Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.

Dissertatio Cyprianica VI. Ad EPISTOLAM XXIV. De Presbyteris doctoribus, doctore Audientium, & legationibus ecclesiasticis. (Book 6)

Presbyteri doctores Cypriano antiquiores, primariae in Ecclesia dignitatis. §. I. Apostolis coavi, à Judaeorum Scribis doctoribus deducti. §. II. Eorum officium in dono extraordinario sundatum. §. III. Non omnium sa∣isse presbyterorum, ut vulgo putant, munus illud docendi. §. IV, V, IV. In audientium doctore 〈◊〉〈◊〉 pres∣byteros doctores solos consuluit Cyprianus. §. VII. Audientes iidem qui catechumeni. §. VIII. 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ca∣techumeni usi sunt. Audientium nomen unde deductum. §. IX. Catechumenorum institutio mysteriis responde∣bat. §. X. Doctor audientium Cypriano hypodiaconus. De Pantaeno, Clemente Alexandrino, Origene, is scholae Alexandrina catechistis. §. XI. Inferiorum ordinum ministri, nunc Cleri communi nomiue cen entur, nunc ex∣cluduntur, apud Cyprianum. §. XII. Cypriani legationes omnes, aliaeque quarum mentio in cjus 〈◊〉〈◊〉 §. XIII. Legationes per clericos, & quidem illos, ut plurimum, binos, raro hypodiaconatum excedentes aetate Cypriani. §. XIV. Legationes aliae Cypriano antiquiores, Clementis Alexandrini at que Irenaei. §. XV. Legationes Ecclesiae Smyrnensis, Polycarpianae atque lgnatianae magis, quam Cypriani illae, honorificae. §. XVI. Legationes secui Apostolici, §. XVII. Pro moribus juris hospitalis expressae. §. XVIII. Apostoli peregrinantes 〈◊〉〈◊〉 ab Ecclesiis recepti ut solerent à provincialibus suis praesides provinciarum. §. XIX. Legationes illius seculi maxime 〈◊〉〈◊〉 §. XX.

§. 1. AUt quando cum presbyteris doctoribus lecto∣res diligenter probaremus, Optatum inter le∣ctores doctorem audicntium constituimus.] Observandum hoc munus presbyterorum doctorum, quod non Cypriani primum tempote natum erat, sed vero ab. Apostolis usque ad ejus tempora deductum. Cypri∣ano antiquior a 1.1 Tertullianus meminit. Quid ergo (in∣quit) si episcopus, si diaconus, si vidua, si virgo, si doctor, si etiam martyr, lepsus à regula fuerit; ideo haereses veri∣tatem videbuntur obtinere? Ubi ita hujus doni memi∣nit, ut plane ab officiis Ecclesiasticis episcopatus & diaco∣natus distinguat. Quae enim sequuntur, personarum sunt dona, non officiorum; eaque ipsa ita inter se gradi∣bus distincta, ut proximum martyri gradum doctor oc∣cupet, nec viduis modo sit. sed & virginibus dignitate superior. Idem postea: est utique frater (inquit) a∣liquis doctor gratiae scieutiae 〈◊〉〈◊〉 ? &c. Meminit Ter∣tulliano coaevus martyr b 1.2 Saturus Aspasii presbyteri docto∣ris ab Optato episcopo dissidentis. Meminit variis in locis Hermas L. I. vis. 3. Lapides quidem illi quadrati & albi, convenientes in commissuris, ii sunt apostoli, & episco∣pi, & doctores, & ministri, qui ingressi sunt in clementia Dei & episcopatum gesserunt, & docuerunt, & ministra∣verunt sancte & modeste electis Dei qui dormierunt quique adbuc sunt, & semper cum illis convencrunt & in se pacem habuerunt & se invicem audievunt. Mirum est quod hoc è loco eliciat Blondellus, eosdem fuisse Episcopos at∣que doctores; quasi vero verba illa, & Episcopatum ges∣serunt, ad doctores referenda sint, & non ipsos potius qui etiam praecesserant Episcopos: praesertim cum oc∣currant ibidem verba illa, & docuerunt, quae doctoribus aptissime respondeant. Fuisse equidem hoc dono in∣structos Episcopos ut plurimum, est sane verisimillimum propter praeceptum Apostoli, quo Episcopum vult es∣se 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 1 Tim. III. 2. 2. Tim. II. 24. atque adeo è presbyteris illum praecipue ad Episcopatus honorem esse provectum quem eo dono constabat esse praeditum. At presbyterorum etiam doctoruin jam exempla vidimus, ut proinde necesse non sit qui doctor fuerit, eum fore eti∣am Episcopum. Frustra vero nos ad illos auctores refert Blondellus, qui post extinctum in Ecclesia 〈◊〉〈◊〉 donum floruerunt. Sed ad Hermam nostrum redea∣mus. Idem rursus L. II. Mand. 4. Etiam nunc, Domine, audivi à quibusdam doctoribus, quod alia 〈◊〉〈◊〉 non est. &c. L. III. Simil. 9. Quadraginta vero Apostoli & docto∣res sunt praedicationis filii Dei. Postea: Et dixit: Quo∣niam hi Apostoli & doctores qui praedicaverunt nomen 〈◊〉〈◊〉 Dei, cum habentes fidem ejus & potestatem desuncti esseut praedicaverunt his qui ante obierunt. Iterum: De Octae∣vo vero monte, in quo plurimi erant sontes in quibus adaquae∣batur omne genus creaturae Dei, tales sunt qui 〈◊〉〈◊〉 Apostolis, quos misit Dominus in totum orbem praedicare: & quidam doctores qui caste & sincere praedicaverunt & docu∣erunt, &c. Ex quibus omnibus id etiam intelligimus, quaenam illa fuerit doctrina unde doctorum nomen habu∣erunt, munus illud praedicandi, ut loquitur Hermas, tan∣tamque etiam fuisse eorum dignitatcm, ut cum 〈◊〉〈◊〉 ut plurimum, conjungantur.

§. II. Frequens etiam occurrit horum doctorum in Sacris Literis mentio. Act. XIII. 1. prophetarum & docto∣rum. 1 Cor. XII. primo Apostolorum, secundo propheta∣rum, tertio doctorum ante alia Spiritus extraordinaria 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, v. 28, 29. Eph. IV. 11. Apostolorum, Propbe∣tarum, Evangelistarum, Pastorum & Doctorum. Inseruu∣tur hic Evangelistae & pastores; dona N. T. propria, nec à pentecoste, quo tempore Spiritus 〈◊〉〈◊〉 est, deducen∣da. Evangelistae enim eo tempore 〈◊〉〈◊〉 erant quo evangelium ad exteros derivandum erat, quod nescio an ante Cornelii historiam contigerit, fieri certe vix po∣test ut mortem Stephani antecesserit, pcrsecutionemque ea occasione excitatam. Pastorum munus tunc neces∣sarium erat, cum Ecclesiae Eleemosynae erant in pauperes distribuendae. Est enim ea ipsa distributio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 1 Pet. V. 2. juxta ea quae supra disputavimus. Ita fiet ut donorum originalium proximus post 〈◊〉〈◊〉 locus sit Doctoribus assignandus. Ex ipsa enim synago∣ga

derivatum est ad Ecclesiam hujus muneris exem∣plum. Siquidem illi quoque erant sui Rabbini 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Scribae, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (his enim omnibus titulis insigniuntur) qui & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sim∣pliciter appellantur Luc. 11. 46. Fuisse etiam apud ipsos manus admodum honorificum constat è Rom. 11. 18, 19, 20, 21. Ut necesse esset Salvatori de eo discipulos suos monere, ne illum titulum ambirent. Quam tamen, una cum 〈◊〉〈◊〉 ambitionem etiam Christianis irrepsisse suspicio est, S. Jacob. III. 1.

