Rusticus ad academicos in exercitationibus expostulatoriis, apologeticis quatuor The rustick's alarm to the rabbies, or, The country correcting the university and clergy, and ... contesting for the truth ... : in four apologeticall and expostulatory exercitations : wherein is contained, as well a general account to all enquirers, as a general answer to all opposers of the most truly catholike and most truly Christ-like Chistians [sic] called Quakers, and of the true divinity of their doctrine : by way of entire entercourse held in special with four of the clergies chieftanes, viz, John Owen ... Tho. Danson ... John Tombes ... Rich. Baxter ... by Samuel Fisher ...

Lux Christi EMERGENS, Oriens, effulgens, ac seipsam expandens per universum Ter∣rarum Orbem e Tenebris Sacerdo∣talibus; quibuscum cooperra, nec non offusa suerit, per mille ducen∣tos sexaginta annos, in hoc Orbe nostro Antichristi-Christiano.

Sect. 1. TEstimonium nostrum, & Veritas cui Testamur Nos, qui ab iis, quibus Vae est quia non tremunt ad verbum Domini, nomina∣mur Ironice Quakers, non est alierium quoddam, nec aliud, sed plane unum, ac omnino idem cum illo, quod exhibu∣erunt omnes Sancti viri, ac Prophetae Dei; perinde ac Christus ipse, nec non omnes ejus Apostoli, ac Ministri, quot∣quot (quemadmodum a Deo moti e∣rant) loquuti sunt a seculo in hunc usque diem.

2. Quemadmodum enim Ipsi (quo∣rum Testimonium quis? Vel duo, vel nem•• credidit, ••ut recepit) ita & Nos, qui sumus ex filiis suis, a quibus om∣nibus, & solis justificata est Sapientia, Sapientiae ipsi Testimonium damus; non seculi hujus, nec Principum se∣culi hujus, qui abolendi, sunt, sed occultae illi, quam nemo Principum seculi hu••us cognovit (si enim cogno∣ovissent, Dominum gloriae nequaquam Crucifigerent) Sapientiae Dei in my∣sterio, etiam luci Domini Dei, ac Je∣su Christi, qui Lux sunt & apud quos non dantur tenebrae, ••o luci illi gloriosae jam orienti ad illustrandam Civitatem illam Sanctam, Jerosolimam novam, ubi nunc non amplius erit nox, in quam nequaquam intrabit qui••quam quod inquinat.

3. De qua luce dicit Jesus ipse Paulo ad hanc, quam olim praementis caecitate persequebatur, jam vere converso; ad gentes te nunc mitto, ut aperias oculos eo∣rum,

& convertas eos a tenebris ad lucem, & a potestare Satanae ad Deum, ut remissionem peccatorum accipi∣ant, & sortem inter Sanctificatos per fidem, quae est in me. (a) 1.1

4. Nec hoc fuit Pauli solius nego∣tium, & Ministerium a Deo receptum ut perageret, s••d & Johannes testa∣tur hunc esse Nuncium ipsum, quem ipse cum reliquis ex. Christi Ministris ab ipso ad renunt'andum accepisser, quod etiam erat a Principio, non no vum quid (quomodocunque novum videri po••uit, ut quod obnubilibatu•• priusquam tenebrae preteriissent, & e tenebris vera lux luxisset) ve∣rum vetus, quod erat a Principio, nempe Deum esse lucem, nec tene∣bras in eo esse ullas, & si dixerimus nos Communionem habere cum eo in tenebris ambulances, nos non sin∣cere agere, sed mentiri; sin in luce ambulantes, sicut ipse est in luce, Communionem nos habere cum eo mutuam, & sanguinem Iesu Christi filii ejus mundare nos ob omni pec∣cato; (b) 1.2 quinetiam qui dicit se esse in luce, & fratrem suum odit, in tene∣bris esse usque adhuc.

