Exercitationes philologicæ tres prima, Infanticidium, poema credulam experimens matrem delirantibus astrologorum insomniis, & piâ quâdam crudelitate deceptam, prolem suam intersecisse : secunda, Spes extatica, sive sperantis animæ plausus, & ovatio : tertia, Philosophia vindicata, sive pauperis philosophi contra divitem superbe calumniantem defensio / authore Jo. Northleigh ...

INFANTICIDIUM.

ARGUMENTUM

Mulier quaedam gravida, faetum in utero vagi∣entem audivit; consulitur, & auguratur A∣strologus illam Filium sibi luctuosum, patriae infestum, parituram; ridens tandem nasci∣tur infantulus, & bene formatus, quem ipsa tamen mater interficit; infanticidii postula∣tur; seipsam defendit & absolvitur.

NOn nos Threicii Juvenis miserabile fatum Ut sibi crudelis mater sua colla petentem Blanditiis, laniaret Ityn, canimusve parentem Condentem in stomacho sua viscera, triste sepulchrum: Ut pater Infaelix natum tumularet in alvo, Ut suus in Venas Genito datus ipse rediret Sanguis, & è tumulo redivivus surgeret ales: Non Cano mutatas formas; non tristis hirundo, Non Mater Philomela fuit, celeberrima cantu.

Nostra Selandiacis vivebat mater in agris, Insula Danorum celebris, Borealibus undis Clauditur, & toto natat haec amplissima ponto, Hic gelidus semper nutantia ventilat aether Gramina, & hic multâ glacie nivibusque laborant. Si solum teneri faetus morientis imago Sistitur ante oculos, & faemina dura videtur, Coelis orta suis, matris glaciataque moles.

Non procul à celebri Emporio vel Principis urbe Vrbe, ubi tecta alta, atque aurata Palatia fulgent Aemulum in undosas ripas referentia solem, Vivebat mulier vitam per stamina quaerens, Docta urgere colos, trahere atque occare tenaces Nec minus infaelix Soror est, fuit ipsa misello Nato Parca suo; cujus vix ducta secabat Fila, vel inceptae claudens praeludia vitae.

Postquam hanc Laetus Hymen sua per connubia Junxit Insolita haec Utero sentit dira omina praegnans, Crescente & faetu crescunt praesagia monstri. Nunc huc, nunc illuc natat Embryo, fluctuat ingens, Ut putat, horrendum & sua nunc per viscera monstrum, Vix bene formatus tentat, pulsatque locellos Clausos, Terribilisque infans sua vincula spernit, Vere & mater onus gessit vere atque laborat,

Attonita est mulier▪ miratur, & anxia quaerit Ut sua vel minimam, & tenebris det cura quietem, Si caelum spectetque diem tum luridus aether Exhibet ante oculos quas horret faemina formas, Quaeque etenim Nubes ingens Monstrum esse videtur, Si forsan bifidus Vapor est concretus ab illa, Creditur esse biceps, dat caetera membra cerebrum, Fingentisque animi vis Plastica, & ipsa videtur Foetûs forma sui & mirandi infantis imago, Dat pennas; Draco fit, persibilat aethera mollis Stridor, & ipsa sonos sentit quos finxerat auris. Sic verè aëreo se jam Phantasmate terret, Nunc aperit, claudit, quorsum sua lumina jactet Nescit, Monstrorum nunc omnia plena videntur. Ipsaque lux tenuis liventia lumina turbat. Nec magis alma dies sed tristes illa figuras. Huic retulit, parvasque Atomos crescentia fingit Monstra, & sole suo saltantia spectra putabat Quanquam haec in tenebris, solùm & spectentur in um∣bris, Omnia & aucta refert mentisque insania mutat Omnia, in horribiles hominum Satyrumque figuras.

Pallida sic tandem attrita est formidine, & ingens Copia fingendi, cerebri lasciva libido Languet, ut ex animo furtiva recesserit ipso Foemina, se sperans luctu somnoque sepultam,

Sed Caput ut Nutans humeris declive recumbit Nocte altâ, somnoque suum lenire dolorem Sperans, tum miseram hanc nox, ipsa silentia terrent Umbriferam spectat, quam fingunt somnia, prolem Murmurat & sonus hic per caeca cubilia, Mat••r, Surge miserrima Mater, ait, tua viscera tecum Bella gerunt, fervent aegro intestina tumultu Dormis impavide monstrum paritura Neronem?

