Two treatises in the one of which the nature of bodies, in the other, the nature of mans soule is looked into in way of discovery of the immortality of reasonable soules.

APPROBATIONES DOCTORVM.

EGo infra scriptus natione Anglus, & in sacra Theologiae Facultate Parisiensi Magister, fidem facio me librum per∣legisse Anglicano idiomate scriptum; cui titulus, Two treatises, in the one of which the nature of bodies, in the other the nature of mans soule is looked into, in way of discouerie of the immortali∣tie of reasonable soules, Authore nobilissimo, & vndequaque eruditis∣simo viro Kenelmo Digbaeo Anglo. In quo nihil deprehendiaut fidei, aut pietati Catholicae, & Romanae Ecclesiae dissonum vel indignum. Quod etiam spondeo, priusquam typis exoluetur, candi••iori ac dupli∣cato calculo testatum fore. Intereà verò ne tantum sub modio lumen vel parumper delitescat, hoc ipsum proprio firmaui chirographo. Datum Parisiis Kalendis Martijab Incarnationis anno 1644.

H. HOLDEN.

BY leaue & order from our sacred Facultie, wee vnder written Doctors of Deuinitie of the Vniuersitie of Paris haue read ouer this booke, entitled, Two treatises, in the one of which the nature of bodies, in the other the nature of mans soule is looked into, in way of discouerie of the immortalitie of reasonable soules. Written by Sir Kenelme Digby, & containing an hundred & sixteene shites, printed in folio by Gilles Blaizor 1644. Which, as well for its chiefe subiects sake, that neuer ought to be slightly handled, as also for its new & exotticke assertions in matters both of soule & bodie, wee haue the more diligently perused. And whether it hath hitte or missed of the truth, we must needs eesteme & highly extolle the au∣thours manly designe to ayme at euidence. Especially in this schepticke age, wherein so few professe, or thinke it possible to know with certitude. Yea wherein euen many of those, who to the vulgar seeme Maisters of learning, acknowledge all philosophies decisions only problematicall; and thence labouring to make their voluminous relations of each others phansies & opinious passe for science, haue quite banished her their schooles. But here we find a large & lofty soule, who not satisfyed with vnexamined words & ambiguous termes, longing to know dyues deepely into the bowells of all corporeall & compounded things: and then deuinely speculats the nature of immateriall & subsistent formes. Nor this by wrangling in aerie names with chimericall imaginations & fained suppositions of vnknowne qualities, but strongly stryuing to disclosehereall & connaturall truth of each thing in it self, and of one

constant & continued thridde, weaues his whole worke into one webbe. Where many of the most abstruse & enigmaticke questions of natures secrets, (hitherto vnresolued, & for the most part weakely represented in empty language & verball shadowes) are made no lesse plaine & eui∣dent in their inward beings & effects, then pleasant & gratefull in their wellclothed outside & expression. In which, though to the blind & common crowde (to whom all thats vnusuall is a paradox) there may perhapps appeare what they'll dare call extrauagant, and to the midle∣cyzed gymnastickes what they'll conceiue ill grownded, though in∣genious quesses, yet surely will the more solide reflections of all knowing men begette a liking of its acquaintance. Howsoeuer this wee can & do affirme & testifye (although the authour's prodigious parts & publicke credit makes voide our approbation) that nothing contained in either of those two treatises, discussing only the ordinarie course of nature, doth any way tende to the disaduantage of the faith or pietie of our Catholike Roman church, whereof this Authour professeth him selfe a dutifull & obedient child. And therefore wee signe & subscribe our names here vnto. Paris this 10. of Nouember 1644.

• H. HOLDEN.
• E. TYRREL.

IDEM LATINE.

VEniâ ac iussu Sacrae nostrae Facultatis, Nos infrascripti S. Theologiae Doctores Academiae Parisiensis, perlegimus librum hunc, cui titulus, Duo tractatus, in quorum vno na∣tura corporum, altero natura humanae animae inspicitur, ad inuestigandam animarum rationalium immortalitatem. Authore Kenelmo Digbaeo Equite aurato, centum & sexdecim schedas continentem, typis Aegidij Blaizot in folio excusum Anno 1644. Quem, tùm ob eius prae∣cipuum subiectum, quod nunquam leuiter tractari conuenit, tum ma∣ximè ob nouas quasdam & inusitatas assertiones, tam in animae quàm corporum materiâ, tanto diligentiori studio peruoluimus. In quo siue ipsas veritatis apices adeptus sit, siue non, audaces certè authoris animos, in ipsam euidentiam attentando non possumus non magnoperè com∣mendare: in hoc sceptico praesertim aeuo, in quo tam pauci profitentur, aut possibile reputant fieri posse vt quidquam certò cognoscatur: imo veròin quo plurimi eorum qui vulgi opinione scientiarum magistri ha∣bentur, quotquot sunt philosophiae positiones, non nisi totidem pro∣blemata agnoscunt: quique proinde portentosis voluminibus sua alio∣rumque placita loco verae scientiae nobis obtrudere volentes, eam prorsus scholis suis exterminarunt. At hic generosiorem animum inuenimus, qui nudis hisce ac inexplicatis voculis haud acquiescens, sed veritatis

