Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.

About this Item

Title
Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.
Author
Cyprian, Saint, Bishop of Carthage.
Publication
Oxonii :: E Theatro Sheldoniano,
1682.
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Theology -- Early works to 1800.
Theology -- History -- Early church, ca. 30-600.
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A35526.0001.001
Cite this Item
"Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A35526.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 14, 2024.

Pages

Page 63

INCIPIT EXPOSITIO BISSEXTI. ¶ 1.1 ALITER, Caecilii Cypriani de Pascha compotus inchoat.

Multo quidem non modico tempore a 1.2 anxii fuimus & aestuantes ¶ 1.3, non in b 1.4 secularibus ¶ 1.5, sed in Sanctis & Divinis Scripturis, quaeren∣tes invenire, Quisnam c 1.6 sit primus dies novi 〈◊〉〈◊〉 in quo mense praeceptum est d 1.7 Judaeis in 〈◊〉〈◊〉 e 1.8 XIIII luna immolare Pascha. f 1.9 Adnuit itaque 〈◊〉〈◊〉 ¶ 1.10 qui id vidit, & invenimus. g 1.11 Invenimus 〈◊〉〈◊〉 per ipsius Omnipotentis Dei Patris immensam 〈◊〉〈◊〉 & justitiam, & Christi * 1.12 filii ejus Domini & Dei noftri h 1.13 incomparabilem misericordiam, qui 〈◊〉〈◊〉 peccata nostra i 1.14 obediens suo Patri, exposuit 〈◊〉〈◊〉 suam; cum qua resurgens à mortuis die tertia, 〈◊〉〈◊〉 est k 1.15 Discipulis suis vitam aeternam, & dedit l 1.16 〈◊〉〈◊〉 Sp. sancti gratiam credentibus in Passione & 〈◊〉〈◊〉 sua. In quo m 1.17 Sp. ipse Dominus 〈◊〉〈◊〉 i. e. totis fidei viribus quaerentibus, servis suis 〈◊〉〈◊〉 n 1.18 alta mysteria, & o 1.19 manifestat obscura 〈◊〉〈◊〉 p 1.20 Ac propterea credentes, & pro certo scientes quia nihil denegat Deus, sed unicuique volenti & 〈◊〉〈◊〉 praestat sicuti & vult: q 1.21 commisimus nos in rem 〈◊〉〈◊〉 laboriosam; in qua re r 1.22 non derelicti, sed potius 〈◊〉〈◊〉 ipso Deo s 1.23 inspirati, volumus amantibus & t 1.24 〈◊〉〈◊〉 studia Divina, ostendere, nunquam posse 〈◊〉〈◊〉 à via veritatis errare, & tanquam ignorantes, u 1.25 quae sit dies Paschae, x 1.26 post Judaeos caecos & 〈◊〉〈◊〉 ambulare. y 1.27 Cumque à Deo nos evidenter incipiamus, z 1.28 non tantum primum diem, a 1.29 in quo in AEgypto agnus occisus est ostendere; sed b 1.30 praeteriti & futuri temporis dies Paschae Judaeorum & Christianorum demonstrare:

c 1.31 Incipiamus itaque (dilectissimi fratres) ab Exodi lectione: in qua lectione: in qua lectione d 1.32 recognoscimus ipsum Deum & Dominum ad Moysen & Aaron fratrem ejus e 1.33 in ter∣ra AEgypti dixisse: Mensis hic intium mensium, pri∣mus erit vobis in mensibus anni; f 1.34 Fare ad omnem Sy∣nagogam filiorum g 1.35 Israel, dicens, h 1.36 Decimo die mensis hujus accipiant sibi singuli per i 1.37 domos tribuum ovem per domum; & si exigui erunt in k 1.38 domo ut non sint sufficientes ad ovem, adsumet secum l 1.39 vicinum proxi∣mum suum, per numerum animarum m 1.40 suarum, sin∣guli quod sufficiet sibi, n 1.41 computabunt o 1.42 in ovem im∣maculatum ¶ 1.43, p 1.44 anniculum, perfectum, masculum, q 1.45 ab agnis r 1.46 ab haedis accipietis. Et erit vobis ob∣servatum usque ad quartum decimum diem mensis hu∣jus, & s 1.47 occident eum t 1.48 omne vulgus Synagogae filio∣rum Israel ad vesperam; & u 1.49 accipient de sanguine, & ponent super duos postes & super x 1.50 limen in y 1.51 domi∣bus in quibus z 1.52 eum edent in ipsis; & edent carnes istas nocte assatas igni, Azyma cum a 1.53 pigridis ¶ 1.54 edent.

Page 64

Non edetis de eis b 1.55 crudum, neque coctum aqua, nisi assatum, caput cum pedibus & interaneis, nihil dere∣linquetis ex eis in mane, & os non confringetis ab eo; quae autem c 1.56 relicta fuerint de eo usque d 1.57 in mane, e 1.58 igni cremabuntur, f 1.59 ex intestinis ejus vorabitis, post suam occisionem ¶ 1.60. Sic autem comedetis eum; lumbi vestri praecincti; & caligae vestrae in pedibus vestris, g 1.61 & bacula vestra in manibus vestris, & edetis h 1.62 illud fe∣stinanter; Pascha est Domini.

Praecepit igitur Deus per Moysen universae Synago∣gae filiorum Israel in mense novo, qui est initium men∣sium, primus in mensibus anni, in quo habitu ederent Pascha quartadecima luna, i 1.63 ad hoc utique, k 1.64 ut & suam divinitatem credentibus nobis in Christo manife∣staret, & l 1.65 eorum latrocinium jam tunc ab initio seculi demonstraret: m 1.66 & qui in AEgypto ad vesperam i. e. in novissima seculi n 1.67 tempora praeincti & calceati o 1.68 ad∣versus p 1.69 Dei Agnum immaculatum, prima die Azymo∣rum ad vesperam cum gladiis & fustibus exierunt; & q 1.70 universa quae ab omnibus Prophetis r 1.71 Dei s 1.72 praedicta fu∣erant, in eum commiserunt. Et ideo t 1.73 qui jam non se∣cundum imaginem ¶ 1.74, sicut u 1.75 illi, sed secundum veritatem, in commemorationem x 1.76 passionis Filii Dei, Pascha cele∣bramus; nihil aliud imprimis nisi mensem novum, y 1.77 quis sit, & unde incipiat, & ubi finiat, totis viribus fidei nostrae, diligenter requirere debemus: Et tunc inveni∣emus, nec ante, nec post z 1.78 XIIII lunam inventam, posse ab ipsis Judaeis Pascha a 1.79 observari.

Quod ipsum quidem evidenter b 1.80 incipiat nobis osten∣dere sancta & divina Geneseos scriptura, dicens; In principio fecit Deus Coelum & terram. Terra autem erat invisibilis & incomposita, & tenebrae erant super abyssum, & Spiritus Dei superferebatur super c 1.81 aquas. Et dixit Deus, Fiat lux, & facta est lux, & vidit Deus lucem quia bona est. Et divisit Deus inter lucem & d 1.82 in∣ter tenebras. Et vocavit Deus, lucem, Diem; & tene∣bras, e 1.83 vocavit Noctem. Et f 1.84 facta est vespera & factum est mane Dies unus.

* 1.85* 1.86g 1.87 Referendo igitur & insinuando nobis sancta Scri∣ptura, ipsum Dominum h 1.88 divisisse inter lucem & i 1.89 inter tenebras, i. e. inter diem & noctem; 〈◊〉〈◊〉 ostea∣dit hunc esse primum diem & sequentem ejus noctem; inter quos omnium m 1.90 artifex aequaliter, hoc est, 〈◊〉〈◊〉 divisit.

n 1.91 Qui nunc comprehenditur esse ¶ 1.92 〈◊〉〈◊〉 April. A quo die computantes aliqui ex nobis qui priores 〈◊〉〈◊〉 hunc mensem novum ostendere, & ipso XIIII luna inventa dies Paschae secundum 〈◊〉〈◊〉 demonstra∣re; Dixerunt eundem mensem ab o 1.93 ld. Martii incipere & in diem Id. Apr. consummare, & sic 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 propterea ipsos dies p 1.94 XXX quamvis 〈◊〉〈◊〉 diviserint in q 1.95 XI & XVIII: Undecim r 1.96 scilicet in communi anno re∣trorsum computantes, & ad Idus Martii pervenientes; s 1.97 Decem & novem in priorem illum annum quo 〈◊〉〈◊〉 incurrit immittentes, & 〈◊〉〈◊〉 ad Idus April, deve∣nientes: In hoc erraverunt, ut dixi; cum vere 〈◊〉〈◊〉 diem novi mensis comprehendere non potuerunt. 〈◊〉〈◊〉 res sic modo vere ostensa demonstrabitur, cum in ipso Pi∣nace à nobis composito, nullus annus fallere invenietur.

