Aesop's fables English and Latin : every one whereof is divided into its distinct periods, marked with figures : so that little children being used to write and translate them may not only more exactly understand all the rules of grammar but also learn to imitate the right composition of words and the proper forms of speech belonging to both languages / by Charles Hoole.

About this Item

Title
Aesop's fables English and Latin : every one whereof is divided into its distinct periods, marked with figures : so that little children being used to write and translate them may not only more exactly understand all the rules of grammar but also learn to imitate the right composition of words and the proper forms of speech belonging to both languages / by Charles Hoole.
Publication
London :: Printed by R.E. for the Company of Stationers,
1700.
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A26506.0001.001
Cite this Item
"Aesop's fables English and Latin : every one whereof is divided into its distinct periods, marked with figures : so that little children being used to write and translate them may not only more exactly understand all the rules of grammar but also learn to imitate the right composition of words and the proper forms of speech belonging to both languages / by Charles Hoole." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A26506.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 19, 2025.

Pages

Page 3

AESOPI FABULAE Anglo-Latinae.

1. De Gallo gallinaceo.

1. GAllus gallinaceus, dum vertit stercorarium, offendit gemmam: Quid, inquiens, rem sic nitidam reperio?

2. Si gemmarius reperisset, nihil esset eo latius, ut qui pretium ••••iret.

3. Mihi quidem nulli est usui, nec magni astimo: imò equidem omnibus mmis granum hor dei malim.

4. Morale. Per gemmam, Artem Sapientiámque intellige: per gallum ominem stolidum & voluptuarium.

5. Nec stolidi artes liberales amant, cum usum earum nesciant; nec vptuarius, quippe cui una placeat voluptas.

2. De lupo & Agno.

1. LUpus ad caput fontis bibens, videt agnum procul infrà bibentem.

2. Accurrit, agnum increpat, quod turbârit fontem.

3. Trepidare agnus, supplicare, ut, parcat Innocenti.

4. Se, quando longè infra biberit, potum lupi ne potuisse quidem bare: nedum voluisse.

5. Lupus contrà intonat: Nihil agis sacrilege: semper obes: pater, ••••ter, omne tuum invisum genus, sedulo mihi adversatur.

6. Tu mihi dabis hodiè poenas.

7. Mor. Vetus dictum est: ut canem cadas facilè inveniri baculum.

8. Potens si libet nocere, facilè capit nocendi causam.

9. Satis peccavit, qui resistere non potuit.

3. De Mure & Ranâ.

1. Ellum gerebat mus cum ranâ.

2. De paludis certabatur imperio.

Page 5

3. Pugna erat vehemens & anceps.

4. Mus callidus, sub herbis latitans, ex insidiis ranam adoritur.

5. Rana viribus melior, pectore & insultu valens, aperto Marte hostem lacessit.

6. Hasta utrique erat juncea.

7. Quo certamine procul viso milvus adproperat: dumque prae studio pugnae neuter sibi cavet, utrumque bellatorem milvus rapit, ac laniat.

8. Mor. Itidem evenire solet factiosis civibus, qui accensi libidine do minandi, dum inter se certant fieri magistratus, opes suas plerumque & vitam in periculo ponunt.

4. De Cane & Ʋmbrâ.

1. CAnis tranans fluvium, rictu vehebat carnem: splendente sole, ita ut fit, umbra carnis lucebat in aquis, quam ille visam avidè captans quod in faucibus erat, perdidit.

2. Itaque tum rei tum spei jacturâ perculsus, primùm stupuit, deinde animum recipiens, sic elatravit: Miser, deerat cupiditati tuae modus.

3. Satis supérque erat, ni desipuisses: jam per tuam stultitiam mi∣nus nihilo tibi est.

4. Mor. Monemur hac fabella modestiae, monemur prudentiae, ut cupi∣ditati sit modus, ne certa pro incertis amittamus.

5. Astuté certè Terentianus ille Sannio, Ego, inquit spem pretio non emam.

5. De Leone, & quibusdam aliis.

1. CUm ove quibusdámque aliis pepigerat Leo, venationem fore com∣munem.

2. Itur venatum: capitur cervus: partiuntur.

3. Singulis singulas partes tolle r, ut convenerat, incipientibus, leo irrugiit. Una, inquiens, pars mea est, quia sum dignissimus.

4. Altera item mea est quia viribus praestantissimus.

5. Porrò, quia in 〈◊〉〈◊〉 do cervo plus sudaverim, vendico tertiam.

6. Quartam denique ••••••tem ni concesseritis. actum est de amicitiâ.

7. Socij (hoc auditò) discedunt vacui & taciti, non ausi mutire con∣tra leonem.

8. Mor. Rara semper fiit fides, apud hoc seculum raior est, apud poten∣tes & est & fuit semper rarissima.

9. Quocirca satius est, ut vivas cum pari.

10. Qui enim cum potentiore vivit, necesse habet saepe de suo jure con∣cedere.

11. Cum aequali aequale tibi jus erit.

Page 7

6. De Lupo & Grue.

1. LƲpo voranti ovem fortè ossa hasere in gulâ

2. Ambit, orat opem, opitulatur nemo.

3. Omnes dictitant, tulisse eum pretium voracitatis.

4. Tandem blanditiis multis pluribusque promissis, gruem inducit, ut, collo longissimo in gulam inserto, os infixum eximeret.

5. Petenti autem praemium illusit: Inepta inquit, abi: non sat habes, quod vivis? vitam debes mihi.

6. Si libuisset, licuit praemordere collum tuum.

7. Mor. Tritum est, perire quod facis ingrato.

7. De Rustico & Colubro.

1. RUsticus repertum in nive colubrum, frigore prope enectum, domum tulit, adjecit ad focum.

2. Couber, ab igne vim virúsque recipiens, deinde flammam non ferens, omne tugurium sibilando infecit.

3. Accurrit rusticus; correptà sude, verbis, verberibusque cum eo in∣juriam expostulat.

4. Num hanc referat gratiam?

5. Num vitam erepturus sit ili, qui vitam ipsi dederit?

6. Mor. Fit interdum, ut obsuit tibi quibus tu profueris; & malè de te mereantur ii, de quibus tu benè sis meritus.

8. De Apro & Asino.

1. DUm iners Asinus irrideret aprum ille indignans frendebat.

2. Malum quidem, ignavis〈…〉〈…〉è, fueras meritus: sed etiamsi tu poenâ fueras dignus; tamen ego indignus qui à te poenas sumam.

3. Irride tutus, impune tibi licet.

4. Tutus enim es ob inertiam.

5. Mor. Demus operam, ut cum indigna nobis audiamus aut patiamur. ne indigna nobis dicamus aut faciamus.

6. Mali enim & perditi plerunque gaudent, si quispiam bonorum eis resistat; magni penunt haberi se dignos ultione.

7. Imitemur equos & magnas bestias, qui oblatrantes caniculos cum contemptu praetereunt.

9. De Mure Ʋrbano & Mure Rustico.

1. LIbitum est urbano muri deambulare rus.

2. Vidit hunc mus rusticus, in vitat, apparatu'r, itur canatum.

Page 9

3. Depromit rusticus quicquid reposuerat in hyemem, & exhaurit omne enu ut tanti hospitis expleat lautitiam.

4. Urbanus tamen frontem corrugans ruris damnat inopiam, urbis subin∣de laudat copiam.

5. Remans ducit secum in urbem rusticum; ut qua verbis jactitârat. 〈◊〉〈◊〉 comprobaret.

6. Ineunt convivium, quod urbanus splendidè comparârat.

7. Inter epulandum auditur in serâ murmur clavis.

8. Trepidare illi, & fugitare fugitando.

9. Rusticus & insuetus, & loci ignarus, aegrè se tueri.

10. Descendente famulo, redit urbanus ad mensam, vocat rusticum.

11. Ille vix tandem metu deposito, prorepit.

12. Invitantem ad pocula urbanum percontatur, Num hoc periculum rebrum sit?

13. Respondet ille, Quotidianum esse, contemni oportere.

14. Tum rusticus, Quoridianum, inquit.

15. Meherculè, tuae dapes plus fellis quam mollis sapiunt.

16. Equidem malo cum securitate meam inopiam, quàm cum tali nxietate illam copiam.

17. Mor. Divitiae prae se ferunt quidem voluptatem: sed si introspicias, abent pericula & amaritudinem.

18. Eutrapelus quidam fuit, qui cùm inimicis maximè nocere vellet, di∣ites eos faciebat, dictitans ita se eos ulcisci, quippe accepturos cum divitiis ••••gentem sarcinam curarum.

10. De Aquilâ & Corniculâ.

1. AQuila nacta cochleam, non vi, aut arte quivit eruere piscem.

2. Accedens cornicula dat consilium.

3. Suadet subvolare, & è sublimi cochleam in saxa praecipitare, sic e∣im fore, ut cochlea frangatur.

4. Humi manet cornicula ut praestoletur casum, praecipitat aquila,, frangi∣••••r testa, subripitur piscis à corniculâ, dolet clusa aquila.

5. Mor. Noli quibusvis habere fidem, & concilium, quod ab aliis accepe∣s, fac inspicias.

6. Multi enim consulti, non suis consultoribus, sed sibi consulunt.

11. De Corvo & Vulpeculâ.

1. I Raedam nactus strepitat in ramis corvus.

2. videt vulpecula gestiiem, accurrit.

3. Corvum, inquit, plurimâ salute imperiit Vulpes.

4. Saepenumero audiiam Famam esse mendacen jam re ipsâ experior.

5. Nam ut hac sortè jam praetereo suspiciens te in arbore, advolo culpans niam.

Page 11

6. Fama enim est, te nigriorem pice esse, & video candidiorem niv.

7. Meo sane judicio cygnos vincis, & hederâ formosior alba es.

8.Quod si ut plumis, ita & voce excellas, omnium avium equidem e dixerim reginam.

9. Hac assentatiunculâ illectus corvus, ad canendum apparat.

10. Apparanti verò è rostro excidit caseus, quo correpto, vulpecula achinnum tollit.

11. Tum demum misorum corvum pudet, pigé{que} sui, & jacturâ rei mi∣to pudore dolet.

12. Mor. Nonnulli sic avidi laudis sunt, ut cum suo probro & damno ••••ment assentatorem; ejusmodi homines praedae sunt parasiis.

13. Quod fi vitaveris jactantiam, facilè assentatorum pestiferum genus vitaveris.

14. Si tu vlis esse Thraso nusquam deerit tibi Gnatho.

12 De Leone senectute confecto.

1. LEO, qui in juventute complures suâ ferocitate fecerat inimicos, in senectute exsolvit poenas.

2. Reddunt talionem bestiae: dente aper, cornu petit taurus.

3 Imprimis asellus, vetus ignaviae nomen cupiens abolere, verbis & alcibus strenuè insultat.

4. Tum gemebundus leo, Hi quibus olim nocui jam vicissim nocent, & erito: sed hi quibus aliquando profui, jam vicissim non prosunt, imò etiam immerito obsunt.

5. Stultus fui, qui multos fecerim inimicos; stultior, qui falsis amicis onfisus fuerim.

6. Mor. In secundis rebus non efferaris, non sis ferox.

7. Nam si vultum mutârit fortuna, ulciscentur quos laesisti.

8. Et inter amicos fac habeas discrimen.

9. Sunt enim quidam amici, non tui, led mensae tuae, & furtunae tuae uae quidem fortuna simulac mutata fuerit, & illi mutabuntur.

10. Benè tecum actum erit, si non inimici fuerint.

11. Meritò queritúr Ovidius.

En, ego non paucis quondam munitus amicis, Dum flavit velis aura secunda mis; Ʋt fera nimboso tumuerunt aequora vento, In mediis lacerâ puppe relinquor aquis.
13. De Cane & Asino.

DUm blandiretur canis hero & familiae, herus & familia canem demul∣cent.

2. Asellus id videns, altius gemit, coepit eum pigere sortis; iniquè putat mparatum, canem gratum esse cunctis, pascíque de mensâ herili, idque

Page 13

otio ludó{que} consequi; sese contra portare clitellas, caedi flagello, nunquam otiosum esse, & cunctis tamen odiosum.

3. Si haec fiant blanditiis, eam artem quae tam utilis sit, statuit sectari.

4. Igitur, quodam tempore, redeunti domum hero, rem tentaturus, pro∣currit obviam, subsilit, pulsat unguibus.

5. Exclamante hero accurrêre servi, & ineptus Asellus, qui se urbanum credidit, fuste vapulat.

6. Mor. Non omnia possumus omnes, ut ait Virgilius in Bucolicis: Nec omnes omnia decent.

7. Id quisque velit, id tentet, quod possit.

8. Nam scimus id quod Graecè significantiùs dicitur, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Asinus, lyrarum vel lyrae. Sic autem Boetius, Asinus ad lyram positus.

9. Repugnante naturâ, irritus est labor, Tu nihil invitâ dices, faciesve Minervâ, teste Horatio.

14. De Leone & Mure.

1. LEo, aestu cursúque defessus, sub umbrâ fronde super viridi, quiescebat.

2. Murum autem grege tergum ejus percurrente, experrectus, unum è multis comprehendit.

3. Supplicat captivus indignum se esse cui Leo irascatur, clamitat.

4. Reputans ille, in nece tantillae bestiolae, nihil esse laudis, captivum di∣mittit.

5. Nec verò ita multò post, Leo forte, dum per saltum currit, incidit in plagas; rugire licet, exire non licet.

6. Rugientem miserabiliter Leonem Mus audit, vocem agnoscit, repit in cuniculos, laqueorum quaerit nodos, quaesitos inven it, inventos corrodit, Leo è plagis evadit.

7. Mor. Haec Fabula suadet potentibus clementiam.

8. Etenim, ut sunt res humanae instabiles, egent interdum ipsi potentes ope humillimorum.

9. Quare vir prudens etsi potest, timebit vel vili homini nocere: qui au∣tem non timet nocere alteri, valdè desipit.

10. Quid ita? Quia etsi potentiâ fretus, neminem metuit; forsan olim erit ut metuat.

11. Constat enim evenisse claris magnísque regibus, ut vilium homuncio∣num vel gratiâ indiguerint, vel iram metuerint.

15. De Milvo aegroto.

1. I Ecto decumbebat Milvus, jam fermé mriens.

2. Matrem orat precatum ire deos.

3. Mater respondet, Nihil opis illi sperandum à diis, quorum sacra & aras nis rapinis toties violâsset.

Page 15

4. Mor. Decet venerari superos; illi enim pios juvant, impios adver∣santur.

5. In felicitate neglecti, in miseriâ non exaudiunt.

6. Quare in secundis rebus sis eorum memor, ut in adversis rebus prae∣sentes sint, vocati.

16. De Hirundine & aliis Aviculis.

1. CUm primùm coeptum est seri Linum, Hirundo suadet aviculis impe∣dire sementem, dictitans sibi fieri insidias.

2. Irrident illi, stultum vatem Hirundinem vocant.

3. Surgente jam Lino & virescente, rursum monet evellere sata.

4. Iterum irrident.

5. Maturescit Linum, hortatur populari segetem.

6. Cùm ne tunc quidem consulentem audirent, Hirundo, avium caetu relicto hominis sibi conciliat amicitiam: init cum eo foedus, cohabitatur, cantu demulcet.

7. Caeteris è Lino avibus fiunt retia & laquei.

8. Mor. Multi nec ipsi consulere sibi nôrunt, nec rectè consulentem au∣diunt.

9. Sed cùm in periculis sunt & damnis, tunc demùm sapere incipiunt, & suam damnare socordiam.

10. Tunc satis supérque consilii est; Hoc, inquiunt, & illud factum opor∣tuit.

11. Sed praestat esse Prometheum, quàm Epimetheum.

12. Fuêre hi fratres: nomina sum Graeca.

13. Alteri consilium ante rem fuit, alteri post rem: quod declarat in∣terpretatio nominum.

17. De Ranis & earum Rege.

1. GEns Ranarum, cum esset libera, Jovi supplicabat dari sibi regem.

2. Ridere Jupiter vota Ranarum.

3. Illae tamen iterum instare atque iterum donec ipsum perpellerent.

4. Dejecit ille Trabem.

5. Ea moles ingenti fragore quassat fluvium.

6. Territae silent ranae: regem venerantur.

7. Accedunt pede tentim propiùs: tandem, abjecto metu, insultant, & desultant.

8. Iners Rex lusui est et contemptui.

9. Lacessunt rursum Jovem, orant Regem dari, qui strenuus sit:

10. Dat Jupitar Ciconiam.

11. Is perstrenuè perambulans paludem, quicquid Ranarum obyiam fit, vorat.

12. De hujus igitur saevitiâ Ranae frustra questa sunt.

13. Jupiter non audit, nam & hodiè adhuc queruntur.

Page 17

14. Vesperì enim ciconia cubitum eunte, ex antris egressae rauc uatu murmurant: sed surdo canunt.

15. Vult enim Jupiter, ut quae regem clementem sint depreca∣, jam ferant inclementem.

16. Mor. l'erinde atque Ranis, evenire solet plebi; quae si Regem 〈◊〉〈◊〉 mansuetiorem habet, ignavum & inertem esse causatur: op∣tat aliquando contingere sibi virum.

17. Contrà, si quando nacta est regem strenuum hujus saevitiam damnat; prioris laudat clementiam; sive quòd semper praesenti∣um nos poenitet, sive quòd verum est verbum, Nova veteribus esse potiora.

18. De Columbis & Milvo.

1. COlumbae olim bellum gessere cum Milvo: quem ut expugna∣rent delegerunt regem sibi Accipitrem.

2. Ille rex factus; hostem agit, non regem.

3. Non segnius ac Milvus rapit, ac laniat.

4. Poenitet Columbas incoepti; satius fuisse putantes, pati bella Milvi, quam tyrannidem Accipitris.

5. Mor. Neminem suae sortis nimiùm pigeat.

6. Nihil est (teste Flacco) ab omni parte beatum.

7. Equidem meam sortem, modò tolerabilis sit, mutare non optem.

8. Multi, nova sorte quaesita, veterem rursus optârunt.

9. Ita pleri{que} ingenio vario sumus omnes, ut nosmet nostri poeniteat.

19. De Fure & Cane.

1. FUri aliquando panem (ut sileat) porrigenti respondit Canis: Insidias tuas novi: panem das quo definam latrare.

2. Sed ego munus tuum odi: quippe, si ego tulero panem, tu ex 〈◊〉〈◊〉 tectis cuncta exportabis.

3. Mor. Cave parvi commodi causâ amittas magnum.

4. Cave cuivis homini fidem habeas.

5. Sunt enim qui dolo non tantùm benignè dicunt, sed & benig∣•••• faciunt.

20. De Lupo & Sucula.

1. PArturiebat Sucula. Pollicetur Lupus, se custodem fore foetûs.

2. Respondit puerpera; Lupi obsequio se non egere: si velit us haberi, si cupiat gratum facere, longiús abeat.

3. Lupi enim officium constare, non praesentiâ, sed absentiâ.

4. Mor. Non sunt cuncta credenda cunctis.

5. Multi suam operam pollicentur, non tuî amore, sed suî▪ suum 〈…〉〈…〉

Page 19

21. De partu Montium.

1. OLim rumor erat parturire Montes.

2. Homines accurrunt, circumsistunt, monstri quippiam non sine pavore expectantes.

3. Parturiunt tandem Montes, exit mus.

4. Tum omnis risu emori.

5. Mor. Hanc fabellam tangit Horatius.

Parturiunt Montes, nascetur ridiculus Mus.

6. Notat etiam jactantiam.

7. Jactabundi enim, cum magna profitentur & ostentant, vix arva faciunt.

8. Quapropter Thrasones illi, jure sunt materia joci & scomma∣um.

9. Vetat item haec Fabula inanes timores.

10. Plerum{que} enim gravior periculo est periculi metus; imò, ridi∣lum est quod metuimus.

22. De cane venatico qui ab Hero contemnitur.

1. CAnem venaticum, qui jam senuerat, instigat herus; frustra hortatur, tardi sunt pedes, non properat.

2. Praehenderat feram; Fera edentulo elabitur.

3. Increpat herus verbere & verbo.

4. Canis respondet, debere sibi jure ignosci; jam senuisse, at venem fuisse strenuum.

5. Sed ut video, inquit, nil placet sine fructu, juvenem amâsti edabundum; odisti tardum, edentulum.

6. Sed, si gratus esses, quem olim juvenem frugis cauâ dilexisti, em fructuosae juventutis gratiâ diligeres.

7. Mor. Recte Canis.

8. Nam teste Nasone,

Nil, nisi quod prodest, charum est; n, detrahe menti Spem fructûs avidam, nemo petrendus erit.

9. Praeteriti commodi nulla est memoria, futuri autem gratia non gna, praesentis commodi summa.

Turpe quidem dictu, sed si modò vera fatemur, Vulgus amicitias utilitate probat.
23. De Leporibus & Ranis.

Ylvâ insolito mugiente turbine, trepidi Lepores rapidè occipiunt fugere.

Fugientibus cum obsisteret palus, stetere anxii, utrinque com∣ensi periculis.

Quodque majoris esset incitamentum timoris, vident in palu∣••••ergi Ranas.

Tunc ex Leporibus unus prudentior caeteris ac disertior, Quid, 〈◊〉〈◊〉, inaniter timemus?

Page 21

5. Animo opus est.

6. Corporum quidem agilitas nobis est, sed animus deest.

7. Hoc periculum turbinis non fugiendum, sed est contemnendum.

8. Mor. Omni in re opus animo.

9. Jacet virtus sine confidentiâ.

10. Confidentia enim dux & regina virtutis est.

24. De Hoedo & Lupo.

CApra cùm esset pastum itura, Hoedum domi concludit, monens aperire nemini, dum redeat ipsa.

2. Lupus, qui id procul audierat, post matris discessum pulsa res: voce Cuprissat, jubens recludi.

3. Hoedus dolum praesentiens, Non aperio, inquit; nam etsi x caprissat, tamen equidem per rimulas Lupum video.

4. Mor. Obedire parenti filios, ipsis est utile; & Juvenem seni cet auscultare.

25. De Cervo & Ove.

CErvus coram Lupò Ovem eam facit, modium tritici debere clamitans.

2. Ovis debiti quidem erat inscia, tamen Ob Lupi praesentiam ndet se daturam.

3. Dicitur solutioni dies: adest: monet Cervus Ovem.

Illa it inficias.

Quod enim promiserat, excusat factum id metu & praesenti pi.

Votum extortum non esse servandum.

Mor. Sententia juris est, Vim vi repellere licet.

Ex hâc Fabellâ nova quaedam nascitur, Fraudem fraude, re∣re licet.

36. De Rustico & Angue.

RUsticus quidam nutrierat anguem.

Iratus aliquando bestiam petit securi.

Evadit ille, non sine vulnere.

Postea rusticus deveniens ad paupertatem, ratus est id infor∣i propter anguis Injuriam sibi accidere.

Igitur supplicat angui, ut redeat.

Ille ait, Ignoscere se, sed redire nolle; neque fore securum 〈◊〉〈◊〉 rustico, cui tanta fit domi securis; livorem vulneris desiisse, 〈◊〉〈◊〉 esse tamen memoriam.

Mor. Ei, qui semel fidem solvit, iterum habere fidem vix est 〈◊〉〈◊〉.

Injuriam quidem condonare, id sanè misericordiae est: cave∣•••• 〈…〉〈…〉

Page 23

27. De Vulpecula & Ciconia.

1. VUlpecula vocavit Ciconiam ad coenam.

2. Opsonium in mensam effundit; quod, cum liquidum esset, ciconiâ frustrà rostro tentante. Vulpecula lingit.

3. Abit elusa avis pudetque pigetque injuriae.

4. Post plusculum dierum redit, invitat Vulpeculam.

5. Vitreum vas situm erat plenum opsonii: quod quidem vas, cùm esset arcti gutturis, Vulpeculae opsonium licuit videre, & esurire, gustare non licuit.

6. Ciconia rostro facilè exhausit.

7. Mor. Risus risum, jocus jocum, dolus dolum, fraus meretur fraudem.

28. De Lupo & Capite Picto.

1. LUpus in officina sculptoris caput humanum repertum versat, miratur, sentiens (id quod erat) nihil habere sensus.

2. O pulchruro, inquit, caput!

3. Est in te artis multum, sed sensûs nihil.

4. Mor. Externa pulchritudo si adsit interna grata est.

5. Sin alterutra carendum est, praestat externa, quam interna carens.

6. Illa enim sine hac interdum incurrit odium, ut stolidus e ò fit odiosior, quò formosior.

29. De Graculo.

1. GRaculus ornavit se plumis pavonis.

2. Deinde pulchellus sibi visus, fastidito genere suo, con∣tulit se ad pavonum genus.

3. Illi tandem, intellecta fraude, stolidam avem coloribus nudâ∣runt, & plagis affecerunt.

4. Horatius hanc Fabellam, primo Epistolarum libro, narrat de Cornicula.

5. Ait eam olim adornatam collectis, quae avibus exciderant, plumis: postea autem, cum unaquae{que} avium suam pluman decerpsisset, ridiculam fuisse.

6. Ne si fortè suas repetitum venerit olim Grex avium plumas, moveat cornicula risum, Furtivis nudata coloribus.—

7. Mor. Notat haec Fabula eos, qui se gerunt aequo sublimius; qui cum his vivunt, qui & ditiores sunt & magis nobiles; quare sape inopes fiunt & sunt ludibrio.

8. Probe Juvenalis monet. —è coelo descendit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Hoc est, Nosce teipsum.
30. De Musca & Formica.

