufragii misericordiam versae imperio se ejus restituunt; inter quas una erat Magnesia, quae erga Seleucum deinde facta propensior, sequente anno, cum z 1.22 secundam expeditionem in Seleucidem fecisset, aliamque ibi parasset classem Ptolomaeum invasurus, cum Smyrnensibus fidelissimis illius partium fautori∣bus de ejus Majestate contra quoscunque hostes conservandâ hoc Foedus iniit, quod in Marmore exaratur. a 1.23 Eventus autem hujus secundae expeditionis à Se∣leuco susceptae aeque ac prioris infelix fuit: praelio enim victus, non multo quam post naufragium comitatior trepidus Antiochiam confugit; inde per li∣teras Antiochi fratris auxilium implorat, oblatâ ei Asiâ intra Taurum pro lata ope. Ptolomaeus igitur hoc cognito, ne cum duobus eodem tempore dimica∣ret, in annos decem pacem cum Seleuco facit; b 1.24 sed pax ab hoste data inter∣rumpitur à fratre, qui quamvis puer adhuc esset tantum 14 annos natus, supra modum regni avidus, ut illud sibi totum arriperet, iisdem copiis, quas frater in auxilium implorabat, ei bellum infert, insignemque obtinet victoriam Gallo∣rum virtute, quos circa illud tempus in Asiam primo profectos mercenarios ha∣buit. Hi autem praedae assueti, cum nunciatum esset Seleucum in praelio occu∣buisse, contra alterum etiam fratrem, pro quo modo vicerant, arma vertunt, ut exstinctâ omni stirpe Regiâ liberius Asiam popularentur. Antiochus igitur jam perfidiam erga fratrem luens, à militibus suis, ut à latronibus, cogitur semeti∣psum auro redimere; & mox ab Eumene Pergami rege, qui eum, copiis illius ex superiori praelio adhuc sauciis, invaserat, magnâ clade superatus, totoque re∣gno exutus per multos annos apud Asiae reges profugus hospitium quaerebat, quod cum nullibi tutum invenisset, tandem ad hostem suum Ptolomaeum Aegy∣pti regem decurrit, à quo carceri demandatus, dum inde operâ cujusdam mere∣tricis adjutus, quam familiariter noverat, deceptis custodibus elabitur, in fuga à latronibus interficitur. c 1.25 Seleucus interim tot infortunis defatigatus, Arsacis, qui Parthiam & Hyrcaniam, & Theodoti, qui Bactriam, dum fraterno bello implicitus esset, occupaverant, defectiones, postquam belli aleam d 1.26 cum Arsace semel infeliciter tentasset, ignave tulit, nec aliquid aliud post haec, quae circa regni initium gesta videntur, de eo narratum invenimus, nisi e 1.27 quod inter eos qui ad instaurandam Rhodum eo regnante ingenti terrae motu dirutam opes suas contribuere, numeratur. Postquam autem regnasset f 1.28 annos 20, minime in fine regni quam in initio felicior, domesticâ seditione oppressus, g 1.29 dum amisso regno salutem fugâ quaesiverat, equo praecipitatus, circa idem tempus quo frater Antiochus in Aegypto, occubuit. h 1.30 Filii illius erant Seleucus & Antio∣chus, Seleucus Ceraunus dictus, utpote natu major, primus regnavit & post eum etiam Antiochus, qui Magnus cognominatus ob bella, quae cum Romanis gessit, satis celebratur: qui deinde in Syria regnarunt, apud Appianum & Ju∣stinum habes successionis ordine numeratos, quos consule. Haec autem de Se∣leuco Callinico ut necessaria ad melius intelligenda ea, tum quae in praecedente habentur Marmore, tum quae in notis subsequuntur, existimavimus praemit∣tenda.

Page 21

Ad Smyrnaeorum Decreta & Foedus ab eis & Magnetibus percussum.

TAM de Smyrneorum & Magnetum Foedere ad Seleuci Callinici (qui Antiochus etiam dictus est, Eusebio teste, & Pogon, uti habet Polybius libro 2.) Asiae propriè ita dictae & Syriae Regis majestatem tutius conservandam inito, quam de praevio at{que} illo quod subsequitur Decreto, altum est apud scriptores silentium. Res item sub eo gestae jejunè nimis & perfunctoriè traduntur. Ceterum occasionem unde consilium, quo tum in paciscendo tum in decernendo usi sunt, or∣tum est, haud difficile forsan fuerit elicere. Nam binae Regis in Seleuci∣dem (Syriae regionem maritimam) expeditiones in Decreto praevio me∣morantur. Etenim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, bis in eodem Decreto usurpato expeditionem facere in Seleucidem fidenter vertimus, licet fa∣teamur interim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ea notione, pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 scilicet, vix repe∣riri. Sed reperiri tamen non dubito. Diodorus Siculus non diverso sensu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dixit. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (inquit libro 1.) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Eadem hic notione 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 usus est qua 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quae non aliud signifi∣care voluit. Neque enim de privatorum peregrinationibus locutum esse, sed de Imperatorum expeditionibus (utcunque se aliter habet viri docti latina interpretatio) mihi persuasissimum est. Quin res ipsa (pericula scili∣cet Smyrnaeorum urbi agrisque circumjacentibus imminentia, quae in De∣creto memorantur) non modo versioni hujusmodi favet, sed nec aliam ad∣mitti debere suadet, quàm ejusmodi in qua eductas à Rege copias intelli∣gamus. Expeditionum vero harum Secunda occasionem Decretis Foede∣rique praebuit. At{que} ea, puto, erat qua bellum Ptolemaeo Evergeti Aegypti Regi non magis feliciter intulit Seleucus, quam civitatibus, quae defece∣rant, primo intulerat. Utramque ex Justino seu Trogi Epitomes libro 27. potissimum discimus. A parricidio auspicia regni coeperat Seleucus, Bere∣nice novercâ suâ, Ptolemaei Philadelphi filia & Evergetis Sorore, & par∣vulo fratri ex ea suscepto, trucidatis. Daphne se clauserat illa, ut caedem, qua dolo circumventa paulo post erepta est, vitaret. Ibi obsidione cinge∣batur. In sororis auxilium advolans Evergetes ad Babylonem usque (quod scribit Appianus) ascendit; cui etiam Asiae civitates quamplures, & per∣petrati sceleris odio ductae & crudelitatis exemplo territae, se tradunt. Adversus has, Evergete domestica seditione revocato, Seleucus ingentem classem comparat.

Sed repente veluti diis ipsis (quae verba sunt Justini) parricidium vindicantibus, orta tempestate classem naufragio amittit. Nec quicquam illi ex tanto apparatu praeter nudum corpus & spiritum, & paucos naufragii comites residuos fecit. Misera quidem res, sed optanda Seleuco fuit. Siquidem civitates, quae odio ejus ad Ptolemaeum transie∣rant, veluti diis arbitris satisfactum fuisset, repentina animorum mutatio∣ne in naufragii misericordiam versae Imperio se ejus restituunt.
Atque haec prima, ni fallor, est expeditio cujus heic mentio. Secunda sequitur

Page 22

in ejusdem verbis. Laetus igitur malis suis & damnis ditior redditus, ve∣luti par viribus, bellum Ptolemaeo infert; sed quasi ad ludibrium tantum fortunae natus esset, nec propter aliud opes regni recepisset quam ut amitteret, victus praelio non multo quam post naufragium comitatior trepidus Antiochiam confugit.
" Neque vero conjecturae fidem adeo mi∣nuit quod nulla Justino Seleucidis heic mentio sit. Etenim classe usum esse Seleucum tam in Secunda quam Prima Expeditione necessum est ut creda∣mus. Nec fieri potuit ut aliter Ptolemaeum lacesseret, nisi per Judaeam aut Arabiam, immensis itineribus, in Aegyptum permeasset, quod nemo sanus autumet. Solvisse autem classem in utraque, ex portuoso Seleucidis litore, quod regni clavis erat, suadet opportunitas loci, qui tum in civitates quae defecerant, tum in Aegyptium copias commodissimè emittebat. Nec ante∣quam se restituerant Civitates, aliunde emittere tuto potuisse Seleucum ve∣risimillimum est. Id igitur quod in Decreto primo est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 intelligimus, pro eo quod est copiis militaribus tam ad navale quam terrestre bellum instructis in Seleucidis littora transire. Quod ita bis sub initiis regni sui Seleucum fecisse existimandum est. In civitatibus au∣tem Asiae quae fidae ei semper remanserant, Smyrna fuit; urbs utpote, quae etiam, Romanis postea summa rerum potitis, constantissima fuit, eoque no∣mine ante alias omnes liberas Asiae civitates clarissima (quod memoratur in excerptis Polybii legationibus 25. & 26.) & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Ioniae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Aristidi, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Luciano in Imaginibus dicta. In iis vero civitatibus quae ma∣jestatem Regis comiter conservare desierant, & cum Smyrnaeis, vicinis nem∣pe, bellum gesserant, Magnesia erat; quod ex ipsis Decretis & Foedere sa∣tis manifesto ediscitur. Post secundam igitur Seleuci expeditionem cladem{que} secutam, Smyrnaeorum (qui à Seleucide quamvis longe dissiti, Regis ta∣men malis nimimum implicati erant) Duces, quibus nimirum belli pacis{que} jus à populo permissum est, cum Magnetibus legatione egerunt, ut eorum amicitiâ, tum civium libertati tum Majestati Regiae provide consuleretur. Assentit Populus Magnesius, missis etiam legatis ad Smyrnensem populum qui totius rei fundus factus est. Sed civiliter & prudenter quicquid de alterutra expeditione ultra dici potuit, tam in Decretis quam in Foedere, omissum est, ne expressiori, sive invidiosae regii apparatus causae, sive infelicis exitus memoriâ, aut defectionem Civitatibus aut parricidium Regi oblique expro∣brari videretur. Populus autem uterque aequè liber erat ante Foedus initum, uti etiam populus Palaemagnesius in Decreto, quod Foedus sequitur, me∣moratus. Eo scilicet modo liberos fuisse sentio, quo populi, qui, cum sui Juris sint, superioris nihilominus majestatem comiter conservare tenentur ad mentem Proculi L. 7. D. de Captivis & Postliminio. Neque aliter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 heic intelligo quam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quo loquendi genere utitur Polybius aliique Graeci pro eo quod est Imperium & Majestatem conservare, aut co∣miter conservare. De Phraseos illius vi, Politici & Jurisconsulti obiter. Ipsa vero Foederis, quod ex eorum genere est quae inaequalia sunt, formu∣lâ plurimum minuitur Magnetum libertas. Et quod specie Foedus est, re∣vera eis precaria erat servitus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etiam Psephisma Atheniensium de Legatis ad Philippum Regem mittendis, qui de Pactis servandis cum eo agerent, archonte Heropytho, apud Demosthenem oratione de Corona, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 factum est; uti illud quod ibi sequitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Polemarchi seu Magistratus qui bello praeerat consilio. Erant autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Duces, quos & Praetores recte dicas, atque etiam Polemarchi (hujus no∣minis unicus erat apud Athenienses, Magistratus ordinarius; illius{que} decem)

Page 23

in Graecis plerunque rebuspublicis, viri summâ fide & prudentiâ, quibus civitatis Praesidium Custodiaque, atque rei militaris administratio tam pacis quam belli temporibus, veluti ferme dictatoribus, mandabatur. Diserte de hujusmodi magistratibus locutus Aristoteles, Politicorum 6. capite 8, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, id Genus Magistratus vocant Polemarchos & Strategos. De Strategis item, apud Athenienses atque eo∣rum in legationibus ordinandis (quae res ad Marmor nostrum spectat) mune∣re, consulas Psephisma in Legatos aliquot, in quibus Antiphon Rhetor erat, quod habetur apud Plutarchum in Antiphontis vita. Sed vide Sigovium de Republica Atheniensium lib. 4. cap. 5.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉] Antiochum An∣tiochi Soteris filium, Callinici patrem, Theon, seu Deum dictum passim apud veteres legimus. Cognomen primo sortitus est (sic Appianus in Syriacis) apud Milesios, eo quod Timarchi tyrannide eos liberasset. Sed Stratonicem alibi Deam nuncupatam minime comperio. Sed nec hujus, aut illius apotheo∣seos vestigium ullum; quae tamen per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 heic innui videtur. Illud autem consecrari vertimus & intelligimus pro eo quod est fanis, delubris, seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, aut statuis, ritu sacro positis, in Deorum album referri. Non dissi∣mili forte ritu, ab eo quo Nicator relatus est ab Antiocho Sotere filio (de qua re Appianus) aut à Smyrnaeis Homerus poeta, de cujus apotheosi Strabo lib. 12. & Cicero Oratione pro Archia. Idem honos habitus est ab Atheniensi∣bus Lemni incolis, Seleuco Nicatori & Antiocho Soteri, proavo scilicet & avo Seleuci nostri, quod scribit Phylarchus apud Athenaeum libro 6. De Stratonica autem hac, quae Seleuci Nicatoris indulgentissimi uxor Antiocho Soteri filio, Callinici avo, qui eam efflictim deperibat, concessa est, & de Erasistrati archiatrorum principis, in amore illo tum indagando tum promo∣vendo sagacitate, visendi sunt Plutarchus in Demetrio, Lucianus de Dea Syria, Eusebius in Chronico Graece edito, Appianus, Suidas in Seleuco, Valerius Maximus lib. 5. cap. 7. Erasistrati etiam artificium istud tangit Ga∣lenus in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Gentes, pro singularium provinciarum incolis, seu Provincialibus eodem jure utentibus, heic sumitur; non pro integris populo∣rum nationibus. Ne{que} enim solum modo Regibus & Principibus qui vicinis po∣pulis praeerant, sed etiam urbibus & singulis provinciis hanc gratiam suam de Asyli jure erga Smyrnaeos, merito indicari voluit Seleucus. Om nium enim illo∣rum interfuisse eam scire nemo non videt. Eodem ipsissimo sensu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 saepius habetur apud Marcianum Heracleotem juniorem illum (non 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 autorem) in Periplo; quem libentius heic laudo, ideo quod & urbes clariores, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Gentes, hac notione sumtas, quae insulae majores Britannicae seculis habuerint vetustioribus, accuratius enumerat cum fluviis, promontoriis & Insulis, idque quod sciam, solus; sed à rerum Nostratium Consarcinatori∣bus nimium neglectus. De Hibernia 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, habet Gentes seu Provincias 16. urbes insignes 15. Promontoria insignia 5. Insulas insignes 6. Et de Albione, quam nunc magnam Britanniam appellant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ait, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Continet in se Gentes, seu Provincias 33. urbes insignes 59. fluvios insignes 40.
Promontoria insignia 4. peninsulam insignem unam, sinus insignes 5. Portus insignes 3. Ptolemaeo recentior est hic Marcianus. Nam eum citat. Sed vero cum hisce numeris compara Pto∣lemaei Chorographiam Britanniarum.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Aphrodite seu venus Stratonicis, praeter∣quam Tacito, veterum nemini memoratur. Dictum autem à Stratonice puto, non aliter atque Aeneis ab Aenea appellata est Venus, cui extruxerunt Trojani

Page 24

Italiam petentes fana bina, prope Leucadem alterum, alterum apud Actium▪ quod memorat Dionysius Halicarnassensis lib. 1. Nam rarissima sunt exempla quae Deos Deave à personis aliis quam majoribus suis denominatos exhibent, licet quae à locis sint passim obvia. Et satis obvii sunt etiam novi Dii, ex adu∣latione spurcissima nati, qui priscis cognomines, ut Pythonice Venus, The∣maso Hercules, Julia Juno, & quae sunt ejusmodi. Videsis Casauboni Animad∣vers. in Athenaeum lib. 6. cap. 14. Hujus autem generis si haec nostra fuisset, Stratonice Venus, non Stratonicis, qui tantum denominativum est, dicta fuisset. Neque aliam opinor fuisse hanc Venerem quam ipsissimam Deam Sy∣riam, Assyriam seu Hieropolitanam, quam à Stratonice longe ante alia numi∣na cultam satis ostendit Lucianus, ubi illam per insomnium, dum adhuc Ni∣cator cohabitaret, monitam, Hierapolim se contulisse narrat, templum Deae instaurasse & per triennium operi assidue, cum Combabo itineris comite, in∣cubuisse. Smyrnaei autem, ut sive Stratonicen ipsam, sive maritos, sive filium, sive nepotem, sive hosce omnes simul demererentur, templo etiam eidem Deae sacrato, à Stratonice eam non immerito denominabant: obtenso forsan interea (quod in rebus hujusmodi fieri solitum) oraculi imperio, uti etiam Romae tre∣centis aut circiter annis postea obtendebant, quod ex Tacito mox ostenditur. Neque omnino obstat quod apud Lucianum non Aphrodite sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Assyria Juno numen Hieropolitanum indigitetur. Nam, ut prae∣termittam notissimam illam Numinum apud Gentium Theologos confusio∣nem, qua eis quae unius saltem sexus sunt, unitas etiam divinitatis plerunque tribuitur; Hierapolitana Dea non minus Aphrodite quam Juno nominanda erat; imo potius sane Aphrodite, quod etiam bene norunt Smyrnaei, indigi∣tamentum ejus ad amussim proculdubio ab hierophantis antea edocti quam nomen sacratum evulgarent. Utut enim Junonis Graecorum speciem prae se maxime ferebat, aliarumque quamplurium Dearum quidpiam habebat; cesto etiam seu adumbrandi amoris illecebras tunicâ (nam tunica cestus erat, non cingulum; quod optime docet Nicolaus Rigaltius in Notis ad Onosan∣drum) induta sedebat. Indumentum autem illud proprium erat (quod ait etiam ipse Lucianus) duntaxat Uraniae, quae ipsissima Aphrodite seu Venus est. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Atque diserte Plutarchus Hiero∣politanam, tam Aphroditem quam Junonem, seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum scribit in vita Crassi. Quin Ptolemaeus Deam Orientalibus quibuscunque nominibus vocita∣tam, Aphroditem fuisse ait in secundo Tetrabibli. Hoc autem nomen atque ejusmodi alia Graecorum vocabula Assyriis plane peregrina erant. Iis vero Uraniam hanc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictam esse testes sunt Herodotus in Clio & Hesychius. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Genetricem denotat Syris, ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro eodem numine Arabibus etiam, apud Herodotum loco citato, usurpatum. Ita omnia in Venerem conveniunt. Sed de Orientalium Venere, nos plura, in secundo. Syntagmate de Diis Syris.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· Jus igitur Asyli, quo fruebatur Veneris Stratonicidis fa∣num, magis Callinici Regis beneficium erat quam ex oraculo Apollinis na∣tum. Hoc tamen solummodo ut juris sui argumento usi sunt Romae, sub Ti∣berio Imperatore, Smyrnaeorum Legati in certamine illo de Graecarum ur∣bium Asylis. Nam ubi, ex Decreto Senatus, civitatum quae in eo certamine & jura sua & Legatos miserant, aliae Regum qui, ante vim Romanam, value∣rant, sancita, ad Asyla sua firmanda, ediderunt, aliae autem, quod scribit Tacitus Annalium tertio, obscuris duntaxat ob vetustatem initiis nitebantur; in his Smyrnaeos ponit, utpote qui oraculum Apollinis, cujus Imperio Strato∣nicidi Veneri Templum dicaverant (quae ejus verba sunt) praetexuere. Obscu∣ra scilicet numinis jussa magis quam expressissima hominum sancita, pericli∣tanti causae patrocinari satis imprudenter existimabant. Sed cautius postea egit Polemon Sophista juris peritissimus. Nam renascente, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 25

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu de fanis Smyrnaeorum (quorum is Syn∣dicus erat) fanorumque juribus controversiâ; orationi illius posthumae in judi∣cio solum lectae tanta argumentorum vis inerat, ut secundum Smyrnoeos de∣cerneret Imperator Antoninus, uti scribit in Polemonis vita Philostratus. Vix dubitare possum quin Asyli hujus jura in judicium tunc revocata fuerint & regia sancita (quorum in hoc Decreto mentio est) pre futili superstitione sub Tiberio neglecta, in legitimas probationes à sophista ritè adhiberentur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita non solum Fanum sed & Urbs tota & Deae sanctitatis particeps & confugii locus erat. E Fano scili∣cet nemo in jus erat vocandus, nedum rapiendus; ex Urbe, nemo qui vici∣nis damnum injuriamve intulerat, in deditionem repetendus. Sic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 jus in utroque intelligo. Templa autem aliquot Asyla, Lucos item, Aras, Sta∣tuas, apud veteres non raro habemus. Sed urbem totam asyli jure potitam esse, alibi quam apud Judaeos (quibus in hac re casus erat tantum singularis, fortuiti scilici homicidii) rarissimum est in scriptis veterum. Sed in Titi nu∣mismatis habetur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & in Domi∣tiani 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Thapsacenorum Civitati∣idem tribuitur in Trajani; Gabalitarum in Elagabali nummis. Et alia sunt ejus∣modi. Nonnullis vero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 reperitur. Ita dicitur Caesarea in Septimii Getae nummis. Ita aliae aliquot. Etiam Senatus Smyr∣nensis in Augusti aliquot 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocatur. Sed de Persicae Hierocaesariensium Dianae Templo & duobus millibus passuum tributa invio∣labilis perfugii sanctitate, vide Tacitum annalium tertio. Quin incolas totius insulae quae sparsis circa Britanniam & olim desertis proximabat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 à Britannis habitos ait Demetrius perlustratum sub Hadriano Impe∣ratore missus, apud Plutarchum libro de Defectu oraculorum. Et, uti Proclus locum Plutarchi intelligit in primo libro ad Platonis Timaeum, insula ipsa cum fuerit sacra, erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ideo etiam à prin∣cipibus, ut asylum habitum. Samothracia item insula, sacrae erat & augusti tota atque inviolati Soli, quod legimus apud Livium Decad. 5. lib. 5. Unde erat, quod Perseus ultimus Macedoniae Rex, à Paulo Aemilio victus, invio∣latus extitit, uti etiam Plutarchus memorat in Aemilio. Ceterum licentia, quae in praetexendo per urbes Graecas (in quibus Smyrna) Asyli jure nimium crebue∣rat, sub Tiberio Senatusconsultis coercita est, & modus praescriptus. Facta, in∣quit Tacitus,

Senatus consulta, queis multo cum honore modus tamen prae∣scribebatur; jussi{que} ipsis in templis facere aras sacrandam ad memoriam, neu specie religionis in ambitionem delaberentur.
Modus personarum qualitati, lo∣corum spatio, tempori forte datus. Ita Asylorum jura per has Civitates tantum innovata erant, minime autem omnia quae usquam erant abolita, quod satis in∣considerate (ut recte notat Lipsius) Suetonio elapsum est in Tiberio cap. 37. Et frustra nimis facit Petrus Gambacurta, qui Taciti verba Suetonio non ad∣versari contendit. Videsis eum de Immunitate Ecclesiarum lib. 1. cap. 17. Gentium autem Fana, seu templa, nonnulla tantum asyla fuere; unde Livius libro 35. fanum lucumque Apollinis Delii ea dicit fuisse religione & eo jure sanctum, quo sunt templa quae asyla Graeci vocant. Videsis Strabonem de Neptuni asylo in Calauria lib. 8. Templum item Meccanum, in Alcorano, asylum est; quod legitur Azoara 1. Sed Christianorum in universum omnia, post adultum fere Christianismum, templa confugis salutem praestabant. Et majestatis crimen erat eos abducere, etiam verberibus, tonsurâ, & deporta∣tione luendum. Vide Titulos de his qui ad Ecclesias confugiunt in utroque Codice, & de crimine sacrilegii in Justinianeo; sanctionem item Theodosii & Valentiani Concilio Ephesino subjunctam. Consule etiam Petri Aerodii Rerum Judicatarum lib. 1. tit. 9. Atqui praeter juris tum Civilis tum Sacri utriusque Imperii commentarios & varios singularium Gentium mores quibus

Page 26

& firmatum saepius est & mutatum asylorum in Ecclesiis jus, consu∣lenda est Constitutio nupera Gregorii XIV. Pontificis Romani, qua modus etiam huic juri praescriptus est. Reperitur apud Laertium Che∣rubinum in Bullarii tomo 2. pag. 694. Quin ea editis Prosperi Fari∣nacii & Petri Gambacurtae interpretamentis illustratur. Vide item Pe∣tri Sarpi de Jure Asylorum librum singularem. Nec vero omnino in∣gratum forsan fuerit si de singulari Asyli jure, quo etiam in universis suis aedi∣bus gaudebat olim tam Templariorum, dum stetere, sodalitium, quam Hospi∣talariorum, decisionem Anglicanam, eamque non contemnendam, ex ve∣tusto rerum Hospitalariorum Codice MS. heic obiter adjecero. Maxime cum in Commentariis juris nostri vix reperiatur id genus decisionum vestigium aliquod, sed decisio ejusmodi integra omnino nullibi. Anno Henrici quarti Angliae Regis decimo, qui vulgaris est Christi 1446. mense Julio, sedentibus pro tribunali Wintoniae Gulielmo Hankeford & Gulielmo Skrene, judici∣bus nempe ad reos, juxta patrium ritum, custodiâ liberandos diplomate prin∣cipali constitutis, accusatus est furti Johannes Gore, qui se minime judicio sistendum esse excipit, sed plane eximendum, eo scilicet quod à domo qua∣dam vi abreptus fuisset, quae Hospitalariorum utpote possessio, jure asyli po∣tiebatur, uti & eorundem ceterae; sive quod ipse (ut ipsissimâ juris nostri formu∣lâ, utcunque barbarâ, utar)

pro felonia praedicta fugit ad quandam domum Prioris & fratrum Hospitalis S. Johannis Jerusalem in Anglia in Burghton vocatam Spittlehouse, quae quidem domus privilegiata existit, sicut ce∣terae domus ejusdem privilegiatae existunt, petendo in eadem domo privile∣gium hospitalis praedicti. Et dicit quod ipse ab eadem domo per Constabu∣larios villae praedictae & alios aemulos suos manu forti contra voluntatem suam extractus fuit, & petit quod ipse ad domum praedictam restituatur.
Adest etiam Hospitalariorum Procurator, qui domum eam fuisse asserit olim Templariorum, & Privilegia Templariis ab Innocentio..., Hospitalariis ab Urbano III. indulta exhibet,
ne quis in illos, qui ad domos eorundem fra∣trum pro salute sua confugiunt, vel in res eorum infra ambitum domorum ipsarum, manus injiciat violentas.
Eos, qui contra fecerint, anathemate fe∣riendos, appellatione omni cessante. Quin privilegio eodem perpetuo à tem∣pore primae concessionis, tum Templarios tum Hospitalarios (ad quos etiam, extincto sub Clemente V. Pontifice Romano, Templariorum sodalitio, ple∣raque eorum bona, principum consensu, applicata sunt) ita usos esse, ut si quis criminis cujuscunque, Feloniae dicti, reus ad eorum domum quamcun{que} confugeret, non minus inviolatam ibi pacem sortiretur, quam si ad sanctam Ecclesiam confugisset. Clementis Bulla de applicandis Templariorum bonis habetur in Laertii Cherubini Bullario, tomo 1. p. 149. Ut autem de verita∣te, ad ritum partium, constaret, evocant è vicinia indices duodecem viros, qui, jaramentis praestitis, de privilegii usu pronunciarent.
Hi dicunt super Sa∣cramentum suum quod praedicta domus vocata Spittlehouse, nuper fuit in possessione Praedictorum religiosorum virorum fratrum Militiae Templi, & modo in possessione praedictorum nunc Prioris & Fratrum Praedicti Hospita∣lis S. Johannis Jerusalem in Anglia existit. Et quod praedictus Johannes Gore fugit us{que}eandem vocatam Spittlehouse pro Felonia praedicta, & petiit ibi∣dem privilegium praedicti Hospitalis S. Johannis Jerusalem in Anglia, & in eadem domo extitit quousque ab eadem domo contra voluntatem suam per quosdam aemulos suos manu forti extractus fuit, prout idem Joh. Gore supe∣rius allegavit. Et ulterius dicunt super Sacramentum suum, quod tam praedicti nunc Prior & Fratres Hospitalis praedicti necnon omnes praedecessores sui Priores & Fratres Hospitalis illius temporibus suis hujusmodi privilegium tempore concessionis ejusdem habuerunt & semper hucusque continuarunt, videlicet quod quilibet homo sive femina ad aliquam domum tam praedicto∣rum fratrum Militiae Templi tempore suo quam praedictorum nunc Prioris &

Page 27

Fratrum Hospitalis praedicti ac praedecessorum suorum Priorum & Fratrum Hospitalis illius temporibus suis pro aliqua Felonia, pro salute sua fugiens habuit in eadem domo ad quam sic fugit & in qualibet domo domorum prae∣dictarum haberet hujusmodi privilegium & libertatem prout in Sacrosancta Ecclesia tunt temporis pro eodem delicto existeret; prout Willielmus de Wakeffeld (is Hospitalariorum Procurator fuit) pro praedictis Priore & Fratribus Hospitalis praedicti superius allegavit. Et ulterius dicunt quod licet aliquis pro salute sua ad aliquam domum domorum praedictarum pro aliqua felonia in forma praedicta fugiens ab eadem domo extractus fuisset, ipse semper occasione privilegii praedicti ad hujusmodi domum à toto tem∣pore praedicto restitutus fuit.
De restitutione dubitant Judices, unde causa ampliata est etiam in aestivam anni proximi sessionem. Qua, postquam interea à procuratoribus regiis privilegium impugnatum est, & alterutrinque discepta∣tum, & res, à ceteris etiam qui judiciis praeerant, mature est perpensa, secundum reum, Asyli nomine, fertur Sententia. Neque haec sane indigna quae, formu∣la forensi, interseratur.
Auditis & plenius intellectis tam Recordo praedicto quam diversis & non modicis legis peritorum rationibus pro Domino Rege in hac parte factis ac habito prius inde avisamento tam Justitiariorum Domi∣ni Regis in utroque Banco, quam servientium Domini Regis ad legem, necnon aliorum peritorum de ejusdem Domini Regis consilio per Praefatos Willielmum Hanckford, & Willielmum Skrene, pro jure Domini Regis in hac parte salvando ad hoc requisitorum, videtur Justitiariis hic quod prae∣dictus nunc Prior & Fratres Hospitalis praedicti hujusmodi privilegium, prout ex parte sua in forma praedicta allegatum extitit, habere debeant. Ideo consideratum est quod praedictus Johannes Gore, ad praedictam domum praedicti Prioris Sancti Johan. Jerusalem in Anglia vocatam Spittlehouse in Burghton, ad quam idem Johannes Gore pro felonia praedicta fugit petendo ibidem privilegium Hospitalis praedicti & extra quam idem Johan∣nes Gore postmodum per Constabularios Villae praedictae & alios aemulos suos manu forti contra voluntatem suam in forma praedictâ extractus fuit, restituatur.
Et restituitur per Vicecomitem Comitatus praedicti. Accusatio∣nis, Exceptionis, Ampliationis, & Sententiae formulam integram olim ex∣scripsimus ex vetusto, quem diximus, Codice qui locupletissimus est rerum ad Hospitalarios spectantium Thesaurus. Sed sub Henrico, Angliae Rege VIII. legibus in ordinum Comitiis latis antiquata sunt hujusmodi Asylorum jura; & plane apud nos evanuere.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Bene ominandi causa 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & sermocinationibus Graecorum adhiberi & inscriptionibus praefigi solitum esse notissimum est. Haud alia notione quam quod bonum felix faustumque sit, fors fuat, & quae sunt ejusmodi Romanis in usu erant. In utroque Decreto heic reperitur & ad extremum Foederis. Sed non ita multa sunt exempla hujusmodi, in Decre∣tis aut Foederibus, usus. Vide annuas Atheniensium & Lacedaemoniorum in∣ducias apud Thucydidem lib. 4. Ea 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pactae sunt. Laconum item Decretum, non dissimili auspicio fit, de Epictetae Grinni filiae legato, apud Janum Gruterum in Inscriptionibus pag. 217. Etiam pro eo quod est Romanis quod felix faustumque sit expresse substituunt Graeci 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 uti habetur apud Appianum lib. 4. de bello Civili. Id 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est Helle∣nistis Maccabaeorum primo cap. 8.23. Et Donatus ad Terentii Hecyram fors fuat usurpari ait, pro bona fortuna sit, unde etiam nos, cum bona fortuna, ver∣bum verbo reddentes heic vertimus. Pro eodem praefigebant etiam edictis Romani Bonum factum, quod videre est (ut testimonia id genus cetera, quae satis obvia sunt, praetermittam) in reciproco illo mathematicorum edicto de Vitellii nece apud Suetonium cap. 14. Ubi tamen non solum edictorum for∣mulam eos irrisisse puto, sed etiam sive artis suae, cujus item amantior erat im∣perator, vocabulis rite servatis ipsis (si Graecè scribebant, quod est satis si∣mile

Page 28

veri) sive intellectis & indicatis (si Latinè) homonymia acrius eum iu∣gilasse. Bonum factum (ita latine, ad formulam edicti, noctu ludebant ma∣thematici, postquam ejusmodi formula interdiu eos Italia intra Kalendas Octobris excedere jusserat) ne Vitellius Germanicus intra Kalendas Octobris usquam esset, quod graecè sonasset 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Homonymia duplex fuisse videtur; tum in eo quod tam sensu indicativo quam optativo intelligi posset 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, tum quia Fortuna bona seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, aut bonum factum idem innuens, tam ex artis ritu quam ex edicti formula, petenda erat. Etenim Fortunam, quae in tota ratione mortalium sola utramque, ut ait ille, pagi∣nam facere existimabatur, sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & bonam, sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 aut malam nominabant mathematici, prout siderum in thematis genethliacis positura & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu fortis Fortunae habitudo praedictionis argu∣menta subministrabant. Neque id solum in hominum sed & urbium & impe∣riorum thematis obtinebat. Aut igitur infelicem exitum, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 bonae fortunae seu Boni facti (quod idem est) nomine Imperatori, cujus ex themate malam fortunam seu exitium compererant, ironia innuebant; aut consulto si∣mul urbis seu Imperii Romani themate (uti artis illius praeceptis oportet) bonam ex tyranni nece Fortunam imperio, solennibus edicti vocabulis, quae eodem sono fere, non dissimili sensu, Astrologia propria erant, usi edice∣bant. Non sum nescius interim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu res externas plerunque à Magistris, Sorti Fortunae tributas esse. Sed, cum multiplex fuerit ejusdem Sortis significatio; in vitae etiam datoribus seu aphetis, teste ipso Ptolemaeo, primarium obtinet locum. Unde prout sive à locis sive à stellis anaereticis seu interficientibus laeditur, mortis genus ostendere putatur. Vide, si placet Hermetem in Carpo, Aphorismo 78. Et Vettius Valens Antiochenus, Astro∣logus vetustus, necdum typis editus, Sortem Fortunae, quam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellat, Lunam, Sortem vero Daemonis seu Genii, Solem (qui eidem Vettio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) denotare ait. Hunc igitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive res agendas seu athla (uti vocat Manilius) tribuit; illi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive quae ad corpus spectant; nimirum Sanitatem, Morbos, Pulchritudinem, necem, & quae sunt id genus alia. Ita scilicet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive Floridorum libro 4. Ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 agit juxta stellarum erran∣tium periodos & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu in tempora missiones, quas vulgus hodie astrolo∣gorum prorogationes vocat. Adjicit insuper ibidem caput 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sive de rebus Sortibus Fortunae & Genii assignatis. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ideoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 velut Deos contubernales habemus apud veteres. Vide Aristidis orationem sacram primam. Et Poema sic inchoavit Diagoras ille atheos, sed antequam Deos esse negasset, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. A Daemone seu Genio & Fortuna fiunt omnia; quod memorat Sextus Empiricus adversus Mathematicos lib. 8. Et 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Zasradi seu Zoroastri, id est Magorum scholis, Fortuna dicta est adeoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, uti ha∣bet Theodorus Mopsuestiae libro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Photium codice 81. Obiter autem alia quae apud Vettium nostrum habet Necepso, qui Aegypti Rex ante annos 2300. scripsit, de Sorte Fortunae subjungimus. Neque gratiam nos inde non inituros putamus non solum cum iis qui divina∣tricem illam artem frustra nimis venditant, sed etiam cum illis qui sobrie

Page 29

philosophantes, & reverenter prisca indagando artium qualiumcunque sive de∣perditarum sive fugientium vestigia satagunt. Vettius, Floridorum primo, ad Felicitatem seu Infelicitatem nati dignoscendam, locum ejus ait 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et, ut sententiam firmet, Necepsonis Regis librum 13. citat. Ita inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (lege 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (depravatum esse puto ex 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, qui abbre∣viante figura ex literis duabus primis & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 interdum adjecta, conscribi solitus est; nisi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro eodem illum usurpasse malles) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Atque eodem modo, ait, Petosiris locum expli∣cat in Definitionibus sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Extremo item libro tam ex Petosiride quam ex Ne∣cepsone eadem iterat. Et libro 3. caput habet de Sorte Fortunae, ejusque in Natorum vitae spatium imperio & legibus. Res ipsa satis futilis est & nugato∣ria. Sed quoniam ex eodem Necepsonis libro etiam desumuntur quae de ea tradit, ideoque vetustiora sunt quam quae alibi omnino legimus de Fortu∣nae Sortis apud Astrologos interpretatione, & satis à vulgi Scriptorum sen∣tentiis diversa, etiam totum caput adjicere visum est, quod nec bonarum li∣terarum studiosis injucundum fore credimus, certe Astrologiae magistellis pergratum. Lemma hujusmodi est. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (inquit Vettius ille Valens) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (lege 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈☐〉〈☐〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. ♃ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. ♂ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ☉ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ♀, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ☿, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 30

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ☉ ♀ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈☐〉〈☐〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ♄ ♐ ♃ ♈ ♂ ♍ ☿ ♌ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

[illustration]
Figura Caeli pri∣mum Vellij Vale∣ntis Hypodigma oculis subjiciens
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (ita MS. Sed calculus exigit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ☉ ♒ ☽ 〈☐〉〈☐〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ♂ ♄ ♃ ☿ ♈ ♀ ♓ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈☐〉〈☐〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
[illustration]
Figura Caeli quod secundum Hypo∣digma Ostendit
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Sequitur dein caput cui lemma est, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (in ipso capite 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocantur) seu de annis nati in quos Imperium obtinent stellae maleficae, pro variis quas ad Sortem Fortunae, sortiuntur ipsae radiationibus. Alia sequuntur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 habet tri∣plicia; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, qui sunt anni superius sideribus tributi, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sic apud vulgus Astrologorum eodem sensu occurrunt anni mi∣nores, medii, majores. Videsis Julium Firmicum Matheseos lib. 2. cap. 33. Ubi is de ejusmodi annis, & Chronocratoribus, in sequentibus, ut

Page 31

ferme Vettius. Etiam ad has nugas, quae velut antiquissima omnium quae extant Astrologiae judiciariae specimina adduximus, fusius explicandas plu∣ribus libro agit quarto. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quae affert, Schematis Coeli ut & oculis facilius accommodentur, repraesentavimus. Planetarum autem & Si∣gnorum heic characteres non prorsus similes sunt eis quos Codex MS. exhi∣bet. Quales in Typographi loculis reperiuntur, talibus usi sumus. Sed nec ita discrepant ut alios omnino esse sentias, nisi ductuum ejusmodi varie∣tati, quae ad figuras easdem ipsas repraesentandas adhiberi solet, ignoscen∣dum esse non velis. Varii sanè apud librarios, idem interea volentes, ductus sunt. Et codex MS. haud alios ferè habet quam Tetrabiblon Ptolomaei Grae∣ce editum. Sed hi & illi qui passim hodie in usu sunt, à veteribus scilicet, ut fieri amat, paulo deflexi, eadem ipsa, etiam quà linearum ductus sunt, signi∣ficant, & earundem rerum Sideribus singulis respondentium sunt imagines. Saturni plane, in utrisque, Falcem tantum innuit, Iovis fulmen, Martis Spi∣culum, Solis sive Globum lucidum, ut vulgo pingitur, sive radium Solarem, ut frequentius in libris Graecis; Veneris speculum, Mercurii caduceum, Lu∣nae ipsam novam: ita etiam in Signis, Arietis sc. Tauri & Capricorni, Cornua, quae tamen satis distincta; Geminorum, amplexus mutuos; Cancri, Chelas; Leonis, caudam; Virginis, pectinem; Librae, jugum; Scorpionis item cau∣dam sed dissimilem Leonis; Sagittarii sagitam; Aquarii, lineas undulantes; Piscium, Pisces, ut in Coelestibus ejusce signi diagrammatis, connexos. Ita Sors Fortunae rota plerunque denotatur. Quae tamen omnia inartificialiter à Librariis solent formari. Tantum abest ut in hisce figuris, mysterii quidpiam latere sentiamus, cum iis qui nescio quos abditos naturae sensus inde expiscari se frustra (ne quid gravius dicam) credidere. Solenne erat Graecis etiam vo∣cabula alia saepius occurentia ejusmodi figuris abbreviare, uti in descriptis etiam videre est; ubi 〈☐〉〈☐〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est, (cujus partem habent seu Sortem cum aliis pluri∣bus, proeter Fortunae, Astrologi) 〈☐〉〈☐〉 & 〈☐〉〈☐〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etiam ☉ quod Solem vulgo indicat, Circulus est apud Vettium saepius. Id genus ha∣bet compluria. At demum perpendant haec & committant Ptolemaei caput 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Tetrabibli tertio, astrologorum filii. Ita intelligent etiam quis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuerit quem ibi memorat Ptolomaeus. Necepso plane est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ille, ita propter excellentiam dictus, uti 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & interdum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 etiam à Vettio nominatur. Citat item Vettius Timaeum, Abramum, Hermippum, Orionem, Critode∣mum, Astrologos, quorum plerique apud Firmicum item reperiuntur. Ideo autem Necepso 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictus est, ni fallor, quia primus fuisse creditus est, qui astrologiae praecepta scriptis tradiderit. Quin is simul & Petosiris eadem causa simplici 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomine nonnunquam appellantur. Videsis exe∣gesim veterem quae Proclo tribuitur in caput quod diximus Ptolemaei. Scio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 diversam Astrologos obtinere notionem. Nam domum sche∣matis coelestis quintam ita antiquitus vocabant, ut in Sexti Empirici quarto, Julii Firmici lib. 2. cap. 19. alibi item, legimus. Sed cum ea notione nihil huic loco est. Atqui Hesychius; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Antistites nimirum qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, id est, sacra Menstrua sive pro tota urbe sive pro Senatu peragi solita faciebant. Idque noviluniis. De sacris ejusmodi apud Graecos fusius, ex autoritate veterum, Iohannes Meur∣sius in Graeciae Feriatae lib. 5. in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ibi etiam de Epimeniorum nomi∣ne & functione in sacris illis. Doctissimi viri notis adjicio, ad ea, mense ni∣mirum redeunte semper celebrata, epulas menstruales, Plauto ita vocatas, spectare. Ergasilus parasitus in Captivis.

Page 32

Dico unum ridiculum dictum, de dictis melioribus, Quibus solebam menstruales epulas ante adipiscier; Nemo ridet.