* 1.98* 1.99* 1.100 Volentes igitur hunc mensem vero ostendere, unde 〈◊〉〈◊〉 & ubi finiat, Revertamur ad 〈◊〉〈◊〉, quae retuli nobis ipsum t 1.101 Deum u 1.102 divisisse inter 〈◊〉〈◊〉 diem & pri∣mam noctem. Unde 〈◊〉〈◊〉 x 1.103 & inter secundum & y 1.104 inter tertium diem & noctem, neminem alium 〈◊〉〈◊〉 z 1.105 Deum divisisse, & sic a 1.106 a quarta die hoc officium Soli & Lunae injunxisse Ipsa sunt enim duo Luminaria b 1.107 majora, de quibus c 1.108 ait Deus, Fiant Luminaria in 〈◊〉〈◊〉 Coeli sic ut appareant super terram, & divi∣dant inter diem & noctem; & sint in 〈◊〉〈◊〉, in tempo∣ribus, & in diebus, & in 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 in splendore in f 1.109 firmamento Coeli g 1.110 ita ut inceant super terram. Et sic est factum. Et fecit Deus duo luminaria majora Luminare majus, initium diei; & luminare minus, ini∣tium noctis &c. Haec sunt autem duo Luminaria, 〈◊〉〈◊〉 non tantum hoc officium acceperunt, ut dividant 〈◊〉〈◊〉 diem & noctem; sed & ut sint in 〈◊〉〈◊〉 & in temporibus & in diebus & in annis.

i 1.111 Propter hoc ¶ 1.112 ergo Hebraei tunc qui digni fuerunt k 1.113 spiritu Dei edocti l 1.114 singulos quoque annos secundum Lunae cursum computaverunt. Et ut ad cursum 〈◊〉〈◊〉

Page 65

〈◊〉〈◊〉 inter sexdecim annos, mensis primi m 1.115 dies XXX, in duas partes, non aequaliter, sed secundum 〈◊〉〈◊〉 diviserunt; sicut superius diximus nostros 〈◊〉〈◊〉 quidem, secundum Hebraeos, recte divisisse, n 1.116 in XI & XVIIII; Diem autem primum mensis primi non comprehendisse & ideo errasse. Qui dies primus novi mensis secundum cursum Lunae duodecies decres∣centis, recognoscitur o 1.117 XVI KI. April. In quo talis, ea∣dem hora, inventa est Luna, qualis ante annum fuit A KI. April. facta. Cujus anni dies Hebraei numerant p 1.118 CCCLIIII usque in XVII KI. April. Qui autem se∣condum cursum solis computant; post undecim dies & q 1.119 quartam diei, VI KI. April. suppletis diebus CCCLXV & r 1.120 quarta diei, annum consummasse inveniunt, & sic primum diem novi mensis venturi V KI. April. 〈◊〉〈◊〉 Ac propterea quatuor quadrantes quadriennii in 〈◊〉〈◊〉 diem redigentes, quinto quoque anno, non V KI. April. Sed s 1.121 V KI. Mart. immittunt, ne t 1.122 primo diei mensis novi superventuri integrum diem immittant, & 〈◊〉〈◊〉 totum ordinem quem Hebraei priores, & ante ipsam Romam conditam, certa ratione adsecuti sunt, 〈◊〉〈◊〉 Annus igitur Hebraeorum, in XII menses divisus, facit mensem XXVIIIIS ¶ 1.123 similiter & Romano∣rum in u 1.124 duodecim quoque partitus, facit x 1.125 mensem XXX S. Ergo inter XXVIIIIS & y 1.126 XXX S interest quae intelliguntur esse horae XI & z 1.127 quarta horae ¶ 1.128. In quibus XI horis & a 1.129 quarta horae prior ambulavit Sol quando factus est initium diei. Sic autem & Luna initium no∣ctis fieri repromissa, non oportuit eam post occasum solis fieri, & sic in Coelo videri, quoniam debebat à b 1.130 prima die videri & prosequi, c 1.131 cum quo tam magnum officium fuerat adepta. Hoc est igitur quod per singu∣los menses, reparata quintadecima luna, proceditur à sole. Et ideo per annum plus ambulare invenitur Sol XI dies & quartam partem diei. Et sic Luna quae quar∣ta feria V KI. April. d 1.132 quintadecima fuerat facta, inven∣ta est suppleto primo anno XXVI e 1.133 qu. V KI. Apr. Item secundo anno, adjectis XI diebus & e 1.134 qu. inventa est VII S, V KI. Apr. Tertio anno XVIII e 1.135 dod. V KI. Apr. Quar∣to anno XXX, V KI. Apr. Quinto anno XI e 1.136 qu. Sexto an∣XXII S. Septimo anno III e 1.137 dod. Octavo autem anno in∣venta est XV, V KI. Apr. qualis in principio fuerat facta.

* 1.138 Hac itaque f 1.139 ratione non sua sed Dei sapientia in∣structi g 1.140 Hebraei circa cursum h 1.141 lunarem ¶ 1.142, i 1.143 juxta rogu∣lam primam Graecorum, more AEgyptiorum, & non se∣cundum Epactas Lunares, non potuerunt k 1.144 errare. Et ideo quando primum in AEgypto, pridie l 1.145 Iduum Apri∣liarum, secunda feria, XIIII lun à, immolaverunt Pas∣cha; suppleto primo anno, m 1.146 iterum non potuerunt n 1.147 II id. April. celebrare Pascha, o 1.148 quoniam non p 1.149 XIIII 〈◊〉〈◊〉 , sed XXV 〈◊〉〈◊〉 q 1.150 ab eis inventa est luna. r 1.151 Itaque quaerentes s 1.152 XIIII, necesse habebant t 1.153 immissis u 1.154 XVIII diebus, x 1.155 II Kal. Maii ¶ 1.156 invenire XIIII y 1.157 lunam. Sed ne se∣cundo mense ¶ 1.158 inciperent agere Pascha, z 1.159 & non primo mense, qui est à a 1.160 XVI KI. April usque in XVII KI. Maias, de XXV diebus Lunae b 1.161 retrorsum computantes, i. e. XI dies ipsius Lunae deducentes, invenerunt, c 1.162 XIIII luna & sexta feria, d 1.163 Kal. Apr. qui fuit annus communis & primus. Secundo anno, item communi, e 1.164 XII Kal. Apr. III feria. Tertio autem anno f 1.165 non re. trorsum computantes, ne excederent XVI KI. April. qui est dies primus mensis primi, g 1.166 & in mensem XII prae∣teriti anni inciderent, aliter computaverunt. Hic enim fuit annus, in quo non h 1.167 XVIIII, sed, deducto uno, i 1.168 XVIII dies eos immittere oportebat. Quis autem hic unus k 1.169 de XVIIII qui deducitur dies, dicemus per Dei gratiam. Primo enim tempore ¶ 1.170, quando in AEgypto observata est Pascha, fuit ipso anno debitum, quadrans: primo anno sequente factum est Semis: Secundo anno adjecto factum est Dodrans: tertio autem anno factum est as: Tertius igitur annus in Pinace, in quo m 1.171 modo Bissextus & Embolismus invenitur. In quo anno Pas∣cha, XIIII luna, VI Id. Apr. & II feria n 1.172 fuisse osten∣ditur. Quarto anno, communi, V Kal. April. feria VI. Item quinto anno, communi, o 1.173 XIIII luna, XVI. Kal. p 1.174 April. feria III. q 1.175 Sexto anno, Embolismus, Non. April. feria. II. Septimo anno, r 1.176 Bissext. s 1.177 VIIII Kal. April. feria VI. Octavo anno, Embo∣lismus, pridie Idus April. feria V. t 1.178 Ecce itaque, quomodo superius computavimus ¶ 1.179 quod u 1.180 post annos octo, V Kal. Apr. iterum inventa est XV u 1.181 luna. Sic x 1.182 post annos octo, pridie idus Apr. inventa y 1.183 est XIIII

Page 66

luna z 1.184 & feria non secunda quomodo ante, sed quinta est inventa. Et ideo ¶ 1.185a 1.186 XIIII lunam, eodem Pina∣ce, b 1.187 non per octo annos, sed per annos Sedecim, ad diem suum primum redire ostendimus; & c 1.188 in eo bis∣sexti annos d 1.189 secundum cursum solis sine errore igno∣rantium notavimus. Qui & ipse e 1.190 XVI annis supple∣tis licet ad f 1.191 certum diem suum g 1.192 immisso Embolismo, cum XIIII luna occurrit, h 1.193 tamen ad secundam feriam non occurrit, sed ad primam. Sic aeque secunda Sede∣cennitas i 1.194 suppleta occurrit ad septimam feriam. k 1.195 Ter∣tia vero, feria sexta. Quarta autem feria quinta. Quin∣ta l 1.196 Sedecennitas, m 1.197 feria quarta. Sexta n 1.198 Sedecennitas. feria tertia. o 1.199 Septima autem, cum suppleverit annos CXII, revertitur ad p 1.200 II id. Apr. & q 1.201 invenitur r 1.202 luna XIIII, & feria II.

