The works of the pious and profoundly-learned Joseph Mede, B.D., sometime fellow of Christ's Colledge in Cambridge

LUDOVICI DE DIEU Epistola Ad D. GUIL. BOSWELL, Complectens Animadversiones nonnullas in Clavem & Comment. Apocalypt.

Amplissime atque Ornatissime Vir,

TAndem ad te redit tuus Medus, ob cujus concessum hactenus usum ingentes beneficae tuae humanitati gratias ago: quòd tamdiu apud me haeserit, meae fuit negligentiae; quam ut benignè condones etiam atque etiam rogo. Pro∣dit scriptum Authorem non tantùm diligentissimum sed & doctissimum, rerum divinarum cognitione largiter perfusum, & omnis politioris literatu∣rae ornamentis instructissimum. Reperio autem in Schedis meis paucula jamdudum cùm primùm legendum dedisses à me observata, de quibus, humanitate tuâ pro∣vocatus, agere te••um audebo; eâ tamen lege, ut si majoribus distractum gravent, negligere per me liceat.

Dicit in Clavi pag.* 2.1 6. sub finem, Ubi cum Bestia imaginem Bestiae componi vide∣as, (ut cap. 14. v. 9, 11. cap. 15. 2. cap. 16. 2. cap. 19. 20. & 20. 4.) isthîc per Be∣stiam Pseudoprophetam intelligendum esse, per Imaginem verò ejus Bestiam Decem∣cornupetam seu Septemcipitem restituram. At repugnare videtur versus 14. cap. 13. ubi Bestia bicornis sive Pseudopropheta dicitur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Si enim imago esset Bestiae bi∣cornis Imago, dicendum fuerat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, ut facerent imaginem sibi. At jam jubet Bestia bicornis fieri imaginem Bestiae, alieri nimirum à se. Cui veró? Sequitur, quae habet plagam gladii, & revixit, id est Bestiae Decemcornupetae restitutae. Agnosco quidem eum pag.* 2.2 205. illud [〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉] aliter construere, quasi non sint verba Pseudo∣prophetae, sed Angeli, referentis Bestiam istam caesam per novam hanc imaginis structuram revixisse. Sed repono; Antequam ulla imaginis fieret mentio, jam antè dictam fuisse sa∣natam è plaga, v. 3. & 12. Nec dubium videri quin Bestia haec Decemcornupeta, quae ab initio capitis hucusque fuit descripta, fuerit Imperium Romanum restitutum. Cùm ergò huic Bestiae imaginem fieri jubet, restitutae jubet fieri: & si haec imago Bestiae est ipsa De∣cemcornupeta, non satis commodè videtur jam injungi incolis terrae ut eam faciant, quan∣doquidem jam antè eam è mari ascendisse viderat. Satis haec sunt intricata, explicatiora tamen fortassis futura, si mentem doctissimi viri pleniùs perspectam haberemus.

Parte 1. De Sigillis* 2.3 pag. 6. suspicari se ait, Apoc. 4. ubi de Mari vitreo agitur, al∣ludi ad labrum non Solomonis, quod aeneum, sed Mosaicum, quod ex speculari quadam materia, videlicet ex speculis mulierum, constatum fuisse perhibetur, Exod. 38. 8. Fateor ex materia speculari, at nullo modo vitreâ; sed aeneâ. Moses enim allato loco expressè di∣cit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Et fecit labrum aeneum. At, quid ergò est quod additur de speculis mulierum? Respondeo, fuisse specula merè aenea, sed ex aere adeò polito, ut species incidentes aptè recipere & reddere posset: planè ut Ezech. 1. 7. facies animalium dicuntur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, micantes aut scintillantes instar superficiei aeris politi.

Ibid. pag.* 2.4 8. ait Apocal. 4. 6. verbailla [〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉] exponenda per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quasi nimirum dictum fuisset, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (idest, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 . Quae sanè dura videtur expositio; mollior futura, si legeretur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. At cùm expressè & distinctè bis exprimatur vox 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, consultò innui videtur, medium ejus distinguendum ab ejus ambitu. Deinde, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 distributivè sumere, quasi sensus esset, In medio uniuscujusque qua∣dranguli quod est intra ambitum throni, adeóque quatuor media pro numero quadrangulo∣rum statuere, id magis etiam durum. Velim itaque verba Ioannis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 accipere,

