A complete history of England from the first entrance of the Romans under the conduct of Julius Cæsar unto the end of the reign of King Henry III ... : wherein is shewed the original of our English laws, the differences and disagreements between the secular and ecclesiastic powers ... and likewise an account of our foreign wars with France, the conquest of Ireland, and the actions between the English, Scots and Welsh ... : all delivered in plain matter of fact, without any reflections or remarques by Robert Brady ...

Articles of Accusation against Hubert de Burgh, with the Answers unto them. A. D. 1239.

Responsiones Magistri Laurentii de Sancto Albano, pro Comite Cantiae Huberto de Burgo, contra quem, movit Dominus Rex gravis∣simas [ A] quaestiones.

* 1.1CƲm dies datus esset Huberto de Burgo Comiti Kantiae, in octabis Sancti Johannis Baptistae; Anno regni vicesimo tertio, ad respon∣dendum [N. 160] Domino Regi, quales emendas ei faceret, eo quod non delibe∣ravit ei maritagium Richardi de Clare, ad diem ab eodem Domino Reg•• sibi datum, secundum conventionem inter eos factam, vel secun∣dum considerationem Parium suorum; Et Dominus Rex peteret ab eo, [ B] quod ei emendas faceret, et non fecit; Propositae fuerunt ei ex parte Do∣mini Regis, transgressiones subscriptae, simul cum praedictis, ut ad eas responderet: Ad quod respondit idem Comes, quod ad haec nullum diem habuit. Sed et dixit, quod ad diem certum et rationabilem satisfaceret Domino Regi, vel inde staret ad considerationem parium suorum, et petiit, quòd Dominus Rex in scriptis ei ostenderet, super quibus articulis tenetur respondere.

[ C]

Ad hoc respondit Comes, quod ad singulos dies ei à Domino Rege datos, idem Comes venit, nec in aliquo quaesivit dilationem; sed semper recepit diem ad voluntatem Domini Regis. Ʋnde videtur ei, quod omnes dies ei dati postquam fuit apud Kenintone, pro uno die sibi de∣bent allocari. Et semper paratus est stare ad considerationem parium suorum, quod nunquam de maritagio se intromisit, nec aliquis pro eo; postquam juravit apud Gloverniam quod nunquam de maritagio se in∣tromitteret, nec aliquid scivit, nec adhuc scit de Maritagio, nisi per [ D] simplex dictum Comitisiae uxoris suae, dicentis quod maritagium illud contractum fuit apud Sanctum Eadmundum, dum Comes fuit apud Mertone. Et si hoc non sufficit, dicet aliud; et super hoc paratus est facere quod pares sui considerabunt.

1. Quorum quidem primus articulus hic est, quod Dominus Rex exigit ob eo omnes exitus Regni sui, de quatuordecem annis continuo sequentibu•• post mortem Iohannis Regis patris sui, et unde suscepit custodiam et [ E] curam sine traditione patris sui Domini Iohannis Regis, et sine assensu Domini Gwallae tunc Legati, qui de communi consensu, et provi∣sione totius regni, post mortem Mareschalli fuit primus Consiliarius et Principalis totius Regni Angliae.

Ad hoc respondit, quod certae personae deputatae sunt ad respondendum de exitibus Regni; Scilicet Thesaurarius et Camerarii; unde post mor∣tem Eustatii de Faucumberg, Londoniensis Episcopi, et Thesaurarii [ F] fuit quaesitum quod de Computo suo responderet; et fuit responsum. Postea à Carliolensi Episcopo fuit quaesitus computus totius exitus regni tanquam à capitali receptore, et sedit ad computum. A Petro de Ri∣vallis fuit postmodo quaesitus computus, nunquam autem à Iusticiario debet computus requiri: eo quod non est receptor exitus Regni. Ʋnde videtur quod ille qui nihil recipit, in aliquo non tenetur respondere. Et

dicit quod Dominus Iohannes Rex, tradidit ei Iusticiariam apud Runningemede coram Domino Stephano Cantuariae Archiepiscopo, Comite Warrannae, Comite de Ferrariis, & aliis magnatibus; & ipse toto tempore Iohannis Regis, stetit Justiciarius. Accidit autem quod Castrum Dovoriae in adventu Domini Lodovici, quasi pro dere∣licto habebatur; in quod castrum intravit, quando pauci inventi fuerunt, qui in eodem intrare voluerunt, nisi corpus ejus intrasset, & toto tempore [ A] guerrae à castro non potuit recedere, nec officium Iusticiarii exercere.

