Problemata physica adjunctae sunt etiam propositiones duae de duplicatione cubi, & dimensione circuli ...

CAP. II. (Book 2)

Problemata de Aestibus Marinis. (Book 2)

A. QUae causa est quod ad idem littus Affluat, & inde rur∣sus Refluat Oceanus bis in die Na∣turali?

B. Redeundum est ad Peluem; in qua vidisti modo, ut per latera ejus, cum moveretur, aqua circum∣ibat simul & ascendebat. Cogi∣ta nunc quid eveniret si à labris summis Peluis per fundum transi∣ens affixus esset obex qui circume∣untis aquae cursum impediret. Non∣ne aqua cum in illum obicem im∣pingeret, reverteretur subsidens gradatim? Nonne & idem contin∣geret etiam ad alteram partem obi∣cis, quanquam non eodem tempore?

Quod cum fiat, necessarium est ut in omni motus aquae periodo, aqua elevetur & subsidat ad idem la∣tus.

A. Sed quem in Oceano obicem vides similem illi quem in Pelue Statuis?

B. Situm Oceani magni nosti ex Tabulis Geographicis, ut inter Ori∣entem & Occidentem extendatur; primò ab India ad partem Austra∣lem Americae; deinde ex altera parte Americae ad Indiam. Ita{que} si Terra motum habeat qualem sup∣posui, nascetur inde cursus aquarum Oceani ab India versus fretum Ma∣gellanicum; quod fretum molem tantam capere non potest. Ita{que} obex qui cursum Oceani impedit & per litora assurgere & residere facit, est pars illa Americae Australis quae Magellanico freto adjacet. Quod autem de litore Americae obverso

ad Orientem dixi, intelligendum etiam est de litore averso. Surgens autem ad litora Americae Austra∣lis Oceanus causa est aestuum maris Atlantici, & marium omnium quae ab illo in Septentrionem continuata sunt; nisi quod partim augeantur etiam à mari magno Australi per fretum Anian inter Asiam & Ame∣ricam in maria Septentrionalia in∣fluente. Quod autem mare uno∣quo{que} die ad eundem locum bis re∣pleatur, argumenti loco mihi est, quod periodus motus quem in ter∣ra supposui, uno die Naturali bis compleatur fere.

A. Sed nonne etiam mare Me∣diterraneum extenditur ab Oriente in Occidentem? Cur non etiam in illo similes fiunt aestus?

B. Fiunt. (Sed pro longitudine, & aquae quantitate) minores.

A. Genoae, & Anconae aestus nulli

sunt, vel saltem insensibiles.

B. Venetiis autem, & ad litora Palestinae valde sensibiles sunt. Cae∣terum propter cursum secundum longitudinem maris Mediterranei & Sinus Adriatici, minus assurgit aqua in litoribus à quibus minimè impe∣ditur.

A. Quomodo autem his rebus ita se immiscet Luna, ut in Noviluniis & Pleniluniis aestus marini ubi{que} in∣signiter augeantur?

B. Motum quem in Tellure Sup∣posui, Suppono quo{que} in Sole, & Luna, & caeteris stellis omnibus. Quod autem attinet ad motum hunc quatenus in Sole & Luna con∣sideratur, Polos ejus eosdem esse suppono cum Polis circuli Aequi∣noctialis. Quo Supposito, sequi∣tur (quoniam Sol, Luna & Terra in omnibus Noviluniis & Plenilu∣niis sunt in eadem (ferè) recta linea)

ut motus hic Terrae velocior fiat in Noviluniis & Pleniluniis quam in Quadrantibus. Nam motus hic Solis & Lunae communicatus Terrae motum illius similem necessario auget, maximè tamen cum sunt in eadem linea recta; id quod contin∣git in Noviluniis & Pleniluniis so∣lis.

A. Quaenam autem causa est, quod bis in anno (nimirum in Aequinoxiis) aestus fiunt omnium multo maximi?

B. Caeteris Anni temporibus (quia Terra non est in plano circuli Aequinoctialis caelestis) motus Ter∣rae ille quem facere aestum Suppo∣sui, tanto minus augebitur, quanto motus obliquus debiliùs agit quam perpendicularis.