§. III. Ut autem omnia Ecclesiae munera primis il∣lis originibus extraordinario Spiritus Sancti auxilio ad∣ministrata sunt; idem & in hoc quoque munere conti∣gisse certum est. Id innuit verbum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Eph. IV. 11. re∣serendum enim ad locum Ps. LXVIII. 19. v. 8. lauda∣tum; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sunt ergo etiam Do∣ctores illis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 accensendi. Proinde inter Spiritus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 habemus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Rom. XII. 6, 7. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 1. Cor. XIV. 6. ad eandem plane formam qua supra conjungi vidimus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 atque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Rursus ibid. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 v. 26. Nec aliam fuisse Do∣ctorum Africanorum rationem ostendunt illa quae supe∣rius è Tertulliano produximus; quibus quem doctorem appellat, eundem gratia scientiae donatum esse dicit. Probavimus enim istiusmodi Spiritus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ad 〈◊〉〈◊〉 nostri tempora permansisse. Fateor equidem il∣la aetate donorum extr aordinariorum usum in 〈◊〉〈◊〉 quoque munerum administratione fuisse. Sed vero munus hoc doctorum non minus fuisse quam 〈◊〉〈◊〉 ipsum doctrinae extraordinarium, inde colligimus quod deficientibus hujusmodi donis, paulatim ipsum quoque munus in desuetudinem abierit. Nulla enim ejus occurrit in posteriorum seculorum canonibus men∣tio. Nec etiam ullibi cum ordinariis Episcopi, Presby∣teri ant Diaconi officiis conjungitur in N. T. sed cum 〈◊〉〈◊〉 illis Apostolorum, Prophetarum, 〈◊〉〈◊〉 quae jamdiu defecisse omnes confitentur. Nec suppetunt Patribus quarii seculi & deinceps de eorum 〈◊〉〈◊〉 quod scribant ex sui seculi receptis moribus vel 〈◊〉〈◊〉 vestigia, sed perinde ac nos, è textu solum 〈◊〉〈◊〉 scriptis conjectantur. Videant igitur fratres 〈◊〉〈◊〉 qua ratione hoc officium continuandum 〈◊〉〈◊〉 cum tamen dona illa, quibus innixum proba∣vimus, nec ipsi defecisse inficientur.

§. IV. Animadvertendum praeterea, cum de 〈◊〉〈◊〉 doctoribus meminit Cyprianus, id simul innuere, fuisse utique alios è presbyterio qui non fuissent docto∣res. Nec enim opus erat ut presbyteros doctores ab Episcopis itidem doctoribus secerneret, ipse qui haec scri∣beret 〈◊〉〈◊〉 Nec locum habebant alii in eorum probatione qui in cleram promovendi essent, quam 〈◊〉〈◊〉 Idem Saturus, cum Aspasium presbyterum 〈◊〉〈◊〉 appellat. Cum igitur docendi illud munus ex Hermae idem fuisse didicerimus, quod praedicandi; pla∣ne sequitur, non omnium fuisse presbyterorum, ut in Ec∣clesia concionarentur, nedum ita fuisse officio 〈◊〉〈◊〉 essentiale, quam putant hodierni SHISMATICI, ut qui illud munus non praestiterit, is ne pro presbytero habendus sit quidem. Nec vero recentiorum seculo∣rum id errori tribuendum erat. Idem etiam sub Apostolis obtinuisse constat ex 1 Tim. V. 17. quanquam perperam colligunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illos Presbytero, qui alii essent à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, fuisse laicos. Cur ita colligant, nihil habent è textu, nihil è receptis illius seculi moribus, subsidii. Sequitur itaque ne ipsos quidem Apostolos 〈◊〉〈◊〉 illud in ordinandis exegisse praevium, nec inter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ipsa 〈◊〉〈◊〉 impositione collata locum habuisse; sed nec Deum ipsum, cujus nutu omnia tunc gesta sunt, quique Ecclesiae in necessariis non erat proculdubio 〈◊〉〈◊〉 tale hoc officium instituisse, ut ad ejus 〈◊〉〈◊〉 esset hoc donum omnino necessarium.

§. V. Cum etiam ex receptis aetatis suae moribus 〈◊〉〈◊〉 plerumque consuetudines mutuo acceperint 〈◊〉〈◊〉 vix puto ullum fuisse exemplum quo docendi munus cum sacerdotio esset necessario conjunctum. Judaeis diximus Scribas fuisse atque Rabbinos, e tribu proculdubio sacerdotali illos. Longe tamen aberat ut tota samilia facerdotalis Scribae fuerint aut Rabbini. Scribarum ordinem ab AEgyptiis fortassis acceperint Judaei. Illis enim sui erant 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 viri sacro∣rum peritissimi atque doctissimi, ut proinde sacerdotes fuisse verisimillimum sit. Nec tamen propterea sa∣cerdotes omnes 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erant, quin paucorum po∣tius fuisse videtur haec dignitas, cum tamen tertia po∣puli AEgyptii pars sacerdotalis fuerit. Idem de Atheni∣ensium etiam gentiumque aliarum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 statuendum, ut sine exemplo fuisse necesse sit, si haec duo munera, tam inter se diversa, censuissent tamen sibi invicem fuisse conjungenda. Erant tamen admodum pauca, siqua sint omnino, quae à Christianis inducta sunt sine exemplo.

§. VI. Cum itaque probavimus, neque ex instituto, neque etiam de facta, presbyteros omnes fuisse docendi dono praeditos; plane sequitur, qui dono illo caruis∣sent, ita non fuisse ad docendum obstrictos, ut potius ab eo docendi muneri temperare debuerint. Id enim hortatur Apostolus, ut, quo dono quispiam fuisset in structus, ei unice incumberet,

Rom. XII. 6, 7, 8, &c. Sapere quenquam ad sobrietatem, & unicuique sicut Deus divisit mensuram fidei, v. 3. certo quodam con∣silio ita distribuisse Deum, ut nemo dona omnia ipse habeat, alter autem ut alterius defectus suppleat, sintque ita sibi invicem omnes mutuo necessarii, ut non sit SCHISMA in corpore, 1 Cor. XII. 18. 24, 25.