Defuncto vero Domino Iohanne Rege tempore guerrae, de Consilio Gwallae tunc Legati, & magnatum tunc existentium cum Domino Rege, factus fuit Mareschallus gubernator Regis, & Regni. Pa••e vero reformata, remansit idem Mareschallus Gubernator Regis & Regni, & idem Hubertus Justiciarius, nullo contradicente; Post mor∣tem vero Marescalli, de Consilio Domini Gwallae tunc Legati, Ste∣phani [ B] Cantuariae Archiepiscopi, Episcoporum & Magnatum terrae, remansit Justiciarius sine contradictione aliqua, & semper scripsit ei Dominus Papa tanquam Justiciario, & ita tenebatur ab Ecclesia, & à Regno semper Justiciarius factus à Domino Iohanne Rege. Et ita bene patet, quod non recepit Iusticiariam sine traditione. Domini Io∣hannis Regis, vel assensu Domini Gwallae. Et si hoc non sufficit, di∣cit aliud; & super hoc paratus est facere quod pares sui considerabunt, & etiam si respondere deberet, habet chartam Domini Regis, que ipsum [ C] ab his absolvit, quam profert: quae confecta est Anno Regni Regis Henrici decimo quinto.

2. Item exigit ab eo, quod ei respondeat de collectione totius quintae decimae, quae per commune Consilium totius Regni custodiri, & haberi debuit in deposito; & ita in deposito, quod nihil inde caperetur us{que} ad aetatem Domini Regis; nisi per visum sex Episcoporum & sex Co∣mitum ad hoc specialiter attornatorum, & hoc non nisi ad defensionem [ D] Regni, & unde summa fuit circiter quater viginti & novem millia marcarum argenti.

Ad hoc respondit, quod Domini Sarisburiensis & Bathoniensis Epis∣copi illam pecuniam receperunt per commune Consilium Regni, & inde reddiderunt computum suum, & inde quieti sunt per literas Domini Re∣g••: Ʋnde non videtur quod inde debeat respondere. Et si hoc non suffi∣•• dicet aliud; & super hoc paratus est, &c. Habet etiam Chartam [ E] Regis quae ipsum, &c.

3. Item quod respondeat de terra Pictaviae, de qua Iohannes Rex obiit seisitus, & unde Dominus Rex qui nunc est fuit in seisina, quando idem Comes suscepit custodiam Regni, scilicet, de Rupella, Nyorth, & de Sancto Iohanne, & qui quando ad rescussionem terrarum illarum mittere debuerat thesaurum & denarios, misit barillos lapidibus & sabulone impletos. Et ita quod quando Barones & Magnates Do∣mini [ F] Regis, & Burgenses, videruni defaltam illam, diverterunt se ab homagio & servitio Domini Regis, & convertebantur ad inimicos Domini Regis, propter quod Dominus Rex amisit Pictaviam.

Ad hoc respondit, quod nunquam misit tales varillos de quibus dici∣tur, & hoc praecise defendit, per quodcun{que} pares sui considerabunt; sed de Consilio Magnatum Angliae ad defensionem Rupellae missi fuerunt

