To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.
In his omnibus suppono fluidum ex materia quoad densitatem & fluiditatem uniformi constare. Tale est in quo globus idem eodem cum motu, in eodem temporis intervallo, motus similes & aequales, ad aequales semper à distantias, ubivis in fluido consti∣tutus, propagare possit. Conatur quidem materia per motum suum
circularem recedere ab axe Vorticis, & propterea premit materiam omnem ulteriorem. Ex hac pressione fit attritus partium fortior & separatio ab invicem difficilior; & per consequens diminuitur mate∣riae fluiditas. Rursus si partes fluidi sunt alicubi crassiores seu ma∣jores, fluiditas ibi minor erit, ob pauciores superficies in quibus par∣tes separentur ab invicem. In hujusmodi casibus deficientem fluidi∣tatem vel lubricitate partium vel lentore aliave aliqua conditione re∣stitui suppono. Hoc nisi fiat, materia ubi minùs fluida est magis cohaerebit & segnior erit, adeo{que} motum tardiùs recipiet & lon∣giùs propagabit quàm pro ratione superiùs assignata. Si figura vasis non sit Sphaerica, movebuntur particulae in lineis non circu∣laribus sed conformibus eidem vasis figurae, & tempora periodica erunt ut quadrata mediocrium distantiarum à centro quamproximè. In partibus inter centrum & circumferentiam, ubi latiora sunt spa∣tia, tardiores erunt motus, ubi angustiora velociores; neque ta∣men particulae velociores petent circumferentiam. Arcus enim de∣scribent minus curvos, & conatus recedendi à centro non minus di∣minuetur per decrementum hujus curvaturae, quàm augebitur per incrementum velocitatis. Pergendo à spatiis angustioribus in la∣tiora recedent paulò longiùs à centro, sed isto recessu tardescent; & accedendo postea de latioribus ad angustiora accelerabuntur, & sic per vices tardescent & accelerabuntur particulae singulae in perpe∣tuum. Haec ita se habebunt in vase rigido. Nam in fluido infinito constitutio Vorticum innotescit per Propositionis hujus Corollarium sextum.
Proprietates autem Vorticum hac Propositione investigare cona∣tus sum, ut pertentarem siqua ratione Phaenomena coelestia per Vortices explicari possint. Nam Phaenomenon est quod Planeta∣rum circa Jovem revolventium tempora periodica sunt in ratione sesquialtera distantiarum à centro Jovis; & eadem Regula obtinet in Planetis qui circa Solem revolvuntur. Obtinent autem hae Re∣gulae in Planetis utrisque quam accuratissimè, quatenus observatio∣nes Astronomicae hactenus prodidêre. Ideo{que} si Planetae illi à Vorti∣cibus circa Jovem & Solem revolventibus deferantur, debebunt eti∣am
hi Vortices eadem lege revolvi. Verum tempora periodica par∣tium Vorticis prodierunt in ratione duplicata distantiarum à centro motus: neque potest ratio illa diminui & ad rationem sesquialte∣ram reduci, nisi vel materia vorticis eo fluidior sit quo longius di∣stat à centro, vel resistentia, quae oritur ex defectu lubricitatis par∣tium fluidi, ex aucta velocitate qua partes fluidi separantur ab invi∣cem, augeatur in majori ratione quàm ea est in qua velocitas auge∣tur. Quorum tamen neutrum rationi consentaneum videtur. Partes crassiores & minus fluidae (nisi graves sint in centrum) circumferen∣tiam petent; & verisimile est quod, etiamsi Demonstrationum gra∣tia Hypothesin talem initio Sectionis hujus proposuerim ut Resi∣stentia velocitati proportionalis esset, tamen Resistentia in minori sit ratione quàm ea velocitatis est. Quo concesso tempora periodica partium Vorticis erunt in majori quàm duplicata ratione distantia∣rum ab ipsius centro. Quod si vortices (uti aliquorum est opinio) celeriùs moveantur prope centrum, dein tardiùs usque ad certum limitem, tum denuò celeriùs juxta circumferentiam; certè nec ra∣tio sesquialtera neque alia quaevis certa ac determinata obtinere po∣test. Viderint ita{que} Philosophi quo pacto Phaenomenon illud ratio∣nis sesquialterae per Vortices explicari possit.