Si itaque omnes qui dono quopiam caruissent, illud ne quidem exercere debuerint; sequitur illos quibus negatum esset docendi dinum, ne docere quidem oportuisse. Agnoscimus interim, ex Apostoli men∣te, siqui sint utroque dono praediti, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, illos esse merito, duplici illo, quem dicit, ho∣nore dignos. Neque haec à nobis eo animo disputa∣ta sunt ut ignaviae patrocinemur, siquis non sit aliis Ecclesiae necessariis muneribus obstrictus. Nec id vo∣luisse Apostolum existimamus, aut Ecclesiam primaevam. Potius gaudendum existimarem atque gratulandum, si∣qua Ecclesia tales haberet presbyteros qui omnes huic docendi muneri ita satisfacere possent, ut nec illud ip∣sum indecore exequerentur, nec alia negligerent. Quod tamen schismatis praetextum faciant adversarii, siqui dono hoc destituti in sacros ordines admittantur, aliisve Ecclesiae curis pariter necessariis distineantur, quo minus huic possint curae unice invigilare: quod etiam reliqua negligant, preces publicas quotidianas, visitationem fidelium, institutionem catechumenorum, sacramentorum celebrationem, moribundorum viatica, quod unius hujus muneris praetextu, ne tempus qui∣dem sibi vacuum relinquant reliquis muneribus ex∣pediendis: ea sane ita non sunt Apostolica, ita non prima∣vae Christianitati conformia, ut ne prebanda sint quidem.

§. VII. Videmus porro in hoc audientium doctore pro∣bando non alios à Cypriano presbyteros quam doctores esse consultos. Idemque ab eo in aliis quoque causis observatum esse est sane admodum verisimile, ut qua in re quisque eminuisset, in ea illum duxerit esse consulendum. Proinde ita intelligendus est cum com∣muni presbyterorum consilio sua omnia à primo usque e∣piscopatus exordio, gesta esse commemorat, ut in re∣bus singulis neminem, ad quem quidem ea res attine∣ret, à consilio suo excluserit, omnesque etiam, cum res omnium interesset, admiserit. Id quidem exige∣bat Apostolica illa de donis regula (cujus modo memini∣mus) ut quo dono quisque fuisset praeditus, ejus exer∣citio unice incumberet, nec se aliis immisceret ad do∣num suum nihil attinentibus. Sequitur etiam idem esse donum quo audientes atque illud quo fideles essent do∣cendi, quia in audientium doctore constituendo presbyteros doctores consuluit.

§. VIII. Erant equidem alii audientes in paenitentium

censu, qui ubi Scripturas atque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 audiissent, è synaxibus erant excludendi. Et quidem illi Cypri∣ane nostro coaevi, si Gregorii Thaumaturigi epistolae Ca∣nonicae credendum sit. 〈◊〉〈◊〉 horum nullum in Eccle∣sia Africana extat, quod quidem sciam, ea praesertim actate, veftigium. Nec alios doctores habebant quam fideles. Erant enim omnium fidelium communes illae, quibus hi intererant, auditiones. Neque vero ex usu Ecclesiae Africanae alii audientes erant quam catechume∣ni. Jam supra vidimus qui catechumeni essent clero Romano Ep. III. eosdem auilientes esse Cypriano Ep. XIII. Constatque etiam è Tertulliano, quo nemo melior est Cypriani interpres. Apud a 1.3 illum audientes intinctis op∣ponuntur', quo sensu tingui apud eundem idem valet quod baptizart. Eoldem auditores appellat, quorum & tyvocinia memorat, nequis dubitet alios esse quam catechuinenos.

§. IX. Et. quidem ipsum hoc audientium nomen fre∣quentissimum fuisse videtur. Nec tamen desunt, ea quoque aetate, exempla quibus iidem catechumeni au∣diunt, & quidem apud Latinos etiam scriptores. Jam diximus hoc catechumenorum nomine usum esse clerum Romanum. Usus etiam cst & ipse Cyprianus Testim. L. III cap. 98. & Tertullianus de Coron. Mil. c. 2. & Praescr. c. 41. Quod quarto tandem S. Augustini seculo & deinceps solum obtinuit. Quod vero ad nomen audientium attinet, è sacro codice omnino ductum pu∣to, ex illis nimirum locis quibus fides ipsa toties 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, quam auditum reddiderunt antiqui etiam in∣terpretes. Ita, fides ex auditu, auditus auditus autem per ver∣bum, Rom. X. 17. Auditus fidei, Gal. III. 2. 5. Verbum auditus Dei 1 Thes. 11. 13. Ex veteri autem Instrumen∣to deduxit Apostolus, Isa. LIII. 1. Quis credidit audi∣tui nostro? Ita enim locum illum legerunt Tertulliani quoque Cyprianique interpretes. Ad illum autem Isaiae locum nos disertissimis verbis retulit Apostolus, Rom. X. 16. Nihil hunc faciunt vulgaria gentilium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quae ludicra plerumque essent. Faciunt tamen fortasse philosophorum illa quae non aliis crederentur quam initiandis, ad formam mysteriorum.

§. X. Illam certe mysteriorum formam repraesentabat tota catechumenorum erudiendorum ratio. b 1.4 Vivendi no∣vam formam suscipiebant initiandi. Et quidem in ea totus est Clemens Alexandrinus, in antiquissimo ejus, quod habemus hodie, opere Catechetico, Paedagogo viz. c 1.5 Erant etiam in Petromate libri rituales initiandis legendi primum, deinde describendl. Et quidem de baptismi ritibus, de 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, conversione ad orientem occidentemque, &c. agit in Catechesibus suis Cyrillus Hie∣rosolymitanus aliique.

§. XI. Observandum denique ad officium hypodia∣contus spectasse illum audientium doctor atum. Idem Optaeto doctoratus audientium, quod lectio Saturo ad gra∣dum lecteris promovendo, futuri nempe osficii prae∣vium experimentum. In Alexandrino 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sive 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 idem munus presbyteris fortasse nonnunquam assignatum. d 1.6 Pantaenum vulgo existimant fuisse presbyterum, quamvis nescio sane veterumne quis∣piam eum ita appellet. e 1.7 Clementem ejus in eo munere successorem, presbyterum vocat Alexander Hierosolymita∣nus Episcopus. Sed quando scripta est ab Alexandro ea epistola, jam successisse videtur in ejus locum Origenes, 〈◊〉〈◊〉 proinde non constet fueritne presbyter cum munere illo ipse fungeretur. Non tamen presbyteratui id fuis∣se munus necessario annexum constat, quod ad illud evectus fuerit à Demetrio Origenes XVIII ^m. duntaxat oetatis annum agens, quo tempore non constat vel in∣serioribus quidem illis, quos pro sacris habent, ordini∣bus fuisse initiatum. Presbyteratum certum est, non ante iter Acbaicum sub Aloxandro Severo, ab eo fuisse susceptum. 〈◊〉〈◊〉 eo fortasie consilio institutum est, quod fideles cum jam in sinum Ecclesiae suscepti fuissent, proinde doctorem habere debuerint, qui vel in Ecclesiae aestimatione esset sacerdos. Ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 nuisse illam scientiae gratiam, qua donandum I 〈◊〉〈◊〉 dixit esse doctorem, è veteris quoque legis 〈◊〉〈◊〉 constat, Mal. 11. 7. Illa enim ipsa 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 est in eo loco, non modo vetus interpres hod. 〈◊〉〈◊〉 sed ipse quoque Cyprianus. Catechumenis vero 〈◊〉〈◊〉 qui extra Ecclesiam siti esient, satis erat vel 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 tamen, honoris causa, clero proximum el gebant. Prae∣sertim cum, ex iis quae de eorum sententia saperius dis∣putavimus, conster vel vu'gu. Christianorum ita 〈◊〉〈◊〉 quibusvis sanctitate praecelluisse, ut essent 〈◊〉〈◊〉 si ad illos conferrentur, pro sacerdotibus habendi.