Quamprimùm audita est vox haec, exterrita surgit? Currit ad aēriam trepidans muliercula formam, At postquam extensos vacuos Compressa lacertos Nil nisi prensatam nunc ulnis sentiat auram, Et lucem in tenuem gemitu vanescit Imago. In sudabundos tota est diffusa tremores, Pectore anhelanti madido lab••facta recumbit Lecto, mortem optat; mors exoptata vocantem Hanc fugit, & nimia sic paene occiditur illa Vitâ, non minus hâc, misero quam infante, laborans; Cum nullam inveniat requiem lecto, exsilit alto Ter vocat, & toties pectus percussa gemebat Me miseram! nec morte fruar? Sed solum ut pariam vitam mihi fata dederunt Ipsa autem illorum subito decreta refellam, Et moriar cum infante meo, simul arripit ensem;

Non aliter furit attonita atque infausta Tyrannis Mater, dum ingentem sese peperisse draconem Crederet, exuvias lecto & serpentis habebat; At tali immenso tandem satiata furore est Singultim cessit dolor, & lassata quiescit, Sed tamen intrasset labefactas cura medullas Aegra trahit secum sua membra, & viscera fervent Verè intestino Bello. Color obsidet artus Pallidus, atque ipsam mortem Complectitur ulnis.

Dum sic languescens neglecta ad pensa rediret Et tremulis tentat digitis & pollice verso Plenas exonerare colos, deducere fila, Circulat axe suo Rhombus stridore susurro Murmurat, & sonus hic languenti Musicus esset, Est etenim Rhombis etiam sua chorda, choraulis Faemina voce suâ plectrum hoc comitatur acutâ Et servare melos pedibus sua stamina pulsat.

Ut solita est tentat mater cantando dolorem Infandum lenire suum, sed jam altiùs illâ Ex utero faetus vagitibus accinit intus, Gutturis & queruli tenui modulatur avenâ, Attonita est mulier, modulans vox faucibus haeret Cantantis, tremor & vix Musicus occupat artus: Nil videt; ut tacitam credat se audire seipsam

Lingua haeret, vocem tamen edidit Inscia mater, Quod taceat trepidans mulier nescire volebat, Clamorem hunc volet esse suum, licet edidit infans, Sed tamen invitas vox haec resonabat ad aures, Clamat & ad strepitum mater, tamen altius infans. Alter in alterius sonus atque immergitur aestu Aërio, nimium & pulsus sic fluctuat aether. Territa discurrit quasi jam vitare seipsam Foemina tentaret, ••••stem laniata, Capillos Solvit, & has volitans verè timor addidit alas.

Fautores adsunt & sanguine & aede propinqui (Ibat enim late vicina per omnia stridor) Attoniti, timidique arrectis auribus astant. Quisque etiam Insipiens tandem praesagia spirat; Hic vult esse biceps, hic multo vertice monstrum: Tigridem & ille putat, saevum putat ille Leonem Vulgus & ignarum vult divinare futurum.

Sed tandem egregius venit & divinus Aruspex. It gravis, & barbam reverendam laevigat ille, Solvere quam subito mira haec portenta putabat, Mactat ovem tacitam, vix & sua fata scientem. Sanguine bis tepido nunc sacra Altaria fumant, Et demum Castis libatur victima flammis:

Cautus at ille senex observat viscera, in illis Scilicet ut deprensa legat vestigia monstri Perperā (& haud putet hoc mater cum ventre dolebat) Omnia sed bene sunt; nil dirum viscera spirant: Delirans sanis solum rimatur in extis. Ultro terribiles fatum praecurrit ad aras Victima, sat patiens, & vix moritura gemebat. Nil Cor, nil Fibrae dicunt tonitrusve sinister; Et nihil inventum est praeter deliria vatis.

