Thesaurus medicinæ practicæ expræstantissimorum tum veterum tum recentiorum medicorum observationibus, consultationibus, consiliis & epistolis : summa diligentia collectus ordineq, alphabetico dispositus / studio & opera Thomæ Bvrnet ...

Sectio decima De Secundina derelicta.

POst Partum non rarò subsistunt Secundinae, quae nisi quam pri∣mùm expellantur. puerperae certis∣simam minantur ruinam. Retinen∣tur verò ob nimiam tunicarum den∣sitatem & crassitiem, propter quam uteri parietibus firmius adhaerent, ob earundem rursus intumescentiam, vi∣rium ex partu laborioso exolutio∣nem, & oris uteri occlusionem. Causae externae sunt aeris frigiditas, odoramenta, terror aut timor subi∣tò adveniens, & imperitae obstetricis error, umbilicalem chordam praeci∣dentis antequam secundina ex utero egressa fuerit.

Subsectio prima. Pro Secundinis retentis.

MUlieri cuidam post partum, diutius in utero non sine periculo vitae secundina relinque∣batur. Meo monitu oleo ligni juni∣perini gutt. xxx. sumpsit. Post qua∣rum sumptionem mox secundinae prodiere salubriter. Martinus Rulan∣dus. curat. 74. cent. 8.

Aliam quandam mulierem morti ferè aegrotantem ob secundinam à partu diu retentam, ilicò liberavi, secundinam solvi, & expuli, impo∣nendo super umbilicum de oleo hera∣clio ʒij. Martinus Rulandus. cur. 20. cent. 8.

Alteri mul••eri in simili casu con∣stitutae ex oleo nostro purgatorio tredecim guttas umbilico impono, mox olei succini gutt. octodecim, cum vini cochleari propino· quibus peractis statim secundina est projecta, & mulier sanata. Idem. curat. 95. cent. 3.

℞. Boracis ʒj. capiat cum ℥iij. vini albi, aut detur tantundem troch. de myrrha. Petrus Forestus. schol. observ. 80. lib. 28. De Morbis Muli∣erum.

Hoc pro mirabili secreto & expe∣rimento accepimus ad secundinam extrahendam, ad menses etiam sup∣pressos, ad uteri suffocationem, ad molam quoque & foetum mortuum educendum, atque expertum dicitur in iis quae per quatuordecim dies vel plures secundinam à partu retentam habuere, quae nullis modis ab ea ex∣onerari poterant, donec hoc secreto ab obstetrice, quae id à Judaeo Medi∣co acceperat, curarentur. Sumebat fo∣lia levistici viridia, contundebat, & succum exprimebat cum vino opti∣mo Rhenensi, ejusque cyathum u∣num propinabat. Hieme verò con∣tundebat semina ejusdem, & modicè in vino ebulliebat, demum colabat cum expressione, & exhibebat quam foelicissimè. Petrus Forestus. schol. obs. 32. lib. 28.

Subsectio secunda. Pro Secundina retenta.

POrri succus cum vino epotus mi∣rificè ad secundinam educen∣dam valet. Sed quod omnium effi∣cacissimum hoc in casu semper felici cum successu comprobavimus, est hujusmodi.

℞. Borac. mineral. ℈ij. troch de myrrha ℈j. succi sabinae q.s.F. bo∣lus devorandus superbibendo decocti artemis. ℥iiij. Io. Zecchius. consult. 68.

Ex obstetricum imperitia saepius accidit secundinam post partum re∣linqui in utero, sed semper cum ma∣tris maximo per••culo. Usu pulveris quem Forestus commendat (è trochisc. de myrrha sem. viol. rad. dictamn. & rasura dactyli) quasdam Dei gratia liberatas scio. Gregorius Horstius. obs. 38. lib. 5. De Morbis Mulierum.

Pulvis He••rnii supra descriptus, Subsect. 3. Sect. 10. lib. 14. utiliter hic exhibetur.

Cuidam, quae in seundinarum re∣tentione inciderat, praescripsit Chi∣rurgus quidam, ut ex capillis ipsius nonnihil abscinderetur, comburere∣tur, & vino dissolutum propinare∣tur; quod cum praestitisset aegra, secundinas feliciter expulit. Io. Mar∣finus. obs. 5.

Remedium illud ad Secundas pel∣lendas 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 jam aliquo∣ties nobis mirè successit. Gonradus Gesnerus. Epist. annexa tractat. Io. Bauhini De Plantis à Sanctis denomi∣natis.

Singularis profectò equi testiculo∣rum ad secundas depellendas est pro∣prietas, adeo quod testatur Gesnerus in Epist. Rusticum quendam in quin∣quaginta puerperis feliciter hoc u∣sum fuisse remedio. Usus est & Ho∣ratius Augenius in pluribus mirabili eventu. Praestantissimum idcircò à gravibus authoribus judicatur reme∣dium, nam & plurimis jam deplora∣tis profuit. Capiuntur testiculi equi castrati, & frustulatim concisi in fur∣no exsiccantur, quorum pulvis quan∣tum capitur tribus digitis è jure bi∣bendus datur: idque si opus est, bis aut ter repetitur. Iul. Caesar Bari∣cellus. in Hortul. Genial. pag. 297.

D. Hieron. Animaeus antecessor meus, Vir in praxi Medica, & im∣primis quidem in affectibus Mulie∣rum valde acceptus, vel ideo quo∣que, quia, quod maximè desiderant Mulieres, remedia facilè parabilia & domestica ipsis familiariter praescri∣psit, & quidem multa Germanice. Is, inquam, pro secreto post se, reliquit ad pellendas secundinas, emplastrum ventri apponendum ex albumine o∣vi & rubrica, quod quia valdè a∣stringit, meritò in dubium vocari posset, utrum non potius foetus tu∣nicas intra uterum cohiberet, quam expelleret· sed quia musculos ven∣tris constringit, qui antea ob partu∣riendi conatum & extensum uterum relaxati & in opere suo debilitati sunt, ideo credibile est tale empla∣strum juvare. Musculi enim abdo∣minis constricti & in se redeuntes, uterum quoque superius deprimen∣do, ad expellendas secundinas apti∣ores reddunt. Wolfgangus Hoeferus. lib. 7. Herc. Medic. cap. 5.