centum milites & amplius, & quamplures fervientes, qui fuerunt cum Domino Rege ibidem, quous{que} Burgenses, & homines illius terrae diverterunt se ab homagio Domini Regis, unde per ejus negligentiam non amittitur Rupella, nec per negligentiam militum ibi existentium, quia illis invitis, Burgenses terram reddiderunt Regi Francorum. Et hoc bene patet, quod cum milites Domini Regis essent in villa, Bur∣genses amoverunt eos à consilio illorum, & sine militibus pacem fece∣runt. Ita quod milites salvo corpore suo & hernesio, possent recedere; [ A] per excessus etiam * 1.2 Falconis amittebatur Rupella; qui Falco & sui Domino Regi eo tempore quo Rupella fuit obsessa, insurrexerunt. Qui etiam Falco, per Willielmum fratrem suum, fecit capi Henricum de Braybroc Justiciarium Domini Regis itinerantem; propter quem cap∣tum, & alias injurias dicti Falconis, oportuit Regem & Magnates terrae obsidere castrum de Berefordia, per Consilimm Archiepis••o∣porum, Episcoporum & Magnatum terrae. Qui etiam Episcopi ibidem excommunicaverunt Falconem; unde pa••et manifeste delictum [ B] Falconis; alioqui non excommunicassent eum. Et si Falco, impune eva∣sisset, & castrum non esset captum, tarbatum esset regnum plusquam fuit. Et si hoc non sufficit, &c. Et super hoc paratus est, &c.

4. Item de hoc respondeat, quod dum Dominus Rex, fuit infra aeta∣tem & subvenire debuit terrae Pictaviae, & exereitus funs proficisci de∣beret in Pictavium; fecit ipse Comes obsidere castrum Betefordiae, ubi Dominus Rex & Magnates sui Angliae antequam illud captum esset, [ C] maximam impenderunt pecuniam. Quo etiam capto, illud prosterni fecit & reddi Willielmo de Bello Campo; super quem Dominus Iohannes Rex castrum illud ceperat per guerram; & unde Iohannes Rex seisitus fuit quando obiit.

Ad hoc respondit, quod per illum solummodo non fuit castrum obsessum, sed per commune consilium regni, & per delictum Falconis & suorum, quia fecit capi Henricum de Braybroc Justiciarium Domini Regis, per [ D] Willielmum de Breante fratrem suum. Ʋnde Dominus Rex misit lite∣ras suas eidem Falconi, una vice & alia, pro deliberando Justiciario suo; & quod frater suus pro quibus nihil facere voluit. Rex etiam misit literas suas Willielmo de Breante; qui respondit, quod ipsum Henricum non redderet sine Falcone fratre suo; & quod Frater suus bene advo∣caret quod fecit. Ʋnde Dominus Rex habito consilio cum Magnati∣bus suis, accessit us{que} Berefordiam; & misit ad illos qui erant infra castrum, Petrum filium Hereberti, & Alanum Basset; petens quod de∣liberarent [ E] Henricum de Braybroc Justiciarium suum quem tenebant imprisonatum; & quod venissent emendare delictum super captione dicti Justiciarii domini Regis. Et ipsi responderunt, quod nihil facerent pro domino Rege, & quod ipsum Henricum tenerent; & si possent plus cape∣rent: unde per consilium Magnatum Angliae, fuit castrum obsessum, captum, & dirutum. Quo diruto, fuit sedes castri tradita Willielmo de Bello Campo per consilium Magnatum Angliae, hac ratione, quod in forma pacis inita inter Dominum Regem, & Dominum Lodo∣v••tum [ F] & Barones continebatur, quod quis{que} haberet talem seisinam quam habuit in principio guerrae. Ʋnde Dominus Gwalla legatus, Archiepis∣copus, & episcopi, excommunicaberunt omnes qui venirent contra istam formam pacis. Et quia idem Willielmus semper erat pe••ens ver∣sus dictum Falconem, dictum castrum, & jus suum; nec habere potuit, donec fuit captum per dominum Regem: idem Dominus Rex de consilio

Magnatum suorum, propter formam pacis factae, & pro timore senten∣tiae latae; dictam sedem castri ei reddidit, tenendam eodem modo quo antecessores sui tenuerunt; prout paret in rotulis Domini Regis Et etiam idem Willielmus dedit Domino Regi de suo, ut tal••m seisinam haberet; ut patet similiter in Rotulis Domini Regis. Et si hoc non suffi∣cit, dicet aliud. Et super hoc, &c.

