Exomologesis, or, A faithfull narration of the occaision and motives of the conversion unto Catholick unity of Hugh-Paulin de Cressy, lately Deane of Laghlin &c. in Ireland and Prebend of Windsore in England now a second time printed with additions and explications by the same author who now calls himself B. Serenus Cressy, religious priest of the holy order of S. Benedict in the convent of S. Gregory in Doway.

Quaesita Generalia.

QUaeritur primò. Utrùm haec The∣sis sit in Romana Ecclesia ir∣repraehensibilis, videlicet. Ni∣hil est creditu necessarium in Re∣ligione Christiana tanquam de fide, nisi quod revelatum fuit Ec∣clesiae per Christum & Apostolos ejus?

Respondetur. Quod haec the∣sis, ut jacet, est omninò irrepraehensibilis, immò nihil est proprie de side (cujus actus necessariò & i••medi∣atè innititur divinae revelationi) ••nisi quod revelatum fuerit á Deo Ecclesiae per Christum & Apostolos. Ab eorum enim tempore nihil de novo Ecclesiae reve∣latum agnoscimus.

Qu. ••. Utrùm omnes articuli de Religione in Concilio Tridentino determinati, & propositi, sin•• veritates divi∣nae,

& tales quae ab Apostolis fuerint Ecclesiae revelatae?

Resp. Omnes articuli purè doctrinales, nec aliam inclu••entes materiam facti quàm quod divinitùs insti∣tutum agnov mus, determinati a Concilio Tridenti∣no tales sunt quoad substantiam. Qui verò vel disci∣plinales, vel ex toto, vel ex parte ad materiam facti non divinitùs instituti spectant, canonicam habent certitudinem, ac proinde quicunque illorum aliqu••m pertinacitur condemnaverit, tanquam Ethnicus & publicanus habendus est.

Qu. 3. Si non; (U•• v. g•• articuli de libris canonicis, de vulgata translatione, de communione sub una spe••ie, de veneratione imaginum) utrùm liceat Catholico inquirere & probabiliter determinare quinam speciales articuli sint tales veritates revelatae, & quinam non?

Resp. Ad quaestionem principalem (sepositis hypo∣thesi & perenthesi) quod omninò licet. Ad hypothe∣sim supra responsum est. Ad parenthesim autem re∣spondetur. Quod esse librum canonicum importat duo. 1. Quod vel doctrinam revelatam contineat, vel cerre nihil dissonum à veritate divina & Catholi∣ca. 2. Quod liber ipse semper habebatur à multis. Ecclesiae Doctoribus divini fuisse alicujus authoris, Cui scilicet istius libri doctrina ad Religionem spe∣ctans, aut immediatè à Spiritu sancto revelata fuerit, aut in illa tradenda divinum adfuerit specia∣le auxilium. De prima parte potest Concilium verè oecumenicum certissimè decernere, de secundâ, cum majori vel minori cer••itundine juxta varias re••um circumstantias, ita tamen ut canonicam semper habebit certitudinem hujusmodi Concilii etiam in hac parte decretum. Quod idem dicendum est de vulgatae editionis decreto, licèt purè materiam facti de∣signet:

De communione sub una tantùm specie, Concil •• Decretum est negativum, videlicet. Ecclesiam non teneri nec institution•• seu prae••epto divino, nec quacunque aliâ•• de causa, Sácramentum E••charistiae fidelibus omnibus sub utrâque specie administra••••. Et hoc certistimum habet Ecclesia ex traditione & praxi. An verò justis de causis unam tantùm speciem communiter administrari decreverit, prudentiae non doctrinae quaestio est.

De veneratione imaginum quamvis res facti sit, hoc tamen ab ipsis Apostolorum temporibus traditum ha∣bemus.

Qu. 4 An non haec sit pobabilis ratio distinguendi inter tales articulos scilicet, ponendi istos articulos esse revelati∣ones divinas in quibus Concilium explicitè significat Ec∣clesiam traditionaliter recipisse talem doctrinam à primis usque Christianismi temporibus?

