Sancti Cæcilii Cypriani Opera recognita & illustrata per Joannem Oxoniensem episcopum ; accedunt Annales Cyprianici, sive, Tredecim annorum ; quibus S. Cyprianus inter Christianos versatus est, brevis historia chronologice delineata per Joannem Cestriensem.

EPISTOLA. XXXIV. Cyprianus Presbyteris & Diaconibus fra∣tribus, Salutem.

INTEGRE & cum disciplina fecistis, fratres carissimi, quod * 1.1* 1.2a 1.3 consilio Collegarum meorum qui praesentes erant, Gaio b 1.4 Didden∣si ¶ 1.5 Presbytero, & Diacono ejus censuistis non communicandum: qui communicando cum Lapsis, & offerendo oblationes eorum ¶ 1.6, in pravis erroribus suis frequenter deprehensi, & semel, atque iterum, secundum quod mihi scripsistis, à Collegis meis moniti ne hoc face∣rent, in praesumtione & audacia sua pertinaciter perstiterunt, deci∣pientes quosdam sratres ex plebe nostra; quibus nos omni c 1.7 humi∣litate consultum cupimus, & quorum saluti non d 1.8 adulatione com∣posita, sed sincera fide, prospicimus; ut vera poenitentia, & gemitu & dolore pleno e 1.9 Dominum deprecentur, quia scriptum est; Me∣mento * 1.10 unde cecideris, & age poenitentiam. Et iterum loquitur scriptura divina: sic dicit Dominus: Cum conversus gemueris, tunc * 1.11 salvaberis, & scies ubi fueris. Ingemiscere autem & agere poenitenti∣am quomodo possunt; quorum gemitibus & lacrymis intercedunt ¶ 1.12 quidam de Presbyteris, ut communicandum cum illis temere existi∣ment? nescientes f 1.13 quia scriptum est; Qui vos g 1.14 felices dicunt, in * 1.15

errorem vos mittunt, & semitam pedum vestrorum turbant. Meri∣to salubria nostra & vera consilia nihil promovent, dum blanditiis & palpationibus perniciofis a 1.16 veritas impeditur; & patitur lapso∣rum saucia & aegra mens, quod corporalliter quoque aegri & infirmi saepe patiuntur: ut dum salubres cibos & utiles potus, quasi ama∣ros & abhorrentes respuunt, & illa quae oblectare & ad praesens sua∣via videntur esse, appetunt; perniciem sibi, & mortem per inaudien∣tiam & intemperantiam provocent: nec proficiat ad salutem arti∣ficis medela vera b 1.17 dum blandiment is decipit dulcis illecebra. Vos itaque secundum literas meas fideliter & salubriter consulentes, à consiliis melioribus ne recedatis. Legite vero has easdem literas & Collegis meis, si qui aut praesentes fuerint, aut supervenerint, ut una∣nimes & concordes, ad fovenda & sananda lapsorum vulnera con∣silium salubre teneamus, tractaturi plenissime de omnibus, cum con∣venire in unum per Domini misericordiam coeperimus. Interea si quis immoderatus, & praeceps, five de nostris Presbyteris vel Dia∣conibus, five de peregrinis ausus fuerit ante sententiam nostram communicare cum lapsis, à communicatione nostra arceatur; apud omnes nos causam dicturus temeritatis suae, quando in unum per∣mittente Domino, convenerimus.

Desiderastis quoque ut de Philumeno, & Fortunato Hypodiaconis, * 1.18 & Favorino Acolutho, qui medio tempore recesserunt, & nunc ve∣nerunt, quid mihi videatur rescribam. Cui rei non c 1.19 potui me so∣lum judicem dare ¶ 1.20, cum multi adhuc ¶ 1.21 de Clero absentes sint, nec locum suum vel d 1.22 sero repetendum putaverunt, & haec singulorum tractanda sit, & limanda plenius ratio, non tantum cum Collegis me∣is, sed & cum plebe ipsa universa ¶ 1.23: expensa enim moderatione li∣branda & pronuncianda res est, quae in posterum circa ministros Ec∣clesiae constituat exemplum. Interim se à divisione mensurna tan∣tum contineant ¶ 1.24, non quasi à Ministerio Ecclesiastico privati esse videantur, sed ut integris omnibus ad nostram praesentiam e 1.25 differan∣tur. Opto vos, fratres carissimi, semper bene valere. Fraternita∣tem universam salutate, & valete.