[ A] 5. Item quod de hoc respondeat; quod Romam nuncios destinavit, et aut quam dominus Rex esset plenae aetatis, imperrabit quod esset ple∣nae aetatis si••ut hoc esset ad commodum domini Regis; et autoritate cujus aetatis inchartari sibi fecit terras quae fuerunt H. de Essex et plures alias terras, dignitates, et libertates de quibus seisinam per se ipsum cepit, post mortem ipsius Regis Johannis; et de quibus idem Rex Iohannes obiit seisitus, (ut etiam dari fecit et confirmari viris religiosis, personis Ecclesiasticis, et aliis) multas terras et libertates, et alia, ad minora∣tionem [ B] et magnam deteriorationem dignitatis Domini Regis, et Coronae suae.

Ad hoc respondit, quod non destinavit nuncios Romam, sed Episco∣pus Wintoniensis misit Romam W. de Sancto Albano pro dicto negotio; magis ad nocumentum dicti Hu••erti quam ad commodum suum; ut ipse et alii redderent custodias suas, et ita factum fuit apud Northampton. Postea de communi consilio Archiepiscopi et Episco∣porum, [ C] provisum fuit, quod Dominus Rex haber••t sigillum, et curre∣rent litterae suae, ut sic majoris timoris esset Regno, & majoris authoritatis. Postea impetrata fuit venia suae aetatis ad suggestionem Archiepiscopi, Episcoporum, Comitum et Baronum ab H••orio Papa. Suggesse∣runt enim Papae, quod prudentia et discretio sua, aetatem suam sup∣plevit, sicut continetur in privilegio Honor•• Papae directo Comi∣tibus et Baronibus, quod sic incipit. Ad haec, et infra licet Charis∣simi in Christo filli nostri Henrici Regis Angliae illustris adolescentia [ D] computetur in annis; quia tamen, sicut accepimus, et gaudemus, animum induit virilem, aetate quia proficit, et prudentia, ita quod in annorum numero sibi deest, in discretionis videatur recuperare virtute; non est ei amodo prohibendum de regno et regni negotiis utiliter disponere, Ideo{que} per Apostolica scripta mandamus, quatenus cum venerabili fratre nostro Episcopo Wintoniensi et nobilibus viris Iusticiario Angliae, et Wil∣lielmo de Bruwera damus nostris literis in praeceptis, ut amodo sui regni dispositionem sibi dimittant liberam, & quietam. Et Comiti [ E] Cestriae scripsit hoc modo. Per Apostolica scripta mandamus & praeci∣pimus, quatenus modo regni sui dispositionem illi dimittas, terras & Ca∣stra quae ••enes nomine Custodiae, sine difficultate aliqua resignes eidem: & ab aliis resignari procures. Sub eisdem verbis scripsit Win••oniensi Episcopo. Cancellario vero scripsit sic. Per Apostolica scripta man∣damus, quatenus cum ejusdem Regis sigillum habeas, & ejusdem custo∣diam, amodo illo secundum beneplacitum suum utaris, & super eo ipsi tantum obedias & intendas; nullas{que} de caetero literas praeter volunta∣tem [ F] ipsius sigillo regio facias signari. De terra H. de Essex dicit; quod Dominus Re•• sui gratia quando fuit plenae aetatis, & postquam Cancel∣larius per Dominum Papam tantummodo ipsi intendebat, illam terram ei dedit per cartam; & etiam terram ut jus suum ei reddidit, postquam venit ad pacem suam. Et si hoc non sufficit, &c. & paratus est super hoc, &c.

6. Item quod respondeat de hoc, quod cum Dominus Rex Scotiae Wil∣lielmus aliquando tradidisset Domino Iohanni Regi duas filias suas, & unde primogenita maritari deberet Domino Regi vel Comiti Richardo, si de Domino Rege humanitus contingeret, & pro quo maritagio, idem Rex Willielmus quietum clamavit Regi Iohanni totum jus suum quod habuit in terris Cumberland, Westmeriland, & Northumberland; & praeterea dedit ei quindecim millia argenti marcarum. Ipse antequam Dominus Rex talis esset aetatis, quod posset discernere utrum ipsam v••llet habere in uxorem vel non, desponsavit eam. Et ita quod cum Dominus [ A] Rex pervenit ad aetatem, op••rtuit eum dare Regi Scotiae qui nunc est, du∣centas libratas terrae pro quieta clamatione praedictarum terrarum; quia primae conventiones non fuerunt observatae; Et hoc non obstante quod prius desponsaverat Comitissam Gloverniae, quae aliquando desponsata fuit Domino Johanni Regi dum fuit Comes, & quam Rex Johannes com∣misit ei in custodiam: & cujus maritagium vendiderat aliquando, Gal∣frido [ B] de Mandeville pro viginti millibus marcarum, & unde utra{que} illarum conjuncta fuit alteri consanguinitate in certo gradu.