5. De qua Luce Dei, de qua unde∣quaque loquitur Scriptura, & a qua il∣luminante Manuscriptores e••us Scrip∣tura etiam ipsa fuit edita, quaeque fuit, quaeque fulsit in corde hominis l••ge ante Scripturae errant, nos una cum Scriptura, & Scriptoribus ejus hoc idem, hoc ip∣sum Testamur, nempe mensuram quandam, radios quosdam hujus in uni∣uscujusque conscientia fuisse olim, & nuns esse a Deo datos filiis hominum, qui omnes, etiamsi ad imaginem suam hos rectos fecit Deus & inculpatos, quae siverunt sibi ipsis tam varias, quam vanas inventiones, & corruperunt vias suas, & a vero Deo, & a vera ipsius cognitone, quem vere cognoscere est vita eterna, & ab omni cum cum eo Communione erraverunt, ac (quoad omne a seipsis auxilium) peni∣tus perierunt, ad lucendum in cordibus

suis opacis, ut in obscuro loco lucerna & per condemnationem suorum ope∣rum, verborum, ac cogitationum ma∣arim, ac tot us ipsius Chaos consusio∣nis, & corruptionis per lapsum subrep∣tae, quam condemnationem lux haec adferet in omnibus eam bene animadver∣tentibus, nec non per mortificationem ve∣teris illius hominis, ac tam mortis, ••uam peccati corporis cum terrestri∣bus ejus membris, ac revera omnis, quod∣cunque in hominibus Dei imagini, ac vo∣luntati est contrarium, ad reducendum, & retrovertendum eos ad Deum, ad pri∣mitivum illum puritatis justitiae, ac in∣nocentiae statum, a quo ad colendas ima∣gines per imaginationes suas decesse∣••unt, ad cognoscendum, & colendum ve∣rum Deum, qui Spiritus est, vere in Spiritu, & veritate, cujusmodi Adora∣tione sola ad beneplacitum suum Ado∣ratur Dominus, ac denique ad fruen∣dum tali cum ipso tum Pace, tum Com∣munione spirituali, qualis nullo moda p••ssibili (ut praedictum est) capaces sunt aliqui, dum al errantur ab••eo per tene∣bras iniquitatis, & dum sint in trans∣gressione manentes immorige••i, ac inconversi.

6. Tam Iudaei enim quam gentes (sicut Scriptum est) (c) 1.3 conclusi sunt omnes sub peccato, non est justus, ne quidem unus, non est qui intelligat, non est qui exquirat Deum; omnes deflexerunt simul inutiles factisunt, non est qui faciat quod bonum est, non est usque ad unum: Sepulchrum apertum guttur eorum, linguis suis ad dolum usi 〈◊〉〈◊〉, venenum Aspidum ••ub labiis eorum, os eorum diris & amarulentia plenum est, veloces sunt pedes eorum ad effundendum sanguinem, divastatio, & mileria in viis eorum, & viam pacis non cogno∣verunt, non est timor Dei coram o∣culis eorum, ita ut omne os obstrui∣tur, et totus mundus coram Deo in reatum incidit, omnes enim pecca∣verunt, ac deficiuntur gloria Dei.

7. Hic est status totius Humani ge∣neris

per deflectionem ex luce in tene∣bras a Deo seperati, aqud quos omnes cu∣juscunque Sexus, Gentis, Linguae, Con∣ditionis, Aetatis (saltem ad di••t inguen∣dum inter bonum & malum capacis) om∣nes (inquam) Imus, Imus precipi∣tes sibi dicant in tenebras extimas, in extremam a Deo Damnationen: 〈◊〉〈◊〉 da∣turalia aliqua via ad salutem, nisi per Jesum Christum, mundi Lucem, per mensuram aliqua••em lucis ab ipso efful∣gentem, illuminantem (ut dic••ur) [d] 1.4 unumquemque hominem veni∣entem in mundum, in tenebris lucen∣tem, in tenebrosis hominum mentibus, licet tenebrae eam non comprehendunt, manu-tenentem etiam, & manu-ducen∣tem eos, qui catenis caliginis illaque∣ati, & in Tartarum detrusi suis ips••∣rum oculis, ad ulteriorem eorum excae∣cationem, non connivent, sed secundum Christi ipsius concilium, dum lucem habent credunt in lucem, ut Filli lucis frant: Ego enim sum Lux illa mundi (inquit christus) qui sequitur me••non ambulavit in tenebris, sed habebit lu∣cem vitae: Itidem ego Lux in mundum veni, ut quisquis credit in me in tenebris, non maneat, [e] 1.5 non veni ut damnem mundum, sed ut servem mundum.