Quin & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sacrificulos ejusmodi aut sacrorum antistites generatim in∣terdum denotare, uti & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sacras epulas quae menstruae non erant, sed annuae, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ita sacrificare. Id liquet tum ex testamento Epictetae Grinni filiae, in Marmorea tabula Venetiis, tum ex Lacedaemoniorum pse∣phismate quo firmatur testamentum. Sacrae enim epulae seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 plane ibi quotannis tantum celebrantur, idque diebus 19.20. & 21. Delphinii men∣sis. Et temere egit interpres qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Si quis mense suo sacris non ministraverit ibi vertit, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 menstruatim sacro deservientes, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 menses solennes. Debuit sane, si quis functioni suae sacrae defue∣rit, epularum antistites sacri, sacrae epulae, quod ex ipsis testamento & De∣creto manifestum fit.
Ea vise apud Ianum Gruterum. Ex frequentia scilicet sacrorum in noviluniis celebratorum, vocabula quae ratione stati temporis primo indita sunt, nulla habita postmodum temporis ratione, ad similia seu quaecunque periodica sacra, periodis dissimilibus celebrata, translata sunt. Inde est etiam quod Hesychio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (ut scilicet sacerdotium id denotat, seu ut Brauroniis sacrificabant quolibet quinquennio antistites ita dicti, sive Eleusiniis majoribus, aut id genus aliis redeuntibus, sacris, apud Pollucem in octavo non ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabulum est apud Philosophum Politicorum sexto) redduntur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod sacros antistites simpliciter, ut diximus, significabat. Tantundem habet Phavorinus. Ita 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 gene∣ratim tandem dies festi dicti; uti ex Demosthenis contra Timocratem ab Harpocratione & Suida observatur. Et Hellenistis pari forsan ratione 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod novilunium est, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 saepius vertitur, item 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Festum eis redditur 3. Regum cap. 12. comm. 33. Idque festum à novilunio remotissi∣mum; quinto decimo scilicet die Marwhescan mensis celebrandum. Scio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro mense ibi ab aliis sumi. Sed res ipsa quae narratur Seniorum interpreta∣tioni maximè favet.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ipsa 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu sacrae epulae per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 innuuntur. Tempestas enim adventus legatorum è Magnesia ejusmodi erat, ut instante novilunio opportune exciperentur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro sacris ejusmodi epulis usurpatur apud Plutarchum in Demetrio. Decreverant misere adulantes Athenienses, Demetrium quotiescunque appelleret Athenas, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Cereris & Liberi patris lautitiis seu epulis sacris excipe∣re. Eodem nempe ritu honorem Regi, ut Numini, exhibere, quo Deorum, quos diximus, sacra celebrabant. De ea re consulas porro Casaubonum Ani∣madversionum in Athenaeum libro 6. cap. 15. Legati autem heic ad ipsorum deorum epulas tantum honoris causa invitandi; idque in Prytaneum, quod, uti ceteris Graeciae urbibus, ita Smyrnae proculdubio, erat locus, in quo tum victus publicus Hieronicis aliisque de republica optime merentibus dabatur, tum Vesta perpetuo sacrata, & publicae epulae pollucibiliter celebratae sunt. Doctissime item de Prytaneis Casaubonus dicti voluminis lib. 15. cap. 19.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Eminentioribus apud utrumque populum di∣gnitatibus, iisque annuis, ni fallor, Foederis annus notatur, quem∣admodum Ephororum simul & Archontum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomina annos signare solebant in Lacedaemoniorum & Atheniensium foederibus, quod ex Thucydide & Demosthene satis cognoscitur. Sed dignitas haec sacra est utraque. Et Pontificem summum par est ut credamus fuisse Hege∣siam. Quin, de anno Sacerdotiis variis signari solito, vide Arrianum ad Epi∣ctetum

Page 33

lib. 1. cap. 19. Flavium Josephum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 lib. 14. cap. 16.1. Maccabaeorum cap. 13. commat. 42. & cap. 14. comm. 43. Ianum Drusium ad locum penultimum; Ioannem Meursium in Archontibus lib. 3. cap. 6. de sacerdotibus Iunonis apud Argivos, & in Graeciae Feriatae lib. 3. festo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et habet Dogma Melitensium, incisum Romae, hunc titulum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod videsis apud Gruterum in In∣scriptionibus pag. 400. aliud item ejusmodi Agrigentinorum ibidem pag. 401. Adde Platonis de Legibus lib. 12. Plutarchum in vita Demetrii, Decreta ali∣quot apud Demosthenem de Corona, Castorem apud Eusebium in Chroni∣corum priore, de Sicyoniorum Carniis & in Canone numero DCCCLXXXIX in addendis etiam pag. 213. Consule porro Meursium dicti de Archontibus operis lib. 3. cap. 16. & 17. Et durarunt ejusmodi aliique varii distinctionis annuae characteres usque ad Justinianum Imperatorem; adeoque ut Civitati∣bus aliquot in more etiam tunc temporis positum esset, sine ulla alius notae adjectione, annos instrumentis publicis & contractibus, suo duntaxat ritu, designare. Neque aliud innuit ille Novella 47. ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu observationem in civitatum temporibus maxime Orientalibus habitam memorat. Eadem vero Novella primo sancitum est, ut non solum in Urbe, sed etiam in omnibus Provinciis & Civitatibus, actis singulis & in∣strumentis, actuarii, tabelliones, exceptores, & qui sunt id genus ceteri, prae∣ponerent Imperatoris annum, Consulem, indictionem, Mensem & Diem, & demum, pro civitatum arbitrio, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, annum, sci∣licet, qui quocunque modo civitati proprius erat. Edita est haec Novella anno Justiniani 9. Salutis nempe reparatae DXXXVII. Dicebatur praeterea digni∣tas apud Smyrnaeos primaria, eaque, qua annos significabant, Stephanepho∣rus, uti altera illa heic memorata, quae Magnetum est. Sed illius usus Smyr∣nae, puto, nondum inoleverat, seculis utpote aliquot post Seleuci tempora receptus; de qua re statim plura.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Stephanephorus heic seu Coronam gestans, tum ex supremis erat, puto, Magnetum judicibus annuis, tum Solis & Apollinis sa∣cerdos, isque primarius (nam plures etiam erant ejusmodi ibi sacerdotes) cu∣jus nomen Fastis ad annum designandum adeoque Foederi huic, pro more, adji∣ciebatur, uti Archon primarius seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Id sane elicere fas esse videtur ex Platonis lib. 12. de legibus, ubi de judicum Supremorum & Correctorum electione verba faciens exemplum affert de Magnetibus. Utrum de iis qui in Thessalia & vicinis Thessaliae Regionibus, an de nostris, non satis liquet. Cum vero ex veteribus doceamur, hosce illorum fuisse, idque diu ante Pla∣tonem, coloniam, non est cur dubitemus non ita diversa fuisse utrorumque instituta, maxime in sacris ceterisque quae solenniora erant. Neque opinor sane, Platonem dum Magnetas in civili illo de Magistratibus praecepto gene∣rali, meminit, ipsos, qui eis tunc fuere in usu, mores, non simul innuisse. Quotannis voluit in communi Solis & Apollinis templo, Civium conventu habito, post Solstitium aestivum, triumviros, qui supremi forent judices si∣mul & utriusque Numinis sacerdotes, ex optimis civibus, suffragiis, hisque paritate turbatis, sorte eligi, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu fronde viridi coronari; tum pro∣nuntiari; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Quod Magnetum civitas, instaurata sibi divinitus salute, desi∣gnatos suos soli triumviros optimos ut primitias, ritu veteri, Apollini & Soli communes consecrat.
Ita nempe annum auspicabantur forte Magnetes. Trium∣viris autem hisce minorum, scribit, Magistratuum, correctorum scilicet seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, censuram competere, atque ab his ad illos reis provocare licere. Quin exuta post annum dignitate, singulari, dum vixerint, honore haberi, hos solos ci∣vium Coronam lauream gestare, ac omnes Apollinis & Solis Sacerdotes perpe∣tuo

Page 34

manere. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

Summum vero sacer∣dotem unum esse quolibet anno, atque cum qui primus renuntiatus est ex his qui illius anni fuerint sacerdotes. Hujus autem nomen perscribi ad tem∣pora designanda dum civitas habitatur.
Si haec ad Magnetas omnia spe∣ctant, Stephanephororum eis genus duplex erat. Alii, tam Magistratuum censurae quam Deorum sacris, annis suis electi, praeerant; alii exuta, post ela∣psum annum, dignitate, profana seu administratione civili, perpetuo ta∣men manebant sacerdotes honorarii. Saltem sacrorum cura ab his amplius haud erat exigenda, sed ultimo electis delegata. At Stephanephori non minus hi quam illi dicti. Universis enim iisque solis Coronam eamque lauream gesta∣re fas erat. Primi autem generis tres duntaxat erant, quorum, is qui primus renuntiatus est, Pontifex erat maximus, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu anni signa∣tor; unde illius nomen, quod sortitus est heic Pythodorus, cum Smyrnaeorum Pontifice Hegesiae Foederi praefigitur. In hanc dignitatem evectus est The∣mistocles cum sedes haberet Magnesiae, quam ut panem, sicut alias Orientis urbes ut vinum, obsonia, vestes, & stragula ei sigillatim subministrarent, dono à Xerxe acceperat. Ita Posis vetustissimus rerum Magneticarum Scri∣ptor apud Athenaeum libro 12. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ait ille 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Neque vero est cur porro de vocabuli ratione soliciti si∣mus. Tam notum est Coronas velut dignitatis maxime propria insignia ge∣stasse sacros antistites, quam sacra eos fecisse. Atque inde vocabulum, ut fit, natum. Tarsi idem dignitatis nomen Herculis Sacerdotem denotabat, quod scribit Athenaeus libro 5. ubi Lysiam Philosophum Epicureum Stephanepho∣rum ibi creatum ostendit & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Coronam lauream, quae aurea etiam erat, gestasse. Metrodorum item Hermogenis F. à mystarum conventu Stephanephorum seu Sacerdotem Matris Deum renuntiatum habes in veteri inscriptione apud Gruterum pag. 309.1. & pag. 1097.5. Vide, si placet, Carolum Paschalium de Coronis lib. 4. cap. 14. atque adde magni Casauboni animadversiones in quintum Athenaei cap. 13. & ejusdem notas ad Suetonii Octavium cap. 18. Ceterum non omnes Coronae Sacerdotum pro∣vincialium aureae erant, quod tamen ex Tertulliani de Idololatria cap. 18. ab eo ibi elici videtur. Fuere duntaxat nonnullae; neque aliter intelligendus Tertullianus. Nam aliae laureae in provinciis non minus quam Romae erant, aliae ex aliis frondibus, pro ritu vario. Etiam ipsi Atheniensium archontes myrto coronabantur, licet inde non denominati. Testatur Pollux in octavo; & videsis V. C. Iohannem Meursium Atticarum lectionum lib. 6. Postmo∣dum autem & Smyrnaeorum Pontifex maximus, cujus nomine annum signa∣bant, Stephanephorus, seculis aliquot nimirum transactis, dici coepit ad alia∣rum civitatum, quibus vox illa in usu, exemplum. Id comperimus sub tem∣poribus Antonini Philosophi. Tunc enim Heraclides sophista (quod scribit Philostratus) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,
Coronatam dignitatem, seu eam quae Stephanephori est, apud eos obtinuit à qua annis suis Smyrnaei nomina imponunt.
Et ad Smyrnam spe∣ctant, puto, & inde, ni fallor, translatae sunt illae, quas supra dedimus, in∣scriptiones aevi Foedere recentioris, in quibus habetur dignitatis hujus men∣tio. Vide 4.5. & 9. Arundellianarum quae Graecae sunt. A tam frequenti no∣minis apud Orientales usu, Stephanephororum & eorum qui, coronas gestan∣tes, aliis tamen nominibus noti erant, sodalitio, & administrationis tum vi∣cissitudinibus tum jure partario, dignitas haec 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dignitas cui coronam gestandi jus erat partiarium interdum dicebatur; quo scilicet distingueretur à fastigio vere regio seu monarchico.

Page 35

Ita intelligo Ptolemaeum libro 4. Tetrabibli capite 2. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu de fortuna dignitatum, quam à luminarium & comitantium seu stipantium, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nempe planetarum, positu sumit. Si in masculinis signis, inquit, & in angulis luminaria fuerint planetis quinque stipata, Reges nascuntur. Si Planetae ipsi stipantes angulos occupent, orbis decernunt imperium. Si, ce∣teris ita se habentibus, Sol fuerit in masculino, Luna in feminino signo, atque horum alterum duntaxat angulum habeat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Principes erunt solummodo non supremi, vitae tamen necisque potestatem habentes.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ait, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ubi MS. codex in Bibliotheca Collegii Corporis Christi Oxoniis habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Si ceteris ita se habentibus, stipan∣tes planetae angulos non occupent, neque eis testimonium praebeant, magni erunt & dignitate, cui Coronam gestandi jus est partiarium, seu vicarii, seu castrorum praefecti, seu Sacerdotali, minime autem principali dignitate, conspicui.
Ita locus ille reddendus, quem depravarunt nimium Latini in∣terpretes Gogava, Camerarius, horumque sequaces, dum Natalium splen∣dore conspicuos aut in dignitatibus generis illustres pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 plerunque ignoranter substituunt.
Alii habentes magnum posse super aliquam villam. Sed veri sensus vestigia maxime habentur in ver∣sione illâ Aegidii Tebaldini ex Hispanico sermone in Latino-barbarum ante secula aliquot edita, ubi legimus,
Erit natus magni nominis tantum; & ejus valetudo velut illius, qui uni parti dominabitur, apparebit.
Hispanica au∣tem versio Alfonsi ..... Castellae Regis jussu ex Arabica sumta est, versione quam nondum vidimus. Sed partiarium dignitatis jus Arabem agnovisse ibi palam est, quod aut dissimularunt aut ignorarunt interpretes ceteri omnes. Neque doctius sane eorum, qui Commentarios ad locum consarcinarunt, quispiam. De alia quam hac ipsa Stephanephori dignitate minie capien∣dum est illud in Hephaestionis Thebani atque aliorum aliquot Astrologorum priscorum excerptis. Quibus ascendit (aiunt) tertius Librae Decanus, eorum nonnulli 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (ita in Codice typis edito) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Plane legendum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ut sacra pleraque ita etiam Temporum nomina, solen∣nes rationes, atque alia compluria Athenis in Ioniam, in tertia Coloniarum è Graecia migratione (de qua consulendus Pausanias in Achaicorum initio) transfretarunt. Cuinam igitur tempestati mensis hic, Smyrnaeis & Magneti∣bus, puto & Ionibus ceteris, communis responderit, è moribus Atticis illuc traductis, cum Ionicis alias destituti simus, eruendum est. Mensium Attico∣rum laterculos habemus apud recentiores, varios. In iis Lenaeonis nomen non habemus, extra quam ubi à Grammaticis aliquot, accuratiores tempo∣rum rationes negligentibus, infarcitur. Et raro satis apud veteres omnino habetur. Apud Hesiodum occurrit. Versus notissimus est, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. Boeotius erat poeta, ideoque mensem Boeotium ita dictum, sunt qui non absurde colligunt. Sed Boeotiis mensem ita aliquem vocatum negat eruditissimus Hesychius. Ianuarius pro eodem Hesiodi interpretibus plerumque substituitur, & nunc Gamelioni At∣tico nunc Posideoni tribuitur. Vide Ioannem Tretzen ad Hesiodum, & Theodorum Gazam de mensibus Atticis, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eum, puto, appellat de hac re agens. Quin Etymologici autori mensium principium dicitur Lenaeon & Choiaco Aegyptiorum convenire. Sed Choiacus in fixo Aegyptiorum anno intervallum quod à 27. Novembris ad 26. Decembris interjicitur, oc∣cupat.

Page 36

Hybernum interim fuisse, apud Hesiodum, nemo dubitare potest. Ionibus autem mensem Lenaeonem fuisse etiam tradunt & Proclus ad Hesio∣dum & Tzetzes in Trincavelli editione; qui porro inter menses Atticos eum tam bene forsan numerat quam male collocat. Ego vero, doctiorum pace, Lenaeona (si aut Athenienses spectemus, aut eos qui ab Atheniensibus mores suos accepere) ipsissimum fuisse Anthesterionem sive secundum mensem At∣ticis Hybernum, opinor. Etenim menses Atticos à solennioribus suis sacris plerunque denominatos esse manifestum est. Ut à Thargeliis Thargelion dictus, Pyanepsion à Pyanepsiiis, Anthesterion ab Anthesteriis. Non dissi∣mili fere ratione priscis Danis Christmanath Decembrem, & Saxonibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Aprilem denotabat; uti etiam à Februis, Februarius Latinis dictus. Certissimum autem est Atheniensibus Dionysia seu Liberalia triplicia fuisse. Ea quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Ruralia (ut eorum anni seriem observemus;) ea quae Anthesteria seu Dionysia simpliciter saepius & propter excellentiam, Dionysia Majora, & Dionysia in Limnis, dicta; & quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Urbana. Horum genus primum Posideone mense celebrabantur, teste Theophrasto 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Secundum Anthesterione, quod à Demosthene contra Neaeram, Thucydide in secundo, Hesychio, aliis docetur. Tertium Elaphebolione, ut idem Hesychius, & alii. Atticorum mensium seriem, quae, ad hanc rem, extra controversiam posita est, vide supra pagina 69. Ubi si Maemacterionem ex∣cipias, nullum suo loco non tributum habes. Dionysiorum autem primum & secundum annua erant; tertium trietericum. At secundum genus, nostra sententia, dicebatur etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Lenaea (quae adversantur heic, licet, à doctissimis viris oscitanter nimis recepta, & subjiciemus & cluemus) festum scilicet Liberi patris maxime solenne & vetustissimum; adeoque duplex Festi nomen binominem ipsum Mensem effecit. Ut ab Anthesteriis Anthesterion, ita Lenaeis Lenaeon formatus. Neque enim aliud sonat Lenaea quam Bac∣chanalia, Liberalia seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illa quae Anthesteria fuere. Expressissime de nomine, ad hanc rem, Lenaeorum, Hesychius. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. "Limnas dicit locum esse Libero patri sacrum in quo sacra Lenaea peragi solita. At vero quae in Limnis sacra, ea Anthesteria ipsissima, seu Majora fuisse nemo dubitat. Itaque Lenaea & Anthesteria eadem. Idem Hesychius in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nullum mensem Lenaeonem vocabant Boeotii. (Dum haec scripfit versum illum Hesiodi respexit)

Putatur autem Bucatius idem esse Plutarcho. Nam & is frigidus est. Alii Hermaeum esse Lenaeonem volunt, qui Bucatium sequitur. Nam etiam in eodem Lenaeorum Festum celebrant Athenienses.
Mensis igitur, quo Lenaea peragi solita, Hermaeo Boeoto∣rum respondit, id est, secundo eorum mensi. Nam Bucatius eis, annum à solstitio hyberno auspicatis, primus erat quod docet Plutarchus in Pelopida. Hic itaque Gamelioni Attico respondet. Secundus igitur, nempe Hermaeus, Anthesterioni; adeoque Anthesterionis sacra sunt quae Lenaea dicta. Videsis Proclum ad Hesiodi Opera & Dies, ubi male 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 legitur, & à doctis aliquot viris patienter nimis excipitur. At diserte ibi de Hermaeo locutus, cui Lenaea Attica etiam tribuit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Iones mensem illum non alio quam Lenaeonis nomine ap∣pellant. Idem, ni fallor, voluit ibi Ioannes Tzetzes; tametsi veterum tempo∣ris rationum omnino expers, Romanorum Ianuarium, Aegyptiorum Choia∣cum & Lenaeonem temere confundat. Nam Lenaei seu Lenaeonis mensis no∣men inde petit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, eo quod Pithoegia in eo perageban∣tur. Et expresse 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Lenaeus Ionibus appel∣latur. Ita scilicet Tzetzes in Editione Trincavelliana seu veteri. Sed nuper haec verba nescio quare praetermittuntur, aliis eo in loco substitutis; & non

Page 37

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in ea legitur. At vero Pithoegia 11. de Anthesterionis peragi solita, teste Plutarcho Symposiacon 3. quaest. 7. Sed & Hesychius, opinor, Anthesterionem ipsum Lenaeonem ap∣pellat, ubi de Liberalibus in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 agit. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ait, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Triplicia proculdubio Liberalia Athenien∣sium docere heic voluit vir scientissimus. At Ruralia & quae Urbana dicta, seu trieterica, suis mensibus recte tributa videmus. Illud vero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 verba nihili sunt. Eemendarunt alii legentes 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sed ita duplicia tantum erunt ibi Liberalia, & ea quae Majora, annua, & maxime solennia, contra morem Hesychianum, prorsus omissa. Quin nec ita heic sa∣tis congrua tradiderat ipse iis quae, verbo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, dixerat. Alii 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ibi legunt. Sed in iis etiam sunt qui summa interim incogitantia Lenaea & Li∣beralia Ruralia etiam ipsi confundunt. Sed lectio haec est appositissima, quam etiam firmatam habeo perspicacissimo judicio Amplissimi & amicissimi viri Danielis Heinsiii. Ita castigandum illum Hesychii locum me amanter li∣teris suis docuit Sidus illud orbis literati splendidissimum. Atque aequum certe est, ut aut eam lectionem amplexemur, aut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 substituamus. Utroqu modo Anthesteria seu Dionysia in Lymnis, Lenaeone, id est, suo mense, rite collocabimus. Etenim Dionysia haec 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Thucydidi, ideoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu vetusta, propter excellentiam & vetustatem dicta sunt. Sic triplicia Dionysia suis sigillatim mensibus pulchre ab Hesychio ordinata. Et non solum Mensis nomen, sed & nominis ratio ad Ionas nostros Athenis migravit. Iis enim Lenaea etiam, Liberalia illa Majora & vetusta, eodem Anthesterionis, 12. nempe die, quo Athenis, quotannis peragebantur. Locuples est hujus rei testis Thucydides libro 2. Ab australi arcis parte compluria scribit delubra Athenis fuisse sita; Jovis, inquit, Olym∣pii & Apollinis Pythii, & Telluris sive Cereris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

&Bacchi in Limnis cui vetustiora Liberalia fiunt 12. die mensis Anthesterionis, quemadmodum nunc quoque Iones juxta morem celebrant.
Ibi Scholiastes 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vetustatis nimirum nomine, à ceteris Liberalibus haec signan∣ter distincta. Atque haec ipsa sunt Liberalia quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 celebrari solita etiam in Smyrna nostra, diserte memorat Aristides tum in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tum in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Ea scilicet quibus Triremis sacrae pompa fieri solebat, de qua & ipse Aristides & Philostratus in ta Polemonis Sophistae, ubi etiam expresse Anthesterioni mensi apud Smyrnaeos Liberalia illa tribuuntur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit Philostratus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Pompa fer∣tur mense Anthesterione, ••••blimis Triremis in forum, quam dirigit Liberi patris sacerdos ut gubernator.
Attamen male illi qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 simpliciter dicta semper Anthesteria seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 significare volunt. Dionysia sim∣pliciter dicta Ruralia etiam nonnunquam denotant, & interdum Urbana; cum scilicet aut expresse à Lenaeis discriminantur, aut aliter ex ipsa, de qua mentio fit, re satis dignoscuntur. Thrasyllus apud Laertium in vita Platonis, Tra∣goedi, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
quatuor dramatis (seu tetralogia) certabant, in Dionysiis, Lenaeis, Panathenaeis & Chytris.
Dionysia capienda heic esse pro aliis à Lenaeis ma∣nifestum est. Panathenaea mensem Hecatombaeonem occupabant, quod li∣quet ex psephismate Timocratis in Demosthenis, advrsus eum, oratione. Chytrorum Festum Lenaeorum postride celebratum. Similis vocabulorum, ni fallor, ratio est apud Pollucem lib. 8. ubi Archontem Dionysia ordinare ait,

Page 38

Regem vero Sacrorum Lenaeis praeesse. Sic Eupolis in Urbibus (Comoediae nomen est) tributa Athenasà sociis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 portari ex sancito solita ait apud Aristophanis Scholiastem in Acharnenses. Sed Anthesteria seu Lenaea ab Eupolide intellecta fuisse, sentire nequeo. Nam sub agonem Lenaeum tributa socii non afferebant; quod diserte docet Aristophanes, utcunque Scholiastes eum ibi de Ruralibus agere perperam censet. Et quod de Comici Babyloniis & Cleone traditur, ad Ruralia referendum est, non ad aliud Dionysiorum genus. Nam ad Urbana, quae trieterica erant, nequit, quoniam tributa annua∣tim persolvebantur, ut ex Aeschinis oratione 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 scimus. Dio∣nysia autem Galeno intellecta libro de Antidotis primo, ubi de iis qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, agit, ipsa Urbana, ni fallor, seu Trieterica erant. Mensem enim Ela∣phebolionem indicare videtur qui Ver clausit. De eisdem Dionysiis intelli∣gendus forsan locus ille Aristotelis Metaphysicorum 5. c. 24. ubi de variis mo∣dis dicendi, aliquid ex aliquo fieri verba faciens, unum affert de eo quod aliud sequitur, & proinde ex eo fieri, dicitur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ut ex Aequinoctio fit navigatio quia post aequinoctium fit, & ex Dionysiis Thar∣gelia, quia post Dionysia. Certe Dionysia illa Elaphebolionis seu Trieterica pro∣xime suis annis praecedebant, interjecto Mense Munichione, Thargelia. i. e. alia non interveniebant Dionysia. Quod si de annuis Dionysiis capiendus sit Aristote∣les, tunc Anthesteria seu Lenaea innuit, quae interjectis, praeter complures dies, mensibus integris, tam Elaphebolione, quam Munichione in anni Attici ratione Thargelia antevertebant. Crassum errorem aliquot interpretum, qui Thargelia ibi mense Februario collocant, & de iis nescio quid ignavum effu∣tiunt, libenter praetermittimus. Sed vero doctissimis aevi nostri viris placere video, Lenaea sacra à Ruralibus, quae Posideone celebrabantur, non fuisse di∣versa. Nituntur illi plerunque autoritate Scholiorum in Acharnenses, quibus fateor Lenaea & Ruralia eadem sunt. Scholiis illis, & Marco Musuro, qui eo∣rum pleraque congessit, plurimum debemus. Sed assensum heic praebere ego omnino nullus queo. Illud Dicaeopolis apud poetam in Acharnensibus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

"Ego bello malisque solutus rus me conferam & Liberalia agam Ruralia. De Lenaeis male interpretatur Scholiastes, & fallit dum fallitur. Nec melius eadem ipsa intelligi vult, quae in eadem Comoedia postea hisce verbis tradun∣tur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Nos ipsimet sumus. Certamen hoc in Lenaeo est. Neque adsunt peregrini. Non enim hac tempestate adferuntur tributa, neque ex urbibus adveniunt so∣cii.
Primo loco Posideonis sacra nemo non vidit. Sed de iis verba ibi fiunt à persona Acharnensi, quae gravioribus soluta curis, rus se conferre destinat. Et tempus in quo loquitur ad inducias, de quibus ibi mentio, spectat. Sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in secundo loco, ipsissima Anthesteria sunt seu Liberalia quae in Limnis agebantur, id est, Lenaea, quibus scilicet Comoedia illa, Acharnenses, docebatur Archonte Euthymene, quod legimus in ejusdem ar∣gumento.

Page 39

Lenaeon enim, nempe 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in urbe erat, non rure, locus, in quo certamina celebrabant Athenienses ante Theatrum extructum. Ibi etiam Bacchi Lenaei fanum; adeoque à Limmis locus hic non diversus. Tan∣tundem asserere videtur mihi omni exceptione major Hesychius in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Manifestissimus est ad secundum Aristophanis locum commentarius, quem re∣centiorum Scholiis praeponderare nemo dubitet. Atque inde etiam Suidas, Etymologici autor, & Favorinus intelligendi in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etymologus item corrigendus. Adeo autem Aristophanis Scholiastem in hisce aberrasse nemo miretur, qui eundem etiam in Autumno Lenaea collocare adverterit. Etenim Liberaliorum triplicium nulli locus erat in autumno, neque ejusce rei apud veteres alibi vestigium occurrit. Alibi etiam in sacrarum ratione ni∣mium fallit idem Scholiastes. Sed ab eo heic stat quod apud Stephanum de Urbibus legitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & citatur Apol∣lodori Chronicon. At quae supra attulimus satis persuadent, verba illa 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 futile esse sive Hermolai Epitomatoris sive recentioris alicujus, magis glossema, quam sive Stephani, sive Apollodori (quorum uterque intercidit) mentem aperuisse. Et aut veteris Graeciae sacrorum ignorantia est, aut incogitantia est nimia Procli ad Hesiodum, ubi de Boeotorum Hermaeo mense locutus, eun∣dem eum cum Attico Gamelione facit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, "quo tempore Atheniensibus Lenaea celebrari solita. Quis unquam sive Le∣naea sive Dionysiorum alia ulla Gamelioni antea tribuit? Adeoque nil satis obstat, quin demum Lenaea, Dionysia in Limnis, & Anthesteria eadem ipsa sacra fuisse concludamus, atque inde mensem Lenaeonem vocitatum, ac si Dionysion seu Bacchius dictus fuisset, quae idem sonant. Nam & Baccho men∣sis ipse ante alios sacer habebatur, uti notat Harpocration, & pro varia Embo∣lismorum, prosthaphaeresium & Cyclorum ratione, à Januario per Februarium iu Martium, in Mensibus Julianis, diversimode vagabatur. Vide nunc, si pla∣cet, viros summos Josephum Scaligerum de Emendatione temporum lib. 1. capite de Mensibus Atticis & Canonum Isagogicorum lib. 1. pag. 57. & Isa∣cium Casaubonum tum ad Theophrasti characterm 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tum de Sa∣tyrica poesi lib. 1. cap. 5. Adde Phavorinum in Lexico & Petri Castellani 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nemo est horum cui non heic adversamur; sed non sine ratione, qua aliter edocti sententiae libentissime renuntiabimus. De Liberalibus item Atticis consule Dionysium Petavium ad Themistii Orationem 12. Sed de Mense hactenus. De anno item videbimus. Annos quorum initia loca habuere circa Solstitia aestiva, cum ceteris plerisque Graeciae civitatibus, nostris hisce in usu fuisse, vix est cur dubitemus. Et quod ex Platone supra notavimus de Stephanephororum electione tantundem firmare videtur in Magnesia. Seleu∣cidarum autem anni tam incerti sunt apud Scriptores, ut vix de eorum cu∣juspiam initiis & excessu exacte satis conseutiant. Sed si Eusebio fides, Seleu∣cus Callinicus & Ptolemaeus Evergetes, hic Aegypto, ille Asia, regnare coepe∣runt anno 2. Olympiadis CXXXIII. qui periodi Julianae est MMMM∣CCCCLXVII. Si igitur in occasione Foederis supra non erravimus, quarto vel quinto Seleuci anno, seu anno 1. vel 2. Olympiadis CXXXIV. id initum esse non absurdum erit conjectare. Detur enim Seleucum circa initia anni 2. Olympiadis CXXXIII. id est, aestate, regnum accepisse. Auspicia regni à pa∣tricidio cepisse scribit Justinus; & tam Ptolemaeum in sororiam ultionem ad∣volasse, quam Seleucum postea adversus civitates quae defecerant classem com∣parasse narrat, perinde ac si res, pro incoeptorum magnitudine, festinantius à neutro geri potuissent. Trinarum autem, quas memorat ille Expeditionum tempora, Ptolemaei scilicet in Seleucum, Seleuci primae in Civitates, secundae in Ptolemaeum, suos (si quod verisimillimum est, id sentiamus) habuere an∣nos

Page 40

saltem singulos. Quod non modo rerum gestarum ratio suadet, sed & usitatissimus ille tam in Oriente mos quam in Occidente, tum claudendi maris, tum aperiendi. Nam quin maritimae fuerint illae expeditiones, nullus dubito. Claudebatur autem mare ab Autumno ad tempus vernum. Verno aperieba∣tur. De Romanorum in hac re more, Vegetius, alii passim testes. De Grae∣corum, Hesiodus, Theophrastus. De Orientalium autem ipsorumque Syriae Regum, testimonium in sacris literis perhibetur 2 Samuelis cap. 11.1. & 1 Paralipomenon cap. 21.1.

Factum autem est vertente anno eo tempore quo solent Reges ad bella procedere Quod ad mare etiam classibus aperiendum spectat.
Neque aliam praeter vernam tempestatem ibi denotari vult Rabbi Chimchi, quem merito sequitur etiam magnus Scaliger in prolegomenis ad Canones. Iu Ebraeo tempus illud vocatur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tempus expeditionis seu profectionis regum. Hellenistis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vere igitur anni 2. Olympiadis CXXXIII. seu primi Seleuci, Ptolemaeus in sororis auxi∣lium cum classe advolavit. Vere anni 3. Olympiadis ejusdem adversus re∣belles civitates Seleucus classem comparat. Adeo enim accisae erant res ejus bello Ptolemaico, ut citius classem illam comparasse non sit credibile. Ea∣dem anni 4. tempestate, instauratis post naufragium, quod misere passus est in expeditione adversus civitates, viribus, bellum in Ptolemaeum infeliciter redintegrat. Atque ita necesse est ut Foedus Anthesterione seu Lenaeone, sub Februario scilicet post hasce clades proximo, initum cadat in annum 1 Olym∣piadis CXXXIV. Qui ita erit Seleuci quartus. Quod si regnare coepit ille sub finem anni 2. Olympiadis CXXXIII. simili ratiocinio, Olympiadis CXXXIV Secundo, seu periodi Iulianae MMMMCCCCLXXI. qui ante vulgarem Chri∣sti Epocham est annus CCXLIII. tribui possit. Et diserte, hoc forsan calculi genere ductus, Sethus Calvisius utriusque Regis res gestas ita distribuit, ut ul∣timam Seleuci cladem quae Foedus, uti nostra sententia est, proxime antecessit, quarto ejus anno collocet. Annus autem Olympiadis CXXXIV. primus seu quartus Seleuci, est Calippicae periodi secundae 11. adeoque secundus duode∣cimus. Si igitur periodus illa etiam Smyrnaeis in usu fuerit, etiam Antheste∣rionis seu Lenaeonis initium & finis, in Mensibus Julianis ad (quod satis est credibile) varias Chronologorum rationes, maxime Scaligerianas, & Peta∣vianas, quorum laterculos consulas, facile reperiri possunt.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quaesitores hi erant ad quos rerum repetundarum, interversae pecuniae publicae, atque aliorum quae in administratione publica committun∣tur, criminum judicium spectabat. Aliis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, dicti. Ita Aristocles Politicorum tertio cap. 8.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. De civitatis donatione Attica, quae Ionicae, seu Smyrnensi, forsan non ita dispar erat, consule I. Meursium de Fortuna Attica, capite 5.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Fanum Magnae Matris seu Metroum in pla∣nitie urbis (nam pars etiam montana erat) memorat Strabo lib. 14. super 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicta, seu ardentes victimas, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu animalium immolatorum profecta, aris etiam aliisve sacris sive tactis sive inspectis, solenne gentibus erat jurare, uti Christianis super sacrosancta Evan∣gelia, Cruces, Reliquias sacras. Etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 inde 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est apud Hesychium. Et Alcidamas 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, juravit per Apollinem, tacta lauro, quod habetur ex Nicandro apud Antonium Liberalem in Metamorphosi prima. De variis jurandi ritibus, consulendi Brissonius in Formulis, Gulielmus Barclaius ad tit. de Jurejurando ff. Thomas Dempsterus & Baptista Hansenius libris de Juramento, praeter Petrum Fabrum in Com∣mentario de Magistratibus Romanis, Danielem Heinsium ad primum Silii Italici, & Fredericum Lindebrogium in Glossario, verbo Iurare. Adde porro Philippum Maussacum ad Harpocrationem pagina 243. ubi de juramento in

Page 41

Agrauli aedibus ab Ephebis praestari solito. Nobis heic, quae ii adnotarunt, compilare religio est. De Judaeorum vero ritu in Juramentis veteri & satis portentoso, vide quod ex Tabulis Praefectoriis legitur in Juris GraecoRoma∣ni lib. 1. pagina 119.

Et Turcarum Imperator Achmetes Foedus cum Henri∣co Magno Galliarum Rege anno MDCIV. ictum firmat juramento per Veritatem Magni Dei, omnipotentis, creatoris Coeli & Terrae, & per ani∣mas avorum suorum & proavorum.
Christiani autem aut tangunt plerum{que} sacra; aut manum ad pectus admovent, sustollunt, aut protendunt, sacris in∣spectis. Nec dissimilem fuisse gentibus morem, cum non tangebant, aequum est ut opinemur. Quae vero ita sive tactis sive inspectis, & admota, sublata, aut protensa manu praestantur juramenta, Corporalia dicuntur seu Corporaliter praestita, ut in C. tit. Si adversus venditionem l. 1. & tit. Si minor se majorem dixerit lib. 3. Et Cuiacius ad Novellam 51. de Mulieribus scenicis; Corporaliter inquit, jurat, qui jurat tactis sacrosanctis Evangeliis vel manu sublata, quos Balsamon vocat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quin vide, si placet, Linduvodum nostrum ad Constitutionem Presbyteri, tit. de Jurejurando, verbo inspectis. Et 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est Sacramentum corporaliter praestare Jurisconsultis Graecis. Consule Basilicon eclogam 10. tit. 25. cad. 4. & Har∣menopuli Procheiron lib. 1. tit. 12.
Id ipsum vocabant 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu ipsa veritate aut revera jurare, quo nempe corporaliter jurare distin∣guerent ab eo quod est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro quo sub Diocletiano Romae dicebant in instrumento per sacramenti religionem adseverare; ut in lege Codicis penultimo citata legimus.
Non enim fiebat restitutio in integrum, si minor in instrumento per Sacramenti religionem se majorem esse adseverasset, nisi palam ex ipso instrumento constitisset illum nihilominus minorem fuisse. Sin vero corporaliter & revera praestitisset de aetate majori juramentum, haud restituendus erat omnino. De restitutionis illa seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 lege, in dicta Basilicon Ecloga; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod non aliud sonat quam quod jam diximus. Putarunt igitur Graeci Jurisconsulti Sacramenti religionem instrumento insertam, nec cor∣poraliter praestitam, non esse 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Certe fidem interpositam sine corporali juramento, corporali aequiparari, video apud clarissimum Juriscon∣sultum Andream Gaillium quem visas lib. 1. Observationum practicarum 101 & lib. 2. observat 59. Adnotare heic non ingratum, puto, erit, ritum illum Londinensem veterem, quo, in Judiciis publicis, super mortuorum tumu∣los, de eo jurare solenne erat quod ipsi testarentur mortui, si in vivis super∣essent. In Tabulis publicis ab Henrico Angliae Rege III. Civibus Londinensi∣bus confectis, anno ejusdem Regni 52, die Martii 26. legimus.
Concessi∣mus eisdem civibus, quod de placitis ad Coronam pertinentibus, de hiis ma∣xime quae infra civitatem praedictam & ejus suburbium fieri contingent, se possint disrationare secundum antiquam consuetudinem civitatis praedictae, eo tamen excepto, quod super tumulos Mortuorum de eo quod dicturi sunt viverent, non liceat praecise jurare, sed loco mortuorum qui ante obitum suum electi fuerint ad eos disrationandos qui de rebus ad Coronam spectan∣tibus appellati fuerint, vel rectati alii liberi & legales eligantur, qui idem sine dilatione faciant quod per defunctos memoratos, si viverent, fieri oporte∣ret.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Exigit res ipsa ut Sortium Tabulas, quibus eorum, qui in tri∣bus sortito cooptabantur, nomina perscripta erant, heic intelligamus. Nec tamen alibi hac notione vocabulum occurrere memini. Scriptoribus tam pro locis ubi Magistratus Sorte creati sunt, quam ubi ejusmodi Magistratus in theatro sedere soliti, usurpatur. Item pro Sortium urnis. Videsis Pollucem lib. 9. & 10. & Scholia ad Aristophanis Ecelesiazusas.

Page 42

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Contractibus & actionibus vertimus. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eodem heic sensu capio, quod apud Aristotelem, in Ethicorum 5. cap. 5. ubi in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 distribuuntur & totum illud satis compre∣hendunt, unde actiones apud Jurisconsultos nascuntur, quae sive ex contractu, aut quasi contractu, sive ex delicto aut quasi delicto competunt. Etiam tota justitia quae forensis est ita 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nititur. De Aristotelis loco con∣sule inprimis Andronicum Rhodium in paraphrasi lib. 5. cap. 3.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Singularum aedium capacitas sit prout populo placuerit. Nam à lectorum sive discubitoriorum sive cubicularium numero heic tam aedium capacitas, puto (quae scilicet aut ad contubernalium nume∣rum aut familiarum amplitudinem attinebat) quam alibi saepius oecorum & conclaviorum, aestimabatur. Oecorum aestimationem hujusmodi videre est maxime in Callixeni & Moschionis descriptionibus navium Ptolomaei Philo∣patoris & Hieronis Regis Syracusani apud Athenaeum lib. 5. Inde oecus ibi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ut Mater Deum Berecynthia, Idaea, Phrygia, dicta à locis cognominibus in quibus colebatur, ita Sipylene heic à Sipylo. Sipylus autem mons Phrygiae passim memoratur; Plutarcho de fluminibus in Maean∣dro, Hesychio, Straboni, & in proverbio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Atqui & urbs erat Sipylus Phrygiae, quod notat Stephanus, nomenque gentile esse 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Notat autem ex Hellanici libro primo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu de Sacrificiis Junonis Argivae. Aeschylus item in Niobe apud Strabonem in ex∣tremo libri 12. habet. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Sipulum. Idaeo in solo. Urbs ea multis abhinc seculis, regnante Tantalo, terraemotu eversa est, uti & com∣plures circumjacentes. At celeberrimam fuisse inde liquet, quod dum terrae∣motum hunc memorant Scriptores, Sipyli nomine potissimum designant. Ita Strabo lib. 1. Quin Aristoteles in 2. Meteorologicorum cap. 8. terraemo∣tus meminit in quo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Sypilus evertebatur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ibi male habet Commentarius Alexandri Aphrodisiensis. Sed pejus multo facit vir doctus qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Phlegraeum campum eo in loco Sipylum, Phi∣losopho appellatum in Thesauro Geographico scribit. Non minus campum à Sipylo quam regionem Ligusticam distinguit ibi Aristoteles.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nec de Apolline in Pandis alibi legi, nec de ullo lo∣co qui Pandi aut Panda dictus praeter Sogdianorum (qui sub alio Coelo locati) oppidum quod Panda vocatur apud Plinium lib. 6. cap. 16. & Solinum cap. 52. Fieri sane potuit ut etiam inde nomen in Ioniam deduceretur. Altaria enim ibi constructa sunt, non solum à vetustissimis illis, Hercule, Semira∣mide, Cyro; sed etiam ab Alexandro magno, velut trophaea metarum impe∣rii eousque promotarum; eaque, ut videtur, Apollini. Ita enim conjectura est ex altaribus quae eidem Numini Iaxartem fluvium postea transvectus De∣modamas Seleuci & Antiochi Dux Apollini struxit, ut terminorum scilicet imperii prolationis insignia. Sed ultra quid heic affirmare plane nugari est, si hoc non est.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Post insigniorum numinum nomina, pes omnes ita generatim jurabant, idque ex ritu Pontificio passim servari soli∣to. Exempla sunt apud Homerum & Virgilium, ad cujus Georgicorum ini∣tium,

Post specialem, adnotat Servius, invocationem transit, ad gene∣neralitatem, ne quod numen praetereat. More Pontificum, per quos ritu ve∣teri in omnibus sacris post speciales Deos quos ad ipsum sacrum quod fiebat necesse erat invocari, generaliter omnia numina invocabantur.
Vide, si placet, jus jurandum quo foedus iniere Carthaginienses & Philippus Macedo∣num Rex apud Polybium lib. 7. & fragmentum Foederis in Creta effossi apud Janum Gruterum pag. 505.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Mos invaluit in Oriente jurandi saepius

Page 43

per Fortunam, Salutem, Vitam, Caput Principis. Neque inter haec in Gen∣tilitatis Theologia discrimen erat. Vetustissimum est exemplum in Geneseos cap. 42. Ubi Josepho 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vivit Pharaoh, seu per vitam Pharaonis▪ ad Ebraeorum &, qui cognatas habent linguas, morem adjurandi profertur. Nec aliter transtulit Aquila quam per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ut & hodie Galli vive Pharaoh. Atqui senioribus redditur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 per salutem Pharaonis, quod retinet Latina. Nam vivere etiam est valere, laetari, felicem esse. Vetustissi∣mum autem Geneseos exemplar MS. in Bibliotheca Cottoniana habet ibi, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Jurat etiam Urias Davidi Regi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 per vi∣tam tuam & per vitam animae tuae, seu per salutem tuam & salu∣tem animae tuae, ut in Latina editione.
Habetur 2 Samuelis cap. 11. comm. 12. Et de capite Regis testatur R. Abenezra in Decalogum. Ubi eum capite plectendum, etiam suo aevo, scribit fuisse, qui apud Ae∣gyptios 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 per caput Regis pejeraverat, nec tanto auro, quantum ipse pendebat, redimendum. Sed haec omnia in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, pro veterum ritu, recidunt. Et Juramentum ita praestitum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum videtur, sal∣tem in Armenia▪ Adi Strabonem lib. 12. Ubi de fano Pharnacis mensis. Ma∣navit mos ex Oriente ad Romanos. Decreverat Senatus Julii Caesaris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod scribit Dio lib. 44. Eo occiso, populus Antonii oratione de ejus dignitate habita (ut fit) irritatus, percussores furibunde quaesitum it, & Senatores incusat quod passi essent eum virum interfici, pro quo, uti quotannis publice vota conciperentur, decrevissent, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & per cujus Salutem & Fortunam jurassent. Ex Decreto erat quod jurabant. Atque inde indiscriminatim per salutem jurabant & per Fortunam. Honor hic qui in juramentis tributus est Julio, mansit etiam Augusto; sed à Tiberio vetitus est, postea redivivus. Videsis Dionem lib. 57. de Tiberio. In Epistolae item Stationariorum Tyriorum, Puteolis ad Tyrios ceterasque Phoeniciae civi∣tates sub Antonino Philosopho scriptae, fronte legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod videre est apud Janum Gruterum, in Inscri∣ptionum corpore, pagina 1105. Et Aristo medicus, qui Romani martyris linguam Asclepiadis jussu sub Galerio Imperatore exsecuerat, accusatus (cum elinguis martyr summum Dei veri Optimi Maximi potestatem verbis, ut scri∣bunt, copiose proferret) quod mercede ductus collusisset, nec linguae nervos omnes abscidisset,
Testor, inquit, salutem Principis, me simplici Functum secantis arte, judex optime, Servisse jussis absque fraude publicis.

Ita Prudentius Peri Stephanon hymno x. Inhumaniter autem aliquos ple∣ctebat Caius, quod nunquam per Genium suum dejerassent, teste Suetonio ca∣pite 37. Ita Genius seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 idem cum Fortuna aestimatus. Nam & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Virtus cum Fortuna conjuncta recte Ciceroni redditur. Consule, si placet, 5. 101. Danielem Heinsium ad Hesiodi opera & dies cap. 17. Quin Plutarchus in praeceptis politicis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 inquit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

Magni viri rebus praeclare gestis Genium & Fortunam, ut authores, secum inscribunt.
Et in exemplis quae adducit utrumque confun∣dit. Sed & tam Partis seu Sortis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Genii quam aliarum complurium Sortium, quae in usu erant veteribus Astrologis, unica Fortunae sors (de qua supra) Ptolemaeo & ceteris plerisque, si Arabas & eorum sequaces excipias, vi∣ces sustinet. Per Genium autem Principis jurandi mos diu post Tiberium re∣natus, duravit. Vide acta Martyrii S. Polycarpi apud Eusebium hist. Eccle∣siast. lib. 4. cap. 15. Et Ulpianus L. 13. si duo D. tit. de jurejurando sect. 6.