nempe vidisse eum quatuor animalia duobus in locis, primùm in medio throni, deinde in ambitu ejusdem. Quod ad ea quae viderit in ambitu throni, rectè docet Vir doctissimus, alludi ad quatuor Animalia vexillis Israeliticis olim impressa, secundùm quae castrameta∣bantur circumcirca Levitas, & mediantibus Levitis circumcirca Tabernaculum. Sed quò referemus eadem 4 Animalia in medio throni seu Tabernaculi? ad locum Ezech. 1. 10. ubi Prophetam 4 ista Animalia vidisse intra, non extra, Templum, patet ex Ezech. 10. v. 3, 4, 5. collatis cum v. 14, ubi 4 rotae depinguntur 4 vultibus 4 ista Animalia re∣praesentantibus: nisi quòd pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vultu Bovis, qui memoratur Ezech. 1. 10. hîc sit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vultus Cherub. Quae collatio (ut obiter hoc injiciamus) suspicionem injicit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Cherub significare Bovem, à Chaldaico Syriacóque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Cherab, aravit; Boves enim arationi adhibebantur. Nisi fortè Hebraei firma sententiae suae fulcra habeant, cùm Cherubim imagines fuisse stat••unt formâ humanâ, & quidem puerorum. Quod enim compositum esse volunt ex 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 similitudinis, & Chaldaico 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 puer, puerile est & frivo∣lum. Imò si forma Cherub fuit humana, duae rotae habuerint formam eandem Ezech. 10. 14. cùm tamen quaternae dicuntur habuisse quaternos vultus, & vultus Cherub expressè distinguatur à vultu hominis. Quicquid sit, pulchrum mihi & magni solatii esse vide∣tur, quatuor Animalia, quae universum Ecclesiae corpus designant, non circa thronum tantùm, sed & in ipso ejus medio conspecta fuisse. Etsi enim ratione externi ministerii à 24 senioribus erga corpus fidelium administrati sint tantùm in ambitu throni, imò in ambitu ipsorum seniorum; ratione tamen communionis cum Christo, qui throno ipse in∣sidet, recte & ipst intra thronum consti••uuntur, & per 4 Cherubinorum facies intra ta∣bernaculum coram Deo consistentium repraesentantur.

Pag.* 2.5 56. Pro eo quod nunc Amos. 9. 12. in Textu Hebraeo habetur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 olim scriptum lectum videri ait aliter, additque ex Hebraica lecti∣one quae nunc obtinet. Alitérne igitur Scriptura Hebraica nunc habet quàm olim? Absit. Si enim ubieun{que} LXX interpretes à verbis Textûs Hebraici abeunt, aliter olim scriptum lectum fuisse dicendum est, hui quàm incertum & infinitis in locis im∣mutatum habemus Verbum Dei! Nec legerunt LXX 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: Nomen enim Dei non exprimunt, quod Iacobus ad supplendum sensum addidit. Quomodo autem locus Pro∣phetae cum verbis Iacobi conciliari possit, in Notis nostris in Acta Apostolorum, quae lucem nondum viderunt, sententiam nostram sic dicimus; Verba Prophetae verti solere, Ut possideant reliquias Edom, & omnes Gentes, &c. Hanc versionem difficillimam mihi videri quae cum loco Actorum concilietur; facilem autem, si 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non accusandi, sed, ut alibi saepe faciendum, nominandi casu accipiatur, ac vertamus, Ut possideant (nempe re∣stauratum tabernaculum Davidis, de quo versupraecedenti) reliquiae Edom, & omnes Gen∣tes super quas invocatum fuerit nomen meum. Nec dubium mihi est quin sic accepe∣rint LXX Interpretes: transferunt enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, &c. Ut requirent caeteri hominum, & omnes Gentes, &c. quae ver∣ba nullum habent sensum, nisi subintelligas quidnam sint requisituri, nempe id quod jam∣jam dix••rat, dirutum instauratúm{que} tabernaculum Davidis; pro quo Iacobus non malè substituit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: sive enim eos instauratum tabernaculum, sive istius taberna∣culi instauratorem Dominum requirere dicas, idem dicis. Adde, quòd tabernacu∣lum istud non propter ipsum, sed propter Dominum, essent requisiturae Gentes. In∣dagandum hìc quoque cur pro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 possideant, dixerint LXX 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, requirant. An quòd sive ex incuria, sive ob exemplar minùs accuratè exaeratum, legerint 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Sic existimatur vulgò, nec repugnamus; licet tamen aliud conjectare. Tenendum, apud omnes ferme Orientales verba quae significant esse, saepe etiam significare fieri, id est, moveri ad esse: ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 aperire & solvere, quia Solutio motus est ad Aper∣tionem; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 possidere & emere, quia Emptio est motus ad Possessionem; aliá{que} sexcen∣ta: sic 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 non tantùm est possidere, sed etiam movere se ad possidendum. Exemplum sit illud Deut. 2. 24. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Incipe, posside, (id est, possessionem adi) & conflige cum eo bello: non poterant incipere actu possidere, antequam conflixissent & superâssent hostem. Sensus ergò est, Incipe adire possessionem. Et clariùs etiam v, 31. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae si vertas cum Pagnino, Incipe possidere, ut possideas ter∣ram ejus, Tautologiamera est: nequaquam verò si vertas, Incipe adire possessionem. Ità & hoc loco, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Ut possideant, non tam ipsam possessionem, quàm possidendi studium, denotare existimârunt LXX, quòd requirendi verbo satis feliciter expresserunt. Neque mirum, quòd 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 verterint 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Fortassis enim legerunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; aut potiùs, ut alibi saepe, hîc quoque Edom latiùs quàm de propriè sic dicto populo accipiendum sunt arbitrati. Sicut enim duorum Rebeccae filiorum minimus Iaacob Ecclesiam, maximus natu Esau sive Edom omnes reliquos homines ab Ec∣clesia alienos adumbrabat: quamobrem in scriptis Rabbinorum Imperium Romanum,

