A letter written to Dr. Burnet, giving an account of Cardinal Pool's secret powers from which it appears, that it was never intended to confirm the alienation that was made of abbeylands : to which are added, two breves that Card. Pool brought over, and some other of his letters, that were never before printed.

Cardinal POOL'S general Powers for reconciling ENGLAND to the Church of ROME.

JULIUS PAPA III.

DIlecte Fili noster, salutem & Apostolicam benedicti∣onem: dudum, cum carissima in Christo Filia nostra Maria, Angliae tunc Princeps Regina declarata fuisser, & speraretur Regnum Angliae, quod saeva Regnum Ty∣rannide ab unione Sanctae Ecclesiae Catholicae separatum fuerat, ad ovile gregis Domini & ejusdem Ecclesiae unio∣nem, ipsa Maria primum regnante, redire posse. Nos te, praestanti Virtute, singulari Pietate, ac multa Doctrina insignem, ad eandem Mariam Reginam & universum Angliae Regnum, de Fratrum nostrorum Consilio & una∣nimi consensu nostrum & Apostolicae sedis legatum de latere destinavimus: tibique inter caetera, omnes & sin∣gulos utriusque sexus, tam Laicas quam Ecclesiasticas, seculares & quorumvis ordinum reglares, personas, in quibusvis etiam sacris ordinibus constitutas, cujuscunque Status, Gradus, Conditionis & Qualitatis existerint ac quacunque Ecclesiastica, etiam Episcopali, Archiepiscopali, & Patriarchali: aut mundana, etiam Marchionali, Ducali; aut Regia dignitate prefulgerent, etiamsi Capitulum, Col∣legium, Universitas, seu Communitas forent, quarum∣cunque heresium, aut novarum Sectarum, Professores, aut in eis culpabiles, vel suspectas, ac credentes, receptatores,

& fautores eorum, etiamsi relapsae fuissent, eorum erro∣rem cognoscentes, & de illis dolentes, ac ad Orthodoxam fidem recipi humiliter postulantes, cognita in eis, vera & non ficta, aut simulata, penitentia, ab omnibus & fingulis per eos perpetratis, (haereses, & ab eadem fide Apostasi∣as, Blasphemias, & alios quoscunque errores, etiam sub generali sermone non venientes sapientibus) peccatis, criminibus, excessibus, & delictis, nec non Excommuni∣cationum, Suspensionum, Interdictorum, & aliis Ecclesi∣asticis, ac Temporalibus etiam Corporis afflictivis, & ca∣pitalibus Sententiis, censuris & paenis in eos premissorum occasione, a jure vel ab homine latis, vel promulgatis, etiam si in iis viginti, & plus annis insorduissent, & eorum absolutio nobis & divinae sedi, & per literas in die Caenae Domini legi consuetas, reservata existeret, in utroque, Conscientiae videlicet, & contentioso foro, plenare ab∣solvendi, & liberandi, ac aliorum Christi fidelium con∣sortio aggregandi: nec non cum eis super irregularitate per eos premissorum occasione, etiam quia sic Ligati, missas & alia divina officia, etiam contra Ritus & Cere∣monias ab Ecclesia eatenus probatas, & usitatas, cele∣brassent, aut illis alias se miscuissent, contracta; nec non bigama per eosdem Ecclesiasticos, Seculares, vel Regu∣lares, vere aut ficte, seu alias qualitercun{que} incursa, (eti∣amsi ex eo quod Clerici in sacris constituti, cum viduis vel aliis corruptis, Matrimonum contraxissent pretende∣retur) rejectis & expulsis tamen prius uxoribus, sic de facto copulatis: quodque bigamia & irregularitate ac aliis premissis non obstantibus, in eorum ordinibus, dum∣modo ante eorum lapsum in heresin hujusmodi, rite & legi∣time promoti vel ordinati fuissent, etiam in altaris ministe∣rio ministrare, ac quaecun{que} & qualitercun{que} etiam curata beneficia, secularia vel regularia ut prius, dummodo super eis