§. XII. Observandum insuper, ex eodem hoc Cr∣priani loco, lectores etiam atque 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 clericorum titulo censeri. Id sane innuit, cum per 〈◊〉〈◊〉 ad Romanum clerum scribendum esse dicit, eaque ipsa de causa, lectorem fuisse Saturum, 〈◊〉〈◊〉 vero Optatum à se constitutum. Simili 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 cianus Acolythus clericus dicitur Ep. I. V. Quod 〈◊〉〈◊〉 ad lectores attinet, qui tamen inserior erat 〈◊〉〈◊〉 gradus, constat idem ex ejusdem 〈◊〉〈◊〉 de Aure∣lio & Celerino ad honorem lectoratus a se 〈◊〉〈◊〉 De Aurelio ita scribit Ep. XXXIII. In 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 sratres carissimi, solemus vos ante con 〈◊〉〈◊〉 &c. Ergo & clericus erat Aurelius & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 (inquit) talis clericae 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Erat igitur & hic quidam gradus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Rursus: Hunc igitur, 〈◊〉〈◊〉 a me & a colle∣gis qui praesentes aderant, ordinatum 〈◊〉〈◊〉 quod v s 〈◊〉〈◊〉 & libenter amplecti, & optare tales in 〈◊〉〈◊〉 nosira plae∣rimos ordinari. De Celerino ita Ep. XXXIV. 〈◊〉〈◊〉 esse dicit, ut qui sublimiter Christum 〈◊〉〈◊〉 esset, cle∣rum postmodum Christi ministeriis 〈◊〉〈◊〉 adornaret. Rursus eundem Celerinum fratrem (inquit) nesirum, virtutibus pariter & moribus gloriosum, 〈◊〉〈◊〉 nostro non hu∣mana suffragatione, sed divina dignatione 〈◊〉〈◊〉 Idem tamen hac ipsa, quam in manibus habemus, epistola, lectorem Optatum clero duntaxat proximum esse dicit, in∣terque eos numerat qui ad clerum parabantur. Et in epistolis ejus vel cleri nomine, vel ad clerum, datis, nusquam occurrit aliorum mentio praeterquam presby∣terorum atque diaconorum. Quis non videt quam 〈◊〉〈◊〉 nomine nunc laxius utatur. nunc striciius, pro more seculi, ut qui uno sensu clerici appellantur, sint, ad alios si conferantur, laicis aecensendi? Idem de 〈◊〉〈◊〉 Ecclesiae canonibus observare poteramus. Sed nos de Cypriani temporibus, aut etiam 〈◊〉〈◊〉 in∣praesentiarum agere constituimus.

§. XIII. Est etiam observatione dignus mos illius se∣culi in legationibus Ecclesiasticis. Erant enim digmtats, tum eorum à quibus, tum ad quos, mitterentur, obser∣vantissimi. Prima Cypriani legacio ad Romanos per Cle∣mentium hypodiaconum missa est; cujus mentionem habe∣mus Ep. III, IV. XV. 〈◊〉〈◊〉 haec est ad clerum Romanum per Sa∣turum lectorem Optatumque hypodiaconum. Meminit hac ipsa Ep. & XXIX. XXXII. 3 a 1.8 ad eundem clerum per Fortae∣natum hypodiaconum, Ep. XXX. 4 a 1.9 Novatiam ad Cypria∣num de ordinatione sua per Maximum presbyterum, & Augendum diaconum, Machaeum etiam qucndam 〈◊〉〈◊〉 Longinum, qui cujus ordinis fuerint, non 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 XLI. 5 a 1.10 Cypriani cum synodo ad explorandam 〈◊〉〈◊〉 ordinationem per Caldonium Fortunatumque Episcopos, Ep. XLI, XLII. XLV. 6 a 1.11 Cypriani privatim ad 〈◊〉〈◊〉 per Primitivum presbyterum, Ep. XLI. 7 a 1.12 Ejusdem ad cundem per Mettium hypodiaconum, & Nicephorum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Ep. XLII, XLIII. XLVI. 8 Cornelii ad Cyprianum per Augen∣dum confessorem, Ep. XLVIII. Quem tamen ille locum in Ecclesia obtinuerit, non liquet 9 a 1.13 〈◊〉〈◊〉 ad Cypri∣anum per Quintum presbyterum, Ep. LII. 〈◊〉〈◊〉 Cornelii ad Cyprianum per Saturum acolythum, Ep. LV. 11 a 1.14 Cy∣priani ad Cornelium per Felicianum acolythum, Ep. ead. 12 a 1.15 Pomponii Episcopt ad Cyprianum cum synodo per Paconium fratrem, Ep. LXII. Sed nec ejus dignitas

〈◊〉〈◊〉 13^sa. Ecclesiarum Asturicensis & 〈◊〉〈◊〉 per Episcopos suos Felicem & Sabinum, Epist. LXVIII. in ea causa qua de ipso fuerat Episcopatu 〈◊〉〈◊〉 Subrogati enim erant hi in locos 〈◊〉〈◊〉 & Basilidis Libellaticorum. 14^a Quinti Episcopi 〈◊〉〈◊〉 ad Cyprianum primatem per Lucianum for∣te presbyterum, Ep. LXXI. 15^a Cypriani, sed totius, 〈◊〉〈◊〉 videtur, Ecclesiae Africanae nomine, ad Firmilianum 〈◊〉〈◊〉 primarium, ut videtur, Episcopum, per 〈◊〉〈◊〉 diaconum, Ep. LXXV. 16 a 1.16 Tandem eadem∣que ultima Cypriani ipsius in exilio jam constituti ad collegas itidem Episcopos eosdemque in metallis 〈◊〉〈◊〉 per Victorium Herennianum hypodiaconum, 〈◊〉〈◊〉 Maximum & Amantium acolythos, Ep. LXXVIII, LXXIX, LXXX.