ardore succensus, eam altius in ipsis rerum corporearum visceribus per∣scrutatur: ac tum demum immaterialium & subsistentium formarum naturam perspicacissimâ mentis acie speculatur. Nec ad hoc contentio∣sis vtitur verborum rixis, aut chimericas, incognitasque qualitates in subsidium conuocat, sed genuinam cuiusque ••ei, prout in se est, exhi∣bens veritatem, vnoque, & eo continuo, scientiae filo totum opus con∣texit. In quo plurima ex abstrusioribus naturae secretis (quae hactenus aut omninò non innotuerunt, aut ad summum vmbratili verborum fuco sunt obuoluta) non minus clara & euidentia quoad interiores eorum na∣turas & effectus, quàm grata & iucunda quoad exteriorem ornatum ex∣hibentur. Inter quae nonnihil fortasse occurret, quod plebeo hominum generi (cui omne inusitatum paradoxi loco habetur) longè à veritatis scopo alienum videri poterit; aut quod moderatioribus gymnasiastis, inualidis quidem innixum fundamentis, attamen non nisi ingeniosis ad∣inuentum coniecturis: Erit nihilominus quod post maturam discus∣sionem, omnium verè doctorum animos ad sui amorem ac desiderium alliceat. Quicquid sit, hoc saltem nos possumus, ac de facto testamur & notum facimus (vtvt Authoris conspicua fame ac dignitas testimonium nostrum inutile reddat) nihil in vtrolibet horum tractatuum conten∣tum, in quibus ordinarius solùm naturae processus consideratur, in prae∣iudicium fideitendere, aut pietatis Catholicae Romanae Ecclesiae, cuius author hic se filium obedientissimum profitetur. In cuius proinde rei testimonium hic nostra subscripsimus nomina, & subsignauimus. Actum Parisiis 10. Nouembris anno 1644.

• H. HOLDEN.
• E. TYRREL.

ERudita est haec lucubratio, eruditis edita cogitationibus, ni∣hil habet orthodoxis repugnans Maximis, magè maximum magnae Britanniae decus loquitur authorem; vere virum, & primis Christiani orbis componendum Heroibus, ea doctrinae & fortitudinis laude, eo Castrensis & literarij pulueris vsu, iis pro patria & Religione negotiationibus, ea potenti suada, tam supereminenti politia, tot terra, marique rebus gestis inclytum, vt eius commentario praela∣tum Nomen, non modo lucis ipsi vsuram, sed & quouis terrarum in∣offenso pede commeandi, & iura ciuium vindi••••ndi promereatur. Sic censuit Parisiis in Collegio Plessaeo 11. Nouembris Anno Domini 1644.

IACOBVS DVLAEVS in sacra Facultate Paris. Doctor Theologus.

PRAE••LARVM istud Opus, & aureum Viri nobi∣lissimi, illustrissimi Equitis aurati, Domini mei D. Kenelmi Digbaei, non est cur adgrediar appro∣bare vel audeam. Satis illud probatum reddide∣rint Sapientissimi MM. NN. quibus, me absente, longéque alibi Gentium constituto, hanc prouinciam demandauit sa∣cra nostra Facultas Parisiensis. Iuuat tamen admirari, ac ve∣nerari singularem at que praecellentem Viri Genium, parique virtute & foelicitate Ingenium. Peragrauerat olim Oceanum, mareque mediterraneum naualibus pugnis, victorijs, trium∣phis paruâ, sed bene instructâ classiculâ, tot & tam miran∣da patrauerat, quot, & quanta deinceps alij, ne regijs qui∣dem classibus, sunt assequuti. Martigenam dixisses aut Neptu∣nigenam. Nunc Apollini quóque sacrum se, & charum osten∣dit; Mineruae, Musarúmque Alumnum. Principijs quippe subnixus purè naturalibus, paucis quidem, sed validis, bene prouisis, diligenter selectis, ferrea, vt ita dicam, Naturae clau∣stra perrumpit, atque refringit. Ast quodnam mihi verbum exciderat▪ apetit leniter potius, & recludi••. Sinus, penetra∣lia, recessus, viscera, mentis acumine pererrat: diuitiarum illinc thesauros eruit: vtendos, fruendos nobis elargitur. Principia illius, & elementa, ipsorúmque inter sese textu∣ram & coagmentationem explicat; indeque exorientia mix∣ta, perfecta, imperfecta, viuentia, animata, mouentia, ra∣tionis expertia, rationalia, horúmque omnium virtutes, ope∣rationes, effectûs: tum, quibus instrumentis ista moliatur Natura Architectrix. Hisce attentâ mente perpensis, & quousque pertingere valeat formarum, quae plane sunt materiales, vis & potestas; tum demùm clara luce visen∣dum ostendit, Formam nostram, non animam duntaxat es∣se, quâ sumus, vegetamur, mouemur, sentimus, sed & ani∣mum, mentemque,* 1.1 quâ sapimus, & intelligimus: Hac nos praeterita reminiscendo recolere; praesentia supra ipsa re∣flectendo intueri▪ futura, non ex aëris humorúmve im∣mutatione, sed ratiocinando, & verâ prouidentiâ, in alte∣ram quoque aetatem, & saecula prospicere, & praecauere: Quin & eumdem animum, cum caetera permeauerit intel∣ligibilia,