Hi ergo sunt Anni s 1.203 CXII in quibus gyrantes, & t 1.204 a primo die Paschae observato in AEgypto annos compu∣tantes, usque ad Christum u 1.205 pervenimus, & diem Pas∣sionis x 1.206 & resurrectionis ejus ostendimus.

y 1.207 Prius est tamen, ut reliquos annos Octo, Pinacis, demonstremus; usque in octavum enim computavimus. Nono itaque anno, z 1.208 communi, XIIII luna, & II feria occurrit Kal. Apr. Item decimo a 1.209 anno communi, XII Kal. Apr. sexta feria. Undecimo anno b 1.210 Bissextus & Em∣bolismus, VI id. Apr. c 1.211 quinta feria. Duodecimo anno communi, d 1.212 V Kal. Apr. secunda feria. e 1.213 Tertiodecimo anno, item communi f 1.214 XVI Kal. Apr. g 1.215 sexta feria. Quar∣todecimo h 1.216 anno, i 1.217 Embolismus, Non. Apr. quinta feria. k 1.218 Quintodecimo anno Bissext. communi, VIIII Kal. Apr. secunda feria. Sextodecimo anno, facto Embolsmo, inventa est l 1.219 iterum ad caput, id est in primo versu, luna m 1.220 XIIII, & prima feria, pridie id. Apr. in 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Judaeos in AEgypto n 1.221 primum observasse 〈◊〉〈◊〉

* 1.222* 1.223* 1.224* 1.225* 1.226* 1.227 Unde usque ad Jesum filium Nave. annis XLI sup∣pletis, immolaverunt filii Israel Pascha ¶ 1.228 Kal. Apr. p 1.229 〈◊〉〈◊〉 Ezechias autem q 1.230 ab exitu ex AEgypto usque in primum annum regni sui, post annos DCCCLXVII, ce∣lebravit Pascha ¶ 1.231 VI id. Apr. t 1.232 IIII feria. Item osias duo∣devicesimo anno regni sui, post annos DCCCCLXX m∣molavit Pascha ¶ 1.233x 1.234 XII Kal. Aprilis, feria II. y 1.235 Esdrae autem z 1.236 eo tempore a 1.237 quo suppletae sunt septem heb∣domadae, à templo restituto & perfecto & d 1.238 〈◊〉〈◊〉 civitate Hierusalem, post annos e 1.239 〈◊〉〈◊〉 CXIIII, sacrificavit Pascha ¶ 1.240 XII Kal. Apr. Sabbato. Sed & ipse Jesus ¶ 1.241 Dominus f 1.242 & Salvator noster, post annos 〈◊〉〈◊〉 DLXXVIIII g 1.243 cum discipulis suis manducavit Pascha ¶ 1.244 VI id. April. V feria: & passus est altera die, V id. April. VI feria.

* 1.245* 1.246* 1.247* 1.248* 1.249* 1.250* 1.251* 1.252* 1.253* 1.254 Hic est Christus Jesus qui, secundum carnem, Abra∣hae fuit filius; in cujus mysterio, 〈◊〉〈◊〉 centenatio patri natus Isaac, super humeros suos portavit 〈◊〉〈◊〉 ut ex 〈◊〉〈◊〉 demonstraretur, & m 1.255 adversarios expugnari, & creden∣tes salutem consequi, per lignum, id est per crucis signum. Ipse est Abraham, cui dixit Deus, In semine tuo benedicentur o 1.256 omnes nationes terrae. Nunquid ergo p 1.257 aliquis in Isaac misericordiam consequitur? Non. Sed q 1.258 omnis homo 〈◊〉〈◊〉 Deo in Christo benedice∣tur. Et ideo Abraham, quia à Deo Domino dictus est Propheta, cum manifeste sciret, in sacramento Christi, centenario sibi 〈◊〉〈◊〉 natum filium, qui post diem tertium mortem evacuavit, & illum fortem & inimicum nostrum vinxit; y 1.259 deinde numeravit universos verna∣culos

PINAX.
Pascha XIIII luna.Feria.
Caput in AEgypto II id. Apr.IIIVIIVIVIIIIIII
CommunisIKal. Apr.VIVIIIIIIIIIIVII
CommunisIIXII KI. Apr.IIIIIIVIIVIVIIII
Bissext. Emb.IIIVI id. Apr.IIIVIIVIVIIIIIII
CommunisIIIIV KI. Apr.VIVIIIIIIIIIIVII
CommunisVXVI Kl. Ap.rIIIIIIVIIVIVIIII
Embel.VINon. Apr.IIIVIIVIVIIIIIII
Bissext.VIIVIIII Kl. Ap.VIVIIIIIIIIIIVII
Embol.VIIIII id. Ap.VIIIIIIIIIIVIIVI
CommunisVIIIIKl. Ap.IIIVIIVIVIIIIIII
CommunisXXII Kl. Ap.VIVIIIIIIIIIIVII
Biss. Emb.XIVI id. Ap.VIIIIIIIIIIVIIVI
CommunisXIIV Kl. Apr.IIIVIIVIVIIIIIII
CommunisXIIIXVI Kl. Apr.VIVIIIIIIIIIIVII
Embol.XIIIINon. Apr.VIIIIIIIIIIVIIVI
Bissext.XVVIIII Kl. Apr.IIIVIIVIVIIIIIII
Embol.XVIII id. Ap.IVIIVIVIIIIIIIII
SedecennitasIIIIIIIIIIVVIVII
Dies Dominicus prexime 〈◊〉〈◊〉 est Pascha Christianorum

Page 67

suos CCCXVIII ¶ 1.260. i. e. pro centenaria generatione 〈◊〉〈◊〉 C, & fecit τ signum crucis, quibus adjunxit 〈◊〉〈◊〉 nomen Jesu, & adversarios expugnavit, & filium fra∣tris sui Loth de z 1.261 captivitate eorum liberavit. Et me∣rito ipse Dominus & magister noster dicebat Judaeis, a 1.262 Si filii Abrahae essetis, facta Abrahae faceretis. b 1.263 At illi ita∣que qui haec à Christo audierunt non c 1.264 Abrahae sed dia∣boli facta iniqua facere elegerunt. d 1.265 Ac propterea gen∣tes e 1.266 facti estis filii Abrahae, facta patris sui Abrahae 〈◊〉〈◊〉 cum signo crucis & nomine Jesu, quotidianis di∣ebus adversus Angelos Apostatas pugnantes, sermone Dei armati, qui de captivitate Satanae liberat homines. Ipse est Abraham qui LXXV annorum credidit voca∣tus: & quamvis f 1.267 multos, id est tanquam stellas coeli, filios g 1.268 habere, ab ipso Deo h 1.269 sit praedictus; i 1.270 tamen per 〈◊〉〈◊〉 filium ejus, cujus imaginem portabat ille agnus immaculatus in AEgypto occisus, & ipse protoplastus Adam & omnis homo credens misericordiam k 1.271 à Deo est consecutus.