1. MUsca altercabatur cum Formica; se nobilem, illam ignobi∣lam

Page 25

in cavernis latêre, segetem rodere, aquam bibere; se splen∣idè epulari jactabat; & haec tamen otio nancisci.

2. E regione, Formica se non ignobilem esse, sed suis nat alibus ontentam. Muscam Vagam esse, se stabilem; sapere Formicoe grana & fluenta, quod Muscae pastilli, & vina, atque haec se non segni tio, at strenuâ operâ nancisci: porrò formicam laetam esse & tu∣am, charam omnibus, exmplar denique laboris; Muscam anxiam um periculo esse, cunctis infestam, cunctis invisam, exemplar deni∣que segnitiei: formicam hyemis memorem alimenta reponere: muscam in diem vivere, hyeme aut esurituram, aut certe mori∣uram.

3. Mor. Qui pergit quae vult dicere, ea quae non vult audiet.

4. Musca si bene dixisset, bene audisset.

5. Assentior autem Formicae.

6. Videtur enim optabilior vita obscura a cum securitate, quam cum periculo splendida.

31. De Rana & Bove.

1. RAna cupida aequandi Bovm se distendebat.

2. Filius hortabatur matrem coepto desistere, nihil enim esse ranam ad bovem.

3. Illa secundum intumuit.

4. Clamitat natus; Crepes licèt, Mater, bovem nunquam vinces.

5. Tertiùm autem cùm intumuisset, crepuit.

6. Mor. Cuique sua dos.

7. Hic formâ, ille viribus; hic opibus, ille pollet amicis; unum∣quemque suo decet esse contentum.

8. Valet ille corpore, tu ingenio.

9. Quocirca quisque semet consulat: nec invideat superiori, quod miserum est: nec, quod stultitiae est, certare optet.

32. De Equo & Leone.

1. VEnit ad Equum commedendum Leo: carens autem prae se∣nectâ viribus, meditari coepit artem: medicum se profitetur: verborum ambage equum moratur.

2. Hic dolo dolum, artem apponit arti.

3. Fingit se nuper in loco spinoso pupugisse pedem, orat, ut inspi∣ciens sentem medicus educat.

4. Paret Leo.

5. At equus, quantâ potuit vi, calcem leoni impingit, & se con∣tinuò conjecit in pedes.

Page 27

6. Leo vix tandem ad se rediens (ictu enim propè exanimatus suerat) Pretium, inquit, ob stultitiam fero: & is jure auffugit: dolum enim dolo ultus est.

7. Mor. Odio digna est simulatio, & simulatione capienda.

8. Non est timendus hostis, qui hostem prae se fent, sed qui, cùm hostis sit benevolentiam fimulat, is demum timendus est, & odio dignissimus.

33. De Equo, & Asino.

1. EQuus phaleris sellaque exornatus, cum ingenti hinnitu per viam currebat.

2. Currenti autem onustus asellus forte obstat.

3. Equus ira fremebundus, &

—Frana ferox spumantia mandens.

4. Quid, inquit, tarde & ignave, obsistis equo?

5. Cede, inquam, aut proculcabo te pedibus.

6. Asellus, contrà rudere non ausus, cedit tacitus.

7. Equo autem provolanti, & cursum intendenti crepat inguen:

8. Tum cursu & ostentui inutilis, ornamentis spoliatur, deinde Carrario venditur.

9. Postea cum Carro venientem videt asellus, & affatur.

10. Heus bone vir! quid istuc ornati est?

11. Ubi aurata sella, bullata cingula? ubi nitidum fraenum?

12. Sic, amice, necesse fuit evenire superbienti.

13. Mor. Plerique in secundis rebus elati sunt, nec sui memores, nec modestiae: sed, quia prosperitate insolescunt, adversitatem incurrunt.

14. Eos qui videntur felices, monuerim esse cautos; etenim si rota fortuna circumacta fuerit, sentient miserrimum genus infortunii esse fuisse felices.

15. Accedit ad cumulum infelicitatis in quoque mali; contem∣nentur ab iis quos ipsi contempsere & illudent eis ii, quos ipsi risere.

34. De Avibus, & Quadrupedibus.

1. AVibus pugna erat cum quadrupedibus.

2. Utrinque spes, utrinque metus, utrinque erat periculum.

3. Vespertilio autem, relictis sociis, deficit ad hostes. Vincun aves, duce & auspice Aquila.

4. Transfugam verò Vespertilionem damnant, uti ne ad ave unquam illi sit reditio, uti nè lui unquam sit volatus.

Page 29

5. Haec causa Vespertilioni est, ut non nisi noctu volet.

6. Mor. Qui cum sociis adversitatis & periculi particeps esse re∣nuit prosperitatis & salutis expers erit.

35. De Lupo & Vulpe.

1. LUpus, cùm praedae satis esse, in otio degebat.

2. Accedit Vulpecula, sciscitatur otii causam.

3. Sensit Lupus insidias fieri: simulat morbum esse causam: orat vulpeculam deprecatum ire deos.

4. Illa dolens dolum non succedere, adit pastorem, monet patêre latebras lupi: hostem enim securum posse inopinatò opprimi.

5. Adoritur pastor lupum, mactat.

6. Illa potitur antro, & praeda.

7. Adfuit illi breve sceleris sui gaudium: nam non ita multò post idem pastor & ipsam capit.

8. Mor. Foeda res invidia est, & ipsi interdum authori quoque perniciosa.

9. Flaccus Epistolarum, Lib. 1.

Invidus alterius rebus macrescit opimis. Invidiâ Siculi non invenere tyranni Majus tormentum—
36. De Cervo.

1. CErvus in perspicuo fonte se conspicatus, Probat procera fron∣tis & ramosa cornua: sed tibiarum exilitatem damnat.

2. Fortè, dum contemplatur, dum judicat, intervenit venator: fugit cervus.

Ocyor pilis, & agente nimbos, Ocyor Euro.

3. Insectantur fugientem canes.

4. Sed cùm intrasset condensam sylvam, implicita sunt ramis cornua.

5. Tum demum tibias laudabat, & cornua damnabat, quae fecêre ut praeda esset canibus.

6. Mor. Fugienda petimus: petenda fugimus.

7. Placent, quae officiunt: quae conferunt, displicent.

8. Beatitudinem cupimus, priusquam, ubi fit, intelligamus.

9. Opum excellentiam, & bonorum celsitudinem quaerimus: in∣his beatitudinem sitam opinamur, in quibus tamen multum labo ris est, & doloris.

10. Pulchrè id significat Lyricum ille noster.

Saepius ventis agitatur ingens Pinus, & celsae graviore casu Decidunt turres, feriuntque summos Fulmina montes.

Page 31

37. De Vipera & Lima.

1. IN Fabrica offendens limam Vipera, coepit rodere.

2. Subrisit lima, quid, inquiens, inepte? quid agis?

3. Tu tibi antè contriveris dentes, quam me atteras, quae duri∣tiem aeris praemordere soleo.

4. Mor. Etiam atque etiam vide, quicum tibi res sit.

5. Si in fortiorem dentes acuas, non illi sed tibi nocueris.

38. De Lupis & Agnis.

1. LUpis & agnis, quibus natura est discordia, foedus aliquando fuit, datis utrinque obsidibus.

2. Lupi suos catulos, oves canum cohortem dedere.

3. Quietis ovibus ac pascentibus, lupuli matrum desiderio ulu∣latus edunt.

4. Tum lupi irruentes fidem foedusque solutam clamitant, oves∣que canum praesidio destitutas laniant.

5. Mor. Inscitia est, si in foedere tua praesidia hosti tradas.

6. Nam qui hostes fuit, hostis forsan nondum esse desiit: for∣tassis & causam ceperit, cur te nudatum praesidio adoriatur.

39. De Sylva & Rustico.

1. QUo tempore etiam arboribus suus sermo erat, venit rusticus in sylvam, rogat ut ad securim suam tollere liceat capulum.

2. Annuit sylva.

3. Rusticus, aptata securi, coepit, arboris succidere.

4. Tum, & quidem sero, poenituit sylvam suae facilitatis: doluit seipsam esse causam sui exitij.

5. Mor. De quo bene merearis, vide.

6. Multi fuerunt, qui, accepto beneficio, in authoris abusi sunt perniciem.

40. De Membris & Ventre.

1. PEs & manus ventrem olim incusarunt, quod ab otioso eo lucra ipsorum vorarentur.

2. Jubent aut laboret, aut ali nè petat.

3. Supplicat ille, semel atque iterum.

4. Negant tamen manus alimentum.

5. Exhausto inediâ ventre, ubi coepere omnes artus deficere, tum manus voluit tandem osticiosa esse: verum id serò.

6. Nam venter desuetudine debilis, cibum replit.

Page 33

7. Ita cuncti artus, dum ventri invident, cum ventre pereunte pe∣unt.

8. Mor. Perinde atque in membrorum societate est, ita se habet cietas humana.

9. Membrum eget membro; amicus eget amico.

10. Quare mutuis officiis, mutuis operibus utendum est; neque di∣tiae, neque dignitatem apices, hominem satis tuentur.

11. Unicum & summum praesidium, complurium amicitia est.

41. De Simia & Vulpecula.

SImia vulpeculam orat, ut partem caudae sibi donet ad tegendas na∣tes, illi enim esse oneri, quod sibi foret usui & honori.

2. Respondet illa, nihil nimis esse: & se malle humum cauda sua rri, quàm simiae nates tegi.

3. Mor. Sunt qui egent, sunt quibus superest, nulli tamen divitum moris est, ut re superflua beet egenos.

42. De Cervo & Bobus.

CErvus venatorem fugiens, conjecit se in stabulum: boves orat, ut in praesepi latitare liceat.

2. Boves tutum esse negant: mox enim & dominum & famulum uturos.

3. Ille fecurum se esse ait, modò nè ipsi prodant.

4. Intrat famulus, occultum foeno non videt, exit.

5. Gestire cervus, & nihil jam timere.

6. Tum unus è bobus, & aevo & consilio gravis, facilè, inquit, erat c (qui talpa est) fallere, sed ut herum (qui Argus est) lateas.

Hic labor, hoc opus est.

. Mox deinde introgreditur herus, qui, ut servi negligentiam cor∣at, cuncta lustrans oculis, & praesepe mnu tentans, cervi depre∣dit sub foeno cornua, inclamat famulos, accurrunt, feram conclu∣t, capiunt.

. Mor. In adversis rebus, periculis, latebrae difficiles sunt inventu, quia miseros, ut coepit, fortuna exagitar, aut, quia ipsi, meu im∣iti, consilii semet imprudentia produnt.

43. De Leone & Vulpecula.

Eo aegrotabat, visebant animalia, unâ officium differente Vulpe∣cula.

. Ad hanc legatum mittit leo cum epistola, quae venire admoneat, issimam rem aegroto fore ejus unius praesentiam, nec quicquam ••••uli fore cur vulpecula metuat, leonem enim 〈…〉〈…〉

Page 35

3. Deinde aegrotum esse, & decumbere, ut etiamsi (id quod non e∣rat) velit, nocere tamen non queat.

4. Rescribit vulpecula, Optare se ut Leo convalescat, id{que} oratu∣ram superos, caeterum minimè visuram; terreri enim se vestigiis.

5. Quae quidem vestigia cum omnia sint antro leonis adversa, & nulla aversa, eam rem indicium esse, multum quidem animalium in∣troisse, sed exisse nullum. Horatius.

6. Olim quod vulpes aegroto cauta leoni, Respondit, referam; Quia me vestigia terrent, Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum.

7. Mor. Cave fidem habeas verbis. Ni caveris, saepe tibi dabuntur verba.

8. Capienda est conjectura tum ex verbis, tum ex factis; & ex his, illa sunt judicanda.

42. De Vulpecula & Mustela.

1. VUlpecula, longâ inediâ tenuis, fortè per angustiorem rimam ad cumeram frumenti repsit: in quâ cùm probè pasta fuit, deinde rursus tentantem egredi distentus impedit venter.

2. Mustela luctantem procul contemplata, tandem monet, si exire cupiat, ad cavum macra redeat, quò macra intraverat.

3. Mor. Videas complures in mediocritate laetos esse, atque alacres, vacuos curis, expertes animi molestiis.

4. Sin hi divites facti fuerint, videbis eos moestos incedere, nunquam frontem porrigere, plenos curis, animi molestiis obrutos.

5. Hanc fabellam sic Horatius canit, lib. 1. Epist. 7.

Fortè per angustum tenuis Vulpecula rimam. Repserat in cumeram frumenti: pastaque rursus Ire foras pleno tendebat corpore, frstra. Cui Mustela procul, Si vis, ait, effugere ist hinc, Macra cavum repetas arctum,quem macra subisti.

43. De Equo & Cervo.

1. EQuus gerebat bellum cum Cervo.

2. Pulsus tandem è pascuiis, implorabat opem humanam.

3. Redit cum homine, descendit in campum; victus antea jam fit victor.

4. Sed tamen, hoste devicto & sub jugum misso, ipse victor necesse est serviat Homini.

5. Equitem fert dorso, fraenum ore.

6. Mor. Dimicant multi contra paupertatem: quâ per fortunam & industriam victâ, saepè victoris interit libertas.

7. Domini quippe & victores paupertatis servire incipiunt divitiis; anguntur avaritiae flagris, parsimoniae cohibentur fraenis: nec quae∣rendi tenent modum, nec (justo quidem avaritiae supplicio) artis rebus

Page 37

8. De hac re Horatius. lib. 1. Epistolarum 10. Epist.

Cervus equum pugnâ melior, communibus herbis Pellebat, donec minor in certamine longo. Imploravit opes hominis, fraenumque recepit. Sed postquam victor violens discessit ab hoste, Non equitem dorso, non fraenum depulit ore. Sic, qui pauperiem veritus, potiore metallis Libertate caret, dominum veet improbus, atque Serviet aternum, quia parvo nesciat uti.

46. De duobus Adolescentibus.

1. ADolescentes duo opsonium apud coquum sese emptúros simulant

2. Coquo alias res agente, carnem alter è canistro arripit: dat socio, ut sub veste occulat.

3. Coquus subreptam sibi carnis partem ut vidit, furti utrumque coepit insimulare.

4. Qui abstulerat, per Jovem nihil habere: is verò qui habuit, nil se abstulisse identidem pejerat.

5. Ad quos, Me quidem, inquit coquus, fur nunc latet: sed is inspexit, is scit, per quem jurâstis.

6. Mor. Si quid peccavimus, id statim non sciunt homines: at Deus om∣nia videt, qui sedet super coelos & intuetur abyssos.

7. Quod si cogitent homines, suppressius prudentiusque peccabitur.

47. De Cane, & Lanio.

1. CAnis in macello, cùm lanio carnem abstulisset, in pedes sese continuo, quantum potuit conjecit.

2. Lanius, jacturâ rei perculsus, primùm tacuit: deinde animum reci∣piens, sic procul acclamavit, O furacissime curre tutus, impunè tibi licet. tutus enim es nunc ob celeritatem; posthac autem cautius observaberis.

3. Mor. Haec fabula significat, plerosque omnes tum demum fieri cautiores ubi damnum acceperint.

48. De Cane, & Ove.

1. CAnis vem in jus vocat, panem ex mutuo debere clamitans.

2. Illa it inficias.

3. Milvus, Lupus, Vultur accersuntur; rem affirmant.

4. Damnatur Ovis, damnatam canis rapit ac deglubit.

5. Mor. Ealsis Testimoniis opprimi quamplurimos, tum nemo nescit, tum haec quàm optimè docet fabellula.

Page 39

49. De Agno & Lupo.

1. AGno comitanti caprum lupus fit obviàm: rogitat, cur, reli•••••• matre, olidum potius sequatur hircum: suadetque ut ad distenta 〈◊〉〈◊〉 matris ubera redeat: sperans ita fore, abductum ut laniet.

2. Ille verò, Mater me, O Lupe, inquit, huic commisit: huic summa cura servandi data est: parenti potius quàm tibi obsequendum, qui me re∣ducere istis dictis postulas, subductum mox discerpere.

3. Mor. Noli omnibus fidem habere: multi enim, dum aliis videntur velce prodessè, sibi interdum consulunt.

50. De Adolescente & Cato.

1. Um adolescens quidam in deliciis amoribúsque usurpasse catum, Vene∣rem precibus fatigavit, ut catum in foeminam tranfiguraret.

2. Commiserescit & audit orantem Venus: fit metamorphosis, quae ado∣lescenti miserè amanti perplacuit: nempe, tota succi plenula, tota candidula, tota clegantula.

3. Nec vero ita multo post, percupiens experiri Dea, numquid eatus cum corpore mutâsset & mores, per impluvium immittit muscul••••••

4. Ibi risu prorsus atque ludo res digna accidit.

5. Conspectam illicò bestiolam insequitur muliercula.

6. Venus indignans, foeminae vultus in catum mutavit.

7. Cum pedibusque manus, cum parvis brachia mutat Cruribus: & cauda est mutatis addita membris.

8. Mor. Coelum non animum mutant, qui trans mare 〈◊〉〈◊〉.

9. Nimisque difficile est, assueta relinquere.

10. Horat.

Naturam expellas furcā licèt, usque recuret.

51. De Agricola & Filiis.

1. COmplures habebat agricola adolescentulos, iique inter se discordes fuêre: quos pater elaborans trahere ad mutuum amorem, apposi•••• fasciculo, jubet singulos brevi circundatum funiculo effringere.

2. Imbecilla nequicquam conatur aetatula.

3. Solvit pater, reddítque singulis virgulam; quam cùm pro 〈◊〉〈◊〉 quis que vireculis facilè frangeret, O, inquit, filioli, sio concordes, 〈◊〉〈◊〉 vos vincere poterit nemo.

4. Sed si mutuis volueritis sevire vulneribus, atque int estinum 〈…〉〈…〉 bellum eritis tandem praeda hostibus.

5. Mor. Docet hic Apologus, Concordia parvas res crescere, discordia mag∣nas dilabi.

Page 41

52. De Rustico & Equo.

1. RUsticus equum vacuum, asinumque sarcinulis egregie onustum producit ad viam.

2. Defessus asellus equum, sibi onera ut adjuvet, orat, si salvum velit.

3. Negat facturum equus.

4. Asellus tandem sarcinae pondere gravatus procumbit, moritur.

5. Herus omne onus, mortui quoque aselli corium, in equi dorsum re∣clinat.

6. Quibus cùm ille deprimeretur, Me miserum! inquit, merito meo sic nunc excrucior, qui dudum laboranti asino opitulari nolui.

7. Mor. Monemur hac fabula, ut oppressis subveniamus amicis.

8. Ortus nostri (inquit Plato) partem sibi patria vendicat, partem amici.

53. De Carbonario & Fullone.

1. FUllonem invitabat carbonarius, ut secum in unis aedibus habitaret.

2. Fullo, non est, inquit, mi homo, istud mihi vel cerdi, vel utile, ve∣reor enim magnopere nè quae ego eluam, tu reddas tam atra quam carbo est.

3. Mor. Monemur hoc Apologo, cum inculpatis ambulare, monemur sce∣leratorum hominum consortium, velut pestem quandam, devitare.

4. Trahunt (inquit Campanus) hominum sodalitia, commercia etiam in mores penetrant, & perinde quisque evadit, ut ii quibuscum versatur.

54. De Aucupe & Palumbo.

1. IT venatum auceps videt nidulantem procul in altissima arbore palumbum adproperat, denique insidias molitur, premit calcibus anguem.

2. Hic mordere.

3. Ille, improviso exanimatus malo, Me miserum! inquit, dum alteri in∣sideor, ipse dispereo.

4. Mor. Significat haec fabella, nonnunquam eos suis artibus circumveniri, qui res uovas moliuntur.

55. De Buccinatore.

1. BUccinator quidam ab hostibus capitur, abducitur.

2. Trepidare ille, supplicare ut parcant innoxio: se, quando nihil armorum unquam praeter unam buccinam gestaverit, hominem nè potuisse quidem occidere, nedum voluisse.

3. Illi contra murmure, tum saevo tum verberibus, inonant.

Page 43

4. Nil agis, scelus, maximè noces; atque nunc hìc trucidabert: quòd cùm ipse (ut sateris) sis rei militaris imperitus, cornu isto tuo aliorum exci∣tas evibrásque animos.

5. Mor. Gravissimè peccant nonnulli, qui, ad mala alioqui satis pronis principibus, ut iniquè agant, consulunt, atque hujusmodi quaedam ad illorum aures occinunt.

6. Quid etiam dubitas? An te principem esse oblitus es? An non tibi quod lubeat, licet? Tu legibus major: In te legirupae nomen cadere haud potest, qui ipsis etiam dominaris legibus.

7. Tui nihil possident, quod tuum non sit. Tu potes & servare & perdere. Tibi fas est opibus dignitatéque augere, quem visum sit. Fas est, ubi libuerit, adimere.

8. Mor. Alios alia vel damnant, vel commendant: Tibi nihil non ho∣nestissimum futurum.

56. De Lupo & Cane.

1. LUpus cani ante lucem in sylvâ forte fortuna fit obviam: salutat, ad∣ventum gratulatur: denique rogat, quo pacto tam sit nitidus.

2. Cui ille, Herilis cura hoc efficit: herus me blandientem sibi demul∣cet, de mensa pascor herili nitidissimâ, nunquam sub dio dormio; tum uni∣versae familiae dici non potest quàm sim gratus.

3. Nae tu, inquit lupus, multò es felicissimus. O canis! cui tam benignus & comis contigit herus, quocum O utinam commorari & mihi liceat: nullum me animalium esset uspiam fortunatius.

4. Canis, novi status cupidissimum videns lupum, effecturum se pollicetur, ut haereat in parte aliqua apud herum, modo de pristina ferocia, aliquid re∣mittere, & servitudinem servire, velit.

5. Stat sententia: Lupo libitum est deambulare ad villam: sermones edunt in itinere prorsus jucundissimos.

6. Postea verò cum illuxit, contritum canis ëollum videns lupus, Quid sibi vult, inquit, O Canis, tua ist haec prorsus depilata cervix?

7. Solebam, inquit ille, feroculus, notis pariter & ignotis allatrare, obmor∣deréque nonnunquam: Id aegrè ferens herus, crebris me tundebat verberibus, prohibens etiam nè quem praeter furem lupúmque adorerer.

8. Ego sic vapulando victus sum, & mitior factus, hócque genialis saevitia servavi signum.

9. Lupus, hoc audito, Ego, inquit, heri tui amicitiam tanti non emo.

10. Vale igitur, O canis, cum tuâ isthâc servitute: mihi mea potior est libertas.

11. Mor. Optabilius est humili casa dominum esse, & panem atrum vorare, quàm in amplissima regia opiparis mensis frui, & obnoxium trepidùmque de∣gere.

12. Nam, libertas subiimi exulat aula, ubi accipienda venit, & n••••ssitanda injuria est.

Page 45

57.De Agricola & Canibus.

1. AGricola cum ruri plusculos hyemâsset dies, coepit tandem necessariarum rerum penuriá laborare: interficit oves, mox & capellas, postremò heves quo{que} mactat, ut habeat quo inedia penè exhaustum corpusculum sustentet.

2. Id videntes canes, salutem fugâ quaerere constituunt; sese enim non vi∣ctuors diutius, quando nè bobus quidem, quorum in opere rustico faciendo ut ebatur operâ, pepercit herus.

3. Mor. In quam domum mercedis gratiâ te tradas, vide.

4. Nonnulli inhumanissimi sunt heri.

5. Multi enim hodiè eò dementiae prolabuntur, ut vel servos infortunio malo, & damno libenter mactent.

58. De Vulpe & Leone.

1. VUlpecula quae leonis immanitatem insuetam habebat, semel atque iterum id fortè animal contemplata, trepidare & fugitare.

2. Cum jam tertio obtulisset sese obviam leo, tantum abfuit, ut metuerit quicquam vulpes, ut confidenter illum adierit, salutaveritque.

3. Mor. Omnes nos consuetudo audaciores facit, vel apud eos quos anteae aspicere vix ausi fuimus.

59. De Vulpe & Aquila.

1. VƲlpeculae proles foràs excurrebat, ab Aquila comprehensa matris fidem implorat.

2. Accurrit illa; ut captivam prolem dimittat, Aquilam rogat.

3. Aquila, nacta praedam, ad pullos subvolat.

4. Vulpes, correpta face, quasi illius munitiones incendio absumptura esset, insequitur.

5. Cum jam arborem ascendisset, Et ipsa nunc te, inquit, tuosque si po∣tes, tuêre.

6. Trepidans aquila incendium dum metuit, Parce, inquit, mihi parvisque liberis; tuum quicquid, habeo, reddider.

7. Mor. Per Aquilam, potentis atque audacis animi homines intellige; per vulpem, pauperculos, quos calumniis premere, contumeliisque afficere divitibus aeque studium est.

8. Verùm, quando est sua & formicis ira, impotentes ii acceptam inter∣dum probe ulciscuntur injuriam.

60. De Agricola & Ciconia.

1. GRuibus anseribusque sata depascentilus, laqueum pratendit rusticus: capiuntur grues, capiuntur anseres, capitur & ciconia.

Page 47

2. Supplicat illa, innocentem sese clamitans: & nec gruem nec anserem esse, sed avium omnium optimam, quippe quae parenti sedulò semper inservire, eundémque senio confectum alere consueverit.

3. Horum, inquit, nil me fugit; verum, cum nocentibus postquam te cepi∣mus, cum eis quoque morieris.

4. Mor. Qui flagitium committit, & is qui impuris se adjungit socium, pari poenâ plectuntur.

61. De Gallo & Cato.

1. VEnit ad Gallum commedendum Catus; non satis autem habens ad no∣cendum causae, gallum criminari occipit, obstreperam esse avem dicti∣tans, utpote quae voce tam acuta noctu dormientes homines expergefaciat.

