To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.
* 1.2OBtemperandum fuit, fili c 1.3 carissime, desiderio tuo spirita∣li, * 1.4* 1.5 impensissima petitione divina magisteria poscenti; qui∣bus nos Dominus per scripturas sanctas erudire & institu∣ere d 1.6 dignatus est, ut à tenebris e 1.7 erroris abducti, & luce f 1.8 ejus pura & candida luminati, viam vitae per salutaria sacramenta teneamus. Et quidem sicut petisti, ita à nobis sermo compositus, & libellus com∣pendio
breviante a 1.9 digestus est: ut quae scribebantur b 1.10 non copia * 1.11 latiore c 1.12 diffunderem; sed, quantum mediocris memoria suggere∣bat, d 1.13 excerptis capitulis & annexis, necessaria quaeque colligerem, quibus non tam tractasse, quam tractantibus materiam praebuisse vi∣deamur. Sed & legentibus brevitas ejusmodi plurimum prodest, dum non intellectum legentis & sensum liber longior spargit e 1.14, sed subtiliore f 1.15 compendio id quod legitur tenax memoria custodit. Complexus sum vero libellos duos pari g 1.16 aequalitate moderatos. Unum, quo ostendere enisi sumus; h 1.17 Judaeos ¶ 1.18 secundum quae fuerant ante praedicta, à Deo recessisse, & indulgentiam Domini quae sibi jampridem data, & in posterum promissa fuerat, perdidisse; suc∣cessisse vero in eorum locum Christianos, fide i 1.19 Dominum promeren∣tes; & de omnibus gentibus, ac de toto orbe venientes. Item libel∣lus alius continet Christi sacramentum, quod idem k 1.20 venerit, qui se∣cundum scripturas annunciatus est; & gesserit ac perfecerit univer∣sa quibus intelligi & l 1.21 cognosci potest, quod ipse sit qui praedictus est. Quae legenti tibi m 1.22 interim prosint ad prima fidei lineamenta forman∣da. Plus roboris tibi dabitur, & magis ac magis intellectus cordis operabitur, scrutanti scripturas veteres ac novas plenius, & universa librorum spiritalium n 1.23 volumina perlegenti. Nam nos nunc de di∣vinis o 1.24 fontibus implevimus modicum, quod tibi interim mitteremus. Bibere uberius p 1.25 & saturari copiosius poteris, si tu quoque ad eosdem divinae plenitudinis fontes nobiscum pariter potaturus accesseris. Opto te fili carissime, semper bene valere.
Quirino suo, S. N. C. 2.
Obtemperandum suit.] Tractatus istos Cyprianum scrip∣sisse, & Testimoniorum libros olim appellatos, non tan∣tum Beda & Gennadius, aliique sequiorum temporum Auctores fidem faciunt; sed Pelagius, Hieronymus & Augustinus, id ipsum testantur. Scilicet, Pelagius testi∣moniorum libros scribens, se imitatorem, imo expletorem operis beati martyris Cypriani scribentis ad Quirinum fatetur; Ut inquit Hieronymus adv. Pelagianosl. 1. c. 9. Quod & Augustinus repetit iisdem fere verbis l. 4. contra duas Epistolas Pelagianorum. c. 8. & 10. Quinimo observare licebit, non modo duos priores libros, sed & tertium, ex Patrum praedictorum sententia, Cypriano tribuendum. Siquidem illa loca ex Jobi 25. 1 Jo. 1. & Psal. 51. (ab ipsis laudata ex libro Cypriani ad Quirinum;) non in priorum aliquo, sed ultimo reperiuntur. Imo Hieronymus diser∣tissimis verbis, non modo librum, sedipsum etiam caput designat; dicens, in quinquagesimo quarto titulo tertii libri poni, ubi etiamnum habentur. Rigaltio itaque requirenti Vnde liber tertius? quem certe non habet vetus editio, re∣spondere licebit; quod ab eodem Cypriano, licet ali∣quanto serius, à quo priores, prodiit. Tractatum hunc non nisi post Cypriani Episcopatum fuisse transmissum, ostenderet Quirini sub filii titulo compellatio: nisi illa in quibusdam codicibus desidera∣retur; & insuper constaret, non modo episcopos, sed etiam presbyteros, pariter suos discipulos titulo isto compellasse. Quo tempore ad Quirinum hoc scriptum dirigebatur, illum Neophytum fuisse, hinc suadetur; si∣quidem dicat Cyprianus, Legenti tibi interim prosint, ad prima sidei lineamenta formanda. Et deinceps, Bibere 〈◊〉〈◊〉 & saturari copiosius poteris; si tu quoque ad eosdem 〈◊〉〈◊〉 plenitudinis fontes, nobiscum pariter potaturus accesse∣ns. Unde si ad Quirinum in Ep. 77. & 78. pari fere pussu cum Cypriano nominatum (quod satis verisimile videtur) haec pertineant; certe longe ante extrema Cypriani tempora perscripta fuisse comparebit. Aut si 〈◊〉〈◊〉 libelli isti serius aliquanto missi fuerint, materiae 〈◊〉〈◊〉 