Denique revertamur ad Exodum, i. e. ad diem l 1.272 Pas∣chae primum, & exinde per ordinem dinumeremus m 1.273 an∣nos usque ad Christum. In quibus annis inveniemus nobis magna & n 1.274 admiranda sacramenta demonstrari. o 1.275 Dinumerantes itaque p 1.276 (ut dixi) per ordinem; q 1.277 à die quo exierunt ex AEgypto, usque ad diem quo oporte∣bat eos exire de r 1.278 eremo, anni XL. Exeuntes autem de s 1.279 eremo & introeuntes s 1.280 ut possiderent à t 1.281 Deo u 1.282 sibi repromistam terram, x 1.283 à jesu filio Nave usque ad y 1.284 Sa∣muelem Judicem, & Dei z 1.285 Sacerdotem, secundum Pauli B. Apostoli sermonem, qui Spiritu a 1.286 Dei edoctus retu∣lit eos b 1.287 implevisse annos c 1.288 CCCCL. Ipse est Samuel, qui d 1.289 ex praecepto Dei unxit Saul e 1.290 in regem qui prior reg∣navit in populo Judaeorum annis f 1.291 XL. Post quem g 1.292 reg∣navit David annis h 1.293 XL, & VI mensibus. Solomon i 1.294 filius ejus annis XL. Roboam annis k 1.295 XVII. l 1.296 Abia annis III. m 1.297 Asa annis XLI. n 1.298 Josaphat annis o 1.299 XXV. Jo∣ram annis VIII. p 1.300 Ochoziasanno I. q 1.301 Athalius annis VIII ¶ 1.302. Joas annis r 1.303 XL. Amasias annis XXVIIII. Ozias annis s 1.304 LU. t 1.305 Joathas annis XVI. Achas annis XVI. Eze∣chias annis XXVIIII. Manasses annis LV. Amos annis 〈◊〉〈◊〉 Josias annis u 1.306 XXXI. x 1.307 Joachaz mensibus y 1.308 III. z 1.309 〈◊〉〈◊〉 annis XI. a 1.310 Item Joacim filius ejus, qui & b 1.311 Je∣chonias dictus est, diebus centum. c 1.312 Fiunt in se anni Regum d 1.313 DV. Ab Exodo autem DCCCCLXXXXV ¶ 1.314. Et capta est Judaea à Rege e 1.315 Nabuchodonosor, qui trans∣migrato Jechonia f 1.316 in Babyloniam, constituit in Hierusa∣salem g 1.317 Sedeciam Regem Juda, quem h 1.318 post XI annos ex∣pugnavit, & filios ejus ante oculos ipsius interfe∣cit; & sic ipsum i 1.319 Sedeciam orbavit, & vinctum eum in Babiloniam duci jussit, & in molendino consti∣tuit, ubi & mortuus est. k 1.320 Et tunc adimpletum est de eo quod l 1.321 dictum est à Domino per Ezechielem Prophe∣tam; m 1.322 Extendam n 1.323 retiam meam super eum, & compre∣hendetur in conclusione, & adducam eum in Babilonem o 1.324 in terra Chaldaeorum, & istam terram non videbit, & illic morietur. Similiter & p 1.325 Hieremias Propheta de eo & universo populo ejus prophetavit, dicens: Haec di∣cit Dominus, Sic tradam q 1.326 Sedeciam Regem Juda, & principes r 1.327 ejus, & residuos s 1.328 in Hierusalem, qui derelicti sunt in terram istam, & eos qui t 1.329 habitant in AEgypto; & dabo eos in u 1.330 dispersionem in omnia regna terrae, & in opprobrium, & in parabolam, & in odium, & in execrationem, x 1.331 in omni loco quo eos expulero; & y 1.332 immittam in eos famem, & mortem, & gladium, do∣nec deficiant à terra quam dedi eis. z 1.333 Undecimo itaque anno Sedeciae a 1.334 suppleti sunt ab Exodo b 1.335 anni Mille & sex. Et tunc populus Judaeorum, qui legem non observaverat, sed potius contra volunta∣tem Dei filios suos idolis immolaverat, & ipse captivus c 1.336 agitur; & civitas eorum quae Synagogae d 1.337 portaverat ty∣pum succensa ab adversariis e 1.338 eradicatur; & templum illud quod in mysterio Adae fuerat fabricatum, & ipsum à fundamentis f 1.339 subvertitur, & ad planum redigi∣gitur. Et sic nobis g 1.340 qui in novissimis diebus credere praevidebamur, magnum (ut dixi) sacramentum de∣monstrabatur. Etenim h 1.341 si meruerat ipse populus & civitas exterminari; i 1.342 Quid templum Dei k 1.343 admiserat ut hoc pateretur? nisi quia vere constat l 1.344 〈◊〉〈◊〉 factum (ut m 1.345 dixi) in mysterio ejus qui prior n 1.346 legem Dei 〈◊〉〈◊〉 est, & fuit pater omnium peccatorum, & o 1.347 ideo non p 1.348 solum Adae oportebat q 1.349 subveniri, sed & omni∣bus peccatoribus qui filii r 1.350 fidei Abrahae futuri praevide∣bantur, merito & ipsi civitati & templo priusquam s 1.351 subverteretur, post annos LXX restituto repromitte∣batur. Et hoc erat quod jam t 1.352 tunc ab initio seculi in Abraham patrem fidei demonstrabatur: qui cum sup∣plesset à die nativitatis suae annos LXX, non potuit de terra sua exire, nisi in u 1.353 signo Pentateuchi, cujus uni∣versa mandata populus Israel non erat observaturus, adjicerentur & anni V, & sic credens Deo, x 1.354 reputare∣tur ei ad justitiam. Hic est itaque Abraham, de quo superius diximus, quod LXXV annorum y 1.355 crediderit vocatus. Ad quos LXXV annos, adjicitur unus annus & fiunt LXXVI. Quis autem hic qui adjicitur z 1.356 annus? Ille scilicet qui de semine ejus agnus anniculus a 1.357 im∣maculatus est dictus. b 1.358 Igitur, de Mille & sex, dedu∣camus

Page 68

LXXVI, & remanent anni DCCCGXXX; qui∣bus suppletis, Adam functus est c 1.359 vita.

Posthaec autem demonstremus Captivitatis tempus, annorum LXX. Suppletis enim ab Exodo usque ad Jechoniam d 1.360 annis DCCCCLXXXXV, adjiciamus e 1.361 XI Sedeciae, qui anni undecim in corpore LXX annorum computantur. f 1.362 Quo autem modo videamus. Ex quo capta est g 1.363 Hierusalem, ipse h 1.364 Sedecias i 1.365 (ut diximus) annis XI. k 1.366 Post quem Nabuchodonosor, qui eum in terra Chaldaeorum vinctum duxit, l 1.367 annis XXV. m 1.368 Ule∣maradan, annis n 1.369 XII. o 1.370 Balthasar annis IIII. Et Darius p 1.371 Cyri filius ¶ 1.372, annis XVIII. q 1.373 Fiunt in se, anni LXX. Et sic Cyrus r 1.374 suscepit regnum Medorum & Persarum.

Ipse est Cyrus, cujus in principio regni, cum thesauris s 1.375 domus Dei, reversus est populus t 1.376 Judaeorum in terra sua. u 1.377 Ex quo tempore oportet nos hebdomadas com∣putare. x 1.378 De quibus Angelum Dei meminimus y 1.379 Dani∣eli dixisse, LXX z 1.380 hebdomades breviatae sunt super popu∣lum tuum & super civitatem illam sanctam, ut a 1.381 consum∣metur peccatum, b 1.382 & ut signentur peccata & c 1.383 deleatur injustitia, & expientur injustitiae, d 1.384 & ut reducatur ju∣stitia aeterna, & ut signetur visio & e 1.385 prophetia, & ut ungueatur sanctum sanctorum. Et cognosces & intelli∣ges ab exitu sermonis ut f 1.386 respondeatur & g 1.387 ut aedifice∣tur Hierusalem usque ad Christum ducem, h 1.388 hebdoma∣des VII & hebdomades i 1.389 LXII; k 1.390 & convertetur & aedi∣ficabitur platea, & murus, & exinanientur tempora: & post hebdomadas has l 1.391 LXII, disperibit unctio, & ju∣dicium non est in eo: & civitatem, & illum sanctum corrumpet cum illo duce qui veniet, & excidentur in cataclysmo, & usque ad finem belli breviati m 1.392 exter∣minii. n 1.393 Et o 1.394 confirmabit, testamentum multis hebdo∣mas una: p 1.395 & in dimidio hebdomadis auferetur meum sacrificium & libatio, q 1.396 & super r 1.397 illum sanctum s 1.398 exe∣cratio vastationum, & usque ad consummationem tem∣poris consummatio dabitur super hanc vastationem.