2. Ille se innocentem ait, cum sic excitet ad opera mortales.

3. Catus intereà intonat; Nil agis, sceleste; cum matre rem habes, nec à sorore abstines.

4. Id gallus quoque cum expurgare niteretur; Nec hoc, inquit, perseverantius saeviens Catus, quicquam faciet; tu mihi hodiè discerperis.

5. Mor. Vetus dictum esse ait Guil. Gaudanus, Ʋt canem caedas facilè inveniri baculum.

6. Malus, si libitum fuerit, quo jure quaque injuria, te praecipitem dabit.

62. De Opilione & Agricolis.

1. PUer editiore pratulo oves pascebat, atque per jocum térque quatér{que} lu∣pum adesse clamitans, agricolas undique exciebat.

2. Illi saepius illusi, seriò auxilium imploranti dum non subveniunt, fiunt oves praedae lupo.

3. Mor. Si mentiri consueverit quispiam, huic si quando verum narrare occaeperit, haud facilè habebitur fides.

4. Superiori Apologo finitimus est ille, apud Horat. lib. 1. Epist. 17. de Plano scurrâ jocus.

5. Nec, semel irrisus, triviis attollere curat Fracto cure Planum, licet illi plurima manet Lachryma; per sanctum juratus dicat Osirim, Credite, non ludo; crudeles tollite claudum, Quare peregrinum, vicinia rauca reclamat.

63. De Aquila & Corvo.

1. RƲpe editissimâ in agni tergum devolar Aquila.

2. Videns id Corvus, imitari, velut simia, gestit Aqullam, in arietis

Page 49

vellus se demittit, demissus impeditur, impeditus comprehenditur, com∣prehensus projicitur pueris.

Mor. Non aliorum, sed sua se quisque virtute aestimet.

4. Tuo te pede metire, inquit Horatius.

5. Id velis, id tentes, quod possis.

64. De Cane invido & Bove.

1. PRaesepi faeni pleno decumbebat canis.

2. Venit bos ut comedat.

3. Ille sese surrigens, prohibere,

4. Bos, Dii te cum isthac invidia perdant, inquit. qui, nec foeno vesceris nec me visci sinis.

5. Mor. Eo sunt ingenio plerique, ut aliis invideant quod ipsi mentis inopia assequi nequeant.

65. De Cornicula & Ove.

1. STrepitat in oviculae dorso cornicula.

2. Ovis, Cani, inquit, si sic obstreperes, ferres infortunium.

3. At cornicula, Scio, inquit, quibus insultem; placidis molesta, saevis amica.

4. Mor. Impotenti & sincero perpetuò est cum malis parata certatio.

5. Illiditur solo innocentissimus quisque; nocentis verò, ac praeferocis ho∣minis auribus obstrepit nemo.

66. De Pavone & Luscinia.

1. PAvo apud summi Jovis sororem & conjugem Junonem, queritur, lusci∣niam suave cantillare; se ob raucam ravim ab omnibus irrideri.

2. Cui Juno, Dos sua à diis cuique: luscinia cantu, tu plumis longe su∣peras: unumquemque sua sorte decet esse contentum.

3. Mor. Quae dii largiuntur, grato sumamus animo, neque majora quae∣ramus.

4. Superi temerè agunt nihil.

67. De Mustela senicula & Muribus.

. MUstela, prae senio viribus carens, mures jam, ità ut soler, insequi non valebat; meditari coepit dolum; in farinulae colliculum se illatebrat; sic sperans forte, ut citra laborem venetur.

2. Accurrunt mures, & farinam esitare dum cupiunt, ad unum omnes à mustela vorantur.

3. Mor. Ubi viribus quisp iam destitutus fuerit, ingenio opus est.

4. Lysander Lacedaemonius subinde dicere solebat, Quo non perveniret

Page 51

leonina pellis, vulpinam assuendum esse.

5. Quod si lucidus dixeris, Ʋbi virtus non satis potest, adhibenda est a∣stutia.

68. De Rustico & Malo.

1. RUsticus quidam ex malo, quam in proximo habebat agello sapidissima quotannis legebat poma: hero lecta donabat urbano; illectus incredibili pomorum dulcedine, malum tandem ad se transtulit.

2. Ea veterrima repentè exaruit, atque ibi poma pariter & malus peri∣êre.

3. Quod cùm patrifamilias nuntiaretur; Heu! difficile est, inquit, anno∣sam transplantare arborem, satis supérque fuerat (si fraenos meoe novissem imponere cupiditati) fructus ramo decerpere.

4. Hanc fabellam sic Mantuanus cecinit.

Rusticus ex malo dulcissima poma legebat, Ʋnde dare urbano dona solebat hero. Ast herus, illectus frugum dulcedine, malum Transtulit in laribus proxima rura suis. At quia malus erat senior, translata repente Aruit, & proles cum genitrice perit. Heu! male transfertur, senio cum induruit arbor, Inquit herus: fuerat carpere poma satis.

5. Mor. Qui. nimium sapiunt, atque inconcessa sequuntur.

Desipiunt: cohibet qui sua vota, sapit.

69. De Leone & Rana.

1. AUdire vocem visus Leo, prosiliit; substitit non sine trepidatione, magni quippiam expectans.

2. Egreditur tandem aquis ranula.

3. Leo deposito metu adproperans, bestiolam proculcat pedibus.

4. Mor. Vetat hic Apologus inanes timores, ut illa à Guilielmo Gandano versa fabula, de partu montium.

70. De Formica.

1. SItiens venit ad fontem ut biberet formica, incidit fortè in puteum: o∣pitulatur eminus, ex arbore dejecto ramo, columba: Ramum con∣scendens formica, servatur.

2. Adest, columbam ut capiat, auceps; non sinit formica; aucupis pedem arripit mordicus; avolat columba.

3. Mor. Docet haec fabùla praeclarè, Moritis referendam esse gratiam.

Page 53

71. De Pavone & Pica.

1. GEns avium cùm liberè vagaretur, optabat sibi dari regem.

2. Pavo se imprimis dignum qui eligeretur, putabat, quia esset for∣mosissimus.

3. Hoc in rem accepto, Pica, O Rex, inquit, si, te imperante, aquila nos perstrenuè, ut solet, insequi coeperit, quo illam modo abiges? quo nos pacto servabis?

4. Mor. In principe non tam forma, quàm corporis fortitudo spectanda opus est prudentiâ

72. De Aegroto & Medico.

1. MEdicus curàbat aegrotum: ille tandem moritur.

2. Tum ad cognatos medicus, Hic, inquit, intemperantia periit.

3. Mor. Bibacitatem & libidinem nisi quis maturè reliquerit, aut nun∣uam perveniet ad atatem, aut perbrevem est habiturus senectutem.

73. De Leone & quibusdam aliis.

1. LEo asinus, vulpes eunt venatum: capitur ampla venatio; capta par∣tiri jussa.

2. Asino singulis singulas partes ponente, irrugiit leo: asinum rapit, ac niat.

3. Postea, vulpecula id dat negotii: quae astutior cùm leoni longè op∣〈…〉〈…〉a propositâ. sibi vix minimam particulam reservâsset, rogat leo, à quo sic cta sit?

4. Cui illa, Hujus me, inquit, clamitans docuit: mortuum asinum ostendens.

5. Mor. Foelix quem faciunt aliena pericula cautum.

74. De Hoedo & Lupo.

EFenestrâ prospectans hoedus, praetereuntem lupum convitiis incessere audebat.

2. Cui lupus, Non tu, ait, sceleste, mihi convitiaris, sed locus.

3. Mor. Et tempus & locus semper audaciam addunt homini.

75. De Asino.

ASinus, de hortulani saevitiâ querens, Jovi supplicat, alium dari he∣rum.

2. Exaudire Jupiter vora asini, dat regularium: apud quem cùm tegu-graviorâque tergo vectaret onera, accessit rursum ad Jovem; orat dari 〈…〉〈…〉 mitior sit.

3. Ridere Jupiter.

4. Ille tamen non destitit instare, orare, usque adeò donec perpelleret,

Page 55

5. Dat illi coriarium: quem ubi pernovit asellus, Me miserum! inquit qui dum nullo sum contentus domino, in eum inciderim, qui nec corio quidem meo (quantum auguror) parcet.

6. Mor. Semper damnamus quae praesentia sunt; & nova appetimus, quae (ut dici solet) veteribus non sunt potiora.

76. De Anu & Ancillis.

1. ANus quaedam domi habebat ancillas complures, quas quotidiè antequam lucesceret, ad galli gallinacei, quem domi habebat, cantum, excita∣bat ad opus.

2. Ancillae, quotidiani tandem negotii commotae taedio, gallum obtruncant, sperantes, jam necato illo, in medios sese dies dormituras; sed haec spes miseras frustrata est.

3. Hera enim, ut interemptum gallum rescivit, intempesta deinceps nocte surgere jubet.

4. Mor. Non pauci, gravius malum dum student evitare, in ••••lterum diversum incidunt.

5. Pervulgatum est;

Incidit in Scyllam, qui vult vitare Charybdin.

77. De Asino & Equo.

1. ASinus beatum putabat equum, quod pinguis esset & in otio degeret; se verò infoelicem dicebat, quòd macilentus esset, ac strigosus quo∣tidieque ferendis oneribus ab immiti hero exerceretur.

2. Haud multò pòst ad arma clamatum est.

3. Tum equus:

Non equitem dorso, non fraenum repulit ore, Nec telum corpore.

4. Hoc viso, Asinus magnas diis gratias agebat, quod non equum se, sed asinum fecissent.

5. Mor. Miseri sunt, quos vulgus beatos judicat: & non pauci beati, qui se miserrimos putant.

6. Sutor crepidarius regem dicit foelicem, quem rerum omnium compo∣tem videt: non considerans, in quantas res & solicitudines distrahatur, dum interim ipse cum optima paupertate cantillat.

78. De Leone & Capra.

1. EDita rupe ambulantem capram fortè conspicatus Leo, monet, ut poti∣us in viride pratum descendat.

2. Capra, Facerem fortassis, inquit, si tu abesses, qui mihi non istud suades, ut ego inde ullam capiam voluptatem, sed ut tu habeas quod vores famelicus.

3. Mor. Omnibus ne habeas fidem.

4. Quidam enim non tibi, sed sibi consulunt.

Page 57

79. De Vulture aliisque Avibus.

1. ANnuum se natalem celebrare adsimulat Vultur; aviculas ad coenam invitat.

2. Veniunt pleraeque omnes; venientes magno plausu faveribusque accipit. acceptas laniat Vultur.

3. Mor. Non sunt amici omnes qui blande dicunt, aut benigne se facere velle simulant.

4. Hinc Ovidius.

Melle sub hyblaeo saepe venena latent.

80. De Anseribus.

1. ANseres unà cum gruibus agrum vastabant; quibus auditis, rustici protinus in illos foruntur.

2. Rusticos conspicatae avolant grues, capiuntur anseres, qui impediti cor∣poris onere subvolare non poterant

3. Mor Expugnata ab hostibus urbe, facile se subducit inops; at dives ser∣vit captus.

4. In bello divitiae magis oneri sunt quam usui.

81. De Jove & Simia.

1. JUpiter scire percupiens quisnam mortalium scitissimos ederet liberos, con∣vocari jubet quicquid uspiam est animantium.

2. Concurrunt ad Jovem undique.

3. Aderat jam alitum pecudumque genus, inter quas & simia. deformes ca∣tulos brachia gestans; cum advenisset, à risu nemo temperare potuit; quinetiam Jupiter ipse profuse admodum risit.

4. Ibi continuò simia ipsa; Imò inquit, novit & Jupiter judex noster, ca∣tulos meos magnopere omnes, quotquot adsunt, praecellere.

5. Mor. Suum cuique pulchrum, ut est adagium.

6. Et alibi apud Theocrium in Idylliis

Quae minime sunt pulchra, ea pulchra videntur amanti.

82. De Quercu & Arundine.

1. FAstus olim adeo insolentiae plena quercus arundinem aggressa est; Si nunc, inquie is pectus ammosum est tibi, procede agidum, ad pugnam, ut noster duarum eventus ostendat utra viribus praester.

2. Arundo quercus tantam exultationem fortidudinisque jactationem va∣nam nihil mirata, sic respondit, Certamen nunc abnuo, nec meae sortis me piget.

3. Nam, etsi in omnem partem mobilis, tempestares tamen pervinco sono∣ras; tu si semel vasto rex Aeolus antro luctantes emiserit ventos, concides, & mihi tum rideberis.

4. Mor. Declarat hoec fabula, non semper eos fortissimos esse, qui

Page 59

(nulla etiam lacessiti injurià) aliis insultant.

83. De Piscatore & Pisciculo.

1. PIscator, jacto in aquam hamo cibis illito, pisciculum eduxit.

2. Orat obsecátque captivus, se minutulum ut abire sinat, & adolescere, ut postea majore potiatur.

3. Piscator. Ego, inquit, spem pritio non emam: quippe qui eo fuerim ingenio semper, ut, quicquid possem, mallem auferre potius in praesentia.

4. Mor. Haec nos monet fabella, ne certa incertorum spe unquam amitta∣mus.

5. Quid enim stultius, ut est apud Ciceronem, quàm incerta pro certis habere?

84. De Formica & Cicada.

1. APpetente hyeme, frumentum in arcam, ad solem trahebat formica.

2. Vidit id Cicada, accurrit, rogitat granum.

3. Formica, Cur non inquit, & tu, meo exemplo, aestate trahis quod∣cunque potes, atque addis acervo?

4. Respondet illa sibi id temporis cantando transigi.

5. Ridens formica, Si. air, aestate cantare soles, merito nunc esuris.

6. Mor. Monemur hâc fabellâ, dum adhuc robur corporis adest, quaerere ea quibus imbecilla sustentetur senectus.

85. De Leone & Tauro.

1. LEonem fugiebat taurus, in hircum incidit: is cornus & caperatâ minitabatur fronte.

2. Ad quem plenus irarum taurus, Non tua, inquit, in rugas contracta frons me territat: sed immanem metuo leonem, qui nisi tergo haereret meo, jam scires, non ita parvam rem esse pugnare cum rauro, & nostro sequi de vulnere sanguinem.

3. Mor. Calamitosis non est addenda calamitas.

4. Sat miser est, qui semel est miser.

86. De Nutrice & Lupo.

1. NUtrix minatur puerum plorantem, ni taceat, datum iri Lupo.

2. Lupus id forte audit: spe cibi manet ad fores.

3. Puer tandem silescit obrepente somno.

4. Regreditur lupus in sylvam, jejunus & inanis.

5. Vulpes ubi sit praeda, sciscitatur.

6. Gemebundus ille, Verba, inquit, mihi data sunt: puerum plorantem abjicere minabatur nutrix, at fefellit.

Page 61

7. Mor. Foeminoe non est adhibenda fides.

87. De Testudine & Aquila.

1. CEperat testudinem toedium reptandi.

2. Si quis eam in coelum tolleret, pollicetur baccas maris rubri.

3. Sustulit eam Aquila.

4. Poscit praemium.

5. Non habentem fodit unguibus.

6. Ità testudo, quae concupiit videre astra, in astris vitam reliquit.

7. Mor. Tua sorte sis contentus.

8. Fuere nonnulli, qui, si mansissent humiles, poterant esse tuti: facti sublimes, inciderunt in pericula.

88. De Cancris Matre & Filio.

1. CAncrum retrogradum monet mater, antrorsum ut eat,

2. Filius respondet, Mater, I prae, sequar.

3. Mor. Nullum reprehenderis vitii, cujus ipse queas reprehendi.

89. De Sole & Aquilone.

1. SOl & Aquilo certant, uter sit fortior.

2. Conventum est experiri vires in viatorem, ut palmam ferat qui excusserit manticam.

3. Boreas horrisono nimbo viatorem aggreditur; at ille non desistit ami∣ctum gradiendo duplicare.

4. Assumit vires sol, qui, nimbo paulatim evicto, emolitur radios.

5. Incipit viator aestuare, sudare, anhelare.

6. Tandem progredi nequiens, captat frigus opacum, atque sub frondoso nemore, abjecta mantica, resedit: ita Soli contigit victoria,

7. Mor. Quicum certes, etiam at que etiam vide.

8. Nam etsi tu fortior es, est forsitan alius te fortior: aut si non fortior, certè callidior, ut consilio suo tuum vincat robur.

90. De Asino.

1. ASinus venit in sylvam, offendit exuvias leonis; quibus indutus redit in pascua, greges armentaque territat & fugat.

2. Venit qui perdiderat, quaeritat suum Asinum.

3. Asinus, viso hero occurrit: imò cum rugitu suo incurrit.

4. At herus, prehensis, quae extabant, auriculis; Alios licet, inquit, fal∣las; te, aselle mi, prolè nevi.

Page 63

8. Mor. Quod non es, nec te esse simules: non doctum, cùm sis indoctus: non divitem, nobilem, cum sis pauper & ignobilis, te jactes,

9. Vero enim comperto, rideberis.

91. De Rana & Vulpe.

1. RAna egressa paludem, in sylvis apud feras medicinam profitetur.

2. Ait, se nec Hippocrati, nec Galeno cedere.

3. Caeteris habentibus fidem, illusit vulpes.

4. An haec, inquit, medicinae habebitur perita, cui sic pallet os?

5. Quin curet seipsam.

6. Sic illusit vulpes; est enim ranae os, caeruleo colore.

7. Mor. Stultitiae est, profiteri quod nescis, & ridiculum.

92. De Cane Mordaci.

1. CAni subinde homines mordenti, ut sibi quisque caveret, alligavit do∣minus nolam.

2. Canis, ratus virtuti suae tributum decus, suos populares despicit.

3. Accedit ad hunc canem aliquis jam aetate & authoritate gravis, monens eum nè erret: nam ista, inquit, nola data est tibi in dedecus, non in decus.

4. Mor. Gloriosus interdum sibi ducit laudi, quod ipsi est vituperio.

93. De Camelo.

1. CAmelus, sui poenitens, querebatur, tauros insignes ire geminis cor∣nubus se inermem objectum caeteris animalibus.

2. Orat Jovem donare sibi cornua.

3. Ridet Jupiter stultitiam cameli, nec modo votum negat, verùm & auriculas decurtat.

4. Mor. Sit quisque fortunâ contentus suâ.

5. Etenim, multi fortunam sequuti meliorem, incurrêre pjorem.

94. De duobus Amicis & Ʋrso.

1. DUo amici faciunt iter, occurrit in itinere ursus.

2. Unus, arbore conscensâ, periculum evitat: alter, cum sper fuga non esset, collidit se humi.

3. Accedit bellua, contrectat jacentem, os explorat & aures.

4. Homine spiritum continente ac motum, ursus qui mortuis parcit, ratus cadaver esse, innocuus discedit.

5. Percunctante posteà socio, quidnam bestia dixisset jacenti in aurem;

Page 65

hoc monuisse, ait, Nè unquam cum illiusmodi amicis iter faceret.

6. Mor. Rara avis in terris nigroque simillima cygno, fides est.

7. Verum amicum res adversae & pericula designant.

95. De Equite calvo.

1. EQues calvus illigârat pileo comam fictitiam.

2. Venit in campum acri spirante Boreâ: ac, dum male ob∣servat capillatum galerum, subitò apparet calvities.

3. Tollit cachinuum corona, nec non & ipse ridet.

4. Quid novi est, inquit, avolare capillos alienos, cîm olim fluxe∣rint qui fuerant mei?

5. Mor. Belle fecit eques, qui non est indignatus, sed cum ridenti∣bus risit.

6. Socrates verò, cùm, accepisset in soro alapam, hoc modo respon∣dit; Molestum esse, nescire homines, quando debeant prodire cum galea.

96. De duabus Ollis.

1. DUAE ollae stetêre in ripa: altera erat lutea, altera aerea: u∣tramque tulit vis fluvii.

2. Luteae collisionem metuenti respondet aerea, nè quid timeat: sese enim nè collidantur satis curaturam.

3. Tum altera, seu me, inquit, tecum, sen te mecum flumen col∣liserit, cum meo utrumque siet periculo.

4. Quare certum est à te separari.

5. Mor. Satius est vivere cum socio pari, quam cum potentiori.

6. A potentiori enim potest esse periculum tibi, non illi à te.

97. De Rustico & Fortuna.

1. RUsticus, cum araret, offendebat in sulcis the saurum: gratias agit telluri, quae hunc edidisset.

2. Fortuna videns nihil honoris haberi sibi, ita est secum locuta.

3. Thesauro reperto stolidus mihi non est gratus; at eo ipso the∣sauro postea amisso, me primam omnium votis & clamore solicitabit.

4. Mor. Beneficio accepto, grati simus, bene de nobis merenti.

5. Ingratitudo enim digna est etiam beneficio, quod jam accepe∣rit, privari.

98. De Tauro & Capro.

1. FUgit leonem taurus; venit ad speluncam quaerens latibulum.

2. Intranti occursat cornibus, qui intus erat, caper.

3. Tum his verbis bos emugit: Tu quidem cornibus tuis meam excipis

Page 67

fugam: verùm si abierit, quem fugio; quantum à viribus tauri distet caper, tum senties.

4. Mor. Qui nescit, miseris esse succurrendum, aut certè non no∣cendum, caper est.

5. Quisquis enim â miserorum injuriis non temperaverit, si (ut est for∣tuna mutabilis) miseris redierit felicitas, nimirum nocuisse miseris eum poenitebit.

99. De Simia & ejus Prole.

1. OMnes animantes suo conspectui Jupiter adesse jusserat, cujus∣nam soboles esset pulcherrima, judicaturus.

2. Properant ferae, advolant aves, nec non ad id certamen adna∣tant pisces.

3. Omnium postrema festinat Simia, trahens secum suam prolem.

4. Cujus quidem prolis foedas nates cunctis ridentibus, sic inquit: Maneat, cui saverit Jupiter, victoria: meo tamen judicio, hic meus natus est bellus, & omnium natis jure praeferendus.

5. Hoc dicto, subrisit & Jupiter.

6. Mor. Et nos & nostra nobis placent.

7. Sed de nobis & nostris factis aliorum sit judicium; ne, si ipst judicemus, cum Simiâ rideamur.

100. De Pavone & Grue.

1. PAvo & Grus unà coenant.

2. Pavo se jactat, caudam ostentat, gruem contemnit.

3. Grus fatetur pavonem formosis esse pennis: se tamen, dum vioc tectis supervolat pavo, animoso volatu penetrare nubes.

4. Mor. Nemo alterum contempserit.

5. Sua cuique dos, su cuique est virtus.

6. Qui tuâ virtute caret, forsan habet quâ careas tu.

101. De Quercu & Arundine.

1. VAlidiore Noto effracta quercus in flumen praecipitatur, fluitat, haeret forte ramis suis in arundine.

2. Miratur arundinem in tanto turbine stare incolumem.

3. Haec respondet, cedendo & declinando esse iuram, inclinare ad Notum, ad Boream, ad omnem statum.

4. Nec mirum esse quod quercus exciderit, quae non cedere, sed resistore, concupivit.

5. Mor. Potentiori nè resistas, sed hunc cedendo & ferendo vincas.

6. Quod pulchre docet facundissimus poetarum Virgilius.

Nata Deâ, quò fata trabunt retrahuntque sequamur: Quicquid erit, superanda omnis, fortuna ferondo est.

Page 69

102. De Tigride & Vulpe.

1. VEnator jaculis agitabat feras.

2. Tigris jubet omnes feras absistere; sese unam ait bellum confecturam.

3. Pergit venator jaculari.

4. Tigris oppido sauciatur.

5. Fugientem è praelio, telumque extrahentem percontatur vulpes, Quisnam valentem belluam tam valdè vulnerasset.

6. Respondet, se authorem vulneris haud nosse: verum ex vulne∣ris magnitudine capere se conjecturam, aliquem fuisse virum.

7. Mor. Fortes plerumque sunt temerarii: & ars vim, ingenium for∣titudinem superat.

103. De Tauris & Leone.

1. QUatuor fuêre tauri, quibus placuit communem ipsorum esse salu∣tem, & commune periculum.

2. Vidit leo simul pascentes; etsi esurit, tamen conjunctos aggredi metuit.

3. Primum, dat operam verbis fallacibus segregare; tum segre∣gatos laniat.

4. Mor. Concordia nihil est firmius: discordia etiam fortes reddit imbecilles.

104. De Abiete & Dumis.

1. FErtur olim abies despicere dumos: jactat se proceram esse, locari in aedibus, cum velo stare in navibus: Dumos autem hu∣miles, viles, nulli usui idoneos.

2. Quorum quidem tale fuit responsum: Tu sanè, Abies, tuis glo∣riare bonis, & nostris insultas malis.

3. Verum nec tua refers mala, & nostra praeteris bona.

4. Cum tu sonanti detruncare securi, quàm velles tum nobis, qui se∣curi sumus, esse te similem.

5. Mor. Et summae fortunae sua insunt mala, & humili fortunae sua bona.

6. Ut nil aliud nunc dicam, haec secura est ac tuta, illa nec extra metum est, nec caret periculo.

7. Horatius canit in Lyricis,

—Celsae graviore casu Decidunt turres; feriuntque summos Fulmina montes.

105. De Piscatore & Pisciculo.

1. SUbductus hamo pisciculus, orat piscatorem se dimittat.

2. Ait modò se à matre fusum; atque mensam, cum adhuc minutus sit, non multum juvare. Si dimittat, postea grandem ultro ad hamum ejus rediturum.