Page 40

Si quis juraverit in re pecuniaria per Genium Principis dare se non oportere, & pejeravit, vel dari sibi oportere, vel intra certum tempus juraverit se so∣luturum, nec solvit, Imperator noster cum patre rescripsit fustibus eum castigandum dimittere, & ita ei superdici 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. petulanter ne jurato.
Nam pejerantibus per Principis Fortunam poena erat quam sustulit suo tempore Tiberius, uti est apud Dionem; minuit etiam ita Alcander Seve∣rus, ut, qui, calore animi, non consulto pejeraverat, is minime puniretur C. tit. de rebus creditis L. 2.
Periculum corporis vel majestatis crimen (ait Imperator) secundum constituta Divorum parentum meorum, etsi per Prin∣cipis venerationem quodam calore fuerit pejeratum, inferri non placet.
Ita id quod primo in Juramentis Fortuna, salus, Genius erat Principis, in Vene∣rationem etiam interdum immutabatur, uti postea in Majestatem (quod vi∣dere est apud Vegetium de re militari lib. 2. cap. 5.) item & in ipsum Princi∣pem, per quem non tam ut fidei testem, quam ut perfidiae vindicem dejerare in more positum erat etiam Christianis, qui nec tam per creaturam jurabant quam per auctorem creaturarum, nec in creatura aliud quam creatorem ipsius venerabantur, quod ait Gratianus C. 22. q. 1. c. 16.
Et quemadmo∣dum in dignitate seu potestate principum exprimenda, Majestas, Serenitas, Perennitas, & quae sunt ejusmodi in codice utroque alibique, ita forsan in votis de eorum felicitate (qualia ejusmodi juramenta sunt) Salus, Vita, For∣tuna, Genius, ipsas principum personas revera denotabant. Exemplum for∣te deductum est ex sacris literis, ubi per sanctitatem Dei, atque id genus alia pro Deo ipso usurpari notant viri docti. Vide Amosium prophetam cap. 4. & 1. Drusiii lib. 14. Observat. cap. 15. & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Majestate Dei apud Hellenistas ad eam rem & doctissime & ingeniosissime magnus Heinsius in Aristarcho Sacro Exercitatione 15. At vero salus Principis Christianis ita discriminabatur à Genio, seu Fortuna, ut per hosce jurare nefas, per illam fas fuerit olim aestimatum.
De Fortuna, vide Acta quae diximus martyrii S. Po∣lycarpi. De Genio, Tertullianus Apologetici cap. 32. sed & juramus, in∣quit, sicut non per Genios Caesarum, ita per Salutem eorum quae est augu∣stior omnibus Geniis. Nescitis Genios daemones dici, & inde diminutiva vo∣ce daemonia. Nos judicium Dei suspicimus in Imperatoribus qui gentibus illos praefecit? Id in eis scimus esse quod Deus voluit, ideoque & salvum volumus esse quod Deus voluit, & pro magno id juramento habemus. Cete∣rum daemonas, id est Genios, adjurare consuevimus, ut illos de hominibus exigamus, non dejerare ut illis honorem divinitatis conferamus.
Et ubi Ar∣cadius & Honorius Imperatores rescripserunt, eos qui 25. annis majores ad∣versus pacta vel transactiones libero arbitrio confectas, & invocato Dei Opti∣mi Maximi nomine firmatas veniendum putaverint, infamia inuri, & emo∣lumento quod ex pacto fuerint consecuti prorsus carere.
Ejusdem etiam legis poenae subjiciunt eos qui (rescripti verba sunt) nomina nostra placitis inse∣rentes salutem principum confirmationem initarum juraverint esse pactio∣num, quod legimus C. tit. de transactionibus l. 41.
Si quis, & C. Theodos. lib. 2. tit. 9. Ubi vetus Scholium ejusmodi jurantes esse eos ait, qui
Dominorum nomina conjurant, placitis inserentes, diffinita implere neglexerint. Sed lege Cum jurant, placitis, &c.
Ita emendo ex MS. codice Theodosiano quem breviario suo ante D. annos de Romanis Imperatoribus ex Haymone Floria∣censi confecto intexuit Guilielmus Monachus Malmesburiensis. Ceterum pro nomina nostra veteres Orientis Jurisconsulti numina nostra proculdubio exem∣plaribus suis ibi legere. Vertebant enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· id est, qui numen nostrum pactis aut transactionibus in∣serentes, &c. Vide Eclogam Basilicon lib. 11. tit. 2. cap. 49.
Item Marcelli∣nus in causa Donatistarum, per admirabile mysterium Trinitatis, per incar∣nationis dominicae sacramentum, & per salutem supra memoratorum princi∣pum (Honorii & Thedosiii) secundum allegationes partium se judicaturum

Page 41

promittit, in Collationis Carthagine habitae primae cap. quinto.
De jure∣jurando hujusmodi per Principem locutus est Athalaricus Rex, literis ad po∣pulum Romanum.
Ecce, inquit apud Cassiodorum Variarum 8. formula .) Trajani vestri claris seculis reparatum exemplum. Jurat vobis per quem juratis. Nec potest ab illo quisquam falli quo invocato non licet impune mentiri.
Et Constantinus Harmenopulus, qui ante quingentos frme an∣nos Thessalonicae judex floruit, in Prochiri lib. 1. tit. 7. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Nemo qui per Deum jurat, periclitatur. Sufficit enim juramentum vindicem habere Deum, si per Deum praestetur. Quod si quis per Princi∣pem (per venerationem Principis, habet Joannis Merceri versio) animi ca∣lore motus juravit, veniam consequitur. Qui in re pecuniaria per Princi∣pem (per Genium Principis, substituit heic Mercerus) juraverit, & pejera∣verit, fustigatur. Qui vero sive ex sententia judicis, sive adversario postu∣lante, jus-jurandum in ecclesia praestiterit sacrosanctis tactis evangeliis, ei per∣jurii postea convicto lingua exscindatur.
Idemque in testibus observetur. Verba usque ad 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 excerpta sunt ex Basilicis. Videsis Theodorum Balsamonem ad Photii Nomocanonem tit. 13. cap. 18. Eclogas Basilicon. lib. 40. tit. 30. Cujacium observat. lib. 2.19. Cetera Harmenopuli fere in Ecloga Leonis & Constantini Imperatorum habentur, tit. 28. & apud Michaelem A∣thaliatam in Synopseos titulo 18. Sed de discrimine Juramenti quod per Deum & quod tactis Evangeliis praestatur, vide illud D. Chrysostomo tribu∣tum C. 22. q. 1. C. 2. & Sententiarum lib. 3. distinct. 39. cap. 5. & ibi Magistros. Sed haec obiter. Ceterum non modo per Salutem principum, sed etiam per suam litigantes ex praescripto legis jurabant. Uti & vetustioribus aevis per Capita, Oculos, & hujusmodi, tum sui tum parentum ex more pas∣sim jurabant, non aliter ac Hiberni hodie per manus sive parentum sive Domi∣ni. Videsis Brissonium Formularum lib. 8. De litigantibus vero per Salu∣tem suam jurantibus, consule sis Ulpianum ff. tit. de Jurejurando l. 3. sect. 4. l. 5. & 33. Quin legimus in Basilicon Eclogis, lib. 22. tit. 5. cap. 30. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod translatum est à Grae∣cis Jurisconsultis iisque Christianis aevi medii ex illis Ulpiani verbis loco jam ultimo citato.
Qui per salutem suam jurat, per Deum jurare videtur. Re∣spectu enim divini numinis ita jurat.
Et Synesio non infrequens est in e∣pistolis, jurare 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Eper sacrum tuum caput & per liberorum meorum salutem.
Vide epistolas ejus 49, 85, 103, alias. Nec aliud puto voluit quam per Salutem suam aut Caput jurare Cosmas sub Alexio Comneno Patriarcha Constantinopolitanus, cum per suum nomen jurabat nolle se Patriarchali sede secedere, nisi Irene Imperatrix suis manibus insigniretur. Anna Porphyrogenneta in Alexiados lib. 3. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod idem sonat. Et per vitam suam jurat Avicenna Arabs lib. de Almahad cap. 3. Vi∣desis item Balsamonem ad Canonem 84. Synodi in Trullo.
Idem autor 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Juramentum Episcoporum Aegypti quod fidejussionis vicem sup∣plebat, in Synodi Chalcedonensis Canone 30. ita interpretatur, ut eam esse dicat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, per Imperatoris caput, vel salutem suam quempiam jurare.
Sed Zonaras ibi, per Imperatoris caput, & Salutem ejus ipsiusque jurantis jurare, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esse notat. Obtinuit etiam mos per Filiorum Regis Vitam jurare. Sed in

Page 42

Occidente, lege ante annos 800 lata, hujusmodi jura menta vetita sunt, at{que} in∣de puto in judiciis exoluerunt. In Occidente dico. Nam in Oriente diutius mansisse scimus ex Graecis Jurisconsultis. Lex est,

Ut nullus praesumat per vitam Regis & filiorum ejus jurare.
Habetur in Capitulis Karoli & Lu∣dovici lib. 51. tit. 42. & Legum Longobardorum lib. 3. tit. 24.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Imprecationes ejusmodi, dirae, seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, satis sunt frequentes apud veteres. Et Cicero de legibus lib. 2. "Perjuris poena divina exitium, humana dedecus. Unde & Diagoras ille 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae verba sunt Sexti Empirici▪ adversus Mathematicos lib. 8. Jurisjurandi autem formulam cum adjecta imprecatione & vetustissimam & horrendam subjungo ex Vettii Valentis Antiocheni nondum typis vulgati Scriptoris▪ Floridorum seu Anthologi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 lib. 4. Ubi fratrem & ceteros omnes qui libro suo apotelesmatico initiandi erant, ita adjurat; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ☽, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Videsis Julium Firmicum Matheseos, lib. 7. in in initio. Praeter diras ejusmodi gentibus usitatas (quae obviae sunt apud ri∣tuum veterum consarcinatores) Vide eas quae Judaeorum Constantinopolita∣norum juramentis adjectae erant ex tabulis praefectoriis, in Juris Graeco-Romani lib. 1. pag. 119. De iis etiam quae Christianis olim in usu, consu∣las Novellam 8. Adde Durandi speculum tit. de Juramento calumniae, sect. 3. Dirae autem illae horrendae 11. Novella 8. etiam ante Justiniani aevum vetustae erant & solennes, ut in tremendo, scilicet, die Judicii perjurus haberet por∣tionem Judae, lepram Gehezi, & tremorem Caini. De hisce enim ipsissimis lo∣quitur Procopius in Arcana historia, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod Diris omnibus more majorum devovit non male vertit Nicolaus Alemannus. Diras scilicet congessit eas omnes quae veteribus solennes habitae. Juramenta autem per corpora coelestia solenniter praestita, uti apud Vettium nostrum per Coeli Systema, Zodiacum, Lunam, & quinque Planetas ceteros (adjectis item Providentia & Fato) satis raro occur∣runt in scriptis veterum. Certe in Mahumedis Alcorano aliquoties ejusmodi habemus formulas▪ Azoara 95. (ut Latinae editionis numeri ducunt) seu Alburochu, legimus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod per coelum signiferum vertit Re∣tinensis. Ubi Paraphrastes Arabs, qui Mahumedicis explicationibus in ipso contextu intersertis, verba Alcorani, lineis miniatis notata, interpretatur, habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Sydera 12 antiquitus delineata in Alphurcan seu Alcorano. Alia id genus occurrunt in Azoaris 96 & 63. Ubi per Stellam Vespertinam juramentum concipitur. Et in Azoara 89 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Per Auroram, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (inquit Paraphrastes ille) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 id est, per auroram diei cujuslibet. Azoara item 66, quae 56 est in Arabico, legimus. Per loca occasus stellarum quod magnum sapientibus est Sacramentum, hic Alchoran optimus à Re∣ge mundi compositus est. Id tamen (quod observavit nobis V. C. & doctissi∣mus

Page 43

Gulielmus Bedwellus) Arabicis minime convenit. Nec magis conveni∣unt quam plurima alia quae in Latina illa versione veteri obtruduntur. In Arabicis autem legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 id est, Ne jura per occasus stellarum. Nam illud juramentum, si novericis, ma∣gnum est. Sed vetustissimum penes me exemplar Latinum non aliter eo lo∣co se habet quam codex editus. Binis autem, quibus utor, exemplaribus A∣rabicis, ea quae transcripsimus verba locum illum occupant. Alias in Alco∣rano jurandi formulas satis portentosas vide Azoara 85. 87. 95. 96. 99. & 100. Adde Alcorani Epitomes veteris orationem quartam. Et de Perjuro∣rum poena vide Azoaram 68. Sed juramentis, quae indicavimus, ipsum De∣um Optimum Max. plerunque usum esse impie innuit impostor ille qui Al∣coranum consarcinavit.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Duplex▪ Magnesia. Ad Maeandrum flu∣vium urbs altera erat, ad Sypilum montem altera. Neutrius est infrequens mentio apud autores utriusque linguae. Maeoniae urbs utraque. Haec autem illâ multo Septentrionalior.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita populus alter in alterius Numi∣num fanis Foedus ex pacto collocabant. Ideo autem hiatum Leucophryenes nomine supplevimus, quod tum elementorum numerus haud impar fuerit, tum quia Diana Leucophryne seu Leucophryene dicta impense Magnesiae culta est, Strabone teste.

In ea quae hodie extat urbe (inquit lib. 14. de Magnesia locutus) fanum est Dianae Leucophryenae, quod magnitudine quidem Tem∣pli & donariorum multitudine Ephesio cedit: concinnitate autem & ar∣tificiosa delubri structura longe illud superat. Magnitudine etiam omnia Asiatica superat duobus exceptis, Ephesio & quod Didymis est.
De fano hujus Deae, quod nempe pseudodipteron erat, volumen conscripsit Hermo∣genes. Vitruvius in prooemio libri 7.
Edidit volumen Hermogenes de aede Dianae Ionia, quae est Magnesiae Pseudodipteros.
Et Magnesiae Dia∣nae nomine culta est, non dissimili fano, Alabandi, quae Cariae urbs erat, quod testatur idem lib. 3. Dianae Leucophrynes meminêre Tacitus, Clemens A∣lexandrinus, Arnobius. Videsis Lipsium ad Taciti Annalium lib. 3. Com∣mentario 121. Sed non minus Leucophryene, ut in vetustis aliquot Strabonis exemplaribus, quam Leucophryne dicenda est. Apud Magnesios magis Leu∣cophryene. Nam in Numismate Marciae Otacillae Severae Aug. Philippi Augusti uxoris nomine insignito legitur (si Occoni fides) ΜΑΓΝΗΤΩΝ ΛΕΥΚΟΦΡΥΗΝΗ. A Leucophrynes nescio cujus funere nomen petitur ab Arnobio & Clemente. Fanum ejus etiam Asylum erat, teste, loco quem diximus, Tacito. Leucophryenem notari Dianam figurâ Dianae nudae ar∣citenentis in aereo Elagabali numismate cui inscribitur EΠI.....MAΓNHTΩN vix est cur dubitemus. Idem dicendum de Maximini illo cujus pars altera Ju∣lium Verum F. exhibet, altera vero ΜΑΓΝΗΤΩΝ ΝΕΩΚΟΡΩΝ ΑΡΤΕ∣ΜΙΔΟΣ.

ΔΙΟΝΥΣΟΥ. Disrupto heic Marmore, elementorum ductus ferme dis∣paruere. Sed ex apicibus reliquis non est difficile hanc lectionem eli∣cere.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vetustissimus est Sigillorum in Oriente usus, tametsi ante Iliaca tempora non annulis, id est, sigillis, sed nodi notâ Epistolas, alia claudi solita vult Plinius. Vide eum lib. 33, cap. 1. sed consule Ge∣neseos cap. 38. commate 18. Exodi cap. 28.11. & 36. 1 Reg. cap. 21.8. Danielis 6. commate 17. Jeremiae cap. 32, 11. Esther cap. 3.12. Tobit cap. 7. commate 14. praeter historiolam Beli & Draconis. Adde Josephum Scaligerum in Elencho trihaeresii Nicolaii Serrarii cap. 11. Ante Sigillorum inventionem aiunt Graeci nonnulli, eorum vice in usu fuisse virgulas seu asser∣culos cimicibus variatim irrosos. Isacius Tzetzes, ad illud Lycophronis.

Page 42

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 43

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 44

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉·
Reliqua vero vermiculis exesum, intactum aedium Sigillum observabit, aut, Intacta vermiculata claxendix domos servabit alias—
Ut vertit Josephus Scaliger: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit ibi Tzetzes, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, priusquam sigilla reperta sunt, veteres sigillabant lignis cimicibus irrosis, eo quod plurima eis inerant puncta. Quasi vero seculum ejusmodi unquam fuisset in quo Cimices tantum sive foramina sive lineas qualitercun∣que ductas ligno incidebant, homines vero adeo stupidi ut incidere non pos∣sent. Atqui etiam ejusmodi virgulas seu asserculos Sigillorum officium sae∣pius praestitisse forsan non est dubitandum. Etiam nunc forte interdum prae∣stant. Ideone vero alia sigilla nondum inventa? Et intelligendus sane Ly∣cophron potius ac si vetustatem duntaxat (cujus caries comes est) in sigillo no∣tasset. Videsis autem Ammonium & Hesychium in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & Sui∣dam in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Herculem ejusmodi Sigillo Cimicibus exeso primo usum esse ait Philostephanus apud Hesychium. Ceterum ars etiam sculptoria cum sigillorum confectione speciatim occurrit in sacris literis, idque seculis plurimis ante quidpiam memoriae, de Graecorum moribus, traditum Exodi cap. 28. commate 11. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod caelatura gemmarii antiquitus verti∣tur, Senioribus septuaginta est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 caelatura Sigilli. Et Mun∣sterus ibi, quem recentiores plerunque recte sequuntur; Opere gemmarii & qui Sigilli caelaturas facit sculpe duos lapides, &c. Consulas etiam Exodi cap. 39. Neque infrequens est vocabuli 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, pro eo quod est sigillare, me∣taphora in veteri Instrumento, unde & sigillorum in Syria usus frequentia sa∣tis manifesta est. Sed Plinius annulos Sigillaritios (ut Vopisci verbo utar) in desuetudinem maxime in Oriente postmodum abiisse scribit. Libro 33. cap. 1. Nullos, ait, omnino annulos major pars gentium hominumque e∣tiam qui sub imperio nostro degunt hodie habent. Non signat Oriens aut Aegyptus etiam nunc literis contenta solis. Sed de veterum Persarum Sigillis, vide excerpta de Legationibus ex Menandro pag. 296. Editionis La∣tinae, 1609.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Commune igitur Magnetum suum habebat sigil∣lum; ita etiam Smyrnaeorum Civitas; uti & aevis citerioribus passim Cor∣pora & Collegia. Sed de sigillo Communis alicujus populi alio in loco qui non fuerit plurimis seculis Marmore recentior, legisse me non memini. E∣tiam & sigillum hoc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum à pari, uti par est existimare, forma cum iis qui personarum singularum digitis gestabantur. Ideoque etiam cu∣riosulis nonnullis aevi nostri, qui omnia purioris aevi sermone pronuntiare studiosius quam par est, cupiunt, Annuli Sigilla sunt principum, tamet∣si revera non sint annuli sed crassiores laminae nihil omnino annuli prae se ferentes.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quod Palaemagnesia, seu vetus Magnesia dicitur non aliud puto fuit quam sive Castellum, sive Urbecula in ea Planitiei, cui Tho∣rax mons imminet, parte sita, unde Magnesia Civitas quae tunc floruit & Foedus percussit in alium ejusdem Planitiei locum translata est. Strabo de Ma∣tris Dindymenes fano in veteri Magnesia & Thorace monte verba faciens lib. 12. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita Scepsis & Palaescepsis urbes erant vicinae in Phrygia & Mysia, ita Byblos & Palaebyblos in Phoenicia. Et sunt id genus aliae. Palaemagnesia igitur aut sui plane juris erat, aut ita saltem Magnetum, qui Foedus cum Smyrnaeis

Page 45

percusserant, imperium detrectabant, ut, icto Foedere, Seleuci majestati haud satis prospexissent Smyrnaei, nisi singulari legatione etiam hosce ad illius ami∣citiam seorsim invitâssent.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Praedia illa seu fundi bini, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicti, Palaemagnesiae in∣colis à Seleuci decessoribus assignati (de quibus nemo frustra expectet ut plu∣ra cognoscere videamur) Decima immunes erant, id est, annuo censu qui sive jure tunc usitato, sive pacto convento, praestari solebat, ubi privilegium aberat. Ita agri assignati, Romanis olim omni munere & collationis onere vacui erant L. 3. C. de fundis Limitotrophis. Duplex autem plerunque e∣rat veteribus Graecis Decimarum, quae, uti proventus publicus, pendeban∣tur, genus. Portoria seu navium aut rerum importarum & exportarum ve∣ctigalia, alterum erat. Ea quae colonorum agri sive Scripturarii, sive Sa∣tivi reddebant, alterum. Decima quae portorium erat, memoratur Demo∣stheni in oratione contra Leptinem quae & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nominatur. Arche∣bius & Heraclides, inquit, Byzantium Thrasybulo tradentes, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

Dominos vos (Athenienses) fecere Hellesponti, adeo ut decimis inde frueremini.
Ubi Ulpianus adno∣tat; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Decimam negotiatorum mercium in Hellesponto accipiebant.
Et Publicanus qui Decimam hanc colligebat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictus, uti & Arabi∣bus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eadem notione quod alicubi item legisse me memini, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro ipso vectigali. Vide Harpocrationem & Suidam. Adde sis Joannis Meur∣sii Atticarum lectionum lib. 3. cap. 2. Neque haec decima raro occurrit. Al∣terum genus quod huc spectat meminit Aristoteles Oeconomicorum 2. In Oeconomia Satrapica, docet ille, proventuum augendorum ratio est prae∣stantissima ex agrorum fructibus. Proventum inde natum (pensionem scili∣cet à colono pro agro Sativo praestitam) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· "alii tributum, alii Decimam appellant. Aliam rationem ex re pecuaria affert sive ex agris scripturariis iaut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quae ejus verba sunt. Etiam & hunc proventum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum ait. Vide porro 1 Samuelis cap. 8. comm. 15. Ejusmodi Decima etiamnum passim in Oriente à Turcarum Imperatore exigitur. Neque de alia olim intellexi illud in Alcorani Retinensis Azoara 17.
De Decimis & beneficiis sume & inde secundum morem consuetū operare. Sed Arabs habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod tibi indultum est & ea quae dari consuescunt.
Paraphrastes, quem di∣ximus, Arabs habet, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,
quod à benevo∣lentia hominum obvenerit, aut eorum beneficio, ne{que} ab eis quid extorque.
In Arabico est Azoara 7. Verum & alibi Robertus ille Retinensis, locis non dissimilibus, Decimas substituit pro ejusmodi vocabulis. Et in Azoara 68, quae in Arabico est 58.
Oratores & Decimatores, inquit, Estote sequen∣do Deum omnium operum cognitorem atque Prophetam, ubi Arabs habet, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 id est, Preces celebrate & eeemosynas date obedientes Deo & Prophetae ejus.
Sed haec obiter. Ex a∣gris item Sativis Romanis, pendi solebat locatoribus Decima, quod ex Ap∣piani Civilium primo cognoscimus. Nec dissimilis est Decimarum proven∣tus qui tum ex annuis agrorum fructibus, tum ex fossilibus, Galliis, Hispaniis, alibi in Europa, etiam alicubi in Anglia, penditur. Videsis Choppinum lib. . de Domanio Franciae, tit. 1.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ager, puto, veteri Magnesiae adjacebat quem possidebant ii qui Magnesiae olim fuerant incolae, id est, qui sedibus mutatis in Smyrnaeum agrum transmigrarant. Hunc si Smyrnaeorum Civitatis possessionibus accederet, Decretum hoc veteris Ma∣gnesiae incolis seu Palaemagnetibus assignat nomine 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu praedii sine o∣nere possidendi.

Page 44

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 45

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 46

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Praedium equestre heic non diversi fuisse generis autumo à fundis illis olim in Imperio Romano ad subministrandos rei militaris sum∣tus, assignari solitis. Eorum duae species. Nam aut tam tironibus quam veteranis in perpetuum sive beneficium & Stipendium, sive praemium dona∣bantur, aut, ad annonae militaris duntaxat pensitationes, Colonis locaban∣tur; idque plerunque fiebat in limitibus Imperii, unde agri limitanei dicti & fundi limitotrophi. De his videsis L. 15. Item si sect. 2. ff. de rei vindi∣catione & C. tit. de fundis limitotrophis. In Specie prima, planissima sunt Feudorum vestigia. Et, de vetustissima Feudorum natura, Consule quae oc∣currunt de Ducibus limitaneis apud Lampridium in Alexandro Severo, & de Cimbris apud Lucium Florum lib. 3. cap. 3. Nec discrepabant 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu praedia militaria quae in Imperii Orientalis legibus habentur. Constantini Porphyrogennetae de iis Novella extat tum apud Leunclavium in Jure Graeco Romano tum apud Cujacium in Feudis. Sed emendatior a∣pud Carolum Labbaeum in Constitutionibus Imperatorum Graecolatinis, & Joannem Meursium. Sed vero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hic noster Equites tantum alebat ad hostes ab Imperii Magnetici seu potius, postquam icto inaequali Foedere ser∣vitutem induerant, Smyrnaei finibus arcendos; adeoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (si de prima Romanorum specie intelligas) ipsissima fere sunt Feuda quae phrasi forensi Feuda militaria seu fees de Chivaler Anglis nuncupantur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 au∣tem, quod sine onere vertimus, Decimas aut alias annonae pensitationes, non Militiae onus heic excludit.

Page 47

II.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Bonae Fortunae Ut decrevit praestantis. concilium Primae per Asiam Pulchritudine & magnitudine, & Splendidissimae, & Metro∣polis Asiae, & ter Aedituae Augustalium secundum de∣cretum sanctissimi Senatus, & Ornamenti Ioniae Smyrnaeo∣rum Civitatis. Aureliae Faustae Summae Sacerdoti Pomponia Claudia Fausta Luperciana praestantissima optimae Amitae suae. Valete.

Page 46

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 47

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 48

Notae ad Marmor Aureliae Faustae.

HOc Marmor erat basis statuae, quam ex inscriptione discimus Pompo∣niam Claudiam Faustam Aureliae Faustae summae Sacerdoti Dianae & Amitae suae è decreto Senatus Smyrnensis posuisse. Statuas enim in publico habere apud Graecos, uti & Latinos, maximum erat, quod ab aliqua civitate bene merentes aut virtutis, aut benevolentiae praemium poterant ac∣cipere; atque ideo hunc honorem largiri penes eos solos fuit, qui reipublicae praeerant, nec eum apud antiquos aliquis unquam sine illorum decreto asse∣quebatur. Statuas, quas civitates ob majora merita decernebant, ipsae etiam publicis erigebant impensis. Sic Athenienses a 1.31 Harmodio & Aristogitoni a∣liisque; sic Delii Alexandro Polycleti filio Marm. 132, & Reginae Laodicae Marm. 142, & Theophrasto Acharnensi Apend. Marm. 27; & sic ipsi Smyr∣nenses Pomponio Cornelio Marm. 78, & Lerennio Septimio Heliodoro Mar. 143, & L. Septimio Aurelio Apend. Marm. 15, & decreverunt & posuerunt statuas. Ob minora vero merita tantum ei, cui statua decernebatur, aut ali∣cui ex amicis aut cognatis illius copia facta erat, ut erigeret ex propriis: at{que} ideo hic statuam, quam Senatus Smyrnensis Aureliae Faustae decrevit, non ipsa civitas, ut in superioribus modo citatis, sed cognata illius Claudia Fausta, & sic Apend. Marm. 19, quam Senatus Thyatirenus M. Ulpiae Marcellae Andro∣nicus & Stratonice, qui educarunt, ex propriis impensis dicuntur posuisse. Hic honos priore longe inferior erat, & plerumque non ob merita decerneba∣tur; sed illi, qui in liberis civitatibus, qualis erat b 1.32 Smyrna, apud populum aut Senatum, in aliis apud principem aut provinciae rectorem gratiâ valebant, pro amicis & cognatis impetrabant, & sic Titinius Capito c 1.33 apud Plinium à Trajano dicitur impetrasse, ut sibi liceret L. Syllano statuam in foro ponere. Jus enim decernendi statuas, quod Romae salvà libertate penes solum Senatum fuit, eâdem amissâ ad imperatores translatum erat, illud autem sub Angusto & Tiberio, nondum satis firmiter stabilito imperio, neglectum fuit, ita ut qui∣cunque vellet imaginem suam publicabat, donec Caligula d 1.34 edicto suo pro∣hibuit, ulli nisi se consulto & autore statuam collocari. Cui simile etiam edi∣ctum edidit e 1.35 Claudius successor illius: totam vero rei curam ille Senatui re∣misit, jure autem non decessit suo, eo enim imperatores post Claudium usos fuisse ex modo citato Plinii loco satis apparet. Fallitur igitur Clatissimus Ca∣saubonus, qui ad illum f 1.36 Aelii Spartiani locum, ubi Severus patri, matri, avo, & uxori priori statuas per se collocasse dicitur, notat, Jus publice ponendi sta∣tuas penes Senatum fuit; at Severus ponit istas suis per se, i. e. siue decreto vel au∣toritate patrum. Quis enim credet Imperatores Romanos, quorum autoritas in imperio omnibus modis plena, & plane despotica fuerat, jus statuae hono∣rem largiendi sine Senatus decreto non habuisse? Ea igitur Spartiani verba ali∣ter intelligenda sunt. Per se enim dicitur Severus has statuas posuisse, quod cum sub omnium aliorum principum imperio prima esset Senatus adulatio summos honores illius amicis & cognatis decernere, Severus hâc non expe∣ctatâ seu potius spretâ, eosdem autoritate propriâ, quâ alii in hâc reprinci∣pes ex modestia non utebantur, ipse suis conferebat. Si vero aliquis sine Se∣natus aut populi decreto, aut in iis civitatibus, qui Imperio Romano suberant sine Imperatoris aut provinciae rectoris rescripto amici statuam faciebat, in pub∣lico non licebat collocare, g 1.37 sed tales vel in Hortis, vel in Bibliothecis, vel in porticibus seu vestibulis aedium privatarum ponebantur, h 1.38 in iisque plerum{que}

Page 57

Romani majorum suorum imagines, per quarum numerum nobilitatem suam aestimarunt, magnâ ostentatione publicabant.

Aureliam Faustam summam Dianae Sacerdotem fuisse, quamvis hoc non indicat Marmor (in eo enim solam legimus vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) ideo supponi∣mus, quia solis Deabus administrabant i 1.39 Sacerdotes feminae; in Ionia autem, inter cujus limites erat urbs Smyrna, maxime & fere sola dearum olebatur Diana, cujus l 1.40 Templum insignissimum totiusque m 1.41 Ioniae & Asiae commune Ephesi erat, secundum plerosque ab n 1.42 Amazonibus, cum Asiae imperium te∣nuissent, secundum o 1.43 Pausaniam vero à Creso indigena & Epheso filio Cay∣stri, qui fluvio Caystro nomen dedit, multo antiquius conditum. Quantâ su∣perstitione hic Diana, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illius (p 1.44 quod in Templo Ephesino ab Amazonibus positum tradit Pausanias) à Smyrnaeis ceterisque Ioniae & Asiae incolis colebatur, legimus in q 1.45 Actis Apostolorum. Ad eam promovendam multum conduxisse videtur Templi magnificentia, illud enim ab Herostrato quodam ex pessimâ ambitione, ut eo facinore celebris apud posteros evaderet, circa tempus, quo Alexander nascebatur, incensum, r 1.46 Ephesii ceterique Asia∣tici tam magnifice & splendide iterum exstruxerunt, ut merito deinde o∣mnium apud Graecos Templorum maximum & praestantissimum judicatum inter insignissima totius orbis opera, & s 1.47 septem illius miracula numerabatur. Quae in hoc Templo Deae sacris & mysteriis praeerant, feminas fuisse constat inde, quod t 1.48 eas Massilienses & u 1.49 Mantinienses, qui Dianam iisdem sacris iis∣demque omnino ritibus, quibus Ephesii, colebant, pro antistibus habuere. x 1.50 Illae autem Ephesi in tres Classes, eodem modo quo Virgines vestales Romae, dividebantur; quae in prima erant 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae in secunda 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae in ter∣tia 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erant candidatae, quae tantum ritus & my∣steria, quibus Dea colebatur, discebant, in quibus perdiscendis cum defini∣tum tempus paregissent, ad Sacerdotium admissae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 factae erant, omniaque ministeria Templi per certum tempus peragebant: eo autem peracto, utpote sacerdotio defunctae, ab omnibus illius ministeriis & officiis liberatae in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 classem promovebantur, iisque deinde solum incumbebat prospicere, ut omnia Deae sacra à sacerdotibus rite peragerentur, eademque à candidatis dis∣cerentur. Unam ex iis, quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur, supponimus fuisse Ulpiam Mar∣cellam, cui, cum sacerdotio defuncta esset, statua Thyatirae è decreto Senatus istius urbis, è qua forte fuit, erigebatur, Append. Marm. 19. Quae inter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 prima, seu potius y 1.51 unaquaeque illarum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, qualis fuit Aurelia Fausta, quam haec inscriptio statuam Smyrnae à cognata sua Clau∣dia Fausta consecratam habuisse indicat. Eam enim potius Ephesi quam Smyrnae, ubi illius statua collocata fuit, summam Dianae sacerdotem fu∣isse arbitror. Iones enim omnes ad illam Deam colendam Ephesi conveni∣ebant, atque ideo vix ulli eorum illius Deae fanum in propriis civitatibus ha∣buere; & si qui forte habuissent, de sacerdotibus, quae in illis administrabant, haec eadem possunt intelligi, z 1.52 cum nullibi Iones Dianam nisi eodem omnino modo, quo Ephesi, coluerunt: sed Smyrnae hanc Deam Templum unquam ha∣buisse in nullo autore invenitur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Haec eadem verba Marmoribus 57 & 153, & in Appendice saepius inscriptionibus habes praemissa▪ significant idem quod apud Latinos be∣ne vertat, seu sit Faustum felixque, seu cum bonis auspiciis, & apud Graecos

Page 58

in omnibus fere statuarum basibus & cippis in alicujus viri bene meriti hono∣rem, aut foederis promulgandi gratiâ erectis, bene ominandi causâ praefigeban∣tur. De iis plura vide in notis ad Marmor primum, & etiam in Seldeni libro De Diis Syris Syntagm. 1. cap. 1.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. Haec eadem verba de Smyrnaeo∣rum urbe habes etiam in Marmoribus nostris 78 & 143, & in Append. Marm. 15. atque ideo videntur communis formula fuisse omnibus statuis in alicujus ho∣norem, Smyrnae, è publico decreto Senatus istius urbis erectis, fuisse subscripta; & nomini titulisque illius cui statua consecrata fuit per modum praefationis praemissa. Si apud antiquorum inscriptiorum collectores aliquae è Smyrnaeo∣rum Marmoribus transcriptae praeservatae essent, non dubito, quin in illis haec eadem legerentur; sed cum tales in Grutero omnibusque aliis, quos ipse prae∣manibus habeo, desiderentur libris, nullas possum invenire, in quibus haben∣tur, praeter nostras.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nomen Asiae ambiguum est & variae acceptum in antiquis au∣toribus, nunc enim pro ea Regione quae jam est quarta orbis pars, nunc pro peninsula maribus Euxino, Aegéo & Cilico inclusâ, quae respectu prioris Asia Minor appellata est, sumebatur; nunc etiam solius provinciae, quae Procon∣suli Romano, nunc Dioecese 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae Vicario parebant, saepissime vero solius Lydiae, quae nominis antiquissima est acceptio Asiam nomen esse invenimus. De singulis his agemus, & deinde inquiremus de quânam earum intelligendum sit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomen, quod in hoc Marmore habetur.

Quaenam sunt limites Asiae, quae ante inventam Americam tertia, jam quarta dicta est orbis terrarum pars, satis notum est apud omnes Geographos, unde vero est nominis origo variae discepatur. Multi a 1.53 ab Asia Promethei ux∣ore dictam volunt; sed cum sola Mythologicorum nitantur autoritate, & ipsi etiam Mythologici non omnes consentiant, Promethei uxoris b 1.54 nomen Asiam fuisse, hanc opinionem utpote fabula fundatam merito rejicimus. c 1.55 Vir inter nostrates in doctrina Judaicâ nemini secundus cum Gigantes eos, qui ante adventum Israelitarum ex Aegypto montana Judaeae incolebant, in Samaritana versione, d 1.56 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 i. e. Asaeos appellari inveniat, sic eos à Syris aliisque Orientis populis Syriace aut Chaldice loquentibus vocatos, & Asiam ab his, utpote in medio illius degentibus, & ob stupendam & monstrosam corporum molem prae omnibus aliis Asiaticis celeberrimis, nomen habuisse opinatur. Sed pace tanti viri nec à Chaldaeis, nec à Syris, hi Gygantes A∣saei unquam appellati fuere, sed à solo Samaritano interprete quem indoctum & linguae Hebraeae non valde peritum satis arguit futilis ejus & nullius pretii versio. Ille enim vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quasi à radice 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Sanavit, curavit diriva∣tam, interpretatus est per Samaritanam vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae non gentem aut populum aliquem sed medicos significat à verbo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 derivata, quod e 1.57 idem apud Samaritanos & Chaldaeos, quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Hebraeos significat, in quem errorem alios etiam interpretes incidisse invenimus, Psal. enim 88. v. 11. in versione Graecâ, Arabicâ, Aethiopicâ, & vulg. Lat. pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 le∣gimus an medici resurgent, quae autem sit vocis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in hoc loco, & Prov. 21. v. 16. significatio, vide f 1.58 Medum nostrum: In utrisque autem his locis secundum Judaeos Interpretes haec vox mortuos significat, in omnibus aliis vero locis Gygantes, Medicos vero nullibi; atque ideo g 1.59 Grammatici 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sanavit, sed à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 remisit deducunt, ideoque Gigantes sic voca∣tos volunt, quod quicunque eos aspiceret, manus ejus prae metu remittebantur. Sed concesso hoc, quod hi Gigantes Asaei appellati fuerunt, quis unquam di∣xit tam antiquum fuisse Asiae nomen, ut possibile sit illud ab his originem ha∣buisse?

Page 51

Nulla hujus nominis mentio apud Homerū, quem aut Asiae aut Europae nomen cognovisse negat h 1.60 Stephanus Byzantinus; nec apud aliquem alium antiquum autorem, unde eliciatur illud ante Persicum Imperium, quod non nisi post 900 an. postquam hi Gigantes deleti erant, initium habuit, toti illi orbis parti, quae jam Asia dicta est, inditum fuisse. Praeterea quis unquam existimare potest totam hanc plagam à montanis his, qui unam tantum, aut alteram urbem in montibus Judaeae, angustissimo & obscuro angulo illius, te∣nuerunt, nomen accepisse? Quis credet eorum famam and Graecos, apud quos prima nominis origo, cum illi, prius quam Graeci extitere, periissent, unquam transiisse. Deliria haec omnia, in quae tam doctum virum nollem inci∣disse. i 1.61 Eustathius tradit, cum Asius quidam magicus Palladium Telesmanice praeparatum Troi, cum Trojam condidisset, in tulelam illius urbis obtulisset, illum Regem in Magici honorem totam Regionem, cui praeerat, Asiam appel∣lasse, eamque primam fuisse nominis originem; quod idem etiam ex Johanne Malela refert Tzetzes in Scholiis ad Lycophronem; illudque in ipso Malela MS in Bibliotheca Bodleianâ invenio lib. 5. cujus verba haec sunt, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (apud l 1.62 Eustathium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sed haec, uti & cetera omnia istius autoris ex primo intuitu fabulam sapiunt. Liceat nihilominus hic notare, Artes Telesmanicas, quae à Zabiis (de quibus vide m 1.63 Hottingerum, & n 1.64 Clarissimum Pocockium) originem habuere, tam antiquas non fuisse, nec in Graecia ante Apollonii Tyanei tempora unquam notas. o 1.65 Bochartus Asiam di∣ctam vult à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod dimidium & etiam medium sonat, quia media est inter Africam & Europam: quod falsissimum est; Asia enim non est inter Europam & Africam, sed à latere utriusque. Bemannus Asiam ab 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ignis derivat, quia in ea regione ignis à Magis colebatur. Sed nugae haec, ineptiae, nec no∣strâ observatione digna, si non à viris summae famae & doctrinae traderentur. His igitur rejectis, verissimum videtur solam Lydiam, quae & Maeonia, p 1.66 anti∣quitus Asiam appellari, sicut ea q 1.67 sola Africae pars, in qua sita erat Carthago, primo Africa dicebatur, indeque nomen processu temporis ad denotandam to∣tam continentem transiisse: & haec est r 1.68 Eratosthenis doctissimi inter antiquos Geographos opinio. Lydia autem Asia dicebatur, s 1.69 ab Asio quodam, qui in ea regione olim regnabat (hoc enim circa tempora belli Trojani non inusita∣tum fuisse in iis Asiae partibus virorum nomen, testatur t 1.70 Homerus) v 1.71 urbs e∣tiam erat in Lydia sub Tmolo monte sita ab hoc Asio condita, ab illiusque nomine Asia appellata, eique & fluvio Caystro vicini erant, ab eodemque A∣sio sic denominati x 1.72, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quorum y 1.73 Homerus & post eum z 1.74 Virgi∣lius meminere, in iisque a 1.75 usque ad Strabonis tempora, qui sub b 1.76 Augusto floruit, sacellum huic Asio consecratum ab incolis ostendebatur. Sardibus e∣tiam c 1.77 Herodoti temporibus tribus erat Asias, quam Lydi ab hoc eodem Asio d 1.78 sic appellatam dicebant, eumque & Regem suum & nominis Asiae, quod tertiae tunc orbis parti inditum fuit, autorem fuisse contendebant. Sed non nisi multis post Asium seculis nomen Asiae in tam latâ acceptione notum fuit. Asius enim soli Regioni cui imperabat Asiae nomen indidit, secundum morem

Page 62

tunc temporis apud omnes fere Reges usitatum, qui quam subito in aliqua re∣gione regnum adepti essent, abolito antiquo nomine eam à suo denomina∣bant. Sic Attica e 1.79 sub Actaeo Rege Actica, sub Cecrope Cecropia, & sub Cra∣nao Cranaa dicebatur, quo exemplo etiam post Asii obitum, eadem Regio, quam ille à suo nomine Asiam appellabat, f 1.80 mox Maeonia, & deinde g 1.81 Lydia à successoribus illius denominabatur. Sed antiqui Graeci Asiae nomen retine∣bant, eoque solam eam regionem, quae ab Occidente mari Aegéo, ab Oriente monte Tmolo terminata, fluvios Maeandrum, & Caicum interjacet, denomi∣narunt. Postea vero, sub Gygis posteris, Mermnadis dictis, ut auctum erat Lydorum imperium, sic latius etiam extendebatur Asiae nomen, donec tan∣dem temporibus Croesi, quicquid cis fluvium Halym & Taurum montem, & mox, cum eo victo quicquid Lydi tenuerunt, Persico Imperio adjungere∣tur, totum illud & quicquid aliud Orientis erat trans Hellespontum & mare Aegeum situm, apud Graecos inceperat Asia appellari. Non tamen desiit Ly∣dia (intra cujus terminos Ioniam & Aeolidem comprehendimus) stricte semper eo nomine dici, atque ideo sic habet Euripides in Bacchis,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Et Eunapius in vita Aedesii de Sosipatra, feminâ quâdam doctâ, dicit, quod erat ex ea Asia, quae circa Ephesum est, per quam currit fluvius Cayster. Et habet h 1.82 Hieronymus Asia Regio, quae vocatur minor, undique circundata est ma∣ri; sed specialiter ubi Ephesus civitas est, Asia appellatur. Et hanc solam Eu∣sebius in Ecclesiastica Historia per nomen Asiae, quod in ea saepius occurrit, vi∣detur denotare, & non Asiam Proconsularem, ut i 1.83 plerique interpretantur; Libro enim quinto cap. 1. & cap. 14. Phrygiam ab Asia distinguit, Phrygia autem Asiae Proconsularis pars. Nec huic obstat, quod lib. 3. cap. 31. & lib. 5. c. 9. idem scriptor Hieropolin, quae intra Phrygiae limites fuisse putatur, urbem Asiae dicat. Cum enim l 1.84 Strabo tradat terminos Lydiae, Cariae, Phry∣giae, & Mysiae, postquam hae regiones Romanis suberant, quod illi non per regiones, sed per conventus seu praefecturas Provinciam diviserunt, tam impli∣catos fuisse, ut discerni nequirent, incertum inde factum videtur, an urbs Hieropolis ad Phrygiam, an ad Lydiam, m 1.85 cum inter utramque sita fuit, per∣tineret: at{que} ideo bene possumus opinari, eam à nonnullis huic regioni, ab aliis alteri attributam fuisse; ab Eusebio autem intra Lydiae terminos existimatam fuisse non dubito, praesertim cum n 1.86 Laodiceam, intra cujus conventum seu praecinctum haec urbs erat, in Lydia sitam inveniamus. Et non tantum Eusebius, sed omnes fere alii Christiani scriptores per Asiam stricte dictam so∣lam Lydianam intelligunt, quod ideo ab iis factum videtur, quod hoc nomen in ea sola significatione in sacris scripturis invenitur. Quotiescunque enim ibi occurrit, stricte sumitur pro aliqua parte Asiae Minoris, atque ideo vel pro Asia Lydiana, quae ex sola Lydiâ cum Ionia, & Aeolide constabat, vel pro Asia Proconsulari, inter cujus terminos praeter Asiam Lydianam etiam Caria Phry∣gia & Mysia continebantur. Sed in Actis Apostolorum cap. 2. com. 9. & 10. Asia à Phrygia, & cap. 16. com. 6. & 7. à Phrygia & Mysia, & cap. 20. com. 16. & 17. o 1.87 à Caria distinguitur: sola igitur relinquitur Lydia cum Ionia & Aeolide (quae etiam intra Lydiae terminos ponuntur) quam nomen Asiae in iis ceterisque Sacrae Scripturae locis potest denotare, in eaque significatione in Apocalypsi Johannis hoc nomen accipiendum est, p 1.88 quoties ibi septem A∣siae Ecclesiarum fiat mentio; omnes enim hae, q 1.89 Ephesus scilicet, Smyrna, Per∣gamus,