8. Hoc modo itaque Christus est Sa∣lus mundi, ut est lux muudi destruens opera Diaboli, qui in tenebris operatus est ad erigendum sibi regnum, & prin∣cipatum in cordibus hominum, & redi∣mens a potentia Principis Tenebra∣rum hujus seculi ad Deum, qui est Lux & ad videndum lucem, etiam lucem vitae in luce sua. [f] 1.6

9. Eodem plane modo dicit Esaias Propheta Christum fuisse a Deo tradi∣tum in faedus populi, in lucem gen∣tium, ad aperiendum caecos oculos, ad extrahendum e carcere sedentes in tenebris, etiam caecos, qui oculos habent, sed non vident, [g] 1.7 Et post il∣lum testatur Paulus Christum consti∣tutum fuisse lucem gentibus, ut sit sa∣luti a Domino ad extremitates terrae,

nec non Simeon, per Spiritum san∣ctum de Jesu puerulo 〈…〉〈…〉 ep∣um salurem-illam suam, quam 〈◊〉〈◊〉. Dominus in oculis 〈◊〉〈◊〉 putorum, ••umen deregendum genti∣bus, & gloria••h populi sui Israelis. [h] 1.8

10. 〈…〉〈…〉 Christus est Lux mundr est mundir Salvator, do eatenus solum per ipsum se••ventur ho∣mines, qua••enus in hunclipsum, ••qut•• est Lux, & in ipsam Lucem, qua 〈◊〉〈◊〉 in 〈…〉〈…〉 illustrat, credunt, 〈…〉〈…〉 neminem in nequitium ducit ambulare seipfos sistunt; ac eo usque corams Deo condemnationi obnox••i sunt omnes•• 〈◊〉〈◊〉 usque in hac non ambulant, qua in illis est, non alacui consentiens 〈…〉〈…〉 contra omnem, vel minimam, 〈◊〉〈◊〉 testans, eamque reda••guens, & condemnans, is in illis ipsis, qui non in illa suut, sed contra eam in tenebris ambulantes.

11. Quamvis 〈…〉〈…〉 su•• de dito Deus 〈…〉〈…〉 Lucem non ut damnet mundum 〈◊〉〈◊〉 mun∣dus per eum servetur, & qui credit in cum non condemnatur, qui ta∣mem non credit vel jam condemna∣tus est••; & haec est condemnatio, quod 〈◊〉〈◊〉 venit in mundum 〈◊〉〈◊〉 hominum conscientias, 〈◊〉〈◊〉 & malum manifestans, sed deligunt homines potius tenebras quam ••lu∣cem, quia opera eorum sunt mala; quisquis enim quae mala sunt agit, odit lucem, nec••venit ad ••lucem, me redarguantur opera ipsius, qui vero veritatem 〈…〉〈…〉 Aut manifesta fiant opera ipsus quod sunt in Deo operata. [i] 1.9

12. Quamvis etiam 〈…〉〈…〉 obtinent, 〈…〉〈…〉 gratia Domini, 〈…〉〈…〉 Jesu Christo 〈…〉〈…〉 thema, sit, & Amathema••erit, qui••ju∣stificationem aliunde quaerit, hio••enim, qui est Lux mundi, est etium Lapisil∣le Angularis, quantumvis pranibilo ha∣bitus a millies mille aedificantibus, qui

factus est caput Anguli, nec est in alio quoquam alus, nec aliud nomen est, praeterquam Christi, Lucis, sub colodatum inter homines per quod oporteat eos fervati) [k] 1.10 verunt amen haud ultrevius quispiam a Deo accipitur, aut per Christum, seuper gratiam Dei in Christo justificatur, quam per Christum lucem dirigitur, & per gratiam Dei, per testem illum Dei internum pe•••••• du∣cem Dei, & Christi in conscientia sua, vel imbancfinem a Deo dat••m, ut doceat, & ducat, docetur, & ducitur ad resipiscen∣tiam ab operibus tebrarum infrugiferis.