3. Piscator negat se dimissurum praedam certam, licet exiguam.

Page 71

4. Quid habeam, inquit, scio; quid sim habiturus, nescio: Ego spem pretio non emam.

5. Mor. Certum praestat incerto, praesens futuro; esi nonnunquam exile commodum omissum, attulit magnum.

106. De Alite & Pullis ejus.

1. ALes positos in segete pullos monet, ut, dum ipsa abest, diligenter attendant, si fiat Sermo de occasione.

2. Redeunti à pastu matri, pulli anxii narrant, dominum agri operam illam mandasse vicinis.

3. Respondet, nihil esse periculi.

4. Item alio die trepidi aiunt, rogatos ad metendum esse amicos.

5. Iterum jubet illa, ut sint securt.

6. Tertiò, ut audivit ipsum dominum cum filio statuisse, postero mane, cum falce messem intrare; Jam, inquit, tempus est, ut sugiamus.

7. Vicinos & amicos non timui, quia non venturos scivi.

8. Timeo dominum, illi enim res cordi est.

9. Mor. Socordes alienis rebus plerique sumus; quòd si quid rectè curatum velis, alteri nè mandes, sed cures ipse.

107. De Avaro & Invido.

1. DUO homines orabant Jovem, cupidus, & invidus.

2. Mittitur à Jove Apollo, per hunc ut eorum votis satisfiat; dat hic utrique optandi liberam facultatem, hac conditione, ut quod∣cunque petisset alter id ipsum alter acciperet duplicatum.

3. Haeret diu cupidus, cùm nihil putat sore satis.

4. Petit tandem non pauca, & duplum accipit socius.

5. Porro, invidus hoc petit, ut ipse uno privetur oculorum, laetus socium mulctandum esse utroque.

6. Mor. Avaritiam quid potest satiare?

7. Invidiā verò dementius est nihil; quae dummodo noceat alteri, sibimet impreacatur malum.

108. De Leone & Capella.

1. VIdet leo pendêre dumosa de rupe capellam.

2. Suadet descendere, ut in campo thymum salicesque carpat.

3. Recusat capella descendere; verba quidem ejus haud sanè mala, sed mentem esse plenam doli, reclamans.

4. Mor. Cogita quis quid saadeat.

5. Multi suadent utilia non tibi, sed sibi.

Page 73

109. De Cornice & Ʋrna.

1. SItibunda cornix reperit urnam aquae; sed erat urna prefundior, quàm ut posset à cornice aqua contingi.

2. Conatur effundere urnam, nec valet.

3. Tum lectos ex arena scrupulos injectat; hoc modo aqua levatur, & cornix bibet.

4. Mor. Interdum id, quod non potes efficere vi, efficies prudentià & consilio.

110. De Leone & Venatore.

1. LIgat leo cum venatore.

2. Suam praesert fortitudinem, hominis fortitudini.

3. Post longa jurgiae, venator ducit leonem ad Mausoleum, in quo sculptus erat leo caput deponens in gremium viri.

4. Negat fera, id satis esse idicii.

5. Homines enim sculpere quod vellent, ait; quod si & leones fo∣rent artifices, jam virum sculptum iri sub pedibus leonis.

6. Mor. Quisque quoad potest, & dicit & facit, quod suae parti & causae putat prodsse.

111. De Puero & Fure.

1. SEdebat puer flens apud puieum.

2. Fur rogat causam flendi.

3. Puer dicit, rupto fune incidisse in aquas urnam auri.

4. Homo exuit se, insulit in puteum, quaerit.

5. Vase non invento, conscendit, atque ibi nec puerum, nec suam invenit tunicam.

6. Puer quippe sublatâ fugerat.

7. Mor. Falluntur interdum, qui fallere solent.

112. De Rustico & Juvenco.

1. ERat rustico juvencus, vinculi omnisque jugi impatiens.

2. Homo astutulus bestiae resecat cornua (cornibus enim pe∣tebat,) tum jungit non currui sed aratro, ne, ut solet, herum pul∣saret calcibus.

3. Stivam ipse tenet, gaudens industria effecisse, ut jam foret tutus, & à cornibus, & ab ungulis.

4. Sed quid evenit? Taurus subinde resistens, spargendo pedibus, os caputque rustici opplet arenâ.

5. Mor. Sunt nonnulli sic intractabiles, ut nullâ queant arte, nullo consilio tractari.

Page 75

113. De Satyro & Viatore.

1. SAtyrus, qui deus memorum olim est habitus, viatorem nive ob∣rutum, atque algore enectum, miseratus, ducit in antrum suum, fovet igne.

2. Spirantem autem in manus percontatur causam, qui respondens, ut calesiat, inquit.

3. Postea cùm accumberent, sufflat viator in polentam; quod cur faceret interrogatus, ut frigescat, inquit.

4. Tunc continuò Sutyrus viatorèm ejiciens, Nolo, inquit, in meo sit antro, cui tam diversum est os.

5. Mor. Cave sit in tuo convictu homo duplici ore, quique in sermone est Proteus.

114. De Apro & Rustico.

1. APro vastanti segetes rusticus praecidit auricu'am.

2. Iterum deprehenso praecidit alteram.

3. Et tunc quoque redeuntem capit, captum portat in urbem, de∣stinatum lautitiae sui paroni.

4. Secta jam in convivio belluâ, nusquam apparet cor.

5. Excandescente hero, & flagitante coquos, villicus respondet; Patrone, non est mirum non apparere cor: credo stultum aprum nun∣quam cor habuisse.

6. Nam si cor habuisset, nunquam in poenam suam ad meas sege∣tes toties rediisset.

7. Sic rusticus.

8. At omnes convivae emori risu, cachinnari de stultitia rustici.

9. Mor. Multorum hominum est adeò excors vita, ut an cor habe∣ant possis ambigere.

115. De Tauro & Mure.

1. MUS tauri pedem momorderat fugiens in antrum suum.

2. Taurus vibrat cornua, quaerit hostem, nusquam videt.

3. Irridet eum mus; quia, inquit, robustus es, ac vallus, non id∣circo quemvis contempseris.

4. Nunc te, & quidem gratis, laesit exiguus mus.

5. Mor. Tritum est illud verbum, quod significantiùs nostrate linguâ dixerim, Let no man be too heedless of his enemy. Latine sic: Nemo hostem suum flocci pendat.

116. De Rustico & Hercule.

1. RUstici currus haeret in profundo luto.

2. Mox supinus deum Herculem implorat.

3. Intonut vox è coelo: Inepte, inquit, flagella equos, & ipse annitere

Page 77

rotis, atque tum Herculem vocato.

4. Tum enim aderit Hercules vocatus.

5. Mor. Nil prosunt otiosa vota, quae sanè Deus non audit. Juva te∣met, inquiunt; ipse tum juvabit te Deus.

117. De Ansere.

1. FUit anser qui ponebat ova aurea, singulis diebus singula.

2. Dominus, ut subitò fiat dives, anserem jugulat; sperans intus latere gazam.

3. Sed ansere invénto vacuo, stupet miser, anxiéque dehinc suspi∣rat, ac plangit, & rem & spem periisse.

4. Mor. Moderanda sunt vota. Curandum est, ne vel praeproperi simus vel nimili. Nam & festinantia nocet: & qui plura, quàm decet, quaerit, interdum acquirit nihil.

118. De Cicada & Formica.

1. CUM per aestatem cicada cantat, formica suam exercet messem; trahit in antrum grana, reponens in hyemem.

2. Saeviente brumâ, famelica cicada venit ad formicam, mendicat victum.

3. Renuit formica, dictitans sese, dum illa cantabat, laborâsse.

4. Mor. Qui segnis est in juventâ, egebit in senectâ; & qui non parcit, olim mendicabit.

119. De Simia & duobus ejus Natis.

1. SImia, ut ferunt, cùm peperit gemellos, alterum diligit, alte∣rum negligit.

2. Erat puerpera cum gemellis, atque cum incidisset terror, vitatu∣ra periculum, dilectum prehendit ulnis, quem (dum praeceps fugitat) collidit petrae, atque enecat.

3. Neglectus autem, qui in hirsuto haeserat tergo fugientis, man∣sit incolumis.

4. Mor. Solet evenire, ut ipsi parentes, filio quem tenere amant, prae nimia indulgentia sint mali occasio & periculi; eo, quem minùs amant, praestante se strenuum ac probum.

120. De Bove & Juvenco.

1. BOS jam grandis aevo quotidie trahebat aratrum.

2. Juvencus laboris expers, vicinis exultat in pascuis, ac tan∣dem insultat fortunae senioris.

3. Jactat se jugi ac vinculi inscium, se liberum, se otiosum: illi attritum esse labore collum.

4. Denique se glabrum, ac nitidum: illum esse hirsutum ac squa∣lidum.

Page 79

5. Senior tum quidem nihil contra; sed brevi post tempore videt hunc insultorem duci ad aras, ac tum hisce verbis affatur.

6. Quo tua mollis vita pervenit?

7. Securum istud otium rediit ad securim.

8. Jam saltem (ut opinor) potius suades mihi laborem, qui me tu∣etur, quàm otium, quod nunc te traxit ad necem.

9. Mor. Ad vitàm rectè gerendam opus est labore & vigilantiâ.

10. Socors autem & voluptati deditus, suarum rerum, quem nollet, sortitur exitum.

121. De Cane & Leone.

1. OCcurrit canis leoni, jocatur; Quid tu miser exhaustus inediā percurris sylvas & devia?

2. Me specta pinguem ac nitidum; atque haec non labore conse∣quor, sed otio.

3. Tum leo, habes quidem tuas epulas; sed habes, stolide, etiam vincula.

4. Tu servus esto, qui servire potes; ego quidem sum liber, nec servire volo.

5. Mor. Pulchrè respondit leo; quibustibet enim rebus potior est libertas.

122. De Piscibus.

1. PIscis fluviatilis vi fluminis correptus est in mare, ubi suam effe∣rens nobilitatem, omne marinum genus, vili pendehat.

2. Non tulit hoc phoca, sed ait, tunc fore indicium Nobilitatis, si cum phoca captus portetur ad forum.

3. Se emptum iri à Nobil bus, illum autem à plebe.

4. Mor. Multi sic capti sunt libidine gloriae, ut sese ipsi praedient & jactent.

5. Sed laus sui oris non datur homini laudi, at excipitur cum au∣ditorum risu.

123. De Pardo & Vulpecula.

1. PArdus, cui pictum est tergum; caeteris seris, etiam leonibus de∣specti, intumscebat.

2. Accedit ad hunc vulpecula, suadet non superbire, dicens, Illi quidem speciosam esse pellam, sibi vero speciosam esse mentem.

3. Mor. Discrimen est bonorum, & ordo.

4. Bona corporis praestant bonis fortunae: utrisque illis animi bona praeferantur oportet.

124. De Vulpecula & Pardale.

1. CUM aliquando pardalis vulpem prae se contemneret, quòd ipsa pellem haberet omnigenis colorum maculis variegatam. Respon∣dit vulpes, sibi id decoris in animo esse, quod illi esset in cute.

2. Mor. Neque verò pauls saius est ingenio praeditum esse vsro, quàm cute versicolere.

Page 81

125. De Vulpe & Fele.

1. CUM aliquando vulpes in colloquio, quod illi erat cum fele, jacta∣ret sibi varias esse technas, adeò ut vel peram haberet dolis re∣fertam: Felis autem respondit, sibi unicam duntaxat artem esse cui fideret, si quid esset discriminis.

2. Inter confabulandum, repentè canum accurentium tumultus auditur.

3. Ibi felis in arborem altissimam subsiliit, cùm vulpes interim à canum agmine cincta capitur.

4. Mor. Innuit fabula, praestabilius esse nonnunquam unicum consi∣lium, modò id sit verum, & efficax, quam plures dolos, consiliaque frivola.

126. De Rege & Simiis.

1. REX quidam Aegyptius aliquot simias instituit, ut saltandi ra∣tionem perdiscerent.

2. Ut enim nullum animal ad figuram hominis propiùs accedit; ità nec aliud actus humanos aut melius, aut libentius, imitatur.

3. Artem itaque saltandi protinus edoctae saltare coeperunt insignibus indutae purpureis, ac personatae: multoque jam tempore mirum in modum placebat spectaculum; donec è spectatoribus facetus quispiam, nuces, quas clanculum in sinu gestabat, in medium abjecit.

4. Ibi statim simiae, simulatque nuces vidissent, oblitae choreae, id esse coe perunt, quod antea fuerunt: ac repentè è saltatricibus in simias redie∣runt, contritisque personis, dilaceratisque vestibus, pro nucibus inter se pugnabant non sine maximo spectatorum risu.

5. Mor. Admonet haec fabula, fortunae ornamenta non mutare ho∣minis ingenium.

127. De Asino & Viatoribus.

1. DUO quidam cùm in desertis locis asinum quempiam fortè for∣tuna nacti esseut, contendere inter se coeperunt, uter eorum, uti suum, domum abduceret.

2. Nam utrique pariter à fortunâ videbatur objectus.

3. Hac interim de re illis invicem altercantibus, asinus sese subduxit, ac neuter eo potitus est.

4. Mor. Quidam à praesentibus commodis, quibus ob inscitiam uti nesciunt, excidunt.

128. De Piscatoribus.

1. PIscatores aliquot, jacto rti, testudines eduxerunt.

2. Eas cum essent inter se partiti, neque sufficerent omnibus comedendis: Mercurium fortè accedentem, invitârunt ad convivium.

3. At is, intelligens se neutiquam humanitatis gratiâ vocari, sed ut eos fastidio cibi sublevaret recusavit; jussitque ut ipsi suas testudines e∣derent, quas cepissent.

Page 83

4. Mor. Nonnulli, posteaquam inconsultè quippiam adorti sunt, aliorum implorant auxdium, quos suo negotio admisceant.

129. De Asino.

1. APud Cumanos asinus quispiam pertaesus servitutem, abrupto loro in sylvam aufugerat; illic fortè repertus leonis exuvias cor∣pori applicabat suo, atque ita pro leone se gerebat, homines pariter ac feras voce caudaque territans.

2. Nam Cumani leonem ignorant.

3. Ad hunc igitur modum regnabat aliquamdiu personatus hic asinus, pro leone immani habitus ac formidatus, donec hospes quispiam Cumas profectus (qui saepenumero viderat & leonem, & asinum, atque ob id non erat ei difficile dignoscere) aurium prominentium indicio, at∣que aliis quibusdam conjecturis, asinum esse deprehendit, ac probe fustigatum reduxit, dominoque agnoscenti reddidit.

4. Interim autem risum non mediocrem concitabat omnibus Cumanis asinus jam agnitus, quos dudum, creditus leo, metu propemodum exa∣nimaverat.

5. Mor. Hand facilè tegimus vitia, quae à pueris nobiscum ado∣leverunt.

130. De Scarabaeo & Aquila.

1. SCarabaeus aliquando spretus ab aquilâ, coepit de vindicta quoquo pacto sumenda cogitare.

2. Pervestigavit ubinam aquila nidum collocâsset, adrepsit scara∣baeus, & ova simili dolo dejcit.

3. Aquila cum saepius domicilium commutâsset, neque quicquam proficeret, Jovem patronum adiit, exponit calamitatem suam.

4. Is jubet, ut suo in gremio ponat ova, vel istic in tuto futura.

5. Et huc per vestis laecinias, sinusque prorepsit pertinax scarabae∣us, haud quaquam sentiente Jove.

6. Deinde ubi videt ova commoveri Jupiter, éque satis animad∣verteret, territus rei novitate, excusso gremio in terram dejeccit.

7. Mor. Monet haec fabella, neminem, quantumvis pusillum, con∣temnendum esse.

131. De Satyro & Rustico.

1. SAtyrus quidam cum vehementer àlgeret, hyberno glu supra mo∣dum saeviente, à rustico quodam inductus est in hospitium.

2. Admiratus autem cur homo inflaret in manus ori admotas, roga∣vit cur ita faceret.

3. Is respondit, Ut frigidas manus halitûs tepore calefaceret.

4. Deinde ubi, extracto foco, appositâ mensâ, in pultem fervidam rur∣sum inflaret, magis etiam admiratus, sciscitatus est quid hoc sibi vult.

Page 85

5. Uti pultem, inquit ille, nimium ferventem halitu refrigerem.

6. Tum Satyrus surgens à mensa, Quid ego audio, inquit?

7. Tune eodem ex ore pariter & calidum & frigidum efflas?

8. Valebis.

9. Neque enim mihi ratio est cum ejusmodi homine commune habere hospitium.

10. Mor. Notantur bilingues, qui eundem modò laudant, modò vituperant.

132. De Cassra & ejus Pullis.

1. AESopus ille Phrygiae Fabulator, haud immerito sapieus existi∣matus est, cùm quae utilia monitu suasuque erant, non seve∣rè non imperiose praecepit, & censuit, ut Philosophis mos est; sed festi∣vos delectabilesque Apologos commentos res salubriter ac prospicienter animadversas, in mentes animosque hominum cum audiendi quadam illecebra induxit.

2. Velut haec ejus fabella de aviculae nidulo, lepide atque jucunde praemonet spem fiduciamque rerum, quas efficere quis possit haud un∣quam in alio, sed semet ipso habendam.

3. Avicula inquit est parva, nomen est cassita, habitat, nidulatur∣que in segetibus id ferme temporis, quo appetit messis, pullis jamjam plumantibus.

4. Ea cassita in sementes forte concesserat tempestiviores; propterea frumentis flavescentibus pulli etiam tunc involucres erant.

5. Cùm igitur ipsa iret cibum pullis quaesitum, monet eos, ut si quid ibi novae rei sieret, dicereturve, animadverterent, idque uti sibi, ubi rediisset, renunciarent.

6. Dominus postea sagetum illarum, filium adolescentem vocat, &, Videsne, inquit, haec ematuruisse, & manus jam postulare.

7. Idcirco die crastino, ubi primum diluculabit, fac amicos adeas, & roges, ut veniant, operamque mutuam dent, & messem hanc nobis adjuvent.

8. Haec ubi dixit, discessit; atque ubi rediit cassita, pulli trepiduti circumstrepere, orareque matrem, ut statim jam properet, atque ali∣um in locum sese asportet.

9. Nam dominus, inquiunt, misit filium, qui amicos rogaret, ut luce oriente veniant, & metant.

10. Mater jubet eos, à metu otiosos esse.

11. Si enim dominus, inquit, messem ad amicos rejecit, crastino se∣ges non metetur, neque necesse est hodie uti vos auferam.

12. Die igitur postero, mater in pabulum volat; dominus quos ro∣gaverat, operitur: Sol fervet, & sit nihil, & amici nuili erant.

13. Tum ille rursum ad filium, Amici isti, inquit, magnam in par∣tem cessatores sunt: quin potius imus, & cognatos, affines, vicinos∣que nostros oramus, ut adsint cras tempore ad metendum.

14. Itidem hoc pulli pavefacti matri nunciant.

Page 87

15. Mater hortatur, ut tum quoque sine metu, ac sine cura sint: cognatos affinesque nullos fermè tam esse obsequibiles, ait, ut ad la∣borem capessendum nihil cunctentur, & statim dicto obediant: Vos modo, inquit, advertite, si modo quid denuò dicitur.

16. Aliâ luce oriâ, avis in pastum profecta est; cognati & affines operâ, quam dare rogati sunt, supersedent.

17. Ad postremum igitur dominus silio, Valeant, inquit, amici cum propinquis; afferes primâ luce falces duas: unam egomet mihi, & tu tibi capies alteram, & frumentum nosmetipsi manibus nostris cras metemus.

18. Id ubi ex pullis dixisse dominum, mater audivit; Tempus, in∣quit, est cedendi & abeundi.

19. Fiet nunc dubio procul quod futurum dixit.

20. In ipso enim jam vertitur, cuja est res, non in alio unde petitur.

21. Atque ita cassita nido miravit & seges à domino demessa est.

22. Mor. Haec quidem est Aesopi fabula, de amicorum plerumque & propinquorum levi & inani fiducia.

23. Sed quid aliud sanctiores libri Philosophorum monent, quàm t nobis tantum ipsis nitamur; alia autem omnia, quae extra nos, extraque nostrum animum sunt, neque pro nostris, neque nobis ducamus.

24. Hunc Aesopi Apologum Ennius in Satyris scitè admodum & ve∣nusto versibus quadratis composuit: quorum duo postremi isti sunt, quos habere corde & memoria, opere praetium esse hercle puto.

25. Hoc tibi erit a gamenium semper in promptu situm,

Ne quid expecta amicos, quod tu agere possis.

133. De Avibus & Noctua.

1. AVes olim propè universae noctuam adierunt, rogaruntque eam nè post hac in aedium cavis nidificaret, sed in arborum potius ramis, atque inter frondes; ibi enm vernari suavius.

2. Quin, eidem quercum modò enatam, pusillam, tenellamque ad∣huc, offendebant; in qua scilicet, molliter, ut aiebant, & sedere ipsa aliquando noctua, & saum sibi construere nidum posset.

3. At illa facturam se negavit.

4. Qum invicem consilium dedit iis, ne arbusculae illi se crederent.

5. Laturam enim quandoque esse viscum, pestem videlicet avium.

6. Contempsêre illae (ut sunt leve genus & volaticum) sapientis u∣nius Noctuae consilium.

7. Jam quercus adoleverat, jam patula, jam frondosa erat.

8. Ecce, ibi aves illae omnes gregatim ramis involitant, lasciviunt, subsultant, colludunt, cantillant.

9. Interea, quercus ea viscum protulerat, atque id homines anim∣adverterant; implicitae ergò repente ibi omnes pariter misellae; ac frustra eas sera poenitentia subiit, quod salubre illud consilium sprevissent.

Page 89

10. Atque hoc esse aiunt, cur nunc aves omnes, ubi noctuam viderint, frequentes eam quasi salutant, deducunt, sectantur, circumdant, circum∣volitant.

11. Etenim consilii illius memores, admirantur eam nunc ut sapi∣entem stipantque densa caterva, ut videlicet ab eâ sapere aliquando discant.

12. Sed opinor frustra, imò verò, etiam interdum cum magno ip∣sarum malo.

13. Nam veteres illae noctuae revera sapientes erant: nunc multae noctuae sunt, quae noctuarum quidem plumas habent, & oculos, & ro∣strum, sapientiam verò non habent.

14. Mor. Benè monentis consilia ne spernas, haec fabula docet.

134. De Cucurbita & Pino.

1. SAta est olim cucurbita juxta arborem pinum, quae grandis admo∣dum & ramis patulis exstabat.

2. Cucurbita verò, cùm multis pluviis atque coeli temperamento crevisset, lascivire incepit, & ramulos audacius porrigere.

3. Jam serpebat in pinum, jam surgere, jam ramos & frondes in∣volvere audebat; ampliora folia, candentes flores, praegrandia poma & vire scentia ostentans.

4. Itaque tanto fastù atque insolentia intumuit ut pinum arborem ausa sit aggredi: & vides, inquit, ut te supero, ut amplis foliis, ut virore praesto, & jamjam ad cacumen praesurgo.

5. Tum pinus, quae senili prudentiâ & robore pollebat, nihil mirata est cucurbitae insolentis audaciam, sed ita ad eam respondit.

6. Ego hic multas hyemes, calores, aestus, variasque calamitates per∣vici, & adhuc integra consillo.

7. Tu ad primos rigores minus audaciae habebis, cum & folia con∣cident, & viror omnis aberit.

8. Mor. Secundis rebus non est superbiendum.

135. De Corvo & Lupo.

1. COrvus lupos per ardua montium juga comitatus, partem sibi praedae fieri postulat, quia eos secutus nullo tempore destitu∣isset, sociusque fuisset.

2. Repulsus deinde est à lupis tanquam non eos, sed praedam cibum∣que secutus; nec minùs luporum, si occiderentur, quàm caeterorum animalium exta fuisset voraturus.

3. Mor Non quid agamus semper inspiciendum est, sed quo simus animo cum agamus.

136. De partu Terrae.

1. TUrgida olim facta tellus, & mirum in modum tumida magnum aliquod paritura videbatur.

2. Accurrunt finitimi, stupent agricolae, terrae partum inter spem metumque expectant.

3. Alii Typhoea illum centimanum, ali montes erupturos putabant.

Page 91

4. Aperitur terra, prodiit Mus; & quod miraculo fore omnibus existimabatur in risum atque jocum converterunt.

5. Mor. Non semper credendum promissis magnificis.

137. De Membris & Ventre.

1. HUmani artus, cùm ventrem otiosum vidèrent, ab eo discordâ∣runt, & suum illi ministerium negaverunt.

2. Cùm eo pacto & ipsi quoque deficerent, intellexerunt ventrem cibos acceptos per omnia membra dividere; & cum eo in gratiam re∣dierunt.

3. Mor. Magnae res discordiâ pereunt; concordiâ valent.

138. De Arione & Delphine.

1 VEtus & nobilis Arion cantator fidibus fuit.

2. Is loco & oppido Methymnaeus, terrâ atque insulâ Les∣bius fuit.

3. Eum Arionem rex Corinthi Periander, amicum amatumque ha∣buit, artis gra

4. Is inde a rege proficiscitur, terras inclytas Siciliam atque Itali∣um visurus.

5. Ubi eò venit, auresque omnium mentesque in utriusque terrae urbibus emulsit, in quaestibus istîc & voluptatibus amoribusque homi∣num fuit.

6. Is tum postea grandi pecuniâ & re bonâ multâ copiosus, Corin∣thum instituit redire.

7. Navem igitur, & nautas ut notiores amicioresque sibi Corinthios delegit, sed eo Corinthii homino accepto, navique in altum provecta, praedae pecuniaeque cupidi▪ ceperunt consilium de necando Arione.