Page 53

Thyatira, Sardes, Philadelphia, & Laodicea, in Lydia sitae fuerunt; de Pergamo enim r 1.90 Xenophon & s 1.91 Aristoteles, de Epheso Scylax Charyanden∣sis & t 1.92 Herodotus, de Sardibus Philadelphiâ & Thyatirâ v 1.93 Ptolomaeus, de Smyrna x 1.94 Aristoteles & Scylax Charyandensis, de Laodicea (quam vis hunc y 1.95 alii Cariae z 1.96 alii Phrygiae ob terminorum confusionem attribuunt) Stepha∣nus a 1.97 Byzantinus testantur. Et sic etiam Act. Apost. cap. 19. com. 27. ubi de Diana dicitur, quam Asia tota & orbis terrarum colit, in omnibusque item a∣liis Sacrae Scripturae locis nomen Asiae est intelligendum; in eaque sola signi∣ficatione in plerisque antiquis historicis, priusquam Romani exercitus Helles∣pontum transiissent, Asia, quoties stricte dicitur, accipienda est. Cum vero Romani Duce Scipione b 1.98 Antiocho victo hanc Asiam occupassent (à qua Sci∣pio denominatus est Asiaticus) eam Regibus Pergamenis dedissent, quic∣quid deinde hi reges tenuerunt, inceperat extenso nomine Asia stricte appella∣ri; atque ideo cum Romani c 1.99 ab Attalo horum regum ultimo regni illius hae∣redes scripti illud in Provinciae formam redegissent, Asiam Proconsularem no∣minabant, eaque est, quae apud d 1.100 Strabonem & e 1.101 Ptolomaeum Asia 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, quam f 1.102 Cicero ex Caria, Lydia, Phrygia, & Mysia constare dicit, quae eaedem etiam sub Augusto, cum Provinciae Romani Imperii de novo ordinatae essent, illius partes fuere. Dicit enim g 1.103 Strabo eam tunc con∣tinere totam illam Asiam, quae cis Halym & montem Taurum erat, praeter Galatiam, Bithyniam, Propontidem (cum Ponto) & regiones quae h 1.104 Amyn∣tae regi paruerunt; iis igitur subductis remanent in Asia Proconsulari eae Re∣giones, quae ab i 1.105 Onuphrio illi Provinciae assignantur, Lydia scilicet, Ionia, Phrygia, Caria, Mysia, & Hellespontus Proconsularis (lege Consularis, l 1.106 Hellespontus enim nunquam fuit Provincia Proconsularis, sed Consularis) eaedemque hae sunt, è quibus Cicero supra dixit Asiam Proconsularem con∣stare; Ille enim sub Lydiae nomine Ioniam etiam & Aeolidem, sub Mysiae u∣tramque Mysiam, & sub Phrygiae utramque Phrygiam designabat. Nam Io∣nia & Aeolis intra Lydiae terminos continebantur, ut supra diximus, & sicut m 1.107 Phrygia, sic etiam n 1.108 Mysia erat major & minor. Phrygia major erat è parte Lydiae Orientali versus septentrionem usque ad Bithyniam, versus Au∣strum usque ad Lyciam & Cariam extensa; postea (circa Constantini tem∣pora) o 1.109 in Phrygiam salutarem, cujus Metropolis erat p 1.110 Synnada, & in Paca∣tianam, cujus mentio est q 1.111 in subscriptione ad Epistolam Pauli ad Timothe∣um, dividebatur. r 1.112 Phrygia Minor Hellesponto, mari Propontide, & fluvio Aesepo, quo s 1.113 à Mysia Minori & sinu Adramyttico, t 1.114 quo à Mysia Majori di∣viditur, undique terminata, quicquid antiquitus erat Priami regnum, con∣tinebat, & sub Romanis etiam v 1.115 Epictetus, & ab Hellesponto, ad quem sita erat, Phrygia x 1.116 Hellespontia, & à Troade Metropoli illius (cujus frequens mentio in y 1.117 Sacris Scripturis) z 1.118 Troas dicebatur. Inter utrasque has Phrygias à fluvio Caico, qui a 1.119 Lydiam è parte septentrionali terminabat, versus septen∣trionem

Page 54

usque ad Mysiam Minorem extendebatur Mysia Major, quae ab O∣lympi montibus in ea sitis b 1.120 Mysia Olympena appellabatur. c 1.121 Mysia autem minor, cujus Metropolis erat Cyzicus, ad ipsam Propontidem sita fuit, à Phrygia Minori seu Epicteto fluvio Aesepo disterminata. Utraeque hae Mysiae constituebant regionem, d 1.122 quae, ut à Mysia seu potius Maesia ad fluvium I∣strum in Europa sita distingueretur, Mysia Hellespontia dicebatur, e 1.123 è qua & Phrygia Minori Hellespontiâ etiam dictâ constabat Provincia, quae post Con∣stantini tempora, quod sub Consulari regimine erat, Hellespontus Consula∣ris appellabatur, eaque est quam Onuphrius in Catalogo regionum Asiae Pro∣consularis supra citato per Hellespontum Proconsularem videtur denotare: ideoque ibi etiam Mysiam nominat, quod forte Hellespontum Consularem (quam ille Proconsularem vocat) pari errore è sola Phrygiâ Hellespontiâ seu Troade putabat constitisse. Hae sunt regiones, quas Asia Proconsularis à morte Attali Regis Pergameni usque ad Constantini tempora per an. circiter 450 limitibus nunquam mutatis continebat, eamque & ab Asia Lydiana, & ab A∣sia Magna continente bene distinguit Aristides Rhetor. dum de urbe Smyrna dicit, f 1.124 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. secundum Canteri versionem, Perspicue apparuit quantum esset ipsa (Smyrna scil.) ornamentum Asiae, non ejus quidem, quae usque ad Maeandri fon∣tes protenditur, nec quantam Praetorum (seu potius Proconsulum) complecti∣tur jurisdictio, sed quam initio Graeci Asiam dixerunt, ac de tribus mundi par∣tibus continentem praecipue appellarunt, ubi eum per Asiam, quae ad Mae∣andri ripas exporrigitur, Asiam Lydianam, per Asiam, quae erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Asiam Proconsularem, & per alteram Asiam tertiam tunc orbis partem evidenter apparet intelligisse. Et hae solae erant nominis Asiae acce∣ptiones, quae g 1.125 illius temporibus notae erant, postea vero orta etiam est Dioe∣cesis Asiae. Constantinus enim cum Imperii Provincias de novo ordinasset, h 1.126 quicquid penes Romanos erat trans Hellespontum & mare Aegéum Procon∣suli Asiae, & tribus Comitibus (qui, quod sub dispositione erant Praefecti prae∣torio Orientis, Vicarii etiam nuncupati fuere) commisit regendum, easque Regiones, quae his Comitibus suberant Dioeceses appellavit, inter quas una fuit Dioecesis Asiana, quam supra diximus per nomen Asiae apud scriptores etiam denotatam fuisse, ceterae duae Pontica & Orientalis dicebantur; Dioe∣ceses autem definiente i 1.127 Balsamone erant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Multas enim illae continebant regiones. In Asiana primo hae fuerunt l 1.128 Pam∣philia, Pisidia, Lycia, Lycaonia, Hellespontus Consularis (quae ex utraque Mysia & Phrygia Minori constabat) Phrygia Salutaris, Phrygia Pacatiana, Caria, & Insulae, quarum Hellesponto, Cariâ, & utraque Phrygiâ Salutari scilicet & Pacatianâ ab Asia Proconsulari detractis, illa Provincia ab eo tem∣pore inter angustiores terminos coarctata m 1.129 solam Asiam Lydianam, Lydiam scilicet Ioniam & Aeolidem, & postea cum Lydia etiam Dioecesi Asianae Im∣perante Arcadio adjecta esset, tantum n 1.130 Ioniam & Aeolidem continebat. Ly∣dia autem videtur Dioecesi Asianae ideo adjecta fuisse, ut compensatio fieret pro Hellesponto, quae Imperante o 1.131 Theodosio Arcadii patre, & Insulis, quae forsan eodem tempore à Dioecesi Asianâ abstractae dispositioni Proconsulis A∣siae subjiciebantur, quorum ille has per Praesidem, qui Rhodi sedem habuit, illam per Consularem regebat; & secundum hanc distributionem quae diu in

Page 63

Imperio immutata videtur mansisse in Notitia Imperii sub dispositione Asiae, Asia, Hellespontus, & Insulae; & sub dispositione Vicarii Dioeceseos Asiae q 1.132 Lydia, Caria, Phrygia Salutaris, Phrygia Pacatiana, Lycia, Lycaonia, Pisidia, & Pamphylia numerantur. E ceteris duabus Dioecesibus▪ quae trans Hellespontum erant, Pontica r 1.133 Bithyniam, Galatiam, Paphlagoniam, Hono∣riadem, Galatiam salutarem, Cappadociam primam, & secundam, Armeniam primam, & secundam, Helenopontum, & Pontum Polemoniacum; Orien∣talis Palestinam, Syriam, Arabiam, Mosopotamiam, Phoenicem, s 1.134 Osrhoe∣nam, Isauriam, Ciliciam, & Cyprum insulam continebant. E duabus igi∣tur Dioecesibus, Asianâ scilicet, & Ponticâ, & Provinciâ Proconsulari Asiae▪ si è Pontica utramque abjicias Armeniam, & earum loco Ciliciam & Isauri∣am è Dioecesi Orientali assumas, constabat ea Asia, quae minor dicitur. t 1.135Du∣cta enim à Tarso Ciliciae ad Themiscyram lineâ, quâ Geographi versus Ori∣entem hanc Asiam terminant, intra eam provincias, quas ei assignamus, in∣venies contentas; Asiam scilicet Proconsularem, Dioecesin Asianam totam, & Dioecesin Ponticam, si Armenias auferas, cum Ciliciâ etiam & Isauriâ, quae Dioeceseos Orientalis partes fuere. Haec Asia maxime apud Geographos nota erat, & postea, cum Dioecesi Orientali v 1.136 à Saracenis occupata ea to∣tum erat, quod in Oriente habuerunt Imperatores Graeci, x 1.137 ipsa tandem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Orientalis Provincia, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & tandem cor∣rupte omissa prima litera 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Natolia, quo nomine apud modernos nostros Geographos cognoscitur, inceperat appellari. Hae sunt variae nomi∣nis Asiae acceptiones, quas explicandas suscepimus, in quânam earum su∣mendum sit nomen 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod in hoc Marmore bis habetur, jam restat in∣quirendum.

Nomen 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in latissima acceptione pro eâ, quae jam quarta est orbis pars, minime in hoc Marmore acceptum fuisse nemo potest dubitare. Nec Asiam minorem, cum ea esset apud solos Geographos nota, atque ideo in nullis Im∣peratorum legibus, aut decretis invenitur, per nomen Asiae in hac inscriptione denotatam fuisse omnino est probabile. Dioeceseos Asiae nomen, cum hoc Marmor exaratum fuit, nondum notum erat; Constantino enim Imperante, ut supra diximus, primo ortum fuit; eo autem Marmor antiquius esse inde apparet, quod in eo Smyrna dicitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; illius enim Imperato∣ris temporibus y 1.138 abolitâ Idololatriâ desinebant Civitates gloriari se Augusta∣lium z 1.139 Aedituas fuisse. Vel igitur de Asia Proconsulari, vel de Asia Lydiana nomen Asiae hic intlligendum est, cujus Smyrna urbs pulcherrima, maxi∣ma, splendidissima, & Metropolis fuisse dicitur. Cum autem ut supra di∣ximus, ante Constantini regnum, & ut infra indicabimus, post Adriani tem∣pora hoc Marmor exaratam fuit, eoque intervallo maxime per ora hominum ferebatur Asiae Proconsularis nomen; nullam aliam Asiam in hoc Marmore credo intelligi. Publicum enim hoc Psephisma erat. In eo igitur Asia in illa sola significatione, quâ publice nota, & in publicis per ea tempora decretis & edictis usitata fuit, accipienda est. A morte autem Attali Regis usque ad Con∣stantini tempora Asiae nomen stricte dictum pro sola Asia Proconsulari publi∣ce in omnibus Edictis & Decretis usitatum fuisse satis evidens est, cum in ea sola significatione Dominis Romanis notum fuerit, sub quibus per ea tempo∣ra omnes hujus Provinciae partes sic eâdem politiâ, ejusdem Magistratus con∣suetudine, a 1.140 communibus festis, ludis, & sacrificiis quotannis celebratis sic unitae fuerant, ut non tantum in unam Provinciam, sed etiam in unam quasi

Page 64

Regionem coalescebant; atque ideo b 1.141 Strabo, qui Augusto, & c 1.142 Ptolomaeus, qui Antonino Imperantibus floruerant, eam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocant, ut quae maxime proprie eorum temporibus illo nomine nota fuerat; & in hac significatione Tacitus nomen Asiae accipit, d 1.143 cum dicit undecim Asiae civitates coram Senatu certasse, in quanam earum Templum Tiberio statueretur; harum enim urbium Ilium in Phrygia, Magnesia & Halicarnassus in Caria extra limi∣tes Asiae Lydianae fuerunt. Sed maxime de hâc re valet Aristidis autoritas, quoniam ipse Smyrnensis fuit, & eo tempore (e 1.144 Antoninis scilicet Imperan∣tibus) floruerat, quo credo hoc Marmor exaratum fuit, quem, dum haec ea∣dem, quae in Marmore habentur, de urbe Smyrna praedicat, eam scilicet fuisse, f 1.145 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, g 1.146 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in iis locis Asiam Pro∣consularem intellexisse satis constat, cum h 1.147 in alia oratione in qua his similli∣ma de eâdem urbe repetit, dicat Chios, Teios & Erythras, quae in Ionia, & Hal∣licarnassum, quae in Caria sitae fuerunt, inferioris Asiae partis urbes fuisse. Se∣cundum illum igitur pars superior erat Mysia & Phrygia, atque ideo per no∣men Asiae totam Provinciam, quae tunc suberat Proconsuli Asiae intelligit, nec aliquam aliam in hac inscriptione denotatam fuisse omnino dubito. Smyrnam igitur totius Asiae proconsularis pulcherrimam, maximam, & splendidissimam fuisse gloriatur Marmor. i 1.148 De hac urbe tradit Aristides, quod à Tantalo pri∣mum sub monte Sipylo, deinde à Theseo propius mari, & postremo ab Alexan∣dro in eo ubi nunc est loco condita fuerat. Ex aliis autem colligo autoribus, eam ab l 1.149 Ephesiis primo conditam fuisse. Ephesi enim urbis regio erat m 1.150 Smyr∣na, secundum plerosque à Smyrna n 1.151 Amazone, quam volunt hanc urbem occu∣passe, appellata. o 1.152 Porro qui eam incolebant in coloniam emissi Smyrnā, ei urbis Ephesi partis è qua migraverant cognominem, ad Meletem amnem condidere, p 1.153 quae postea ab Aeolibus occupata, multis illuc ex Aeolicis civitatibus deductis colonis magnum accepit incrementum; & ad hoc respexisse videtur Eusebius, q 1.154 ubi dicit regnante Athenis Thersippo Smyrnam in urbis modum ampliatam fuisse, quamvis in assignando tempore paululum aberraverit. Thersippus e∣nim, ut in Canone Chronico infra in parte secundâ videre possis, Ho∣mero recentior fuit; priusquam autem hic Poeta nascebatur, Aeoles Smyrnam occuparunt: cum iis enim, qui ex Aeolicis civitatibus ad Smyrnam incolen∣dam mittebantur, r 1.155 è Cuma migravit Critheis Homeri mater, è furtivo con∣cubitu tunc gravida, & paulo postquam Smyrnam advenerat Homerum pe∣perit ad ripas Meletis amnis, qui Smyrnam praeterfluit, atque ideo ille primo Melesigenes dicebatur, postea vero cum oculos amisisset, inceperat Homerus appellari. s 1.156 Qui Smyrnam ante Aeolensium adventum incoluerunt, inde pulsi Colophonem fugerunt, in eamque urbem recepti, ibi ipsi & posteri eorum diu manebant, donec tandem cum aliis Colophoniis per seditionem inde iterum exacti, in partem urbis à Smyrnaeis, oblitis hos esse, quos eadem olim expu∣lerant, recepti fuere; sed antiquae injuriae, magis quam novi beneficii me∣mores, observato tempore, quo Smyrnae omnes extra maenia Baccho Sacra peragebant, eam urbem, unde olim expulsi fuerant, u 1.157 portis contra hospites suos clausis, sibi iterum vindicarunt; ab eoque tempore, inito cum Ionibus foedere, Smyrna pro civitate Ionicâ, cum prius Aeolica esset, coeperat reputari, x 1.158 & ad commune Ionum concilium, & commune festum Panionium dictum admissa, numerum duodecim Ioniae civitatum explebat, inter easque satis ce∣lebris fuit usque ad tempora Gygis Lydorum regis: y 1.159 ab eo autem diruta, & t 1.160

Page 65

in formam pagi redacta per 400 deinde annos, nec antiquâ gloriâ, nec urbis nomine recuperatis, satis obscura mansit; atque ideo nulla illius z 1.161 in anti∣quis Graecis historicis mentio. Cum autem Alexander contra Persas profe∣cturus in has Asiae partes transiisset, a 1.162 in somnio, ut dicunt, monitus han urbem instauravit, novamque Smyrnam à veteri circa b 1.163 20 stadia propius mo∣ri dissitam in eo quo nunc est loco condidit, quae ab eo tempore primo c 1.164 Anti∣goni & Lysimachi Alexandri successorum impensis (qui tantum hujus urbis incremento addidere, ut pro conditoribus illius à nonnullis reputantur) ipso∣rum deinde civium curâ, & Romanorum tandem benevolentiâ, d 1.165 quibus haec urbs semper fuerat fidelissima, sic continuo aucta & ornata fuit, donec tan∣dem Strabonis temporibus e 1.166 ipso teste facta erat, ut de eâ gloriatur Marmor▪ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et sic testatur f 1.167 Lucianus: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. g 1.168 Plinius eam alterum Asiae lumen dicit. Smyrnae autem pulchritudinem ma∣xime admiratur & optime describit Aristides Rhetor, qui ipse Smyrnensis fuit, eam{que} vocat, h 1.169 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, additque insuper, i 1.170 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. i. e. Interprete Cantero, si enim alicujus imago urbis in coelo deberet apparere, velut Ariadnes aiunt coronam, aliaque tum fluvio∣rum, tum animalium diis dilectorum simulacra, hanc equidem (scil. Smyr∣nam) existimo ceteris praelatam iri, adeo videtur exemplar quoddam urbis esse, nec vel Poetâ cive, vel aliâ ad commendationem arte indigere, cum ipsa sui amorem omnibus conciliet, ac prae se cogat oculos non aures delectans: etenim supra mare extensa est perpetuum emittens pulchritudinis florem, qua∣si non paulatim constituta sit, verum tota simul è terrâ emerserit, &c. Hacte∣nus de tota urbe: singularum etiam illius partium admirandam pulchritudi∣nem & splendorem idem Rhetor summis laudibus describit, tam in oratione de Concordia ad civitates Asiaticas, quam in ea unde haec quae modo citata sunt transcripsimus; in quâ etiam de pulchritudine simul & magnitudine urbis, haec subjungit, l 1.171 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. i. e. Interprete Cantero, Magnitudinem vero non pro ne∣cessitate, vel occasione sortita est, sed ubique ampla, sibique similis conspici∣tur, & magnitudinem pro incremento pulchritudinis habet, neque multas esse urbes dixeris dispersas, sed unam multis respondentem, eamque sibi confor∣mem, & concordem, nec aliter atque in humano corpore aptas toti partes ex∣hibentem, &c. Ita ut hujus inscriptionis Autor non vane & sine aliis ei suf∣fragantibus gloriatur Smyrnam omnium Asiaticarum urbium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vox 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non hic eâ, quâ olim signifi∣catione accipienda est. Primo enim eae solae urbes, quae aliis praebuerant origi∣nem, respectu illarum, quasi earundem matres, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabantur. Et

Page 66

sic apud m 1.172 Thucydidem Corinthus Corcyrae, & apud n 1.173 Dionysium Halicar∣nasseum Alba Romae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur; & non tantum urbes, sed etiam Regiones, unde coloniae progressae alicui civitati aut genti originem praebu∣erunt, respectu earum sic vocatas invenimus. o 1.174 Apud Strabonem enim Dry∣opidem Regionem Thessaliae tetrapolin sub Oetaeis montibus sitam Dryopū, qui in Peloponneso habitabant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse legimus, p 1.175 & Dionys. Hali∣carnasseus habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Frequentius vero, & significatione magis pro∣priâ solae civitates respectu Coloniarum Metropoles dicebantur. Sed cum a∣pud antiquos Graecos hae Metropoles Regionum, in quibus sitae erant, sem∣per urbes primariae essent, in iisque omnes publici conventus, concilia, sacri∣ficia pro totâ gente facta, & festa communia celebrarentur, inde obtinuit tan∣dem, sub Romanorum scilicet imperio, cum hic honos non antiquissimis civi∣tatibus, sed maximis & opulentissimis deferretur, ut quaecunque civitas alicu∣jus Provinciae regionis aut praecinctus, constituto ibi praetoris tribunali, facta erat primaria, quamvis nuperrime condita nullas emisisset colonias, mutuato ab iis titulo, qui antiquitus erant primariae, Metropolis diceretur. Et ea sola significatione videtur haec vox Romanis nota fuisse, atque ideo in eorum q 1.176 nu∣mismatibus nonnullas civitates simul Colonias & Metropoles appellari inveni∣mus, r 1.177 aliasque, quam primum conditae fuerunt, hoc titulo insignitas,s 1.178 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & non tantum civitates gentis alicujus aut praecinctus primas, sed alias etiā sub primis constitutas, si modo insigniores & bene frequentatae essent, Metropoles dictas notat Commentator in t 1.179 Cod. Theodos. eoque forsan sensu Philadelphia & Thyatira, quamvis nullius prae∣cinctus primae essent, Metropole 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 titulos habuere, eorumque ideo Episcopi in v 1.180 Apocalypsi inter Metropolitanos Asiae numerantur.

In quanam harum vocis acceptionum Smyrna Metropolis dicitur, non diffi∣cile est investigare. In prima enim Smyrna minime Metropolis fuit, cum omnium Ionicarum civitatum x 1.181 recentissime fuerat ab Ionibus habitata. Nec vero in secunda totius Asiae, quia usque ad Constantini tempora in Romanis Provinciis, & sic etiam in Asia multae Metropoles erant aequalis dignitatis, nec priusquam ille Imperator Romanum Imperium de novo ordinasset, in sin∣gulis Provinciis una tantum erat, ubi Praetor omnibus Provincialibus jus di∣cebat, Metropolis, y 1.182 sed singulae Provinciae in multas jurisdictiones, quae Con∣ventus dicebantur, divisae fuerunt, in singulisque earum una erat urbs cete∣ris insignior, quae primis nostrorum in Anglia comitatuum oppidis (quae The Assize Towns vocantur) non dissimilis Conventus caput fuit, ad quam Prae∣tor seu praefectus, eodem modo, quo ad ea prima Comitatuum oppida apud nostrates Judices Itinerarii, statis anni temporibus z 1.183 veniebat ad dicendum jus illius conventus incolis, qui sub ejus adventu omnes ad eam urbem congre∣gati fuerunt, inde{que} tota Regio unde hâc occasione conveniebant, Conventus dicebatur: maxime vero proprie & frequētissime urbs in qua hic congressus seu conventus celebratus fuerat eo nomine denotata erat, quae cum jurisdictio∣nis cujus incolae ad eam conveniebant, fuit semper urbs primaria esset, etiam Metropolis vocabatur. Atque ideo bene observat doctissimus a 1.184 Scaliger, vo∣ces Conventum & Metropolin promiscue acceptas fuisse, & Conventum Uti∣censem apud Tertullianum nihil aliud quam Uticae Metropolin significasse. Tales Metropoles seu Conventus in Gallia Ammianus Marcellinus 12. Sextus Rufus 14. recensent. In Hispania Plinius lib. 3. multas numerat, uti & in

Page 67

Asia lib. 5. inter quas una erat c 1.185 Smyrna, quae jurisdictionis seu praecinctus, qui Australem Aeolidis & Septentrionalem Ioniae partes continebat, caput fu∣it. Et hoc solo sensu, eo scilicet quem supra de secunda vocis acceptione agen∣tes explicavimus, hanc urbem hic in Marmore, ut & alibi, in d 1.186 numismatibus scilicet, eam aliasque Asiae civitates Metropoles dictas fuisse evidentissimum est. Nullo enim alio modo explicandum est, quomodo Smyrna▪ Pergamus, Laodicea, Sardes, Ephesus, aliaeque inter ejusdem Provinciae Asianae limites sitae Metropoles possunt appellari. Errat igitur e 1.187 vir Clarissimus, qui ut expli∣cet quomodo Smyrna & Ephesus, quae utraeque erant Ioniae civitates, Metro∣poles fuere, huic Asiae, illi Ioniae primatum attribuit. Sed si Ephesus Asiae prima esset, cur non etiam Ioniae? Hoc enim negare, idem mihi videtur, ac si dicerem Londinum Angliae, non vero Mediae saxae, aut Lutetiam Galliae, non vero Insulae Franciae urbes Primarias fuisse. Praeterea quis unquam di∣xerat Smyrnam totius Ioniae Metropolin fuisse? Omnium Ionicarum civita∣tum f 1.188 recentissima haec & nuperrime in Communitatem recepta, atque ideo summo inter eos honore indignissima. Nunquam Ioniae civitates Smyrnae festa, aut sacrificia communia, aut publica de tota gente concilia habuere; haec enim Ephesi semper g 1.189 celebrata fuerant: ubi etiam erat insignissimum h 1.190 Dianae Templum omnibus Ionibus commune▪ ad quod illi, eodem modo quo Judaei ad Templum Hierosolymitanum, ad deam colendam conveniebant, atque ideo haec sola, quamdiu libera erat Ionia, illius gentis Metropolis fuit; postea vero, quum Romani rerum potiti essent, i 1.191 Asia non per Regiones, sed Conventus dividebatur, & non quae olim Regionum, sed quae horum con∣ventuum capita fuerant, Metropoles deinde dicebantur: ob quarum dignita∣tem l 1.192 cum Episcopi, qui in iis sedebant, praeeminentiam quandam supra E∣piscopos inferiorum civitatum (his sponte concedentibus) adepti fuerint, omniumque Controversiarum, quae in minoribus per singulos conventus seu jurisdictiones Ecclesiis ortae erant, ob tantum eo tempore, quo Praetor jus dicebat, Christianorum ad Metropolin congressum, quos in iis dirimendis consulere, & determinationis testes adhibere poterant, judices maxime ido∣nei semper existimarentur; inde Episcoporum Metropolitanorum nomen & autoritas in inferiorum civitatum Episcopos habuit originem, quae in Eccle∣sia Christiana valde antiqua erat, atque ideo m 1.193 in Apocalypsi omnes Asiae Lydianae Ecclesiae per septem Metropolitanas repraesentantur. In Asia au∣tem Proconsulari multo plures fuere Metropoles▪ quae omnes diu erant di∣gnitate pares, nullâ earum à dominis n 1.194 Romanis aliis praelatâ, atque ideo saepe inter eas erant controversiae de Primatu, ut o 1.195 ex Dionis Chrysostomi, & p 1.196 Aristidis orationibus, quas ad eas sedandas dixerant, apparet; atque inde est secundum q 1.197 nonnullos, quod multae eorum in antiquis numismatibus se 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 gloriantur, quia scilicet hunc titulum nulli datum omnes arrogabant. Alii autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 opinantur idem esse ac 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, easque civitates, quae in numismatibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur, reve∣ra eo tempore, quo ea numismata cusa fuerant, totius Asiae Metropoles fu∣isse: & sic vocem interpretatur r 1.198 Vir Clarissimus supra laudatus, atque ideo dicit Smyrnam totius Asiae Metropolin fuisse, quia Smyrnaei in Marmore A∣rundeliano nondum edito 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur. Sed si ad hoc Marmor, aut ad Marm. 143, aut ad Append. Marm. 15. (quae Marmora Arundeliana sunt & ante hoc tempus inedita) ut credo respiciat (nam inter Marmora Arun∣deliana,

Page 68

quae Academiae nostrae dedit honoratissimus Comes Marescallus, in nullo alio aliquid tale invenio) foedissime iterum errat, quia in his Smyrna non dicitur absolute, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, prima Asiae civitas pulchritudine & magnitudine, i. e. pulcherrima & maxi∣ma. Quin ego numismata in quibus Asiae civitates 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur▪ aliter interpretor. Haec enim numismata eodem modo quo talia hisce nostris temporibus, non nisi magnis solemnitatibus aut ob actos Triumphos, aut Im∣peratorum nuptias, aut Templorum consecrationes, aut aliqua alia occasione, quam aut inscriptio, aut figura plerumque indicabat, celebratis edita fuere. In Asia autem frequentissimae horum edendorum occasiones erant festa com∣munia, & publica Sacra: atque ideo in plerisque Asiaticorum numismatibus Civitates, à quibus causa erant, s 1.199 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur, quia scilicet ea, cum hae alicujus festi aut Sacri certaminis in Imperatoris aut numinis alicujus honorem celebrati curatrices essent, in vulgus spargebantur. Maximum autem in Asia Festum, & ob cujus celebrationem praecipue Asiae civitates 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Commune Asiae: hoc enim in honorem Imperato∣ris celebratum fuit ab omnibus Asiae Proconsularis incolis, atque ideo civi∣tas ad quam ad hoc festum celebrandum conveniebant, quod, hoc totius Pro∣vinciae ad eam facto congressu, honorem, qui inter civitates Asiae summus e∣rat, consecuta earum Metropoleωs vice fungeretur, omnium primatum pro eo tempore sibi vindicans, ea tum in vulgus spargebat numismata, quibus se 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 gloriabatur, atque inde est, t 1.200 quod nunc Ephesus, nunc Smyr∣na, nunc Pergamus in antiquis numismatibus hoc titulo insigniuntur; in omnibus enim his, ceterisque aliis Provinciae civitatibus Metropolitanis ob∣servato quodam cyclo, per vices celebratum fuit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Smyrnae Marmor. III. & Marmor Farnesianum apud Gruterum, & Epistola Ecclesiae Smyrnensis de Martyrio Polycarpi; Ephesi Act. Apost. cap. 19. & Euseb. lib. 4. cap. 13. Pergami Aristidis Orat. ad civitates Asiae de Concordia, & in Phrygia Synnadae scilicet aut Apamiae ejusdem Aristidis Orat. Sac. 4. habitum fuisse testantur. Hae igitur civitates, cum in iis hic conventus celebratus fu∣erat, totius Provinciae, aliis autem temporibus tantum suarum jurisdictio∣num seu Conventuum, Primae & Metropoles fuere. Per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, igitur in Marmore intelligendum est, Smyrnam non totius Provinciae Me∣tropolin, sed tantum unam inter illius Metropoles fuisse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Imperatoribus Romanis per Imperii Provincias decernente Senatu Aras & Templa posita fuisse, & Sacros Ludos in eorum honorem institutos, & Hi∣storici, & alia prisci aevi monumenta testantur. Hoc olim in Romae urbis dominae honorem primo x 1.201 à Smyrnensibus, & deinde y 1.202 ab Alabandensibus fa∣ctum fuit, ab illisque ei summa adulatione Templa & Arae ponebantur, Lu∣dique Anniversarii ut Deae in eorum civitatibus celebrati fuere. Postea vero cum Roma inceperit servire, ad Imperatores hic cultus translatus fuit, z 1.203 qui primo in partem honoris, qui huic urbi olim dabatur, admissi illum tandem soli habuere. Hoc autem initium habuit temporibus Augusti, qui post victori∣am Actiacam a 1.204 Ephesiis, Nicaeis, Pergamenis, & Nicomediensibus Romae urbi & patri Julio conjunctim Templa ponere, & Sacros ludos celebrare iis peten∣tibus concesserat. Quod postquam semel factum fuerat, Provinciae exem∣plum secutae per omnium deinde Imperatorum tempora fere usque ad Con∣stantini Regnum b 1.205 magno saepe conatu petiere, & pro summo semper bene∣ficio habuere sibi jus dari, Imperatoris, qui tunc regnabat, Aras & Templa in aliqua suarum urbium consecrare, ubi communi nomine populi totius Pro∣vinciae honoris ejus causa & sacra facerent, & Ludos ederent. Tale Templum

Page 69

Lugduni in Gallia erat Augusto consecratum, & ara ad quam sexaginta popu∣los ad ludos in ejus honorem celebrandos convenire solitos refert c 1.206 Strabo. Tale etiam Athenis eidem Augusto d 1.207 Reges socii coeperant extruere. Tale e 1.208 Tiberio ab Asianis Smyrnae, Tale f 1.209 Adriano ab Aegyptiis Alexandriae, & in aliis Provinciis, ala tam his quam aliis Imperatoribus posita fuere tanto qui∣dem studio & adulatione, ut earum urbium incolae, qui hujusmodi Templa apud se haberent, non alio magis nomine superbirent, quam quod essent isto∣rum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 numinum aeditui, & Ludorum, qui in eorum honorem edeban∣tur, curatrices. Atque inde est, quod Smyrna hic in Marmore, uti & etiam ea, aliaeque Asiae civitates, quae aut Templa imperatoribus consecrata, aut jus ludos in eorum honorem edendi habuerunt, in antiquis g 1.210 nummis toties se 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse gloriantur. h 1.211 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim est aedituus, quem Titulum Smyr∣naei tunc primo obtinuisse videntur, cum i 1.212 Templum in honorem Tiberii con∣dendi privilegium, quod à Senatu Provinciae Asiae datum fuerat, illi prae omni∣bus aliis Asianis ejusdem Senatus decreto obtinuere. De voce 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 plura legas in iis quae infra annotantur ad Marmor 28.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, eandem Smyrnam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, apud Aristidem ora∣torem l 1.213 in loco, quem de pulchritudine Smyrnae agentes supra citavimus, inve∣nies appellatam.

De tempore, quando hoc Marmor exaratum fuit, jam restat inquirendum. Observat Seldenus in notis ad Marm. XXVIII. post Gallieni tempora desiisse civitates se 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellare. Gallieno igitur antiquius Marmor, in quo eo Titulo Smyrna insignitur, & tertia vice habuisse dicitur: atque ideo Adriano, cum illius tempore secundâ tantum vice Smyrna 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esset, recentius fuisse indicat Marmor XXVIII. Cui vero hujus intervalli parti prima Marmoris con∣secratio assignanda sit difficilius est determinare. Si post Terrae motum, qui Imperantibus M. Aurelio & L. Vero, m 1.214 Smyrnam totam destruxerat, aliquid ab antiqua illius urbis pulchritudine & magnitudine, ut credo detractum fu∣isset, ante hunc Terrae motum ex eo, quod Smyrna hic dicitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; & si per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 intelligendum sit hic Smyrnam gloriari se primam totius Asiae Metropolin fuisse, ut nonnulli scio sunt interpretaturi, ante Antonini Edictum, n 1.215 quo sancivit omnium Asiae Metropoleωn primam fore Ephesum, atque ideo circa initium illius Imperato∣ris conjectarem hoc Marmor primo positum fuisse.

Page 70

III. C. Ant. Septimii Publii Citharoedi Victoriae.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Idem, cum versione.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

Page 71

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

C. Ant. Septimius Publius, Per∣gamenus, Smyrnaeus, Athenien∣sis & Ephesius, Citharoedus, solus & primus, qui post homi∣nes natos vicit subscripta cer∣tamina. Smyrnae Olympia 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Adrianalia Romae II, Pu∣teolos II, Neapolim III, Actia II, ex Argis clypeum, Nemea III, omnia ordine continuo. Smyr∣nae commune Asiae, Pergami Augustalia III, Trajanalia, Aes∣culapia, Commodalia II, Py∣thia in Delphis, Ephesi Adria∣nalia,

Page 71

Ephesi ∷ Ephesia, Bar∣billea, Epidauri Aesculapia, A∣thenis Adrianalia, Sardis Chrysanthinum, Trallibus Py∣thia, Mileti Didymeia, Rhodo Halia II, Lacedaemonem, Man∣tineam. Omnia proposita prae∣mia sua habuere & fuere diffi∣cillima. Certavit sub modera∣tore C. Aelio Agathemero E∣phesio, Smyrnaeo & Pergame∣no, Citharoedo, Hieronice, & modis faciendis clarissimo, in omnibus benevolo; non aliter ac si naturalis pater fuisset.

Notae ad C. Ant. Septimii Publii Citharoedi Victo∣rias, seu Marmorum Oxoniensium III.

EVanuere ex Marmore, superiores elementorum septem primorum apices. Sed ex reliquiis inferiorum conjecturâ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. sub∣stituimus. Hujusmodi autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 qualis erat in agonibus Musicis Septimius noster Publius, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Saxeae Hiero∣nicarum descriptiones, ut vocantur Lycurgo, frequentes erant apud veteres. De eis autem videsis Scholiastem ad Pindari Olympiorum oden 7. & Marmor. 10. pagina 40. praeter ejusmodi alia aliquot apud Lipsium & Gruterum.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. A plurium civi∣tatum populis civitate donatus, tot habuit denominationes tum hieroni∣ces hic, tum moderator ejus C. Aelius Agathemerus. Sic Artemidorus & Daldianus erat & Ephesius, uti ipse testatur Onirocriticon, lib. 3. cap. 67. Sic alii.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Bini scilicet Smyrnae erant, sub Adriano, ago∣nes Olympici seu quinquennales; id est, Olympia bina, praeter ea, quae, pro Communis Asiae votis, ibi saepius celebrari solita; de quibus etiam mox. Ea quae sic simpliciter dicta sunt, atque ea quae Olympia Adriania, ab Adriano nempe sive instituta, sive concessa, nuncupabantur. Neque haec alia, ni fal∣lor, fuere, ab 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Smyrnaeorum, cujus, sub sequentis Inscriptionis finem, mentio est. Frequentia autem ejusmodi agonum à gliscente provin∣ciarum, postquam servituti egregie litare coeperant, adulatione sub Octavio duxit initium. Suetonius in ejus vita, cap. 59. Provinciarum pleraeque, super templa & aras, ludos quoque quinquennales pene oppidatim constituerun. Ex in∣dulto nimirum aut jussu Principali constituerunt provinciae, urbes, oppida. Unde indiscriminatim sive à Principe, sive à Provinciis, urbibus, oppidis, certamina instituta fuisse saepius dicebatur. De binis quae diximus Smyrnae

Page 72

Olympiis vide V. Cl. Claudium Salmasium ad Adrianum Spartiani. Adi item Hermodori illam Farnesianam, quae habetur in Lipsii Auctario & apud Grute∣rum est, pag. 314. & Philostratum in Polemonis Sophistae vita, praeter Pausa∣niam in Eliacorum primo & Philippi epigramma quod citat Petrus Faber A∣gonistici libro 3. cap. 27. Sed vero fallitur eruditissimus Faber, capite prae∣cedente, ubi Farnesianae inscriptionis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 de ludis in Antinoi hono∣rem institutis intelligenda esse, persuasum habet. Erant sane in Antinoi ho∣norem ludi gymnici alibi instituti. Atqui non Adriania dicta sunt, sed An∣tinoeia, de quibus etiam postea. Quid vero sibi heic velint notae illae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 omnino nescimus nos. Nodum mihi hactenus inextricabilem, solvant eru∣ditiores. Prima earum ita typis repraesentari debuit, ut superior, quae trans∣versa est linea, sinistro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apici conjungeretur, ac si T & H in unum coa∣luissent. De secunda 〈…〉〈…〉 sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive Hebraico 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non pror∣sus est dissimilis, & non 〈◊〉〈◊〉 in sequentibus etiam iterari videtur, vide, si placet, Gruterum in Inscriptionibus pag. 585. 2. & Nicolaum Alemannum ad Procopium pag. 42. Sed nos heic planissime caecutimus, quod fateri, ubi ali∣ter non suppetunt vires, nunquam pudet.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Romae, Athenis, Ephesi, Adrianalia vicit Septimius, quod testatur Marmor. Passim ferme certaminum sibi cognominum Autor fuit Adrianus. Xiphilinus; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Id ipsum Spartianus; In omnibus pene urbibus & aliquid aedifica∣vit, & ludos edidit.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Apud Puteolos Adriani memoriae sacravit Antoninus Pius quinquennale certamen & Flamines & Sodales, & multa alia quae ad honorem quasi numinis spectarent, quae verba sunt Spartiani. Illud 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Farnesia∣na dicitur seu Pialia, & certamen erat iselasticum. Hieronicis nempe jus erat singulare, dirutâ parte moenium, pompâ in urbem invehi. Videsis Ca∣saubonum & Salmasium ad Spartiani extremum, & Josephum Scaligerum 5. de Emendatione Temporum, pag. 447. Melphitana autem, quâ ad hanc rem utuntur, inscriptio est apud Gruterum pag. 254. n. 4. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hic memoratur etiam in Stationariorum Tyriorum Epistola, quem Gruterus ha∣bet pag. 1105. Stadium item hujus Agonis innuit Artemidorus Onirocriti∣corum lib. 1. cap. 28. ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 memorat, de cursore verba faciens, qui per inso∣mnium se luminibus orbatum esse vidit, atque victor evasit.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Augustalia agon hic dictus in Farnesiana, ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. Quinquennalis item erat & Octavio à Neapoli∣tanis, ut videtur, sacratus. Memoratur Statio, Suetonio, Senecae. Con∣sule si plura velis, P. Fabri Agonistici 3. cap. 26. & Scaligerum loco jam citato. Adde Julium Caesarem Capacium Historiae Neapolitanae, lib. 1. cap. 15.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Agon in Actio Apollini sacer erat; quem post victoriam Actia∣cam, conditâ urbe Nicopoli, instauravit Augustus; testibus Strabone & Di∣one. Videsis Fabrum loco nunc supra dicto, & Scaligerum 5 de Emendatione Temporum, capite de primo Agone Actiaco.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etiam Nemeos ludos ab Argivis celebrari solitos esse, in quibus cum clypeis decurrebant armati, constat; quales 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocavit Pindarus Isthmiorum primo. Romae item in vinea Car∣dinalis Carpensis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, corona circundatum exhibet Saxum quadratum. Vide Pausaniam in Eliacorum primo, Hyginum Fabula 170, & 273. quem in hujus agonis nomine depravatum recte emendavit V. Cl. Joan∣nes Meursius in Graecia Feriata, verbo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Eum item ibi consule. Adde Agonistici P. Fabri libri 2. caput 23. praeter Farnesianam illam seu Hermo∣doti, apud Gruterum, inscriptionem.