praesertim cùm longè latéque per universum ferè Orbem pateret, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, regnum Edom fuit nuncupatum, atque etiamnum per 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, filios Edom, Christiani omnes ipsis intelliguntur. Cùm ergò hîc à Propheta Tabernaculo Davidis, id est, Reipublicae Israelis, opponantur reliquiae Edom; satis commodè per eos reliquos homines intellexerunt. Quod autem diximus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 interdum nominativo inservire, si quis fortassis id post verba Passiva fateatur, alibi verò neget, videat loca 2 Reg. 9. 25. Nehem. 9. 32. Sam. 17. 34. 2 Reg. 6. 5. Ezech. 43. 7. Ier. 33. 5. ubi cum verbis Neutris construitur: est & ubi cum Transitivis, ut Nehem. 9. 34. Ier. 38. 16. Ezech. 39. 14. Ità tam Hebraea quàm Graeca satis apertè indicant anticipatam Gentium conversionem, quae Iudaeorum restaura∣tionem antecedere debeat; quod voluit Vir doctissimus.

Pag.* 2.6 132. Certum ait esse, Candelabra non Prophetas, sed Ecclesias denotare: Secùs mihi isthoc loco videtur. Eâdem enim Metonymiâ quâ duo Prophetae duae Ol••ae vocantur, quia oleum salutis subministrant; duo quoque Candelabra recte vocantur, quia lucem Evangelii gestantes eam ad alios diffundunt. Nec obstat quòd Apoc. 1. 20. Sep∣tem Candelabra exponantur per 7 Ecclesi••s; diversâ enim ratione & Ecclesiae & Mini∣stris eadem vox tribui potest: ut & aliâ notione Apoc. 2. 5. Movebo candelabrum tu∣um, dicitur de ademptione purae praedicationis Evangelii.

Pag.* 2.7 187. versus 2 & 3 cap. 13 ex mente Syri sic conjungit, Tradidit ei Draco vi∣res suas, & thronum suum, & potestatem magnam, & unum ex capitibus suis lethali plagâ sauciatum, &c. Vbi unum ex capitibus sauciatum in Accusat. casu accipitur: quod Syra constructio, nisi fallor, non patitur. Sic enim formâ Emphaticâ dicendum fuerat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 at forma simplex 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 postulat subintelligi verbum substantivum, & unum ex capitibus ejus (erat) quasi mactatum ad mortem.

Pag.* 2.8 252. Armageddon cum Drusio vult esse quasi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 excidium exerci∣tûs eorum. Drusins scripsit, non 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (id enim nihil significat) sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ubi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est Affixum Chaldaicum. Verùm 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro turma sive exercitu Chaldaeis non usurpatur, sed pro fortuna. Itaque verisimile non est vocem hanc compositam esse ex Chaldaico 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 He∣braeo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & rursus Chaldaico affixo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Nos resolvimus in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Montem glo∣riae vel gloriosum Iudica: aut in 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Hostem gloriosum judica, Arabibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in genere gloriam significat; ut & verbum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, gloriosus ••uit, unde apud Hebraeos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 res quaevis praestantissima & laudatissima, non tantùm in genere fructuum, sed & auri, argenti, vestium, caeterarúmque rerum quae laudari solent. Ità sensus erit, cla∣dem inimicorum Ecclesiae futuram in tali loco, cui nomen pii precibus suis facien••, di∣centes, Montem (vel Hostem) gloriosum judica, Domine, Vel si 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro infinitivo accipiamus, & hoc pronomine, ad verbum erit, Mons gloriae judicii, id est, mons glori∣osi judicii, Sic intelligitur Mons Sion, & Synecdochicè Terra sancta; quod laudo.