Notes

• * 1.1

  Scipta in 〈◊〉〈◊〉.
• * 1.2

  Ad Pamelii numeros 〈◊〉〈◊〉. XXVIII. In Erasmi Edit. Erasmi. In Ma∣nut. l. 5. Ep. 3. Presbyter qui cum, Lapsis com∣municat, communione arcendus.
• a 1.3

  Ex consilio, Bod. 1.
• b 1.4

  Didensi, Bod. 1.
• ¶ 1.5

  Pamelius ait, Si quid in reincerta 〈◊〉〈◊〉 licet, sit mihi verisimile Diddam pagum quempiam fuisse 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 & Gaium bunc fuisse illius loci 〈◊〉〈◊〉, id est, quem nunc vocamus Pastorem sive Curatum, 〈◊〉〈◊〉 quia Diaconiillius mentionem facit. Porro locum 〈◊〉〈◊〉 obscurum fuisse hinc licet conjicere, quia non 〈◊〉〈◊〉 de eo occurrit mentio.
• ¶ 1.6

  Rigaltius ait, Etenim Presbyteri & Diaconi, intermpestive ac pramature cum Lapsis communicando oblationes eorum, hoc est orationes & eleemosynas, poenitentiam nondum probe consignatam, crudas adhuc opera∣tiones, ac per hoc divinae majestati minime gratas, allegassent. Nimirum poenitentes & Presbyteris & Diaconis & omnibus fratribus legationes deprecationum suarum injungebant, ut ait Tertullian. lib. de paenit. Videantur quae dicta in notis ad Epist. 5. De oblatione vero pro mortuis quae haben∣tur in notis ad Ep. 2. Porro observari potest quod in Epist. 16. ubi passim in Exemplaribus legitur, Offertur nomen eorum. Latinus Latinius, legendum suadet, & co∣dicis cujusdam vaticani fidem appel at, offertur nomine corum, quae quidem lectio videtur magis apposita.
• c 1.7

  Utilitate consultum, Bod. 1.
• d 1.8

  Adulatio∣ne corrupta, Bod. 1.
• e 1.9

  Domini, Bod. 1.
• * 1.10

  Apoc. 2.5.
• * 1.11

  〈◊〉〈◊〉 30.15.
• ¶ 1.12

  Obicem illis ponunt. Impedi∣unt. Quomodo Tribuni intercesserunt; hoc est rem, pro magistratus potestate, impediverunt.
• f 1.13

  Scriptum esse, Bod. 1.
• g 1.14

  Beatos esse, Bod. 1.
• * 1.15

  〈◊〉〈◊〉. 3.12.
• a 1.16

  Saturatis, veritas, Bod. 1.
• b 1.17

  Blandientis, Rigalt ex conject.
• * 1.18

  Quaeritur qua poena a∣nimadverti in illos debe∣ret, qui cu∣ram sibi in Ecclesia com∣missam, dere∣liquerunt.
• c 1.19

  Puto, me debere senten∣tiam dare, Bod. 1.
• ¶ 1.20

  Rigaltius ait, Sic supra: solus rescribere nihil potui.
• ¶ 1.21

  Quaestio haec non tantum ad Philu∣menum, Fortunatum, & Favorinum, spectat; sed pluri∣mos alios qui forte graviore poena digni, siquidem nec locum suum vel sero repetendum putaverunt.
• d 1.22

  Sorte repetendum, Bod. 1.
• ¶ 1.23

  Invita aut inscia ple∣be, nihil in Ecclesia geri saepius monitum.
• ¶ 1.24

  Ri∣galtius ait, Sic edidit Pamelius, cum 〈◊〉〈◊〉 legeretur in li∣bris quidem impressis, à divisione mensurantium: in manuscrip∣tis autem quibusdam, à ditione; in aliis, aditione. At in nonnullis ex utraque conflata est tertia, quam esse arbitror veram, Interim se à dictione mensurnantium contineant. Hoc est, non dicant se mensurnantes, non dicant in numero men∣surnantium, nihil capiant ex divisionibus mensurnis, quarum fiet mentio Epist. XXXIX. Sane Pamelii conjectura co minus ferenda est, quod apertistime repugnat auctoris menti. Nam hoc in primis cavet Cyprianus, ne quid absente 〈…〉〈…〉 causa Philumeni, Fortunati, & Favorini sed integris 〈◊〉〈◊〉 bus ad suum reditum differantur: Pamelius 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 à divisione mensurnatantum abstineant. 〈◊〉〈◊〉 ab Ecclesia sic abstinet, ut nec mensurnantes 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉. 〈◊〉〈◊〉 appellationis aqua ac sportulantium rara sunt in 〈◊〉〈◊〉 vestigia. Conjecturae Rigaltii refragatur non modo 〈◊〉〈◊〉 39. Sed & optimus codex Bodleianus primus. 〈◊〉〈◊〉 habet, à divisione mensurna. Porro nec locumbi∣bet Latinii conjectura, qui legendum fundet 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉. scil. à consuetudine ceterorum Presbyterorum. Tertulliani aevo, Modicam unusquisque 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 die, apponebat. Quam sic collatam, depositum 〈◊〉〈◊〉 appellat, Apologet. c. 39. Videntur isti fugitivi 〈◊〉〈◊〉 Ecclesiasticae subjecti, quae dicitur suspensio a 〈◊〉〈◊〉. Sed causa haec cautius videbatur pertractanda, 〈◊〉〈◊〉 Cyprianus ob secessum suum, simili invidia 〈◊〉〈◊〉.
• e 1.25

  Et cognitio haec differatur, Bod. 1.