Bedydd plant or nefoedd, neu, Draethawd am natur a diben bedydd yn profi trwy ddeuddeg o resymmau scrythuraidd y dylid bedyddio plant y ffyddloniaid / o waith James Owen ......

PEN. III. (Book 3)

Am y modd, neu'r ffurf oddiallan o weinidogaeth bedydd. (Book 3)

MAE rhai yn barnu y dylid tro∣chi‘r holl gorph yn y dwfr, ac nad oes un ffurf arall yn gyfreith∣lon; mae eraill yn barnu fod taene∣lliad dwfr ar wyneb yr hwn a fedy∣ddir yn ddigon, yn enwedigol yn y gwledydd oerion hyn. Canys me∣gis yn y Sacrament arall o Swpper yr Arglwydd mae un taminaid o fara, ac un llymmaid o wîn yn ddigo∣nol i arwyddocau yr ymborth yspry∣dol sydd i gael yn Ghrist; felly yn y Sacrament o fedydd mae taenelliad y∣chydic o ddwfr ar yr hwn a fedyddier yn arwyddocau rhinwedd gwaed Christ mor effeithiol ac afonydd o ddyfroedd.

Nid yw trochi na thaenellu yn sylweddol ir Ordinhad hon, eithr golchiad â dwfr, neu osod dwfr ar y Corph er glanhád, sydd o sylwedd Bedydd. Canys y mae'r gair bedydd

yn y Groeg yn arwyddocau golchiad â dwfr, fel y nodwyd or blaen allan or Heb. 9. 10. Nid yw▪r Testament newydd yn dywedyd mewn cynnifer o eiriau pa fodd yr oedd yr Aposto∣lion yn bedyddio, ai gan drochi, ai ynte gan daenellu, ond siccr ydyw eu bod yn golchi â dwfr (mewn rhwy ffordd neu gilidd) pob un a fedyddiwyd. Mae'n debygol eu bod weithiau yn trochi, weithiau yn tae∣nellu y rhai a fedyddiwyd.

Mae'n eglur fod bedyddio trwy daenelliad neu dywalltiad dwfr yn gyfreithlon, wrth y rhesymmau hyn.

1. Mae'r ysgrythur yn galw tae∣nelliad neu dywalltiad dwfr yn fe∣dydd. Mar. 7. 4. A phan ddelont or* 1.1 farchnad, ni fwyttant, oni bydd iddynt ymolch, neu fel y mae yn y Gr. Oni fyddant wedi bedyddio. Eu dwylo yr oeddent yn eu golchi, neu yn eu bedyddio pan ddeuent o'r farchnad, Mar. 7. 3. nid gan eu trochi mewn dwfr, eithr trwy dywallt dwfr ar∣nynt, canys felly yr ymolchei yr Iddewon. 2 Bren. 3. 11. Y mae ymma Elizeus mab Saphat yr hwn

a dywalltodd ddwfr ar ddwylo E∣lias.

Mae Christ yn són yn yr un lle, Mar. 7. 4. Am olchiad neu fedydd* 1.2 cwppanau, ac ystenau, ac efyddennau a byrddau. Yr oedd y golchiad hwn trwy dywallt dwfr, ac nid trwy eu trochi mewn dwfr, canys nid yw de∣bygol eu bod yn trochi eu byrddau mewn dwfr bob gwaith y golchid hwynt, yn enwedigol yn y wlad hon∣no ple yr oedd dwfr mor anaml. Ac etto mae'r yspryd glan yn galw'r ffordd hon o olchi yn fedydd.

1 Cor. 10. 1. A'u bedyddio hwy oll i Moses, yn y cwmwl. Pa fodd y be∣dyddiwyd hwy yn y Cwmwl? nid trwy ymdrochi yntho, canys yr oedd hynny yn amhossibl, o herwydd bod y Cwmwl uwch eu pennau; eithr bedyddiwyd hwynt trwy fod y cwml yn diferu ac yn taenellu dwfr ar∣nynt.