13. Haec lux enim oftendit divitias benignitatis, ac tolerantiae, ac leni∣tatisejus, qui pat••enti est animo er∣ga nos, non volens ullos perire, sed omnes ventre ad resipiscentiam, & est ipsa Dei gratia, quae illuxit qui∣busvis saluritera, & erudiens omnes, qui discent quod docet, ut, abnegata impietate, & mundanis cupiditati∣bus, temperanter, & juste, & pie vi 〈◊〉〈◊〉 in praesenti hoc seculo, cujus∣modi vi••usera nimos cri••aliter in futu∣ro; qua gratia frustra recepta, quanto magis aspernata, per duritiem cordis recipi cere repudientis, thesaurus 〈◊〉〈◊〉 reconditu in diem irae, & reve∣lationem justi judicii Dei, qui reddet uniduique secundum opera ipsius, 〈◊〉〈◊〉, qui, per patientiam in bonis ope∣nibus, quaerunt gloriam & honorem & incorruptibilitatem, vitam eter∣nam; ixosis vero & veritatinon assen∣••ientibus, obsequentibus, autem in ju∣stir 〈…〉〈…〉: [l] 1.11 〈…〉〈…〉 hominis per∣petrantis malum; gloria vero, honor, & pax cuivis bonum bene facienti 〈…〉〈…〉 etiam Graeco; non e 〈◊〉〈◊〉 est personarum acceptio apud Deum, fed on quavis igente, qui timet eum, & operam 〈◊〉〈◊〉 justitiae acceptus est ei, improbum vero, & amantem violentiam odit anima sua.

14. Et quantumcunque sommi at mun∣dus, qui dicitur Christianus, cum

multifariis ejus Sectis, professoribus, ac (nomine tenus) Christianis, ac Mini∣stris, se Christum habere Redempto∣rem suum, non rare eum vocantibus. Do∣minum, Iesum, manentibus interim in omni luct suae in bedienta, fundamen∣tum tamen Domini stat solidum, habens Sigillum hoc, novit Dominus qui sui sunt, & quis quis nominat nomen Christi abscedat ab iniquitate.

15. Dies enim Domini appropin∣quat in quo tum quisque, tum cujus que opera manifesta fient, Dies enim qui Lux est, declarabit, nam per ignem revelabuntur, & cujusque opera qualia sunt ignis probabit, & in Dio illo expergesacti suerint omnes isti somno Sopiti, & agnoscent se circa veritatem aberrasse a scopo, & quod non quisquis dicit Christo, Domine, Domine introibit regnum caelorum, sed qui sacit quod dicit Christus, quod vult Pater ejus, qui in caelis est; & etiamsi in nomine ejus propheta runt, & magna egerunt, nihilominus siquidem non decesserunt ab iniqui∣tate, expulsi erunt a Christo cum Di••∣cedite a me, non novi vos qui trans∣gressionem operamini.

16. Tunc certo sciet tota cobor•• transgressorum legis, i. e. lucis Dei in conscientia, per quam omnes, vel ipsi, qui non habent legem externe conscripram, fibi ipsis sunti lex, thabentes opus legis Scriptum in cordibus, ve∣nisse Agnum Dei, non ad tolerandum, sed ad tollendum peccatum mundi, & missum suisse I••sum, non ad liber∣tatem dandum p••ccato, sed ad libe∣randum populum suum ex peccatis, & in maxima libertate, quacum Chri∣stus suos l••berat, esse minimam li∣centiam, & patrem misisse su ci∣ratum filium suum ad benedicen∣dum hominibus, unoquoque aver∣tente a parvitatibus suis, & beatos illos, quibus Deus non imputat peccatum, quorum remissae sunt iniquitates, quorum obtecta sunt peccata, esse tales in quorum spiritu

dolus non, est, & nequaquan esse re∣missionem pecca••orum illis, qui ad quoridianum eorum commissionem se∣ipsos assuefaciunt. [m] 1.12

17. Qu••netiam Magnusille & ter∣tibilis Dies Domini jam advenit, in quo lux, quae orta est in conscientiis ho∣minum, magis ac magis quotidie eluces∣cet, in quo liber etiam conscientiae a∣periendus est, ut ex illo judicentur omnes secundum omnia, quae ibi Scripta sunt, ubi per lucem, quae est testis Dei fidelis, peccatum omne in∣scribitur in conspectu Dei tanquam cum penna ferrea, in quo per lucem pro∣pe nobis veniet Deus ad judicium, & revelabitur justilia, gratia, & misere∣cordia Dei in omnes, qu••, in luce sua sistentes, expectant eum venturum libe∣ratorem eis ab impietatibus, ut salvi fiant ab ira illa ventura in omnes in∣obedientiae filios, per quam patebit i∣ra Deie Caelo, in ipsorum conscientiis, adversus omnem impietatem, & inju∣stitiam hominum, quiveritatem in∣juste detineant: In quo die pluet De∣us in improbos laqueos, ignem, sul∣phur, & horribilem procellam, hu∣jusmodi omnia erunt portio eorum poculi.

