Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.

About this Item

Title
Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.
Author
Cyprian, Saint, Bishop of Carthage.
Publication
Oxonii :: E Theatro Sheldoniano,
1682.
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Theology -- Early works to 1800.
Theology -- History -- Early church, ca. 30-600.
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A35526.0001.001
Cite this Item
"Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A35526.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 14, 2024.

Pages

Page 240

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page [unnumbered]

〈1 page duplicate〉〈1 page duplicate〉

Page 2

DE SPECTACULIS Epistola Ignoti AUCTORIS.

Plebi in Evangelio stanti ¶ 1.1 S.

UT me satis contristat, & animum me∣um graviter affligit, cum nulla mihi scribendi ad vos porrigitur occasio (de∣trimentum est enim meum vobiscum non colloqui) ita nihil mihi tantam laetitiam, hilaritatemque restituit, quam cum adest rur∣sus occasio. Vobiscum me esse arbitror, cum vobis per literas loquor. Quanquam igitur ita se haec habere quae dico, certos vos esse sciam, nec quidquam de verborum meorum veritate dubitare: tamen etiam argumentum, sinceri∣tatem rei asserit; nam cum nulla prorsus prae∣teritur occasio, probatur affectio. Quamvis er∣go certus sim, vos non minus esse in vitae actu graves, quam in sacramento fideles; tamen, quouiam non desunt vitiorum assertores blandi & indulgentes patroni, qui praestant vitiis au∣ctoritatem, & quod est deterius, censuram scrip∣turarum coelestium in advocationem criminum convertunt; quasi sicut innocens spectaculo∣rum ad remissionem animi appetatur voluptas, (nam & eousque enervatus est ecclesiasticae dis∣ciplinae vigor, & ita omni languore vitiorum praecipitatur in pejus, ut jam non vitiis excusa∣tio, sed auctoritas detur) placuit paucis vos non nunc instruere, sed instructos admonere; ne quia male 〈◊〉〈◊〉 vincta vulnera, sanitatis obductae per∣rumpant cicatricem. Nullum enim malum difficilius extinguitur, quam quod faciles redi∣tus habet; dum & multitudinis consensu asseri∣tur, & excusatione blanditur.

Non pudet, non pudet inquam fideles homi∣nes, & Christiani sibi nominis auctoritatem vin∣dicantes, superstitiones vanas gentilium cum spe∣ctaculis mixtas, de scripturis coelestibus vindica∣re, & auctoritatem idololatriae conferre? nam quando id, quod in honore alicujus idoli ab eth∣nicis agitur, à fidelibus Christianis spectaculo frequentatur; & idololatria gentilis asseritur, & in contumeliam Dei religio vera & divina cal∣catur. Pudor me tenet praescriptiones eorum in hac causa ¶ 1.2 & patrocinia referre. Ubi, inquiunt, scripta sunt ista ¶ 1.3? 〈◊〉〈◊〉 prohibita? 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 riga est Israel Helias, a 1.4 & ante 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 saltavit b 1.5. Nabla, aera, tympana ¶ 1.6 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 choros legimus c 1.7. Apostolus quaque 〈◊〉〈◊〉 caestus & colluctationis nostrae 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 nequitiae proponit certamen d 1.8. 〈◊〉〈◊〉 de 〈◊〉〈◊〉 sumit exempla, coronae quoque collocat 〈◊〉〈◊〉 Cur ergo homini Christiano 〈◊〉〈◊〉 non 〈◊〉〈◊〉 spectare, quod licuit divinis 〈◊〉〈◊〉 scribere Hoc in loco dixerim longe 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 las literas nosse, quam sic literas 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 enim & exempla, quae ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 gelicae virtutis posita sunt, ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 nia transferuntur: quoniam non ut 〈◊〉〈◊〉 tur ista scripta sunt, sed ut 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 tia major excitaretur in rebus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 tanta est apud ethnicos in rebus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Argumentum est ergo 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 non permissio, sive 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 erroris; ut per hanc animus plus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Evangelicam virtutem propter 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 cum per omnium laborum & dolorum 〈◊〉〈◊〉 tatem, concedatur pervenire ad tetrena 〈◊〉〈◊〉 pendia. Nam quod Helias 〈◊〉〈◊〉 est 〈◊〉〈◊〉 non patrocinatur spectandis spectandis in 〈◊〉〈◊〉 lo enim is circo cucurrit. Et quod David 〈◊〉〈◊〉 conspectu Dei choros egit, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 in the atro sedentes Christianos fideles. 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 obscoenis motibus membra 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 vit graecae libidinis fabulam. Nabla, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & citharae Deum cecinerunt, non idolum.