8. Tum illum, ibi pernicie intellecta, pecuniam caeteraque sua ut haberent dedisse; vita modò sibi parcerent oravisse.

9. Nautas precum ejus harum comisertos esse illatenus, ut ei necem inferre per vim suis manibus temperarent; sed imperavisse, ut jam statim coràm desiliret praeceps in mare.

10. Homo ibi territus & spe omni vitae perdita, id unum postea o∣ravit, ut priusquam mortem oppeteret, iuduere permitterent sua sibi indumenta, & sides capere, & canere carmen casús illius sui consolabile.

11. Feros & immanes nautas prolubium tum audiendi subit.

12. Quod oraverat, impetra.

13. Atque ibi mo de more cinctus, amictus, ornatus, stansque in summae puppis foro, carmen quod Orihyum dicitur voce subaltissima cantavit.

14. Ad postrema cantûs, cum sidibus ornatuque omni, sicut stabat canebatque, jecit ses••••ocul in profundum.

15. Nautae, haudquaquam dubitantes quin periisset, cursum quem facere coeperant tenuerunt.

16. Sed novum, & mirum, & pium facinus contigit: Delphinum repentè inter undas adnavisse, & dorso super fluctus edito vectavisse, incolumique cum corpore & ornatu, Taenarum in terram Laconicam devexisse.

Page 93

17. Tum Arionem prorsus ex eo loco Corinthum petivisse, talemque Periandro regi, qualis Delphino vectus fuerat, sefe obtulisse, eique rem (sicuti acciderat) narravisse.

18. Regem isthaec parum credidisse, Arionem (quasi falleret) cu∣stodiri jussisse, nautas requisitos, obligato Arione, dissimulanter inter∣rogasse, Ecquid audissent, in iis locis unde venissent, super Arionem.

19. Eos dixisse, Hominem, cum inde irent, in terra Italia fuisse, e∣umque illic benè agitare, & studiis delectationibusque urbium florere, atque in gratia pecuniaque magna fortunatum esse.

20. Tum inter haec eorum verba, Arionem cum fidibus & indu∣mentis, cum quibus se in salum ejaculaverat, extitisse.

21. Nautas stupefactos convictosque, ire inficias non quîsse.

22. Mor. Documento est haec fabula, plus aliquando inveniri in brutis animalibus clementiae, quàm in his hominibus, qui praeter opes nihil habent per••••••: praeter siguram, nihil humanitatis.

139. De Aranea & Podagra.

1. ARanea, paululum à texendi opere quietior, animi relaxandi gratiâ, commodum deambulabat.

2. Huic se obvium praebet Podagra, tametsi passibus ambiguis ad∣modum aegre illum assequeretu.

3. Ejus diei itinere utcunque emenso, non longe aberant ab oppidulo, cui regionis incolae Tyche nomen indiderunt.

4. Ʋtrique Consilium fuit, conditionis suae hospitem pervestigare.

5. Aranea, non maximopere datâ operâ, in opulenti cujusdam civis aedes divertit: inibi quaquaversum telas suas praependebat, praetende∣batque retia.

6. Aderant illico nescio qui trygodaemones, qui textrinam illius de∣moliebantur.

7. Momentaneum itaque erat ipsius, quo etiam cunque se verteret, aedisicium.

8. Nusquam enim scopariorum oculatas scopas poterat effugere.

9. Misera plane, quae it tanta rerum omnium affluentia sola ange∣batur perturbaturque.

10. Podagra vero, mendicabuli instar, vix tandem egestosi cujuspiam tuguriolum impetrârat: id loci cum decubuisset, nihil non experieba∣tur miseriarum.

11. Apponebatur coenaturienti panis cibarius, aridis vix saucibus hianti hydropoterium.

12. Jamque diurno intinere labascenti torus ligneus, nullis frondibus, nullo gramine, sed praetenuibus pale is insternebatur.

13. Atque dicere non est hujus instituti, quàm convenerint malè membris mollibus, cuticulae (ut ita dixerim) holosericae, stragula tam dura, tam barbari villi.

14. Oriente igitur vix tandem illo augusto Sydere, quod exaudit, quod intuetur omnia, convenère rursum aranea simul & podagra.

15. Prior aranea praeteritae notis molestias, tot locorum commu∣tationes denarrat: nunc hero exprobrans munditiem, nunc nimiam scopariorum observantiam.

Page 95

16. Podagra contrà de hospitis sui egestate complura comminiscitur; nec otium habet admonstrare araneae lividas vibices, quos adamantina fulcra tenellae cuticulae impresserunt.

17 Consilium ineunt araneam deinceps pauperum toguria, podagram verò divitum aulas debere subingredi; in hanc aranea pedibus, podagra animis vadit sententiam.

18. Veruntamen tenebris jamjam increscentibus urbi cuipiam sese ap∣proximant.

19. Podagra, instituti non immemor, pedeterntim se in nummosi cu∣jusdam domum illatebravit.

20. Qua commodum ab hero conspecta, dii boni, qua benevolentia, qua humanitate, quibus nominibus excipitur!

21. Supponuntur, substernunturque olorinae culcitrae, toralia perdictam subalaribus plumis referta.

22. Taceo vinum dulce, vinum nigrum, Lesbium, Tarentinum.

23. Taceo fideculas, phasianos atque eas aviculas quae binis superbi∣unt coloribus.

24. In summa nihil deliciarum, nihil voluptatum non exhauriebat.

25. Aranea, pauperis casam ingressa, telas orditur, quaquaversum parietes interpatent, retia suspendit.

26. Orbiculari operi manibus pedibusque incuml it, reficit abrupta, perficit incepta: & ut dicam breviter, vacua dominatur in aula.

27. Nullas insidias, nullos formidat insultus: imò verò etiam jam scopis superior omnibus.

28. Non multo post, podagra araneam convenit, delicias suas, feli∣citatem, fortunas ampliter exornat.

29. Aranea miris laudibus extotit imperium suum, aedisicandi, texen∣dique libertatem.

30. Placuit tandem haec utrique sententia: quosumcunque proficisce∣rentur, podagram in divitum domos, araneam in pauperm tuguria debere divertere.

31. Mor. Apologus hic tametsi ad usus varios accommodari queat, id tamen imprimis declarat, alium alio loco fortunatioem esse.

32. Praetera morborum domicilia esse divitum aulas.

33. Ad ultimum nusquam libertatem majorem, quam ubi divitiarum minus.

140. De Mure in cista nato.

1. MUS in cista natus, omnem ibi serè duxerat aetatem nucibus pa∣stus quae in ea servar solebant.

2. Dum autem circa oras cistae ludens decidisset, quaereretque ascen∣sum reperit pulas lautissimè paratas.

3. Quas cum gustare coepisset, quàm stultus, inquit, hactenus sui, qui in toto terrarum orbe nihil melius eistula mea esse creeam, Ecce, quàm suavioribus hic vescor cibis!

4. Mor. Haec sabula indicat, non ità patriam diligendam, ignobilis si sit, ut alia non adeamus loca, cum alibi beatiores esse possimus.

Page 97

141. De Rustico, impetrante ut Triticum absque aristis nasceretur.

1. IMpetraverat à Cerere rusticus, ut triticum absque aristis nasce∣retur, nè metentium, triturantiumque manus laederet: quod ubi iharuit, à minutis avibus depastum est.

2. Tum rusticus, Quam digna, inquit, patior, qui parvae commoditatis causa emolumenta quam maxima perdidi.

3. Mor. Fabula indicat; parva incommoda majori utilitate pensanda.

142. De Accipitre Columbam insequente.

1. CUM accipiter columbam praecipiti insequeretur olatu, villam ingressus, à rustico captus est.

2. Quem blande, ut se dimitteret, obsecrabat; Non enim te laesi, dixit.

3. Cui Rusticus, Nec haec, respondit, te laeserat.

4. Mor. Fabula indicat, merito puniri, qui innocentes laedere conantur.

143. De Aranea & Hirundine.

1. ARanea in hirundinem excandescens, quae muscas, qui suus est cibus, capiebat, retia, in foribus per quas volitare solebat, ut eum caperet, suspenderat.

2. Hirundo verò advolans, retia cum textrice per aera portabat.

3. Tum aranea in aere pendens, & sese jamjam perituram in∣telligens.

4. Quam justè haec patior, dicebat, quae minima volatilia magno la∣bore vix capiens, credidi tam magnas aves posse comprehendere.

5. Mor. Hac monemur fabula, ne viribus majora aggrediamur.

144. De Rustico amnem transituro.

1. RUsticus torrentem transiturus, qui forte imbribus excreverat, quaerebat vadum.

2. Et cum primum eam fluminis partem tentâsset, quae quietior, placidiorque videbatur, reperit eam altiorem quam animo erat o∣pinatus.

3. Rursus ubi breviorem tutioremque adinvenit, ibi majori strepitu fluvius decurrebat.

4. Tum secum, quàm tutius, inquit, clamosis aquis, quàm quietis & silentibus, vitam nostram credere possumus.

5. Mor. Hac admonemur fabula, ut minùs verboos & minaces, quàm quietos extimescamus.

Page 99

145. De Columba & Pica.

1. COlumba interrogata à pica, quid eam induceret, ut in eodem semper loco nidificaret, cùm ejus pulli, inde sibi semper sur∣riperentur;

2. Simplicitas, respondit.

3. Mor. Haec indicat fabula, facilè viros probos saepe decipi.

146. De Cuculo & Accipitre.

1. IRrisus ab accipitre cuculus, quod cum sibi & corpore par, & colore non absimilis esset, (prae angustiâ animi) potius vermibus terre∣nis, quam suavibus aliarum avium carnibus, vesceretur.

2. Vidit paucis post diebus, accipitrem à rustico, cujus columbas insectabatur, captum, ad metum caeterorum ex alta turre pendêre.

3. Cui cuculus, quàm melius tibi, inquit, amice, fuisset vermes venari quàm altends aves impetere.

4. Mor. Haec fabula indicat, eorum vitam tutiorem esse, & magis probandam, qui suis rebus sine periculo sunt contenti, quam illorum, qui aliena appelentes, adeunt magna vitae discrimina.

147. De Asino & Vitulo.

1. ASinus & vitulus, in eodem pascentes prato, sonitu companae hostilem exercitum adventare praesenserant.

2. Tum vitulus, Fugiamus hinc, O sodalis, inquit, n hostes no captivos abducant.

3. Fuge tu, inquit, quem hostes occidere & esse consueverunt.

4. Asini nihil interest, cui ubique eadem ferendi oneris est proposita conditio.

5. Mor. Haec fabula servos admonet, ne dominos magnopere mu∣tare formident, modo prioribus deteriores futuri non sint.

148. De Vulpe & Mulieribas Gallinas edentibus.

1. VUlpes juxta villam quandam transiens, conspexit catervam mu∣lierum plurimas gallinas opipare assatas alto silentio comedentem.

2. Ad quas conversa, Qui clamores, inquit, & canum latratus con∣tra me essent, si ego facerem quod vos facitis?

3. Cui respondens quaedam anus, pessima animalium, inquit, nos quae nostra sunt comedimus; tu verò aliena furaris.

4. Mor. Haec fabula nos admonet, ne putemus nobis in aliena licere, quod propriis dominis licet.

Page 101

149. De Caponibus pinguibus & macro.

1. VIR quidam complures capones in eodem ornithobsco inclusos largo nutrica verat cibo, qui pingues effecti sunt omnes praeter unum, quem ut macilentum irridebant.

2. Dominus, nobi es hospites lauto & sumptuoso accepturus convivi, imperat coquo, ut ex his interimat coquatque quos pinguiores in∣venerit.

3. Hoc audientes corpulenti, sese afflictabant, dicentes, Quantò praestitisset nos macilentos esse?

4. Mo. Haec fabula in pauperum solamen consicta est, quorum vita tutior est quàm divitum.

150. De Trabe & Bobus eam trabentibus.

1. TRabs ulmea de bobus conquerebatur, dicens, Ingrati, ego multo tempore meis vos frondibus alui; vos verò me nutricem ve∣stram per saxa & luta trahitis.

2. Cui boves, Gemitus suspiriáque nostra, & stimulus quo pungi∣mur, te docere possunt, quod te trahimus inviti.

3. Ignovit trabs.

4. Mor. Haec nos docet fabula, nè in eos excandescamus, qui non sua sponte nos laedunt.

151. De Arboribus pulchris & deformi.

1. ARbores complures in eodem creverant loco, procerae, rectae, enodesque praeter unum humilem, parvam, nodosamque, quam ut deformem pusillamque caeterae ludibrio babere solitae erant.

2. Aedificaturus domum loco dominus, jubet omnes excidi, praeter eam quae brevitate & deformitate sua aedificium indecorum redditura videbatur.

3. Caeteris excisis, deformis haec secum dicebat; De te non am∣plius querar, Natura, quod me turpem genueris, cum formosis tam magna videam imminere discrimina.

4. Mor. Haec fabula nos admonet, nè doleamus nos natos esse de∣formes, cùm multis formositas saepe nocuerit.

152. De Cygno in morte canente, reprehenso à Ciconia.

1. CYgnus moriens interrogabatur à Ciconia, cur in morte (quam caetera animalia adeò exhorrent) multò suaviores, quam in omni vita, emitteret sonos, cum potius moe••••us esse debèret.

2. Cui cygnus, quia, inquit, neque cibi quaerendi cura ampius cruci∣abor, neque aucupum laqueos extimescam.

3. Mor. Haec fabula admonet, nè mortem formidemus, qua omnes vitae praesentis miseriae praeciduntur.

Page 103

153. De Muliere, Virum morientem flente, & Parente eam consolante.

1. MUlierem adhuc juvenem, cujus vir animam agebat, parens consolabatur, dicens, Nè te afflictes, nè tantopere lugeas, fi∣lia: alium enim virum tibi inveni, isto longe formosiorem, qui pri∣oris defiderium facilè mitigabit.

2. At mulier doloris impatiens (ut quae maritum ardente amore pro∣sequebatur) non modo verba parentis non admittebat, sed intempesti∣vam alterius mariti mentionem accusabat.

3. At ubi maritum defunctum videt, inter lachrymas & luctus pa∣rentem interrogat, an adsit juvenis ille quem sibi in virum dare velle se dixerat?

4. Mor. Fabula indicat, quàm citò defunctorum maritorum amor ex uxorum animo excidere soleat.

154. De Muliere amatoris discessum flente.

1. MƲlier impudica amatorem suum abeuntem, quem omnibus fere rebus spoliaverat, multis lachrymis prosequebatur.

2. Interrogante autem eam vicina, cur ita inconsolabiliter fleret; Non discessum ejus, inquit, sed pallium, quod ei reliqui fle.

3. Mor. Fabula indicat, Non amatores, sed eorum bona à mere∣tricibus amari.

155. De Musca, quae quadrigis insidens, pulverem so excitasse dicebat.

1. QUadrigae in stadio currebant, quibus musca insidebat.

2. Maximo autem pulvere, tum equorum pedum pulsu, tum rotarum volutatione, exorto, dicebat musca, Quàm magnam vim pulve∣ris excitavi?

2. Mor. Haec fabula ad eos spectat, qui, cum ignavi sunt, alie∣nam tamen gloriam suis magnificis verbis in se transferre conantur.

156. De Anguilla conquerente, quòd magis quam Serpens infestaretur.

1. ANguilla interrogabat serpentem, quare, cùm similes esseat at∣que cognati, homines tamen se potius quam illum inseque∣rentur.

2. Cui serpens, Quia rarò, inquit, me laedunt impune.

3. Mor. Haec fabula indicat, minus laedi solere, qui sese ulciscuntur.

Page 105

157. De Asino, Simia & Talpa.

1. COnquerenti Asino quod cornibus careret, Simia verò quod cau∣da sibi deesset; Tacere inquit Talpa, cum me oculis captam esse videatis.

2. Mor. Haec fabula ad eos pertinet, qui non sunt sua sorte conten∣ti; qui si aliorum infortunia considerent, aequiore animo tolerarent sua.

158. De Nautis, Sanctorum auxilium implorantibus.

1. NAuta quidam, in mari subita & aira tempestate deprehensus, caeteris ejus sociis diversorum divorum auxilium imploranti∣bus, Nescitis, inquit, quid petatis.

2. Ante enim quàm Sancti isti ad Deum, pro nostra libertate se con∣ferant, hac imminente procella obruemur.

3. Ad eum igitur confugiendum censeo, qui absque alterius admi∣niculo à tantis malis nos poterit liberare.

4. Invocato igitur Dei omnipotentis auxilio illico procella cessavit.

5. Mor. Fabula indicat, Ubi potentioris auxilium haberi potest, ad imbecilliores non confugiendum.

159. De Piscibus, è sartagine in prunas desilientibus.

1. PIsces adhuc vivi in sartagine ferventi oleo coquebantur: quorum unus, Fugiamus hinc, fratres, inquit, nè pereamus.

2. Tum omnes pariter è sartagine exilientes, in ardentes prunas de∣ciderunt.

3. Majore igitur dolore affecti, damnabant consilium quod ceperant, dicentes, Quanto atrociori nunc morte perimus?

4. Mor. Haec nos admonet fabula, ut ita praesentia vitemus pericu∣la nè incidamus in graviora.

160. De Quadrupedibus, societatem adversus Aves cum Piscibus ineuntibus.

1. QUadrupedes, cùm bellum sibi ab avibus esset indictum, cum pis∣cibus foedus ineunt, ut eorum auxilio se ab avium furore tu∣erentur.

2. Cum autem optata expectarent auxilia, pisces negant se per ter∣ram ad eos accedere posse.

3. Mor. Haec nos admonet fabula, nè eos nobis socios faciamus, qui, cum opus sit nobis, adesse non possunt.

Page 107

161. De Legato avaro tubicines decipiente.

1. QUidam avarus pro patria Legatus, in aliam urbem profectus erat, cui tubicines praestò affuerunt, ut illios aures tubarum clangore, locules autem suos pecuniâ implerent.

2. Quibus ille renunciari jubet, non esse nunc locum cantibus, se in summo luctu & moerore constitutum; matrem enim suam obiisse.

3. Tubicines autem spe frustrati & moesti abeunt.

4. Amicus quidam legati audiens luctum, ad eum visendum con∣solandumque accedit interrogatque quamdudum mater ejus obiisset?

5. Quadraginta jam anni sunt inquit.

6. Tunc amicus, intellectâ legati strophâ, in risum effusus est.

7. Mor. Haec fabula ad avaros facit, qui omni arte student conser∣vare pecuniam.

162. De viro, qui ad Cardinalem nuper creatam, gra∣tulandi gratia, accessii.

1. VIR quidam factus admodum, & urbanus audiens amieum su∣um ad Cardinalaius dignitatem adsumptum, ad eum gratu∣landi gratiâ accessit.

2. Qui honore tumidus, amicum veterem agnoscere dissimulans quis∣nam esset, interrogabat.

3. Cui ille (ut erat ad jocos promptus) Miseresco, inquit, tibi cae∣terisque qui ad hujusmodi honores perveniunt.

4. Quamprimum enim dignitates ejusmodi estis assecuti, visum, au∣ditumque & caeteros sensus ita amittitis, ut pristinos amicos amplius non dignoscatis.

5. Mor. Haec fabula eos notat, qui in alium sublati, veteres despici∣unt amicitias.

163. De Juvene senis curvitatem irridente.

1. JUvenis quidam conspicatus senem in arem tensi similitudinem curvum interrogavit, An sibi arcum vellet vendere?

2. Cui ille, Ecquid est tibi opus pecuniam amittere?

3. Si enim ad meam perveneris aetatem, absque pecunia arcum tibi natura concedet.

4. Mor. Haec fabula indicat, minimè irridenda vitia senilis aetatis, quam nemo vivendo effugere potest.

164. De Sene, puellam in uxorem accipiente.

1. VIR quidam imprudens exacto septuagesimo vitae auno puellam duxerat in uxorem qui ad id tempus in coelibatu permansisset.

2. Cui cum debitum solvere non posset, dicere solebat; Quam ma∣lè vitam meam disposui?

Page 109

3. Juveni enim mihi uxor deerat; nunc autem senex desum uxori.

4. Mor. Haec fabula innuit, omnia suo tempore peragenda.

165. De Aquila & Pica.

1. PIca aquilam rogabat, ut se inter suos familiares & domesticos acciperet:

2. Quando id meretur, cùm corporis pulchritudine, tum ad manda∣ta peragenda linguae volubilitate.

3. Cui aquila, Hoc facerem, respondit, ni vererer, nè quae intrae tegulam fiant, tuâ loquacitate cuncta efferres.

4. Mor. Haec fabula monet, linguaces & garrulos domi non ha∣bendos.

166. De Turdo amicitiam cum Hirundine ineunte.

1. GLoriabatur turdus, se amicitiam contraxisse cum hirundine.

2. Cui mater, stultus es, fili, inquit, si credis cum ea posse convivere, cum uterque vestrum diversa soleant appetere loca.

3. Tu enim frigidis, illa tepidis delectatur locis.

4. Mor. Hâc monemur fabella, ne eos nobis faciamus amicos, quorum vita à nostra dissentit.

167. De Rustico & Mure.

1. RUsticus quidam erat admodm pauper: sed adeo facetus, ut nè calamitatis quidem tempore nativi leporis oblivisceretur.

2. Is cum villam suam casu igne injecto ita ardentem videret, ut aliquo modo ignem extinguere posse diffideret, moestus spectat in∣cendium.

3. Interim cernit murem quendam, qui villa egressus periculum quàm ocyssimè fugiebat.

4. Oblitus damnorum rusticus cucurrit, & murem corripiens, illum in medium jecit incendium, dicens,

5. Ingratum animal, tempore felicitatis mecum habitâsti; nunc quia fortuna mutata, est villam meam deseruisti.

6. Mor. Fabula indicat, eos non esse veros amicos, qui arridente fortuna à latere tuo discedunt: turbata autem praecipiti abeunt cursu.

168. De Divite quodam & Servo.

1. VIR erat dives, servum habens tardi ingenii, quem Regem stultorum solebat nuncupare.

2. Ille hi verbis saepe irritatus, statuit hero par referre.

Page 111

3. Semel enim in herum conversus, utinam, inquit, rex stultorom essem.

4. In toto enim terrarum orbe, nullum meo latius esset imperium; & tu quoque meo subesses imperio.

5. Mor. Fabula significat, omnia plena esse stultorum.

169. De Canibus Ʋrbanis, Villaticum insequentibus.

1. CAnes complures urbani quendam villaticum praecipiti inseque∣bantur cursu, quos diu ille fugit, nec repugnare ausus est.

2. At ubi ad insequentes conversus substitit, & dentes ipse quoque ostendere coepit, omnes pariter substiterunt, nec aliquis urbanorum ap∣propinquare audebat.

3. Tunc Imperator exercitûs, qui forte ibi aderat, ad suos conversus milites,

4. Mor. Commilitones, inquit, hoc spectaculum nos admonet, nè fugiamus, cum praesentiora fugientibus, quam repugnantibus, videa∣mus imminere perscula.

170. De Anu Daemonem accusante.

1. VOlunt homines ut plurimum, (quando sua culpa, aliquid sibi acciderit adversi) in fortunam, vel in daemonem culpam con∣ferre, ut se crimine exuant; adeo omnes sibi indulgent.

2. Hoc daemon egrè ferens, cùm videret anum quandam, arborem ascendentem, ex quâ illam ruituram, & in se culpam collaturam prae∣videret, ascitis testibus dixit;

3. Videte anum illam absque meo consilio arborem ascendentem, unde eam casuram esse prospicio.

4. Estote mihi testes, me ei non suasisse, ut soleata illam arbo∣rem ascenderet.

5. Mox anus cecidit, & cum interrogarunt, cur soleata arborem ascendisset, Daemon inquit, me impulit.

6. Tunc Daemon, adductis testibus, probavit id ab anu absque suo factum esse consilio.

7. Mor. Fabula indicat homines minime venia dignos, qui cum li∣bere peccent, fortunam vel daemonem accusant.

171. De Testudine & Ranis.

1. TEstudo conspicata ranas, quae in eodem stagno pascebantur, adeò leves, agilesque, ut facile quolibet prosilirent, & longistime salirent, naturam accusabat, quod se tardum animal, & maximo im∣peditum onere procreasset, ut neque facile se movere posset, & magna assiduè mole premeretur.

2. At ubi vidit ranas anguillarum escam fieri, cujuscunque vel le∣vissimo ictui obnoxias, aliquantulum recreata, dicebat,

3. Quanto melius est onus, quo ad omnes ictus munita sum, ferre, quam tot mortis subire discrimina?

4. Mor. Haec fabula indicat, ne aegre seramus dona naturae, quae majori

Page 113

nobis commodo saepe sunt, quam nos intelligere valcamus.

172. De Gliribus quercum eruere volentibus.

1. GLires quercum arborem glandiferam, dentibus eruere destina∣verunt: quò paratiorem haberent cibum, ne victûs gratia o∣ties ascendere & descendere cogerentur.

2. Sed quidam ex his, qui aetate & usu rerum ac prudentia caeteris longe anteibat, eos absterruit, dicens;

3. Si nutricem nostram nunc interficiemus, quis futuris annis nobis ac posteris alimenta praebebit?

4. Mor. Fabula haec monet, virum prudentem debere non modò praesentia intueri, verùm etiam futura longè prospicere.

173. De Cane & Hero.

1. CAnem quidam habens, quò magis ab illo diligeretur, semper eum suis pascebat manibus, ligatumque solvebat.

2. Ligari autem, & verberari jubebat à servo: ut beneficia à se, maleficia autem à servo in illum viderentur esse collata.

3. Aegrè autem ferens canis se assiduè ligari, verberatique, aufu∣git; & cùm increparetur à domino ut ingratus, & tantorum benefi∣ciorum immemor, qui à se fugisset, à quo semper dilectus pastusque fuisset, ligatus autem verberatusque nunquam, respondit.