A. Satis essent haec probabilia, si Terra & Stella motus tales revera haberent quos tu Supponis. Sed de

hoc (nec sine ratione) dubito; nam cum Aeris rejectionem motibus hu∣jusmodi adhaerentem, causam esse dicas, quod caetera corpora omnia ad Terram descendant, cur non aequè dicendum est, cum Sol & Luna Aerem rejiciant, caetera corpora praeter Aerem omnia, ad Stellas om∣nes similiter itura, & sic Solem & Terram in unum corpus coalitura esse?

B. Non est necesse. Nam si duo corpora Aerem à se rejiciant, repri∣metur utrin{que} motus Aeris, ita ut illa duo corpora coire non possint, nisi dicamus Aerem ab utro{que} simul corpore rejectum expelli è natura rerum.

A. Videntur ergo duo Astra quaelibet inter se distantiam quan∣dam tenere ab hac causa determi∣natam, & proinde ad se invicem propriùs accedere vel longiùs abire

non posse quam pro Aequilibrio vi∣rium. Videtur etiam (supposito Quod Poli motus hujus (conside∣rati in Sole & Luna) sunt in plano Aequino ctialis) motus ille Solis cau∣sa esse motus Terrae diurni. At{que} etiam, (quia motus terrae est in pla∣no Ecclipticae) Terram debere mo∣tum Lunae dare respondentem mo∣tui diurno ipsius Terrae super cen∣trum proprium in plano Eclipti∣cae.

B. Idem videtur etiam mihi. Quid enim verisimilius esse potest quam ut causa motus diurni Terrae sit motus aliquis in Sole. Et nisi vo∣lueretur Luna super centrum pro∣prium, faciem ejus aspiceremus modo unam modo alteram; quam tamen videmus, unam semper & eandem.

A. Restat unum circa Aestus marinos Phaenomenon omnium mi∣rabilissimum,

nempe ingens ille fluxus qui singulis Noviluniis & Pleniluniis cernitur in flumine Sa∣brinae. Et alter in contraria parte Angliae in litore agri Lincolniensis. Quam putas hujus Phaenomeni esse causam?

B. Causa aestuum nostrorum communis (sicut antè dixi) est par∣tim aqua illa quae fertur per mare Atlanticum versus Septentriones, partim illa quae influens in fretum Anian, & partem Asiae & Europae Borealem circumfluens, tendit rur∣sus in Austrum, per Mare Germani∣cum & Hibernicum, facit ut aqua Maris in illis locis altissimè se elevet. At{que} hinc necessariò accidit, ut in Ostiis fluminum quae & ampla sunt & directè obvertuntur locis ubi aquae ab hoc concursu Aestuum ac∣cumulantur, fluxus majore quam alias impetu fiat. Sinus autem ad

Ostium Sabrinae Mari Atlantico; & Sinus ille alter in agro Lincolni∣ensi, mari Germanico directissimè obvertuntur, ambo magni existen∣tes. Ego tanti Aestus quî aliter fieri possunt non intelligo. Quas autem causas harum rerum Philosophi Col∣legii Greshamensis causas reddunt hisce probabiliores?

A. De causis adhuc omnino si∣lent. Illud tuum de Obice Oceani aquam impediente ne procedat, sed revertatur, memini legisse me alicu∣bi in scriptis Cancellarii Baconis.

A. Ita est; sed motûs aquae cau∣sam ascribit motui diurno primi mo∣bilis, qui motus primi mobilis, cum sit in circulo cujus centrum est cen∣trum terrae, propellere aquam non potest. Etiam Galileus causam aestuum horum, Terrae motui cui∣dam ascribit, quem motum terra habere non potest, nisi Sol, Terra &

Luna solido aliquo vinculo con∣necterentur tanquam in fune pen∣dulo totidem pilae plumbeae.