Et t 1.399 confirmabit, inquit, testamentum multis hebdo∣mas una ¶ 1.400 Haec est u 1.401 ergo hebdomas una quam segre∣gavit Angelus x 1.402 de LXX, & posuit in novissima seculi tempora. Quam hebdomadam recognoscimus habere annos septem: in quibus oporter primo Enoch & Eliam venire, & per y 1.403 suam prophetiam magnae multitudini Evangelium, id est novum testamentum, confirmare. z 1.404 Sic etenim audivimus Angelum a 1.405 Danieli dixisse, b 1.406 con∣firmabit testamentum multis hebdomas una. Et in di∣midio, inquit, hebdomadis auferetur meum sacrificium & libatio. Dimidium autem hebdomadis, tempus & tempora & dimidium temporis ostendit; quod est trien∣nium & menses sex; c 1.407 qui fiunt dies, secundum d 1.408 Apo∣calypsin, mille CCLX. In quibus diebus ille Antechri∣stus magnam faciet vastationem: & ideo tunc nemo Christianorum poterit Deo sacrificium offerre, quo∣niamipse e 1.409 nequissimus incipiet in templo Dei f 1.410 sedere, & ignorantibus g 1.411 se Deum affirmare: quem oportet Je∣sum h 1.412 Dominum & Salvatorem nostrum spiritu oris sui interficere, & praesentia adventus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 ipso mundum consummare: sicut 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 per illud sanctum execratio i 1.413 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 consummationem temporis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 k 1.414 〈◊〉〈◊〉 hanc vastationem.

l 1.415* 1.416* 1.417* 1.418* 1.419 Post haec revertamur ad VII, & sic ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 madas. Quae septem hebdomadae 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 XLVIIII; quibus suppletis, illo in tempore & 〈◊〉〈◊〉 lem restituta cognoscebatur, & placea per medium 〈◊〉〈◊〉 aedificatata considerabatur, & murus in circuta 〈◊〉〈◊〉 tatis ipsius erectus, illa omnia quae intus erant 〈◊〉〈◊〉 n 1.420 tuebatur: In qua civitate templum illud quod in o 1.421 〈◊〉〈◊〉 Adae fuerat destructum, in p 1.422 nomine ejus 〈◊〉〈◊〉 rum q 1.423 per XLVI annos est aedificatum, & in 〈◊〉〈◊〉 to Spiritus sancti oleo est unctum; quomedo ab Ange∣gelo fuerat dictum, Ut s 1.424 consummetur visio & t 1.425 pro∣phetia & u 1.426 ungueatur x 1.427 sanctum sanctorum. y 1.428 spsum 〈◊〉〈◊〉 fuit sanctum sanctorum in imaginem 〈◊〉〈◊〉 z 1.429 unctum, quod cum ipsa civitate, a 1.430 pro infidelitate 〈◊〉〈◊〉 ab ipso Domino nostro iterum 〈◊〉〈◊〉 Vespasiani est exterminatum. b 1.431 Sic fuerat enim in eo∣dem capitulo quod exponimus scriptum, & post c 1.432 〈◊〉〈◊〉 hebdomadas d 1.433 disperibit unctio & judicium non est 〈◊〉〈◊〉 & civitatem & illud sanctum corrumpet cum 〈◊〉〈◊〉 duce qui veniet, e 1.434 & excidentur f 1.435 in cataclusmo, & usque ad finem belli breviati, h 1.436 exterminii. Exciden∣tur, i 1.437 inquit, in cataclysmo. De quibus hoc k 1.438 dixit Utique de ipsis Judaeis, qui post adventum Christi 〈◊〉〈◊〉 m 1.439 obsidione & n 1.440 expugnatione Vespasiani excisi & ejecti sunt de civitate sua, in qua jam non redeunt 〈◊〉〈◊〉 o 1.441 in ipsa fine belli breviati. p 1.442 Quod est autem q 1.443 hoc bel∣lum breviatum? nisi Antichristi regnum quod exsur∣gere habet contra populum Christianorum. r 1.444 Ipsi 〈◊〉〈◊〉 dies de quibus ait s 1.445 Dominus in Evangelio, Et nisi ab∣breviati essent dies illi non liberaretur omnis caro.

* 1.446 Restitutum est t 1.447 ergo templum in nomine Protoplasti, qui dictus est Adam, (sicut u 1.448 superius diximus) annis XLVI. Sic autem ostenditur in nomine Adam: 〈◊〉〈◊〉 apud Graecos prima litera nominis ejus y 1.449 dicatur Alpha 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 secunda autem Delta z 1.450 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 iterum Alpha 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quarta My 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & a 1.451 fit numerus sex & quadra∣ginta. Qui numerus annorum sic b 1.452 comprehendetur. Cum c 1.453 à die illo quo reversus est in terra sua Judaeorum populus, regnavit Cyrus Persarum annis XXXI: post quem * 1.454 Cambises annis VIIII, & impleti sunt XXXX. Post annos autem XL, regnat d 1.455 Smerdis Magus, men∣sibus e 1.456 septem; qui menses à nobis non computantur; f 1.457 quare? quoniam in septimo mense Cyri fundamenta Templi g 1.458 posuerunt, h 1.459 & exinde usque ad annum se∣cundum Darii opus i 1.460 in eo non k 1.461 confecerunt. Tunc prophetant Aggeus & Zacharias; per quos exhortatus est eos Dominus, & unanimes accesserunt, & in qua∣driennio residuum opus Templi consummaverunt. Quod ipsum quidem in primo libro l 1.462 Esdrae manifeste de∣monstratur, quod sexto anno Darii Templum Dei m 1.463 sit

Page 69

〈◊〉〈◊〉 omnia consummatum. Ad XXXX adjiciamus n 1.464 〈◊〉〈◊〉 VI & fiunt XL & VI. Quibus annis adjecti sunt 〈◊〉〈◊〉 in mysterio Passionis & Resurrectionis Christi, & 〈◊〉〈◊〉 est o 1.465 hebdomada septima. Et tunc p 1.466 platea & 〈◊〉〈◊〉 & murus & ipsa civitas, quadragesimo & nono 〈◊〉〈◊〉 suppleto, per omnia perfecta & q 1.467 munita 〈◊〉〈◊〉 Sed hoc totum opus in sacramento 〈◊〉〈◊〉 perficiebatur.

* 1.468* 1.469* 1.470* 1.471* 1.472 Denique videamus quid ipsi XLVIIII anni fignificent. Non sine causa enim Deus voluit in septem r 1.473 〈◊〉〈◊〉 tam magnum, id est s 1.474 propheticum opus t 1.475 〈◊〉〈◊〉 Hoc autem u 1.476 modo x 1.477 propheticum fuisse y 1.478 〈◊〉〈◊〉 cum de XLVIIII annis, in nomine Jesu 〈◊〉〈◊〉 decem & octo z 1.479 segregantur, & remanent XXXI: 〈◊〉〈◊〉 suppletis, Christus Jesus propter credentium 〈◊〉〈◊〉 passus est & resurrexit, & per semetipsum omnia 〈◊〉〈◊〉 ostendit; & templum quod non humanis sed 〈◊〉〈◊〉 sacris manibus a 1.480 secundum imperium Patris sui formavit, non oleo sed spiritu Dei unxit; & 〈◊〉〈◊〉 id est Ecclesiam, lapidibus sanctificatis aedificavit, & in ipsa c 1.481 plateam constituit. Platea autem est via 〈◊〉〈◊〉 d 1.482 & plana; in qua ambulantes perveniunt ad 〈◊〉〈◊〉 aeternam. Huic civitati fortem & 〈◊〉〈◊〉 murum, id est sanctum nomen suum, constituit: 〈◊〉〈◊〉 quod nomen omnes adversarios pedibus ejus 〈◊〉〈◊〉 e 1.483 Ecce, Dei gratia, quam praeclara & admirabilia nobis ostensa sunt per annos XXXXVIIII. Qui anni contrario infidelibus, & persecutionem servis Dei 〈◊〉〈◊〉 magnam demonstrant superventuram 〈◊〉〈◊〉 h 1.484 Qua autem ratione videamus. Hic i 1.485 enim 〈◊〉〈◊〉 in quo justi & injusti k 1.486 ab initio seculi 〈◊〉〈◊〉 sex diebus est consummatus; quibus suppletis 〈◊〉〈◊〉 est dies septimus; l 1.487 ille scilicet superventu∣ras sabbati aeterni. In his itaque diebus ab initio, non 〈◊〉〈◊〉 diabolo & angelis m 1.488 ejus, sed & omnibus 〈◊〉〈◊〉 à Deo ignis est praeparatus. In cujus 〈◊〉〈◊〉 uri ille Finaeus dives n 1.489 ab ipso Dei filio est 〈◊〉〈◊〉 Hic est o 1.490 gehennae ignis; in cujus p 1.491 〈◊〉〈◊〉 caminus imperio Regis septies tantum incensus per XXXX & VIIII cubita q 1.492 excrevit, & adversarios 〈◊〉〈◊〉 Azariae, & Misahel consumpsit, & r 1.493 ipsos tres 〈◊〉〈◊〉 à Dei filio protectos, (in mysterio nostro qui 〈◊〉〈◊〉 tertium genus s 1.494 hominum,) non vexavit, 〈◊〉〈◊〉 itaque XXXXVIIII annis, post u 1.495 LXX captivitatis, 〈◊〉〈◊〉 sunt anni x 1.496 CXVIIII. Qui CXVIIII anni 〈◊〉〈◊〉 illis qui ab Exodo usque ad Jechoniam 〈◊〉〈◊〉 sunt anni DCCCCXCV, & fiunt in se anni usque 〈◊〉〈◊〉 Hierusalem restitutam, suppleta septima septimana, 〈◊〉〈◊〉 anni l. CXIIII.