Resp. Hanc rationem seu viam distenguendi inter tales articulos, probabilem ac sanam esse, non ve∣rò solam & unicam. Oportet enim ut articuli qui sint revelationis divinae, sint doctrinales, & qui nunquam ab omnibus Ecclesiae Doctoribus habe∣bantur incerti, & tunc etiamsi Concilium declararet hujusmodi articulos ad novatoris alicujus obtun∣dendam audaciam, absque eo quod agnoscat ex∣pressè illos traditionaliter receptos esse, attamen hoc necessariò subintelligiretur. Novum enim ali∣quod nequit Concilium oecumenicum Ecclesiae propo∣nere ut revelatum, nec si proponeret ab Ecclesia re∣cip••retur.

Qu. 5. Utrùm omnes articuli à legitimo Concilio pro∣positi sint recipiendi & amplectendi, vel Christianâ fide (scilicet qnòd ad articulos divinitùs revelatos) vel sal••em obedientiâ canonicâ (quod ad reliquos) Quae ••bedientia scilicet obligat omnes ad non contradicendum, ita ut meri∣to damnentur omnes qui se ab Ecclesiae communione sepa∣rant, ut schismatis non necessarii rei?

Resp. Affirmativè ad totam quaestionem, supposito quod Goncilium sit oecumenicum & legitimum, & om∣nia conciliariter agat.

Qu. 6. Utrùm assistentia Spiritus sancti Ecclesiae pro∣missa necessariò credenda sit simpliciter in omnem verita∣tem eam ducturum, au solùm in necessariam?

Resp. Necessum est credere Spiritum sanctum, non dico inducturum sed conservaturum Ecclesiam, Ca∣tholicam in om••i doctrina seu veritate revelata; im∣mò ita recturum eam, ut nunquàm in errorem aliquam notabilem, id est, qui vergat in gravissi∣mum animarum detrimentum, universaliter induci permitrat; licet in errorem facti, & forsitan do∣•••••••••• non immediatè & expressè revelatae, in∣cidere

poterit pars major Ecclesiae.

Qu. 3. Utrùm Concilium, (secundùm quod Stapleto∣nus affirmat) possit erroneè proponere doctrinas quasdam (scilicet quae adfundamenium Religionis non appropin∣quant) non veras?

Resp. Primò notandum esse, quod aliud est Con∣cilium oecumenicum Ecclesiae doctrinas proponere, a∣liud Ecclesiam illis adhaerere. Deinde aliud est Ec∣clesiam doctrinis à Concilio propositis adhaerere tan∣quam revelatis, aliud illis assentiri tanquam decretis ac definitis à supremo in Ecclesia tribunali. Quic∣quid sit, non denegamus Concilium oecumenicum, posse in quibusda•• circumstantiis Ecclesiae propone∣re doctrinas quae nec immediatè continentur in reve∣latis, nec sunt de rebus magni momenti, sed vel facti vel disciplinae, quodammodò falsas, aut non omninò veras.

Qu. 8. Utrùm unquam definitum fuerit ab aliquo Con∣cilio oecumenico Ecclesiam vel concilium esse infallibilem? Et si sic, Ubi?

Resp. Nunquam, quod meminerim, (evidentissimis sepo••itis scripturae locis) expressè definitum legi. Sup∣ponitur enim ad omnem definitionem infallibilis haec decernendi potestas: Quippe si cuilibet licu∣erit Supremi Tribunalis, sive Ecclesiastici, sive sae∣cularis, authoritatem ac jurisdictionem in dubium revocare, ruunt certè omnis Regiminis & gubernati∣onis fundamenta? Si veró tali decernentis authori∣tati credendum ac cedeudum necesse sit, perinde est, quantum ad debitam subditorum obedientiam, an fuerit talis authoritas secundùm se infallibilis, an non.

Qu. 9. Utrum quando vulgò dicitur Ecclesia Catholica est infallibilis, istum verbum infallibilis importer divi∣nam quandam assistentiam & inerrabilitatem? An solum moralem (at in summo gradu) certitudinem? Cui scilicet inniti possent homines sine aliquo periculo, immò omnin•• ••ebeant?