Viscera tentabant frustra, nunc sydera tentant Quod Natura negat, facient, vel imagine, monstrum, Parturiens Coelum nigra nox nube laborat Sollicitantque alium coelis stellisque potentem Arte suâ & mira haec, miro cum schemate solvat Atque Aurum spondent, solum ut portenta crearet, Incipit Astrologus varia instrumentaque ducit Dirigit in coelos & lux timibunda recessit Nubibus abscondens, tonat & micat ignibus aether, Miraturque polum reboante fragore sonantem Jupirer iratus, turbataque sydera sentit, Flammivomas spectat nubes, stellasque cadentes, Ignitosque suos per coelum ducere sulcos; Orbibus ignavis instat, Sphaerasque rebelles Urget; & (in vito Jove) nunc Magus omnia turbat

Multa rogat praegnantem horam, multa Inscius ille Quaerit, longe aliena suis, praeclarus haberi, Murmurat, horribili tectum & sermone replebat In varias secat ille domos, & dividit ipsum Coelum, ut cum Jove nunc etiam dicatur habere Divisum imperium, cum ipsis dominabitur astris.

Mira scientificis concessa potentia stellis, (Si modo vera fuit) sed Tu Deus optime solus, Solus & ille potest rerum cognoscere causas, Res & ptaeteritas, aeternâ & iege futuras; Cur sacros aditus? cur Tu temerarius audes? Sacrilego turbare modo Penetrale tremendum; Impatiens celeris fati praenoscere cursus, Nil tonitrus, nil stella cadens, nil fulgura possunt, Arte genethliacâ ductae neque mille figurae, Noster & has vincat Carolusque triumphet in artes, Et quae illi dempsêre Magi, date tempora Divi.

Astrologus coeli faber hic, dum multa susurrat, Et natalitio vasto cum schemate plenus Atque illo furibundus erat super aethera raptus Roscida se forsan scindit nubecula, vibrat Rimulâ in angustâ coelorum, flammula, virga Dicitur, & solum videt hanc, nihil amplius ille

Mendax; pulmo ejus mox haec mendacia spirat:

Vaticinantis Astrologi Praedictio.

QUid vidi? O miserum! (ficto gemit omine plenus) Sed Deus avertat! Nunc oculos, nunc ille manus, componere tentat; Tandem & Compositos vultus, gestusque ferebat, Scilicet astantes mirâ hac gravitate moventur: Corda, oculosque, manus, aures patulasque levabant, Dum sic attonito Pandit Mysteria Vulgo; Sexta domus coeli, nobis domus ipsa malorum Dicitur infoelix; Jacet hic tristissima Mater Parturiens ferulas, virgas, incendia, flammas, Sic & in aurato Jacet illa puerpera lecto. Non aliter Volvens fatorum arcana resolvam; Fatalis mulier patriae paritura ruinam est; Et gerit infantem gravida haec, qui viscera matris, Qui sese faetum retinentia claustra secabit: Hujus & Artificem cupiens simulare Neronem, Et rogus Urbs ampla haec sibi tunc erit, at{que} sepulchrū; Attila nec poterit regni magis esse flagellum, Omina at hand oculi hi nostri completa videbunt:

Sat miser atque ful solum haec praesagi•• dicens; Haud Vivo. Ah! nimiúm vixi dum talia vidi; Non Equidem nostri cura est, moriemur. Urbem hanc sed doleo miseram gente••que futuram. Sic loquitur, lachrymis vafer hic simulare dolorem Doctus, & arte senex singultans pectora pulsat.

Obstupuere omnes, atque alta silentia totam Obsedêre domum; luctatur pectore clauso Confusus dolor, & tentans sua solvere vincla Murmurat in gemitu. Ut tenues vanescere in auras Suspirans tentat, multâque libidine luctûs (Gaudet enim ipse dolor, multum at{que} dolendo levatur,) Non aliter stetit atronitus, fortissimus etsi Sit, pater Aeneas; Cum viderat Hectoris umbram. Umbram, quae vultu sat formidabilis esset: Sed magis ut loquitur, resonatque incendla, flam••••as, Parturientis equi sobolem, fatalia monstra, Sanguine quae celebrant sua dira Genethlia Teuc••••••.

Dum sic Terrificus Coelorum arcana referret Astrologus, mox fama loquax ad Judicis aures Miranda haec retulit, (pro more & Crescit eundo) Anxia & U••bs tota est, dubio & sermone repletur.