Non igitur praescribetur, ut 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ta: diabolo artifice ex 〈◊〉〈◊〉 in 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 sunt. Praescribat igitur 〈◊〉〈◊〉 pudor, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 possunt sanctae 〈◊〉〈◊〉 Quaedam emm 〈◊〉〈◊〉 magis providet in praecipiendo: 〈◊〉〈◊〉 passa plus interdixit, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 haec usque descenderet, pessime de 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 nam & plerumque in 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 dam utilius tacentur ¶ 1.9: admonent 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 terdicuntur: ita etiam tacentur, dum in 〈◊〉〈◊〉 scripta sunt; & praeceptorum loco 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉

Page 3

〈◊〉〈◊〉 & ratio loquitur, quae scriptura conticuit. 〈◊〉〈◊〉 tantum unusquisque deliberet, & cum per∣sona professionis suae loquatur, nihil unquam 〈◊〉〈◊〉 eorum geret; plus enim ponderis habebit 〈◊〉〈◊〉 quae nulli se alteri debebit nisi 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 scriptura interdixit? Prohibuit enim 〈◊〉〈◊〉 quod prohibet geri. Omnia inquam 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 genera damnavit, quando idolo∣datriam sustulit, ludorum omnium matrem, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 vanitatis & levitatis monstra ¶ 1.10 venerunt. 〈◊〉〈◊〉 enim spectaculum fine idolo ¶ 1.11? quis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 sacrificio? quod certamen non conse∣cratum mortuo? Quid inter haec Christianus 〈◊〉〈◊〉 ¶ 1.12 facit; si idololatriam fugit, quid 〈◊〉〈◊〉 Qui jam sanctus sit, de rebus criminosis 〈◊〉〈◊〉 capit? Quid contra Deum 〈◊〉〈◊〉 probat, quas amat dum spectat? Ceterum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 inventa daemoniorum esse, non Dei.

Impudenter in Ecclesia daemonia exorcizat, 〈◊〉〈◊〉 voluptates in spectaculis laudat: & cum 〈◊〉〈◊〉 illi renuntians, recisa sit res omnis in 〈◊〉〈◊〉; dum post Christum ad diaboli 〈◊〉〈◊〉 vadit, Christo tanquam diabolo renuntiat. 〈◊〉〈◊〉 ut jam dixi, ludorum omnium 〈◊〉〈◊〉 est; quae ut ad se Christiani fideles veniant, 〈◊〉〈◊〉 illis per oculorum & aurium volup∣tarem. Romulus Conso quasi consilii Deo ob 〈◊〉〈◊〉 Sabinas Circenses primus 〈◊〉〈◊〉 Ceterum reliqui, dum urbem fames occu∣passet, ad advocationem populi acquisiti sunt 〈◊〉〈◊〉 & Cereri & Libero dicati 〈◊〉〈◊〉 reliquisque idolis, & mortuis. Graeca 〈◊〉〈◊〉 vel in cantibus, vel in fidibus, vel 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 vel in viribus praesides suos habent 〈◊〉〈◊〉 daemonia; & quicquid est aliud, quod 〈◊〉〈◊〉 aut oculos movet, aut delmit 〈◊〉〈◊〉 si cum origine sua, & institutione 〈◊〉〈◊〉 causam praefert idolum, aut daemonium, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Ita diabolus artifex quia 〈◊〉〈◊〉 per se nudam sciebat horreri, 〈◊〉〈◊〉 miscuit, ut per voluptatem posset amari.

Plura prosequi quid est necesse? vel 〈◊〉〈◊〉 in ludis genera monstrosa describere? 〈◊〉〈◊〉 quae nonnunquam & homo sit hostia ¶ 1.13, 〈◊〉〈◊〉 sacerdotis; dum cruor etiam de jugulo 〈◊〉〈◊〉 acceptus patera, dum adhuc fervet, & 〈◊〉〈◊〉 fitienti idolo in faciem jactatus crudeliter 〈◊〉〈◊〉 & inter voluptates spectantium 〈◊〉〈◊〉 mors erogatur, ut per cruentum 〈◊〉〈◊〉 saevire discatur: quasi parum sit 〈◊〉〈◊〉 privata sua rabies, nisi illam & publice 〈◊〉〈◊〉 Ad poenam hominis fera rabida 〈◊〉〈◊〉 in deliciis, ut sub spectantium oculis cru∣delius insaniat: erudit artifex belluam; quae clementior fortasse fuisset si non illam magi∣ster crudelius saevire docuisset. Ergo ut tace∣am quicquid latius idololatria probat; quam vana sunt ipsa certamina? lites in coloribus ¶ 1.14, contentiones in curribus, gaudere quod equus velocior fuerit, moerere quod pigrior, annos pecoris computare, consules nosse, aetates dis∣cere, prosapiam designare, avos ipsos atavos∣que commemorare: quam hoc totum otiosum negotium? imo quam turpiter non otiosum?