Ad haec respondit, quod de conventione inita inter duos Reges, scilicet de maritagio faciendo Domino Regi vel Comiti Richardo; nunquam scivit: sed quod per Dominum Regem, de Consilio Magnatum mari∣tari debuit: & de eorum consilio fuit maritata, patet tam per litteras Domini Pandulfi tunc legati Angliae, quam per literas Cantuariensis [ C] Archiep••scopi, Episcoporum, Comitum & Baronum. Nec etiam illa conventio potuit impedire si facta fuit; quia quando maritata fuit, Rex fuit talis aetatis quod potuit contraxisse cum illa, vel cum alia si vo∣luisset. De consanguinitate inter Comitissam Gloverniae & filiam Regis Scotiae, nil scit. De ducentis libratis terrae oblatis Regi Scotiae, nihil factum fuit per C••mitem Cantiae. De Comitissa Gloverniae dicit; quod non fuit in Custodia Huberti; sed erat Domina de seipsa & licebat ei maritare seipsam cui voluit post mortem G. de Mandevile; [ D] cum dominus Rex Iohannes prius dicto Galfrido maritagium ejusdem C••mitissae vendiderat. Et si hoc non sufficit, dicit aliud. Et super hoc paratus est, &c.

7. Item quod respondeat de hoc, quod cum Dominus Papa dedit in mandatis; quod occasione illius parentelae fieret divortium inter ipsum & Comitissam uxorem suam, quam nunc habet, ipse fecit triturare omnia blada Romanorum, per illos qui vocabantur Lewytheil: unde sententia [ E] excommunicationis generaliter lata fuit in omnes malefactores illos & eorum fa••tores; Et hoc fecit dum fuit Justiciarius, & per eum qui pacem deberet observare; & ita quod pax hucus{que} per haec extitit perturbata.

Ad hoc respondet, quod nihil scit, quia per illum non fuit hoc factum, quod patet manifeste, quia Dominus Papa super hoc fecit fieri inquisitio∣nem per Episcopum Wintoniensem, & Abbatem Sancti Eadmundi, & inquisitio facta transmissa fuit ad Papam per quam Inquisitionem [ F] apparuit manifeste, quod non fuit in culpa, quia si fuisset, Papa puniisset eum: quod non fecit. Et si hoc non sufficit, &c. Et super hoc paratus est facere, quod pares sui considerabunt.

8. Item quod respondeat de hoc, quod cum se poneret in prisonam Domini Regis, & per conventionem inter eos factam quod pro utlago

teneretur, si unquam de prisona illa evaderet sine licentia ipsius Do¦mini Regis, ipse de prisona illa evasit, & cum per conventionem illam, & per sectam illorum de quorum custodia evasit, utlagatus esset, & postmodum Dominus Rex an gratiam suam illum recepisset; Ipse de utlagaria illa ei remissa, nullum breve Domini Regis recipere volu••t. Et eo postmodum in gratiam Domini Regis taliter recepto, quod salvae essent donationes quas Dominus Rex prius fecerat de terris quas habuit [ A] in manu sua, per conventionem illam; ipse nihilominus postmodum con∣tra conventionem illam implacitavit Iohannem de Gray, Masty, Besily, Anketillum, Malure, Robertum Passelewe, Alanum Vrry & plures alios: & versus eos recuperav••t, & unde Dominus Rex aliquibus ex illis fecit escambium de Dominicis suis, ad magnum ejus incommodum, & unde videtur Domino Regi quod praedicto Comiti con∣ventionem tenere non debet, ex quo ei nullam tenuit.