18. Quinimo, in manu Dei nunc est poculum, & vinum ejus est ru∣brum, & meri plenum est, & ex eodem effundit, & incepit judicium apud Domum Dei, & incepit Deus malum in••ligere in populum, cui inscri∣bitur nomen suum, & imprimitur sua Natura, & Imago, & ipsi, quorum portio nequaquam est, in quantum biberunt ex poculo abominationis, & fornicationis, biberunt tantum ex poculo indignationis, & excandes∣centiae, prius quam accipere possent po∣culum salutis, & laudare nomen Dei; nequaquam itaque impuniti abibunt improbi, verum Adorato∣rs Bestiae, & imaginem ejus Accipientes bibent quoque ex hoc vmo, ex mero insuso

in poculum excandescentiae ipsius, & torquebuntur sulphure, & igne in conspectu Angelorum, Sanctorum & Agni; Imo foeces hujus, de cujus summitatibus gustaverunt Filii Lucis & Diei, Filii Noctis & Tenebrarum, hoc est, omnes improbi terrae, & bibent, & extroquebunt.

19. Quamobrem dum in longanimita∣te Dei non deest vobis opportunitas, dum a Deo adest vobis dies Visitationis vestrae, concilium hoc nostrum capiatis Omnes, & dehinc convertatis vos-met ipsos ad Lucem Christi in vestris ip∣sorum conscientiis, & exinde con∣silium capiatis in eternum, quam se io & sincere animadvertentes a Christo ipso, cujus Testimonium vobis de Coelo haec est, ad pacem, & salutem ve∣stram tum Externam, tum Internam, tum Eternam dedocibimini, & ad Chri∣stum ipsum, & ad videndum eum, & Patrem ejus, a quibus d••venit, de∣ducemini, ad quorum cognitionem salu∣tarem quocunque alio modo perveniri non potest: Sicut enim non cernitur Sol hujus mundi, nisi per Lumen quod ab ipso profluit ad nos; ita nec Sol justitiae nisi per mensuram illam lucis (quantumvis parvam) quae ab eo fulget in corde.

20. Etiamsi enim Scriptura, quae de Luce loquitur, & ad Lucem diri∣git, de Patre, ac de Filio verba facit, ita ut de his possitis legere, ac loqui quod ibi legitis, hoc tamen ipsa testa∣tur Scriptura nemin••m pos••e cognos∣cere vel Patrem, vel Filium, nisi cui Pater & Filius seips••s invice••n revelabunt, quorum Revelatio etiam est introsum, (n) 1.13 quod enim de Deo cognosci potest, sufficienter ad salutem, manifestatur in homi∣nibus (inquit Paulus) (o) 1.14 nam Deus in ipsis manifestum fecit, & praedicatum est Evange••ium in om∣ni creatura, quae sub Caelo est, p••r Lucem Dei in conscientia, adeo ut inexcusabiles coram Deo relicti sunt (qui aliter excusabiles essent, &

inculpati) siquidem cum Deum norint, non tamen ut Deum glorificant, nec visum est illis Deum in notitia re∣tinere, sed Dei jure agnito, nempe eos, qui talia faciuut, qua••ia & ipsi, dig∣nos esse morte, non solum ea faciunt, sed & facientibus ultro consentiunt.

21. Interea tamen non dicimus Chri∣stum ipsum esse in omnibus, qui in om∣nibus esse notus est qui non sunt Repro∣bi, ut Spes illa gloriae; veruntamen omnes (nam non est distinctio, nisi per varios gradus lucis, qui non variant Rei naturam) mensuram lucis suae a∣liqualem, & unum saltem Talentum habent sibi commissum, ut negotiati sint cum eo ad utilitatem, quo bene uten∣tes, & duplicantes ingressum habent in Gaudium Domini sui, quod vero oc∣cultantes, et non lucrantes cum eo de∣trusi sunt tandem a luce quam habu∣erunt, in tenebras illas exteriores, ubi est fletus, et stridor dentium: Aliqualiter itaque in omnibus (etiam Ethnicis) lux haec Lucet, licet non Ae∣qualiter in omnibus.