reuocatâ in se suâ atque subductâ ratiocinatione▪ eam supra semetipsam conuertere, ac retorquere: ac verè suam omnem energiam tunc exerere & studiosissimè exer∣cere; quî sese eumdem testetur manifestè & intelligentem es∣se, & intelligibile. Assequi istud non posse Agentia, omni∣modis à materia dependentia. Hinc ipsum euinci spiritua∣lem, & immortalém esse, & sine corpore potentem subsi∣stere▪ Abstractae proptereà statum, vim, virtutem, functio∣nes, operationes persequitur accuratè, & assequitur; quan∣tum fi ri potest in sublustribus & opacis terrenae commora∣tionis nostrae vmbraculis. At ô bone Deus! Dum campos & lata mentis praetoria perlustrat, abstrusioraque voluntatis li∣berrimae receptacula; abditosque grandis memoriae reces∣sûs, & quae reponuntur illic miris tamquam cellis & caueis; quam inde miranda nobis egerit, quam stupenda producit? Res illîc esse innumerabiles, quarum sonos verborum & no∣minum, tenuesue, languidas, emortuas per sensum hauseri∣mus vmbras & imagines; viuidas autem & veraces intus nos habere earum notiones atque rationes; illius etiam quo quid est, quidquid est, siue, vt more nostro loquar, essentiarum ab omni materia depuratarum, definitiones, diuisiones, quaeque ex illis sequuntur demonstrationes. Nostrum nos timorem sine timore recolere, nostramque tristes laetitiam; vitam nos beatam praelibare, & purum ab omni foece gaudium, quod in vno hominum nemine sumus experti. Ad imitationem sum∣mi, post Apostolorum tempora, ingenio & doctrinâ Theo∣logi, exclamare libet: Quale tibi fabricatus es cubile in men∣te mea Domine? Quale tibi sanctuarium aedificasti? Quid ego nunc styli nitorem, & vbertatem depraedicem? Exemplo∣rum similitudinum, experimentorum copiam & varietatem? Scientiarum omnium vnica in dissertatione breuiarium & anacephaloeosim? Hisce, Vir natalitijs, ingenio, doctrinâ sum∣mus, riuulis, floribus, luminibus ita irrigauit, conuestiuit, distinxit, laeta reddidit horrida, vt videbantur arua & aspera contemplationis Physicae, vt certare possint cum laetissimis, & amoenissimis hortis aliorum, & suburbanis. Gratulor magnae Britanniae, quondam foecundae maximorum ingenio∣rum parenti, & altrici; quae ne hoc quidem aeuo senectute caduco, aut phroenisi laborante, sese indicat sterilem & effo••∣tum.

Gratulor linguae Anglicanae, locupletissimae iam antea, & suauissimae; cuius t••men pomoeria longè latéque protulit Author hic splendidissimus. Gratulor Philologis & Philoso∣phis Anglis, quibus viam praeiuit, quâ se quoque possint vul∣go eximere, atque in libertatem aslerere; & horridiuscula quaeque & inculta nitidissimè edisserere. Gratulor denique ge∣nerosissimo beatae prolis parenti, tam altam animi pacem, tran∣quillitatem, magnitudinem; vt inter nouercantis fortunae pro∣cellas, bellorum tumultûs, aulae strepitûs, ista tamen procu∣dere valuerit.

H. MAILLARD.

Notes

• * 1.1

  Ar. 3. de anima.