Resp. Quod hujus questionis solutio maximè pen∣det de propria vocabulorum significatione, nimi∣rùm quaenam infallibilitas vel certitudo quam di••i••nus divinam? Quaenam naturalis, id est naru∣ralis

evidentiae, & quaenam moralis. Quae omnia ex Logicae principiis desumenda & dissolvenda sunt, Quod non est hujas loci. In praesentiarum sufficit quod talis sit Ecclesiae infallibilitas seu inerrabilitas, quaeque ex divino proveniat instituto & auxilio, ut in errorem Christianae doctrinae ac Religioni opposi∣tum nunquàm induce••ur, nec portae inferi praevale∣bunt adversus eam.

Ut tibi verò (qui difficultatum medullas soles pe∣netrare) pleniùs faciam satis in re tanti momenti, ex quâ nimirùm caeterarum omnium inter Christianos controversiarum petenda est solutio, superaddam hic breviter quod nondum à me nec verbis, nec scriptis accepisti.

Ecclesiam esse infallibilem, tùm ex promissis Chri∣sti Domini in sacra scriptura frequenter habitis, tùm ex natura ipsius traditionis universalis Ecclesiae, quam etiam in genere sumptam infallibilem esse, alibi satis, si rectè memineris, tibi evidentissimè demon∣stravimus.

Ecclesiam autem esse infallibilem, nihil aliud est, quàm Ecclesiam non posse falli, id est; Universalem Ecclesiam unitam sub unâ in ejusdem fidei & Sacra∣mentorum communione, non posse errare in traditio∣ne Christianae ac revelatae doctrinae, quae scilicet à Christo & ab Apostolis ejus per universum orbem edocta ac disseminata fuerit.

Doctrina haec Christiana, in cujus traditione nequit Ecclesia à veritate aberrare, non solùm continet dog∣ma••a, quae veluri merè speculativa videntur; Trini∣tatem nempe Incarnationem, &c. (Quae licet ad Chri∣stianae vitae perfectionem parùm aut nihil conducere existiment novatores, attamen re verâ totius Christi∣anae praxeos bases sunt & fundamenta) sed etiam Christianorum operum & Christianae vitae institutiones & actus, ut in Sacramentorum administratione & re∣ceptione, & in multiplici materia facti, quae ad vitam aeternam consequendam Christianorum u••iversirati necessariò requiruntur.

Infallibilita•• haec est duplicis generis. Prima, quae perfecta & absoluta est, spectar ad traditionem arti∣culorum fidei, id est, articulorum revelatorum,

quaeque divinam revelationem tanquam objectum for∣male essentialiter vendicant. Secunda est Canonica, id est, articulorum ab Ecclesia definitor••m quorum nul∣la habetur revelationis divinae universalis traditio. Quae tamen talis est conditionis & naturae, ut omnes Ecclesiae subditi & membra hisce teneantur subcribere & obedire definitionibus.

Prima infallibilitas in sola Ecclesia universali resi∣det, neque in Papa, neque in Concilio nisi in quan∣tum Ecclesiae unversali consentire & cohaerere cre∣duntur, in alterutro tamen Ecclesia universali con∣sentiente. Attamen Concilio verè oecumenico & per∣fectè generali hoc proprium inest, quod in illius re∣velatorum fidei articulorum definitionibus involva∣tur necessariò universalis Ecclesiae consensus. Quae verò sint conditiones & qualitates Concilii verè oecu∣menici constitutivae, non est hujus loci statuere. Pri∣ma igitur infallibilitas ad traditionis universalitatem divinâ suffultam speciali providentiâ reducitur. Se∣cunda tum in Papa, tum in Goncilio residet juxta varios Reip. Christianae status & conditiones. Potest enim Summus Pontifex, ubi urget aliqua necessitas, nec poterit Consilium generale opport••••è congregari, quicquid necessum fuerit ad tollendum schisma vel scandalum canonica infallibilitate decernere. Cui tota Ecclesia, saltem usque ••um Concilium generale haberi poterit, cedere teneretur.