4. Quod servus tuo jussu facit, à te factum puto.

5. Mor. Haec fabula indicat, eos malefactores habendos, qui male∣ficiorum cause fuêre.

174. De Avibus Scarabaeos timentibus.

1. MAgnus timor aves incesserat, nè Scarabaei arcu pilari eas oc∣ciderent; à quibus magnam pilarum vim in sterquilinio summo labore fabricatam audierant.

2. Tunc passer, Nolite, inquit, expavescere.

3. Quomodo enim pilas in nos per aera volantes jacere poterunt, cum eas per terram magno molimine vix trahant?

4. Mor. Haec fabula nos admonet, nè hostium opes extimescamus, quibus deesse videmus ingenium.

175. De Ʋrso & Apibus.

1. URsus ictus ab ape tanta ira percitus est, ut alvearia, in quibus apes mellificaverunt tota unguibus discerperet.

2. Tunc apes universae, cùm domos suas dirui, cibaria auferri, fi∣lios necari viderent, facto impetu, aculeis ursum invadentes pene ne∣cavère.

3. Qui ex earum manibus vix elapsus secum dicebat;

4. Quanto melius erat, apis unius aculeum tolerare, quàm tot in me hostes mea iracundia concitare?

5. Mor. Haec fabula innuit, longè melius interdum esse injuriam unius

Page 115

sustinere, quàm dum unum punire volumus, multos nobis inimicos comparare.

176. De Aucupe & Fringilla.

1. AUceps tetenderat volucribus retia, largamque illis in area effude∣rat escam, pascentes tamen aves non capiebat, quia sibi vide∣bantur paucae.

2. Quibus pastis, ac avolantibus, aliae pastum adveniut, quas quoque propter paucitatem capere neglexit.

2. Hoc per totum dim ordine servato, ac aliis advenientibus, alii abeuntibus, illo semper majorem praedam expectante, tandem advespera∣scere coepit.

4. Tunc auceps amissâ spe multas capiendi, cum jam tempus esset quiescendi, attrahens, retia, unam tantum fringillam, quae infelix in area remanserat, cepit.

5. Mor. Haec fabula indicat, qui omnia comprehendere volunt, saepe pauca vix capere posse.

177. De Milite & duobus Equis.

1. MIles equum habens optimum, emit alium nequaquam illi bo∣nitate parem, quem multo diligentius quam priorem nutriebat.

2. Tunc priori sic ait, Cur me dominus quam te impensius curat? cum tibi neque pulchritudine, neque robore, neque velocitate compa∣randus sim.

3. Cui ille, Est haec, inquit, hominum natura, ut semper in novos hospites benigniores sint.

4. Mor. Haec fabula indicat hominum amentiam, qui nova, eti∣am si deteriora sint, solent veteribus anteponere.

178. De Sue & Cane.

1. SUS irridebat canem odorisequum, qui dominio murmure, & cauda a dulabatur, à quo artem aucupatriam multis verberibus, auri∣umque vellicationibus fuerat instructus.

2. Cui canis, Nescis, inquit, insane, nescis, quae ex verberibus il∣lis sum consecutus.

3. Per ea enim suavissimis perdicum coiurnicumque carnibus vescor.

4. Mor. Haec fabula nos monet, nè iniquo feramus animo praecepto∣rum verbera, quae multorum bonorum causa esse consuevêre.

179. De Trabe, Boum pigritiam increpante.

1. TRabs quae curru vehebatur, boves ut lentulos increpabat, dicens, Currite pigri, Onus enim leve portatis.

2. Cui boves, Irrides nos, responderunt, ignoras quae te poena maneat.

3. Onus hoc nos oitò deponemus, tum autm tu quoad rumparis, su∣stinere cogeris.

4. Indoluit trabs, nec amplius boves convitiis lacessere ausa est.

Page 117

5. Mor. Haec fabula quemlibet monet, nè aliorum insultet calami∣tatibus, cùm ipse possit majoribus subjici.

180. De Carduele & Puero.

1. CArduelis avis interrogata à puero, à quo in deliciis habita, & sua∣vibus & largis cibis nutrita fuerat; cur caveâ egressa, regredi nollet: Ut meo, inquit, me arbitratu, non tuo pafcere possim.

2. Mor. Haec fabula indicat, vitae libertatem cunctis deliciis ante∣ponendam.

181. De Scurrâ & Episcopo.

1. SCurra quidam Calendis Januarii ad Episcopum quendam, divi∣tem quidem sed avarum, accedens, numisma aureum strenae no∣mine petiit.

2. Antistes insanire hominem dixit, qui crederet tantam pecuniam sibi in strenam dari.

3. Tunc scurra nummum argenteum efflagitare coepit.

4. Sed cum ille hoc quoque nimium sibi videri diceret, aereum qua∣drantem, ut saltem sibi traderet, orabat.

5. Sed cùm nè hunc quoque posset ab Episcopo extorquere; Reverende, inquit, pater, saltem, benedictione tuâ me pro strenâ imperti.

6. Tunc Episcopus, Flecte, inquit, genua, fili, ut te benedicam.

7. At ego, inquit scurra, benedictionem istam tuam tam vilem nolo.

8. Si enim nummum aereum valeret, eam mihi nunquam profecto concederes.

9. Mor. Haec fabula contra eos Episcopos & Sacerdotes confecta est, qui divitias & opes pluris faciunt, quam cuncta Ecclesiae sacra & mysteria.

182. De Ʋpupa indignè honorata.

1. INvitatae ferè omnes aves ad Aquilae nuptias, indignè ferebant u∣pupam caeteris praeferri, quia coronâ insignis esset, & veisicolori∣bus pennis ornata, cùm semper inter stercora & sordes solita esset vo∣lutare.

2. Mor. Haec fabula stultitiam eorum arguit qui in hominibus hono∣randis potius vestium nuorem, praestantiamque formae, quàm virtutes moresque soleant attendere.

183. De Sacerdote & Pyris.

1. SAcerdos quidam gulosus extra patriam ad nuptias proficiscens, ad quas fuerat invitatus, reperit in itinere pyrorum acervum; quo∣rum nè unum quidem attigit, quamvis magnâ affectus fame.

2. Quin potius ea ludibrio habens, lotio conspersit.

3. Indignabatur enim hujusmodi cibos sibi in itinere offerri qui ad lautas accedebat epulas.

4. Sed cum in itinere torrentem quendam ita imbribus auctum of∣fendisset, ut sine vitae periculo eum transire non posset, domum redire constituit.

5. Revertens autem jejunus, tantâ est oppressus fame, ut nisi pyra illa quae

Page 119

urina consperserat comedisset, cum aliud non inveniret, extinctus fuisset.

6. Mor. Haec fabula monet, nihil esse contemendum, cùm nihil sit tam vile & abjectum quod aliquando usui esse non possit.

184. De Mulo & Equo.

1. MUlus conspiciens equum aureo fraeno ephippioque insignem, & purpureis opertum phaleris, rumpebatur invidià, illum beatum reputans qui continuè optimis vesceretur cibis, & decoro amiciretur or∣natu; se autem prae illo infelicem, qui clitellis male delaiis oppressus, quotidiè maxima onera fere cogeretur.

2. At ubi vidit equum è pugnâ redeuntem, multis affectum vulneri∣bus, prae illius calamitate se felicem appellabat, longe melius esse di∣cens, Quotidiano labore durum victum quaeritare & iurpiter vestiri. quà post optimos & delicatos cibos, & tantos ornatus, mortis adire discrimina.

3. Mor. Haec fabula monet, regibus & principibus minimè inviden∣dum, quia divitiis & opibus abundent, quum vitam eorum longè plu∣ribus periculis quàm pauperum, videamus esse subjectam.

185. De Porco & Equo.

1. POrcus conspiciens equum bellatorem, qui cataphractus ad pugnam prodibat; Stulte, inquit, quo properas? In pugnâ enim fortasse morieris.

2. Cui equus, Tibi inter lutum sordesque impinguato, quum nihil dignum laude gesseris, cultellus adimet vitam; mortem verò meam comitabitur gloria.

3. Mor. Haec fabula innuit, honestius esse rebus praeclare gestis oc∣cumbere, quàm vitam turpiter actam protrahere.

186. De Coriario, emente pellem ursi à Venatore nondum capti.

1. COriarius ad venatorem accedens, emit ab eo pellem ursi, pecuni∣amque pro ea protulit.

2. Ille sibi in praesentia pellem ursi non esse, caeterum postridiè venatum profeciurum; ursoque interfecto, pellem illius ei se daturum profitetu.

3. Coriarius animigratia cum venatore in sylvam profectus, altissi∣mam arborem ascendit, ut inde ursi venatorisque certamen prospiceret.

4. Venaor intrepidus ad antrum ubi ursus latebat-profectus, immis∣sis canibus illum exire compulit, qui evitato venatoris ictu, eum pro∣stravit humi.

5. Tunc venaor sciens, hanc feram in cadavera non saevire, anhelitu retento, se mortuum simulabat.

6. Ursus naribus admotis olsaciens, cùm illum nec naso, nec corde spirantem deprehenderet, abscessit.

7. Coriarius cùm feramabesse perspiceret, ac nihil amplius adesse pericui,

Page 121

ex arbore se deducens, & ad venatorem, qui nondum surgere audebat, accedens, illum ut surgeret, monebat.

8. Interrogavit deinde, quid ad aurem ei ursus locutus esset; Cui Venator, Monuit me, inquit, ne deinceps ursi pellem vendere vellem, nisi eum prius ceperim.

9. Mor. Haec fabula indicat, incerta pro certis non habenda.

187. De Eremita & Milite.

1. ERemita quidam, vir sanctissimae vitae, militem hortabatur, ut relicta seculari militia, quam absque Dei offensa, & animae discrimine pauci exercent, tandem se corporis traderei quieti, & ani∣mae consuleret saluti.

2. Cui miles, Faciam, inquit, quod mones pater.

3. Verum enim est, quòd hoc tempore milites neque stipendia exi∣gere valeant, licet exigua sint, neque praedari possint.

4. Mor. Haec fabula indicat, multos vitiis renumiare, quia illa amplius exercere non possunt.

188. De Viro & Vxore bigamis.

1. VIR quidam defunctâ uxore quam valdè dilexerat, duxit alte∣ram & ipsam viduam, quae assiduè ei prioris mariti virtutes, fortiaque facinora objiciebat; cui, ut par referret, ipse quoque de∣functae uxoris mores probatissimos, pudicitiamque insignem referebat.

2. Quodam àutem die, viro irata, pauperi eleemosynam petenti, par∣tem caponis quam in coenam utriusque coxerat, dedit, dicens, Do tibi hoc pro animâ prioris viri.

3. Quod audiens maritius, accersito paupere, reliquum caponis dedit, dicens, Et ego quoque do tibi hoc pro animâ uxoris meae defunctae.

4. Sic illi, dum alteri alteri nocere cupiunt, quid coenarent tandem non habuerunt.

5. Mor. Haec fabula monet, non esse contra eos pugnandum, qui se possunt optime vindicare.

189. De Leone & Mure.

1. LEO laqueo captus in sylva cùm se ita irretitum viderit, ut nullis viribus se inde possè explicare confideret, murem rogavit, ut abroso laqueo eum liberaret, promittens tanti beneficii se non immenio∣rem futurum.

2. Quod cum mus promptè fecisset leonem rogavit, ut filiam ejus sibi traderet in uxorem.

3. Nec abnuit leo, ut benefactori suo rem gratam faceret.

4. Nova autem nupta ad virum veniens, cum eum non videret, casu illum pede pressit atque contrivit.

5. Mor. Haec indicat fabula, matrimonia, & caetera consortia impro∣banda,

Page 123

quae ab imparibus contrahuntur.

190. De Ʋlmo & Silere.

1. ULmus in ripâ fluminis nata, siler sibi proximum irridebat, ut debile & invalidiem, quod ad omnem vel levissimum undarum impetum flecteretur.

2. Suam autem firmitatem & robur magnificis extollebat verbis, quod multos annos assiduos amnis impetus inconcussa perculerat.

3. Semel autem maximâ undarum violentiâ ulmus perfracta trahe∣batur ab aquis; cui siler ridens, inquit, Cur me deseris, vicina? Ʋbi est nunc fortitudo tua?

4. Mor. Haec fabula significat, sapientiores esse qui potentioribus ce∣dunt, quàm qui resistere volentes, tui piter superantur.

191. De Cera duritiem appetente.

1. CEra ingemiscebat se mollem, & cuicunque levissimo ictui pene∣trabilem procreatum.

2. Videns autem lateres ex luteo multò se molliori factos, in tantam duritiem ignis calore pervenisse, ut multa perdurarent faecula, se jecit in ignem ut tandem duritiam consequeretur.

3. Sed statim igne liquefacta consumpta est.

4. Mor. Haec admonet fabula, nè appetamus quod est nobis naturâ denegatum.

192. De Agricola, Militiam & Mercaturam affectante.

1. AGricola quidam aegrè ferebat, se assiduè terram volvere, nec perpetuis laboribus ad magnas divitias pervenire; cùm non∣nullos viderit milites, qui actis praeliis ita rem auxerant, ut bene indu∣ti incederent, & lautis epulis nutriti beatam agerent vitam.

2. Venditis igitur ovibus, capris, ac bobus, equos emit & arma, & in militiam profectus est; ubi cùm ab impratore suo male pugnatum esset, non solum quae habebat perdidit, sed etiam pluribus vulneribus affectus est.

3. Quare damnata militia mercaturam exercere statuit, ut in quâ majus lucrum & minorem laborem existimabat.

4. Praediis igitur venditis, cùm navim mercibus implevisset, navigare coeperat.

5. Sed cum in alto esset, subitâ tempestate cortâ, navis submersa est, & ipse cum caeteris qui in ea eram, ad unum omnes periere.

6. Mor. Haec fabula admonet, quemlibet debere sua sorte esse con∣tentum, cum ubique sit parata miseria.

193. De Asino & Scurra.

1. ASinus indigne ferens scurram quendam honorari & pulchris vesti∣us amiciri, quia magos ventris edebat sonos, ad magistratus accessit, petens nè se minùs quàm scurram honorari vellent.

Page 125

2. Et cùm magistratus admirantes eum interrogarent, cur se ita ho∣nore dignum duceret, Quia, inquit, majores quàm scurra crepitus ven∣tris emitto, eosque absque foetore.

3. Mor. Haec fabula eos arguit, qui in rebus levissimis suas pecu∣nias profundunt.

194. De Amne, suum Fontem convitiis lacessente.

1. AMnis quidam suum Fontem convitiis lacessebat, ut intertem, quòd immobilis staret, nec ullos haberet pisces.

2. Se autem plurimum commendabat, quòd optimos crearet pisces, & per valles blando murmure serperet.

3. Indignatus fons in amnem velut ingratum, undas repressit.

4. Tunc amnis, & piscibus, & dulci sono privatus, evanuit.

5. Mor. Hac fabula eos notat, qui bona, quae agunt, sibi arrogant, non Deo attribuunt, à quo ceu à largo fonte nostra bona procedunt.

195. De Viro maligno & Daemone.

1. VIR malignus, cùm plurima perpetrasset scelera, & saepius cap∣tus, & carcere conclusus arctissimè pervigili custodia teneretur, daemonis auxilium implorabat, qui saepenumero illi affuit, & è multis eum periculis liberavit.

2. Tandem iterum deprehenso, & solitum auxilium imploranti, daemon, magnum calceorum pertusorum fascem super humeros habens, apparuit, dic••••s, Amice, amplius tibi auxilio esse non possum

3. Tot enim loca pro te liberando hactenus peragravi, ut hos om∣nes calceos contriverim; nulla etiam mihi superest pecunia, qua alios valeam comparare.

4. Quare pereundum est tibi.

5. Mor. Haec admonet fabula, nè existimemus nostra semper im∣punita fore peccata.

196. De Avibus, plures Rege, eligere volentibus.

1. AVes consultabant de pluribus regibus eligendis, cùm aquila tan∣tos volucrum greges sola regere non posset.

2. Fecissentque voto satis nisi cornicis monitu à tali consilio destitissent.

3. Quae, cum causa rogaretur, cur non plures reges duceret e∣ligendos.

4. Quia difficilius, inquit, plures, quàm unus saccus, implentur.

5. Mor. Haec fabula docet, longe melius ab uno, quam à multis prin∣cipibus gubernari.

197. De Muliere, quae pro viro mori se velle dicebat.

1. MAtrona quaedam admodum pudica, & viri amantissima aegre ferebat marium adversâ valetudine detineri, lamentabatur, in∣gemiscebat, & ut suum in virum amorem testaretur, rogabat mortem, ut si maritum sibi esset eruptura, se potius quam illum vellet occidere.

Page 127

2. Inter haec verba mortem cernit horribili aspectu venientem; cu∣jus timore perterrita, & jam sui voti poenitens,

3. Non sum ego, inquit, quem petis; jacet ibi in lecto quem occisu∣ra venisti.

4. Mor. Haec fabula indicat, neminem esse adeo amantem amici, qui non malit sibi bene esse quàm alteri.

198. De Adolescente in funere Maetris canente.

1. VIR quidam defunctam uxorem quae ad sepulhrum efferebatur, lachrymis & fletibus, prosequebatur; filius verò ejus canebat.

2. Qui cum à patre increparetur, ut amens & insanus, qui in ma∣tris funere cantaret, cum unà secum moestus esse & flere deberet, inquit.

3. Pater m, si Sacerdotes ut canerent conduxisti, cur mihi irasce∣ris, gratis concinenti?

4. Cui pater, non tuum, inquit, & sacerdotum, est idem officium.

5. Mor. Haec fabula indicat, Non omnia omnibus esse decora.

199. De Viro zelotypo, qui uxorem dederat custodiendam.

1. VIR zelotypus uxorem, quam parum pudice 〈…〉〈…〉 compererat, cuidam amico, cui plurimum fidebat, dederat custodiendam; ingentem pollicitus pecuniam, si eam ita diligenter observaret, ut nullo modo conjugalem violaret copulam.

2. At ille, ubi aliquot dies expertus custodiam hanc nimis difficilem, & ingenium suum versutia muliris vinci comperisset, ad maritm ac∣cedens dixit, se amplius nolle hanc tam duram gerere provinciam.

3. Quandoquidem,Argus quidem qui totus oculatus fuit, multe∣rem invitam possit custodire.

4. Addidit praeterea, si necesse sit, malle se anno integro saccum plenum pulicibus quotidie in pratum deferre, solutoque sacco eos inter herbas pascere, vesereque facto, omnes domum reducere, quam una die impudicam mulierem servare.

5. Mor. Haec fabula indicat, nullos custodes ita esse diligentes, qui impudicas mulieres valeant custodire.

200. De Viro Clysteria recusante.

1. VIR quidam natione Germanus, dives admodum, agrotabat; ad quem curandum plures accesserunt medici (ad mel enim ca∣tervatim convolant muscae) quorum unus inter caetera dicebar, opus esse clysteribus, si vellet convalescere.

2. Quod cùm vir, hujusmodi insuetus medicinae, audiret, furore per∣citus medicos domo ejici jubet.

3. Dicens, Eos essè insanos, qui cum caput sibi doleret, podici vel∣lent mederi.

4. Mor. Haec fabula innuit, Omnia etiam salutaria, insuetis & in∣expertis, & aspera & obfutura videri.

Page 129

201. De Asino aegrotante, & Lupis visitantibus.

1. ASinus aegrotabat, famaque exierat eum citò moriturum.

2. Ad eum igitur visendum cùm lupi canesque venissent, pe∣teréntque à filio, quomodo pater ejus se haberet; ille per ostii rimu∣lam respondit; Melius quam velletis.

Mor. Haec indicat fabula, Quòd multi fingunt moleste serre mortem aliorum, quos tamen cupiunt celeriter interire.

202. De Nuce, Asino, & Muliere.

1. MUlier quaedam interrogabat nucem, secus viam natam, quae à praetereunte populo saxis impetebatur, quare esset ita amens, ut quòpluribus majoribusque verberibus caederetur, eò plures praestan∣tiorésque fructus procrearet?

2. Cui juglans, Esne, inquit, proverbii immemor, dicentis?

Nux, Asinus, Mulier, simili sunt lege ligati: Haec tria nil recte facium, si verbera cessent.

Mor. Haec fabula innuit, saepe homines propriis jaculis se solere confodere.

203. De Asino, laborum finem non inveniente.

1. ASinus hyberno tempore plurimùm angebatur, quòd nimio affi∣ceretur frigore, & durum palearum haberet victum; quare vernam temperiem, & ieneras herbas optabat.

2. Sed cum ver advenisset, cogereturque à domino, qui figulus erat, argillam in aream, & lignum ad fornacem, indeque lateres, imbrices, tegulas, ad diversa loca deferre; pertaesus veris, in quo tot labores tolerabat, aestatem omnibus votis expectabat, ut dominus, messe impeditus, eum quiescere pateretur.

3. Sed tunc quoque cum messes in arèam, & inde domum triticum ferre compelleretur, nec quieti sibi locus esset, autumnum saltem la∣borum finem fore sperabat.

4. Sed ubi ne tunc quoque malorum terminum adesse cernebat, cùm quotidie vinum, poma, ligna portanda essent, rursus hyemis nives, & glaciem efflagitabat, ut tunc saltem aliqua sibi requies à tantis labori∣bus concederetur.

Mor. Haec fabula indicat, Nulla esse praesentis vitae tempora, quae non perpetuis subjecta sint laboribus.

Page 131

204. De Mure, qui cum Fele amicitiam contrahere volebat.

1. MUres complures in cavo parietis commorantes, contemplaban∣tur felem, quae in tabulato, capite demisso & tristi vultu, re∣cumbebat.

2. Tunc unus ex eis, Hoc animal inquit, benignum admodum & mite videtur.

3. Vultu enim ipso sanctimoniam quandam praefert; volo ipsum allo∣qui; & cum eo indissolubilem nectere amicitiam.

4. Quae cum dixisset, & propius accessisset, à fele captus, & dila∣ceratus est.

5. Tunc caeteri hoc videntes, secum dicebant; Non est profectò, non est vultui temere credendum.

Mor. Haec fabula innuit, Non ex vultu, sed ex operibus, homines judicandes; cùm sub ovina pelle saepe atroces lupi delitescant.

205. De Asino, qui Hero ingrato serviebat.

1. ASinus, qui viro cuidam ingrato multos annos inoffenso pede ser∣viebat, semel, ut fit, dum sarcina pressus esset gravi, & sate∣brosa incidens via, sub onere reciderat.

2. Tunc dominus implacabilis multis verberibus surgere compelle∣bat, pigrum animal & ignavum nuncupans.

3. At ille miser inter verbera haec secum dicebat; Infelix ego, quàm ingratum sortitus sum herum!

4. Nam quamvis ei multo tempore sine offensâ servierim, tamen non hoc unum delictum tot meis pristinis beneficiis compensat.

Mor Haec fabula in eos conficta est, qui beneficiorum sibi colloca∣torum immemores, etiam minimam benefactoris sui in se offensam atro∣ci poena prosequuntur.

206. De Lupo suadente histrici, ut tela deponeret.

1. LUpus esuriens in histricem intendorat animum; quem tamen, quia sagittis undique munitus erat, invadere non audebat.

2. Excogitata autem eum perdendi astutia, illi suadere coepit, nè pacis tempore tantum telorum onus tergo reportaret.

3. Quandoquidem non aliquid sagittarii, nisi cùm praelii tempus instaret, portarent.

4. Cui histrix, Adversus lupum, inquit, semper praeliandi tempus esse credendum est.

Mor. Haec fabula innuit, virum sapientem oportere, adversus ini∣micorum & hostium fraudes, semper esse munitum.

207. De Mure, liberante Milvum.

1. MUS conspicatus milvum laqueo aucupis implicitum, miseratus est avis, quamvis sibi inimicae, abrosisque dente vinculis, evolandi viam fecit.

Page 133

2. Milvus tanti immemor beneficii, ubi se solutum vidit; murem nil tale suspicantem corripiens, ungnibus & rostro la∣ceravit.

Mor. Fabula indicat, malignos viros hujusmodi gratias suis bene∣factoribus solere rependere.

208. De Cochlea petente à Jove, ut suam domum secum ferre posset.

1. CUM Jupiter ab exordio mundi singulis animalibus munera, quae petissent, largiretur, cochlea ab eo petiit, ut domuna suam posset circumferre.

2. Interrogata à Jove, quare tale ab eo munus exposceret, quod lli grave & molestum futurum erat;

3. Malo, inquit, tam grave onus perpetuò ferre, quàm, cùm mihi ibuerit, malum vicinum non posse vitare.

Mor. Fabula indicat, Malorum vicinitatem omni commodo fugiendam.

209. De Herinaceo, Viperam hospitem ejiciente.

1. HErinaceus hyemem adventare praesentiens, blandè viperam ro∣gavit, ut in propriâ illius cavernâ adversus vim frigoris locum sibi concederet.

2. Quòd cum illa fecisset, herinaceus huc atque illuc se pervol∣vens, spinarum acumine viperam pungebat, & vehementi dolore tor∣uebat.

3. Illa male secum actum videns, quando herinaceum suscepit ho∣spitio, blandis eum verbis, ut exiret, orabat; quandoquidem locus du∣bus esset nimis angustus.

4. Cui Herinaceus, Exeat, inquit, qui hîc manere non potest.

5. Quare Vipera, sentiens sibi locum ibi non esse, illinc cessit ho∣spitio.

Mor. Fabula indicat, eos in consortia non admittendos, qui nos pos∣sunt ejicere.