alteri jus quaesitum non existeret, retinere: & non pro∣moti, ad omnes etiam Sacros & Presbyteratus Ordines, ab eorum ordinariis, si digni & idonei reperti fuissent, pro∣moveri, ac beneficia Ecclesiastica, si iis alias canonice conferentur, recipere & retinere valerent, dispensandi & indulgendi: ac omnem infamiae & inhabilitatis maculam sive notam, ex premissis quomodolibet insurgentem, pe∣nitus & omnino abolendi; nec non ad pristinos honores, dignitates, famam, & patriam, & bona etiam confiscata, in pristinumque, & eum, in quo ante premissa quomodo∣libet erant, statum restituendi, reponendi, & reintegrandi: ac eis, dummodo corde contriti, eorum errata & excessus alicui per eos eligendo Catholico confessori, sacramenta∣liter consiterentur, ac penitentiam salutarem, eis per ip∣sum confessorem propterea injungendam omnino adim∣plerent, omnem publicam confessionem, abjurationem, renunciationem, & penitentiam jure debitam, arbitrio suo moderandi vel in totum remittendi. Nec non Com∣munitates & Universitates, ac singulares personas quascun∣que, a quibusvis illicitis pactionibus & Conventionibus, per eos cum Dominis aberrantibus, seu in eorum favorem, quomodolibet initis, & iis praestitis juramentis, & homa∣giis, illorumque omnium observatione, & si quem eate∣nus occasione eorum incurrissent perjurii reatum, in etiam absolvendi, & juramenta ipsa relaxandi. Ac quoscunque regulares & religiosos, etiam in haeresin hujusmodi ut pre∣fertur lapsos, extra eorum regularia loca absque dictae sedis licentia vagantes, ab Apostasiae reatu, & Excommu∣nicationis aliisque censuris ac paenis Ecclesiasticis, per eos propterea etiam juxta suorum ordinum instituta incursis, pariter absolvendi: ac cum eis ut alicui beneficio Eccle∣siastico curato, de illud obtinentis consensu, etiam in ha∣bitu Clerici Secularis, habitum snum regularem sub ho∣nesta

toga Presbyteri Secularis deferendo, deservire, & extra eadem regularia loca remanere libere & licite pos∣sint dispensandi. Nec non quibusvis personis, etiam Ec∣clesiasticis, ut quadragesimalibus & aliis anni tempori∣bus & diebus, quibus usus ovorum & carnium est de jure prohibitus, butiro & caseo & aliis lacticiniis, ac dictis ovis & carnibus, de utriusque seu alterius, spiritualis, qui Ca∣tholicus existeret, Medici Consilio, aut si locorum & personarum qualitate inspecta, ex defectu Piscium aut olei, vel indispositione Personarum earundem, seu alia causa legitima id tibi saclendum videretur, ut tuo arbi∣trio uti & vesci possint, indulgendi & concedendi. Nec non per te in praeteritis duntaxat casibus, aliquos Clericos Seculares, tantum Presbyteros, Diaconos, aut Subdiaco∣nos, qui Matrimonium cum aliquibus Virginibus, vel corruptis Secularibus, etiam Mulieribus, de facto eatenus contraxissent, considerata aliqua ipsorum singulari quali∣tate, & cognita eorum vera ad Christi fidem conversione, ac aliis circumstantiis, ac modificationibus tuo tantum ar∣bitrio adhibendis, ex quibus aliis praesertim Clericis in Sacris Ordinibus hujusmodi constitutis, quibus non licet Uxores habere, Scandalum omnino non generetur, citra tamen altaris ac alia Sacerdotum ministeria, & titulos be∣neficiorum Ecclesiasticorum, ac omni ipforum ordinum exercitio sublato, ab Excommunicationis sententia, & aliis reatibus proteria incursis, injuncta inde eis etiam tuo arbitrio penitentia salutari, absolvendi ac cum eis dummodo alter eorum superstes remaneret, de caetero sine spe congugii, quod inter se Matrimonium legitime con∣trahere, & in eo postquam contractum foret, licite roma∣nere possent, prolem exinde legitimam decernendo, miserecorditer dispensandi: ac quaecunque beneficia Ec∣clesiastica, tam secularia quam regularia, & quae per