Mat. 3. 11. Efe ach bedyddia chwi a'r yspryd glan, ac â than. Pa fodd y bedyddiwyd y rhai'n a'r yspryd glan? ai gan eu trochi yn yr yspryd? ai ynteu gan dywallt yr yspryd arnynt, fel y mae Petr yn esponio allan ó

Joel, Act. 2. 17. Mi a dywalltaf o'm hyspryd ar bob cnawd. A phan be∣dyddiwyd hwy a thân, Act. 2. 3. a trochwyd hwynt mewn tan? ym∣ddangosodd iddynt dafodau gwahane∣dig megis o dân, ac efe a eisteddodd ar bob un o honynt.

Wrth hyn y gwelwn mae bedydd yn jaith yr scrythur yw tywalltiad, neu daenelliad dwfr.

2. Fel y mae taenelliad yn fedydd, felly mae'r pethau a arwyddoceir mewn bedydd yn cael eu gosod allan trwy daenelliad á thywalltiad dwfr. Mae bedydd yn arwyddocau dau beth, gwaed Christ ac yspryd Christ. Mae taenelliad dwfr yn arwyddocau yr ddau hyn.

Mae taenelliad dwfr yn arwyddo∣cau taenelliad gwaed Christ ar y gyd∣wybod. Heb. 10. 22. Nesawn â* 1.3 chalon gywir, mewn llawn hyder ffydd, wedi ein taenellu oddiwrth gydwybod ddrwg, a golchi ein corph â dwfr glan. Dymma'r arwydd ar hyn a arwyddo∣ceir wrth fedydd wedi eu gosod i lawr ynghyd; mae golchiad dwfr yn arwyddocau taenelliad y galon oddi∣wrth gydwybod ddrwg. Yr un

modd y dywed yr Apostl, Etholedi∣gion — Trwy* 1.4 sancteiddiadd yr yspryd i ufudd-dod a thaenelliad gwaed Christ. Mae'r arwyddocad hwn mor eglur, ac y mae'r Apostl yn galw gwaed Christ, gwaed y taenelliad. Y cyssondeb hwn rhwng yr arwydd ar hyn a arwyddoceir sydd yn cyfiawn∣hau yr arferiad o daenellu dwfr wrth fedyddio.

Bendith arall a selir ini mewn be∣dydd yw'n Cymmundeb ni âg ys∣pryd Christ. Y fendith hon a ar∣wyddoceir, trwy dywalltiad a thae∣nelliad dwfr. Act. 2. 17. Twyall∣taf o'm hyspryd ar bob cnawd. Isa. 44. 3. Canys tywalltaf ddyfroedd ar y sychedic, tywalltaf fy yspryd ar dy had. Isa. 52. 15. Felly y taenella ef gen∣hedloedd lawer. Ezek. 36. 25, 27. Taenellaf arnoch ddwfr glân fel y by∣ddoch lân — rhoddaf hefydd fy yspryd och mewn.

Fel hyn y mae yn eglur fod tae∣nellu neu dywallt dwfr mewn bedydd yn gyfreithlon, o herwydd eu bod yn dal allan y prif fendithion a arwyddo∣ceir wrth fedydd.

3. Mae taenellu yn gyfreithlon, o herwydd fod yn debygol jawn ir A∣postolion fedyddio trwy dywallt, neu daenellu dwfr.

Act. 2. 41. Yna y rhai a dderbynia∣sant ei air ef yn ewyllysgar a fedyddi∣wyd; a chwanegwyd attynt y dwthwn hwnnw, ynghylch tair mil o eneidiau. Nid yw debygol drochi'r tair mil hyn tros eu pennau mewn dwfr; pa fodd y gallei Pedr ar Apostolion eraill, sef deuddeg gwr, fedyddio tair mil mewn un diwrnod, je, mewn hanner di∣wrnod?* 1.5 canys yr oedd hi y drydydd awr, hynny yw, naw ar gloch y bo∣reu cyn dechreu'r bregeth, ac mae'n debygol ei bod yn agos i hanner dydd cyn diweddu, gwel, wers. 40. P'le ceid cyfnewid dillad i gynnifer o bobl, mewn amser mor fyrr? Yr hyn oedd anghenrheidiol, os trochwyd hwynt. Peth anhawdd hefyd oedd cael digon o ddwfr iw trochi hwynt yn Ghaer∣salem, nid oedd Kidron a dyfroedd Siloam ond dwy afon fychan jawn, yn enwedigol yn amser y Pentecost, yngwres yr haf. Gwel, Isa. 8. 6. Am hynny mae'n debyg iw bedyddio hwynt trwy daenellu neu dywallt

dwfr, yr hun a ellyd i wneuthur yn hawdd mewn ychydic o oriau.