Plura non addo, Vir amplissime, nè prolixior quàm par est, humanitate tuâ, quâ litera∣rum mearum alloquinm benignè admittis, abuti videar, & in salutare illud monitum quod vulgatissimo & eleganti proverbio apud Arabes circumfertur peccare, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, i.e Cùm fuerit amicus tuus Mel, nè comedito eum torum. Non possum tamen quin quid de hoc scripto sentiam paucis exponam. Synchronismos Vi∣sionum acutissimè inventos miror, eósque sic enucleatos & elucidatos video, ut an quid hactenus in eo genere luculentius prodierit meritò dubitem. Neque me in Visionibus Apoca∣lypticis usque adeò hactenus versatum agnosco, ut plerisque doctissimi Viri assertionibus re∣fragari aut velim aut possim; attamen neque assensum facilè praebeo, cùm non satis plenè omnia perviderim, & in abstrusis istis rebus multa conjecturis potiùs quàm solidâ & per∣spectâ veritate niti videantur.

Ad sententiam certè Chiliastarum ut accedam induci nondum possum. Iudaeos ad fidem Christi aliquando convertendos, atque id tempus mundo felicissimum, imò 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vitam ex mortuis, futurum, firmâ side amplector: Sed Iudaeos & Israelitas in terram Canaan esse revocandos, Indè Diem Iudicii esse inchoandum, Particularem tum fore quorundam resurrectionem, Illustrem tum fore Domini 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Ibi no∣vum Christi regnum oriturum & per mille annos duraturum, cujus sedes in Terra Canaan sit futura, ac cum altâ pace & tranquillitate Ecclesians per totidem annos fruituram, aliá{que} ejus sententiae similia, nondum mihi persuaderi possunt. Nec tamen damno qui ista disputant modestè & disquirunt; quippe qui beatum me censebo, si in felicia ista tempora incidere detur: beatiorem tamen, si afflictionibus Christi in his terris conformi, gloriae quoque ipsi∣us in coelis conformem fieri detur. Multa habeo quae adversus sententiam istam oppo∣nam: sed jamdudum te immanis haec Epistolae prolixitas lassat, & à melioribus negotiis importunè avocat.

Restat, Vir amplissime, ut ad Serenissimum Regem tuum profecturo ducem Deum ac reducem precer, qui te & Regiae Majestati gratum sistat, & familiae deinde tuae ac nobis

sospitem restituat. Ego interim cum candidissimo atque integerrimo tuo meóque Gosso me oblectabo, cui novum erga literas Hebraeas animum sumenti meam rursus operam addixi. Dignus est piorum doctorúmque omnium, atque adeò tuo praesertim, qui utrâque parte ex∣cellis, amore, futurus aliquando vestra in patria & veritatis columen & eruditionis ex∣emplar. Plura dicere vetat noster candor. Ego mihi amicitiam ejus magnopere gratulor vil eo potissimùm nomine, quòd per eum tuae Amplitudini non innotescere modò, sed & charus reddi potuerim. Nihil unquam magis in votis habni quàm piis ac doctis probari; qui si iidem & Magnates sint, quum tria illa rarò in una morentur sede, in te autem dis∣jungi noluerint, ingratus forem nisi id mihi auspicatum dicerem. Vale, Vir Amplissime, Reipublicae vestrae & nostrae, tuis & nobis diu multúmque incolumis, méque semper amore tuo dignare. Datum Lugduno-Batavorum, 25. Febr. Anno 1634.

Amplitudini tuae devotissimus, Ludovicus de Dieu.

Notes

• * 2.1

  Hujes edit. pag. 421.
• * 2.2

  [Hujus edit. pag. 506.]
• * 2.3

  [Hujus edit. pag. 439. lin. 1. 2.]
• * 2.4

  [Hujus edit. pag. 439.]
• * 2.5

  [Hujus edit. p. 455.]
• * 2.6

  [Hujus edit. pag. 482.]
• * 2.7

  [Hujus edit. pag. 500.]
• * 2.8

  [Hujus edit. pag. 522.]