Page 73

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Commune scilicet Asiae, quod ex pluribus eisque ce∣lebrioribus Asiae civitatibus conflatum; velut ex Ephesiis, Smyrnaeis, Per∣gamenis, Milesiis, aliis, qui concordiam foventes & societatem, & sacris eam firmare studemes, communia Asiae sacra certamina in urbe, de qua sive in comitiis omnium convenerat, sive aliter decretum erat, celebrabant. Atque hisce praefuere puto, Asiarchae; de quibus ad Marmor proximum. Ita num∣mum Caracallae interpretatur Scaliger 5. de Emendatione Temporum. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Communia, in∣quit, tria, (unde unum item confectum) Thraciae celebrabant Pythia Thracia. Vide in Farnesiana, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 habetur a∣gon quinquennaliis apud Gruterum pag. 1094, 5. Certamina haec Commu∣nis Asiae ipsissima esse, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, apud Philostratum in vita Polemonis Sophistae, vix dubitare queo, pace viri doctissimi qui ad Spartia∣num haec eadem esse cum Adriani Olympicis ibi institutis obiter affirmat. Neque obest quod Polemoni & posteris ejus datum sit Adrianeis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu praesidere, & quod praesedit postea 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Decreto civitatis duntaxat Smyrnensis est perpetua illa praesidendi Adrianeis praerogativa da∣ta. Sed Communis Asiae sacris Commune item Asiae tantum, aut Senatus-consultum Romanum, aut rescriptum principale, non civitas aliqua singu∣laris eum praeficere, puto, potuit. Communia autem Asiae sacra haec fuere, opinor, uti alia saepius apud Graecos, Majora & Minora. Majora quae pentae∣terica, Minora quae Annua. De hac distinctione, uti etiam de 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in Far∣nesiana, paulo post plura.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Postquam Pergameni Templum Augusto sacrave∣rant, etiam iis permissum est ut sacros ludos, honori ejus ampliando, insti∣tuerent. Ita Dio lib. 51. Hi Augustalia seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicta, adeoque quod in Farnesiana legimus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, vertendum est, Similiter in Smyrna, Olympia, & Adria∣nalia Olympia, Pergamo Augustalia 3. Neque erat sane cur de Augustalibus illis, quae plane Pergami collocantur, ita solicitus esset vir magnus in 5. de Emen∣datione Temporum. Qui item alii sive Farnesianam edidere, sive vocabula, quae adtulimus, citarunt, male hactenus ea intellexerunt. Apud Gruterum pag. 109. legimus ex Sepulchro quod via Appia, 7 ab urbe miliari, visitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Adjecta est corona hederacca.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Spectacula, Parthica dicta, sacravit Adrianus Trajano; teste Xiphilmo. Ea Romae celebrari solita. Gymnasium etiam erat Romae, Tra∣jani opus, architecto Apollodoro. Utrum ad hoc an ad illa Trajanalium nomen heic spectet, non liquet.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Horum item in Farnesiana mentio. Et 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in alia, apud Gruterum pag. 410. n. 3. Atque etiam Aesculapia Smyr∣nae fuisse videntur. Aristides in Oratione sacra prima. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Tam Gy∣mnasium quam Templum in Gymnasio extructum Aesculapio forsan sacrum ibi erat.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Commodaliorum seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 mentio in Saxo Venetiis. Corona nempe ipsum vocabulum ΚΟΜΟΔΕΙΑ circumdat, sub Epigram∣mate in Achiristi athletae honorem. Vide Gruterum pag. 317. n. 1. Alibi, puto, apud Veteres, non occurunt. Instituta forte à Severo Imperatore Com∣modum in Divos referente.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ut Smyrnae Adrianalia Olympia erant, ita Ephesi, quae heic memorantur, nec alibi, puto, omnino praeterquam in Farnesiana; ubi habemus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In Festis deorum cognominibus enumerat Julius Pollux lib. 1. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vide item Meursium in Graeciae Feriatae

Page 74

lib. 3. de Ephesiis. Sed an ad hoc Dianae festum agon hic spectet, non constat.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In Farnesianae inscriptionis Editione Gruterianâ legimus ΒΑΒ∣ΒΙΛΔΗΑ quod ipsum in Lipsianâ, unde sumtum est, punctulis subnotatur, ac si de lectione inter exscribendum dubitatum fuisset. Marmor nostrum BAR∣BIΛΛHA habet manifesto, quod ut in BABBIΛΔHA sive quadratarii, sive ex∣scriptoris incuriâ migraret, non erat difficile. Sed non minus nescimus unde nomen hoc natum, quam hanc veram Marmoris nostri lectionem esse certo scimus. Vide lipsii Auctarium pag. 57. Hactenus Seldenus. Sed quod de o∣rigine nominis & agonis Barbilleorum profitetur se ignorasse vir eruditissimus, ex excerptis è Dione à doctissimo Valesio postquam Seldenus haec scripserat editis quam optime explicari potest; in illis enim de Vespasiano haec legun∣tur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Astrologos etiam urbe expu∣lit, etsi peritissimis eorum uteretur, ut in gratiam Barbillii cujusdam Astro∣logi Ephesiis sacrum Agonem celebrare concesserit, quod nulli alii civitati indulsit.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Haec memorat etiam Farnesiana. Alibi occurrere non memini.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Adrianalia Athenis habentur in Inscriptione illa de Achi∣risto apud Gruterum pag. 317. quam vide item apud Scaligerum ad numerum Eusebianum 2147, sed emendatiorem in Salmasii Notis ad Spartianum. Fa∣num Adriano Athenis sacratum est, Panellenion dictum; atque is 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu juxta idem (ut scribit Xiphilinus) Certamen instituit quod ipsa Adrianalia heic fuisse existimo. Neque cur Panellenia id nuncupatum esse censendum sit video, tametsi, eo quod Fanum Panellenium dicebatur, ideo & agonem cognominem fuisse velit vir doctissimus. Memorantur, opinor, haec sacra certamina cum aliis in Farnesiana Hermodori; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Viro summo qui tum in libris de Emendatione, tum ad Eusebium, quatuor haec vocabula unum agonem, adeoque ipsa tantum A∣drianalia Athenis denotâsse vult, nullus assensum praebeo. Quot vocabula, tot certamina magis innuuntur; atque omnia Athenis peracta. Per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Panathenaea Pentaeterica, seu majora intelligo. Nam Minora (quae & vetustiora erant) quotannis, seu post minorem periodum elapsam, celebra∣bantur. De utrisque vide quae supra notantur in Notis Historicis ad Graeco∣rum Epochas, praeter Harpocrationem, Suidam, & autorem argumenti Ora∣tionis Demosthenis adversus Midiam. Ut igitur justâ Certaminis distinctio∣ne expressior honoris Victori fieret accessio, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dici videntur, pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sen quinquennalibus. Neque ab alia ratione opinor 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. postea postea in eodem Saxo praefigitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quemadmodum enim Panathenaea (quo nomine signanter dicta sunt sacra Atheniensium, seu omnium qui Attici ruris accolae erant, Certamina Communia) & minora erant, & ma∣jora quae etiam quinqennalia; ita etiam in Asia minori, quae Atticos mores plerunque imbiberat, Communia sentiendum est sacra ad eundem modum quandoque divisa esse. Et Panionium, pro communibus Ionum sacris non dissimili notione legitur apud Philostratum in vita Apollonii lib. 4. cap. 2. Ita sit ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, pro quinquennalibus Communibus Asiae capienda sint, non pro quinque communibus seu Civitatibus Asiae, ut volunt aliqui. Ita recte à mi∣noribus etiam disterminata sunt. Olympia, quae in Farnesiana hoc loco se∣quuntur, Attica item erant, uti etiam Panellenia. Atque eorum origines A∣drianum seculis plurimis antevertunt. Videsis Scholiastem ad Pindari Olym∣pionicon Odem 7. Quin & Adrianalia ibi, Attica similiter puto erant; sed Athenarum nomine ideo forte minime notata quod, post Panathenaeorum

Page 75

mentionem, cetera, quae continenter sequuta sunt, ad Athenas pertinere, ne∣minem dubitaturum non immerito senserit is qui conscripsit.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etiam Chrysanthina Sardis occurrunt in illa Hermo∣dori. Item Nummus Alexandri Mammeae F. habet, ΧΡΥΣΑΝΘΙΝΑΣΑΡ∣ΔΙΑΝΩΝΤΡΙΣ ΝΕΩΚΟΡΩΝ, quod ex Occone discimus. Id ipsum in∣nuit Martianus Jurisconsultus ubi Certaminis Chrysanthiani meminit, L. 24. D. de Annuis legatis,

Cum erat certa pecunia, inquit Martianus, id est cen∣tum reipublicae Sardianorum (in nonnullis Editionibus Pandectarum, male legitur Sardinianorum) relicta per quadriennium Certaminis Chrysanthi∣ani, Divus Severus & Antoninus rescripserunt videri perpetuam pensitatio∣nem reliquisse testatorem per quadriennium, non in primum quadriennium.
Sed Chrysanthini potius legendum.
Et certamen inde nomen habuisse pu∣tat Faber, quod è floribus aureis Coronae sertave contexerentur, atque prae∣mii loco victoribus, sicut apud Tolosates poetico agone annuo argentei, praestarentur.
Apollinis oppidum in Chrysa, & quod de Chrysanthide ex Pausania adnotat Dionysius Gothofredus huc spectare mihi parum videntur. Aliis à Chrysanthio, nomine instituentis Lydio, nomen hoc certaminis ma∣nasse videtur. Certe & summi Lydiae, cujus urbs primaria Sardes, Pontisi∣cis, sub Juliani tempora, nomen erat. Et Certamina, sub nomine institu∣entium quandoque celebrari, non modo ex Adrianaliis liquet, verum etiam ex illo Lucii Titii Testamento apud Scaevolam L. 21. liberto D. de annuis Legatis sect. 3. Et sane 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sive Sacrorum in Lydia instaura∣tio diserte ab Eunapio, apud quem de Chrysanthio, utpote ejus praeceptore, complura legimus, tribuitur. Sed hic ita multo recentior est quam cui Certaminis, sub Severo eodem nomine celeberrimi, origo aut nominis ratio assignetur. Adi Cujacium lib. 23. observat 7. & Petrum Fabrum Agonistic. lib. 3. cap. 26.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Gymnasium, quod terraemotu Trallibus collapsum esse memorat Strabo, libro duodecimo, satis ostendit seculis vetustioribus certa∣mina ibi celebrari solita. Ad idem forte redintegratum spectant haec Pythia.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Apollini Didymaeo agonem sacrum fuisse, saltem ex illo nomine natum, non est cur dubitemus. Apollinis Didymaei oraculum in Branchidis apud Milesios, cultum habet Strabo, lib. 14. Stephanus de urbibus, Sozomenus Ecclesiasticae Historiae lib. 1. cap. 7. & Nicephorus Callistus lib. 7. cap. 45. De Didymaei nominis ratione consule Macrobium Saturnaliorum lib. 1. cap. 17. Neque de Didymaeis hisce alibi legisse me memini.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In Hermodori Farnesianâ legitur ΓΟΔΟΝΑΛΕΙΑ. Et tam recte in conficiendis ad Gruterum indicibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 inter sacra Certamina inde numerat magnus Scaliger, quam male in castigationibus ex ΠΟΔΟΝ ii 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 facit & ad ΑΣΚΛΗΓΕΙΑ, quod ibi praecedit, retrotrahit, ac si de cur∣su seu stadio Aesculapio sacro, locus foret intelligendus. Sed extra contro∣versiam esse puto aut quadratarium Farnesianae, pro Graeco 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ibi per∣peram incidisse, aut Lipsium exscriptorem fugientibus elementi apicibus dece∣ptum, pro ΠΟΔΟΝΑΛΕΙΑ, ΓΟΔΟΝ ΑΛΕΙΑ edidisse (uti videre est in e∣jus Auctario) quem secutus temere magis peccavit sive Gruterus, sive quis alius qui Latina versione Podonalia, quod verbum nihili est, substituit. Ad Rhodum plane pertinent haec Sacra: quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 &, ad aevi citerioris scriben∣di rationem, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eis dicta. Aristides in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Rhodios alloquens 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Ludos Halios, seu Agonem Haliorum pera∣getis. Haud alias forsan erat agon hic ab illo, qui Tlepolemus item vocatus Soli seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (unde nomen, ut videtur, ortum est) sacer erat, & Corpiaei mensis die 24 celebratus seu 6 die à Nemeis. Corona in eo praemium erat po∣pulea. Videsis Scholiasten ad Pyndari Olympionicas, Od. 7.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Farnesiana Hermodori habet, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. La∣cedaemonis

Page 176

etiam Hyacynthina memorantur Philostrato in vita Polemonis Sophistae.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Hinc emendanda est Farnesiana ubi ΔΙΑΝΤΙΝΕΙΑΝ, quod nihil omnino significat, occurrit. Doctissimus Petrus Faber ΔΙΑΝΤΙΝΟΙΑ ibi voluit substitui, Certamina nempe Antinoo sacra. Sed vocabuli sono de∣ceptus est. Rem ipsam tamen plane tetigit. Vide eum Agonistici lib. 3. cap. 27. Certissimum est ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΝ pro ΔΙΑΝΤΙΝΕΙΑΝ legi opor∣tere. Mantineae quinquennale certamen in Antinoi honorem ab Adriano in∣stitutum est. Hoc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum. Etenim patria An∣tinoi Bithynia erat. Bithyni autem ex Arcadibus ipsisque Mantiniensibus oriundi. Inde erat quod Mantinaea parentalia ejus annua haberi & sacrum Certamen quinquennale voluit Adrianus. Ita Pausanias in Arcadicis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Atque haec sunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Gruterum pag. 317. n. 1.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Id quod praemii loco dabatur victoribus, seu bravium, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 di∣ctum est. Nam certamina, obscuriora forsan compluria, praemia praeter exi∣stimationem, puto, alia non habuere, adeoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 minime fuere. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hoc sensu non semel legitur in Oraculis Sibyllinis. Omnes autem agones quibus praemia erant cujuscunque generis nominatim proposita, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erant. In iis aliquot duntaxat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Coronarii. Et ut à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, ita à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, pro eo quod est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nec tamen 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 alibi quam in Columna Farnesiana reperisse me memini. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 aliter Grammatici plerunque. Videsis Julium Pollucem sub extremum, lib. 3. Favorinum, id genus alios. Sed nemo me∣lius de hac re quam Petrus Faber in Agonistico lib. 2. cap. 9. & lib. 3. cap. 13. Adde Scaligerum de Emendatione, lib. 5. pag. 446. Quae ad hoc Marmor, ex∣ceptâ Pariochâ, quam de Barbillaeis addidimus, uti & quae ad primum Marmor, exceptâ Seleuci vitâ, annotantur, omnia sunt Seldeni.

Page 77

IV.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Claudius Agathemerus medicus hic jaceo, Omnigeni qui cognoveram praesentissimum remedium morbi. Commune hoc mihi est & aeque Myrtalae conjugi Monumentum; cum Piis autem nos sumus in Elysio.

V.

D. M. L. PONTIUS HELENUS MATRI SUAE JUNIAE SATURNINAE BENE MERENTI FECIT

VI.

D. M. L. ANNAIO FIRM. VIXIT ANNIS. V. M. II. D. VI. H VI. QUI NATUS EST NONIS JULIIS DEFUNCTUS EST IIII IDUS SEPTEMBRIS. ANNAIA FERU SA VERNAE SU O KARISSIMO.

Page 78

D. M. i. e. Diis Manibus, quas voces aut integras, aut abbreviate per pri∣mas literas eodem modo quo in his Marmoribus signatas in omnibus fere Mar∣moribus sepulchralibus Epitaphio praefixas invenimus. Iis apud Graecos re∣spondent, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae etiam abbreviate per primas suas literas Θ. K. frequentius exprimuntur, ut in Marmoribus nostris 28, & 143. ha∣bes exempla.

VII.

[illustration]

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

Page 79

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nos duo fratres, ô hospes▪ sub hoc tumulo Jacemus non assecuti liberos teneros. Hicesius, & ego recentem complens adolescentiam Hermippus frigidum hunc habemus Thalamum In orcum incidentes tenebricosum, nobilis vero Theudotus pater non pepercit gravi luctui. Mater vero infelix luget, sicut aliqua in ripis Halcyonis, lachrimas fundens lugubres. Matri tuae reliquit frater, orbata vero filiis Senilem vitae terminum implevit malum.

Page 80

VIII.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Nicephore bone vale.

Hoc Monumentum quoad Inscriptionem simile est iis quae apud Sicyoni∣os in usu fuisse tradit Pausanias lib. 2. ea enim sic describit. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Interprete A∣masaeo. Ad hunc ferme modum suorum cadavera condunt Sicyonii Corpus terrâ contegunt, deinde lapideâ basi extructâ columnas erigunt, iisque fa∣stigium imponunt, eo fere modo quo aquilas in Templis. Inscriptionem autem aliam addunt nullam, sed defunctum suo tantum nomine omissa patris mentione appellatum valere jubent.

Page 81

IX.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Acestime Demagorae filia Uxor vero Artemidori vale.

Page 82

X.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Populus Apolloniae Cephisophontis.

Page 83

XI.

SERVAEO SAGARI C. INGONIA EVCARPEA MARITO OPTIMO

XII.

D. M. LIVIAE CASTAE CONIVGI L. VALERIUS APRILIS FECIT ET SIBI

XIII.

D. M. M. CORNELIO PIO QVI. V. A. XIII. M. XI. D. V M. CORNELIVS ONESIMVS FILIO KARISSIMO FECIT.

QVI. V. A. XIII. M. XI. D. V. i. e. qui vixit Annis tredecim, Mensibus unde∣cim, Diebus quinque. Sic supra Marm. VI. habes, Annis. V. M. II. D. VI. H. VI. Lege ibi, Annis quinque, Mensibus duobus, diebus sex, horis sex.

XIV.

Sub capite mulieris Marmoreo pulcherrime exciso. SVLPICIA CAIINI.

XV.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 84

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Cosmetae magistratum gerente Sta Serapione Collidae filio Et Cosmetae magistratum gerente Casi Apollonio Stiriensi Sophronista Athenaeus Spendontis filius Eleusinius Ephebis Herculem ob victoriam in Eleusine.
Paedotribâ Abascanto filio Eumolpi Cephisiensi, anno 23.

Hoc Marmor Athenis positum fuisse, indeque huc allatum, Sophronistae Athenaei, & Steiriensis, Eleusinii, Cephesiensis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Atheniensium nomi∣na, & causa consecrationis illius, parta scilicet in agone Eleusinio victoria, in quo soli certabant Athenienses, satis convincunt. Locum habuit in uno è Gymnasiis, in eâque parte illius, ut ipsum indicat▪ Marmor, in quâ Ephebi exercebantur, Ephebo dictâ; atque ideo Cosmetarum & Paedotribae seu Gymnasiarchae nominibus, qui tempore consecrationis illius eorum exercitiis praeerant, signatur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Cosmorum Cretensium, qui decem erant, & non dissimile Ephoris Lacedaemoniorum tenuere imperium, fusius meminit Aristoteles Poli∣ticorum lib. 2. & de Protocosmis item Cretensibus plura habentur in saxis ve∣tustis ex Lytti Cretae urbis ruinis erutis, quae Typis mandavit Gruterus, pag. 1084. num. 8, 9, 10, &c. & pag. 1094. num. 5. An 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hic iidem fuerint cum Cosmis illis non satis perspectum habeo. Hactenus Seldenus. Sed quare putaret vir eruditissimus hos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eosdem fuisse cum Cosmis Cretensium nulla est ratio; non enim legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, atque ideo hic non de Cosmo, sed de Cōsmeta agitur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 autem non fuere in republica, ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Cretensium, sed tantum in Gymnasiis magistra∣tus. Eorum mentio in antiquis Marmoribus frequentius habetur, & vix un∣quam alibi: atque ideo ex his maxime intelligendum sit, quinam fuerat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 magistratus; apud Gruterum, in quibus de eo legitur, haec inveniuntur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. a 1.216 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 85

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
b 1.217 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
c 1.218〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c.
Cum bona fortuna. Sub Claudio A••••alo 〈◊〉〈◊〉, Cosmeta Epheborum fuit Sacerdos Dei & Deae Irenaeus Paeaniensis, Ephebus factus erat ejus

Page 85

filius Dionysius Irenaei fil. Paeanien sis, Gymnasiarcha erat Ephebo rum hujus anni Flavius Stratolaus Phylasius, fuerunt Ephebi ducenti et duo In certamine lampadifero vincens iis qui simul Ephebi erant cippum posuit O tigides filius Pantoni filii Tychidae Athmoniensis.
Sub Theone Archonte Cosmetâ Dio nysio; Marcus Anaphlystius gymnasiarcham egit.
Cosmetâ Plutarcho Acharnensi posuit Acheristus cippum, &c.

Exceptis his Marmoribus in solo Erotiano vocem invenies; dicit autem ille in Lexic. Hippocr. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 igitur erant boni ordinis & modestiae Epheborum in Gymnasiis curatores; vox enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 utrumque, tam modestiam scilicet quam bonum ordinem significat. Athenis autem fuisse Magistratum, qui curabat, ne quid contra modestiam & pudicitiam puerorum & Epheborum in Gymnasiis fieret, testatur d 1.219 Aes∣chines.

Page 86

Cum enim e 1.220 Athenienses Paederastiae pessime dediti fuerint, hor∣rendumque illud lasciviae genus maxime iis in voluptate esset, atque ideo f 1.221 Gymnasia frequentare, & exercitiis, in quibus adolescentes certabant nudi, interesse eos maxime delectabat, ibique saepissime inceperint corrumpere, quos libidini suae subjiciebant, juvenes; g 1.222 Leges de praeservanda puerorum & Epheborum pudicitiâ latae erant severissimae, ne scilicet Gymnasiarchae ante ortum solis scholam aperirent▪ ut clauderent ante occasum, ut puerorum Gymnasiarchae nullum adultum in scholam admitterent, praesertim dum fe∣sta 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 celebrarentur (in quibus multa lascive agi solita testatur h 1.223 Diogenes Cynicus) sub poena capitali▪ Ut hae leges ceteraeque omnes in hunc finem latae observarentur, magistratus creabatur, cui incumbebat hoc cura∣re, illeque videtur fuisse 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, de quo in Marmore agitur, atque ideo, cum illius munus esset omnibus aliis Gymnasiorum curatoribus praeesse, ca∣vereque, ut juvenes sub eorum tutelâ modeste & pudice agerent, & ut omnia secundum leges fierent, prae omnibus, qui in Gymnasiis aliquod munus exer∣cebant, tam in hoc quam in aliis Marmoribus primus nominatur.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Hinc apparet duos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse, quod notat i 1.224 Pe∣titus, dicitque unum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & alterum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuisse, & hunc esse, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (ut in primo Marmore è Grutero) & illum, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 simplici∣ter (ut in secundo Marmore è Grutero) appellatur. Sed quamvis hoc forsan verissimum sit, observandum tamen est, illum de Cosmetis haec sine ull au∣toritate asseruisse, cum nulla omnino nisi ex hoc Marmore, quod Petitus nunquam viderat, habenda sit, unde constare possit eos duos fuisse. Forsan vo∣culis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae Seldenus non explicavit, voces, quae diversas horum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Provincias distinguunt, abbreviate signantur, cum quid aliud ea hic denotant, non omnino possum conjectare.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Apollonio▪ Stiriensi seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Stiriensis popula∣ri: in more enim erat Atheniensibus semper fere post nomen, cujus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 e∣rant, adjungere. Atque ideo l 1.225 Themistocles 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. populo Phreari∣ensis. m 1.226 Pericles 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. populo Cholargensis. n Aristides & Socrates 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. populo Alopecenses dicebantur, & sic Apollonius hic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 o 1.227 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Atticae Tribus Pandionidis, cujus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 populares etiam erant p 1.228 Theramenes, q 1.229 qui unus è triginta erat, qui post captas à Ly∣sandro Athenas urbi praeerant, & r 1.230 Thrasybulus, s 1.231 qui expulsis his Triginta patriam ab eorum Tyrannide liberavit, & a scriptoribus pariter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 di∣cuntur. Ab hoc populo t 1.232 urbs Stiris in Phocide nomen habuit, quod ex iis, qui duce Peteo Ornei filio Atheniensi hanc urbem condidere, plerique Stiri∣enses fuerunt.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Seldenus habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sed in Marmore manifeste legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sine literâ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Lacunam in initio lineae duabus literis recipiendis aequalem, literis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 suppleo, legoque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Sophronista Athenaeus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim non est Atheniensis, ut interpretatur Seldenus, sed nomen viri, ut ex adjunctis constare observavit vir in omni doctrina summus v 1.233 Reverendus Episcopus Cestrensis. x 1.234 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 igitur magistratum denotat, quem Athenaeus Eleusinius gesserat, cum hoc signum

Page 87

consecrasset. y 1.235 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim Athenis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Sophronistae Athe∣nis erant magistratus quidam populi suffragiis creati numero decim per singu∣las tribus, curam vero gerebant pudicitiae adolescentum. Idem igitur erat Sophronista in tribu sua, quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Gymnasio: atque inde est quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud z 1.236 Thucydidem aliosque, castigatorem seu monitorem signifi∣cat, cum allusione scilicet ad hunc magistratum, cujus Athenis munus erat juvenum mores corrigere, eosque quoties deliquerint, officii monere.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. a 1.237 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim Atticae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat Tri∣bus Hipothoontidis, & urbs etiam totius Atticae post Athenas maxima, & ob Templum Cereris, & mysteria ibi celebrata olim insignissima: de ea Lege b 1.238 Pausaniam, & è modernis c 1.239 Johannem Meursium.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Hinc apparet signum hoc in Ephebeo, in ea scilicet Gymna∣sii parte, ubi Ephebi exercebantur, locum habuisse. d 1.240 Ephebi autem diceban∣tur juvenes, qui sub primis erant pubertatis annis. Varii enim erant aetatum gradus apud Athenienses: quam subito enim eorum filii in album 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in∣scripti in Tribus admittebantur, utpote jam Athenienses facti, publicis Ma∣gistris instituendi traditi fuere, sub quibus in Gymnasii loco 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 di∣cto e 1.241 literis tantum, musicis, & palaestris exerciti usque ad decimum octavum aetatis annum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur: eo f 1.242 autem completo in superiorem classem promoti, g 1.243 & ad tractanda arma admissi, h 1.244 per duos deinde annos Ephebi di∣cebantur, quibus robustioribus exercitiis & artibus bellicis, utpote, i 1.245 qui jam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 si quid ibi ingruente hoste gereretur bellum, tenebantur militare, studium & operam dabant, iisque sub proprio Gymnasiarchâ, l 1.246 qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, instructi erant, donec tandem completo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tem∣pore post annum vigesimum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 facti, m 1.247 & Lexiarchico inscripti, inter vi∣ros deinde omnibus eorum privilegiis donati inceperant numerari. Sed de his aetatum gradibus contraria tradit Censorinus; dicit enim ille n de tertia aetate adolescentulorum tres gradus esse factos in Graecia, priusquam ad vi∣ros perveniatur, quod vocent annorum quatuordecim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 au∣tem quindecim, dein sedecim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, tunc septendecim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, cum quo etiam conveniunt Aristoteles o 1.248 apud Scholiastem Aristophanis, & p 1.249 Artemi∣dorus, quod hic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tempus per unum tantum annum durasse, & ille à decimo sexto aetatis anno id initium habuisse dicunt, nisi forte, q 1.250 ut opinatur Petitus, apud Scholiastem Aristophanis pro literis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sint restituendae. Sed diversa haec ab his autoribus tradita bene conciliari possunt, si eos ad diversa tempora, aut diversas civitates, in quibus diversi mores obtinuere, suppona∣mus respexisse. Athenis vero olim decimo octavo aetatis anno Ephebos primo factos, & ad militiam admissos fuisse, istius civitatis incolarum fi∣lios, cum à plerisque autoribus tradatur, iisque fide dignissimis, videtur ve∣rissimum.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Imaginem Herculis in Gymnasiis consecrare apud antiquos frequentissimum fuit (de qua re vide r 1.251 Petrum Fabrum) s 1.252 Hercules enim fuit Gymnicorum agonum Deus, & primus inventor, atque ideo t 1.253 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Post victoriam in certamine Eleusinio par∣tam. Gymnicum enim certamen erat in urbe Eleusine tempore celebratio∣nis

Page 88

mysteriorum singulis quinquenniis propositum: de eo vide, quae infra an∣notavimus ad Ep. Mar. 17. Athenaeus autem Sophronista, cum in hoc certa∣mine victor extitisset, hanc Herculis imaginem, aut ab votum aliquod inter certandum ei Deo factum, aut in victoriae ostentationem, videtur consecrasse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Paedotribae seu Gymnasiarchae munere fun∣gente Abascanto; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim idem quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 idem quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 significat; quamvis enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 primo & sensu stricto solum Gymnasiarcham puerorum, eumque v 1.254 qui hos jaculandi arte, aliisque exercitiis instituerat, significasset, postea tamen aeque latam ac 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 significationem obtinuit, cum eoque promiscue usurpatur pro quocunque exercitiorum in Gymnasiis magistro, atque id x 1.255 Pollux habet, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & Hesychius, & Suidas 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, z 1.256 & Alexander Aphrodisiensis dicit, Athletas, antequam luctatum ve∣niant, oleo praemolliri 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· voces igitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, eandem habent significationem, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 idem est qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Gymnasiarchae autem in singulis Gymnasiis multi fuere, alius enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, alius 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, alius in Palestrâ, aliique in aliis exerci∣tiis Gymnasiarchae seu Paedotribae erant. Abascantum autem, de quo hoc a∣gitur, ex eo, quod hoc Herculis signum Ephebis donatur, in eorumque scholâ, ut videtur, positum fuisset, Epheborum Gymnasiarcham fuisse manifestum est; eos enim proprium in Gymnasio locum, ubi exercebantur, a 1.257 Theophra∣stus, & b 1.258 Vitruvius, & proprium Gymnasiarcham c 1.259 Arrianus in Epicteum, & Marmor è Grutero supra allatum, in quo Flavius Statolaus Epheborum Gy∣mnasiarcha dicitur, testantur habuisse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Populo Cephisiensis d 1.260 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim, seu ut rectius scribi debuerat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, erat Atticae tribus Erichtheidis, cujus popularis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur.

y 1.261

Page 89

XVI.

I.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...........〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ..........〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ......〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .......〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉... ...〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Multa delentur.
II.
....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 . . . . 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ..〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 . . . . . . . . . . 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
III.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 . . . . .〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.. Cetera delentur.

Page 90

Exarata haec sunt in Marmore fere quadratae formae, & in tres columnas di∣viso, in quarum primâ ea habentur, quae in initio sub numero .I. posuimus multis in fine erasis. In secunda omnia fere evanida sunt praeter ea, quae sub Num. II. posita in fine columnae leguntur. In tertia vero columnâ paucio∣ra desiderantur, ex ea enim omnia sub Num. III. habes transcripta, nisi pauca sub fine, quae fracto Marmore videntur deesse. De tempore quando hoc Marmor exaratum fuit non possum conjectare, antiquitate vero valde exesum est, & jam in plerisque locis vix legendum; atque ideo multa eorum, quae su∣pra habes, etiam desiderata essent, nisi, quae inde transcripsit, cum li∣terae minus evanidae essent, communicasset nobis Dominus Isaacus Vossius, vir in omni literaturâ stupendè doctus, & patre suo major, qui Angliam no∣stram, cujus jam est inquilina, Ecclesiae Windeloriae ob ingentia merita erga rempublicam literariam & Regiam familiam Praebendarius nuper constitutus, & aevum suum ornat. Marmor continet nomina eorum, qui ad publicum a∣liquod aedificium opes suas contribuere▪ in more enim fuisse antiquis Gymna∣sia, Balnea, Templa, aliaque publica opera junctis symbolis aedificare, & nomina eorum, qui ad ea aliquid contribuere in columnis incisa, in insigniori aliquo novi aedificii loco publicare, & sic ad posteros transmittere, testan∣tur multa ex antiquis Marmoribus, & è nostris Marm. 28. & 80. De qua re etiam vide a 1.262 Diogenem Laertium, qui è tali columna, quae continebat no∣mina eorum, qui Balnei conditores fuere, probat Zenonem Philosophum Cittiensem fuisse, in ea enim inscriptus Cittiensis dicebatur. Cum vero hoc Marmor tantum propria nomina contineat, nec versione, nec ulteriori ex∣plicatione mihi indigere videtur.

XVII.

D. M. CAECILIA AMPELIS CAECI LIAE TREPTINI FI LIAE PIENTISSIMAE

XVIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉....... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
Menas filius Menae filii Hegesarchi praepa ravit hanc locu lam ....... Patri & sibi & posteris suis.

Page 91

XIX.

DIS. MANIBVS. ANCHARIAE. AMPELIDI. FECERUNT, M. ANTONIVS. M. ANTONI. M. F. FLORI LIBERTI. APRILIS. LIBERTVS. POTHINVS. CONIVGI. SVAE. CARISSIMAE. BENE MERITAE. DE. SE. ET. M. ANTONIVS ANTONI. POTHINI. FILIVS. CLAVD. JVSTVS. MATRI. SVAE PIISSIMAE. ADQVE INDVLGENTISSIMAE.

XX.

D. M. CAVLIAE. EVPOLIDI CONIVG: BEN. MER. SIX. CAVLIVS. MARSIC. FECIT.

XXI.

Q. APPVLEIVS. Q. L. SALVIVS. VICELIA. M. L. ARESCVSA. Q. APPVLEIVS. Q. L. NICO. M. VICELIVS. M. L. SERVIVS. PATRONVS. ARESCVSAES.

XXII.

D. M. ATANIAE. NOE MATRI. ET IVLIAE. LVPAE. AVIAE. BENE. MERENTIBVS. ATANIA. FIRMINA. FECIT.

XXIII.

L. SESTIVS. SOTERICVS. SIBI. ET. SESTIAE. PRISCAE. COLLIBERTAE. ET. CONIVGI. SVAE. BENE. MERENTI. CVM. QVA. VIXIT. ANNIS. XXX. DE. QVA. NIHIL. DOLVIT. NISI. MORTE. ET. T. TITIO. BASSO. AMICO. SVO. HOMINI. OPTIMO. ET. SINGVLARIS. EXSEMPLI. ET. LIBERTIS. LIBERTABVSQVE. SVIS. POSTERISQVE. EORVM. IN FRONTE. P. XII. IN AGRO. P. XII.

XXIV.

BONAE. DEAE. VENERI. CNIDIAE. D. IVNIVS. ANNIANVS. HYMENAEVS. ET. INVICTA. SPIRA. ET. HAEDIMIANA.

Inscripta sunt haec in superiori ostii parte, quod in fronte erat Fani Veneri Cnidiae consecrati, Venus autem Cnidia à Cnido a 1.263 urbe Doridis in Caria, ubi colebatur, eodem modo quo etiam b 1.264 Paphia & c 1.265 Erycina à Papho Cypri & Eryce Siciliae urbibus, appellata fuit; in iis enim Templa habuit, & prae aliis numinibus colebatur. Frequentissimū enim fuit apud antiquos Diis Deabus{que} suis attributa dare ab urbibus ubi maxime colebantur sumta; atque ideo Jupi∣ter d 1.266 Olympius, e 1.267 Larissaeus, f 1.268 Lycaeus, & g 1.269 Capitolinus; Juno h 1.270 Argiva, i 1.271 Sa∣mia, & l 1.272 Lacedaemonia; Apollo m 1.273 Pythius, m 1.274 Delphicus, n 1.275 Ismenius, & o 1.276 Grynaeus; Venus p 1.277 Cytherea, q 1.278 Erycina, r 1.279 Paphia, s 1.280 Cnidia, & t 1.281 Olympia cognominabantur. Veneris autem notissima attributa erant Paphia, & Cnidia, atque ideo Horatius habet,

u 1.282 O Venus Regina Cnidi Paphique.
Paphii enim x 1.283 antiquissimi Graecorum erant, qui hanc Deam coluere: ejus cul∣tum illi ab Ascalonitis, Ascalonitae vero ab Assyriis primis hujus Deae cultori∣bus

Page 92

accepere; à Paphiis autem ad alios Graecos transmissus fuit; & uti in aliis urbibus, sic etiam y 1.284 Cnidi Templum habuit; quando vero ibi Dea primo coli coeperat, non satis constat. Religionem autem illius in eo loco maxime au∣xit statua ejus à Praxitele ibi consecrata, eaque primo effecit, ut Veneris Cni∣diae nomen per Graeciam celebraretur, z 1.285 Perfectissimum enim hoc per totum orbem artis statuariae opus ab antiquis Graecis existimabatur, atque ideo mul∣tos Veneris cultores Cnidum traxit, effecitque ut ibi potissimum Dea colere∣tur. Statua haec tota nuda erat, nisi quod alterâ manu pudenda obtegerit, eam a 1.286 Praxiteles ad imaginem Cratinae Meretricis suae dicitur effinxisse, tantaeque pulchritudinis fecisse, ut eam à nobili quodam adolescente aliquando perdite amatam, ab eoque concubitu pollutam b 1.287 tradunt; eam & Templum in quo posita fuit prolixius describit c 1.288 Lucianus, quem vide. Haec autem Dea sub titulo Veneris Cnidiae non tantum Cnidi, sed aliis etiam in urbibus colebatur. Apud antiquos enim Graecos in more fuit, quoties aliquod numen excellen∣tiori modo in aliqua civitate coleretur, illud sub titulo ab ea civitate accepto in aliis etiam civitatibus colere, eique Templa condere. Sic Diana Ephesina d 1.289 Massiliae, & e 1.290 Mantineae; sic f 1.291 Apollo Grynaeus, & f 1.292 Apollo Pythius Athe∣nis; sic Venus g 1.293 Erycina Romae Templa habuere; & sic Venus Cnidia in aliis urbibus praeter Cnidum colebatur. De Templo, quod ea Athenis habuit, sic scribit h 1.294 Pausanias, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i, e. Prope mare vero Conon extruxit Veneris Templum, postquam Triremes Lacedaemoniorum ad Cnidum in Cariae Chersonneso pro∣fligaverat; Cnidii enim maxime colunt Venerem, & apud eos sunt Templa Deae. Antiquissimum eorum erat Veneris Doritidis, post hoc aliud Veneris A∣craeae, novissimum vero Deae, quam Cnidiam plerique, ipsi vero Cnidii Eu∣ploeam Venerem appellant. An vero Templum hoc supra cujus ostium haec scri∣pta erant, quae in nostro Marmore habentur, Athenis, seu Romae, seu in ali∣qua alia civitate erat à D. Junio, Anniano Hymenaeo, Invictâ Spirâ, & Hae∣dimiaenâ conditum, cum nescimus, unde Marmor huc allatum fuerat, nobis non omnino constat.

XXV.

D. M. CLAVDIAE VENERI AECONIVGI SANC TISSIMAE. Q. IN STEIVS PROBATVS SIBI SVISQVE POSTERISQVE EORVM.

XXVI.

D. M. RESTITVTO.

XXVII.

DIS MANIBVS POMPONIO MODESTO.

Page 93

XXVIII. Donariorum ad gymnasii, ut videtur, Smyrnensis ornatum recensio; sed mutila.

................................... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.* 1.295

Page 94

Idem, cum versione.

................. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 95

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

............................. Sub cujus praetura polliciti sunt; Cl. Bassus certaminum praeses Nemesium Dearum pa∣latium tegere, Fuscus, opus facere minarum VII. Chersi∣phron Asiarcha hortos ad palmetum, Lucius Pompeius in palmetum Minas V. Lucius Vestinus eam Palatii partem tegere, quae curiae proximat, & ostia aenea facere, Smaragdus Prytanis Fortunae fanum extruere in palmeto, Clau∣dianus Prytanis inaurare te∣ctum loci ungendis Senatori∣bus destinati. Et alii in tem∣pli pulvinar seu locum suppli∣candi Columnam cum capi∣tulo tortili. Nymphidia sa∣cerdos summa, Cl. Artemil∣la, Cl. Polla, Claudia Niceta, Theudianus Stephanephorus II. Fl. Asclepia, Isidorus Sophi∣sta, Antonia Magna, Cl. Aristi∣on, Albidia Magna Minam I. Cl. Hedia Minam I. Cl. Charis Minam I. Cl. Leontion Minam I. Cl. Aurelia Columnas striatas, cum capitulis tortilibus, in Palmetum, LII. Qui nuper af∣fuere Judaei Minam I. Me∣trodorus Nicanoris F. Dice∣nus in Palmetum, Denario∣rum VII M. F. Murmus & Cilianus Minas II. & quae accepimus à Domino Caesare

Page 95

Adriano per Antonium Po∣lemonem, secundum nempe Senatusconsultum, quo tem∣pore bis aeditui eramus, Cer∣tamen sacrum, Immunitatem, Theologos, Hymnorum can∣tores, Myriadas centum quin∣quaginta, Columnas in un∣gendi locum Synnadaeas DC∣CCII. Numidicas XX. Por∣phyritas XC. Sed constructū est etiam Solarium in Gymna∣sio à Sexto Pontifice summo.

Notae ad Smyrnensem Donariorum, in Gymnasii ornatum, Recensionem.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nemesium Fanum occurrit apud Pausaniam sub Achaico∣rum initio; idque ut Smyrnaeorum praesertim tutelarium Numi∣num. Et de Smyrnaeis ille. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nemeses plures, pro una, statuunt; & earum matrem esse Noctem.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Asiarchae erant, qui ludis Theatralibus, certaminibus, seu spectaculis aliis, in Deorum honorem haberi solitis, praeerant; uti etiam Bithynarchae, Syriarchae, Lyciarchae, Phoenicarchae, Cappadocarchae, & id genus ceteri, quorum nomen votiva Festivitatis solennia dedicavit, ut aiunt Ho∣norius & Theodosius A A. in constitutione de Expensis Ludorum C. Theodos. lib. 15. tit. 9. L. 2. Horum functio Asiarchia, Bithynarchia, Lyciarchia, Cappadocarchia dicebatur. Etiam Munerarius, quod munera seu spectacula edebat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vertitur Ruffino in S. Polycarpi martyrio apud Eusebium lib. 4. cap. 14. Quod vero spectacula seu munera, quibus praeerant, sacra e∣rant, ideo Sacerdotes indigitati sunt. Quin à ratione, tum nominis, tum dignitatis, quae eminentior erat, & honoris eximii; Praesides etiam vocaban∣tur, & functio tam Praesidatus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu Praefectura, quam Sacer∣dotium denominantis Provinciae nuncupari solebat. Id videre est apud Papi∣nianum, L. 8. D. tit. de Vacatione & excusatione Munerum, Ulpianum L. 6. sect. 14. D. tit. de Excusationibus & Strabonem lib. 4. ubi de Trallibus agit & paulo post ubi de Lyciis.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, Lyciorum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, primo eligitur Lyciarcha; postmodum etiam qui sunt ceteri reipublicae magistratus.
Nec erat sane cur vir summus, non tam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, dici voluerit hanc dignitatem, ad Strabonis locum ubi de Trallibus loquitur. Inde etiam Principes dicti. Nam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in Actis Apostolorum cap. 19. commate 31. in vulgata editione quidam de principibus Asiae redditur; idque recte satis, puto, utcunque non sine reprehensione à nonnullis id excipiatur. Eodem ipso sensu Syrus

Page 96

ibi habet, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & Arabs 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Utrumque Principes Asiae de∣notat. Sed Principum vocabulum, uti etiam ejusdem notio in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ex singulari usu loquendi, ad Asiam simul & ad sacra spectacula restringebatur; non aliter fere ac Princeps in Principe Dalmatiarum aliarumque sub inclinante imperio Romano provinciarum, singulari notione, provincias simul & acta tantum judiciorum Praefectorum praetorio, Comitum Provinciarum & hujus∣modi aliorum quibus suberat, respexit. De ea re videsis Cassiodorum lib▪ 7. Formulam 24. & utriusque Imperii Notitiam. Ita 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & Primates Provinciarum Christianis dicuntur sacrorum antistites sum∣mi; nullâ tamen, in nominis notatione, sacrorum ratione expressâ. Galli∣ca autem versio tuto in Actis retinet Asiarques. Sed vero & eadem vocabula tam Principes quam Sacerdotes saepius alias significant. Ebraeis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 utrosque denotat. Et tam Athenis, quam Romae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Regem fuisse qui sacris duntaxat praeerat, nemo nescit. Indiscriminatim etiam Pontifex Romanus Rex & Papa ab Arabico autore Geographiae Nubiensis appellatur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 "In urbe Romae sunt aedes Regis qui Papa voca∣tur. Locus est in parte 2. climatis 5. Alia sunt obvia quae huc spectant. Cer∣tamina autem sive alia spectacula quibus praeerant sacri hujusmodi Gentium praesides seu Principes (hac notione) provinciarum, ea, puto, erant quae à singularum Gentium aut Provinciarum Communibus, statis temporibus, Diis peragebantur. Et qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Communis Asiae ita propriae dictae, hujusmodi sacris (de quibus supra, ubi de Adrianaliis Atheniensibus) praefe∣ctus est, is Asiarcha dicebatur, uti qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sacris, Syriarcha. Ita Lyciarcha, reliqui. Communis autem Asiae, seu urbium (ex quibus, pro partium studiis conflatum est id quod Communis Asiae nomen obtinebat; quod idem est) id genus sacra, in Asianarum aliqua civitatum eminentissima haberi solebant: unde Asiarcharum Ephesi mentio in Actis Apostolorum, & Smyrnae in Policarpi martyrio. Ubi enim sacra celebrata erant, ut ibi officio suo fungerentur necesse erat sacrorum hi praesides; in comitiis scilicet, ut vi∣detur, sive à Communis procuratoribus sive à civitatibus in quibus praeerant, sive alias undecunque legitime electi. Et sane auctor sanctus ubi Asiarcharum Ephesi meminit, Demetrii Fabri argentarii verba perinde refert, ac si ipsissi∣mum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Commune Asiae, pro ritu provinciae, communibus sa∣cris celebrandis adfuisse expressissime docere voluisset. Locus est Actorum ca∣pite 19. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit Demetrius, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Et videtis & auditis quod non solum Ephesi, sed pene totius Asiae Paulus hic suadens avertit multam turbam, dicens non esse Deos qui manibus fiunt.
Monet non modo Ephesiorum, sed & ceterorum ferme omnium totius Asiae (sic proprie dictae) incolas, tunc temporis Ephesi à D. Paulo in persuasionem novam tractos. Tot nimirum civitatum singulari∣um cives, pro more, ad Communis sacra peragenda convenerant, ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ferme tota Asia non injuria dicerentur. Id quod inprimis etiam adstruit Syrus, qui pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. habet 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉
Sed etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Communi Asiae per∣suasit iste Paulus atque illud pervertit.
Nec quid rectius ibi sonat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu multitudo plerunque vertitur, notione haud discrepante. Neque aliter intelligo Eusebium, ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ait, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sacram Polycarpo exprobrasse doctrinam & Philippo Asiarchae inclamasse ut Leonem, qui discerperet virum sanctum, emitteret. Ruffinus vertit,
Universa multitudo tam Gentilium quam Judaeorum Smyr∣nensium civitatis. Rectius forsan; Commune Gentium & Judaeorum quod Smyrnae tunc agebat.
Civitates enim, ex quibus Commune seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 conflatum, illuc, ad Communis sacra spectacula celebranda, commigrave∣rant.