* 1.497* 1.498* 1.499* 1.500* 1.501 Septima z 1.502 autem septimana suppleta, necesse est nos 〈◊〉〈◊〉 a 1.503 LXII b 1.504 hebdomades c 1.505 converti: quae continent 〈◊〉〈◊〉 CCCCXXXIIII. Quibus suppletis oportuit Christum 〈◊〉〈◊〉 carnem nasci. De quo d 1.506 in continenti 〈◊〉〈◊〉 ¶ 1.507, vir justus, portans eum c 1.508 suis manibus, dixit ad Mariam matrem ejus, Ecce hic positus est In casum & resurrectionem f 1.509 multorum in Israel, & in signum cui g 1.510 contradicetur. Non tantum autem Simeon sed & ipsi h 1.511 CCCCXXX & IIII anni, & signum crucis, & tem∣pus passionis, & tertium diem resurrectionis ejus demon∣straverunt. i 1.512 Quo autem modo videamus. Superius enim diximus, Abrahae centenario natum filium in my sterio Christi; & demonstravimus neminem in Israel benedictionem consecutum, aut nunc modo posse be∣nedictionem consequi, nisi in semine ipsius Abrahae, qui est k 1.513 Christus. Et ideo in sacramento Christi l 1.514 de CCCCXXXIIII annis primo segregantur Centum, & re∣manent m 1.515 CCCXXXIII. n 1.516 Anni CCC scilicet ostende∣runt 〈◊〉〈◊〉 crucis signum, & remanserunt XXXIIII: p 1.517 de quibus deductis q 1.518 III propter r 1.519 diem resurrectionis ejus, remanserunt anni s 1.520 XXXI. Quibus suppletis, oportuit propter peccata credentium pati Christum. t 1.521 Ipsos igi∣tur u 1.522 CCCCXXXIIII annos adjiciamus ad sunimam su∣periorem, & inveniamus annos ab Exodo usque ad na∣tivitatem x 1.523 Christi, y 1.524 Mille DXLVIII. Cujus nativita∣tis tempus cognoscere desiderantes, ipsos annos MDXLVIII ab Exodo, z 1.525 id est à primo pinacis versu, di∣ligenter a 1.526 dinumeremus, & ad diem nativitatis ejus per∣veniemus. Qui dies ¶ 1.527 sexta b 1.528 Sedecennitate in tertio decimo versu invenitur, c 1.529 V KI. April. feria IIII.

* 1.530* 1.531* 1.532* 1.533 O quam praeclara & divina Domini providentia ! d 1.534 ut in illo die quo factus est Sol, in ipso die nasceretur Christus, V KI. Apr. feria I. II. Et ideo de ipso merito ad plebem dicebat Malachias Propheta, Orietur vobis Sol justitiae, & curatio est in 〈◊〉〈◊〉 ejus. Hic est Sol ju∣stitiae cujus in g 1.535 pennis curatio praeostendebatur. De quo & Moyses in Cantico h 1.536 recognoscitur dicens, Et super i 1.537 pullos suos concupivit l 1.538 & expandens alas suas. Ipse est Dominus in cujus similitudine hic Sol annuus per CCCLXV m 1.539 dies & quartem partem n 1.540 diei consum∣mat. Quae ipsa quidem pars quarta diei habet tres horas ¶ 1.541. Tres autem horae imaginem portant illorum trium die∣rum qui in principio seculi sine Sole & Luna o 1.542 sue∣runt. Et ideo, p 1.543 quomodo tres horae in q 1.544 quadriennio quater computatae unum diem duodecim horarum ef∣fecerunt: sic & ipsi tres dies per quatuor tempora ¶ 1.545 ternos menses sibi desendentes annum post XII menses suppletum demonstraverunt. Et sic, per hanc multi∣formem trinitatem, & ipsae u 1.546 duodecim horae Evange∣lium unum in quatuor partes divisum ostenderunt, x 1.547 & tres menses per quatuor tempora, id est per qua∣tuor y 1.548 Evangelia, à Christo z 1.549 electos XII Apostolos nobis a 1.550 demonstraverunt.

* 1.551* 1.552 Hi sunt Apostoli, quorum sermonibus aedificati re∣cognovimus Dominum nostrum anno b 1.553 sextodecimo im∣perii Tiberii Caesaris passum, cum esset ipse annorum d 1.554 XXXI. Ad e 1.555 XVI ergo 〈◊〉〈◊〉 annum & XXXI, adjiciamus XVIII in nomine ipsius Jesu, & fit numerus 〈◊〉〈◊〉 n 1.556 qui∣bus desunt trecenti ut impleatur annus secundum h 1.557 cur∣sum

Page 70

Solis. CCC autem apud Graecos i 1.558 per unam literam notantur quae dicitur k 1.559 Tau, & manifeste demonstrat omnibus l 1.560 Tau crucis signum. m 1.561 Ecce iterum jam vere credamus quod V Kl. April. secundum carnem natus sit Christus: in quo die probavimus solem factum.

Debemus ostendere n 1.562 & id ipsum non fuisse o 1.563 va∣cuum, sed p 1.564 in salutem nostram fuisse praeostensum. In die enim quarto quando factus est Sol, ipso die & Luna facta est XV, q 1.565 altero autem die fuit XVI, tertio vero XVII: & sic plasmatus est Adam de terra, qui per suam inobedientiam non tantum sibi sed & nobis arcessie∣rat mortem: r 1.566 quam mortem Dominus noster Jesus conculcans, passus est luna XV; & requievit in corde terrae XVI; tertio autem die, luna XVII inventa, s 1.567 re∣versus est ab inferis, de terrae fundamentis; & sic ipsi Adae & omnibus credentibus in se restituit vitam aeter∣nam. Quomodo t 1.568 ergo per cursum solis u 1.569 signum Tau & tempus Passionis demonstratum est: sic & per cursum lunae tertius dies resurrectionis ejus evidenter ostensus est. A die enim x 1.570 primo in quo facta est luna quintade∣cima, exinde per dies y 1.571 XV visa est in coelo; sextodeci∣mo autem die, sicut in anno XVI imperii Tiberii Cae∣saris, velut mortua non z 1.572 est ab hominibus visa; simi∣liter a 1.573 & XVII b 1.574 die non est visa: c 1.575 Duodevigesimo au∣tem, in d 1.576 similitudine & in nomine ipsius Jesu, & ipsa post e 1.577 tertiam diem ad vesperam restituta resurrexit, & nostram omnium resurrectionem futuram ad vesperam, id est f 1.578 in novissima seculi hora g 1.579 demonstravit.