At sic terribilem dum exspectant omnia prolem, En bene formatus tandem, & pulcherrimus infans Nascitur, ut solum Natus moriatur; ocellos Quamprimum ille aperit, Saeva haec muliercula claufit; Parvulus ut lucem ignotam spectaret, & illi Hactenus invisum coelum, tacitoque fovebat Pectore in innocuo faelicis gaudia partus Ut putat, irridet vana haec ludibria fati Et laetabundus maternis ludit in ulnis, Nunc pro vagitu quasi Compensare volebat. (Parve puer) nec adhuc major, quam cui tua fata Nunc noceant, Subito, ah! risum cum sanguine flebis.

Pectoris at dubij mater Jam fluctuat aestu: Crudelis pietas regni spectare salutem Hanc Jubet, at maternus amor cum huic ipsa dedisset Vitam, inferre vetat mortem, & suspensa tenetur. Sed magis ut risit faetus, magis esse putabat Monstrum, nam celebrant alij natalia fletu Infantes (inquit Rigida haec, simul arripit ensem) Haec tibi Dona fero, (matris vix munus amantis) Dixit, & ense suï penetrabat viscera nati: Barbara nec timuit mater, sed durior instat, Nec quamvis tremulo trepidabat faemina ferro.

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Parvulus at moriens non mortem senserat, ille Inscius haud vitam sciret, sed languida proles In Matrem obtutus figit, solum atque videtur Auxilium implorasse suum, quasi Ventre doleret; Et tenebrosa ejus cum Mors Caligine nigra Sistitur ante oculos, lachrymans solum ille putabat In caecos Uteri sese remeasse locellos. Singul••at tandem tenerum Cor: Lumina claudit: Fibrillae crepitant molles, retinere negantes Foelicem & fugientem animam, sic retia solvit Effugiens Volucris plaudentibus aethera pennis, Atque anima haec mollis, subitoque solubilis aer, Spasmate cum tremulo, tandem trepidabat in auras.

Famam hujus subitó totam volitasse per urbem Credas, for mosum at tali cum caede peremptum Aspiciant puerum, Monstri timor ille quiescit; Sistitur & mulier, rapiturque ad triste tribunal: Rhetor Lethiferis verbis ubi Crimina pandit.

Oratio Causidici Rhetoricantis in Mulieris In∣fanticidium Invectiva.

NOn ego Justitiam dubito; sedet illa verendo Ore tibi gaudens (Praesul Dignissime) vultum Nec minus illa tuum illustrat, quam Tu ipse tribunal. Sistitur haec mulier, quâ vix crudelior unquam Colchorum Medea fuit, licet illa gemellos Occidit natos, caedem nova Nupta movebat: Sed nihil innocuum hanc potuit suadere cruorem Fundi, Nil jubet hoc, ni•••• pro ratione Voluntas Matris Lethiferae, Vitam licet ipsa dedisset. Sed, cum Medeae saevum illa imitata furorem est, Illius hic tandem Magicas imitetur & artes; Et quo demisit natum revocarit ab umbris. Pallida sed tremit hic, quamquam sat caede rubescit, Sanguine & infantis multo hoc pudibunda ••ubore est, Et solum hos trepidos dubius Color obsidet artus; Conscia dum Mala Mens multo cum crimine certa••; Sic timor atque pudor possunt variare Colores:

Sed tuus ad mortem cur solum nascitur infans? Foelix si ille tuâ durae moreretur in alvo!

Tunc Uterus, vitam, mortem, tumulumque dedisset. At natum velles, solum ut mortem ipsa videres, Utque animam ille tuis puer expiraret in ulnis; Et convulsivos Matri-spectare tremores Quam placet! arridetque supremus anhelitus illi! Extremum officium Nato praestare Juvabat, In mediâ cui morte natantia lumina claudis.

Sed Vocat ex Vtero faetus, nonne expiat Ergo Crimen, non nisi morte sua? sic quiliber infans Se natum lachrymans etiam moriatur, & illis Haud natalitijs solum Libitina ministret: Instruat atque eadem cunas, Eademque sepulchrum Pompa suum; mirum sintque ipsa Genethlia funus: Sic bene cum lachrymis celebrent natalia Thrausi. Syderis at Moribunda jubet Conjunctio, coeli Terribilesque Phases monstrosam occidere prolem, Insani, haec credas mulier deliria, somnos Astrologi; ille tuum melius praedicere fatum Tunc poterat, quòd Tu mater cum infante perires.