Page 97

Similiter pronuntiandum est de aliarum Gentium seu provinciarum, sive Asiarchis, sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Videsis porro Gruterum, pag. 415. n. 1. 410. n. 3. & 1025. n. 4. de 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Galatiae & Galatarcha, & de Asiarcha, pag. 522. 1. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud eundem non alio sensu usurpari videtur, quam pro eo quod est 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sacris ejusmodi praeesse. Praeter ea quae citavi∣mus consulas etiam de Dignitatis genere, C. tit. de Naturalibus liberis L. 1. Tit. de Officio Comitis Orientis L. unica, C. Theodos. lib. 6. tit. 3. de Praediis Senatorum L. 1. & lib. 12. tit. 1. de Decurionibus L. 103. Adi item Cujacium lib. 2. Observat. 13. Antonium Augustinum ad Modestinum, Pe∣trum Fabrum Agonistici, lib. 1. cap. 18. & lib. 3. Semestrium cap. 1. Ga∣brielem Albaspinum lib. 1. Observat. 22. In desuetudinem, cum ceteris Gen∣tium sacerdotiis, tandem abiit haec dignitas. Et postrema ejus, ut scilicet quae evanuerat, mentio apud veteres, est, ni fallor, in Justiniani Novella 89. S. Laurentium Archilevitam vocat, apud Prudentium, Praefectus (quo ju∣bente passus est is martyrium) Mysteriarchen; Bene est quod ipse ex omnibus Mysteriarches incidit. Nonne ad nomina illa, de quibus heic egimus, simili∣ter terminata, allusit? Mysteria illa seu sacra, Christianorum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu com∣munia erant. Ipsi Christiani, seu Ecclesia Commune erat. Et Laurentius,

—Primus è septem viris Qui stant ad aram proximi, Levita sublimis gradu, Et ceteris praestantior, Claustris sacrorum praeerat Coelestis arcanum domus Fidis gubernans clavibus Votasque dispensans opes.
Non aliter fere se habuere forsan Asiarchae, Bithynarchae, & qui id genus alii, ad sacra, quae diximus, & proventus Gentilitatis sacros, quam S. Laurentius ad Christianorum thesauros.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nonne hic Antonius Polemo, ipse Polemo Sophista est cujus vitam scripsit Philostratus? Certe Polemonem Sophistam, Adrianum Impe∣ratorem adeo ad Smyrnaeorum (quibus charissimus sophista ille erat) favo∣rem pellexisse prodit ille, ut uno die mille Myriadas in eorum Civitatem im∣penderit. Myriadas habemus in Marmore tantum 150. Ceteras forte co∣lumnarum, heic numeratarum, pretium supplet. Nam ex Myriadibus illis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (inquit Philostratus) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, "Emporia annonae & gymnasium omnium quae in Asia sunt praestantissimum constructa sunt; item Templum in promontorio situm.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Secundum Se∣natusconsultum per quod bis aeditui facti sumus.
Ac si ita innui voluerint ii qui conscripsere aliud etiam praecessisse, idque sub Adriano, procurante Polemone, Senatusconsultum quo primum aeditui facti fuerant. Si ita intel∣ligatur, tum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Provinciis Senatusconsulto Romano, interdum sal∣tem, creati; quod alibi non lectum est. Quin & de jurisdictione data forte intelligi oportet, qualis permissa est Ephesiis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ut mox ex Actis A∣postolorum adnotamus. Sed libero fruatur quisque judicio. Ceterum de 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, hac notione accuratius videndum est. Eos aedituos latine vocamus, & Neocoros interdum in Latio dictos scimus ex inscriptione, quae Romae in hortis Matthaeorum visitur, & apud Gruterum legitur pag. 1102.2. Ita di∣ctos Templorum aedituos nemo nescit, seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 uti interpretatur Theo∣phylactus ad Acta Apostolorum, cap. 19. Sed quid nomen illud, cum illius∣modi

Page 98

temporis characterismo conjunctum aut de Civitatum populis dictum, denotet, haud inter doctos convenit. Saepius ita in Graecis Numismatis oc∣currit. In libris, puto, nusquam; Si D. Lucam excipias. Neque praeter nonnulla, quae inter haec Oxoniensia nostra, & in Appendice habes, & unum mutilum apud Gruterum, ullum adhuc invenitur Marmor, quod observavimus vocabulum hoc sensu exhibuisse. In Numismatis autem, & sine temporis cha∣racterismo, & cum eo, de Civitatum tamen populis dictum, non raro habe∣tur. In Augusti 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In Caii, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 legitur in Appendice Marmor. VII. Alia ejusmodi sunt in Nummis quamplurima usque ad Gallieni aevum. Interdum etiam vocabulo, ita usur∣pato, Numen adjicitur; ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod legimus in Maximini nummis. Sacra quandoque item certamina simul memorantur, ut AKTIA 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod videre est in nummis Septimii Severi, Caracallae, & Antonii Gordiani. Saepissime autem Temporis etiam nota conjungitur, ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, aut B. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 aut Γ. ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· & interdum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 aut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod occurrit in Numismatis Crispinae Augustae Aurelii Commodi uxo∣ris, Juliae Maesae Heliogabali aviae, Alexandri Mammeae & Licinnii Valeriani; ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et, in Thesauro Cottoniano,

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Caracallae nummus hujusmodi visitur. Neque majorum numerorum notas vocabulo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 adjectas observavi. Sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 habemus, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & in Aurelii Veri Nummo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nam & Asia saepe adjicitur ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 mentio fit; ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in nummis Antonini philosophi; quomodo & Dianae nomen, cum temporis nota, aliquando additur, ut in Caracallae, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Temporis item nota, cum certamine sacro, nonnunquam ap∣ponitur; ut in illo Alexandri Mammeae F. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vide supra, ubi de Chrysanthinis. In ejusdem item Imperatoris, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et in Antonii Gordiani, eadem & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Atque ut ad Smyrnaeos nostros, quorum hanc recen∣sionem Marmoream fuisse merito conjectamus, tandem revertamur; Ipsi sunt etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Gallieni numismatis. Vide item Adolphum Occo∣nem, pag. 446. in Philippo. Haec scilicet ex Huberto Goltzio, Antonio Au∣gustino, Sebastiano Eritzio, & Occone olim collegimus. Atque apud eos sunt alia ejusmodi plura. Quin figurae saepius, Numerorum hisce inscriptio∣nibus, Numinum & Sacrarum aedium, interdum Victoriarum, Coronarum, rerum id genus aliarum accedunt. Et in illo Smyrnaeorum figura visitur tur∣rita quae dextera lauream tenet; & Deûm mater est. Per adjectionem autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Colonias, ob quam rem nescio, fuere qui intellexêre. Alii voca∣bulo idem denotari volunt quod in DEVOTUS NUMINI MAJESTATIS∣QUE EJUS exprimitur; & temporis notas sive Imperatorum Romanorum annos (certe ante Monarchiam Romanam cusa hujusmodi numismata nondum animadverti) sive quoties fuerint numismata in honorem sive Numinis cujus∣piam sive Imperatoris recusa. Alii 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 de gemino templo Julio scili∣cet

Page 99

& Augusto sacro capiunt, perinde ac si Civitas (cujus nummi ita inscripti) utriusque se aedituos, pro solenni seculi adulatione, professi fuissent. Nam etiam in Augusti nummis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 legitur. Sed vero non est o∣mnino cur Numen Majestatemve Imperatoris Vocabulum spectare conjecte∣mus. Dissuadent tum aliorum numinum saepius adjectae figurae, interdum & nomina, tum ipsi scriptores rerum Romanarum veteres, qui dum Magnitudi∣nem Romanam & ingentem Imperatorum apud exteros gloriam satis ambiti∣ose praedicant, divini hujusmodi honoris, quo nihil amplius, nihil pluris fu∣isset aestimandum, ne minimum quidem habent vestigium. Nec magis est cur annos Imperatorum aut numismatis recusi, numerorum notis, quae rarissime ultra quartum excrescunt & plerunque secundum exprimunt, signari putemus. De gemino autem Julii & Augusti Templo sententiae accedere nemo poterit, qui Imperatorum insequentium numismata ita inscripta in memoriam revo∣caverit. Sunt etiam qui ut rem inextricabilem, dum in veteris numismatis explicandis toti sunt, seponunt. Videsis tandem Antonium Augustinum dia∣logo 5. Sebastianum Eritzium parte secunda de Numismatis veterum, Lu∣dovicum Nonium, Goltzium & Isacium Casaubonum ad Ancyranum moni∣mentum in animadversionibus Suetonianis. Sed mihi persuasum satis est, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 heic ad panegyres illas seu certamina Sacra, sive pentaeterica, sive aliis tempestatibus annuis, pro vario ritu, innovata, quae Provinciarum Communium (de quibus superius aliquoties non nihil diximus) erant, attinu∣isse; etiam Numinum, quibus sacra illa dicata, plane aedituos fuisse, curato∣res, & vindices; ipsasque urbes velut aedes sacras ad Communium nempe sa∣cra illa peragenda. Communium autem hujusmodi Majora erant alia, alia Minora. Majora ut Asiae, Syriae; Minora ut Lyciae, Lydiae, Phoeniciae, Ga∣latiae. Nulla, neque in his neque in illis, Civitas proculdubio erat quae exi∣mios se sortiri honores, & alia commoda quamplurima lucrifacere toties non existimabat, quoties intra moenia sua Communis illius, cujus pars erat, sacra, redeuntibus periodis, celebrabantur. Id quod aut Communis etiam vota, pro more patrio, aut Imperatoris, aut Senatus autoritas, statis temporibus de∣cernebat. Inde evenit, quod Ephesi, Smyrnae, Magnesiae, celebratis Com∣munis Asiae, puto, hisce sacris, eorum Cives 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Numismatis dican∣tur. Ut enim persona singularis, qui aedituus est alicujus fani, illud curat, ita, non adeo disparili analogiâ, universitas Civium qui urbem suam panegy∣ribus & in ea Gymnasium certaminibus (Numini, cui sacra ea erant, devoti) aptabant, aedituorum officium omnino praestabant sive aedituabant. Et Asi∣archae, verbi gratia, in Communis Asiae sacris, quemadmodum alii ejusmodi terminatione & ratione nominis noti alibi, velut Agonothetae, publicis eis∣dem sacris praesidebant. De Asiarchis, supra diximus. Majoris id genus Com∣munis, Aedituorum exempla habemus in iis, quae supra, ex Numismatis, me∣moravimus de Ephesiis, Magnesiis, forte aliis. Nam ad Asiae Commune, cujus sacra hujusmodi Dianae, ni fallor, erant, ea spectant. Et ad idem non alio modo, ni fallor, Smyrnenses 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Recensione quae prae manibus est. Minoris Communis Aeditui, forte erant Sardiani. Chrysanthina sci∣licet pentaeterica, ut videtur, sacra erant Communis Lydiae. Haec Sardibus cum tertium (idque continenter, de qua re mox plura) celebrabantur, cives ter Aeditui seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuere. Nam si 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in illo Alexandri Mammeae F. nummo, ad Chrysanthina pertinet, ut pertinere verisimillimum est, tunc sequi videtur, non Majus commune aliquod innui. Nam Chrysan∣thina ultra Lydos nullibi extendebantur; Nec ad Sardianos ita restricta esse videntur, ut alibi in Lydia celebrari nequirent, utcunque apud eos, primarios nempe Lydiae cives, saepius quam alia aliqua in urbe agebantur, quod indicari etiam, ad hanc rem, videtur à Martiano Jurisconsulto, loco supra adducto, ubi de Chrysanhinis seorsim. Atque ut Chrysanthina se habuere heic ad Sardia∣nos, ita forte 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ad Perinthios, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicti in Numisma∣tis

Page 100

supra memoratis cum adjectione horum certaminum. Et ad agones illos quorum Numinibus illi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erant, omnia illa Numismata quibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 cum ea adjectione vocantur Perinthii, attinere, non inique censendum. Neque alio spectare idem, in inscriptione illa Auctarioli nostri, nomen sine Numine, Tempore, aut Sacris usurpatum. Neque enim horum ullum per∣petuo addebatur; sed frequenter tamen. Et cum sine ulla hujusmodi distin∣ctionis nota 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 duntaxat civium nomini subjungeretur (ut in exem∣plis quae occurrunt non paucis) non dubito quin, à notissimo & patriae & se∣culi ritu, tam sacra singula quam Numina, quibus illa dicata sunt, in singulis ejusmodi monimentis, Communium maxime Majorum, satis liquido tunc temporis intelligerentur; utcunque ita jam plerunque non modo obscura sint sed & inaccessa, idque eruditissimis etiam viris, qui haec non aliter omnino scire possunt, quam veterum scripta, quorum pars ingens intercidit, sugge∣runt. Temporum autem Notae seu numeri saepius adjecti non annos, puto, non agones (continuos inquam) signant, sed tantummodo Muneris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vices continuas; unde fiebat, ut intermissa prorogatione, aliâ nimirum ad aedituandum urbe suffectâ, cives qui hoc munere antea bis, ter, quaterve continenter functi essent, vices suas seu prorogationes denuo minime unquam dinumerarent, sed à prima vice, si quando iterum pluries 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fierent, similiter, ut primo, redauspicarentur. Ita tamen ut vicem primam, tempo∣ris notâ, raro satis distinguerent. Ne scilicet prorogationem forte ambiti∣osius sperare viderentur. Id quod etiam, in Consulatibus, olim observatum. Ceteris vero deinceps numeris, opus forsan erat, ad viciniora certaminum tempora, quae succedebant, sic breviter distinguenda. Ita 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sine Temporis nota, primam, autumo, vicem indicat, aut non continenter iteratam, quod heic idem est. Attamen & fuere qui etiam primis vicibus numerum adjiciebant, ut videre est, in nummis supra allatis, ubi Ephesii Αʹ. sunt, ac si forte tum prorogationem, ob egregiam urbis dignitatem, spe devorâssent, tum neque spem illam neque dignitatem in nummis non ob∣tendi ambitiosiores noluissent. Quae pronius eos fecisse credendum est, quod etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Aurelii Veri Nummis (si Occoni fides) cum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 essent, ipsi se etiam dici voluerint. Sed forsan & Αʹ. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 male exsculptum habemus pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Elementorum A & Δ numismatis & inscriptionibus maxime, maxima est similitudo. Ceterum de Numero∣rum heic notis, viderint porro eruditi. Quod autem de 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 significatio∣ne diximus mire firmat D. Lucas in Actis Apostolorum cap. 19. Ubi etiam A∣siarchas (de quibus supra) memorat. Sacrum tunc temporis agebatur Com∣munis Asiae certamen seu spectaculum Dianae sacrum Ephesi. Praesidebant ut agonothetae publici aut certaminum Sacerdotes, Asiarchae. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ideo seu aeditui dicti Ephesii; seu, quod idem est, Ephesiorum civitas 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat. Expresissime sanctus autor, postquam de Demetrii Fabri argentarii monitis, sociorum ejus ira & clamore, Asiarchis, Theatro, & insano multitudinis ad asserenda Dianae sacra & D. Paulum, & comites ejus Aristarchum & Caium incusandos conventu, verba fecerat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, inquit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Et cum sedasset Scriba turbam, dixit, viri Ephesii

Page 101

quisnam est hominum qui ignorat Ephesiorum civitatem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu Aedi∣tuam jam esse Magnae Deae Dianae & simulachri ejus è coelo lapsi? Cum hisce igitur contradici nequeat, oportet vos sedatos esse & temere nil agere. Adduxistis enim homines istos, qui neque Sacrilegi sunt neque Deam ve∣stram blasphemia laesere: Quod si Demetrius & qui cum eo sunt artifices habent adversus aliquem causam, conventus forenses aguntur & Proconsu∣les sunt. Agant invicem. Si quid de ceteris quaeritis, in legitimo conventu poterit absolvi. Nam periculum est ne seditionis hodiernae arguamur, cum nulla omnino sit causa, unde tumultus hujusmodi ratio reddi possit. Qui∣bus dictis, dimisit eos qui convenerant.
Qualesnam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuerint, ubi ita cives vocantur, hinc perspicuum esse videtur. Scribi, qui velut Syndicus e∣rat urbis, ut sedaret tumultuantem de Dianae sacris Ephesiorum turbam à De∣metrio, ut suo quaestui consuleret, excitatam, & in theatrum ruentem, monet eam ut in memoriam revocaret, Ephesi cives tunc temporis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Dianae esse. Scimus enim ex Maximini numismatis Magnesios ejusdem fuisse alias 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; Ut Laodicenses Asiae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod idem est, ex Antonini philo∣sophi nummis, & Ephesios bis dici Dianae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Caracallae, & semel in Aurelii Veri. Instat igitur Scriba, causam non omnino subesse cur in Ari∣starchum, Caium, D. Paulum, omnino inclamitarent; cum neque sacrilegi essent neque in Dianam blasphemi. Ne{que} enim in Dianam illorum convitium haberi voluit Scriba, quod Deos esse denegasset Paulus qui artificum manibus confecti essent. Nam ne simulachrum ejus, quod colebant, ut manibus arti∣ficum confectum esse, sed ut de coelo lapsum venditabat civitas; unde diserte 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod idem est, & ad rem maxime, mentio sit Scribae perquam op∣portuna. Et hisce sane 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 horum munus non obscure indicatur. Ho∣norem Numinis, aedes, vasa sacra curabant, & de eis etiam jurisdictionem ex∣ercebant, quod Senatusconsulto seu scripto principali forte permitti soli∣tum. Et de eis solum. Nam si quam Demetrius aut socii ejus injuriam tu∣lissent, actio eis competebat in foro propraetoris aut aliorum magistratuum Romanorum, quorum in potestate tunc erant cetera quaecunque judicia. Nam ita etiam scriba innuit. Si quid autem, inquit, de ceteris, de Sacrile∣gio puta, aut de blasphemia in Dianam, quarum rerum cognitio ad cives jure 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 spectat; tempestive de eis agi poterit & judicari in legitimo civium conventu seu Comitiis eorum sacris, sive ut apposite Syrus vertit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 id est, in loco qui à lege destinatus est Comitiis habendis. Atqui tunc plebs coalescens tumultuose in theatrum (ubi simul cum primoribus civitatis aderat Scriba qui haec locutus est) irruerat, quin & ido∣neum illud Comitiis ad damnandos Christianos, utpote adversarios, habendis, locum imprudenter aestimaverat. Ceterum, monente Scriba seu Syndico, tempestive eis ostensum est, nec ejusmodi de qua civibus, jure nimirum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, jurisdictio erat, actionem adversus eos ne coeptam quidem esse, nec locum Comitiis habendis idoneum seu legitimum. Nihil puto in vetustio∣rum Scriptis munus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ac singularem eorum juris dicendi potestatem ae∣que aperit. Vulgata editio pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ibi cultricem habet, quod frigide vim verbi explicat. Syro melius vertitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod plane aeditua est aut anti∣stes sacra.

Ibidem, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. De eo satis supra; ubi de Smyrnensibus Olympiis, ad Marmor 3.

Page 102

XXIX.

OSSA HIC SITA ACHILLIS CEII.

XXX.

NONIA P. L. PRIMA HIC SITA EST.

XXXI.

CHRESIENIS PONTIAE OSSA HEIC REQVIESCVNT AVCTVS SVAE CONSERVAE ET OECVMENE SOROR FECIT.

XXXII.

L POMPEIVS L.F. COL NIGER.

XXXIII.

OLIA ACVME SIBI ET SVIS

XXXIV.

M. IVNIVS M. L. ACHILLES IVNIA M.L. PALLADIO L M. IVNIO M. L. FAVSTO P SIBI ET SVIS LIBERTIS LIBERTAB Q POSTERIS Q EORVM

XXXV.

L. CRIMILLVS. L. I. CHRESTVS. SIBI. ET. C. ORCHIUIO. EROTI. C. ORCHIVIO. ET. ALEXANDRO. ORCHIUIAE. ET. SATVRNINAE. POSTERISQVE. EORVM. VETTIA. C. L. SABINA. SIBI ET. T. VICILLO. FELICI. POSTERISQ EORVM.

XXXVI.

SEX APPVLL MEMORIAE VIXIT ANNOS XX.

XXXVII.

D. M. S VICTORIAE ET SALACIO FILIS DVLCISSIMIS FELIXS ET NYMEE PARENTES FECERVNT

XXXVIII.

DIIS MANIBVS L. CONSI. L. F. FABIA CORNELIANI VIX. MEN. III. DIES VII.

XXXIX.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Page 103

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Diis Manibus Titus Aelius Heraclides, & Aelia Philete, & horum filii Heraclides & Cronius Philumeno, qui natus erat annos XI. menses III. dies XXIII. Memoriae gratiâ.

XL.

DIIS MANIBVS P. VETTIVS EPITYNCHANVS SIBI ET VETTIAE SYNTICHE CONIVGI BENE MERENTI FECIT

XLI.

D M PHLECVSE AVG. LIB.

XLII.

D.M AVRELIO DIO CENO QVI VI XIT ANN. XXI MENS. VII. DI EBVS XIIII. H. II.

XLIII.

D M PRIMAE SORORI PIISSIM VIX.ANN.XXX FECERVNT GENETHLIVS FRATER ET HERMES CONIVNX.

Page 104

XLIV.

[illustration]

Page 105

XLV.

D.M P. OPSIO SEVERO FECIT ARRIA MARCELLINA CONIVGI OPTIMO.

XLVI.

........................................ ........................................ ......〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉......
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.......... ..........
....................... ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉...
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .......
....................... . . . . siano Cantori Divi Adriani & Cantori . . . . .
A pro genitoribus filius C. Claudii Pompeii Senatoris, Prytanis, Nepotis C. Cl. Valerii Licinniani Sacerdotis Aesculapii & Alytarchae Pisaeorum▪ legitimis Concentoribus Divi Adriani hanc aram dedicans . . . . . .

Page 106

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Hymnodos seu Hymno∣rum cantores Adriani indulto acceptos habemus etiam cum Theologis Mar∣more 28, & ad Smyrnenses ni fallor tam hoc quam illud spectat. Seld.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Quicunque erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (utroque e∣nim modo vox scribitur) erat etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sed non è contra. a 1.296 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim omnes ii dicebantur, qui supremum urbis senatum constituebant; b 1.297 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vero ii erant Senatu electi, quorum curae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, omnibusque reipublicae rebus propius prospicere pro defi∣nito tempore committebatur. Et magistratus, & nomen 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Athenienses originem habuere. Theseus enim, c 1.298 cum omnes Atticae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Athenis congregasset, Curiam, quam d 1.299 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellabat, condidit, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quos in ea congregatos de publicis regni negotiis consuleret, & im∣perii (mutato jam ab absoluta monarchia urbis Regimine) quasi socios habe∣ret, primo constituit. Postea vero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur, qui è Senatorum numero electi per vices reipublicae, & Senatui praeerant. e 1.300 Senatus autem Solonis instituto è quadringentis Senatoribus constabat, centum scilicet è singulis Tribubus (quae tunc tantum quatuor erant) quotannis electis. f 1.301 Po∣stea vero, cum Clisthenes post expulsos Pisistratidas Rempublicam de novo ordinasset, populumque Atheniensem in decem tribus distribuisset, Senatorum deinde Numerus ad quingentos augebatur, quinquaginta ex unaquaque tribu constitutis, qui à Tribulibus suis g 1.302 quotannis electi per unum annum summae rerum praeerant, illudque constituebant concilium, quod frequentius apud autores à Senatorum numero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocatur. h 1.303 Cum autem quingenti plures essent, quam à quibus simul reipublicae negotia sine confusi∣one administrari poterant, non omnes simul, sed tantum una classis eorum eodem tempore imperabat. Senatorum autem classes decem erant, è tot e∣nim tribubus eligebantur. Secundum harum igitur numerum annus in decem partes dividebatur, earumque unam singulae classes per vices secundum ordi∣nem, quem in initio anni sortibus obtinuerant, accipiebant regendam. Sin∣gulae autem classes è quinquaginta Senatoribus constabant, tot enim ab unaqua∣que Tribu in Senatum cooptabantur, qui pro eâ decimâ anni parte, quâ im∣perium sortiebantur, Senatus Vicarii constituti, tota{que} illius induti autoritate, maxima reipublicae negotia tractabant, ad quae curanda cum in publica civi∣tatis Curiâ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictâ per totum imperii tempus plerumque versari tene∣rentur, atque ideo ibi i 1.304 publicis impensis alerentur, inde illa decima anni pars per quam imperabant, l 1.305 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & ipsi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur, è quorum nume∣ro Caius Claudius Pompeius, de quo in hoc Marmore, & Smaragdus, & Claudianus de quibus in Marmore 28 agitur, quando ea primo exarata erant, fuere. Horum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 munus erat toti reipublicae prospicere, & curare, ne ea quid detrimenti acciperet, m 1.306 atque ideo penes eos fuerat, quotiescunque vellent, ob reipublicae negotia Senatum in Curiam, aut populum in concio∣nem convocare. Utriusque etiam concilii n 1.307 hi praesides fuere, maxime vero Se∣natus: ab his enim omnia, quae in eo rogata erant, proponebantur, o 1.308 ab his Senatorum suffragia colligebantur; ab iisdemque quicquid à pluribus decre∣tum fuerat pronunciabatur sancitum: atque ideo si aliquid in Senatu agendum

Page 107

esset, ad hos primum, per eosque ad Senatum referebatur; p 1.309 qui aliquid à Se∣natu petituri erant, hos primum adibant, per eosque, si iis visum esset, in Se∣natum admittebantur; & q 1.310 si quid novi in republica accideret, aut aliquid in ejus politiâ ad commune commodum deesse deprehenderetur, ad Prytanes re∣ferebant, ut illi, si res gravior esset, indicto Senatu, aut populi concilio, no∣vis legibus, & decretis contra omne damnum & reipublicae incommodum pro∣viderent. r 1.311 Senatum autem hi quotidie, nisi dies 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esset, Populum s 1.312 vero non nisi quater in Prytania sua ordinariè convocabant, extraordinariè vero quocunque tempore, si graviora reipublicae negotia requirebant, indi∣ctum fuit utrumque concilium. Populi conciones ordinariae, quae quater in singulis Prytaniis habita erant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabantur, ad quarum imita∣tionem videntur Romani t 1.313 nono quoque die nundinas suas celebrasse. Ad has omnes cives conveniebant, in iisque, praesidentibus & omnia proponenti∣bus Prytanibus, de summis reipublicae negotiis agebant. In v 1.314 prima 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Magistratus à populo approbatos confirmabant, & improbatos ob ju∣stam causam deponebant. In illa etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In secunda 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 volentibus datum erat, supplica∣tione factâ, intrepide loqui de rebus privatis & publicis. In tertia 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Praecones & Legati introducebantur, quos ante concionem oporte∣bat Prytanibus scripta sua tradere. In quarta 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 referebant Pryta∣nes de sacris & sanctis; illi enim in Republica Atheniensi, x 1.315 tam sacrarum re∣rum, quam civilium supremi curatores fuere. y 1.316 Unaquaeque autem Pryta∣nia per quam hi Prytanes imperabant, cum decima anni pars esset, è triginta quinque diebus constabat, Annus enim Atheniensis Lunaris erat. Annus au∣tem Lunaris constat diebus 354, qui decies in se continent dies 35, & quatuor supra; Dies enim 35 decies multiplicati fiunt 350, ii igitur soli in Prytanias dividebantur, quatuor quae supererant in nulla erant. z 1.317 Ne igitur his diebus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esset, per eos quatuor Senatorum classes, quae quatuor primis anni Prytaniis reipublicae praeerant, singulis eorum unum diem sortientibus, ite∣rum erant in imperio, sub iisque a 1.318 per hos quatuor dies facta erat novorum Se∣natorum & Magistratuum electio, atque ideo illi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur. Per has autem Prytanias, Prytanes non omnes simul imperabant, sed ipsi pariter b 1.319 per vices gerebant imperium: quinquaginta enim Prytanibus, qui per unam Prytaniam imperabant, in quinque decurias, & Prytania ad earum numerum in quinque partes, quarum singulae septem dies inde Hebdomades dictae con∣tinebant, divisis, per singulas Hebdomadas singulae Decuriae, & per singulos Hebdomadum dies, unus è Decuria prae ceteris, secundum ordinem, quem in initio Prytaniae sortibus obtinuerant, imperium habuere. Ii qui Decuriam constituebant, per illam Hebdomadem, quâ imperabant, c 1.320 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 diceban∣tur: qui ex iis per unum diem ceteris praeerat, d 1.321 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabatur. Qui pro Imperii tempore e 1.322 Arcis, & quae in ea erant Aerarii publici, & Tabularii claves, & publicum sigillum custodiebat; atque ideo, ne inde arrepta esset occa∣sio Tyrannidem occupandi, legibus cautum erat, ne aliquis hunc Magistratum ultra diem, aut bis in eodem anno gereret: illud enim, quod dicitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, de eodem anno, & non de tota vita, ut volunt non∣nulli, intelligendum esse satis inde apparet, quod si novus Epistates quotidie

Page 108

eligeretur, idem{que} iterum per totam vitam hunc Magistratū nunquā reciperet, numerus civium, qui tanto in Republica imperio digni erant, ei non omnino sufficeret, nec idem civis ultra secundam vicem in Senatum poterat cooptari, quod ex Atticis scriptoribus, in quibus multos invenies, qui per plures, quam duos annos, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuerunt, facile deprehendes esse falsissimum. Praecipuum vero Epistatae munus erat, si quod aut populi, aut Senatus conciliū illius maje∣stratus die celebratū esset, in eo praesidere. Epistates enim & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tempore imperii sui primus erat, atque inde est, quod Paternianus Mar∣more 116. quia hunc Magistratum gerebat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocatur. Si quod igitur illius imperii die, aut à Senatu, aut à populo decretum factum esset, ejus nomine signabatur. Sic in initio decreti apud Andocidem legis, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. i. e. visum est Senatui & populo. Senatores Aiantidis tribus Prytanes erant, Cleogines scriba erat, Boethus Epistates: & apud f 1.323 Thucydidem, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. i. e. visum est populo, Senatores Acamantidis tribus Prytanes erant, Phaenippus scriba erat, Niciades Epistates. Sic locus vertendus est. g 1.324 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim est tribus nomen, ab Acamante Thesei filio sic dictae, & non viri, ut omnes Thucydidis interpretes ex ignorantia Atticae antiquitatis existimarunt; in quo errore etiam est Hobbius noster, non enim ille Anglicanum Thucydidem suum ex ipso Graeco fonte, ut gloriatur, sed è Latinâ illius versione ab Aemi∣lio Porta editâ transtulit. Quicunque Hobbii versionem cum Latina hac, & ipso Graeco fonte comparaverit, facile hoc observabit, cum neglectâ Graecâ Phrasiologiâ Latinam hujus interpretis ab ea diversam in infinitis locis sequa∣tur: quod hic ideo noto, ut sciant lectores, istum religionis contemptorem, quamcunque habet doctrinae laudem, aut in impietate, aut in furtis fundasse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ut supra dixi, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quod Curia erat, in qua conve∣niebant de publicis rebus consulturi, nomen habuit. illa autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, di∣cebatur secundum nonnullos, quia h 1.325 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in ea enim ut in Curiis Ro∣manis i 1.326 perpetuus ignis in honorem Vestae asservabatur. Secundum alios vero 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 l 1.327 est quasi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quia in eo recondebatur publicum frumen∣tum, ibique illud accipiebant ei, qui publicis impensis alebantur; m 1.328 Athenis enim & in aliis Graecis civitatibus, iis, qui praeclarius à republica meruerunt, posterisque etiam eorum saepius in virtutis praemium datum erat in Prytaneo ali, sic Athenis Harmodii, Aristogitonis, & Cleomantis posteri ob majorum merita, & in aliis civitatibus alii in Prytaneo alebantur. In multis enim aliis civitatibus praeter Athenas, ut indicat n 1.329 Clarissimus Casaubonus, & Pry∣tanea, & Prytanes fuere, sed saepe diverso sensu; o 1.330 Corinthi enim olim, qui ex Bacchiadis per annum urbi praeerat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur; sic etiam p 1.331 Rhodi, & q 1.332 Mileti Prytanis erat unus Magistratus, qui per annum in iis civi∣tatibus summo in imperio erat, cujus tanta erat autoritas, ut r 1.333 Mileti regi∣men urbis à Prytanibus in Tyrannidem saepe versum fuit, & s 1.334 Rhodii, cum Alexandro urbis suae dominium tradidere, eum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 suum crearunt. Cum enim qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Athenis erant totum fere habuere reipublicae regimen, t 1.335 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 deinde imperare (quo sensu vocem in Demosthene, aliisque Atticis Oratoribus, & in Philone Judaeo saepe invenies) & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quicunque in ali∣quo imperio erat, inceperat significare, atque ideo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Suidam est

Page 109

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Et sic etiam Hesychius & Phavorinus vocem interpretantur, iisque significationibus apud Autores saepe usurpatur; apud Athenaeum enim vinum u 1.336 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur; & Sapientiae cap. 13. legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. mundi re∣ctores, & apud x 1.337 Gregorium Nazianzenum, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & y 1.338 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Non vero lato hoc, sed strictiori sensu, quem supra expli∣cavimus, vox 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in hoc loco sumitur, pro eo scilicet, qui unus è quin∣quaginta erat, qui è numero Senatorum electi per mensem praeerant, quod satis inde indicatur, quod qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hic, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 etiam appelletur. Nec 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hujus generis tantum Athenis, sed in aliis etiam Graecis civitatibus fuere; cum enim Athenienses post victum Xerxem Imperium Graeciae obti∣nuissent, in omnes fere civitates, quae illis suberant, politiam suam introduxere, quam civitates Ioniae, cum Atheniensium Coloniae essent, atque ideo eos in omnibus moribus & institutis imitarentur, tenacissime diu retinuere; una au∣tem ex Ioniae civitatibus Smyrna erat, in qua Prytanes fuisse, & plures simul, eodem modo quo Athenis, indicant Marmor 28, (in quo duo nominantur, Smaragdus scilicet & Claudianus, qui eodem tempore urbis Prytanes fuere) & nummus antiquus apud a 1.339 Spanhemium, in cujus reversâ parte legitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, è quorum numero C. Claudius Pompeius, de quo in hoc Marmore▪ agitur, cum illud è Smyrna huc allatum fuisset, videtur unus fuisse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Aesculapium Medicinae Deum fuisse notissimum est: quae de illius parentibus, natalibus, vitâ inter homines, & Apotheosi ab antiquis Historicis, & Mythologicis traduntur, collecta legas apud b 1.340 Lilium Gyral∣dum, & c 1.341 Natalem Comitem. Apud Graecos d 1.342 Epidauri praecipue, quae urbs in Argolide erat ad mare Aegeum sita, hic Deus colebatur, ibique Tem∣plum habuit insignissimum, in quo, qui aliquo morbo laborabant, post sacri∣ficia Deo oblata somnum capientes per illum, quo remedio sanarentur, à Deo doctos fuisse dicunt. Inter alios e 1.343 Archiam Aristaechmi filium Pergamenum à Convulsione membrorum, quâ inter venandum apud Pindasum correptus fu∣erat, Epidauri sic sanatum fuisse tradunt, atque ideo ille Pergamum reversus Aesculapii cultum in illam urbem secum transtulit, ibique ei Templum con∣didit, in quo quantâ religione iste Deus colebatur, in omni fere oratione do∣cet Aristides Rhetor, maxime vero in Sermonibus Sacris, & oratione de Con∣cordiâ. f 1.344 A Pergamo Smyrnam traducta fuit Dei religio, ibique etiam Tem∣plum ei conditum fuit, in eoque C. Claudius Valerius Licinnianus, de quo in hoc Marmore agitur, cum illud, ut supra monui, è Smyrna huc allatum fu∣isset, Aesculapii Sacerdos videtur fuisse.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Vox Alytarches in utroque Codice, Theodosiano scilicet & Justiniano, aliquoties occurrit. In Codice Theodosiano lib. 15. tit. 9. cum Syriarchis, Agonothetis, Asiarchis, aliisque quorum nomen vo∣tiva festivitatis solemnitas dedicabat, conjungitur, eodem igitur modo, quo hi, ludis sacris praesidebat, & ut Asiarcha in Asia, Bythinarcha in Bythinia, Lysiarcha in Lycia, sic Alytarcha Antiochiae g 1.345 sacerdos fuit, cui hoc munus demandabatur; ut enim Asiarchia Asiae, & Lyciarchia Lyciae, sic Alytarchia Antiochiae peculiaris fuit; nec si excipias Phavorinum & Etymologici auto∣rem, ullam omnino habebis autoritatem, nisi ex hoc Marmore nostro (ut ob∣servavit h 1.346 Doctissimus Gothofredus, qui illud in Seldeni Marmorum Arun∣delianorum editione transcriptum legerat) unde constet in aliqua alia civitate Alytarcham fuisse. Sed revera Alytarchia Pisaeorum, cujus mentio fit in hoc Marmore, eadem est, quae postea Antiochensium fuit; qui enim apud

Page 110

Antiochenses edebantur Ludi Olympiaci, & Alytarchae, qui iis praesidebat, sacerdotium i 1.347 à Pisaeis ad eos transferebantur, iidemque illi Ludi Olympiaci fuere, qui ab omnibus Graecis tanto conventu quinto quoque anno celebrati erant. Eos à Pisaeis primo institutos fuisse sub rege Pelope testatur l 1.348 Pausanias, atque ideo in eorum agro, postquam ab Iphito restaurati erant, semper ede∣bantur, Olympia enim m 1.349 Pisatidis urbs; atque ideo Pindarus in victoriam Hi∣eronis Siciliae regis, in ludis Olympiacis equo Pherenico dicto partam Oden compositurus canit n 1.350 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; & in Marmore Farnesiano apud Gruterum M. Aurelius Asclepiades dicitur vicisse, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; quo etiam sensu Alytarches, qui his ludis praesidebat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, in hoc Marmore dicitur, in eorum enim agro ludi Olympiaci, p 1.351 Curatoribus autem plerumque Eléis, edebantur. Sed de Alytarcha in his ludis apud omnes antiquos autores altum est silentium, illius soli inter scripto∣res q 1.352 Phavorinus, & q 1.353 Etymologici autor meminere, qui de eo iisdem utrique verbis sic dicunt, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Alytarches est qui in Agone Olympiaco bono ordini praeerat. Eléi enim, quos alii virgiferos apellant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabant, & qui his praeerat, Alytarcham. Sed de vocis Etymologia ab his differt r 1.354 Petrus Faber, & cum verbum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 laetari, exultare, gestire, ac dissolvi prae gau∣dio, significare invenerit, inde potius deducit vocis Etymologiam, & Aly∣tarcham dici putat, quia publicae ludorum laetitiae praeerat, ipsamque pro suo arbitrio moderabatur, hujus autem conjecturae Grammaticorum, quos supra citavimus, praeferenda est autoritas. Sed cum Ludi Olympiaci qui apud Antiochenses celebrati erant, atque ideo etiam omnes ritus in iis edendis ob∣servati, & Magistratus, qui eos moderabantur, iidem essent, qui prius Pisae∣orum fuerunt, inde maxime constabit, qualis erat Pisaeorum Alytarches, si cognoscamus, qualis fuerat Antiochensium. De eo apud s 1.355 Johannis Antio∣cheni Malelae librum manuscriptum in Bibliotheca nostra Bodliana haec invenio. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

Eodem ex edicto Imperatorio (Commodi scilicet) Antiochiae Alytarcha tunc pri∣mus designatus fuit Aphronius Ex praefectus civis Antiochinus, qui per eos dies, quibus habitum Alytarchae gestabat, colebatur & adorabatur, tan∣quam ipse Jupiter; per eos dies etiam nec domum intrabat, neque lecto se reclinabat, sed humi sub dio dormiens substratis ei stragulis mundis, & storeâ junceâ, supra lapidibus decumbebat, gestavit etiam stolam inaura∣tam, albam instar nivis, & coronam capite carbunculis margaritis & aliis lapidibus pretiosis insignitam, manu gerebat sceptrum eburneum, & sandalia alba pedibus induebatur; diebus autem hisce sub dio dormiebat in Hypae∣thro Basilicae Caesariae à Julio Caesare Dictatore exstructae.

Huic Alytarchae Antiochiae multa privilegia data fuisse ex legibus Imperia∣libus o 1.356

Page 111

observant t 1.357 Jurisconsulti, cujusmodi erant. 1o Quod ante alios omnes Agonothetas semper nominatur. 2o Quod cupressi unius è luco Daphnensi excindendi, quod nulli alii datum fuit, jus habuerat, illud autem immutatum postea unâ librâ auri ex re privatâ principis accipiendâ. 3o. Quod ejus Iudi majoris judicis curâ, puta Comitis Orientis, aliorum vero Agonohetarum minoris judicis, puta Provinciae praefecti aut praecinctas praesidis, exhi∣bebantur.

Quuomodo autem Ludi Olympiaci, & cum illis Alytarchae, qui eos exhibe∣bat, sacerdotium à Pisaeis ad Antiochenses transferebantur, historiam sic nar∣rat idem supra citatus Johannes Antiochenus. v 1.358 Sosibius quidam Antioche∣nus vir ditissimus, Romae temporibus Augusti non diu post victoriam Actia∣cam diem obiens, omnes facultates & possessiones suas urbi Antiochiae ad ludos ibi omnifarios quinto quoque anno per 30 dies edendos testamento suo legavit, à quibus cum annuus reditus 15 Talentorum auri, i. e. nostrae monetae 8437 l. 10 s. (auri enim talentum Syriacum, cum contineat pondus 1500 drachmarum Atticarum, valet nostrae monetae 562 l. 10 s.) urbi obve∣nisset, tantae pecuniae beneficio ludi omnifarii, scenici scilicet, Athletici, E∣questres, aliique in initio satis splendide quinto quoque anno exhibebantur: postea vero Magistratus, quorum curae his ludi edendi committebantur, sum∣tus iis destinatos in proprios usus convertentes eos penitus omisete, nec, quam∣vis x 1.359 Claudii edicto iterum restaurati essent, quinto quoque anno, sed ali∣quando decimo quinto, & aliquando vicesimo tantum edebantur: y 1.360 donec Imperante Commodo, Populus Antiochenus de hac re ad eum Imperatorem referebant, cujus decreto factâ copiâ Ludos Olympiacos ab Olympia Antio∣chiam transferendi, illi hos ludos dato Pisaeis pretio ex pacto ab iis per 90 de∣inde Olympiades seu annos 336 acceperunt celebrandos, cum iisque Alytar∣chiae etiam sacerdotium aliosque item Magistratus ad ludos edendos necessa∣rios Antiochiam simul transtulerunt, ab eoque tempore quinto quoque anno sine intermissione Antiochiae ludi exhibebantur, & Alytarchia, quae prius Pi∣saeorum, deinde Antiochensium fuerat sacerdotium.

Praeter autem Alytarcham ludis hisce Olympiacis Antiochiae celebratis duo etiam alii praesidebant, ob habitum deorum, quem gerebant, aeque fere hono∣rati, quorum alter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, alter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabantur. De utrisque his sic dicit, z 1.361 idem Johannes Antiochenus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

Scriba vero tum pri∣mum à Senatu & Populo electus fuit Pompeianus Quaestor è familia Senato∣ria Romae oriundus, qui & ipse stolam quoque candidam gestabat, & coro∣nam ex auro solido in Laureae formam fabrefactam, hunc vero honorabant & adorabant tanquam Apollinem. Senatus insuper & populus Amphi∣thalem designarunt nomine Cassium Illustrem, qui stolam similiter candi∣dam holosericam gerebat, & coronam ex lauri foliis contextam, cujus in medio sigillum erat Jovis aureum, quem Amphithalem colebant, & adora∣bant tanquam ipsum Mercurium, sicut haec omnia sapiens Domninus Chro∣nographus literis prodidit.
Hactenus Johannes Antiochenus: apud alios vero scriptores nulla horum, nec 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 scilicet, nec 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, occurrit mentio. Si ante hos ludos Olympiacos Antiochiam translatos unquam fuis∣sent,

Page 112

apud Pisaeos solos, post vero eodem modo quo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Antio∣chenses solos videntur extitisse; in nulla enim alia civitate eos fuisse ex aliquo scriptore patet. Errat igitur a 1.362 Gregorius noster, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, qui b 1.363 tumul∣tum Ephesi contra Paulum excitatum sedaverat, eundem cum eo, qui à Jo∣hanne Antiocheno describitur, fuisse asserit; ii enim Ludi, in quibus Ephesi iste tumultus excitatus fuit, erant, qui 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabantur, non in Dia∣nae ut tradit Gregorius, sed in Imperatoris Romani honorem ab omnibus Asiae Proconsularis incolis celebrati; in iis vero non 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, c 1.364 sed decem Asiarchae praesidebant. Interpretes igitur nostri vo∣cem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in eo Actorum Apostolorum loco, nequicquam reclamante Gregorio, rectius videntur reddidisse, The Town Clerk, honoratio∣ri autem titulo verti poterat, The Secretary of the City, hanc enim esse vocis significationem apud omnes Graecos autores, ubi ea occurrit, evi∣dentissimum est; maleque supponit Gregorius, illum qui hoc sensu urbis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuerat, non tantae esse autoritatis, ut populi tumultum potuisset sedare: cum enim d 1.365 ille omnes leges, Plebiscita, & Senatusconsulta in tabulas referebat, eorumque custos & interpres fuerat, & in omnibus plerumque Pse∣phismatibus e 1.366 nomen suum, & ante Epistatae nomen, qui Senatus pro Magi∣stratus tempore Praeses fuerat, praescriptum habisset, satis inde constat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in Graecis urbibus summis Magistratibus, nec dignitate, nec autori∣tate, fuisse inferiorem. Atque ideo qui in Graeco fonte 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, apud in∣terpretes Syrum & Arabem urbis Princeps appellatur, & vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae praefectum seu judicem significat LXX Interpretes saepe, ut observat f 1.367 Drusius, per vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 interpretantur. Praeterea observandum est, qui Ephe∣si & in aliis Graecis civitatibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat, eundem esse magistratum cum eo, qui Marm. 116. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocatur. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim secundum Pollucem erat, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, seu (ut tradit Harpocration) qui erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 igitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Cum autem idem (Onesi∣mus scilicet Paternianus) qui Marm. 116. urbis Smyrnae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dici∣tur, fuerit etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, satis inde constat, qui in Graecis urbibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fuerant, non ex infima plebe, ut vult Gregorius, sed ex prima nobilitate, & honoratissimis plerumque viris electos fuisse.