Rectores Catholicos possidebantur, de ipsorum tamen Rectorum Catholicorum consensu, seu absque eorum pre∣judicio, cuicunque alteri Beneficio Ecclesiastico ob ejus fructuus tenuitatem, aut Hospitali jam erecto vel erigen∣do, seu studio Universali vel Scholis Literariis, uniendi, annectendi, & incorporandi, aut fructus, reditus, & pro∣ventus, seu bonorundem beneficiorum dividendi, separan∣di, & dismembrandi, ac eorum sic divisorum, separatorum & dismembratorum partem aliis beneficis seu Hospitalibus, vel Studiis aut Scholis, seu piis usibus similiter arbitrio tuo perpetuo applicandi & appropriandi.* 1.1 Ac cum Posteriori∣bus bonorum Ecclesiasticorum (restitutis, prius si tibi expedi∣re videretur, immobilibus per eos indebite detentis) super fructibus male perceptis, ac bonis mobilibus consumptis, con∣cordandi, & transigendi, ac eos desuper liberandi & quie∣tandi: ac quicquid concordiis & transactionibus hujus∣modi proveniret, in Ecclesia cujus essent bona, vel in Studiorum Universalium, aut Scholarum hujusmodi, seu alios pios usus convertendi, omniaque & singula alia, in quae in premissis & circa ea quomodolibet necessaria & opportuna esse cognosceres, faciendi, dicendi, gerendi, & exercendi: nec non Catholicos locorum ordinarios, aut alias Personas Deum timentes, fide insignes, & literarum scientia praeditas, ac gravitate morum conspicuas, & aetate veneranda, de quarum probitate & circumspectione ac charitatis Zelo plena Fiducia conspici posset, ad pre∣missa omnia, cum simili vel limitata potestate (absolutione & dispensatione Clericorum circa connubia, ac unione be∣neficiorum, seu eorum fructuum & bonorum separatio∣ne, & applicatione, ac concordia cum possessoribus bono∣rum Ecclesiasticorum & eorum liberatorum, duntaxat ex∣ceptis) substituendi & subdelegandi: ac diversas alias fa∣cultates per diversas alias nostras tam sub plumbo quam in

forma Brevis confectas literas, concessimus, prout in illis plenius continetur. Verum cum tu ad partes Flan∣driae ex quibus brevissima ad Regnum transfretatio ex∣istit, te contuleris, ac ex certis rationalibus nobis notis causis inibi aliquandiu subsistere habeas, ac a nonnullis, ni∣mium forsan scrupulosis, hesitetur, an tu in partibus hujus∣modi subsistens, predictis ac aliis tibi concessis facultatibus uti ac in eodem Regno locorum ordinarios, aut alias Per∣sonas ut premittitur qualificatas, quae facultatibus per te juxta dictarum literarum continentiam pro tempore con∣cessis utantur, alias juxta earundem literarum tenorem substituere & delegare possis: Nos causam tuae subsisten∣tiae in eisdem partibus approbantes, & singularum lite∣rarum praedictarum tenores, praesentibus pro sufficienter expressis, ac de verbo ad verbum insertis, habentes, cir∣cumspectioni tuae quod quamdiu in eisdem partibus de li∣centia nostra morum traxeris, Legatione tua praedicta du∣rante, etiam extra ipsum Regnum existens, omnibus & singulis praedictis & quibusvis aliis tibi concessis & quae per praesentes tibi conceduntur, facultatibus, etiam erga quoscunque, Archiepiscopos, Episcopos, ac Abbates, ali∣osque, Ecclesiarum tam secularium quam quorumvis or∣dinum regularium, nec non Monasteriorum & aliorum regularium locorum Prelatos, non secus ac erga alios in∣feriores Clericos, uti possis, necnon erga alias Personas in singulis Literis praedictis quovis modo nominatas, ad te pro tempore recurrentes vel mittentes, etiam circa ordi∣nes, quos nunquam aut male susceperunt, & munus con∣secrationis quod iis ob aliis Episcopis vel Archiepiscopis etiam Haereticis & Schismaticis, aut alias minus rite & non servata forma Ecclesiae consueta impensum fuit, etiam si ordines & munus hujusmodi etiam circa altaris ministeri∣um temere executi sint, per te ipsum vel alios, ad id a te