Veritates autem seu propositiones quae ab Ecclesia universali infallibiliter determinari possunt, duplicis sunt generis. Vel enim sunt ipsae veritares immedia∣tè et in ipsismet terminis revelatae, vel sunt conse∣quentes seu illationes ex illis. Prioris generis veri∣tates posse ab Ecclesia universali infallibiliter definiri, seu potius designari. aliás ••ibi manifestissimè oftendi∣mus; sicut & illas explicare, & terminls magis per∣spicuis exprimere. Non etenim per nudas verborum cortices & literulas materiales, sed per ipsorum sen∣su•• & significationem, suam novit & tradit Ecclesia doctrinam. Ac proinde panis conversionem in Coe∣pus Christi rectè explicuit Ecclesia, exòrtâ occasione, nomine Transubstantiationis.

Posterioris autem generis propositiones bifariàm

dividimus. Vel enim evidentiss••mè & primo intui•••• constabunt cuicunque sanae mentis proponantur, sup∣positâ premissaram veritate. Ut, verbi gratia, quod Christus duas habuerit voluntates, ex hypothesi du, plicis naturae, divinae scilicet & humanae, in Christo, manifestissimum elucet. Vel quae studium aliquod & scientiam requirunt ad hujusmodi sequelae seu conse∣quentiae evidentiam percipiendam. Quae quidem evi∣dentia majoris vel minoris certitudinis apparebit, tùm juxta subjecti perspicuitatem vel obscuritatem, tùm etiam juxta ratiocinantis doctrinae & ingenii gradum.

Prioris generis veritates, priorem obtinent infal∣libilitatem in definitionibus seu declarationibus Uni∣versalis Ecclesiae ad fidem spectantibus. Posterioris verò generis propositiones juxta prius divisionis membrum acceptae, similem habent certitudinem, licèt gradus quasi inferioris. At verò propositiones de posteriori divisionis membro, nequaquam habent su∣premam illam & universalem infallibilitatem, sed ca∣nonicam tantùm respectu totius Ecclesiae. Quibus seilicet, sicut & quibuscunque aliis universalis Eccle∣siae decretis firmiter standum est nec ullatenus relu∣ctandum.

De rebus autem facti, five disciplinae, sive regiminis sint, quae jure divino nullam habent institutionem, hoc tantùm nota, quod eorum praecepta seu instituta, di∣cuntur Ecclesiastica, quae juxta varias rei Christianae conditiones ac dispositiones, vel omitti, vel immutari possunt à constitutis in authoritate secundùm quod expedire visum fuerit, nec aliam in se continent uni∣versalem infallibilitatem, quàm quae filios Ecclesiae, re∣ceptâ & perseverante sanctione, illis subjacere & obe∣dire certissimè constringit.

Qu. 10. Utrùm quando dicitur Ecclesia Catholicae Romana, sensus fit, universalis Ecclesia sub uno capite collecta, quod caput olim fuit, & nunc est, & probabili∣ter semper erit Romanu•• Pontifex. Ita tamen ul st ista sedes in posterùm vel dissolata fuerit, vel ab insidelibus possessa, quem••umque alium praesulem Ecclesia sibi praefe∣cerit iste pro visibili capite Ecclesiae & successore D. Petri habendus sit?

Resp. Quod Ecclesia Catholica dicitur Romanae, posteris hisce temporibus (antiquitùs enim cum lo∣quebantur Patres de Ecclesia Romanâ, particularem seu Dioecesanam Ecclesiam Romae ut plurimùm de∣signarunt) ad distinguendam illam ab aliis omnibus haereticorum ac schismaticorum conventiculis, (quo∣rum recentiores aliqui titulum Catholicae, nescio quâ dementiâ, audent sibi vendicare) per denominatio∣nem à capite desumptam. Quod verò Sedi Romanae an∣nexa sit ex instituto Petri totius Ecclesiae capitis ali∣qualis authoritas certissimâ traditione constat. Non equidem de necessitate absolutâ, cum fuerit priùs An∣tiochiae; sed ita ex hypothesi rei factae ut ubicunque resideret electus praesul in totius Ecclesiae caput, seu Petri successorem, Romanae Sedis Episcopus denomi∣naretur.