Hunc inquam, memoriter totam equini ge∣neris sobolem computantem, & fine offensa hunc locum magna velocitate referentem? partes Christiani si perroges, nescit; aut infe∣licior, si scit: quem si rursum perrogem, quo ad illud spectaculum itinere pervenerit; confite∣bitur per lupanarium, per prostitutarum nu∣da corpora, per publicam libidinem, per de∣decus publicum, per vulgarem lasciviam, per communem omnium contumeliam. 〈◊〉〈◊〉 ut non objiciam quod fortasse commisit, vidit ta∣men quod committendum non fuit, & oculos ad idololatriae spectaculum per libidinem dux∣it: ausus secum Spiritum sanctum in 〈◊〉〈◊〉 ducere si potuisset; qui festinans ad spe∣ctaculum, dimissus, & adhuc gerens secum, ut assolet, Eucharistiam ¶ 1.15 inter corpora obscoena meretricum tulit; plus damnationis meritus de spectaculi voluptate.

Sed ut ad scenae jam sales inverecundos tran∣situm faciam, pudet referre quae dicuntur, pu∣det etiam accusare quae fiunt: Agentium stro∣phas, adulterorum fallacias, mulierum impu∣dicitias, scurriles jocos, parasitos sordidos; ip∣sos quoque patres-familias togatos ¶ 1.16, modo stu∣pidos, modo obscoenos, in omnibu stolidos, certis nominibus inverecundos. Et cum nul∣li hominum aut generi, aut professioni ab im∣probis isto sermone parcatur; ab omnibus ta∣men ad spectaculum convenitur. Commune de∣decus delectat, videlicet, vel recognoscere otia vel discere: concurritur in illud pudoris pub∣lici lupanarium ¶ 1.17, ad obscoenitatis 〈◊〉〈◊〉 ne quid secreto minus agatur, quam quod in 〈◊〉〈◊〉 discitur; & inter ipsas lege docetur, quic∣quid legibus interdicitur. Quid inter haec Chri∣stianus fidelis facit; cui vitia non licet nec co∣gitare, quid oblectatur simulacris 〈◊〉〈◊〉 ut in ipsis deposita verecundia audacior fiat ad cri∣mina? Discit facere dum consuescit videre ¶ 1.18. Illas tamen, quas infelicitas sua in servitutem prostituit, libidinis publicae occultat locus; &

Page 4

dedecus suum de latebris consolantur, erubes∣cunt videri etiam quae pudorem vendiderunt. At istud publicum monstrum omnibus videnti∣bus geritur, & prostitutarum transitur obscoe∣nitas: quaesitum est quo modo adulterium ex oculis admitteretur.

Huic dedecori condignum dedecus superdu∣citur, homo fractus omnibus membris ¶ 1.19, & vir ul∣tra muliebrem mollitiem dissolutus, cui ars sit verba manibus expedire ¶ 1.20; & propter unum nescio quem, nec virum, nec seminam, commovetur civitas tota, ut desaltentur fabulosae antiquita∣tum libidines. Ita amatur quicquid non licet, ut quae etiam aetas absconderat, sub oculorum memoriam reducantur; non est libidini satis, malis suis uti praesentibus, nisi suum de specta∣culo faciat, in quo etiam superior aetas erraverat. Non licet inquam adesse Christianis fidelibus, non licet omnino; nec illis, quos ad oblecta∣menta aurium, ad omnes ubique Graecia instru∣ctos suis vanis artibus mittit. Clangores tuba bel∣licos alter imitatur raucos; alter lugubres sonos spiritu tibiam inflante moderatur; alter cum choris, & cum hominis canora voce, conten∣dens spiritu suo, quem de visceribus suis superi∣oribus nitens hauserat, tibiarum foramina 〈◊〉〈◊〉 nunc effuso, & nunc intus recluso ac represso; nunc certis foraminibus emisso, atque in aerem profuso, item in articulos sonum fran∣gens, loqui digitis elaborat; ingratus artifici qui linguam dedit. Quid loquar comicas & in∣utiles curas? quid illas magnas Tragicae vocis insanias? quid nervos cum clamore missos?