pro tempore deputatos, libere uti, ac in eodem Regno tot quot tibi videbuntur locorum ordinarios vel alias Personas, ut premittitur qualificatas, quae facultatibus per te, eis pro tempore concessis, (citra tamen eas quae so∣lum tibi ut praefertur concessae existunt) etiam te in par∣tibus Flandriae hujusmodi subsistente, libere utantur; & eas exerceant & exequantur alias, juxta ipsarum Litera∣rum continentiam ac tenorem substituere & subdelega∣re. Nec non de Personis quorumcunque Episcoporum vel Archiepiscoporum, qui Metropolitanam aut alias Cathedrales Ecclesias de manu Laicorum etiam Schisma∣ticorum, & presertim qui de Henrici Regis & Edvardi ejus Nati receperunt, & eorum regimini & administratione se ingesserunt, & eorum fructus reditus & proventus eti∣am longissimo tempore, tanquam veri Archiepiscopi aut Episcopi temere & de facto usurpando, etiamsi in haeresin ut prefertur, inciderint, seu antea haeretici fuerint, post∣quam per te unitati sanctae Matris Ecclesiae restituti ex∣stiterint, tuque eos rehabilitandos esse censueris, si tibi alias digni & idonei videbuntur, eisdem Metropolitanis & aliis Cathedralibus Ecclesiis denuo, nec non quibusvis aliis Cathedralibus etiam Metropolitanis Ecclesiis per obi∣tum vel privationem illarum Praesulum, seu alias quovis modo pro tempore vacantibus, de Personis idoneis pro quibus ipsa Maria Regina juxta consuetudines ipsius Regni, tibi supplicaverit authoritate nostra providere ipsasque Personas eisdem Ecclesiis in Episcopos aut Archi∣episcopos praeficere: Ac cum iis qui Ecclesias Cathedra∣les & Metropolitanas, de manu Laicorum etiam Schisma∣ticorum ut prefertur, receperunt, quod eisdem seu aliis ad quas eas alias rite transferri contigerit, Cathedralibus etiam Metropolitanis Ecclesiis, in Episcopos vel Archie∣piscopos praeesse ipsasque Ecclesias in spiritualibus & tem∣poralibus

regere & gubernare, ac munere consecrationis eis hactenus impenso uti, vel si illud eis nondum impen∣sum extiterit, ab Episcopis vel Archiepiscopis Catholicis per te nominandis suscipere libere & licite possint. Nec non cum quibusvis per te ut praemittitur pro tempore ab∣solutis & rehabilitatis, ut eorum erroribus & excessibus preteritis non obstantibus, quibusvis Cathedralibus, etiam Metropolitanis Ecclesiis in Episcopos & Archiepiscopos prefici & praeesse, illasque in eisdem spiritualibus & tem∣poralibus regere & gubernare: ac ad quoscunque etiam Sacros & Presbyteratos Ordines promovere, & in illis aut per eos jam licet minus rite susceptis ordinibus etiam in altaris ministerio ministrare nec non munus consecrati∣onis suscipere, & illo uti libere & licite valeant; dispen∣sare etiam libere & licite possis, plenam & liberam Apo∣stolicam Autoritatem per presentes concedimus faculta∣tem & potestatem: non obstantibus Constitutionibus & Ordinationibus Apostolicis, ac omnibus illis quae in singu∣lis literis praeteritis voluimus non obstare, caeterisque con∣trariis quibuscunque.

Datum Romae apud Sanctum Petrum, sub Annulo Piscatoris, die 8. Martii 1554. Pontificatus nostri anno Quinto.

Notes

• * 1.1

  ☜