§. XIV. Notanda autem illa Cypriani verba: Et 〈◊〉〈◊〉 oportuit me per clericos scribere, &c. Ex quibus constat, pro seculi illius more, legationes Ecclesiasticas non aliis quam clericis fuisse credendas. Id factum fortasse propterea quo major fides nunciis ultro ci∣troque referendis accederet. Id tulit certe aegerrime 〈◊〉〈◊〉 cum Ep. III. Cleri Romani suspectam 〈◊〉〈◊〉 laborare ita Epistolae clericae fidem, ne mendacio 〈◊〉〈◊〉 aliquo & fraude corrupta esset. a 1.17 Scio equidem 〈◊〉〈◊〉 clericam tam vocari posse illam quae à clero 〈◊〉〈◊〉 scripta esset, quam quae Clementio 〈◊〉〈◊〉 ipsi quoque clerico, legato tradita. Sed vero 〈◊〉〈◊〉 hoc in loco fides solius, non item illa 〈◊〉〈◊〉 in dubium vocata est. Ergo clerici erant illi quoque legati de quotum dignitate aliter non 〈◊〉〈◊〉 Et Acolythi, & siqui alii inferiorum ordinum mi∣nistri, legationes obierint, illos quoque inter clericos, hoc ipso etiam argumento, numeratos fuisse necesse est, Notetur etiam plurimas legationes duobus 〈◊〉〈◊〉 fuisse commissas, praesertim transmarinas. Quod enim Novatianus quatuor miserit, id benevolentiae cap∣tandae gratia factum esse probabile est. Idem fortasse de legatione ad Martyras statuendum, quatuor illos le∣gatos vel in Martyrum honorem esse missos, vel quod variis in locis martyres constituti essent, vel quo plu∣res adessent fidei testes in Ecclesiae eleemosynis distri∣buendis. Erant enim, in illa etiam aetate, alioqui aurea, malae fidei exempla in re pecuniaria. Talis fuerat, in ipsa etiam Ecclesia 〈◊〉〈◊〉 presbyter 〈◊〉〈◊〉 Ep. XLIX. Talis Felicissimus, Ep. XXXVIII. Ta∣lis denique (quis crederet!) Nicostratus ipse 〈◊〉〈◊〉 & confessor, Ep. XLVIII, XLIX. ld etiam animad∣versione dignum, praecipuum plerunque legatorum 〈◊〉〈◊〉 fuisse, nec eum gradum excessisse. Ita 〈◊〉〈◊〉 in legatione 1^a, 2^a, 3^a. 7^a. 16^a. Quod si aliquando superior quispiam sit missus, id tunc plerunque con∣tigit cum unicus mitteretur, ut numeri defectum ita 〈◊〉〈◊〉 dignitaete compensarent. Ita in legatione 9^a. 14^a, 15^a. Quod aliter singulorum nomina, etiam in∣ferioris ordinis, habeamus, non est tamen certum 〈◊〉〈◊〉 duntaxat fuisse missos. Idem obtinuit, non in legationibus modo transmarinis, sed & in illis quoque quae Provincialium essent Episcoporum ad provincia∣rum primatem, qualis erat legatio illa 14^a. Quod vero 〈◊〉〈◊〉 ipsi legationem obierint, factum id non est nisi rarissime, causisque alioqui gravissimis. In legatione 13^a. causa manifesta est. In 5^a. etiam facilis. Erat 〈◊〉〈◊〉 inter Episcopos disceptandum, Cornelium atque 〈◊〉〈◊〉 Erat etiam de literis formatis in posterum 〈◊〉〈◊〉 cavendum, quarum omne commercium inter alios non erat quam Episcopos. Quid quod synodi 〈◊〉〈◊〉 etiam missae sunt, & ad synodum, provinciae 〈◊〉〈◊〉 Episcopos, ad quos spectabat Episcopi Romani ordinatio. Synodi enim nomine, uti à gentilium usu 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 emanavit, sacerdotum collegia quaeque sive fraternitates appellantur, sive in conventibus, sive etiam singuli. Nec desunt etiam apud Ecclesiam hu∣jus significationis exempla, si id 〈◊〉〈◊〉 á∣gerem.

§, XV. Ita quidem se res habuit legatoriae aetate Cy∣priani. Erant etiam nonnullae Cypriano antiquiores legationes ad eandem formam expressae. b 1.18 Legatus ab Alexandro Hierosolymitano antistite missus est Ecclesiae Antiochenae totius Syriae primariae (cui & Judaea attri∣buta est) Clemens Alexandrinus presbyter, sed 〈◊〉〈◊〉 Plane ad exemplum legationis 14〈◊〉〈◊〉 Legatus erat mar∣tyrum Lugdunensium Viennensiumque ad Eleutherum Ro∣manum pontificem presbyter c 1.19 Irenaeus (nec enim est quod Episcopum illum tunc temporis faciat 〈◊〉〈◊〉) ipse itidem solus. d 1.20 Aliarum legationum, ut puto, non habemus exempla usque ad tempora Polycarpi atque Ignatii. Illae itaque ut se habuerint, age despicia∣mus.

* 1.21 §. XVI. Et quidem epistola Ecclesiae Smyrnensis ad Philomelienses de martyrio Polycarpi, scripta est per Marcum quendam fratrem, ad formam legationis 12^ma. quem Latinus vetus interpres Martianum appellat, de cujus in Ecclesia loco nihil constat. Par est de Cre∣scentis loco silentium, quo nuncio usus est in illa, quam ad Philippenses dedit, epistola ipse Polycarpus. Epi∣stolae e 1.22 Ignatii ad Smyrnaeos, Ephesios, Philadelphienses, Burrho diacono, sed qui communi Smyrnaeorum Ephesio∣rumque nomine ad illum missus fuerat, traditae viden∣tur. Reliquae cui traditae sint, non constat; sed Burrho etiam traditas, est sane admodum verisimile. Notanda enim Ignatii verba in Ep. ad Smyrnaeos, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Non igitur ad Ignatium duntaxat, sed cum eo missus est f 1.23 Burrhus, comes itineris futurus, nun∣ciusque legationibus obeundis. Quo nomine etiam g 1.24 E∣phesios illos alios, Crocum, Onesimum, Euplum atque Fron∣tonem, missos puto, atque adeo non alios quam illos pertulisse epistolam ad Romanos. Eodem munere fun∣ctus est h 1.25 Philo etiam diaconus, Cilix. Sed nec Diaconi soli, alii etiam diaconis superiores legationes tamen obierunt tempore Ignatii. i 1.26 Honorabant 〈◊〉〈◊〉 (in∣quiunt auctores martyrii Ignatii martyri coaevi) per E∣piscopos. presbyteros & diaconos, 〈◊〉〈◊〉 civitatis & Eccle∣siae. Qui certe ipse legationis mos seculum omnino Ignatianum sapit, non aliquod recentius. Id factum à Magnesiis testis ipse est amplissimus k 1.27 Ignatius, non Damam modo eorum Episcopum sed & presbyteros Bas∣sum & Apollonium, & diaconum Sotionem secum fuisse Smyrnae. Rogat ille saepius Ecclesias, ut legatum ali∣quem mitterent confirmandae sedi suae Antiochenae E∣piscopo destitutae. Hunc ille nunc l 1.28 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appel∣lat, nunc m 1.29 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, cujus meminit etiam in Ep. ad Philippenses Polycarpus. Quos vero illae legatos desti∣narint, ostendit idem sanctissimus martyr Ignatius in Ep. ad Philadelphienses: n 1.30 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (inquit) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Dubi∣tatque in ea quam diximus ad Philippenses epistola ip∣se Polycarpus, ipsene legationem obiret, an alium po∣tius mitteret legatum. Ita non erat à loco etiam Episcopali alienum ut ipsi legationum munere funge∣rentur. Ex quo etiam obiter constat quam non fu∣erit, eo seculo, Episcopi officium ita fixum, ut putavit Salmasius. Ipsum potius Episcopi nomen à peregrinan∣tium in Graecis civitatibus officio desumtum erat. Et chorepiscopos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellant Canones, quorum idem rure officium atque in urbibus Episcoporum. Est autem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eadem illa vox qua Apostolorum pere∣grinationes in antiquioribus Ecclesiae monumentis de∣notari observavit ipse Salmasius. Nihil itaque ve∣tat eosdem & Apostolos fuisse & Episcopos, & peregri∣nari potuisse & certis tamen Ecclesiis praeesse. Prae∣sertim cum non sit de aliorum Apostolorum peregrina∣tionibus è S. Pauli exemplo statuendum. Reliqui certe intra certas sese ut plurimum provincias conti∣nebant; sub illius seculi finem, cum jam constitutae