22. Ad cu••us Christi Lucis mensu∣ram, quae est in vobis est, benefacietis si attendatis, dum habeatis, velut ad lu∣cernam splendentem in obscuro loco, ad dandum vobis cognitionem salutis vestrae, & ad dirigendum pedes ve∣stros ad viam pacis, ut & animabus vestris oneratis, & fatigatis veram requiem inveniatis, ne vos tenebrae deprehendant, nam qui ambulat in tenebris nescit quo vadat, nec ad quod impingetur.

23. Haec Lux est Lex Dei (nam lex est lux inquit sapiens (p) 1.15) inscripta non atramento, sed Spi∣ritu Dei Vivi, non in tabulis lapi∣deis (ut olim in figuram hujus per Dei digitum) sed in carneis tabu∣lis cordis; in qua non solum legatur, & intelligatur, ut in Scriptura, & lege ad extra, de jure quid ageres, & quid esses, sed de facto etiam quid agis, & quid

es: Nam Noscere Teipsum, quem si ignoraveris, Christum haudquaquam no∣veris, quem si nescis, nihil est si cae∣tera noscis, hoc non aliunde venit, nisi per internum tui ipsius intuitum in intimiori hoc speculo, nempe Luce Christi, per quam splendet Deus in conscientia, quae lux ducit sequentes eam ad audiendum verbum illud verum, & vivum Dei, de qua Scrip∣tura loquitur (q) 1.16 quod est potens, & ef∣ficax, ac penetrantius quovis gladio aucipiti, pertingens usque ad di∣visionem animae simul ac spiritus, compagumque, & medullarum, di∣judicans cogitationes, & conceptus cordis, cui omnia sunt manifesta, & nuda, quod ut ignis est, & malleus confringens rupes, & causans ut ad audiotionem ejus tremebunda reddun∣tur omnia, quod in initio fuit prius∣quam Scriptura fuit, quae de eo testa∣tur, de quo Scriptura tum vetus, tum nova veraciter testatur quod non procul, sed prope est in corde, & in ore ut faciatis, etiam hoc ipsum verbum fidei, quod Apostoli prae∣dicabant.

24. Haec Lux est bona illa via, & Antiqua, Antiquior quam Antiqui∣sima inter Sectas hujus seculi vel Jus∣daeorum, vel Christianorum, qui (omnibus interim, viz. tum Catho∣licis, tum Lutheranis, tum Calvini∣stis, tum Bapristis, se esse antiquis∣simos profitentibus) in tot Ramos, Ra∣mulos, & Ramusculos veteris Ec∣clesiae Romanae truncum diviserunt, ut totum corpus ejus ad mortem brevi aegrotabit, & quae tot tam diu fuerit fi∣liorum Mater pene devorata jam est a filiis suis: Haec lux (inquam) est antiqua illa via, ad quam per Jere∣miam revocavit Deus Israelitas in suas ipsorum traditiones a Deo dege∣neratos, dicens, sistire, & cernite, ac quaerite pro antiquis semitis, ubi est bona ilia via, & ambuletis in illa, & invenietis requiem anima∣bus vestris, sed dixerunt non

ambulabimus in illa, auscultate voci Tubae, sed dixerunt non aus∣cultabimus.(r) 1.17

25. Haec Lux est Doctor, qui non potest decipere, nam est Testimonium Dei, quod Testimonio hominum majus est, nec potest adula••i, nam unumquemque redarguit juste, non justi∣ficans improbum, nec condemnans justum, sed unicuique verum dicens de seipso, prout res ipsa est, & non a∣liter accusans, aut defendens quam Deus ipse, a qu•• est; Si enim per hanc, quae est a Deo in te lucens, cor tuum te condemnat, non datur Deus ad extra te pro justo habens; Vbi vero per hanc cor tuum te non condemnat, securitatem coram Deo habeas. (s) 1.18