sylvam pridem collectam digestamque minime 〈◊〉〈◊〉. Proindeque non prorsus absurdam fuisse 〈◊〉〈◊〉 illam MS. codicis D. Vossii quae ait, Libellus 〈◊〉〈◊〉 brevi ante digestus est. Revera quisquis scribendi methodum à Cypriano usurpatam diligenter considera∣verit; facile animadvertet, hoc ipsi post acceptam fi∣dem primum fuisse studium, ut non tantum in S. literis fieret versatissimus; sed ut illas quasi in locos commu∣nes accurate digestas in numerato haberet. Hoc enim ipsi solenne & fere perpetuum est; ut in quocunque ar∣gumento versetur, sacrae scripturae testimonia glomera∣tim proponat, & tanquam ex armamentario instructissi∣mo in aciem producat. Quod lectorem in limine fere operis observasse minime pigebit. Demum cum formula illa sub qua passim in his scriptis citantur S. literarum testimonia, & ipsae SS. librorum nomenclaturae, prorsus diversae sint ab iis quae in reli∣quo opere occurrant; varietatis istius (quando utro∣rumque eundem fuisse Auctorem constiterit) vix alia ratio reddi poterit, quam quod diversis temporibus scriberentur; & proinde dicendum, tractatum hunc re∣liqua omnia quae sequuntur praevertisse. Sperabam quidem ex largo hoc quod in tractatu isto habetur scripturarum spicilegio; ad versionis latinae quae Hieronymianam praecessit restitutionem, gradum a∣liquem praestrui potuisse. Et certe, si modo sibi ubique constaret Cypriani textus, loca illa quae à lectione vul∣gata discrepare deprehenduntur, pro antiquae versionis reliquiis non immerito haberemus. Sed cum ea 〈◊〉〈◊〉 lecti∣onum in MSS. codicibus varietas, ut plura simul oc∣currant quae a vulgatis discrepent; & in his quid à Cypriano scriptum fuerit, codicibus sibi invicem non respondentibus, minime conster: Porro cum primorum seculorum Patres, in S. scripturis laudandis diversimode se habeant; curam hanc ceu tantum non deploratam censemus. Flam. Nobilius, aliique viri eruditi, Ter∣tulliani, Cypriani, Hilarii, Ambrosii, Hieronymi & Au∣gustini lectiones scripturarum, ex libris impressis Affatim ingerunt; parum memores in codicibus MSS. rem ali∣ter atque aliter passim se habere. Interim gratiae im∣mortales Deo Opt. Max. habendae sunt; cujus provi∣dentia comparatum est, ut in pene 〈◊〉〈◊〉 vocularum discrepantia, rerum momenta & doctrinae ordo usque inviolata permaneant. De scripturis nulla pene lis est, licet de scriptione ubique dubitetur.
Fuit, Caris. Bod. 1.
Ad Pamelii & Erasmi numeros tra∣ctatus XII.
Script. circa An. 248.
Erudire & instruere, Ar. Bod. 1, 2, 3, 4. Thu. Veron. Benev. Voss. 3.
Te∣nebrosi erroris caligine, Bod. 1. Voss. 3.
Et per lucem ejus puram & candidam inluminari, Bod. 1. Illuminari, Voss. 3. ad Lucem, &c. Lin.
Brevi ante, Voss. 4. Brevi dig. Bod. 1. 2. Brevi ad te dig. Spir. Compendiosa brevi∣tate, Voss. 3.
Scribantur, Lin.
An. 248.
Latior, Bod. 4.
Suggesserat, N. C. 1. Lamb. Bod. 2.
Spargeret, Ver.
Utiliore compendio, Ver.
Pari qualitate, Veron. Moderatus, Voss. 4.
Simus, excust plerique, sed sequimur Lam. Bod. 1. 2, 3, 4. Lin. NC. 1. Voss. 4.
Cyprianus in Magistri scriptis adeo libenter & fere perpetuo se exercuit, ut paucissima praeterierint, quae non libello ejusdem pror∣sus argumenti denuo tractaverit. Quemadmodum enim de Baptismo commentarium edidit Tertullianus; ita de Gratia Dei, sive baptismo ad Donatum (ut Epistolas ad Jubaianum, Pompeium, aliosque ea de re praeteream) scripsit Martyr noster. Quo modo de Idololatria egit Tertullian us, sic de Idolorum vanitate disseruit Cypria∣nus. Porro deinceps videre erit tractatus 〈◊〉〈◊〉 de cultu faeminarum & Virginibus velandis; de 〈◊〉〈◊〉 tia, ad Scapulam; ad Martyras, de 〈◊〉〈◊〉 de 〈◊〉〈◊〉 de Praescriptione; quasi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈◊〉〈◊〉 ab Auctoris nostri scriptis, de disciplina 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 de bono Patientiae; ad Demetrianum; de 〈◊〉〈◊〉 Martyrii; de Oratione dominica; de 〈◊〉〈◊〉 de unitate Ecclesiae. Quae omnia semel hic 〈◊〉〈◊〉 suffecerit.
Fidem do∣mini, Bod. 1. 3. Voss. 4.
Jam advenerit. NC. 2.
Agnosci posse praedicuts est, Lam. NC. 1. 2. Lin. Poslet sicut praedictus est, Voss. 2.
Legentibns interim, Ver.
Librorum volumina, Lam. Lin. NC. 1.
Divinae plenitudinis fonte, Voss. 3.
Bibere liberius, Bod. 4.