essent Ecclesia, & in Ecclesiis Episcopi. Non longe ab 〈◊〉〈◊〉 peregrinatus videtur S. Jacobus, si 〈◊〉〈◊〉 monumentis credimus, etiam 〈◊〉〈◊〉 illis. Nec longe ab 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, nec ab 〈◊〉〈◊〉 proconsulari 〈◊〉〈◊〉 discessisse innuunt 〈◊〉〈◊〉 & Clemens 〈◊〉〈◊〉. In his limitibus nihil vetat in Ecclesiae 〈◊〉〈◊〉 diseiplina quin alii quoque peregrinari possint E∣piscopi. Quid quod etiam S. a 1.31 Paulus cum se reliquos Apostolos in labore superasse contendit, id certe 〈◊〉〈◊〉 innuit, non esse reliquorum Apostolorum la∣bores à suo unius exemplo aestimandos. Singules ab illo 〈◊〉〈◊〉 esse apertius est quam ut de eo dubi∣tari possit. Ita enim ejus verba intelligi possunt ut omnes 〈◊〉〈◊〉 labores, etiam collectos, longo post se in∣tervallo reliquerit. Id si verum sit, reliquorum Apo∣stolorum labores aequare poterant Episcopi. AEquavit fortasse Polycarpus, cum è Smyrnae sua Roman sub Ani∣ceto contenderet, inde fortassis in Galliam Lugdunensi∣am illam Viennensiumque Christianorum coloniam de∣ducturus. Nulla certe primaevae Ecclesiae indubia monumenta suadent hujus unius labores reliquorum Apostolorum laboribus fuisse inferiores. Longe ta∣men abest ut Episcopalis officii fines excesserit, vel ut eo nomine illum veterum quispiam reprehenderit. Quae cum ita se haberent, erat utique omnino con∣sentaneum ut non alios 〈◊〉〈◊〉 quam superiorum ordinum adhiberent, nondum in Ecclesiam introductis illis inferiorum ordinum ministris quibus usa est Ecclesia etasque Cypriani.

* 1.32 §. XVII. Plane reserebant haec Jgnatianae aetatis eti∣am Apostolica recentissima vestigia. Illorum opera prae∣cipua in disseminandis potius, quam regendis, Ecclesiis collocata est. Proinde consentaneum erat ut legati quam 〈◊〉〈◊〉 deligerentur, praesertim, cum id ipsum Evangelii propagandi munus, eorum fuisset praecipue qui in primaria essent Ecclesiae dignitate con∣stituti, quaies erant ipsi 〈◊〉〈◊〉, Evangelistae, &c. Ha∣bebant igitur Ecclesia, praeter illos, primarii nomi∣nis, Christi Apostolos, ipsae quoque suos quos itidem ap∣pellabant Apostolos, propterea, ut videtur, quod nun∣cii vulgo mitterentur, ut reprasentarent, à quibus mit∣terentur, Ecclesias. Id enim ipsum innuere videtur, ea aetate, ipsum 〈◊〉〈◊〉 nomen. Hi Apostoli ap∣pellantur 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 2. Cor. VIII. 23. Ita Epaphro∣ditus Philippensium erat Apostolus, Phil. II. 25. Quae au∣tem beneficia illis collata sunt, ea non in illos solos sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 redundare credebantur, propterea quod 〈◊〉〈◊〉 illas, ut dixi, repraesentarent. Ex quo intelligimus quantum aberrarit ab Apostoli mente in horum Apostolorum explicatione Walo Messa∣linus, cum secundaries holce Apostolos à primariis missos existimat ad Ecclestas, non vice versa ab Ecclesris ad Apostolos. Id si suisset verum, ad 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 at∣tinere non potuit illorum ille cultus, sed vero ad eorum potius à quibus missi fuissent Apostolorum. Quid quod durior illa omnis videatur interpretario qua 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicendi erant qui ad Ecclesias plantandas missi essent potius quam illi ab ipsis missi fuissent 〈◊〉〈◊〉 Dei certe Christique appellan∣tur Apostoli non qui ad Deutn Christumve, sed qui ab iisdem mittuntur, ut nova prorsus exemploque omni destituta fit contraria illa locutio. Ab hac potius mittentis 〈◊〉〈◊〉 reprasentatione primariorum quoque videtur 〈◊〉〈◊〉 origo deducenda. Principum sa∣tellites dicuntur quorum id 〈◊〉〈◊〉 est ut principibus coram adsint, semperque in eotum conspectu obversen∣tur. Inde vultus principum intueri, atque ab eotum vulsibus procedere dicuntur. Quos vultus appellant interpretes Latini, eos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 pro suo idiomate Hebrai. Eam vocem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 reddunt interpretes Graci. Pro eo principum more Dei quoque prasentia majestatica vultus facieique metaphoris in Scriptura obumbratur. Panis propositionis panis facierum appellatur, eorum nempe proprius qui principum commensales fierent. An∣gelus praesentiae in propheta idem est qui Dei saciem 〈◊〉〈◊〉 dicitur in Evangelio. Ut autem pro nunciorum 〈◊〉〈◊〉 de principum erat contumelia judicandum, 〈◊〉〈◊〉 quo nuncius fuislet honoratior; ita is 〈◊〉〈◊〉 gradus summus erat, siquis esset in principum 〈◊〉〈◊〉 frequentissimus. Qui igitur è principis 〈◊〉〈◊〉 egressus diceretur, illum siquis minus honorifice 〈◊〉〈◊〉 perinde erat acsi principem ipsum coram 〈◊〉〈◊〉 praesentemque contemsisset. Cum itaque 〈◊〉〈◊〉 sibi atque Apostolis honorem fore 〈◊〉〈◊〉 Dominus profitetur, id nempe innuit in eorum 〈◊〉〈◊〉 numero habendos qui essent 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈◊〉〈◊〉 ergo de his Ecclesiarum Apostolis statuendum ab 〈◊〉〈◊〉 quasi vultibus fuisse, cum in utrosque, 〈◊〉〈◊〉 Ecclesias nimirum ipsas, quam missos ab 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 communes redundarent honores atque 〈◊〉〈◊〉 quasi unam utrique eandemque personam 〈◊〉〈◊〉 Quod si verum esset, quod contendit 〈◊〉〈◊〉 secundarios hosce 〈◊〉〈◊〉 Apostolos non alia de causa fuisse Ecclesiarum quam quia ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 mitterentur; non esset sane cur possent à 〈◊〉〈◊〉 etiam Apostolis hoc solo nomine 〈◊〉〈◊〉 Ipsi enim illi Christi Aposioli ad haec quoque idem 〈◊〉〈◊〉 Ecclesiarum munus missi sunt a Christo atque destinati, Eph. IV. 11, 12, 13. Certos etim & ipsi ha∣bebant ex pacto 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ne in hoc inseriores 〈◊〉〈◊〉 secundarios hosce fuisse Apostolos. Quod ve∣ro munus illum Epaphroditi Apossolatum proprie spe∣ctarit, ex eadem illa ad Philippenses Epistola facile col∣ligimus, Phtl. IV. 18. Habeo autem omnia, & 〈◊〉〈◊〉 repletus sum, acceptis ab Epaphradito qui 〈◊〉〈◊〉, &c. Rem igitur pecuniariam spectabat illa 〈◊〉〈◊〉 Quod non ita tamen intelligendum erat, quali, peracta ea dispensatione, ad suos è vestigio 〈◊〉〈◊〉 Qui ita missi essent, alias deinde legationes, ejus ad quem 〈◊〉〈◊〉 essent, nomine obierunt, idque in 〈◊〉〈◊〉 non∣nunquam regiones, quoties id è re esset 〈◊〉〈◊〉 ca∣tholicae publica. c 1.33 Ita Apostolos illos 〈◊〉〈◊〉 com∣mendat Corinthiis à se proculdubio co misios. Ita 〈◊〉〈◊〉 ad se missos Romam destinasse videtur d 1.34 〈◊〉〈◊〉 Ignatius. E∣rant enim eo ipso consilio missi quos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicto loco 2 Cor. VIII. 19. memo∣rat Apostolus. Inde intelligimus quinam essent 〈◊〉〈◊〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quorum mentionem habemus Act. XIX. 29. non alios utique quam hos, quos diximus 〈◊〉〈◊〉 Iidem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Act. XX. 4. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Act. XVI. 3. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Act. XV. 38. quorum ad ossicium ita pertinebat viris illis primariis ministrare, ut, siqui recesserant, illi officio defuisse existimarentur. Ab hisce se desertum, in epistolis nonnunquam queritur Apostolus. Iidem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (erat enim haec 〈◊〉〈◊〉 suppeditatio pro∣prie sic dicta 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) Act. XIX. 22. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Act. XI 15. Et vero quamplurimi erant qui S. Paulo ita ministra∣rent, nonnulli equidem ab ipso assumti, nonnulli ab Ecclesiis ad illum delegati, nonnulli etiam à 〈◊〉〈◊〉 de∣voti atque dicati. Iidem ab Apostolis ipsis 〈◊〉〈◊〉 est, ut gravissimis de causis legatos non alios adhibe∣rent quam qui reliquis praecellerent. Ita factum in concilio Hierosolymitano, cum de circumcisionis 〈◊〉〈◊〉 ad Ecclesiam Antiochenum mittendum esset Aposto∣lorum decretum, non obvios quoslibet qui se ultro of∣ferebant, sed electos è suo numero viros 〈◊〉〈◊〉 qui hoc munere fungerentur. e 1.35 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 &c. quod & re ipsa praestiterunt, V. 25. Nec aliter Judaei, à quibus ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 videtur exemplum. Illi etiam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 de∣legarunt in omnem terram, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 teste, non uno in loco, f 1.36 S. Justino Mar∣tyre.