26. Denique haec Lux est perfecta illa libertatis Lex, cujus qui est Au∣ditor, & non Effector, is similis est viro consideranti faciem suam na∣tivam in speculo, qui simulatque consideravit seipsum abit, & statim oblitus est qualis esset, in quam vero si quis introspexerit, & per∣manserit in illa, nec est Auditor obliviosus, nec otiosus, sed Actor o∣peris, hic beatuserit in opere suo (t) 1.19

27. Dehinc itaque, quicunque teip∣sum nosceres, ne te quaesiveris extra, sed reipsum introrsum intuearis in luce illa interna, quae non modo mentem ac voluntatem Dei de te bonam, & perfectam, sed & tuam ipsius mentem, ac totaliter teipsum tibi discernendum intus tam perfecte exhibet, ut de his∣ce, aeque ac de omnibus ad animae fa∣lutem, ad Regnum Dei pertinenti∣bus cum justitia ejus, & quale tibi jus est haereditarium in illo, quod prope est, quod intus est (inquit Christus Pharisaeis, (v) 1.20 qui tamen nunquam ingressi sunt in illud) non opus est ut egrediavis foras in ordine ad ulterio∣rem evidentiam & intelligentiam; imo-plus fatis jamjam intelligis, si de bene∣placito Dei agnoveris plus quam agis: cedit enim tibi in condemnationem

tantum, quodcunque bonum Agnitum est & non Actum: In aperto & facili, nec in Cognoscendo quid Agendum est, sed in Agendo quod Notum est salus filtorum hominum.

28. Quinimo quid impedit (nisi in excacatione oculorum, obturatione aurium, & obduratione cordium suorum, & rejectione consilii Dei in perditionem suam delectentur) quomi∣nus ad vitam Dei, a qua alieni sunt, perveniant improbi? Via enim ad hanc quantumcunque angustior, & strictior est prae cruce Christi, quae indies tol∣lenda est ab iis, qui eum sequuntur, quam lata & spatiosa illa, quae ducit in exi∣tium, qua de re tam multi per hanc, tam pauci per illam introeunt, per Lu∣cem tamen, una cum ea, quae ad mortem tendit, fit tam plane manifesta, us (nisi sponte ignorantibus) non potest facile occultari.

29. Fructus enim Spiritus, ceu o▪pera Lucis, qualia sunt justitia, chari∣tas, bonitas, fides, lenitas, sobrietas; temperantia, continentia, quos qui Deo profert cum Deo vivit, Deumque videt, cuiquam contra lumen in consci∣entia sua non conniventi sunt manifesta; & opera Tenebrarum, ceu Carnis, cu••usmodi sunt adulterium, scortatio, impuritas, lascivia, Idololatria, ve∣neficium, inimicitia, lites, a mulati∣ones, excandescentia, rixae, dissidia, haereses, invidia, caedes, ebrietas, commessationes, & his similia, qua∣lia quicunque agunt Regni Dei hae∣redes non erunt, manifesta sunt (in∣quit Scriptura [w] 1.21) idque non tam per Scripturam, quam per lucem cui testatur Scriptura, & per quam mani∣festa fuerint in conscientiis hominum antequam Scriptura fuit, & hodie manifesta fiunt ubi Scriptura non est, per quam etiam manifesta fo∣rent fi Scriptura nunquam fu∣isset. Omnia enim quae redarguan∣tur (inquit Spiritus in Scriptura) [x] 1.22 per lucem manifesta sunt, lux enim est illud, quod omnia mani∣festa facit.

30. Ad hanc itaque animos vestros adhibeatis omnes, ad hanc veniatis, in hac ambuletis, & perpetuo mane atis, etiam in Spiritu Dei, qui redarguit mundum, & consolatur sanctos ex mun∣do vocatos, redemptos, & electos: Hic horatim sistatis, ut & vosmet ipsos sci∣atis, & comprehendatis malos Spiri∣tus, qui per lucem comprehenduntur, ac dijudicantur, licet hi nec eam, nec filios ejus comprehendunt; ut & gra∣tia, & miserecordia, & pax multipli∣cetur vobis a Deo Patre, & a Jesu Christo, cujus consilio in conscientia quicunque auscultaverit, habitave∣rit secure, & quietus erit etiam a metu mali: Hic enim est mutus A∣haenus homini interne. Nil conscire sibi, nulla pallesere culpata.