Quid si dum vagitum edat miserabilis infans Fulgure, & accensis rubuisset ab ignibus Aether? Opposita in coelis pugnassent astra? quid inde? Bello huic aethereo cecinisset classica proles

Vagitu? Lachry masque suas incendia Credas Coelorum? dixit▪ poenas, mortemque sonabat.

Murmura circumstans resonat dubitantia turba▪ Quisque etenim timuit, nunc foemina & ipsa timebat Rhetoris ingenium infaustum, fatalia verba.

Protinus & rigido mulier Praecone citatur Ut solitâ atque altâ tueatur voce salutem. Quisque & damnatae insultat, poenasque minatur Crudeles, quasi non huic Mors satis esset acerba.

Mirúm at si taceat Mulier, Moritura silendo Incipit haec lachrymis, oculorum ut diluat undis Sanguinem, &, infantis caedem, defendere tentans Vitam; lingua haeret, Certantque in gutture clauso Et dolor, & sua verba simul; tandem illa locura est.

Mulieris Sese Defendentis Oratio,

COnfiteor crimen, Praesul Reverende: cruorem Me fudisse, mei infantis, sed mente peregi Quam veré fluitante meâ, quali aequor in altum, Turbato in pelago perituras fundere merces

Nauta solet; dubitans, fluctu suspensa tumenti Sic levis ipsa fui; vellem hunc nollemque perire Natum, sed tandem pietas crudelior ipsâ Matre suâ vicit, jussitque occidere prolem.

Cum sic insolito magno & clamore vocantem, Sentirem ex utero hunc, alium quam in viscere monstrū Vagitu horrendum memet peperisse putassem, Sed tamen Astrologum coelis stellisque potentem Ut mira haec solvat precibus rogo, praescius ille Quam subitó mihi sat miserae Dira omina dixit. Apparet coelum iratum, praesagia Divum Fulgure & igniculis narrantur in aethere fulvo Et non Vaticino caelo, non credere Divis, Nunc licitum est? atque ipsa fides damnabitur? Sed tandem hic ridens horrendum nascitur infans, Luderet ut solum sacra haec praedicta Deorum: Hoc vidi, & subito risum cum sanguine flebat, Occidi infantem, sed quem deus ipse volebat Ipse mori, poenas mihi pro pietate luendum est?

Attamen haud nato mater sua Dura videtur: Si puer hanc nostram spirasset longiús auram Majori luctu solum exspirasset eandem. Quam miseré nos, quam inviti Moriamur adulti Dum validas Anima haec tentat perrumpere fibras,

Et bene Nodatos nervorum solvere nexus! Prensatur fugiens; & clauso in pectoris antro Luctans, singultansque levi Cor palpitat ictu, Quanto tum gemitu, lachrymis, sudore fluenti, Quam moriens miser hic multâ cum morte laborat! Nil horum exspirans novit faelicior infans, Sed veré ignotum accepit puer inscius ensem. Parula vix sensit, quae nescit Vulnera, proles: Fibrillas subitó credas crepitasse tenellas; Solum Nutabat caput, & sua lumina clausit Et quoniam huic facili, grata, & quia morte favebam, Ergóne & moriar?

Fingite nunc uterum hunc patulum, tamen ense pa∣tentem Crudelis nati, (Judex Reverende): tyrannum Finge tuum illustre hoc nunc obsedisse tribunal, Dum vestrûm sanguis, nova purpura, Vestiet illum; Et rutilant ••ecta haec fimul igne & sanguine plena: His flammis patriam eripui. Sint praemia, poenae? Vestrorum fui, & ipsa salus ideóque peribo? Sic fausti vestrum & Genii plectentur amantes, Sic cum Thebanum moneant Oracula Delphis, Ut natum interimat Genitor, periturus ab ipso, Plectendus Rex ille fuit quia credidit illis.

Quam bona Justitia haec! coelum, vos, atque tribunal, Justitiam obtestor, leges, atque omnia Jura.

Sic dixit: Subita et miranda silentia raucum Causidicum invadunt; multâ & cum lege silebat. Parcite, cum strepitu circumstans turba sonabat, Parcite, perculsus stridore reverberat aether.

FINIS.