* 1.580* 1.581* 1.582* 1.583* 1.584 Ecce igitur h 1.585 quanta nobis dies nativitatis Domini ostendit? Qui i 1.586 nativitatis dies ab Exodo repertus est k 1.587 (ut diximus) post annos I. DXLVIII. Quos annos l 1.588 ab Exodo sic vere à nobis collectos m 1.589 ostendimus, cum & ipsorum annorum rationem non esse vacuam demon∣stramus. n 1.590 Dominus enim sanctus & divinus ut osten∣deret nobis quoniam futurorum est praescius, & in ipsis annis manifestavit tempus in quo 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ejus aquam quae abluit peccata, XV anno imperii 〈◊〉〈◊〉 Caesaris, sanctificari. Et ideo quomodo Abraham quando expugnare voluit p 1.591 eos qui Loth filium 〈◊〉〈◊〉 ejus captivum q 1.592 duxerunt, r 1.593 numerabat 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 primum XVIII in nomine Jesu; & alios propter centena∣riam generationem, in sacramento trium dierum tripli∣cans, numeravit CCC, & fecit u 1.594 〈◊〉〈◊〉 Tau signum crucis: 〈◊〉〈◊〉 & nos x 1.595 del. DXLVIII annis, quindecies centenos deduca∣mus, & remanent XLVIII: ex quibus in nomine Jesu 〈◊〉〈◊〉 sub∣latis XVIII, inventi sunt anni XXX: quibus suppletis, Dominus Jesus à nativitatte sua baptizatus est à Johan∣ne anno quintodecimo imperii Tiberii Caesaris: cujus an∣no sextodecimo passus est & resurrexit. Adjiciamus ergo iterum ad summam annos XXXl, & fiunt in se omnes ab Exodo usque ad Passionem anni. l. 〈◊〉〈◊〉 A quo tempore, id est à Passione, usque ad annum quin∣tum a 1.596 Gordiani, b 1.597 Arriano & Papo Consulibus ¶ 1.598, sup∣pleti sunt anni c 1.599 CCXV ¶ 1.600. Ab Exodo autem omnes anni d 1.601 I. DCCXCIIII.

i 1.602 Hos autem annos omnes ab Exodo, id est à primo pi∣nacis versu, e 1.603 super septem sedecennitates 〈◊〉〈◊〉 usque nu∣merando, omnes annos supradictos consummemus, & tunc * 1.604 ad tertium versum primae sedecennitatis g 1.605 perve∣nientes, inveniemus secundum Judaeos Pascha h 1.606 XII Kal. Apr. feria tertia. Secundum nos autem, 〈◊〉〈◊〉 versu primae sedecennitatis, VII Kal. Apr. occurrit Dominicus. ipso itaque ordine in priora ambulantes usque in fi∣nem seculi, Judaeorum & Christianorum dies Paschae k 1.607 invenire volentes non erravimus. l 1.608 Ac propterea Deo Patri omnipotenti, qui nos ad gratiam tantam vocavit, & divina sacramenta manifestavit, per 〈◊〉〈◊〉 Christum filium ejus, Dominum m 1.609 & Salvatorem nostrum semper sine cessatione gratias agamus.

FINIS.

W. Chronologiae Synopsis.
Anni ab Exodo.Reges.Restauratio Templi.
In Eremo40Saul40 μ 1
Judices450David40 ½Nomen Adaeδ 4
Reges ad Jechoniam505Solomon40 α 1
  Roboam17 μ 40
Ad captam Judaeam995Abia3  
Sedecias11Asa41 46
  Josaphat257 Hebdomades 
Ad conflagrationem Urbis & Templi Captivitas.1006Joram8  
  Ochozias1Cyrus31
  Godolias8Cambises9
Sedecias11Joas40Smerdis0
Nebuchodonosor25Amasias29Darius, (2 & 4)6
Ulemaredan12Ozias52  
〈◊〉〈◊〉4Joathas16Restauratio Templi46
Darius18〈◊〉〈◊〉16Mysterium Possionia3
  Ezechias29  
 70Manasses55 49
Ab Exodo ad Captivitatem995Amon2  
Captivitas70Josias31  
7 Hebdomades49Joachaz0 ¼C. Centenarius, Triplicatus ccc.300 τ Signum 〈◊〉〈◊〉
  Joachim11Reliqui XVIII18 〈◊〉〈◊〉 Nomen 〈◊〉〈◊〉
Ad Templum restauratum1114Jechonias0 ¼Vernae Abrahae318 〈◊〉〈◊〉
62 Hebdomades434    
Ad Christum natum1548 505  
Christi vita31    
Ad Passionem1579    
Ad Gordiani quintum215    
Summa omnium1794    

Page 71

W. Ad Calcem Codicis Rhemensis, habetur haec tabella, sed confusa & depravata: Quam, nequid deesse videatur, hic apponimus.
Kl. Mart. Luna & Feria.Exodus.
LunaIIFeriaIIEmbolismus prid. ld. Apr. fer. fer.II
LunaXIIIferiaIIIComm. Kl. April. fer.VI
LunaXXIIferiaIIIIComm. XII Kl. April. fer.III
lunaVIferiaVIBissext. & Embolismus  VI
lunaXVIIferiaVIIComm. V Kl. April. fer.VI
lunaXXIIXferiaIComm. XIII Kl. April. fer.III
lunaVIIIIferiaIIEmbolismus Non. April. fer.II
lunaXXIferiaIIIIBissext. Comm. VIII Kl. Apr. ∞ DCCXVIII fer.III
lunaIIferiaVEmbolismus prid. ld. Apr. fer.V
lunaXIIIferiaVIComm. Kl. Apr. fer.II
lunaXXVIferiaVIIComm. XII Kl. April. fer.VI
lunaVIferiaVIBissext. & Embol. VIId. April. fer. V. Passio.   
lunaXVIIferiaIIIComm. V Kl. Apr. fer.II
lunaXXVIIIferiaIIIIComm. XVI Kl. April. fer.VI
lunaVIIIIferiaVEmbolismus Non. April. fer.V
lunaXXIferiaVIIBissext. Comm. VIIII K. Apr. fer.II
FeriaIferiaIIIIferiaIIIferiaI
feriaVferiaIIIferiaIIferiaV
feriaIIferiaVIIferiaVIferiaIIII
feriaIferiaIIIIferiaVferiaI
feriaV  feriaIIIferiaV
feriaIIferiaIIIferiaVIferiaIIII
ferieIferiaVIIferiaVferiaI
feriaVferiaIIIIferiaIIferiaVII
feriaIIIIferiaIIIferiaVIferiaI.II
feriaIferiaVIIferiaVferiaI
feriaVferiaVIferiaIIferiaVII
feriaIIIIferiaIIIferiaIferiaIIII
feriaIferiaVIIferiaVferiaI
feriaVferiaVIferiaIIferiaVII
feriaIIIIferiaIIIferiaIferiaIIII
feriaIferiaVIIferiaVferiaIII
feriaVIIferiaVferiaIIferiaVII
feriaIIIIferiaIIIferiaIferiaIIII
feriaIferiaIIferiaVferiaIII
feriaVIIferiaVIferiaIIIIferiaIIII
feriaIIIIferiaIIIferiaIferiaIIII
feriaIferiaIIferiaVferiaIII
feriaVIIferiaVIferiaIIIIferiaVII
feriaVI      
feriaIII  III Non. apr. dom.   
feriaVII  XIIII Kl. apr. dom.   
feriaVI  VI id. apr. dom.   
feriaIII  III kl. apr. dom.   
〈◊〉〈◊〉VII  XIII kl. mai dom.   
feriaVI  Prid. non. apr. dom.   
feriaIII  VI kl. apr. dom.   
feriaVII  XVII kl. mai dom.   
feriaVI  Prid. kl. apr. dom.   
feriaIII  Vl kl. apr. dom.   
    prid. id. apr. dom.   
  XVI Kl. Mars Domini. VI kl. apr. dom.   
  III Non. Apr. dom. XVI kl. mai dom.   
  VII kl. apr. dom. VI id. apr. dom.   
  XIIX kl. mai. dom. VIIII kl. apr. dom.   
  III kl. apr. dom. Prid. id. apr. dom.   
  XI kl. apr. dom. Prid. non. apr. dom.   
  III id. apr. dom. XIII kl. apr. dom.   
  XVII kl mai dom. V id. apr. dom.   
  XVII id. apr. dom. Prid. kl. apr. dom.   
  III ld. Apr. Domini. XII kl. mai. dom.   