Qui Alytarchiae Sacerdotium gerebant ex honoratissimis semper totius Sy∣riae fuere; pro quanto enim honore hoc habebatur, ex iis, quae de Dioclesia∣no Imperatore Romano narrat idem supra citatus Johannes Antiochenus, sa∣tis constat, dicit enim ille, g 1.368 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 113

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

O∣lympiacis autem appropinquantibus Antiochiae, Imperator Dioclesianus il∣luc ex Aegypto venit, & cum ludi Olympiaci celebrandi essent, ipse Impe∣rator Alytarchae habitum suscepit.
Moris autem erat, ut Alytarcha Stolam albam holosericam gestaret, Imperator vero pro alba purpuream gerebat, in ceteris vero habitum Alytarchae per omnia referebat, sacram{que} manu ferens virgam, & populum pro more veneratus, per dies constitutos omnes Olym∣pica certamina spectabat. Itaque ex Optimatibus etiam ejus nonnulli in iis Olympiacis virtutis suae specimina exhibuere, quorum hi Palaestrâ, illi Pu∣gilatu, alii Pancratio, Cursu vero alii decertabant: victoribus autem sa∣cras dedit, omnibusque munera affatim dispertivit, uti sapientissimus Dome∣tianus haec scripta reliquit. Dioclesianus autem Alytarcha Antiochiae factus Imperatorium habitum deposuit, nec amplius finitis Olympiacis Imperato∣rio fungi munere voluit, dicens, Imperio memet abdicavi, Jovisque im∣mortalis habitum gestavi. Hunc itaque vitae statum deinceps amplexus est, naturae que tandem cessit annos natus LXXII.
Haec eadem etiam à Maximi∣ano Dioclesiani in imperio socio proximâ Olympiade Antiochiae facta, im∣periumque simul post gestum Alytarchae habitum depositum fuisse idem nar∣rat p 1.369 Johannes Antiochenus. q 1.370 Sed alii plerique consentiunt autores Dio∣clesianum, & Maximianum eodem anno utrosque imperium deposuisse.

Cum r 1.371 autem Justini Imperatoris temporibus Ludi Olympiaci Antiochiae ob frequentes tumultus & seditiones à Prasinis & Venetis inter se concertan∣tibus ibi in iis celebrandis excitatas interdicti, & Imperatoris decreto penitus ablati essent, cum iis etiam Alytarchiae sacerdotium, postquam s 1.372 per 77 Olym∣piades Antiochiae durasset, videtur omnino periisse.

XLVII.

M. ANNI. AVCTI. ET. SEMPRONIAE. SCVRRAE. IN. FR. CVM. VSTRINO. P. LIIII. IN. AGRO. P XXIIII. M. ANNIVS. M. ANNI. FELICIS. F. SATVRNINVS. VIX. ANN. XIIX. PIVS. ET SANCTVS. IS. EREPTVS. MATRI. NEC. ILLAE. POTVIT. GRATIAM. REFERRE.

XLVIII.

DIS. MANIBVS. N. OGVLNIVS. FORTVNATVS. V. A. VIII. M. VI. NOGVLNIVS. FORTVNATVS. PATER. PIISSIMVS. FEC. FILIO. PIISSIMO.

XLIX.

SILVANO SACRVM SODAL EIVS ET LARVM DONVM POSVIT TI. CLAVDIVS AVG. LIB. FORTVNATVS A CVRA AMICORVM IDEMQVE DEDICAVIT ET EPVLVM DEDIT DE CVRIS N IIII. K. AVGVSTIS C. MINV CIO FVNDANO ET C. VETTENNIO SE VERO COS.

Page 114

Silvano Sacrum. De Silvanis tribus, quibus inscriptiones sacrae fieri solitae, vide, praeter alia quae magis obvia sunt, Josephum Scaligerum ad Festi Mar∣spedis. "Silvano sacrum sodalibus ejus & Larum donum posuit Ti. Claudius, &c. Ita lego. Sodales ejus, puto, erant Hercules plerunque, Liber pater, Mercurius, qui item Larum sodales. Silvanus igitur hic Domesticus erat & possessionibus consecratus, ut custos, quem & Silvanum Larum dictum esse vult Scaliger. Ex ipso hoc Saxo dum Romae in vinea quadam extra portam Flumentanam inter viam Flaminiam Tiberiumque visebatur, descripsit illud Smetius quod legitur apud Gruterum, pag. 63.1. quem vide item pag. 65.2. Quod autem pag. 66.1. habetur Silvano sancto sacrum Philemon, legit Scaliger, loco jam citato, Silvano Sancto Larum, &c.

Ibid. A cura Amicorum. Inter Officia Domus Augustae erat cura Amicorum Augusti. Et qui hoc fungebantur ministerio A cura Amicorum dicti sunt; Et semper aut plerunque Liberti Augustorum erant. De iis vide Gruterianas In∣scriptiones, pag. 70.2. & pag. 598. saepius. Eâdem notione Aurelia Liviae Augustae serva à cura Catellae dicitur in saxo quod visitur Romae in hortis Car∣pensibus. Vide Gruterum pag. 578, 51. Amici Augustorum heic ii erant quos in contubernium & interiorem familiaritatem, atque à conciliis sibi adscisce∣bant Imperatores. Nec unius erant classis. Sed primae alii; alii secundae, item tertiae.

Lampridius de Alexandro Severo; Moderationis tantae fuit ut nemo unquam ab ejus latere submoveretur, ut omnibus se blandum affa∣bilemque praeberet, ut Amicos non solum primi ac secundi loci sed etiam in∣feriores aegrotantes viseret.
Quin sub Tiberio totidem item Amicorum e∣jusmodi classes; quarum extrema Grati dicti; universi vero Comites Peregri∣nationum Expeditionumque. Atque hinc nata illa Comitiva dignitas, quae ab hac origine etiam triplex est in Eusebio de vita Constantini lib. 4. cap. 1. Et hallucinantur viri docti, qui Constantinum triplicis illius differentiae autorem faciunt. De qua re nos fusius in Titulis nostris universae Europae Honorariis. De Tiberii autem Comitibus, vide Suetonium in ejus vita cap. 46. Et de Au∣gusti Amicis porro Cl. Salmasium ad Spartianum.

Ibid. Minucio Fundano & C. Vettennio Severo Coss. Minucius Fundanus & Vetennius Severus Consules erant, anno Claudii Imperatoris 11, non ordi∣narii, sed suffecti. Neque in veterum Fastorum quae extant fragmentis oc∣currunt. Sed annum eorum scimus ex Onufrii Fastis, ubi vetus legitur haec in∣scriptio, Ti. Claudius Drusi F. Caesar Augustus Germanicus Pont. Max. Trib. Pot. 11. Imp. 24. Cos. 5. P. P. Restituit C. Minicio Fundano & C. Vetennio Severo Cos. Ha∣betur item in Gruterianis, pag. 188.6. Quae in hoc Marmor annotantur omnia sunt Seldeni.

L.

MANLIA. DORCHAS. T. MANLIVS. PHVRAMVS. V. A. III.

LI.

D. M. STABERIAE. GEMELLAE. CONIVGI. OPTIMAE. ET. BENE. MERENTI. FECIT T. STABERIVS EVCHRV ..... MEMORIAE. CAVSA.

Page 115

LII.

ALFENA AIAX PHILEMA FRATER

LIII.

VLPIAE. HEGEMO NIDI. MATRI. CARISSI MAE. ET. VLPIO. DOMES TICO. FRATRI. CARIS SIMO. VLPIVS. FELICISSI MVS. B. M. F.

Page 115

LIV.

D. M. VIBIAE. PRIMAE. COII. SANCT. BENE MERENTI. CVM. Q. VIX. ANN. XXX. M. VI. P. HILARVS MAR. ET. LIBER TI FECERVNT.

Page 115

LV.

DM G. GREIO APO LAVSTO. GRESI VS. MERCATOR PATER. ET FLAVIA BASSA▪ MATER FILIO. PIENTISSI MO. FECERVNT VIXIT. ANNIS. X. MENS. XI. DIES. XVIII.

LVI.

D M L. SEIO SEVERO L. CONETANIVS PROCVLVS AMICO D. M.

LVII.

TREBELLIA IL TERTIA SIBI ET SILIAE:.... FELICIAE DELICIO LIBERTABVSQVE..... QVI VBI EGO CONQVIESCO CVM VRNA ATAVI GINERES SVAS PONAT QVAE ADVERSVS FECERIT.... DAMNA SISIO D. HS. H. M. H. N. S.

Page 116

LVII. Foedus inter Heraputnenses & Priansios Craetae Populos ini∣tum magnae antiquitatis Monumentum, & dialecto vix alibi usitata scriptum.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 117

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Idem Charactere communi cum versione Pricaei.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 118

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 119

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 120

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 121

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Bonus Genius.

Cum bona Fortuna & Salute. Cosmi Magistratum cum Po∣pulo in Hierapytna gerentibus Hermeo..............imalii: in Priansio Sy..............chime∣ro: mense Dromaeo, con∣sensu mutuo haec pacti sunt Hierapytnii & Pryansii, in∣scripti olim quidem columnis proprie Gortyniis & Hiera∣pytniis, jure consortii etiam Priansiis erectis, pro{que} amici∣tia, bellandi societate, jura∣mentis{que}

Page 118

in iisdem stelis con∣tractis, qui ex utraque parte & urbem incolunt, & in terri∣torio dominantur, hujusmodi foedus conventumque in per∣petuum inierunt. Hierapyt∣niis nempe & Priansiis civi∣tatum, connubiorum, & pos∣sessionum jura mutua fore, di∣vinorum item ac humanorum omnium communionem, iis qui alterutrius populi indige∣nae erunt; vendentes etiam & ementes, foeneratò dantes & sumentes; aut quodcunque commercii genus exercentes, habituros jus civium utrinque, prout antea sancitum est. Hi∣erapytnio seminare apud Pri∣ansios licitum esto: Priansio apud Hierapytnios idem juris esto, dummodo ut reliqui cives tributum penderit, se∣cundum leges utrinque con∣stitutas. Uter in alterius ur∣bem intulerit quid, ejus im∣portandi, atque adeo expor∣tandi nomine nil quidquam solvat, nec illorum quae ab eo terra aut mari provenire po∣terunt. Pro iis autem pro qui∣bus mari exportandis pendi vectigal solet, pro iisdem in∣vehendis solvatur etiam, pro∣ut ab utrisque conventum est. Haec qui servassit, immunis esto; qui violassit, solvat is poenae nomine, quantum u∣trinque leges constitutae ju∣bent.

Page 119

Aerarium quidquid o∣pus ad Legationes habessit, praebento Cosmi Hierapytni∣orum Priansiis; vicissim Cos∣mi Priansiorum Hierapytniis: qui nec fecerint, cives eorum Aerario stateres decē solvun∣to. Cosmus Hierapytniorum in Priansiorum curiam intran∣di jus habeto, sedendique cum eorum Cosmis in conci∣lio; nec minus Cosmo Prian∣siorum apud Hierapytnios jus esto intrandi in eorum Curiam, atque inter Cos∣mos sedendi. In Heroicis & aliis festis, qui alterutrin∣que supervenerint, ad Sa∣cras epulas aeque ac loci ci∣ves intranto. Columnam pro tempore utrinque Cosmi exi∣stentes in Hyperboiorum fe∣sto quotannis legunto, de∣cemque antequam legant dies mutuo nuncianto. Qui non legerint, vel nec indicassint, alteris stateres centum sol∣vunto. Si quis haec pacta im∣minuerit, sive is Cosmus, sive privatus fuat, ei ad com∣mune forum qui voluerit di∣em dicito▪ Iitis autem se∣cundum noxam commissam aestimationem facito. Si vi∣cerit, multae trientem capito, reliquum civitatum esto.

Page 120

Porro si qui publicis pri∣vatisve auspiciis ex utravis parte expeditiones terra aut mari fecerint, virtute Deûm boni quid ab hostibus retu∣lerint, sortiuntor utrique pro numero exeuntium, de∣cimasque in civitatem suam vicissim ferunto.

Quod spectat damna atque injurias hinc inde factas, ex quo promiscua jura nostra exoleta sunt, compensanto ea cum Populo Communitatum, Cosmi antequam magistratu abeant, foro quo videbitur cunque ambabus civitatibus; nec non & vades eo nomine exhibento, abusque die ipsa qua haec pacti sumus. Si posthac damni quid illatum fuerit, Patroni ad sciscun∣tor, prout in decreto publi∣co statutum est. Forum autem qui quotannis utrin∣que Cosmi erunt, eo loco stabiliunto, quem ex hinc u∣traque Civitas in examen de∣legerit; insuper sponsores danto ex quo primum Curiae praefuerint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . haec componentes omnia, dum in Magistratu sunt, pro∣ut uterque Populus auctores fuerint. Cosmi secundum scripta heic si non fecerint, solvunto singuli eorum state∣ras quinquaginta. Hierapytnii

Page 121

Priansiorum civitati, Priansii Hierapytniorum. Porro si pro bono communi utrique quid mutandum censuerint, quicquid statuerint denuo, jus ratumque esto. Pilas autem qui ex utraque parte imprae∣sentiarum Cosmi sunt, in Mi∣nervae Poliadis fano, ante∣quam Magistratum exuant▪ collocanto. Utri non e∣rexerint, tantum iis damni esto, quantum statutum su∣pra est, ubi de Controver∣siis.

Hoc Marmor olim transcripsit Johannes Pricaeus, & in notis suis ad Apulei∣um in publicum edidit cum versione Latinâ, quam, ob famam & doctrinam viri, qui olim fuerat noster, totam retinuimus, notasque etiam illius subje∣cimus, quae ut à nostris distinguantur, ejus nomine notantur.

Aliud hujus foederis fragmentum paulo antiquius, extat apud Gruterum e∣tiam pag. 505. Ejus etsi anterior pars non compareat, superest in altera ta∣men haud poenitendum quid. Sub nostri Marmoris initium juramenta occur∣runt mutuo concepta: horum in fragmento eo specimen absolutum visitur, videturque à Priansiis praestitum Hierapytniis. Superest ut aliquid moneam de versione nostra, quae si non aliqua constaret, otiosa foret. Habe ergo, at quam potest brevissime, vel enim tribus (ut aiunt) lineis: nam hercle diu est quod extra orbitam sumus. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Potui speciosius vertere, Diis bonis faventibus. Et continuo, Quod faustum, felix sit, ac salutare. Volui simplicius autem, idque ob 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (heic sub 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomine expressi) & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 contubernium; quod me docuit Cl. Seldenus, pag. 130. ad Marmora Arundell. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. sub Cosmis▪ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim (quae vox infra in hoc Mar∣more saepe occurrit) a 1.373 in Creta Magistratus erant numero decem, penes quos fuit summum reipublicae imperium. Quamdiu in ea insula reges impera∣bant, iidem erant Cosmi in Creta qui Ephori Spartae▪ Regis b 1.374 scilicet pote∣statem moderabantur, & ei limites ponebant; postea vero ablatâ ibi Regiâ au∣toritate, totum Regimen penes Cosmos erat, quorum primus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉▪ dicebatur. Qui hunc Magistratum gerebant, apud c 1.375 Gruterum multos inve∣nies▪

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. d 1.376 Hierapytna est urbs Cretae maritima in australi insulae parte sita, postea Hierapetra vocabatur: indeque mihi probabile videtur, apud antiquos Cretenses▪ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellari, quod apud Graecos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, atque ideo unus è collibus Idae montis, e 1.377 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, quod forsan totus saxeus esset.

Page 122

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Compositum alibi nusquam lectitatum: occurrit infra e∣tiam lin. 59. verti utrobique cum populo: & ut arbitror, toleranter: status Democraticos innui non est ut dubitemus. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Priansum urbem Cretae etiam fuisse ex hoc Marmore constat; alibi autem illius mentionem non invenio. In Stephano Byzantino legitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, non dubito quin false, veramque lectionem ex hoc Marmore restituendam esse, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, tam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim quam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in hoc Marmore occurrunt.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita disjunctim lego, ex solemni forma post Magistra∣tuum nomina mensem appingendi. Mensis Dromaeus haud an alibi occurrat, scio: nec eo minus tamen inter Cretenses locum occupasse putem, quam Boe∣dromionem mensem inter Atticos. Menosdromeus autem pro appellativo sum∣tum, inconditum quid, vel etiam barbarum sonaret, remotumque quantum ego judico, ab omni consuetudine. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita eam lacunam implendam censui, cum ob sententiam quam subesse suspicor, tum ob id quod infra, lin. 62. lego. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Gortynii à Gortyne Cretae urbe, quam incolebant, diceban∣tur. f 1.378 Grotys autem inter tres maximas & potentissimas Cretae urbes nu∣merabatur, ceterae duae erant Cnostus & Cydonia. Aliquando illa ambitum 50 stadiorum habuisse memoratur. Semper habuit cum Cnosso bellum, & quotiescunque illius partibus Cydonia accedebat, totius insulae habuit im∣perium.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Non video qui hoc trahi ad quae sequuntur potest, est igitur aequum ut ad praecedentia feramus. Si vertissem Dominos, Patronos, aut quid ejusmodi, neque mihi, neque ulli sensui satisfactum essem. verti, jus civium hbituros, non inconvenienter: si tamen hoc minus placuerit, potes ita, pro indigenis habendos: nempe ac si 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 opponantur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉· nec moreris ut haec notio insolentior sit: bene habet si praesenti loco non inconcinna sit. Sciunt doctiores usquequo heic progredi licet: scripta hoc genus non intra Lexicorum septa coercenda: satisque de Interpretis fide ac judicio constare, qui sciat ubi legem sequi, ubi dare oporteat. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Mihi quae praecedunt proxime, hunc locum impeditio∣rem reddunt: satis non facit mihi versio mea, quia non satis sententiam video; & hoc sponte fateri malui quam ab aliis revinci. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Verti ac si legerem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, at nil egi idcirco: cardo sententiae enim vertitur in praecedenti voce, cujus etsi initium superest in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 particulâ, ejus jacturam tamen non potui ad libidinem sarcire: sen∣sum quem potui interim loco commodiorem inxi. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Verti quasi scalptum fuisset, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quum tamen Marmor exscriberem videbatur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 legendum. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Aerarium verti, sola serie sequen∣tium nixus, alibi praesidium enim non invenire potui. Videtur simile fuisse Atticorum Prytaneo, ex quo Legatis dabantur commeatus, quos heic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomine designari puto: quod nihilominus verti, ad Legationes: salvus & sen∣sus erit si sic vertas, Legatis ultro citro meantibus ex Aerario Cosmi commeatum prae∣bento: ego Syntaxi Graecae me astrinxi. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Plane haec scrupulum injici∣unt de prioribus, modo sit eorum sensus is quem posuimus. Mulctae enim cum delicto fuisset nulla proportio, si quod Factum tanti constaret, infectum tam parvo lueretur (hactenus Pricaeus:) decem enim Stateres nostrae monetae valent tantum quinque coronas, nam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Graecos idem valet quod dimidium coronae apud nostrates, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim g ex quatuor drachmis constat; drachma

Page 123

autem octava pars unciae, & uncia argenti est pondus coronae Anglicanae: dimidium igitur coronae Anglicanae valore idem est cum Statere Graeco: & e∣jusdem etiam valoris erat Siclus argenti Hebraeorum, quod ex * 1.379 autoritate Jo∣sephi, qui dicit iclum Judaicum quatuor drachmas continere, et etiam ex 17 cap. Mathaei satis manifeste constat, ibi enim Petrus diitur pro Christó, & seipso i 1.380 unum Staterem Templo Hierosolymitano solvisse: l 1.381 singuli autem di∣midium s••••li tenebantur dare▪ Stater igitur, qui pro duobus solvebatur, Siclus erat, cujus dimidium m 1.382 erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. duas drachmas continebat.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Ad sacras epulas seu festa solennia. n 1.383 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim festa erant apud Cretenses certis anni temporibus, eodem modo quo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Spartae celebrata, cum hac solâ differentia, o 1.384 quod in Creta victus è pub∣lico paratus erat, Spartae vero ad illum omnes, qui ad epulas admitti volue∣rant, contribuere. p 1.385 Utraque festa olim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebantur, postea vero cum Lacedaemonii post latas Lycurgi leges valde parci in his Epulis esse incepe∣rint, q 1.386 ea deinde 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 parco appellabant, ab eoque tempore vox 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat apud solos Cretenses nota. De his festis apud eos celebratis hoc tan∣tum traditur à scriptoribus, quod Phiditiis Lacedaemoniorum similia erant; qualia autem erant Phiditia Lacedaemoniorum doctissime tibi ostendit Meursi∣us in Misc. Lacon. lib. 1. c. 9. & 10.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Dorismus, ut ego puto, pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: itaque pro tempore verti: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 certe saepius occurrit, at cum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in fine, plane quid velit nescio, nisi si incognitus quis Dorismus sit, legebam ideo aliquando 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: pro tem∣pore & in posterum semper: singulis annis nempe, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 apud Dores pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 fre∣quens etiam. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Verti cum Populo Communitatum. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 duplici Do∣rismo puto 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esse. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ita supplevi, favens potius conjecturae meae, quam quod vestigia Marmoris plene assequutus sum: nam profecto exscribere vide∣bat mihi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Potui arbitrum, placuit Patronum vertere; neque tam privatum quam publicum, sive Civitatis defensorem subintelligi velim. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. Ita haec supplenda censui & distinguenda: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Do∣rismum puto pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 esse. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Alius Dorismus pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, h. e. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. itaque fidenter verti deligere. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Videor mihi difficiliores locos quosdam intelligisse, & tamen heic non potui expedire me: deest in fine apex quispiam, at hoc minime ne∣gotium facessit. Plane nil habeo quo hanc voeem explicare possim, sensum interdum somniavi istiusmodi esse. Insuper sponsores danto ex quo primum Cu∣riae praefuerint, nullibi quam eo foro cogniturumse. Excutiant doctiores, nos haec pauca non citra taedium attulimus. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. . e. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. verti de controversis: nimirum iis de qui∣bus supra lin. 57. & deincipitibus mentio, è quibus multae etiam heic non si∣gnatae modus constat, stateres 50. nempe. Pricaeus.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Minervae Poliadis seu urbanae, sic enim Mi∣nerva dicebatur in iis urbibus, in quibus maxime colebatur, & Tutelaris ci∣vitatis Dea putabatur; maxime vero Athenis Minerva 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, de qua re legas Meursii Cecropiam, cap. 20.

Page 124

LIX.

D. M. CALPVR NIAE NEREI DI CONIVGI SANCTAE CA RAE OPTIMAE CASTAE PIEN TISSIMAE BENE MEREN TI. C. CALPVR NIVS EROS FECIT ET SIBI POSTERISQ SVIS

LX.

D. M. S OBELLIAE. SECV LARI. VIX. AN. LXXV.

LXI.

D. M. VAL. PATERNI. SPECVL. EXERCIT. BRITTAN. CVRA. AGENTIBVS SEMP. PVDENTE MIL. FRVM. ET. CVTIO. EVPLV. MINISTRO. SPEC. B. M. FECERVNT IN. FR. P. VII. IN. AG. P. V.

LXII.

I . . . HEORO.

LXIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Athenion Aximnae Sesti. Calliopae Her mochus uxori suae. Bona & omnis doloris jam expers vale.

LXIV.

C. IVLIVS. IASON. ET. COCOEIA. TRYPHAENA. FECERVNT. SIBI. ET. LIBERTIS. LIBERTABVSQVE. SVORVM. DVMTAXAT. QVI. EX. FAMILIA EORVM. FVISSENT. IN. FR. P. VI. S. IN. AGR. P. VIIII.

LXV.

D. VOLVMNIAE. GLYCERAE. M.

LXVI.

D. M. RVBELLIAE SPEI VIX. AN. XVI. M. VIII. D. XVIIII.

Page 125

LXVII.

[illustration]

Page 126

LXVIII.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 127

LXIX.

D. M. S. PONTIAE TITISPHORIDI QVAE VIXIT ANN. XXXII. MENS. II. DIEB. XVI. CONIVGI B. M. H. S.

LXX.

. . . . . ...NVS VARI F ....ARISTO

LXXI.

DIS. MAN. CORNELIAE. EXOCHE. CORNELIA. FELICIA. LIBERTA. ET. CLODIVS. HELIVS. PATRONAE. BENEMERENTI. FECERVNT. ET. COLLIBERTIS. COLLIBERTABVS. POSTERISQVE. SVORVM.

LXXII.

D. M. PVDENTIS. VIX. AN. VI. MENSIBVS. III. IVLIA. ACORINTIAS. VERNAE. DVLCISSIMAE. FECIT.

LXXIII.

[illustration]
M Burghore delineavit et sculpsit

LXXIV.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Page 128

Marmor, unde haec transcripta sunt, ita jam antiquitate exesum est, ut totum legi non possit; quae igitur tibi exhibuimus, accepta debemus viro Clarissimo Domino Isaaco Vossio, qui ea è Marmore, cum literae minus eva∣nidae essent, transcripta nobis communicavit. Inscriptionem igitur habes, ut in Charta viri Clarissimi legitur. Sed cum in ea nonnullae literae sint, quas in nullas Graecas voces possum formare, peritioribus relinquo interpretan∣dam.

LXXV.

[illustration]
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 129

LXXVI.

[illustration]

LXXVII.

D. M. L. AVRELIVS SABINVS FABIAE SABINAE MATRI.

LXXVIII.

........................................ ........................................ .... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ...〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 130

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Prima per Asiam pulchritudine & magnitudine, & splendidissima, & Metropolis Asiae, & ter Aeditua Augu∣stalium, & orna∣mentum Ioniae se∣cundum decretum sanctissimi Senatus, Smyrnaeorum urbs Pomponio Cornelio Lolliano Hediano, Asiarchae & Rhetori Consularium .... .... circa eam........ ............

Quae in priori Marmoris parte desiderata erant ex Marmoribus 2 & 143. restituimus; quae enim relinquuntur integra satis manifeste ostendunt, hoc idem cum illo initium habuisse.

LXXIX.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ........... 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 [〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.] Emens hoc Thoraceum & tria in eo sepulchra, & insuper extruens in eâ Camaram Nilo Oeconomo Asiae patri suo, & sibi, & uxori, & filiis, & nepotibus, & alumnis. Hujus inscriptionis reponitur Tabula signata in Smyrnae Archivis.

Page 131

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. De hoc Oeconomo nullibi nisi in hoc Marmore legi∣tur. Marm. 129. vox 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 occurrit, ibi vero intelligenda est de eo solo, qui urbis Smyrnae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat; sed alius Asiae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quem ex vocis signi∣ficatione apparet, eum fuisse, qui in publicis ludis, qui à tota Asia celebrati erant, dispensatoris munere fungebatur.

LXXX.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .......〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ....〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 .................〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ................〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.. ....................................
Cetera delentur.

Hoc Marmor ejusdem formae est cum Marmore 16. eodemque modo in tres columellas dividitur. Quae in prima earum habentur hic exhibeo, quae in ce∣teris sunt, legi non possunt. Haec nec minore charactere transcripsimus, nec Latinitate donavimus: cum enim sint tantum nomina propria eorum, qui ad publicum aliquod aedificium symbola sua contribuere, nec hac, nec ulteriori explicatione videntur indigere.

Page 132

LXXXI.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Attalus Caii filius, qui vocatur Caius Elemporus emens hanc Camaram purā instauravit sibi & suis, nullo potes∣tatem habente ex haeredibus meis vendere supradictam Camaram, Quia est Prytanis, & Senatoris.

LXXXII.

P. BESIO. P. F. QVIR. BETVINIANO C. MARIO. MEMMIO. SABINO. PRAEF. COH. I. RHAETORVM. TRIB. LEG. X. G. P. F. PRAEF. ALAE. DARDANORVM. PROCVRATORI IMP. CAESARIS. NERVAE. TRAIANI. AVG. GERM. DACICI. MONETAE. PROC. PROVINC. BAETICAE. PROC. XX. HER. FD. PROC. PRO FIG. PROVINC. MAVRETANIAE. TINGITANIAE. DONIS. DONATO. AB IMP. TRAIANO. AVG. BELLO. DACICO. CORONA. MVRALI. VALLARI. HASTIS. EXACTI. EXERCITVS. [PVR. VEXILLO. ARGENT.

P. BESIO. P. F. QVIR. BETVINIANO. i. e. Publio Besio, Publii filio Quirino, Betuiniano. Inter nomen enim & cognomen Patris nomen inter∣ponere apud Romanos in more erat. Betuinianus est nomen appellativum à loco seu urbe, è qua P. Besius fuerat, desumtum.

PRAEF. COH. I. RHAETORVM. i. e. Praefecto Cohortis primae Rhae∣torum. a 1.387 Cohors militum manus erat in exercitibus Romanis, eaque dupli∣cis generis, Legionaria scilicet, & quae nullâ Legione inclusa erat. Cohors Legionaria decima erat Legionis pars. Exercitus enim Romani ex civibus Ro∣manis, & auxiliaribus constabant. Auxiliares immediate in Cohortes, Ro∣mani vero primo in Legiones, & deinde in Cohortes, dividebantur: atque ideo has Cohortes Legionarias voco, quales in singulis Legionibus decem e∣rant, sed inaequaliter divisae; Prima enim ceteris multo major erat; Nume∣rus autem militum, tum qui in hac, tum qui in ceteris continebatur, incertus erat. b 1.388 Legio enim cujus decimae partes Cohortes fuere in initio minor erat,

Page 133

& tantum ex 3000 peditibus, & 300 equitibus constabat, postea ad c 1.389 4000, & deinde d 1.390 ad 6000 augebatur. Numerus autem militum nunquam in ea certus erat, sed nunc major nunc minor, prout ducibus placuisset, secundumque il∣lius incrementum & decrementum, Cohortes simul auctae diminutaeque fuere. e 1.391 Modesti Temporibus, qui Tacito, & Vegetii, qui Valentiniano Imperan∣tibus de re militari Romanorum scripsere, legio ex 6190 peditibus, & 730 equitibus constabat; in prima igitur Cohorte tunc 1105 pedites, & 136 e∣quites; & 555 pedites, & 66 equites in singulis aliis fuere, exceptis quartâ & septimâ, quae 600 pedites continebant: & haec proportio, cum Legiones mi∣nores essent, in divisione earum videtur semper fuisse observata. f 1.392 Cohortes autem sic dicebantur, quod Cohortibus, quae in villis erant, similes fuere; eae autem loca erant, ubi Gallinae servabantur, vox enim in exercitibus Ro∣manis primario, non ipsos milites, qui decimam Legionis partem constitue∣bant, sed Tabernacula eorum, ut sejunctim à ceteris sibi invicim copulata erant, significabat▪ cum vero ea sic in Castris disposita é pluribus Contu∣berniis simul conjunctis, eodem modo quo Cohors in villis ex pluribus tectis sibi copulatis constaret, inde Cohortis nomen in exercitibus Romanis habuit originem; primoque Tabernacula, in quibus una militum manus sejunctim à ceteris, simul, dum in castris erant, degebant, & deinde ipsos milites signifi∣cabat. g 1.393 In singulis autem contuberniis decem milites fuere, qui cum in praelio semper h 1.394 conjunctis manibus pariter dimicarent, manipulus dicebantur, qui decima Centuriae pars erat; singulae enim Cohortes in tot Centurias, quot militum centuris continebant, & Centuriae in tot Manipulos, quot decurias, dividebantur. i 1.395 Manipuli à Decurionibus, Centuriae à Centurionibus, l 1.396 Co∣hortes, prout Duci exercitus aut principi placuisset, aut à Tribunis, quales m 1.397 sex in singulis legionibus erant, aut à praepositis regebantur. Prima autem Cohors n 1.398 cum primaria Legionis esset, & non tantum ex pluribus, sed etiam ex fortioribus, & nobilioribus constaret, eique ideo Aquila, quae totius Legio∣nis signum erat, & Imperatorum imagines committerentur, eum semper pro duce habuit, qui inter Tribunos primus erat, qui ideo dictus erat Tribunus Cohortis, Praefectus vero nunquam. Prima igitur Cohors haec, cujus praefe∣ctus erat C. Marius Memmius, non Legionaria fuit, sed auxiliarium. Rhae∣ti enim, è quibus constabant, non Romani erant, sed Transalpini o 1.399 Germa∣niae incolae, qu nunc The Grisons vocantur: inter auxiliares igitur nu∣merandi. Illi autem nunquam in Legiones, ut Romani, sed p 1.400 acceptis à Consulibus aut exercitus duce praefectis, sub iis immediate, si equites essent, in Alas, si pedites, in Cohortes dividebantur; atque ideo q 1.401 Tacitus Alas & Cohortes auxiliarium à legionibus distinguit. Dicit enim ille de Tito.

Tres eum in Judaea Legiones, quinta, & decima, & quintadecima, ve∣tus Vespasiani miles, excepere. Tradidit & Syria duodecimam, & adductos Alexandriâ duo & vicesimanos Tertianosque. Comitabantur viginti sociae Cohortes, & octo equitum Alae.
Cohortes igitur peditum, & Alae equi∣tum auxiliarium extra legiones erant, quot vero milites in sociâ Cohorte peditum, aut alâ equitum continebantur incertum erat, ad numerum enim praefectorum, quos consul aut exercitus imperator dabat, Copiae auxiliares dividebantur in Alas & Cohortes. Si plures unius gentis Cohortes essent, eo∣dem modo, quo Cohortes legionariae primae, secundae, aut tertiae Legionis, sic illae primae, secundae, aut tertiae illius gentis secundum ordinem, quem in acie tenebant, dicebantur, & sic deinceps; atque ideo in notitia Imperii est

Page 134

Cohors tertia Galatarum, Cohors secunda Asturum, Cohors quarta Numi∣darum, Chamavorum undecima, & aliae hujus generis multae; eodemque modo Cohors cujus praefectus erat C. Marius Memmius Sabinus, prima Rhae∣torum dicitur, quia ea inter Auxiliares Rhaetos primum in acie locum te∣nebat.

TRIB. LEG. X. G. P. F. i. e. Tribunae Legionis Decimae, Geminae, Piae, Fidelis. Tribuni autem Legionis erant, qui illius duces fuere. Quum enim exercitus scribendus esset, primo designati erant Legionum Tribuni, qui mi∣litum delectum faciebant, iisdemque in exercitu imperabant. In initio tres tantum in singulis Legionibus fuere. Cum enim Romulus primam Legio∣nem scripsisset, r 1.402 1000 pedites, & 100 equites deligebat ex singulis tribubus, quae tunc tantum tres erant, pro earumque numero Tres Legionis duces con∣stituit, quorum singuli tribui suae imperarent, indeque s 1.403 Tribunorum & nomen & ternarius eorum numerus habuit originem. Postea autem cum Legiones ad numerum 4000 militum, quatuor, & cum ad numerum 6000 augerentur, sex Tribuni, qui eorum singulis imperarent, constituti fuere: & tot t 1.404 Polybius, qui historiam suam circa tempus tertii belli Punici scripserat, suo tempore fu∣isse tradit: nec deinde unquam aucti fuere, sed sex semper in singulis Legio∣nibus erant, quorum in Decima Legione, Imperante Trajano, C. Marius Memmius unus fuisse hic in Marmore memoratur. Plura de his Tribunis le∣gas apud v 1.405 Polybium, Modestum, & x 1.406 Vegetium, & Commentatores Polybii & Vegetii a 1.407 Lipsium, & b 1.408 Steweccium.

Legio Decima dicebatur secundum ordinem delectus, quia haec scilicet de∣cimo loco delecta erat: sed cum pro variis imperii partibus diversi delectus ha∣bebantur, inde evenit, ut sicut c 1.409 tres tertiae, & duae sextae, sic d 1.410 duae etiam de∣cimae Legiones in exercitibus Romanis essent, quarum una Fretensis, altera Gemina vocabatur; eaque est, cujus in Marmore est mentio. Gemina vero dicebatur, e 1.411 quod ex duabus aliis, quae clade forsan, aut aliquo alio casu di∣minutae erant, simul mixtis conflata fuerat, ob quam eandem rationem f 1.412 se∣ptima, decima tertia, & decima quarta Geminae etiam appellatae fuere. Le∣giones enim urbanae quae prius 25 numerabantur, postea in 22, & deinde, Dio∣nis Cassii scilicet Temporibus, in g 1.413 19 contractae fuere, quaeque earum ex du∣abus simul mixtis compositae erant, Geminae dicebantur.

Praef. Alae Dardanorum. Ut Auxiliarium pedites in Cohortes, sic equites in Alas immediate dividebantur, atque ideo equites auxiliares apud Livium Alarii dicuntur, per illudque nomen à Legionariis seu Romanis distinguuntur. Sic lib. 35. dicit, C. Livium▪ Salinatorem, qui praeerat Alari is equitibus, quam cita∣tissimos equos emittere jubet, & Legionarios equites in subsidiis esse. Et rursus lib. 40. Alar i equites, postquam tam memorabile facinus Romanorum equitum viderunt, & ipsi virtute eorum accensi. Alae autem in Exercitibus Romanis primario & propriè erant equitatus ex utroque peditum latere in acie collocatus, quae ideo sic dicebantur, h 1.414 quod ad similitudinem alarum peditum aciem, quae in medio erat, ex utraque parte protegebant; ob quam rationem etiam Cornua exerci∣tus vocabantur. Cum igitur antiquitus diu Romani exercitus i 1.415 ex duabus tan∣tum Legionibus constarent, equitatu sic ad utrumque latus disposito, Equites unius Legionis unam alam constituebant; indeque obtinuit tandem, cum Romani exercitus auctiores essent, ut vox non tantum Cornua aciei, sed talem equitum manum, qualis ad unam Legionem pertinebat, significaret, & partes, in quas Equestres auxiliarium copiae immediate dividebantur, cum singulae e∣arum plerumque unius Legionis equitatui responderent, alae dicerentur. Tot

Page 135

autem in alâ sociâ, quot in unâ Legione Romanâ equites fuisse ex Livio pater, dicit enim ille, l 1.416 Ala Campanorum quingenti equites, & m 1.417 rursus Ala Numidarum quingenti equites: & totunius Legionis fuisse, cum ea tunc temporis ad nume∣rum 4000, aut 5000 militum augeretur, proportio, quam equites in Legioni∣bus Romanis ad pedites semper habuere, requirit. Hae autem equitum auxilia∣rium Alae, o 1.418 cum vexillis uterentur, vexillationes etiam appellatae fuere; vexil∣latio igitur & Ala apud Notitiam Imperii idem significat. Si harum plures e∣jusdem gentis essent, eodem modo quo Cohortes, primae, secundae, aut tertiae illius gentis secundum ordinem, quem in acie habuere, dicebantur: at{que} inde est, quod in Notitiâ imperii habetur Ala secunda Armeniorum, Ala tertia Arabum, Ala octava Vandalorum; si vero una tantum alicujus gentis Ala in exercitu esset, Ala istius Gentis simpliciter dicebatur, cujus generis erant Ala Arcadiana in Notitia Imperii, ab Arcadia Aegypti urbe sic dicta, & Ala Dar∣danorum, cujus praefectus Marius Memmius hic in Marmore fuisse dicitur, p 1.419 Dardani autem gens Illyrica erat à Trojanis orta è parte australi Macedoni∣bus, è parte occidentali Dalmatis contermina.

PROCVRATORI IMP. CAESARIS, &c. i. e. Procuratori Imperatoris Caesaris Nervae Trajani, Augusti, Germanici, Dacici, Monetae Procuratori, Pro∣vinciae Baeticae Procuratori, Vicesimae haereditatum Procuratori. Procuratori Fisci Provinciae Mauritaniae Tingitanae. HER. FD. enim pro HERED. & FIG. pro FIS. Quadratarii errore scripta fuisse manifestum est.

Omnia haec Procuratoria munera sub Imperatore Trajano gessit Memmius noster. Procurator autem is erat apud Romanos, qui alterius negotia suscipie∣bat, pro eo{que} curabat, inde{que} Procuratoris nomen, quod jurisconsultis eâ signi∣ficatione satis notum est. Procuratores vero aut publici aut privati fuere. Pri∣vati erant, qui alicujus privati negotiae eo delegante procurabant; Publici ve∣ro, qui publicos imperii reditus colligebant, aliaque iis ab Imperatoribus de∣mandata per provincias exequebantur: ideoque hi Procuratores Caesaris & Procuratores Augustales vocabantur, qualis sub Trajano Memmius fuisse hic memoratur. Hi Procuratores ab Augusto primo constituti sunt, postquam devicto Antonio Senatus decreto Principatum acceperat, hic enim cum ordi∣natis imperii Provinciis alias Senatui populo{que} reliquisset, alias sibi accepisset, regendas. q 1.420 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.

Procura∣tores (sic enim vocamus eos, qui publicos reditus colligunt, & impensas sibi mandatas faciunt) quorum alios ex equitibus, alios è libertis elegerat, in o∣mnes pariter, & suas, & populi Provincias emittit, nisi ubi Proconsules ab iis, quibus imperant, tributa exigunt.
Procuratorum igitur officium erat, in Provinciis, in quas mittebantur, Fisco, seu Aerario publico praeesse, idemque per illas praestare, quod Quaestores, seu Praefecti Aerarii Romae. Publici enim reditus eorum curae committebantur, ex iisque quascunque Provinciae res re∣quirebant, aut Imperatores mandabant, ipsi omnes faciebant impensas; quaeque deinde supererat, pecuniam in Romanum Aerarium deferebant; ut ideo officia sua melius praestarent, r 1.421 Judices etiam erant in causis Fisca∣libus, sed sine omni jurisdictione. Cum igitur Lucius Capito s 1.422 Procurator Asiae constitutus vim Praetoris usurpaverit, & manibus militum ad spo∣liandos Provinciales usus fuisset, in exilium à Tiberio mittebatur, t 1.423 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.
non enim tunc licitum erat Imperato∣rium

Page 136

pecuniam Procurantibus aliquid, amplius facere, quam statûtos reditus colligere, & de litibus in foro, & secundum leges ex aequo privatis dicere.
u 1.424 Poenas igitur non infligebant, sed si aliquis eorum sententiis non submitte∣ret, aut debita Fiscalia non solveret, aut crimen aliquod in iis, quorum in∣terrogatio ad illos pertinebat, commisisse deprehenderetur, x 1.425 in eo puniendo Praetoris aut Provinciae Praefecti, non suâ utebantur autoritate; nisi simul & Procuratores & Praesides fuissent, in Provincias enim Praesidiales frequenter mittebantur, qui utrumque magistratum habuere, ut ab Ulpiano discimus, l. 8. de Officio Proconsulis. Atque ideo Tacitus dicit, Hist. l. 1. Duae Mau∣ritaniae, Rhaetia, Noricum, Thracia, & quaedam aliae à Procuratoribus cohibentur. i. e. Procuratores habuere Praesidum autoritate indutos, aliter ab iis cohiberi non poterant. Et in antiquis inscriptionibus multos invenimus, qui simul Praesides & Procuratores fuere, & tales in Judaea Pilatus, aliique, qui eam Provin∣ciam usque ad Hierosolymae destructionem administrarunt, fuere; aliter jus gladii, quod illi tam crudeliter saepe exercuerunt, non poterant habuisse. Illorum enim, qui tantum Procuratores erant, legitima autoritas tota ea est, quam supra descripsimus, intraque eos terminos in singulis Provinciis ad earum Praefectis diu continebantur; iis enim usque ad Claudii tempora suberant, sed postquam ille y 1.426 à Senatu exegisset, ut rata essent, quae Procu∣ratores in judicando statuissent, ac si statuisset ipse, ab iis deinde nulla erat nisi z 1.427 ad ipsum Caesarem provocatio; ab eo igitur tempore ab omni alio im∣perio liberati latius evagari coeperant, omnimodamque in Provinciales auto∣ritatem, summamque eorum facultates rapiendi libertatem arrogare; quoscun∣que enim vellent, sub praetextu debiti Fiscalis pecuniâ, praediis, ceterisque bonis privabant; atque ideo Procurationes sub Galba, qui post Neronem Claudio successerat, amplissimas vocat a 1.428 Suetonius, brevissimumque deinde iter, b 1.429 inquit Tacitus, credebatur acquirendae pecuniae per procurationes ne∣gotia Principum administrare. Merito igitur, c 1.430 querebantur Britanni in formam Provinciae redacti, singulos sibi olim reges fuisse, nunc binos imponi, è quibus Legatus in sanguinem, Procurator in bona saeviret. Quid enim, inquit d 1.431 idem Tacitus, non auderent illi, qui interiorem potestatem adepti sunt, & quorum acta gestaque sic comprobantur, quasi à Principe gesta essent. Atque hinc factum, quod in im∣perio Romano rapacissimum hominum genus, summumque ideo Provinciali∣um gravamen diu Procuratores fuere, donec à melioribus principibus, Nerva scilicet & Trajano, reprimerentur: à quorum ultimo sic intra officii limites coercebantur, ut eo imperante, inquit e 1.432 Plinius, cives non alios judices mal∣lent. Major igitur nostri Memmii gloria, quod sub tali Principe hoc officium gessit, qui nullos habuit Procuratores, nisi qui fuerant justissimi. Trajani exemplum f 1.433 Adrianus, g 1.434 Antoninus Pius, aliique item imperatores secuti sunt, donec tandem eorum legibus Procuratorum autoritati limites ponebantur, ex∣tra quos in Provincialium damnum non poterant evagari. Postquam Constan∣tinus Imperii statum de novo ordinasset, h 1.435 dispositioni praefecti sacri Aerarii, qui tunc Comes sacrarum Largitionum dicebatur, subjecti fuere. Qui igitur prius Procuratores Caesaris, Comitis Sacrarum Largitionum deputati facti Procuratores summae rei, seu Procuratores summarum (i. e. pecuniae, quae Tributi nomine in eorum Provinciis solvebatur, summa enim pro pecuniae summâ accipitur) deinde vocabantur, eoque nomine ab aliis Procuratoribus apud autores distinguuntur; tandem enim multi Procuratores, praesertim post Constantini regnum, praeter eos Fisci Curatores, de quibus egimus, in omnes Imperii Provincias emittebantur, i 1.436 quorum alii Baphiorum, alii Lini∣ficiorum, alii Gynaeceorum, alii metallorum, alii vicesimae haereditatum,

Page 137

alii rerum privatarum Procuratores dicebantur. l 1.437 Duplex enim aerarium Im∣peratores habuere, Publicum, & Privatum, quorum hoc privati Principi Patrimonii, illud publicos imperii reditus continebat: ex priori Imperatoriae domus, ex posteriori publicae totius Imperii impensae solvebantur. Qui huic praeerat Praefectus aerarii majoris, & tandem m 1.438 Comes Sacrarum Largitio∣num, qui alteri praefectus aerarii privati, seu minoris, & tandem n 1.439 Come rerum privatarum domus divinae dicebantur. Hi in urbe Imperatoria semper manebant; atque ideo in Provinciis deputatos habuere, qui redituum, qui ad utrumque aerarium pertinebant, curatores fuere; ei autem vel in totâ Di∣oecesi, vel in una tantum Provincia illius hoc munus gerebant. Qui per totam Dioecesim Fisci curatores erant, honoratiori titulo Comites Sacrarum Lar∣gitionum per illam Dioecesim, qui per unam Provinciam tantum, Procura∣tores vocabantur; quorum Procuratores summarum, Baphiorum, Gynaece∣orum, Linificiorum, Metallorum, vicesimae haereditarum, & monetarum, Comiti Sacrarum Largitionum, Procuratores rerum Privatarum Comiti re∣rum Privatarum Domus Divinae suberant. o 1.440 Procuratores Baphiorum Ba∣phiis, i. e. Officinis, in quibus purpurae tingebantur, Procuratores Gynaeceo∣rum Textrinis, Procuratores metallorum tributo è metallis, Procuratores vicesimae haereditatum tributo ex haereditatibus defunctorum Principi debi∣tis, Procuratores Monetarum monetae cudendae, Procuratores Linificiorum curae lini ad Principis usum comparandi praeerant. Sed haec de statu Im∣perii post Constantini tempora intelligenda sunt. Primo tantum publici Fisci & privati Imperatoris patrimonii Procuratores erant, quorum hi è libertis Caesarum, illi ex equitibus Romanis eligebantur. Priores in omnes Pro∣vincias sive erant Imperatoris, sive Populi, si modo in iis Imperator aliquod privatum patrimonium habuisset, posteriores vero in solas Imperatoris Pro∣vincias mittebantur, in iis enim solis Fiscus penes Imperatorem, in ceteris vero penes populum fuerat, qui earum dominium & regimen habuit. Et sic in∣telligenda sunt Dionis verba supra citata, ubi de Augusto dicit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Procuratores publicorum redituum ex e∣quitibus Romanis eligebat, & in solas suas, Procuratores vero rerum Privata∣rum è libertis, & in omnes Provincias tam suas quam Populi, si in illis res pri∣vatas habuisset curandas, emittebat. Posteriores hi obscuri erant, nec ullam jurisdictionem, aut autoritatem habuere. De prioribus igitur intelligenda sunt, quaecunque apud Suetonium, Tacitum, aut Dionem de Procuratori∣bus occurrunt. Equites Romani ii fere semper erant, Procuratorum enim munus equestrem nobilitatem vocat p 1.441 Tacitus, & tandem non nisi ex iis, qui apud Imperatores magno in honore erant, eligebantur, q 1.442 iisque saepe Senato∣rii honores, & insignia consularia decreta fuere, atque ideo non tantum ra∣pacissimi ii, de quibus supra egimus, sed praestantissimi saepe viri, & honora∣tissimi inter Romanos hunc magistratum gessere, quales erant r 1.443 uterque A∣gricolae avus, s 1.444 Tacitus Historicus, t 1.445 Plinius, aliique; quibus Memmium nostrum idem Procuratorium munus sub principe optimo gestum, imperia, quae in exercitu habuit, & praemia, quae in bello à fortissimo Imperatore ac∣ceperat, probant nec nobilitate, nec virtutibus, nec favore apud Principem inferiorem fuisse. Hactenus de Procuratoribus in Genere, jam de iis quorum in Marmore est mentio paucis agendum est.