Act. 9. 17, 18. Ac Ananias a aeth i mewn ir tŷ, ac wedi dodi ei ddwylo arno — efe a gafodd ei olwg yn y man; ac efe a gyfododd ac a fedy∣ddiwyd. Bedyddiwyd Paul ymma yn ei dŷ llettu, pan oedd yn glaf ac yn wan, wedi ymprydio dridiau cy∣fan. Pe buasei digon o ddwfr yn y tŷ i drochi ei holl gorph ef, yr hyn nid yw debygol, nid oedd addas gymmeryd gwr yn y cyflwr gwan hwnnw ai drochi yn noeth mewn dwfr oer.

Act. 16. 33. Ac efe a'u cymmerth hwy yr awr honno o'r nôs, ac a olchodd eu briwiau, ac efe a fedyddiwyd, ar eiddo oll yn y man. Nid yw deby∣gol i Geidwad y Carchar ai holl deulu fynd yr amser hynny or nos i rwy afon ddwfn, a chymmeryd Paul a Silas i wlychu ei cyrph archolledic wrth eu trochi hwynt yn y dwr.

Gwrthddadl. Joan a fedyddiodd* 1.6 yn Jordan, ac yn Enon, o herwydd bod yno lawer o ddwfr, ac am hynny trochwyd y rhai a fedyddiwyd.

Att. Os bedyddiwyd rhai trwy drochi, bedyddiwyd eraill trwy dy∣wallt dwr arnynt, fel y profason or blaen, ac am hynny mae'r ddwy ffordd yn gyfreithlon.

Eithr nid yw'r scrythur mewn un lle yn dywedyd i trochi hwynt wrth eu bedyddio. O dywed y rhai sydd yn erbyn taenellu, i bod yn Casglu hynny trwy ganlyniad oddi∣wrth yr scrythurau a enwyd, hwy a ddylent gofio eu bod yn gwrthod can∣lyniadau scrythurol pan yr ydym ni yn eu harferu i brofi bedydd plant. Maent yn galw arnom ni i ddangos iddynt, ryw orchymyn, neu siampl mewn cnifer o eiriau yn són am fe∣dydd plant; yr ydym ninnau yn at∣teb; y gallwn gasglu trwy ganlyni∣ad oddiwrth amryw scrythurau y dy∣lid eu bedyddio, ni dderbyniant y dull hwn o ymresymmiad oddi∣wrthym ni, ac etto nid oes gan∣thynt ddim ei ddangos ychwaneg am drochi, yr hyn sydd ó sylwedd be∣dydd, fel y dywedant hwy.

Maent hwy yn tybied i Joan dro∣chi y rhai a fedyddiodd ef o herwydd iddo fedyddio yn yr Jorddonen, ni

allant byth brofi mae hynny oedd yr achos, canys nid yw'r scrythur yn dywedyd beth oedd yr achos pa ham y bedyddiodd yn yr Jorddonen. Fe allei iddo fedyddio yno o herwydd ei bod yn agos i anialwch Juda, p'le 'r oedd yn pregethu. Fe allei bod rhyw ddirgelwch ysprydol yn ei waith ef yn bedyddio yno, 2 Bren. 5. 10.

Y mae'n amheyus jawn a darfu iddo drochi'r bobl a ddaeth atto, ca∣nys aeth allan atto ef Jerusalem, a holl* 1.7 Judea, ar holl wlad o amgylch yr Jorddonen, a hwy a fedyddiwyd gan∣tho ef. Ni allwn ni farnu iddo fe∣dyddio llai na chan mil o wyr a gw∣ragedd, o herwydd iddo fedyddio Je∣rusalem a holl Judea, ar holl wlad o amgylch yr Jorddonem, mae'n siccr fod llawer mwy o bobl yn yr holl w∣lad. Eithr yr oedd yn amhossibl iddo allel trochi cnifer o ddynion yn amser byr ei wenidogaeth, yr hon ni pharhaodd ond tair blynedd, ac o'r tair hynny gorweddodd yngharchar* 1.8 hanner blwyddyn, fel na bu iddo bregethu a bedyddio ond tros ddwy flynedd a hanner. Pe buasei yn be∣dyddio