Haec etiamsi non essent simulacris dicata, ob∣eunda tamen & spectanda non essent Christia∣nis fidelibus; quae etsi non haberent crimen, ha∣bent in se & maximam & parum congruentem fidelibus vanitatem: nam illa altera dementia est manifesta, otiosis hominibus negotiatio sua ut vapulet; & prima victoria est ultra modum humani ventris esurire potuisse, super titulo co∣ronae edacis flagitiosae nundinae; ictibus infelix facies locatur, ut infelicior venter saginetur. Quam foeda praeterea ista luctamina? Vir infra virum jacens, & amplexus inhonestis nexibus im∣plicatur. In tali certamine stare (videris quis vincat) pudor victus est. Ecce tibi alter nudus salit, alter orbem aeneum contentis in aerem viribus jactat; haec gloria est dementiae: deni∣que remove spectatorem, reddideris vanitatem. Fugienda sunt ista Christianis fidelibus, ut jam frequenter diximus, tam vana, tam perniciosa, tam sacrilega spectacula: & oculi nostri sunt, & aures custodiendae. Cito in hoc assuescimus, quod 〈◊〉〈◊〉 scelere. Nam cum mens ho∣minis ad vitia ipsa ducatur; sibi quid faciet, si habuerit exempla naturae corporis lubricae, quae sponte corruit; quid faciet, si fuerit impulsa? Avocandus est animus ab istis.

Habet Christianus spectacula meliora, si ve∣lit; habet veras & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 recollegerit: & ut omittam 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 contemplari potest, habet 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 quam videat 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 aspiciat, rursus occasum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 noctesque revocantem 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 cursus incrementis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 signantem; astrorum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 de summa 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 per vices membra divisa, & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 noctibus per horarum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 molem libratam cum 〈◊〉〈◊〉, & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 cum suis fontibus; 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 cum 〈◊〉〈◊〉 fluctibus atque littoribus: Interim 〈◊〉〈◊〉 pariter summa conspiratione 〈◊〉〈◊〉 con∣cordiae, extensum aerem medium; 〈◊〉〈◊〉 sue cuncta vegetantem; nunc 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 nubibus profundentem, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 raritate revocantem; & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 incolas proprios, in aere avem, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, & in terra hominem. 〈◊〉〈◊〉 inquam, & 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 divina, sint christianis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉. Quod theatrum humanis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 istis operibus poterit 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 lapidum molibus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉; & auro licet tecta 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 astrorum fulgore vincentur 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 opera mirabutur, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Dei.

* 1.21* 1.22 Dejicit se de culmine 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 admirari aliquid post Deum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ris, inquam, sacris incumbat 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ibi inveniet condigna fidei 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 bit instituentem Deum mundum 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 ceteris animalibus hominis 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 fabricam melioremque 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 mundum in delictis suis: justa 〈◊〉〈◊〉 b 1.23〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 rum praemia, impiorumque 〈◊〉〈◊〉; 〈◊〉〈◊〉 populo siccata c 1.24; & de petra 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 porrecta d 1.25: spectabit de coelo 〈◊〉〈◊〉 messes, non ex arcis e 1.26: inspiciet 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 siccos refraenatis aquarum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 f 1.27: videbit in quibusdam 〈◊〉〈◊〉 cum 〈◊〉〈◊〉 luctantem g 1.28; religione 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, & 〈◊〉〈◊〉 conversas h 1.29: 〈◊〉〈◊〉 & 〈◊〉〈◊〉 ab ipsa morte revocatas i 1.30:〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 de sepulcris admirabiles 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 matorum jam vitas corporum 〈◊〉〈◊〉: & 〈◊〉〈◊〉 his omnibus jam majus videbit 〈◊〉〈◊〉, 〈◊〉〈◊〉 illum qui totum 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, sub pedibus Christi jacentem. Quam 〈◊〉〈◊〉 spectaculum fratres? quam 〈◊〉〈◊〉? quam necessarium? 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, & oculos aperire ad 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉. 〈◊〉〈◊〉 spectaculum quod videtur 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 amissis; hoc est spectaculum, quod non 〈◊〉〈◊〉 Praetor, aut Consul, sed qui est 〈◊〉〈◊〉, & ante 〈◊〉〈◊〉, & super omnia, imo ex quo omnia, 〈◊〉〈◊〉 Domini nostri Jesu Christi, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & honor ¶ 1.31 〈◊〉〈◊〉 seculorum,

Amen.

Notes

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.