Monetae Procuratori. Monetae Procurator erat, qui Monetae cudendae prae∣erat, apud nostrates vocatur, The Master of the Mint, quales in impe∣rio

Page 138

occidentali sex fuisse in Notitia Imperii memorantur, quorum primus Ro∣mae, secundus Sisciae in Pannonia, tertius Aquileiae in Gallia Cisalpina, quar∣tus Arelatae ad ostium Rhodani, quintus Lugduni in Gallia Transalpina, sex∣tus Treviris in Germania monetam cudendam procurabant; tot enim in Oc∣cidentali Imperio officinae monetariae fuere. Quot vero in Orientali erant Notitia Imperii non tradit: in aliis vero autoribus u 1.446 Constantinopoli, x 1.447 Cy∣zici, y 1.448 Alexandriae, & z 1.449 Antiochiae monetam cusam fuisse invenimus. Qui Romae olim officinis monetariis praeerant Triumviri monetales dicebantur. Eorum meminere Cicero Epist. famil. l. 7. Epist. 13. & Dio lib. 54. & Mar∣mor a 1.450 Gruterianum, in quo Imperante Caracalla cujusdam est mentio, qui III. VIR. MONET. A. A. A. F. F, i. e. Trium vir Monetae auro, argento, aere flando, feriundo, dicebatur. Triumvirorum igitur monetalium nomen & au∣toritas usque ad Caracallae Imperium duravit. Memmius ideo noster, qui sub Trajano vixerat, non Romae, sed in aliqua alia Imperii urbe Monetae Procu∣rator erat; nisi forte, qui Romae Triumviri, Procuratores etiam promiscuo nomine appellabantur.

Provinciae Baeticae Procuratori. Procuratoris Patrimonii per Baeticam me∣minit b 1.451 Codex Theodosianus, & Procuratoris Augusti Provinciae Baeticae Marmor, quod citat Salmasius in notis ad Pertinacem Capitolini. Per Procuratorem ideo Provinciae Baeticae hic etiam Patrimonii sacri, seu Fisci curator ille, quem supra descripsimus, videtur intelligen∣dus.

Vicesimae Haereditatum Procuratori. Procurator vicesimae haereditatum is erat, qui vicesimam partem haereditatum defunctorum Imperatoribus ex Au∣gusti lege solvendam colligebat. Augusti legem his verbis apud c 1.452 Dionem ha∣bemus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ab eo igitur tempore vice∣sima pars haereditatum, & legatorum, exceptis iis, quae proxime genere junctis ac pauperrimis morte aliorum relinquebantur, in aerarium inferebatur, qui∣que huic Tributo praeerat, Procurator vicesimae Haereditatum dicebatur. d 1.453 Grave hoc tributum fuit, atque ideo e 1.454 Nerva ex clementia sua multos neces∣sitate vicesimae absolvit, f 1.455 Trajanus & g 1.456 Antoninus eam temperarunt, h 1.457 Gra∣tianus tandem omnino sustulit, sublatamque tempore suo i 1.458 Justinianus in Co∣dice testatur.

Procuratori Fisci Provinciae Mauritaniae Tingitanae. Idem igitur Memmius in Mauritania Tingitana, quod prius in Baetica Procuratorium munus gessit, Publicos scilicet reditus Imperii procurabat, aerarioque istius Provinciae prae∣erat, atque ideo hic Fisci Procurator dicitur, Fiscus enim & Aerarium l 1.459 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 differebant. m Fiscus autem dicebatur à Fiscis, Fiscinis, seu Fiscellis, quae Spartea sunt utensilia ad majoris summae pecunias capiendas, unde quia major est summa pecuniae publicae, quam privatae, ut pro censu privato locu∣los & arcam dicimus, sic pro publico Thesauro aerarii dicitur Fiscus, Fiscus enim pecunia publica est, ex quo confiscari dici solet.

Mauritania Tingitana Provincia n 1.460 Praesidialis fuit, & post Constantini Tem∣pora inter Hispaniarum Provincias numerata. Sic dicta fuit à Metropoli illius Tingi, eoque nomine à duabus aliis Mauritaniis Caesariensi scilicet & Setifensi distinguitur. Tingis autem ad ostium Freti Gaditani sita est, & antiquissimae originis urbs fuisse dicitur. p 1.461 Eam à Seddedo filio Hadi, quem Regem antiquis∣simum, & totius orbis Monarcham volunt, ut ei regia esset, conditam, ab

Page 139

eoque muris aheneis cinctum, & aedificiis ubique auro tectis ornatam tra∣dunt Africani; unde cognosci potest, quanto in precio hanc urbem habuere, cum de ea tam magnifica fabulentur. q 1.462 Plinius, & r 1.463 Solinus illam Antaei opus dicunt, ab illiusque uxore Tingi s 1.464 secundum Plutarchum nomen habuit, qui etiam narrat, Antaeum ideo in eâ urbe magna religione diu cultum, illiusque sepulchrum ingentis magnitudinis molem ibi ostensum, illudque à Sertorio erutum cadavere 60 cubitos longo repleri inventum fuisse; In hac certe Re∣gione Antaeum, de quo Poetarum Fabulae, olim regnasse omnes consenti∣unt; & Lixum Regiam illius t 1.465 à Tingi non longe dissitam ponunt Geogra∣phi, ibique secundum Mythologos Herculis cum eo lucta & Hesperidum horti fuere. Lixum & Tingin u 1.466 Eratosthenes confundebat, eandemque civitatem putavit, quem errorem etiam secutus est Silius Italicus, atque ideo habet ille, lib. 3.

Et Tingin rapido mittebat ab aequore Lixus.

Lixus enim condita erat ad ostium fluvii, x 1.467 qui etiam Lixus dicebatur, & urbi forte nomen dedit; iste fluvius nunc Lecuz, & urbs Larache vocantur. Prope Tingin vero nullus fluvius est, atque ideo incolae, ut infra ostendam, aquas è longinquo per canales sibi allatas habent. Procopius Cananitas, quos Josua è Palestina expulerat y 1.468 Tingis conditores dicit. Ejus verba haec sunt, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e. Secundum interpretationem doctissimi a 1.469 Grotii.

Quando ad Mauros nos Historia deducit, congruens erit exponere, unde orta gens in Africa sedes fixerit. Quo tempore egressi Aegyptum Hebraei jam prope Pa∣lestinae fines venerant, mortuus ibi Moses vir sapiens dux itineris, successor imperii factus Jesus Navae filius intra Palestinam duxit popularium agmen, & virtute usus supra humanum modum terram occupavit, gentibusque excisis, urbes ditionis suae fecit, & invicti famam tulit. Maritima ora quae à Sidone ad Aegypti limitem extenditur, nomen habebat Phoeniciae. Rex unus im∣perabat,

Page 140

ut omnes, qui res Phoenicias scripsere, consentiunt. In eo tractu numerosae gentes erant, Gergesaei, Jebusaei, quosque aliis nominibus Hebrae∣orum annales memorant. Hi homines, ut impares se advenae Imperatori videre, derelicto patriae solo ad finitimam primum venere Aegyptum, sed ibi capacem tantae multitudinis locum non reperientes, erat enim Aegyptus jam ab antiquo faecunda populis, in Africam profecti multis conditis urbi∣bus omnem eam Herculis Columnas usque obtinuerunt, ubi ad meam aeta∣tem sermone Phoenicio utentes habitant, etiam in Numidia Castellum po∣suere, quo loco urbs est nunc dicta Tingis. Hic duae stant è lapide candido columnae propter magnum fontem, inscriptae Phoenicias literas, quarum ex sermone Phoenicio haec est interpretatio. Nos illi sumus, qui Praedonem effugimus Jesum filium Navae. Ante aliae colebant Africam gentes, quae ob vetustatem habitationis terrigenae nuncupantur. Inde est, quod Antaeus, qui Afrorum Rex cum Hercule Clupeae luctatus est, Terrae filius dicitur.
Haec Procopius: Ad ea omnes, qui de dispersione Gentium agunt, invenies respexisse. Ut igitur Autoris verba habeas, ea omnia tibi hic exhibemus. Phoenices equi∣dem circa Fretum Gaditanum omnes Africae & oppositas etiam Hispaniae oras ab antiquo tenuisse ex historia certissimū est. Primum enim hi in mari Mercatu∣ram exercuere, cujus studio ad has regiones ulterius{que} navigasse, in iisque colo∣nias ab antiquissimis temporibus posuisse, b 1.470 Diodorus Siculus, c 1.471 Strabo, d 1.472 Mela, aliique testantur: & ad Alfraganum notat e 1.473 Doctissimus Golius Mauritaniam secundum Arabicos antiquitatum scriptores Barbariam ideo appellari, quia ab extraneis, Philistaeis scilicet & Amalechitis, qui è patrio solo fugati illuc ve∣nere, habitata fuerat; Arabibus enim uti & Syris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est extra, foris, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 inde derivatum extranei, eregrini, & inde etiam vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quâ Graeci omnes extraneos vocabant, deductam putat; sed hujus vocis ex ipsis Graecis, qui de ea optime statuere potuerant, f 1.474 infra aliam damus Etymologiam.

Sed quamcunque Tingis originem habuerat, eam antiquissimam fuisse, & totius Mauritaniae Tingitanae (quae omnem eam regionem, quae jam in regna Fezzi, Morocci, & Suzi dividitur) Metropolin certissimum est. Primo sub Phoenicibus, deinde sub Carthaginensibus, & tandem victis Carthaginiensi∣bus sub Romanis fuit. Primo ab iis Tributariis Principibus data erat, de∣inde vero, Mauritaniâ post occisum à Caio g 1.475 Ptolemaeum Regem in formam Provinciae redactâ, Praesidi illius paruit, in eâque ille utpote Provinciae Me∣tropoli sedem habuit. Eam Romanorum primus h 1.476 Sertorius vi cepit, deinde Julius Caesar occupavit, & incolarum partem i 1.477 in novam Coloniam in oppo∣sitis Baeticae oris traduxit, quae inde à Romanis Julia Traducta dicebatur, ab incolis vero Julia Joza; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 enim in lingua Phoenicia, quâ tunc utebantur l 1.478 Tingitani, idem est quod in Latina Traducta, nam Arabibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 gawaza, & Syris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 guz, est Trajicere, transvehere, uti observavit Doctissimus m 1.479 Bochar∣tus. Hanc patriam suam fuisse dicit n 1.480 Mela Geographus, à quo etiam secun∣dum emendationem o 1.481 Salmasii Tingis altera, secundum emendationem vero Doctissimi p 1.482 Vossii Tingis Cetraria vocatur; qui etiam duplicem q 1.483 Plinii er∣rorem de hac urbe bene observat; primo quod ille q 1.484 hanc Juliam Traductam cum Tingi Africanâ contra r 1.485 aliorum Geographorum autoritatem confundit, & deinde q 1.486 quod Coloniam ibi à Claudio Caesare primo locatam dicit. Si enim à Claudio Caesare ea Colonia ibi primo locata esset, quomodo s 1.487 Strabo, t 1.488 qui Imperante Tiberio occubuit, illius mentionem facere, quomodo Mela, qui v 1.489 Claudii temporibus floruit, in ea x 1.490 nasci poterant? Sequimur igitur y 1.491 viri

Page 141

clarissimi sententiam, Julium Caesarem hujus Coloniae, ut nomen satis mani∣feste indicat, & non Claudium autorem fuisse, primoque verisimilius esse in Plinii codicibus à C. I. Caesare (pro Caio Julio Caesare) Juliam Traductam pri∣mo appellatam, deinde Scribarum errore à Cl. Caesare, & tandem à Claudio Cae∣sare scribi, & his gradibus in approbatum autorem faedissimam mendam ir∣repsisse.

Post Romanos Tingis dominos habuit z 1.492 Gothos, post Gothos Saracenos, a 1.493 qui Imperante Moawiâ filio Abu Sophiani Califarum septimo, Ducibus Moawia filio Amiri, & Bashero filio Artahi, anno Christi 669. Hegirae 49. totam Africam & Mauritaniam occuparunt. Primo sub his, Califorum Prae∣fectis, b 1.494 deinde Ommiadis Hispaniae Regibus, & tum Xeriffis Fessensibus paruit; c 1.495 donec ab Alphonso Portugalliae Rege, ejus nominis quinto in tertia illius in Africam expeditione, A. D. 1463. susceptâ capta fuisset. Ab eo tempore penes Lusitanos fuit, qui eam frustra saepe oppugnantibus Fessensium Regibus usque ad annum 1662 tenuere; eo vero anno Lusitani bello Hispanico oppressi, ur∣bique igitur diutius tuendae impares facti, illam in manus Caroli secundi Po∣tentissimi optimique Regis nostri, qui tunc Donnam Catharinam Johannis Portugalliae Regis filiam in Reginam acceperat, pro parte dotis tradi∣dere.

In quali statu sub Saracenis haec urbs fuerat, è Saracenicis discendum est au∣toribus, è quibus Abul Feda Rex Hamae in praestantissimâ Geographiâ suâ Cli∣mate quarto haec habet Tangia urbs antiquissima; incolae ejus novam sibi urbem à veteri circa spatium milliarii dissitam condidere supra montem, ut ibi se melius munirent. Aqua Tangiae canalibus è longinquo adducitur, fructibus abundat, praecipue uvis & piris. Incolae ejus stolidi esse, & imbecillis inge∣nii observantur.
A Tangia ad Septam (seu Ceutam) octodecem milliaria. Hactenus Abul Feda, de qua etiam urbe haec Autor d 1.496 Geographiae Nubiensis,
Tangia urbs antiquissima. Regio ejus ab illa denominatur; sita est supra montem Mari imminentem: domus incolarum in acclivi illius sunt ad littus Marinum. Urbs est pulchra, in qua sunt Fora, & opifices, & artifices, in ea etiam est naupegium, & velorum & Sarcinarum depositorium; sita est in Terra protensa in continentem; incolae ejus sunt Barbari, genus deducunt à e 1.497 Sanhajah.
Haec à duobus peritissimis Geographiae scriptoribus de Tingi nostrâ traduntur. Quaecunque ceteri Arabes (quorum plures in Biblio∣theca Pocockiana consului) de hac urbe habent, eadem sunt. His adjun∣gas f 1.498 Leonem Africanum, qui de Mauritania, utpote Mauritanus ipse, longe optimam descriptionem dedit. De Tingi ejus verba haec sunt.
Tingis urbs semper nobilis, beneque exculta fuit, structurisque sumptuosissimis varii generis admiranda. Ager non admodum felix, nec frugibus ferendis valde accommodus, ceterum valles habet, qui fontibus assiduis irrigatae o∣mnium generum fructibus faecundissimam reddunt: reperias quoque extra urbem vites aliquot, verum in solo arenoso: Incolis frequentissima perman∣sit ad ea usque tempora, quibus à Lusitanis expugnata fuit Arzilla▪ tum enim cives rumore bellico perterriti collectis rebus omnibus Fessam profuge∣runt.
Cetera, quae de hac urbe habet idem Leo Africanus, in ipso autore, cum liber sit in omnium fere manibus, possis perlegere. Tingis igitur, quam nostrates tenent, non est eadem cum ea Tingi, quae olim Mauritaniae Tingi∣tanae

Page 142

Metropolis fuit, sed nova urbs à Saracenis Condita: Urbs vetus cir∣ca spatium milliarii ab ea distat, quae jam Tingis vetus vocatur, il∣lius nunc solae remanent ruinae, è quibus hoc Marmor erutum in novam Tingin translatum fuit, indeque à viro Honoratissimo Domino Hugone Cholmley Baronetto, cujus consilio & curâ Portus Tingitanus tam mira arte in ipso Oceano, invitis ventis & fluctibus, condebatur, in Angliam alla∣tum ab eo hic in Academia nostra, ut Venerabile Antiquitatis Monumentum reponebatur.

Donis donato ab Imp. (i. e. Imperatore) Trajano Aug. (i. e. Augusto) bello Dacico Coronâ murali, Vallari, Hastis Pur (i. e. Puris) Vexillo Argent (i. e. Argenteo) Exacti exercitus. De Trajano & Bello Dacico ab eo gesto le∣gas Xiphilinum, Zonaram, aliosque. g 1.499 Coronas Murales & Vallares praemia esse militibus data, qui in urbium aut castrorum hostium expugnatione eorum muros aut valla primi transierant, satis notum est. Hasta pura etiam praemi∣um militare fuit iis, qui insigniori facinore hostem aliquem in praelio hastâ suâ peremisset, praecipue data; atque ideo h 1.500 Festus habet, Romani viros fortes saepe hastâ donarunt, & Marius apud i 1.501 Salustium uti & Asconius, inter usitata militum praemia hastas & vexilla recensent. Utrumque praemium Aurelianus post bellum Gothicum, & Probus post Sarmaticum ab Imperatore Valeria∣no l 1.502 accepere; & sic m 1.503 Claudius Posiden Spadonem libertum suum in trium∣pho Britannico hastâ purâ donavit, & de hâc Hastâ intelligendus est n 1.504 Proper∣tius ubi dicit,

Sed tua sic domitis Parthae telluris alumnis, Pura Triumphantis hasta sequetur equos. Et Virgilius lib. 6. ubi dicit. Ille (vides) juvenis, purâ qui nititur hastâ.
ad quod carmen notat Servius, hastam puram praemium militare fuisse, & sic dictam, quod nullo ferro armaretur.

Vexillo Argenteo. Vexilla etiam apud Romanos praemia fuisse viris fortibus in bello data, quae supra è Salustio & Asconio, & quae de Aureliano & Probo è Vopisco citavimus, satis probant. Hoc autem Vexillum erat, vel Purum, vel Caeruleum, vel Aureum, vel Argenteum. Vexillum purum erat, quod totum purpureum, nec aurum nec argentum intextum, nec aliquem a∣lium colorem immistum habuit: & talia erant o 1.505 quatuor Vexilla, quae Pro∣bus ab Imperatore Valeriano in bello Sarmatico acceperat. Caeruleum Vex∣illum colorem caeruleum immistum habens maris colorem repraesentabat, prae∣mium igitur erat militibus tantum in bellis navalibus datum; p 1.506 Tali D. Octa∣vianus M. Agrippam in Cilicia post navalem victoriam donavit. Vexillum Aureum dicebatur, quod aurum intextum habuit, hujus meminit Polybius a∣pud Suidam, ubi legitur, q 1.507 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. Polybius dicit, hos vero honoravit Vexillis aureis & hastis, Vexillum Argenteum argentum intertextum habuit, & hoc apud milites praecipue in usu erat, ut indicat Plinius Naturalis historiae suae lib. 33. cap. 3. ubi de auro a∣gens haec habet, Praecipuam gratiam huic materiae fuisse arbitror, non colore, qui in argento clarior est magisque diei similis, & ideo militaribus signis familiarior, quo∣niam is longius fulget. Atque ideo etiam pro praemiis hoc Vexillum frequentius dari videtur. Ejus meminit r 1.508 Marmor antiquum, in quo de C. Julio Corin∣thiano legitur, Cui ob virtutem suam Sacratissimi Imper. Coronam muralem, ha∣stam puram, & vexillum argent▪ insigne dederunt. Et Tale Vexillum Argenteum erat, quod Marius Memmius ab Imperatore Trajano in fortitudinis praemium hic in Marmore accepisse memoratur. Si consulas Indicem Gruterianum sextum, plures invenies, tam qui Vexillis, quam qui hastis puris in virtutis praemium donabantur.

Page 143

LXXXIII.

MARSIDIA AGATH MARSIDIA STAB EVTHEMERIS FIL SI PIETATE ALIQVEM REDIMI FATALE FVISSET SI MARSIDIA STABILIS PRIMA REDEMPTA FORET QVAMVIS MATER ERAM NATARVM PROLE DECORA NAM GEMINAS HABVI CARVS ERATQVE NEPOS SEPTVAGINTA SVPER MESSES NATALIBVS EGI SVMMA SENECTVTIS PRAEMIA PASSA CREMOR QVOD SI NON CINERES AGATHEMORIS IMMATVRA AVXISSET NOSTROS MATER ET IPSA FORET TVNC EGO NOBILIOR CVNCTARVM SORTE FVISSEM QVIPPE. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Multa delentur.

LXXXIV.

Q. DELL. Q. L. PTOLLA.

LXXXV.

P. ALFEN.... PHILOMVSV...

LXXXVI.

L. SESTIVS. M. FVLVIVS. L. L. . L. EPAPHRODITVS. TERT.

LXXXVII.

DELLIA. Q. L. CHRESTE.

LXXXVIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Primatae uxori Suae Leontas Tiberii fil. Julii Celsi Pole- maeani Servus decenter & incul pabiliter conviventi sibi annos decem Hoc Monumentum ex propriis fecit. Hoc monumentum habet ingressum & egressum.

Page 144

LXXXIX.

CARTORIAE . . . . . . . C. CARTORIVS HORAEVS. VXORI. OPTIMAE. ET. MARTIALIS. AVG. LIB. ET ELPISTVS. CAESARIS. MATRI FIISSIMAE.

XC.

Caput quod dicunt Alexandri.

Page 145

XCI.

[illustration]
M Burghere sculpsit

Page 146

XCII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Pub. Aelius Epictetus emit sibi, & uxori in perpe∣tuam possessionem, & filiis & Alumnis.

XCIII.

. . . . . . . . . M. CAESI. M. L. FAVSTI.

XCIV.

LOLLIA. A. . . . . . M. L. HELENA . . VIX. ANN. XXV.

XCV.

. . . M. . . . EVPHEMO . . . LXXXX.

XCVI.

. . . . . . . . . . MES. III. FECIT. FELICIS SIMA. LIB. BENE ME RENTI.

XCVII.

Q. NAEVIVS. FILI. LARO QVI. VIXIT. ANNIS. III. M. X. D. XXI. Q. NAEVIVS MOSCHVS. PATER. FIL.

XCVIII.

. . . . . . L. AETIDI. S.P.F. ARN. OSSA. HIC SITA. SVNT.

XCIX

D. M. VERRIAE. FERVSAE. GEMINIA. FERVSA. FILIA. ET. FLA. VENVSTINVS MARITVS B. M. FECER.

C.

LVCRIO A...... ET. C. FABIVS. C. ET.... MAG. T...... TRICLINIVM. EX..

CI.

EVTVCHIDI VIXIT. ANNIS. XXI. M. VI. DIES. XIII.

CII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 147

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Philenus Athenaei II. hoc Monumentum fecit sibi, & suis omnibus, & libertis.

Page 147

Valerii Moeragenis Monumentū, & filiorum illius.

CIII.

D. M. BALERIA. THEODOTE. FECIT. AVR ELIO. ALEXANDRO. AVGVSTOR VM. LIBERTO. BENE. MERE NTI. ET. LIBERTIS. LIBERTABV SQVE. POSTAERISQVE. AEORVM.

CIV.

D.M. C. L. PAMPHILES M. VLPIVS. APOLAVSTVS CONIVGI INCONPARABILI ET. C. L. CARPIMVS. LIBERTIS. LIBERTABVSQVE. POSTERIS. Q. EORVM.

CV.

D. M. L. MAMIO. TROPHIMAE. PATRI. MAMI VS. FORTVNA TIANVS. FILIVS.

CVI.

DIS. MANIBVS. T. MARCI VS. CLEMES. FECIT. SIBI. ET. POSTAERIS. QVAE. SVIS. ET. MARCIAE. PVRALIDI. V. A. XXXIII.

CVII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Cocceia Chreste annorum 15. Mens. 2. Dierum 23.

CVIII.

C. PEDANIVS. EVTYCHES. ET. PEDANIA. IRENE. FECERVNT. SIBI. ET SVIS. LIBERTIS. LIBERTABVS. QVE. POSTERIS. QVE. EORVM.

CIX.

SEX. TITIENIVS. D.L. EROS. SI. P. CLODIVS. P. L. TELAMO. SIBI. ET. P. CLODIO. P.L. CORINTHO. CON LIBER. ET. CHIAE. L. C. IVNIVS. AP. C.L. SENO. SIBI. ET. EVARISTO. L. ET. CORNELIAE. O.L. SECVNDAE. C. FANNIVS. C.L. ALEXANDER. SIBI. ET. CRENVSAE. L. ET. INACHO. L.

CX.

C. CANINIO. C. L. TERTIO ET CANINIAE C. L. TERTIAE. SIBI POSTERISQVE SVIS.

CXI.

C. VETTENO. SOCRATI. ET. VETTENAE PRIMAE. M. SATELLIVS FLORVS FECIT ET SIBI POSTERISQVE SVIS ET EORVM.

Page 148

CXII.

CAECILIAE. Q. L. EVPOSIAE. CAECILIAE. Q. L. MACARIAE. Q. MINVCIO. C. L. SALVITTONI. C. IVLIO. C. L. TYRANNO. CAECILIA. C. L. IRENE. FECIT. SIBI. ET. LIBERTIS. LIBERTABVS. SVIS. POSTERISQVE. EORVM.

CXIII.

D. M. P. AELIO. AVG. LIB. ERASINIO. DVLCISSIMO. ET. PIENTISSIMO. AEMILIA. HELENE. CONIVNX. ET. P. P. AELII. AVG. LIB. MVSICVS. ET. HELENVS. FILI. FECERVNT. ET. SIBI. ET. SVIS. LIBERTIS. LIBER TABVSQVE. POSTERISQVE. EORVM. ITA. NE. LICEAT. HOC. MONVMENTVM. VENDERE. VEL. DONARE. QVOD. SI. FACTVM. FVERIT. VTRISQVE. ARK. PONTIFICVM. HS. XXX. M. N. PAENAE. NOMINE. INFERET. H. M. D. M. A.

CXIV.

PEDIMVS. CONDIT OR. SACRARI. VENERIS. CHENDIIS. CVM. PO RTICVM. ET. COCINA TORIVM. COST. IIVI IT. IN TE DONAVI.

CXV.

. . . . . . . . . . SE. VIVO. SIBI. ET. SVIS. LIBERTIS. LIBERTABVSQVE. POSTERISQVE. EORVM. ITAQVE. SI. POS. OBITVM. NOSTRVM. VOLVERIT. BENDERE. HAC. DONARE. VOLVERIT. INFERET. ARCE. PONTEFICVM. S-S CENTVM MILIA. NVMMVM. H. M. H. N. S.

CXVI.

..........〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

. . . . . . . . .〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

Page 149

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 . . . . . .

. . . . . . . . erexit Fl. Pa∣ternianio patri T. Fl. Onesimi Pater∣niani viri sui, & T. Fl. Onesimo Paterniano Praefecto armorum, & aedituo magnarum Dearum Nemesium, magistro equitum, custo∣di Rotularum, Prutani Primo, Agoronomo, Quaestori Civitatis, & alios magistratus honoris studio executo, . . . . . . . . . . .

VOX 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Templum, quod Attice 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 verro derivata, primario & proprie significabat sacrificulum illum, qui Templum verrebat, a∣liaque circa illud inferiora ministeria peragebat: eum nos Anglice vocamus a Sexton: Deinde vero prim inter Sacerdotes, ut exprimerent, quam hu∣milem & dimissum erga deos habuerint animum; & tandem ipsae etiam civita∣tes, in quibus Dei colebantur, ob eandem rationem, infimum hunc titulum magnâ quâdam superbiâ affectarunt. Quomodo civitates 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocaban∣tur, supra dixit Seldenus; vox hic Sacerdotem significat. Hic igitur Pater∣nianus Magnarum Dearum Nemesium Sacerdos Smyrnae fuisse dicitur; è Smyrna enim Marmor huc allatum fuit, ibique maxime hae Deae colebantur; urbis quippe fundatrices, ejusdemque numina tutelaria credebantur. De Ne∣mesibus Deabus legas Lilium Gyraldum, Natalem Comitem, ceterosque ve∣teris Graecorum Theologiae scriptores. De origine cultus harum Dearum a∣pud Smyrnaeos (quod ad rem nostram magis spectat) hanc Historiam narrat Pausanias, a 1.509 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. i. e.
Smyrnam vero veterem, cum una esset è duodecim Aeolensium urbibus, & Regio non minus quam nunc frequentes haberet in∣colas, Iones è Colophone eruptione factâ Aeolensibus ademtam occuparunt. In sequentibus deinde temporibus concilii sui jus cum Smyrnaeis Iones com∣municarunt. Hujus vero, quae nunc extat, urbs conditor extitit Alexan∣der

Page 150

Philippi filius per visum in quiete, ut id faceret, monitus; Venationibus enim intentum Alexandrum in Pago monte à venatione reversum ad Neme∣sium fanum accessisse aiunt, ibique offendisse fontem, & Platanum, quae ante fanum aquas suis ramis adumbrabat, quum vero sub Platano somnum cape∣ret, obversatas in somniis Nemeses mandasse, ut eo in loco urbem conderet, atque ut eo Smyrnaeos deduceret. Smyrnaei igitur consultores Clarum mit∣tunt de praesenti rerum statu interrogaturos, quibus hoc datum est Ora∣culum, Felices illi sunt terque quaterque futuri, Quos Pagus accipiet trans sacra fluenta Meletis. facile itaque se deduci Smyrnaei passi sunt: Ac Nemeses quidem plures non u∣nam tantum venerantur, & earum matrem Noctem perhibent.
Hactenus Pausanias. Ab eo igitur tempore, quo Alexander Smyrnam de novo condi∣dit, magnâ religione in illa urbe Nemeses Deae colebantur, iisque Templa & fana condita, & Sacerdotes, qui earum cultum curarent, e primariis & nobi∣lissimis civibus (qualem Paternianum nostrum, qui hic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, alii quos gessit magistratus, fuisse satis probant) electi fuere. Basilicae apud Smyrnaeos Nemesibus Deabus consecratae in Mar∣more 28 occurrit mentio.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 hic ex oscitantia quadratarii duplicatur: cetera, quae in fine sunt, vetustate deleta jam legi non possunt.

CXVII.

DIS MANIBVS Q. MANLI CELERIS.

CXVIII.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Marco cognato Regis Ptolemaei Euergetae & Reginae Cleopatrae & Imperatori.

Lucius & Caius Pedii Caii filii Romani ob virtutem & Probitatem & erga suos benevolentiam. Apollini. Dianae.

Hoc Marmor basis statuae erat, quam Marco Ptolemaei Euergetae Aegypti Regis, & Cleopatrae Reginae cognato Lucius & Caius Pedii in insula Delo po∣suere. Ab insula Delo Marmor huc allatum fuisse ultima inscriptionis verba, viz. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, manifeste indicant. Apollini enim & Dianae tota in∣sula sacra erat; atque ideo statuae etiam, quae in ea in alicujus honorem pone∣bantur, utpote in ornamentum loci iis sacri collocatae, aut alterutri, aut utris∣que eorum inscribebantur. Prioris generis Marmor 132 & Marmor 27 Appen∣dicis; posterioris hoc, de quo jam agimus, fuere.

Page 151

Notae ad Marmor CXVIII.

Lucius & Caius Pedii, qui statuam posuere, ut tum Marmor, tum nomen indicant, Romani fuere. Pedii enim familia Romae ex equestri ordine, ut è Marmoribus Gruterianis constat, in quibus mentio est a 1.510 L. Pedii & M. Pedii Equitum Romanorum, & b 1.511 Sexti Pedii Procuratoris Augustalis; Procurato∣rium autem munus c 1.512 equestris nobilitas fuit. Ex his Pediis pauci in historia no∣ti; celeberrimus eorum erat Q. Pedius, d 1.513 qui Caesaris in Hispaniâ contra Pom∣peii filios legatus fuit, e 1.514 de iisque victis triumphavit, inde Caesaris favorem adeptus ab eo f 1.515 Cohaeres Augusto dabatur; Augusti igitur partes summo studio sequebatur, atque ideo ab eo, g 1.516 cum post occisos Hirtium & Pansam primum consulatum gessisset, in collegam assumtus fuit, in quo Consulatu contra Caesaris occisores legem tulit, quae ab ejus nomine Lex Pedia diceba∣tur. h 1.517 Hujus Pedii nepos erat alius Q. Pedius, qui cum natura mutus esset, pingendi arti se dedit, eâque evasit celeberrimus. De Duobus his Pediis in Historia lego, de aliis vero hujus nominis (exceptis Marmoribus Gruterianis, quae supra citavimus) nullibi; quinam igitur fuerant Lucius & Caius Pedii, de qui∣bus hic agitur, nullam habeo autoritatem, unde possim indicare.

Duo Ptolemaei erant Aegypti Reges, qui Euergetae dicebantur, tertius sci∣licet & septimus. Tertius i 1.518 filius erat Ptolemaei Philadelphi (qui Biblia è Lingua Hebraea in Graecam l 1.519 transferenda curavit) & Ptolemaei Lagi (qui Macedonum primus m 1.520 in Aegypto regnavit) nepos. De bello illius cum Se∣leuco Callinico Syriae Rege in vindictam caedis Sororis Berenices gesto, & expeditione illius in Syriam & Babyloniam susceptâ n 1.521 supra diximus. Post re∣ditum ab illa expeditione, o 1.522 quod capta Babylonia inter spolia vasa pretiosa & Deorum simulacra, quae Cambyses olim captâ Aegypto in Persas portaverat, ad Aegyptios iterum secum reduxerit, ab iis deos suos iterum recipientibus, quasi summus erga eos benefactor, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 deinde dicebatur. Hujus uxorem fu∣isse solam invenio Berenicem, p 1.523 cujus comam (quam ipsa marito in Syriam profecto pro ejus salute devovens post felicem reditum succisam in delubro quodam Diis consecraverat) Conon Mathematicus in Coelum sublatam fin∣gens inter Constellationes numeravit. Fallitur igitur magnus Armachanus, qui dicit Ptolemaeum Euergetam praeter Berenicen etiam Agathocleam uxo∣rem habuisse, eamque Ptolomaei Philopatoris matrem fuisse, cum enim Stra∣bo dicat, r 1.524 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, intelligendum est ibi Ptolemaeum non Agathocleae filium, sed amasium dici, eum enim meretricem s 1.525 Agatho∣cleam dictam habuisse, cujus illecebris se totum dedit, satis notum est in Histo∣ria. In simili errore etiam est a 1.526 Simpsonus, secundum quem tum ille Ae∣gypti Rex, ad quem ab Onia Pontifice b 1.527 Josephus filius Tobiae, tum ad quem ab eodem Josepho Hyrcanus filius illius legationes susceperant, Ptolemaeus Euergetes fuerat: atque ideo ille reginam Cleopatram dictam ex autoritate Jo∣sephi habuit; c 1.528 Josephus enim in utriusque legationis historia Cleopatrae Re∣ginae mentionem facit. Sed hic Error ex ipso Josepho facile est diluendus; narrat enim d 1.529 ille, Josephum Tobiae filium susceptâ ad Ptolemaeum legatione tributo totius Syriae colligendo praepositum fuisse, inde valde divitem evasisse, & in senectute Hyrcanum filium suum ad Ptolemaeum, eo tempore quo è Cleo∣patra Reginâ filium susceperat, cum donis misisse, e 1.530 & tandem regnante in Syria Seleuco filio Antiochi magni mortem obiisse, cum 22 annis vectigalibus Syriae Judaeae & Samariae praefuisset. Post ejus obitum, narrante f 1.531 eodem Jose∣pho, Hyrcanus cum fratribus aliquandiu de imperio certavit est, sed tandem trans Jordanem pulsus, ibi septem annis vectigalibus illius regionis colligen∣dis q 1.532

Page 152

praefuit usque ad initium regni Antiochi Epiphanis; eo autem post fratrem Seleucum in Syria regnante, Hyrcanus ob timorem illius semetipsum occidit. Primus autem annus Antiochi Epiphanis quintus erat regni Ptolemaei Philo∣metoris in Aegypto, Antiochus enim incepit regnare g 1.533 anno 137 aerae Seleuci∣darum, iste autem annus Aerae Philippi erat 148 (duodecimo enim anno aerae Philippi h 1.534 inceperat Aera Seleucidarum) quem quintum Ptolemaei annum in regno Aegypti fuisse è Canone Ptolemaei constat. Ab eo igitur si septem an∣nos, quibus Hyrcanus vectigalibus trans Jordanem praefuit, retro supputes, primus eorum in annum 22 Ptolemaei Epiphanis incidet, inde si quinque alios, quibus Hyrcanus cum fratribus certaverat, etiam retro supputes, incides in 17 annum ejusdem Ptolomaei, qui primus erat i 1.535 Seleuci Soteris Syriae Regis, quo Josephum Tobiae filium, postquam 22 annos vectigalibus Syriae Judaeae & Sa∣mariae colligendis praefuislet, obiisse dicit l 1.536 Josephus Historicus, quos annos 22 si eodem modo etiam retro supputes, incides in annum duodecimum Ptolomaei Philopatoris: eo igitur legationem ab Onia Pontifice in Aegyptum suscepit Josephus, & Syriae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tunc primo constitutus fuerat. Depravatus igitur est ille Josephi locus, m 1.537 ubi hoc de Ptolemaeo Euergeta narratur, aut autor iste quam foedissime sibimetipsi contradicit; ex neutra igitur legatione nec Hyr∣cani scilicet, nec patris illius autoritate Josephi probari potest Ptolemaeum Eu∣ergetem, qui istius nominis primus in Aegypto regnabat, reginam unquam Cleopatram dictam habuisse. Cleopatra enim, quae in Historia primae Le∣gationis, Josephi scilicet, Regina dicitur, Ptolemaei Philopatoris, quae in secunda, Ptolemaei Epiphanis uxores fuere. Prior mariti soror erat (à Cam∣bysis enim temporibus in usu erat apud Reges Persiae & Aegypti sorores ducere) à n 1.538 Polybio Arsinoe, à Justino o 1.539 Eurydice appellatur, apud p 1.540 Livium vero, uti apud Josephum, Cleopatrae nomen habet. Posterior Antiochi magni Sy∣riae regis q 1.541 filia erat, quae Ptolemaeum Philometorem & Ptolemaeum Physco∣nem, utrosque postea Aegypti reges, peperit, alterque horum erat, cujus nati∣vitatis gratulandae gratiâ Hyrcanus Legationem in Aegyptum susceperat; credo ego tunc Ptolemaeum Philometorem nasci, & quoniam ille valde r 1.542 ju∣venis patri, s 1.543 qui 24 annos regnabat, dicitur successisse, ejus nativitatis uti & legationis Hyrcani tempus in ultimum vitae Josephi, & decimum sextum regni patris Ptolemaei Epiphanis annum rejicio. Hactenus indicavi Ptolemaeum Euergetam ejus nominis primum Reginam Cleopatram dictam non habuisse; de eo igitur in hoc Marmore non agitur: quod etiam ulterius probatur, quod cum Ptolemaeus Euergetes ejus nominis primus ante initium secundi belli Pu∣nici, atque ideo diu priusquam Romani in Graeciam penetrassent, occubuisset, non omnino verisimile est illius temporibus Lucium & Caium Romanos sta∣tuam in Delo insula posuisse, aut illum regem Cognatum habuisse Romano nomine Marcum appellatum. Quae igitur in antiquissimo hoc Marmore ha∣bentur, de altero Ptolemaeo Euergete interpretanda sunt; is autem regum Ptolemaicorum septimus erat, & prioris Ptolemaei Euergetae pronepos. Pri∣mus enim Ptolemaeus Euergeta genuit Ptolemaeum Philopatorem, cujus filius erat Ptolomaeus Epiphanes, qui genuit Ptolomaeum Philometorem, & Pto∣lemaeum Euergetam secundum. t 1.544 Primo hic Cyrenaeis imperavit, post patris autem obitum Aegypti etiam regnum obtinuit; u 1.545 nequissimus hic omnium Ae∣gyptiacorum Regum fuit, & x 1.546 corpore turpissimus, praesertim ob ingens ventris abdomen; atque ideo à plerisque y 1.547 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i. e. ventricosus cognomi∣nabatur, sagina enim ventris, inquit z 1.548 Justinus, belluae magis quam homini

Page 153

similis, ab adulatoribus vero a 1.549 Euergeta dicebatur, eoque ipse nomine maxi∣me delectabatur; ab Alexandrinis vero ob nequitiam & horrendam crudelita∣tem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocabatur. Regnum hic auspicatus est eodem anno, quo de∣leta est Garthago, cum jam Romani Graeciae, Asiae, Africaeque imperium obtinuissent, Romanaque nomina in exteris gentibus non tantum nota, sed etiam affectatione quâdam usurpata fuissent, maxime in Aegypto, b 1.550 quae tam Physconis, quam fratris Philometoris temporibus Romanorum tutelae sub∣erat. Duas hic Reginas habuit utras{que} Cleopatras appellatas; prima c 1.551 soror illius erat, quam prius fratri Philometori nuptam post obitum illius ipse etiam duxit; sed eâ non diu postea repudiatâ, illius filiam d 1.552 Cleopatram etiam dictam, quam prius stupraverat, in uxorem accepit, eamque per totum vitae tempus retinuit. Cum igitur nihil obstet, quo minus haec, quae in Marmore habentur, de hoc Ptolemaeo interpretemur, nec aliquis alius Ptolemaeus Euergeta inter Aegypti reges inveniendus sit cui eadem possunt applicari, manifestum est hunc Pto∣lemaeum Euergetam in Marmore Ptolaemeum Physconem fuisse, qui in Aegy∣pto anno ante Christum natum 144 regnare inceperat; & Cleopatram Regi∣nam illius uxorem fuisse. An vero haec Cleopatra ea erat, quam Physcon in ini∣tio regni duxit, sive filia illius, quam postea repudiata matre in uxorem acce∣perat, cum nesciamus tempus quo Marmor exaratum fuerat, manet incer∣tum.

Marcus nomen Romanum fuit, qui vero eo denominabatur, cum Ptolemaei cognatus esset, aut Syrus, aut Aegyptius fuisse videtur. Si Romanus esset, hoc de eo, aeque ac de Lucio & Caio Pediis indicaretur. Exteros autem cre∣scente Romano imperio Romana nomina saepe assumpsisse, usitatum erat. Hu∣jus rei Marcus Evangelista aptissimum & omnibus notissimum praebet Exem∣plum.

CXIX.

Hoc Marmor exhibet imaginem Frontis Templi. In superiori parte il∣lius inscriptio erat, sed temporis in∣juria tota est deleta.

CXX.

D. M. BELLENIAE SABINAE MATRI PIISSIMAE C. IVLIVS SABINVS FIL. ET SIBI POSTERISQ. SVIS.
Finis partis Primae.

Notes

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.