Page 72

X kl. apr. dom.Non. apr. dom.Prid. id. apr. dom.
V kl. apr. dom.XIIII kl. mai dom.Prid. non. apr. dom.
XVIkl. mai dom.III non apr. dom.XIII kl. apr. dom.
kl. dom.VII id. apr. dom.V id. apr. dom.
VIIII kl. apr. dom.XVII kl. mai dom.Prid. kl. apr. dom.
Id apr. dom.III kl. apr. dom.XII kl. apr. dom.
V kl. apr. dom.XI kl. apr. dom.Non. apr. dom.
XV kl. mai dom.III id. apr. dom.V. kl. apr. dom.
V id. apr. dom.VII kl. apr. dom.XVI kl. apr. dom.
VIII kl. apr. dom.XVII kl. apr. dom.Kl. ap. dom.
Id. apr. dom.VII id. apr. dom.VIIII kl. apr. dom.
Non. apr. dom.X kl. apr. dom.Id. apr. dom.
XII kl. apr. dom.III id. apr. dom.V kl. apr. dom.
IIII id. apr. dom.III non. apr. dom.XV kl. mai dom.
Kl. apr. dom.XIIII kl. apr. dom.V id. apr. dom.
XVIII kl. apr. dom.VI id. apr. dom.VIII kl. apr. dom.
VIII id. apr. dom.III kl. apr. dom.Id. apr. dom.
IIII kl. apr. dom.XIII kal. mai dom.Non. ap. dom.
IIII id. apr. dom.Prid. non. apr. dom.XII kl. apr. dom.
IIII non apr. dom.VI kl. apr. dom.IIII id. apr. dom.
VIII kl. apr. dom.XVIII kl. apr. dom.Kl. apr. dom.
VII id. apr. dom.Prid. kl. apr. dom.XVIII kl. apr. dom.
IIII kl. apr. dom.X kl. apr. dom.VIII id. adr. dom.
Prid. id. apr. dom.IIII id. apr. dom.IIII kl. apr. dom.
VI kl. apr. dom.IIII non. apr. dom. 
XVI kl. apr. dom.VIII kl. apr. dom. 
V id. apr. dom.VII id. apr. dom. 
VIIII kl. apr. dom.IIII kl. apr. dom. 

W. Sed non fui sollicitus de his vel ordinandis, vel restituendis: Quoniam quicquid sani hic contineatur, id omne haberi potest in Pinace quem (ad Autoris mentem) anterestitueram & Notis inserueram, quam hanc conspexerim tabellam. Qua nihil aliud continetur, quam consusa 〈…〉〈…〉 pro istiusmodi pinace: neque operae pretium est 〈…〉〈…〉 divinare quo casu in hanc confusionem devenerit. 〈◊〉〈◊〉 per me licer.

W. Postquam hucusque pervenissent operae, locusque superesset vacuus in imo paginae; visum est (ex 〈◊〉〈◊〉) hic inserere Hippolyti Canonem Paschalem; qui huic 〈◊〉〈◊〉 plane similis est. Nam & ille Cyclum suum per Heccaedecaeteridas seu Sedecennitates distribuit, (sive geminas 〈◊〉〈◊〉) ut Cyprianus noster. Atque (ut hic) post Sedecennitates septem, seu Annos CXII; 〈◊〉〈◊〉 dxet Pascha 〈◊〉〈◊〉 eundem Mensis diem, eandemque 〈◊〉〈◊〉 Quem 〈…〉〈…〉 Bucherium dispositum) in eam 〈◊〉〈◊〉 hic redigo, qua 〈…〉〈…〉 exposuimus.

Cyclus Hippolyti.
Luna Quartadecima.Feria.
Embolism.IId. April.VIIVIVIIIIIIIIII
 IIIIII Non. Apr.IIIIIIIIIIVIIVIV
Bissex.IIIXII Kl. Apr.IVIIVIVIIIIIIIII
Embolism.IIIIV id. Apr.VIIVIVIIIIIIIIII
 VIIII Kl. Apr.IIIIIIIIIIVIIVIV
 VIXV Kl. Apr.IVIIVIVIIIIIIIII
Emb. Bissex.VIINon. Apr.VIIVIVIIIIIIIIII
 VIIIVIII Kl. Apr.IIIIIIIIIIVIIVIV
Embol.VIIIIIIII Non. Apr.IIIIIIVIIVIVIIII
 XId. Ap.VIIVIVIIIIIIIIII
Bissext.XIXII Kl. Ap.IIIIIIIIIIVIIVIV
Embolism.XIIV id. Ap.IIIIIIVIIVIVIIII
 XIIIIIII Kl. Apr.VIIVIVIIIIIIIIII
 XIIIIXV Kl. Apr.IIIIIIIIIIVIIVIV
Embol. Biss.XVNon. Apr.IIIIIIVIIVIVIIII
 XVIVIII Kl. Apr.VIIVIVIIIIIIIIII
SedecennitasIIIIIIIIIIVVIVII
〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 proxime se∣quens 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 sed 〈◊〉〈◊〉 Lunam est (Hippoly∣ti) Pascha 〈◊〉〈◊〉

Caput hujus Canonis, seu primus annus primae sedecennitatis, ponitur, Annus primus Imperatoris Alexandri, qui est Annus Domini vulgaris 222. Adeo{que} annus vulgaris 243, (qui est Gordiani quintus exiens, & sextus iniens, ) est hujus Canonis annus 22, hoc est secundae sedecennitatis annus sextus. Idemque erat, in Canone Cy∣prianl, versus tertius, adeoque annus secundus, primae sedecennitatis. Quamquam 〈◊〉〈◊〉 eadem plane forma sit utriusque Canonis, non tamen ab eodem capite inci∣piunt: sed Primus Annus Canonis Cypriani, est Vicesimus primus in Canone Hip∣polyti.

Item, dies primus mensis primi, in 〈◊〉〈◊〉 Cypriani censetur Martii dies quar∣tus (seu 4 Non. Martii, ) ut possit 14 Luna incidere in Martii diem 17 (seu 16 Kl. Apr.) sed in Canone Hippolyti primus ille dies censetur Martli quintus (seu 3 Non. Martii, ) adeoque quartadecima Luna non ante Martii diem 〈◊〉〈◊〉 (seu 15 Kl. Apr. )

Sed & pro Christianorum Paschate ponit Hippolytus diem Dominicum qui pro∣xime sequitur (non decimam quartam, sed) Quintamdecimam Lunam ut, si 15 Luna sit dies Dominicus, non eo die celebrandum sit Pascha (quod, credo, vult Cyprianus, utut id totidem verbis non 〈◊〉〈◊〉 ) sed Dominico sequente pleni∣lunium (seu Lunam 15) non in ipso plenilunio. Et quidem fieri potest ut Cy∣prianus etiam (sicut Hippolytus) non ipso Plenilunio (cum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉) Pascha celebrandum vellet, sed Dominico sequente: quod & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Tabellae Codicis R.

Denique, in aetate Lunae discrepant: Quippe, pro Anno vulgari 243, qui est 〈◊〉〈◊〉 Canone Cypriani annus secundus, & in Canone Hippolyti 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ponitur Luna quartadecima, secundum Cyprianum, XII Kl Apr 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 secundum Hippolytum, XV Kl Apr. seria 7. adeoque 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Ap. feria prima, hoc est Mar. 19. die Dominico, & Hippolyti Pascha (〈◊〉〈◊〉 non eo, sed sequente) die 26 Martii, seu 7 Kl Apr. Quo 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 brandum item esset secundum Cyprianum ut qui est 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Kl. Apr. feria 3. Eundemque diem (pro Paschate istius anni) designant 〈◊〉〈◊〉 Paschales Dionysii (quibus jam utimur, in 〈◊〉〈◊〉 Juliano) ad 〈◊〉〈◊〉 Synodi Nicenae.

Erant autem (praeterhos Hippolyti & Cyptiani) alii item 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 formam (nempe per Sedecennia, aut duplicatam Octaeterida, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 an∣nos 112, aut etiam 56. recurrentes; ) ut ex Cypriano nostro 〈◊〉〈◊〉 qui 〈◊〉〈◊〉 modi unum aut alium rejicit, ) & Bucherii Notis ad Canonem 〈◊〉〈◊〉

FINIS.

Notes

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.