[ B] Ad hoc respondit, quod nullam talem conventionem fecit, & dicit quòd cum esset in custodia quatuor Comitum Angliae, per sic quod in mandatis c••perunt, quod nihil periculi in suo corpore eveniret, postmo∣dum * 1.3 subtracti fuerunt Custodes, qui deberent eum à malis tueri, nescit per quem; Ʋnde merito sibi timuit, & praecipue cum Wintoni∣ensis Episcopus esset Consiliarius Domini Regis, qui minitabatur ei, sicut Anglia scit, & castrum divisarum fuit in custodia Petri de Ri∣ballis: Ʋnde cum tutela sua quae eum debuit protegere ex conventione, [ C] quando sic fuit in custodia à se recederet, non fuit mirum si ad Eccle∣siam confugeret; & haec nulla ratione fecisset, si conventiones essent illi sub salva custodia servatae. De * 1.4 Ʋtlagatione, unde dicitur, di∣cit quod talem conventionem non fecit, ne{que} debet talis conventio ali∣qua reputari; quia nullus probus homo, & fidelis potest utlagari ex conventione, quia utlagatio est paena Malefactoris, & non bene ope∣rantis, & sequitur ex malefacto illius, qui non vult stare recto. Ipse vero, non fuit talis, quia semper rogavit & obtulit stare judicio pa∣rium [ D] suorum, postmodum cum esset reversus ad pacem Domini Regis, remissa sunt ei omnia praemissa, & adjudicata & proclamata est illa ut∣lagatio nulla, per omnes Comitatus Angliae, per literas Domini Regis. Et istud judicium fuit factum apud Gloverniam, per os Domini W. _____ _____ de Radelghe, coram Archiepiscopo, Episcopo, Comitibus, & Baro∣nibus. Ad hoc quod dicit se nelle recipere breve de remissione utlaga∣tionis. Respondit, quod hoc fecit, ne videretur se confiteri justè tan∣quam malefactorem utlagatum; & dicit quod nullum implacitavit con∣tra [ E] conventionem, quia nullam conventionem fecit Domino Regi, nisi de Iusticiaria Angliae, & de Castro Doboriae quae habuit per Cartam ad vitam suam. Et hoc bene patet, quia per voluntatem Domini Regis & in curia sua, recuperavit super eos, quos implacitavit, & per Iu∣dicium Curiae suae; unde non est in culpa super hoc. Et si hoc non, &c. Et super hoc paratus est, &c.

9. Item quod respondeat de hoc, quod verba probrosa, & turpia [ F] dixit Domino Regi in praesentia Domini Radulphi filii Nicholai, Ga∣defrido de Crancumbe fratris G. _____ _____ & aliorum, & Dominus Rex adhuc multa habet contra ipsum proponenda & dicenda, quae adhuc reservat in animo propositurus ea cum ei placuerit & locus ei affuerit.

Ad hoc respondit, & hoc defendit praecise, sicut contra Dominum suum, & contra omnes alios qui hoc dicent, per quodcun{que} pares sui

considerabunt, & omnia praemissa in reformatione pacis, ei fuerunt relaxata, & in jure remissa. Ʋnde non videtur quod super praemissis possit convenire de jure; & si in aliquo praemissorum fuit insufficienter responsum, paratus est Comes aliud dicere. Item videtur ei, quod non tenetur respondere, nisi restitutus esset, de omnibus bonis suis de quibus disseisitus fuit, cum nullus tenetur respondere in foro saeculari vel Ecclesiastico disseisitus.* 1.5

Dies datus est eidem Huberto coram Domino Rege, de audiendo Iudicio suo in crastino decollationis Sancti Johannis.

Notes

• * 1.1

  Additament. Mat. Paris, f. 149.
• * 1.2

  i e. Falcasii de Brent.
• * 1.3

  Cl. 17. H. 3. M. 2. his im∣mediate Kee∣pers were to be removed and others placed about him.
• * 1.4

  See Pat. 17. Hen. 3. M. 9. Dors. here in Append. N. 152. where 'tis said he made such an A∣greement.
• * 1.5

  August 30.