§. XVIII. Neque vero mirandum Apostolis haec prae∣stitisse Ecclesias, cum etiam plebetis 〈◊〉〈◊〉 eadem praestiterint, si quando in rebus rem Christianam pub∣licam attinentibus occuparentur. Erat nimirum non minima communionis pars in hospitii jure posita, quo 〈◊〉〈◊〉

ctant etiam veterum quamplurimac literae commendatitiae, quarum ad imitationem literae etiam Ecclesiasticae 〈◊〉〈◊〉 susceptae conceptaeque sunt. Hospitibus autem 〈◊〉〈◊〉 sumtus gratis suppeditati sunt discedentibus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 donata, & si necesse esset, comites itineris additi, si ultra essent profecturi. Haec ex antiquissimis 〈◊〉〈◊〉 hospitiis manifesta sunt, quae in mores Graecorum recentiorum deinde transierunt. Hanc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 com∣mendant aliquoties Apostoli, & quidem eo in loco 〈◊〉〈◊〉 habuerunt primaevi Christiani ut privati aliquoties 〈◊〉〈◊〉 se suaque omnia sanctis undequaque peregrinanti∣bus excipiendis dicarent. Talis fuisse videtur Gaius 〈◊〉〈◊〉 S. Pauli modo privatus hospes, sed totius etiam 〈◊〉〈◊〉 Rom. XVI. 23. Eodemque nomine commenda∣tur à S. 〈◊〉〈◊〉 tertia ejus Epist. v. 5, 6, 7, 8. Talis eti∣am fuit Philemon Ep. ad Philem. v. 5, 6, 7. & Muason Cyprius Act. XXI. 16. Ecclesiarum tamen publicum id vul∣go fuisse videtur officium. Exempla habet nonnulla, ni fallor, in Verrinis Cicero. Ut proinde ad Ecclesias, quae civitates integras, pro illius quoque seculi more, complecterentur, quaeque civitatibus proinde conferun∣tur ab a 1.37 Origene, dimanare facillime potuerit. Prae∣sertim cum Judaei etiam Hierosolymitani cum provinciali∣bus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eadem officia, ante Christianismi etiam nata∣les exercuissent. Ne longius abeam, id colligo ex Act. XXVIII. 21. propterea qui in publi is essent Ecclesiae of∣ficiis constituti, ad illos praecipue spectabant haec hos∣pitalitatis munia. De viduis Ecclesiae ita scribit Aposto∣lus b 1.38 Si hospitio recepit, si sanctorum pedes lavit, si 〈◊〉〈◊〉 patientibus subministravit. De Episcopo: c 1.39 Opor∣tet enim Episcopum irreprehensibilem esse, unius uxoris vi∣rum, sobrium, prudentem, ornatum, pudicum, hospitalem. Rursus de eodem: d 1.40 Sed hospitalem, benignum, sobrium, &c. Is enim 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 erat, teste S. e 1.41 〈◊〉〈◊〉 Martyre.