210. De Agricolâ quodam, & Poetâ.

1. AGricola quidam ad Poetam accedens, cujus agros colebat, cùm eum inter libros solum offendisset, interrogavit eum, quo acto ita solus vivere posset.

2. Cui ille, Solus, inquit, tantùm esse coepi, postquam te huc con∣tulisti.

Mor. Haec indicat Fabula, Bruditos viros, qui doctissimorum viro∣um turba continuè stipantur, tunc solos esse, cùm inter illiter••••tos ho∣mines fuerint.

Page 135

211. De Lupo Ovis pelle induto, qui gregem devorabat.

1. LUpus, ovis pelle indutus, ovium se immiscuit gregi, quotidie∣que aliquam ex eis occidebat; quod cùm pastor animadver∣tisset, illum in altissimâ arbore suspendit.

2. Interrogantibus autem caeteris pastoribus, cur ovem suspendis∣set, aiebat;

3. Pellis quidem, ut videtis, est ovis; opera autem erant lupi.

Mor. Haec indicat fabula, Homines non ex habitu, sed ex operi∣bus judicandos, quoniam multi sub vestimentis ovium, lupina faciunt opera.

212. De Patre, Filium ad virtutes frustrà hortante.

1. PAter quidam filium, ut vitiis deditum, multis hortabatur ver∣bis, ut, derelicta vitiorum via, virtutibus invigilares, quae ei laudem & decus erat pariturae.

2. Cui filius, Frustra, inquit, pater, ad haec facienda hortaris.

3. Multos enim praedicatores, ut aiunt, audivi, qui longe te meli∣us ad virtutum hortabantur viam, nunquam tamen eorum admoniti∣onibus obsecutus sum.

Mor. Haec fabula indicat, Virs malignae naturae nullius hortatu à viiis velle discedere.

213. De Cane, Oves Domini sui occidente, à quo suspensus est.

1. PAstor quidam cani oves suas dederat custodiendas, optimis illum pascens cibis.

2. At ille faepe aliquam ovem occidebat.

3. Quod cùm pastor animadvertisset, canem capiens, eam volebat occidere.

3. Cui canis, Quid me, inquit, perdere cupis? Sum unus ex do∣mesticis tuis; intersice potius lupum, qui continuò tuo infidiatur ovili.

5. Imò, inquit Pastor, Te quam lupum morte dignum magis puto.

6. Ille enim palàm se meum hostem profitetur; tu verò sub amici∣tiae specie quotidie meum imminuis gregem.

Mor. Haec innuit fabula, longè magis puniendos, qui sub amicitiae specie nos laedunt, quàm qui apertè se nostros inimicos profitentur.

214. De Ariete, cum Tauro pugnante?

1. ARies quidam inter lanigeros greges erat tanta cornuum & capi∣tis firmitate, ut caeteros arietes statim faciléque superaret.

2. Quare cum nullum ampliùs arietem inveniret, qui occursanti sibi auderet obsistere, Crebris elatus victoriis, taurum ausus est ad certa∣men provocare.

3. Sed primo congressu, cùm in taurinam frontem arietasset, tam a∣troci ictu repercussus est, ut fere moriens haec diceret;

Page 137

4. Stultus ego, quid egi? Cur tam potentem adversarium ausus sum lacessere, cui me imparem creavit natura?

Mor. Fabula indicat, Cum potentioribus non esse certandum.

215. De Viduâ, & Asino viridi.

1. VIdua quaedam coelibatum exosa, nubere cupiebat; sed non aude∣bat, verita vulgi irrisiones, qui maledictis eas solent incessere, quae ad secundas transeunt nuptias.

2. Sed Commater ejus, quàm contemnendae essent populi voces, hac arte monstravit.

3. Jussit enim asinum album, quem vidua habebat, viridi colore depingi, & per omnes urbis vicos circumduci.

4. Quod dum fieret, tanta admiratio ab initio omnes invaserat, ut non solum pueri, verùm etiam senes hac re insolita moti, asinum ani∣mi gratiâ comitarentur.

5. Deinde cùm hujusmodi animal quotidiè per urbem duceretur, desierunt admirari.

6. Itidem, inquit ad viduam commater, eveniet tibi.

7. Si enim virum acceperis, per aliquot dies eris fabula vulgi; de∣inde hic sermo conticescet.

Mor. Haec fabula indicat, nullam rem esse tantâ dignam admirati∣one, quae diuturnitate temporis non desinat esse miraculum.

216. De Aquilâ, filios cuniculi rapiente.

1. AQuila in altissimâ arbore nidulata catulos cuniculi, qui non lon∣ge illinc pascebantur, in escam pullorum suorum rapuerat; quam cuniculus blandis orabat verbis, ut suos sibi silios restituere dignaretur.

2. At illa eum ut pusillum, & terrestre animal, & ad sibi nocen∣dum impotens arbitrata, eos in conspectu matris unguibus dilacerare, & pullis suis epulandos opponere, non dubitavit.

3. Tunc cuniculus, filiorum morte commotus, hanc injuriam mi∣nimè impunitam abire permisit.

4. Arborem enim, quae nidum sustinebat radicitus effodit; quae le∣vi impulsu ventorum procidens, pullos aquilae adhuc implumes & in∣volucres in humum dejecit; qui à feris depasti magnum doloris sola∣latium cuniculo praebuerunt.

Mor. Haec indicat fabula, Neminem potentia sua fretum imbecilli∣ores debere despicere, cùm aliquando infirmiores potentiorum injurias ulciscantur.

217. De Lupo pisce fluvii, maris regnum affectante.

1. LUpus piscis erat in amne quodam, qui pulchritudine, mag∣nitudine, ac robore caeteros ejusdem fluminis pisces ex∣cedebat.

2. Unde cuncti eum admirabantur, & tanquam regem, praecipuo prosequebantur honore.

Page 139

3. Quare in superbiam elatus, majorem principatum coepit ap∣petere.

4. Relicto igitur amne, in quo multos annos regnaverat, ingressus est mare, ut ejus regnum sibi vindicaret.

5. Sed offendens Delphinum mirae magnitudinis, qui in illo regna∣bat, ita ab illo insectatus est, ut aufugiens vix amnis ostium ingredere∣tur; unde ampliùs non ausus est exire.

Mor. Haec fabula nos admonet, ut rebus nostris contenti, ea non appetamus, quae nostris viribus sunt longè majora.

218. De Ove, Pastori convitiante.

1. OVis convitiabatur pastori, quòd non contentus lacte, quod in usum suum filiorumque ab ea mulgebat, insuper illam vellere denudaret.

2. Tunc pastor iratus, filium ejus trahebat ad mortem.

3. Ecquid, inquit ovis, pejus mihi facere potes?

4. Ut te, inquit pastor, occidam, & lupis canibusque projiciam devorandam.

5. Siluit ovis, majora adhuc mala formidans.

Mor. Haec fabula indicat, non debere homines in Deum excandes∣cere, si divitias & filios ipsis permittat auferri; cum etiam majora & viventibus & mortuis possit inferre supplicia.

219. De Aurigâ, & Ritâ currûs stridente.

1. AUriga interrogabat currum, quare rota, quae erat deterior, strideret; cùm caeterae idem non facerent.

2. Cui currus, Aegroti, inquit, semper morosi, & queruli esse consue∣verunt.

Mor. Haec fabula indicat, mala solere homines ad querimoniam sem∣per impellere.

220. De Viro, amicos experire volente.

1 VIR quidam dives admodum & liberalis, magnam habebat ami∣corum copiam, quos ad coenam saepissimè invitabat, ad quam libentissimè accedebant.

2. Volens autem experiri, an in laboribus & periculis sibi fideles essent, omnes pariter convocavit, dicens obortos sibi inimicos, ad quos perdendos ire statuerat.

3. Quare correptis armis secum irent, ut illatas sibi ulcisceretur in∣jurias.

4. Tum omnes, praeter duos, sese excusare coeperunt.

5. Caeteris igitur repudiatis, illos tantùm duos in amicorum nume∣ro habuit, quos deinde singulari amore prosecutus est.

Mor. Haec fabula indicat, Adversam fortunam amicitiae experimen∣tum esse quam optimum.

Page 141

221. De Vulpe, carnem Leporis Cani laudante.

1. VUlpes cùm fugaretur à cane, & jamjam esset capienda, nec ullam aliam evadendi viam invenire se posse cognosceret: Quid me, inquit, ô canis, perdere cupis, cujus caro tibi usui esse non potest?

2. Cape potiùs leporem illum (non procul enim lepus aberat) cu∣jus carnem suavissimam mortales esse commemorant.

3. Canis igitur motus consilio vulpis, omissâ vulpe, leporem in∣secuus est, quem tamen ob incredibilem ejus velocitatem capere non potuit.

4. Paucis post diebus lepus conveniens vulpem, vehementer eam ac∣cusabat (verba enim ejus audierat) quòd se cani demonstrâsset.

5. Cui vulpes; Quid me accusas, lepus, quum tantopere te lau∣davi? Quid diceres, si te vituperassem?

Mor. Haec fabula indicat, multos mortales sub laudationis specie aliis perniciem machinari.

222. De Lepore calliditatem, & Vulpe celeritatem à Jove petentibus.

1. LEpus & Vulpes à Jove petebant, haec, ut calliditati suae pedum celeritatem; ille, ut velocitati suae calliditatem adjungeret.

2. Quibus Jupiter ita respondit; Ab origine mundi è sinu nostro liberalissimo singulis animantibus sua munera sumus elargiti.

3. Ʋni autem omnia dedisse allorum fuisset injuria.

Mor. Haec indicat fabula, Deum singulis sua munera, ita esse aequa∣li lance largitum, ut quisque esse debeat sua sorte contentus.

223. De Equo inculto, sed veloci; & caeteris eum irridentibus.

1. EQui complures ad Circenses ludos fuerant adducti, pulcherri∣rimis phalaris ornati, praeter unum quem caeteri incultum, & ad hujusmodi certamen ineptum irridebant, nec unquam victorem fu∣turum opinabantur.

2. Sed ubi currendi tempus advenit, & dato tubae signo cuncti car∣ceribus exiluere, tum demum innotuit, quantò hic paulò ante irrisus caeteros velocitate superaret.

3. Omnibus enim aliis post se longo intervallo relictis palmam asse∣cutus est.

Mor. Fabula significat, non ex habitu, sed ex virtute, homines ju∣dicandos.

224. De Rustico, per vocem hoedi, ad Juriscon∣sultum admisso.

1. RUsticus quidam, gravi lite implicitus, ad quendam Jurisconsul∣tum accesserat, ut eo patrono sese explicaret.

2. At ille aliis negotiis impeditus, renuntiari jubet, se non posse nunc illi vacare: quare abiret, alias rediturus.

Page 143

3. Rusticus, qui huic ut veteri fidoque amico plurimum fidebat, sae∣pius rediens, nunquam admissus est.

4. Tandem hoedum adhuc lactantem & pinguem secum deferens, nte aedes jurisperiti stabat, & hoedum vellicans, illum balare cogebat.

5. Janitor, qui ex praecepto heri, dona portantes admittere so∣ebat, auditâ hoedi voce, januam illicò aperiens, hominem introire ubet.

6. Tunc rusticus, ad hoedum conversus; Gratius, inquit, ago, hoe∣dule mi, qui tam faciles mihi has effecisti fores.

Mor. Fabula indicat, Nullas res tam duras difficilesque esse, quas mu∣ura non aperiunt.

225. De sene juvenem, poma sibi surripientem, saxis dejiciente.

1. SEnex quidam juvenem sibi poma surripientem blandis orabat ver∣bis, ut ex arbore descenderet, nec res suas vellet auferre.

2. Sed cùm incassum verba funderet, juvene ejus aetatem ac verba contemnente, Non in verbis tantùm, inquit, verùm etiam in herbis udio esse virtutem.

3. Herbas igitur vellere, & in illum jacere coepit.

4. Quod juvenis conspicatus, in vehementem risum effusus est, & se∣nem delirare arbitrabatur, qui crederet eum ex arbore herbis posse depellere.

5. Tunc senex omnia experiri cupiens, Quando, inquit, verborum & herbarum vires adversus raptorem mearum rerum nullae sunt, la∣pidibus agam, in quibus quoque dicunt esse virtutem.

6. Lapidesque quibus gremium impleverat, in juvenem jaciens, llum descendere & abire coëgit.

Mor. Haec fabula indicat, Omnia prius sapienti tentanda, quam ad armorum confugiatur auxilium.

226. De Lusciniâ, cantum accipitri pro vitâ pollicente.

1. LUsciniâ ab accipitre famelico comprehensâ, cùm modò se ab eo devorandum esse intelligeret, blandè eum rogabat, ut se demitteret, pollicita, pro tanto beneficio ingentem mercedem sese re∣aturam.

2. Cùm autem accipiter eam interrogaret, quid gratiae sibi refer∣e posset? Aures, inquit, iuas mellifluis cantibus demulcebo.

3. At ego, inquit accipiter, malo mihi ventrem demulceas.

4. Sine tuis enim cantibus vivere; sine cibo, non possum.

Mor. Haec fabula innuit, Ʋtilia jucundis anteponenda.

Page 145

227. De Leone, Porcum sibi socium eligente.

1. LEO cùm socios adsciscere sibi vellet, multaque animalia sese illi adjungere optarent, idque precibus & votis exposcerent; Cae∣teris spretis, cum porco solùm societatem voluit inire.

2. Rogatus autem causam, respondit, Quia hoc animal adeò fi∣dum est, ut amicos & socios suos in nullo quantumvis magno discrimi∣ne unquam relinquat.

Mor. Haec fabula docet, eorum amicitiam appetendam, qui adver∣sitatis tempore à praestando auxilio non referunt pedem.

228. De Culice, cibum & hospitium ab Ape petente.

1. CUlex hyberno tempore, cum fame, & frigore se periturum con∣jiceret, ad apum accessit alvearia, ab eis cibum & hospitium petens.

2. Quae si ab eis fuisset consecutus, promittebat filios earum se ar∣tem musicam edocturum.

3. Tunc quaedam apis, At ego malo artem meam liberi mei dis∣cant, quae eos à famis & frigoris periculo eximere poterit.

Mor. Fabula nos admonet, ut liberos nostros his artibus erudiamus, quae eos ab inopia valent vindicare.

229. De Asino Tubicine, & Lepore Tabellario.

1. LEO, rex quadrupedum, adversus volucres pugnaturus, suorum acies instruebat.

2. Interrogatus autem ab urso, quid ei asini inertia, aut leporis ti∣miditas ad victoriam conferre possent, quos ibi inter caeteros milites adesse cernebat, respondit;

3. Asinus tubae suae clangore milites ad pugnam concitabit; Lepus verò ob pedum celeritatem, tabellarii fungetur officio.

Mor. Fabula significat, Neminem adeo contemptibilem, qui aliqua re nobis prodesse non possit.

230. De Accipitribus inter se inimicis, quos Columbae composuere.

1. ACcipitres invicem inimici quotidie decertabant, suisque odiis occupati, alias aves minimè infestabant.

2. Columbae, illorum vicem dolentes, eos missis legatis composuêre.

3. Sed illi ubi inter se amici effecti sunt, caeteras aves imbecillio∣res, & maximè columbas, vexare & occidere non desinebant.

4. Tum secum columbae; Quàm utilior accipitrum discordia, quàm concordia, nobis erat!

Mor. Haec admonet fabula, Malorum inter se odia civium alenda otiùs quàm extinguenda; ut, dum inter se digladiantur, viros bonos uiete vivere permittant.

Page 147

231. De Praetore repetundarum damnato.

1. PRaetor, qui pecuniam cui praefuerat, expilaverat, reperundarun damnatus fuerat.

2. Cumque aegrè ablata restitueret, dicebat quidam à provincia∣libus,

3. Hic noster Praetor mulieres imitatur, quae foetus accipientes mi∣râ voluptate afficiuntur; cùm autem eos emittunt, incredibili dolore torquentur.

Mor. Fabula innuit, aliena non esse surripienda, nè illa deponere co∣acti, moerore conficiamur.

232. De Sene, mortem differre volente.

1. SEnex quidam mortem, quae eum è vitâ raptura advenerat, ro∣gabat ut paululum differret, dum testamentum conderet, & caete∣ra ad tantum iter necessaria praepararet.

2. Cui mors; Cur non, inquit, hactenus praeparâsti, toies à me monitus?

3. Et cùm ille eam nunquam à se visam antea diceret; Cùm, in∣quit, non aequales tuos modò, quorum nulli ferè jam restant, verùm etiam juvenes, pueros, infantes quotidie rapiebam, nonne te mone∣bam mortalitatis tuae?

4. Cùm oculos hebescere, auditum minui, caeterósque sensus indies deficere, corpus ingravescere sentiebas; nonne tibi me propinquum esse dicebam? & te admonitum negas?

5. Quare ulterius differendum non est.

Mor. Haec fabula indicat, ita vivendum, quasi mortem semper adesse cernamus.

233. De viro, sacculum nummorum alloquente.

1. VIR quidam avarus, qui, ingentem aureorum acervum male par∣tum relicturus, moriebatur, interrogabat sacculum nummo∣rum, quem morienti sibi jusserat afferri, Quibus voluptatem esset al∣aturus?

2. Cui sacculus, Haeredibus, inquit, qui nummos n te tanto sudore quaesitos, in scortis & conviviis profundent; & daemonibus, qui ani∣mam tuam aeternis suppliciis mancipabunt.

Mor. Haec fabula indicat, stultissimum esse in eis laborare, quae aliis gaudium, nobis autem sint allatura tormenta.

Finis Libri Primi.

Page 149

AESOPI FABƲLAE, Anglo-Latinae.

Liber Secundus.

1. De Vulpe, & Capro.

1. VUlpes & caper sitibundi in quendam puteum descenderunt; in quo cùm perbibissent, circumspicienti reditum capro vulpes ait; Bono animo esto caper; excogitavi namque quo pacto uterque reduces simus.

2. Siquidem tu erige te rectum, prioribus pedibus ad parietem ad∣notis, cornuáque adducto ad pectus mento reclinabis, & ego per terga cornuáque tua transiliens, & extra puteum evadens, te istinc postea educam.

3. Cujus consilio fidem habenti capro, atque, ut ille jubebat, obtem∣eranti, ipsa à puteo prosiliit, ac deinde prae gaudio in margine putei geltiebat, exultabatque, nihil de hirco curae habens.

4. Caeterùm cùm ab hirco ut foedifraga incusaretur, réspondit; E∣nimverò, hirce, si tantum tibi esset sensus in mente, quantum est seta∣rum in mento non priùs in puteum descendisses, quàm de reditu ex∣ploratum habuisses.

Mor. Haec fabula innuit, Virum prudentem debere finem explorare, antequam ad rem peragendam veniat.

2. De Vulpe, & Leone.

1. VUlpes nullum ante leonem conspicata, cùm illi aliquando ex improviso, ita conspectum ejus expavit, ut parum abfuerit quin extingueretur.

2. Quod cùm iterum postea accidisset, ad conspectum quidem leo∣nis exterita est, sed non ita ut priús.

3. Tertiò autem cùm leonem eundem in civitate esset intuita, non modò non exterrita, sed etiam confidenter adiens, cum eo collocuta est & confabulata.

Mor. Haec fabula innuit, quòd consuetudo, & conversatio facit, ut quae maxime horribilia & formi landa sum, neque horrida, neque formi∣dolosa videantur.

3. De Gallis, & Perdice.

1. GAllos quidam domi suae cùm haberet, mercatus est perdicem, e∣mque alendam, & in societatem gallorum dedit unà cum, illia saginandam; emque galli pro se quisque mordebant, abigebntque.

Page 151

2. Perdix autem apud se afflictabatur, existimans, ideò talia inferri sibi à gallis, quòd suum ab illorum genere alienum esset.

3. Ubi verò non multò post aspexit illos inter s pugnantes, mutuà∣que percutientes, recreata à moerore & tristitiâ, inquit;

4. Equidem post haec non afflictabor amplius, videns eos etiam inter se dmicantes.

Mor. Haec fabula innuit, Virum prudentem debere aequo animo ferre contumelias ab alienigenis illatas, quos videt ne à domesticorum quidem injuriâ abstinere.

4. De Vulpe, & Capite quodam reperto.

1. VUlpes aliquando in domum citharoedi ingressa, dum omnia instrumenta musica, omnem supellectilem scrutaretur, repe∣rit è marmore caput lpinum scienter fabréque factum; quod cùm in manum sumpsisset, inquit, ô caput cum magno sensu factum, nullum sensum obtinens!

Mor. Haec fabula ad eos spectat, qui corporis dignitatem habent, a∣nimi industriam non habent.

5. De Carbonario, & Fullone.

1. CArbonarius conducta in domo habitans, fullonem invitavit, qui eo loci proximè venisset, ut iisdem in aedibus una habitaret.

2. Cui fullo, O homo Non est istud factum conducibile: vereor e∣nim nè quicquid ipse candefacerem, id omne tu carbonaria aspergine fuscares.

Mor. Haec fabula innuit, nullum cum flagitiosis habendum esse com∣mercium.

6. De Viro jactabundo.

1. VIR quidam aliquandiu peregrinatus, cùm iterum domum re∣versus fuisset, cùm multa alia in diversis regionibus à se viri∣liter gesta jactabundus praedicabat, tum verò id maximè, quòd Rhodi omne, in certamine saliendi superasset; ejusdem rei Rhodios, qui affu∣erant, testes esse.

2. Ad quem unus assistentium respondens, inquit, O homo, si ve∣rum istud est quod loqueris, quod tibi opus est testibus?

3. Ecce Rhodium, ecce hic certamen saliendi.

Mor. Haec indicat fabula, quòd ubi vera testimonia adsunt, nihil o∣pus est verbis.

7. De Viro, Apollinem tentante.

1. VIR quidam facinorosus Delphos se contulit, Apollinem tenta∣turus, habensque pass rculum sub pallio, quem pugno tencha, & accedens ad tripo sas interrogabat eum, dicens, Quod habeo in dex∣trâ, vivitne, an mortuum est? prolaturus passerculum vivum. siil∣le mortuum respondisset; rursus prolaturus mortuum, si vivum re∣spondsset:

Page 153

2. Occidisset enim statim sub pallio clam, priusquam proferret.

3. At deus subdoam calliditatem hominis intelligens, dixit; O con∣futor, Ʋtrum mavis facere (penes te namque arbitrium est) facito, & sive vivum sive mortuum, quod in manibus habes, praeferto.

Mor. Haec fabulà innuit, Mentem divinam nihil neque latere, neque fallere.

8. De Piscatore, & Smaride.

1. PIscator quidam, demissis in mare retibus, extolit Smaridem pu∣silli corporis, quae sic piscatorem obsecrabat.

2. Noli me in praesentia capere tam pusillam & minutam; si∣ne abire, & crescere, ut postea sic adulta commodo majore po∣tiaris.

3. Cui piscator inquit; Ego verò amens sum, si lucrum quod in∣ter manus habeo, licet exiguum, praetermittam, spe futuri boni, quan∣tumlibet magni.

Mor. Haec fabula innuit, Stolidum esse, qui propter spem majoris, rem & praesentem & certam (licèt parvam) non amplectitur.

9. De Equo, & Asino.

1. VIR quidam habebat equum & asinum.

2. In itinere autem faciendo, inquit asinus equo; Si me sal∣vum vis, leva me parie oneris mei.

3. Equo illius verbis non obsequente, asinus sub onere cadens, mo∣ritur.

4. Tunc dominus jumentorum, omnes quas portabat asinus sarci∣nas, simulque corium, quod à mortuo exuerat, equo imponit.

5. Quo onere depressus equus & gemens, cum clamore inquit;

6. Vae mihi jumentorum infelicissimo! quid mihi misero mali evenit!

7. Nam recusans partem, nunc totum onus porto, insuper & illius corium.

Mor. Haec fabula innuit, Majores debere in laboribus participes esse minoribus, ut utrique sint incolumes.

10. De Viro, & Satyro.

1. VIR quidam cum Satyro amicitiam inierat, qui cum edendi gra∣tia saederent, exorta coeli tempestate ac frigore, vir manus ad os admovens anbelitu refocillabat.

2. Quod intuens Satyrus, interrogabat, quamobrem id faceret.

3. Ille inquit, Calore oris algentes manus refocillo.

4. Pauloque post calidiori edulio allato, cùm vir iterum ad os ma∣num cum edulio admovens calorem cibi aspiratione refrigeraret, interro∣gat Satyrus, quamobrem id faceret.

5. Respondente autem viro, Ut edulium refrigerem: Atqui ego, inquit atyrus, tecum posthac amicitiam non exercebo, qui ex uno ore & calidum promis & frigidum. Vle.

Page 155

Mor. Haec innuit fabula, devitandam ejus amioitiam esse, cujus an∣ceps vita est, & non simplex sermo.

11. De Vulpe & Pardo.

1. VUlpes & Pardus, de pulchritudine altereabantur; & Pardo suam pellem versicolorem extollente, Vulpes cùm suam praeponere non posset, inquit;

2. At quantò ego speciosior, quae non corpus, sed animum versico∣lorem sortita sum!

Mor. Haec fabula innuit, Pulchritudinem animi antecellere pulchri∣tudinem corporis.

12. De Fele, in Foeminam mutatâ.

1. FElis quaedam delicium formosi erat cujusdam adolescentis.

2. Hanc ille ut in foeminam mutaret, Venerem depreca∣tus est.

3. Dea miserta cupiditatis adolescentuli, convertit bestiam in specio∣sam pullam.

4. Cujus formâ inardescens adolescentulus adducit illam secum demum.

5. Quibus considentibus in cubiculo, Venus volens pericolum face∣re, nunquid illa, cum corpore mutasset & mores, murem immisit in medium.