deg a deugain bob dydd or ddwy flwyddyn a hanner hynny (yr hyn nyd yw debygol iddo allel gw∣neuthur) nid yw'r cwbl ond 45625 pum mil a deugain, chwech cant a phumb ar hugain. Eithr fe fedyddi∣odd lawer ychwaneg, yr hyn ni allei wneuthur wrth eu trochi hwynt, am hynny mae'n rhesymol i ni farnu iddo eu taenellu, neu dywallt dwfr arnynt, ac yn y ffordd honno fe allei yn hawdd fedyddio'r holl wlad, sef llawer can mil.

Gwrthddadl. Philip ar Efnuch a aethant i wared ill dau i'r dwfr, am hynny trochwyd yr Efnuch.

Att. Pa fodd y mae hynny yn can∣lyn? O ni allent hwy fynd ir dwfr, heb ymdrochi yntho? yr ydym yn ddarllen yn Gen. 24. 45. Rebecca a aeth i wared ir ffynnon, a ydyw yn canlyn iddi ymdrochi yno? Chwi ddywedwch am eich morwyn pan él i nól ddwfr, hi a aeth i wared ir afon, nid ydych yn meddwl ei bod yn ymdrochi yno.

Gwrthdd. Claddwyd ni gan hynny* 1.9 gydâg ef trwy fedydd i farwolaeth, Ruf. 6. 4. Am hynny medd rhai

fe ddylid trochi rhai wrth eu by∣dyddio.

At. Yr ydym ni yn claddu trwy daflu pridd ar y Corph, ac y mae tywalltiad dwfr yn arwyddocau hyn∣ny. Ni ellir dywedyd fod un wedi gladdu a syrthio tan ddwfr, neu ddaiar, oddi eithr iddo aros yno tros amser. Yr hwn a ddescyn i bwll gló mae tan y ddaiar, eithr nid yw wedi gladdu, o herwydd i fod yn dyfod allan yn y man. Am hynny nid yw trochi yn arwyddocau claddu, oddi eithr ir hwn a drochir aros tros amser tan y dwfr. Arho∣sodd Jonah tan y dwfr i arwyddo∣cau claddedigaeth Christ.

Nid yw'r gyffelybiaeth ynteu rhwng bedydd a marwolaeth yn se∣fyll mewn trochi'r Corph, yn gym∣meint ac yn niben yr Ordinhad, i'n gwneuthur yn gyfrannogion o far∣wolaeth Christ, o'i fywyd, o'i escyn∣niad, o'i eisteddiad ar ddeheulaw Duw.

Mae bedydd yn ein gwneuthur yn* 1.10 gyd-blanhigion i gyffelybiaeth ei farw∣olaeth ef. Etto nid oes neb yn plannu cyrph mewn dwfr wrth eu bedyddio,

yr hyn a ddylid el wneuthur, os yw 'r rhesymmiad hwn yn dda, i ddan∣gos y gyffelybiaeth rhwng bedyddio a phlannu.

Fel hyn y gwelwn ni nad yw mor eglur ac y mynnei rhai i ni fe∣ddwl, i'r Apostolion drochi pobl, ac am hynny nad yw trochi o sylwedd bedydd, ond bod y rheini wedi eu bedyddio yn gyfreithlon a daenell∣wyd â dwfr.

Notes

• * 1.1

  Mar. 7. 4. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• * 1.2

  Mar. 7. 4. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• * 1.3

  Heb. 10. 22. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.
• * 1.4

  1 Pet. 1. 2.
• * 1.5

  Act. 2. 15.
• * 1.6

  Mat. 3. 13. Jo. 3. 23.
• * 1.7

  Mat. 3. 5, 6
• * 1.8

  vid. Light••. vol. I. p. 234.
• * 1.9

  Col. 2. 12.
• * 1.10

  Rhuf. 6. 5.