§. XIX. Haec igitur erga omnes erant peregrinantes communia Ecclesiarum officia, quae quin ipsis etiam Apostolis officiosius praestarentur, nihil sane est quod dubitemus. Nescio quicquamne fuerit quo viri il∣lusires, pro illius seculi more, excipi solerent, quin idem illud in Apostolis primariisque Ecclesiae viris ex∣cipiendis observarint etiam Ecclesiae; & quidem eo promtiori animo, quod non illorum modo gratiam, quibus ea praestiterant, sed Dei adeo ipsius, cujus in opere occuparentur, se demereri crederent, partici∣pesque se illorum quoque operum futuros. Apo∣stolo Romam venienti obviam effusi sunt fratres, us∣que ad Appii forum & tres tabernas, Act. XXVIII. 15. 〈◊〉〈◊〉 tamen ad martyrium properanti usque ad por∣tum. Melitenses discedentem multis honoribus honorave∣runt, & navigantibus imposuerunt quae necessaria erant, ibid. v. 10. Erant haec eorum proculdubio xenia. Di∣scedentem ad navem usque comitati sunt Ephesii Act. XX. 38. Haec erat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, cujus etiam ipse quam∣plurimis in locis meminit Apostolus. Id autem ad 〈◊〉〈◊〉 venientis, pro illius quoque aetatis consuetudi∣ne, spectabat, ut quo quisque dignitate esset illustrior, eo forent etiam illustriores ii qui in ejus occursum mit∣terentur. Idque etiam observatum in excipiendis pro∣viuciarum praesidibus, ut quem ad locum provinciae pri∣mum appulissent, eo legationes à civitatibu:, virorum in sua quisque civitate primariorum, mitterentur. Idem etiam à civitatibus vicinis observatum in peregrinationi∣bus. Id cum Christiam in Apostolorum virorumque Ec∣clesiae primariorum peregrinationibus imitarentur, id quo∣que imitatos verisimile est, ne venientium dignitati de∣essent legati. Quanquam enim sastum mundanum pro∣cul amandarint Apostoli, erant tamen decori iidem obser∣vantissimi retinentissimique. Id certe S. Pauli fuisse vi∣detur ingenium, ea indoles. Nec id quidem immeri∣to. Cum enim, in ita exceptis, nullum esset, illis prae∣sertim persecutionum seculis, fastus periculum; multa ta∣men erant in his adiaphoris quae ad subditorum cul∣tum reverentiamque conciliandum facerent, quae non erant sane negligenda, cum praesertim non imper a∣rentur haec officia, sed vero liberrimo ardentissimoque subditorum praestarentur obsequio.

§. XX. Atque hinc concludimus, quanquam aliun∣de non intelligerimus quem locum in Ecclesia obtinu∣erint qui his legationibus obeundis destinarentur, non esse tamen quod dubitemus quin is fuerit admodum honorificus. Ordinariorum horum Ecclesiae ministerio∣rum in prima illi aevi apostolici historia, rarior occur∣rit mentio, Episcoporum viz. presbyterorum atque diaco∣norum. Frequentiores erant extraordinarii, Apostoli, E∣vangelistae, Pastores atque Doctores & Prophetae notio∣resque omnino atque celebriores. Et probabile qui∣dem est horum fuisse propriam primariam illam simpli∣cissimamque Ecclesiae administrationem; tum deinde, cum perturbatiorem illam inordinatioremque experti essent, paulatim in eorum locum successisse ministros illos, quos hodie retinemus, ordinarios, paulatim∣que, pro synaxeon disciplina, extraordinarios illos or∣dinariis factos esse subditos. Quando igitur synaxeon munia obierunt hi extraordinarii ministri, frustra ex∣pectabimus ordinariorum ministrorum mentionem. Id unum sufficit, fuisse illos, non summa modo dignita∣te, sed summo etiam, in Ecclesia administratione, loco, ut proinde, siquas illi legationes obierint, admodum il∣las fuisse honorisicas necesse esset. Cum vero tandem, propter synaxeon disciplinam, ordinariis subjicerentur synaxeon ministris, adhuc tamen honorem proculdubio summum retinuerunt. Nec enim erant illi certis qui∣busdam Ecclesiis affixi, sed potius totius Ecclesiae catho∣licae communes, quod (ea proculdubio aetate, cum in eo positae essent supremorum ministrorum operae, potius ut late Christianitatem disseminarent, quam ut Ecclesias regerent jam fundatas constitutasque) fieri vix potest quin eorum officio anteferretur qui singularum essent duntaxat Ecclesiarum. Ex hoc autem extraordinario∣rum ministrorum numero fuisse videntur qui legaeti con∣stituti essent. Ipsa illa eorum dona infidelium causa, potius quam fidelium, data esse agnoscit Apostolus utili∣ora proinde futura, si in convertendis insidelibus potius quam sidelibus confirmandis, collocarentur. Cum prae∣sertim eo ipso consilio missi essent, non qui venientes exciperent modo, sed qui comites essent, & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 iti∣nerantium atque peregrinantium. Sed vero aliam om∣nino administrandi rationem exigebat illius aetatis Ec∣clesia quam sequentium, ut frustra sint omnino qui ni∣hil hodie in Ecclesia permittunt nisi quod ad illius A∣postolicae Ecclesiae accedit exemplum. Considerandae sunt omnino circumstantiae & prudentia adhibenda, qua cer∣tum est, multis in rebus, usos esse Apostolos.

Notes

• a 1.1

  Praescript. adv. Haer. c. 3.
• b 1.2

  In Act. Perpet. & Felic. in vis. Saturi.
• a 1.3

  De Poenit. c. 6. 7.
• b 1.4

  Meurs. Eleusin. c. 17.
• c 1.5

  Id. ib. c. 10.
• d 1.6

  Euseb. Hist. Eccl. V. 10. V. 3 6.
• e 1.7

  Apuo 〈…〉〈…〉 VI. II.
• a 1.8

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.9

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.10

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.11

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.12

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.13

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.14

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.15

  De Poenit. c. 6. 7.
• a 1.16

  Ep. IV.
• a 1.17

  Ep. IV.
• b 1.18

  〈◊〉〈◊〉 Hist. Eccl. VI. II.
• c 1.19

  Euseb. Hist. Eccl. V. 4.
• d 1.20

  Vid. Vales. Not. in locum 〈◊〉〈◊〉
• * 1.21

  o Walo Messalin. de Episcop. & Presb. 〈◊〉〈◊〉 1.
• e 1.22

  Ep. ad 〈◊〉〈◊〉 § 12. ad Ephes. §. 12.
• f 1.23

  Vid. Ep. ad 〈◊〉〈◊〉 §. 2.
• g 1.24

  Ep. ad Rom. §. 10.
• h 1.25

  Ep. ad Philadelph. §. 11.
• i 1.26

  Edit Usser. p. 5.
• k 1.27

  Ep. ad Magnes. §. 2.
• l 1.28

  Ep. ad 〈◊〉〈◊〉 §. 7.
• m 1.29

  Ep. ad 〈◊〉〈◊〉 §. 11.
• n 1.30

  Ep. ad 〈◊〉〈◊〉 §. 10.
• a 1.31

  1 Cor. XV. 10.
• * 1.32

  b 2 Cor. VIII. 23.
• c 1.33

  2 Cor. VIII. 24.
• d 1.34

  Ep. ad Rom, fin.
• e 1.35

  Act. XV. 22.
• f 1.36

  Dialog. 〈…〉〈…〉
• a 1.37

  L III. cont. Cels.
• b 1.38

  1 Tim. V. 10.
• c 1.39

  1 Tim. 111. 2.
• d 1.40

  Tit. 1. 8.
• e 1.41

  Apolog. 11.