31. Qui vero a Luce deflexerit, re∣linquens semitas sinceritatis ambu lare in Tenebrarum viis, is ut suopic judicio fit introrsum condemnatus, ita hunc tum Error, tum Terror semper obviam habituri sunt, ita ut dum speciem risus, & laetitia praese ferat, saepe tamen valde torquetur, & int us Pallet is infaelix, quod proxima nesciat uxor.

32. Haec omnia supradicta, quae pri∣mo privatim magis, in Amici singula∣ris, & insignis cujusdam Germanici gratiam, & usum, Latine fuerunt con∣scripta, nunc, cum non ulteriori alterati∣one, quam hujusmodi rei ratio requirit, nec non Deo ipso ad opus hoc movente, publice magis, id{que} tam Anglice, quam Latine rescripta sunt, & exhibita in usum vestrum (O Academici) ac alio∣rum omnium, quibus petentibus a nobis parati sumus (secundum Petri consilium, 1 Pet. 3.15.) ad reddendum ratio∣nem fidei, quae in nobis est, cum mansuetudine, & timore, conscienti∣am bonam habentes; in hunc finem vero, ut tam Vos, qui aures a veritate avertentes ad fabulas divertitis, quam Vos, qui prurientes, & nulli alii rei va∣cantes, nisi ad dicendum, & audiendum

aliquid novi, putatis nos peregrina, ac novella quaedam inferre auribus ve∣stris, sciatis nos nequaquam Nova ali∣qua attulisse, sed, Antiqua omnia, eti∣am eadem ipsamet, quae per Dei Mi∣nistros ab initio fuerunt edita, quaeque scimus vel in Salvationem vestram, vel Damnationem graviorem, vos agnitu∣ros in eternum.

33. De quibus tamen non negligimus vos commonefacere, & per submonitio∣nem expergefacere, siquidem nil dicere, quod non dictum prius, tiamsi nos haud piget, attamen tutum est vobis qui, prae nimia incogitatione, ac inanimad∣vertentia, vel id ipsum quod notitis (ve∣re dicam) ignoratis.

34. Quae quidem si in eadem luce ac eod••m spiritu sinceritatis, quocum scripta fuerint, ab aliquibus pelegan∣tur, vel me scripsisse, vel vos legisse nequaquam paenitebit.

35. Sin minus, ac si malignitatis & inimicitiae spiritum amicus hic Sermo salutis vestrae in vobis exstimu∣larit, ita ut ignominiosam (potius quam salutiferam auscultationem) a vo∣bis repulsam patietur, satis mi∣hi placebit in hoc opere me Deo placuisse, ac purum esse san∣guinis animarum vestrarum, ac vos tan∣dem memineritis (etiam si sera nimis, non absque poenitentia tamen.) Vos fuisse a Deo monitos.

Per Animarum vestrarum Amicum, Anglicanum, Sam. Fisher.

Notes

• (a) 1.1

  Act. 26.17, 18
• (b) 1.2

  1. Ioh. 1.5.6.7.
• (c) 1.3

  Rom. 3.6, 9. ad 19.
• [d] 1.4

  Iohn 1.9.
• [e] 1.5

  Ioh. 46.47.35, 36, 8.12.12.
• [f] 1.6

  Psa. 18.28, 34, 35, 36, 9.••
• [g] 1.7

  Esa. 42.6, 7.43.8.45.3.49.6. Acts 13.47.
• [h] 1.8

  Luk. 2.30, 31, 32.
• [i] 1.9

  Ioh. 3.16, 17, 18, 19, 20, 12.
• [k] 1.10

  Acts 4.11, 12.
• [l] 1.11

  Rom. 2.
• [m] 1.12

  Rom. 2.14, 15. Ioh. 1.20. Psal. 32.1, 2. Act. 3.26. Rom. 11.26.
• (n) 1.13

  Mat. 11.27. Gal. 1.16.
• (o) 1.14

  Rom. 1.16. C••l. 1.23.
• (p) 1.15

  Pro. 6.23.
• (q) 1.16

  Heb. 4.
• (r) 1.17

  Jer. 6.16.
• (s) 1.18

  1 Ioh. 3.20, 21.
• (t) 1.19

  Jam. 1.25.
• (v) 1.20

  Luk. 17.20, 21.
• [w] 1.21

  Gal. 5.19. ad 23.
• [x] 1.22

  Eph. 5.13.