6. At illa, & eorum qui aderant, & cubiculi nuptialis immemor, è cubiculo surgens, murem insequebatur, illum comedere cupiens.

7. Tunc dea indignata, eam iterum in suam restituit naturam.

Mor. Haec indicat fabula, Scelestos homines, etsi conditionem sta∣túmque mutent, tamen mores nequaquam mutare.

13. De Agricola & Canibus.

1. AGricola quidam byberno sydere in agro deprehensus, deficienti∣bus cibariis primùm interfectis singulis ovibus, illarum carni∣bus vescebatur, mox & caprarum; postremò operariis bobus interem∣ptis alebatur.

2. Quod canes cùm animadvertissent, inter se collocuti sunt, dicen∣tes, At nos hinc faciamus fugam.

3. Si enim operariis bobus dominus noster non pepercit, nec nobis quidem parcet.

Mor. Haec indicat fabula, Fugiendos eos esse cavendósque, qui à familiaribus quoque manus non abstinent.

14. De Agricolâ, filios docente.

1. AGricola filios suos videns quotidie litigantes, neque in gratiam inter se reduci potuisse jussit fasciculum virgarum sibi afferri.

2. Aderant autem filii ibi sedentes.

3. Quae cum aliatae essent colligavit omnes in unum fasciculum, jussit∣que singulos filiorum fasciculum capere, atque confringere.

4. Illis autem confringere non valentibus, solvens posteâ fascicu∣lum tradit singulas singulis eis frangendas; atque illis statim facileque frangentibus intulit.

Page 157

5. Ita & vos filii mei, si unanimes invicem perstiteritis, inexpugna∣biles vos hostibus, & invictos praebebitis.

6. Sin minùs, ipsa vestra aemulatio atque seditio opportunam vos praedam inimicis faciet.

Mor. Haec fabula innuit, aequè res humanos facere vel concordiâ incrementum, vel discordiâ jacturam.

15. De Muliere, & Gallina.

1. MUlier quaedam vidua habebat Gallinam, quotidie singula ova parturientem.

2. Sperans mulier autem pro singulis bina ova parituram, si plus tribuisset escarum, opipare educabat.

3. Gallina verò pinguior affecta, ne unum quidem ovum parturire poterat.

Mor. Haec fabula indicat, Quòd homines propter luxum & copiam rerum marcescentes, ab instituto retardantur.

16. De Homine, quem Canis momorderat.

1. ADmorsus à cane quidam, circuibat singulos corrogant curati∣onem, nactúsque est quendam, qui, cognitâ mali qualitate, inquit:

2. Si tu quidem, ô homo, convalescere vis, sume crustulum panis, madefactum in sanguine vulneris, & porrige cani, qui te momordit, comedendum.

3. Cui ille deinceps, inquit, Ego mehercule si istuc fecero, dignus sim, qui ab omnibus hujus urbis canibus praemordear.

Mor. Haec fabula indicat. Improbos homines, quum maxima be∣neficia acceperint, tum maxime ad malefacta animari.

17. De duobus Amicis, & Ʋrso.

1. DUobus amicis, unà iter facientibus, sit ursus obviam; quorum unus perterritus in arborem scandens. latuit; alter verò quum se imparem urso fore, &, si pugnare vellet, superatum iri intellige∣ret, procidens simulabat se mortuum.

2. Ursus autem adveniens, aures & occipitium olfaciebat; illo, qui stratus jacebat, usquequaque continente respirationem; ita mortuum esse credens ursus, abiit.

3. Aiunt enim ursum non saevire in cadavera.

4. Mox alter, qui inter frondes arboris latuerat, descendens, inter∣rogat amicum, quidnam ad aurem ursus cum illo esset locutus.

5. Cui amicus inquit; Admonuit me, n posthac cum hujusmodi amicis iter faciam.

Mor. Haec fabula innuit, devitandos eos amicos, qui periculoso in tempore ab auxilio praestando revocant pedem.

18. De Adolescentibus, & Coquo.

1. DUO adolescentes opsonium à coquo mevai communiter erant.

2. Caeterùm quum coquus quibusdam negotiis domesticis in∣tenderet, vacatique, alter adolescentum partem opoii in alterius ma∣num im isit.

Page 159

3. Convertente se coquo, & partem carnis, quae aberat, requiren∣te; qui carnem sustulerat, jurabat se non habere; qui verò habe∣bat, jurabat se non abstulisse.

4. Quibus coquus, intellecta adolescentum astuta, inquit; Etsi me latet fur, tamen eum, quem jurâstis, Deum non latebit.

Mor. Haec fabula innuit, quòd si quid homines celamus, Deum nequaquam celare poterimus, qui solus omnia prospicit, & omnia videt.

19. De Arundine, & Oleâ.

1. DIsceptabant Arundo & Olea de constantia, de fortitudine, & de firmitate.

2. Olea quidem probra arundini ingerebat, ut fragili, & ad omnem ventum vacillanti.

3. Arundo autem obticebat, non longum tempus expectans.

4. Nam cùm ventus vehemens ingruisset, arundo agitabatur, re∣flectebatúrque: Olea verò, quum violentia ventorum reluctari vellet, confracta est.

Mor Haec fabula innuit, eos qui fortioribus ad tempus cedunt, po∣tioret esse iis qui non cedunt.

20. De Tubicine.

1. ERat tubicen quidam, qui in militiâ signum caneret.

2. Is, intercepius ab hostibus, ad eos qui circumsistebant, pro∣clamabat,

3. Nolite me, O viri, innocuum insoniémque occidere.

4. Nullum enim unquam ego occidi.

5. Quippe nihil aliud, quàm hanc tubam habeo.

6. Ad quem illi vicissim cum clamore responderunt.

7. Tu verò hoc ipso magis trucidaberis, quòd, cùm ipse demicare nequeas, caeteros potes ad certamen impellere.

Mor. Haec fabula innuit, quòd praeter caeteros peccant, qui malis & improbis principibus persuadent ad iniquè agendum.

21. De Acupe, & Viperâ.

1. AUceps quidam, sumptis aucupatoriis retibus, ad venandum pro∣cessit, visoque palumbo in cacumine arboris sedente, compo∣sitas artificiosè arundines cum retibus, ad avem clanculum admove∣bat; sperans illam se venari posse.

2. Quod cm egit, in altum innuens, jacentem viperam pedibus pressit; quae exasperata dolore hominem momordit.

3. At ille jam deficiens, Me miserum, inquit, qui dum alterum vae∣nari volo, ipse ab altero captus pereo.

Mor. Haec fabula innuit, fraudulentos homines insidias suas occ••••∣tae; saepe tamen ab aliis idem sustinere.

Page 161

22. De Castore, virilia sua amputante.

1. CAstor praeter caeteros quadrupedes in aquâ durare dicitur, ejúsque genitalia ad artem medicam sanè utilia esse.

2. Ubi vidit indagantibus hominibus se captum iri (non enim ig∣norat quamobrem indagetur) ipse sibi genitalia praescindit, atque in sequentes projiciens, hoc modo incolumis evadit.

Mor. Haec fabula indicat, hujus exemplo prudentes debere, pro dipiscenda salute, nullam rationem habere fortunarum.

23. De Thynno, & Delphino.

1. THynnus quum Delphinum insequentem praecipiti cursu fugeret, & jamjam capiendus esset, in anfractum quendam se intorsit.

2. Delphinus quoque ad alterum similem impetu ipso allisus est.

3. Ad quem Thynnus respiciens, eúmque exspirantem videns, nquit:

4. Jam mihi mors non est molesta, videnti eum, qui mihi causa mor∣is est, mecum morientem.

Mor. Haec fabula indicat, aequo animo ferre homines calamitates, cùm eos, propter quos in calamitate sunt, calamitosos aspiciant.

24. De Cane, & Lanio.

1. CAnis quidam insiliens macellum, lanio in aliquâ re occupato, arrepto pecoris cordi fugieat.

2. Ad quem lanius conversus fugientem aspiciens, inquit:

3. O canis, ubicunque fueris, te observabo.

4. Non enim mihi cor sustulisti; sed cor dedisti.

Mor. Haec fabula indicat, jacturam semper esse hominibus doctrinam.

25. De Vaticinatore quodam.

1. VAticinator quidam in foro sedens, sermocinabatur.

2. Cui quidam denunciat fores domus ejus effractas esse, omni∣••••que direpta, quae in domo fuissent.

3. Ad quem nuncium vaticinator gemens properansque cursu, se do∣mum recipiebat.

4. Quem currentem cidam intuens, O tu, inquit, qui aliena ne∣gotia te divinaturum promittis, certè tua ipse non divinasti.

Mor. Haec. fabula ad eos spectat, qui res suas non rectè admini∣strantes, alienis quae nihil ad eos pertinent, providere, & consulere onantur.

26. De Aegroto, & Medico.

1. AEGrotus quidam à medico interrogatus, quonam modo se habu∣isset, Praeter modum respondit in sudorem se fuisse resolutum.

2. Cui medicus, Istud, inquit, bonum est.

3. Altero autem die iterum interrogatus, quonam modo haberet; respondit, Algoribus correpius, diu vexatus sum.

Page 163

4. Et id quoque, Medicus inquit, bonum est.

5. Tertiò, quum ab eodem medico iuterregaretur; respondit, Pro∣••••••io corporis debilitatus sum.

6. Istud etiam, Medicus inquit, bonum est.

7. Posteà autem à familiari quodam interrogatus, quomodo habes?

8. O amice, respondit, etiam atque etiam bene habeo, sed morior.

Mor. Haec fabula indicat, arguendos assentatores.

27. De Asinò, & Lupo.

1. ASinus calcato ligni aculeo claudicabat, conspectóque lupo ait,

2. O lupe, en, prae cruciatu morior, futurus esca aut tua, aut ulturum, aut corvorum.

3. Ʋnum modo abs te munus flagito.

4. Educ priùs de pede aculeum, ut moriar saltem sine cruciatu.

5. Tunc lupus summis dentibus aculeum mordicus deprendens, eduxit.

6. Asinus verò doloris oblitus, ferratos calces in faciem lupi im∣egit; fractisque illius fronte, naribus & dentibus, aufugit: lupo se∣psum accusante, ac merito sibi id evenisse dicente, quòd qui didice∣at esse lanius jumentorum, nunc illorum volebat esse Chirurgus.

Mor. Haec indicat fabula, quòd qui sua artificia deserunt, transfe∣entes se ad alia ipsis non apta, in contemptum incidunt, & in discrimen.

28. De Aucupe, & Merulâ.

1. AUceps tetenderat volucribus retia; quod eminus iniuente merulâ, per contabatur hominem, quid negotii ageret.

2. Ille respondit, se condere urbem, abiitque longius, & sese abdidit.

3. Merula verò illius verbis fidem habens, & accedeus ad escam jux∣a retia appositam, capta est.

4. Accurrente aucupe, inquit, O homo, si tu quidem talem urbem ondis, haud multos invenies incolas.

Mor. Haec fabula innuit, eo maxime modo rem privatam & publi∣am destrui, cùm praesides saevitatem exercent.

29. De Viatore & Perâ inventâ.

1. VIator longum ingressus iter, si quid invenisset, ejus dimidium▪ Jovi se oblaturum vovit.

2. Inventâ autem posteà in itinere pera palmidarum amygdalarúmque lena, comedit omnes palmas amygdalásque.

3. Sed harum nucleos, illarum putamina & cortices, ad aram quan∣am obtulit, inquiens;

4. Habes, Jupiter, quod tibi voveram: quod enim inveni, ejus & ••••teriora & exteriora tibi offero.

Mor. Haec fábula innuit, avarum propter pecuniae cupiditatem, eti∣am Diis moliri fallacias.

Page 165

30. De Puero, & Matre.

1. PUer quidam, in scholâ condiscipuli furatus tabellum alphabeta∣rium attulit matri suae; à quâ non castigatus, quotidie magis urabatur.

2. Procedente autem tempore, coepit furari majora.

3. Tandem à magistrau deprehensus, ducebatur ad supplicium.

4. Matre verò sequente ac vociferante, rogavit ille satellites, ut aulisper cum ea ad aurem loqui permitterent.

5. Quibus permittentibus, & matre festinabunda aurem ad os filii dmovente, ie auriculam matris dentibus amorsam evulsit.

6. Cùm mater exterique eum increparent, non modò ut furem, sed tiam ut in parentem suam impium inquit:

7. Haec mihi, ut perderer, causa extiit.

8. Si enim me ob tabellam alphabetariam furatam castigâsset, ne∣uaquam ad ulteriora progressus, nunc ad supplicium ducerer.

Mr. Haec fabula indicat, quòd qui inter initia peccandi non coer∣entur, ad gravlora flagitia evadunt.

31. De Pastore, artem nauticam exercente.

1. PAstor in loco maritimo gregem pascebat; qui cùm videret ma∣re tranquillum, incessit cupido navigationem faciendi ad mer∣atum.

2. Itaque venundatis ovibus, emptisque palmularum sarcinulis, na∣igabat.

3. Oborta autem vehementi tempestate, & navi mergi periclitante, mne pondus navis in mare dejecit, vixque evasit exonerata navi.

4. Paucis post diebus veniente quodam, & tranquillitatem maris dmirante, (erat enim sane tranquillum) respondens, inquit:

5. Palmulas iterùm vult, quantum intelligo; ideóque immotum se stendit.

Mor. Haec indicat fabula, eruditiores effici homines, damno atque ericulo.

32. De Filio cujusdam Senis, & Leone.

1. FIlium senior quidam habebat unicum generosi animi, & vena∣ticorum canum amatorem; hunc per quietem viderat à leone rucidari.

2. Territus, nè fortè somnium hoc aliquando seqneretur eventus, extruxit domum quandam politissimam, & laquearibus ac fenestris amoe∣issimam.

3. Illuc inducens filium, assiduus illi custos inhaerebat.

4. Depinxerat enim in domo, ad delectationem filii, omne anima∣ium genus; in quibus & leonem.

5. Adolescens haec inspiciens, eo amplius molestiae contrahebat.

6. Quadam autem vice propiùs stans leoni, inquit;

7. O truculentissima fera, propter inane somnium patris mei, in hac omo asservor, velut in carcere: quid tibi faciam?

Page 167

8. Et haec dicens, manum parieti incussit, oculum leoni eruore volens; & in clavo, qui illic latebat, offendeat.

9. Qua expercussione manus emercvit, su••••r vitque sanies, ac 〈◊〉〈◊〉 subsecuta est, brevique tempore adolescens est mortuns.

10. Ita leo adolescentem occidit, nihil adjuvante patris sophismate.

Mor. Haec fabula innuit, quae ventura sunt devitare posse neminem.

33. De Calvo crins externos gerente pro nativis.

1 CAlvus quidam mentitos crines gerens, dum equo vehebatur, ec∣ce, sibi validior ventus illos de capite sutulit.

2. Risus statim magnus à circumstantibus excitabatur, & ille mut∣risu ad illos, inquit;

3. Quid mirùm, si crines qui non erant mei, à me recesserunt?

4. Illi quoque recesserunt, qui mecum fuerant nati.

Mor. Haec indicat fabula, nos non debere moerere ob amissas o∣pes. Quod enim nascentes à natura non accipimus, non potest no∣biscum perpetuò manere.

34. De Aquila, & Vulpe.

1. AQuila & vulpes, conflata inter se amicitia, in proximo habitare constituunt, firmiorem amicitiam ex frequenti conversatione fo∣re putantes.

2. Igitur, aquila nidum alta super arbore instituit; vulpes verò ar∣borem prope inter dumeta catulos collocat.

3. Ʋna igitur dierum, cùm vulpes latibulum egressa pastum catul∣lis quaereret, aquila & ipsa cibi indiga, in latibulum devolans, vulpis catulos arripuit, ac pullis suls comestuna praebuit.

4. Vulpes reveniens, cognita filiorum morte atroi, valde trista∣ta est.

5. Et cùm aquilam ulcisci non posset, quia quadrupes existens vo∣lurem persequi nequibat (quod unum miseris ac impoentibus datur) aquilam execratur, ac mâla illi imprcatur.

6. Tantum in odium violata vertitur amicitia.

7. Contingit igitur illis diebus ruri captum immolari, cujus fru∣stum unà cum carbonibus accensis aquila arripiens, sustulit ad nidum, sed vnto vehementius spirante, nidus, qui ex foeno ac matera exili ari∣dáque confectus eat incenditur.

8. Aquilae pulli flammam se••••••ntes, cum volare adhuc neuirent, hum decidunt.

9. Vulpes confestim illos arripiens, in aquilae conspectu devorat.

Mor. Fabula significat, quòd qui amicltiam violant, quamvis eo∣rum quos laeserint, ultionem declinent, Dei suppliium non tamen effugient.

Page 169

35. De Aquila, & Corvo.

1. AQuila celsa ex rupe devolans, agnum ex ovium grege arripuit; quam rem cùm corvus conspicatur, aemulatione motus, ve∣hementi cum strepitu ac stridore, devolat in arietem, atque ungues in crietis vellus ita implicat, quod inde etiam motu alarum, se explicare non potest.

2. Hunc pastor cùm ita implicitum videt, accurrens corvum com∣prehendit, atque alarum pennis incisis, pueris suis pro ludibrio dedit.

3. Verum enim cùm quispiam corvum rogaret, quaenam volucris esset, corvus ait, Priùs quidem, quoad animum, aquila fui; nunc ve∣rò me corvum esse certè cognosco.

Mor. Fabula significat, quòd qui supra vires quippiam audet, hoc solum efficit, quod in adversa saepius incidit, ac se vulgo ridiculum exhibet.

36. De Aquilâ, & Scabrone.

1. AQuila leporem persequebatur; lepus consilii inops, quem tem∣pus obtulit, scabronem videns, ab eo auxilium imploravit; cui scabro pollicatus est tutelam ac custodiam suam.

2. Deinde cùm aquilam propinquantem scabro conspicatur; eam precatur ne suum eripiat sibi servum.

3. Aquila, scabronis parvitatem contemnens, coram eo leporem exedit.

4. Verùm scabro suae injuriae memer, ubi aquila nidificaret, ob∣servat.

5. Ecce, aquila ova parit; scabro alis elatus ad aquilae nidum vo∣lat, atque ova devolvens humi dejecit.

6. Aquila jactura ovorum moerore concita evolat ad Jovem (est e∣nim ales deo illi sacrata) ac locum ad pariendum sibi tutum dari precatur.

7. Jupiter illi concedit, ut, cùm tempus adest, ejus in sinu pariat ova.

8. Hoc scabro praevidens globum è stercore confecit, atque sursum e∣volans, in Jovis sinum demisit.

9. Jupiter volens è sinu globum excutere, ova aquilae simul excussit.

10. Ex tunc, aiunt, aquilam nunquam parere, quo tempore scabro∣nes existunt.

Mor. Fabula significat, quòd nullus porro contemnendus: quoniam nemo est, qui injuriam accipiat, quin cum tempus datur se ulcisci quaerat.

37. De Philomelâ, & Accipitre.

1. PHilomela, cùm alta quercu sederet, more suo sola canebat.

2. Eam accipiter cibum quaeritans cùm intueretur, repente advolat, illamque rapit.

3. At philomela quum se interemptum iri videt, accipitrem precatur, ut se missam factat quoniā ad explendum ejus venorem ipsa satis minime si:

Page 171

sed pro saturitate suâ ut ad majores aves se vertat, opus profecto fore.

4. Eam accipiter torvè conspiciens ait; 〈◊〉〈◊〉 equidem nimium es∣sem, si, quem manibus tenco cibum, illum dimitto amplioris spe pastus.

Mor. Fabula significat, quòd qui omitiunt id, quod manu tenent, re∣rum majorum spe, consilio inopes ac ratione nimium sunt.

38. De Vulpe, & Trago.

1. VUlpes & tragus sitientes in quendam puteum descenderunt; verum enim, post potum, cùm egressum conspiceret hircus, vulpes ei comiter aie,

2. Bono sis animo; nam quid saluti nostrae opus sit probè animad∣verti.

3. Etenim rectus stabis, ac pedibus anterioribus, cornibúsque muro adhaerebis; tuas ego scapulos, cornaque conscendens, cùm egressa pu∣teum fuero, te per manus comprehendens, hinc desuper traham.

4. Huic caper prompte deservi••••.

5. Vulpes suo exultaus egressu, circa os putei capro illudebat.

6. At dum caper illam incusat sibi pacta non servâsse, ei facetè vulpecula inquit;

7. Si ea, caper, sapientia praeditus esses, quo pilorum ornatu istaec tuae barba referta est, non prius in puteum descendisses, quam egressum pen∣siculate vidisses.

Mor. Fabula significat, quòd homines consilio praediti, re••••m fines prius inspicient, quam dent operam rebus gerendis.

39. De Vulpe, & Leone.

1. VUlpes, quae nunquam viderat leonem, cùm illi fortè obviâsset, adeo pertimuit, ut mortem paene obiret.

2. Rursum illum cùm aspexisset, pertimuit; sed minime ut primum.

3. Eum tertiò cùm intueretur, prope accedens, fuit ausa coram disserere.

Mor. Fabula significat, quòd rerum terribilia usus & constutudo domestica facit.

40. De Cato, & Gallo.

1. CAtus cùm gallum cepisset, atque causam quaereret, qui eum co∣medere posset, illum criminari coepit, quòd esset an mal tur∣bulentum, qui noctu clamitando haud permitteret quiescere mortales.

2. Gallus se excusabat, quòd id ageret ad eorum voluptatem cùm ad opera facienda illos excitaret.

3. Rursum catus ait, Impius es, ac supra modum scelestus, qui a∣gis continuò contra naturam, cùm nec à matre, nec à sororibus te ab∣stineas; sed per incontinentiam cum illis te commisceas.

4. Gallus item defendebat; quòd dominae suae quaestús gratia id quoque ageret; enimverò ex hujusmodi coitu galli ae pariunt ova.

5. Tunc inquit catus, Excusationibus licet abundes, ego tamen jeju∣nare haud intendo.

Page 173

Mor. Fabula significat, quòd qui pravus existit naturâ, cum semel delinquere animo proposuit, quamvis causae desit praetexius, à pravitate tamen non desistit.

41. De Vulpe sine caudâ.

1. VUlpes, ut laqueo evaderet, abscissâ caudâ cùm è pudore vitam sibi mortem putaret, excogitavit alias dolo inducere vulpes, ut sub cmmunis commodi specie, sibi singulae caudam abscinderent, & sic suum dedecus levaret.

2. Itaque ad unum vulpibus congregatis suadet, ut caudam sibi ab∣scindant, disserens caudam non modò dedecori vulpibus esse, sed oneri gravi atque inepto.

3. E vulpibus una ei facetè respondit; Heus soror! Si res ista tibi soli conducit, hoc itidem aliis consulere haud aequum est.

Mor. Haec fabula ad eos spectat, qui sub charitatis specie, suum commodum consulendo prospiciunt.

42. De Piscatore, & Smaride pisciculo.

1. PIscator, qui mari rete tetendit, eo Smaridem cepit pisciculum; qui parva adhuc aetate, piscatorem orabat ut dum grandis esset, atque majorem quaestum ex eo assequi posset, ei vitam donaret.

2. Huic piscator lepidè respondit; Ego quidem mente carerem, si quod minimum mihi est lucrum, id dimitterem amplioris spe quaestûs.

Mor. Fabula significat, quòd certa pro incertis, quamvis in cis mag∣na esset spes, stultum esset dimittere.

43. De Vulpe, & Rubo.

1. VUlpes cùm sepem quandam ascenderet, ut periculum vitaret, quod sibi imminere videbat, rubum manibus comprehendit, at∣que volam sentibus perfodit.

2. Et cùm graviter saucta foret, gemens, inquit ad rubum; ut me juvares cùm ad te confugerim, tu deterius me perdidisti.

3. Cui rubus; Errâsti, vulpes, ait, quae pari dolo me capere putâ∣sti, quo caetera capere consuevisti.

Mor. Fabula significat, quod stultum est implorare auxilium ab il∣lis, quibus natura datum est obesse, potiùs quàm aliis prodesse.

44. De Vulpe, & Crocodilo.

1. VUlpes & Crocodilus de no••••litate contendebant.

2. Cum Crocodilus multa pro se adduceret, & supra modum se jactaret de splendore progenitorum suorum, vulpes ei subridens ait;

3. Heus amice, etsi hoc tu quidem non dixeris, ex tuo corio clarè apparet, quòd multis jam annis tuorum splendore fuisti denudatus.

Mor. Fabula significat, quòd homines mendaces res ipsa potissimum refellit:

Page 175

45. De Vulpe, & Venatoribus.

1. VUlpes venatores effugiens, ac per viam currendo jam defessa, ho∣minem casu reperit lignarium; quem rogat, ut se quoquo lo∣co abscondat.

2. Ille tugurium ostendit.

3. Vulpes illud ingrediens, in angulo quodam se abscondit.

4. Adsunt venatores; lignarium, si vulpem, viderit, rogant.

5. Lignarius verbis quidem se vidisse negat; manu verò ubi vulpe latebat, locum ostendit.

6. Verùm enim venatores re haud percepta statim abeunt.

7. Vulpes, ut illos abiisse prospicit, tugurio egrediens, tacitè re∣cedit.

8. Lignarius vulpem criminatur, quòd, cùm salvum secerit, nihil sibi gratiarum agat.

9. Tunc vulpes se convertens, Illi tacite ait;

10. Heus amice, si manuum opera, ac mores verbo similes habu∣isses, meritas tibi persolverem gratias.

Mor. Fabula significat, quòd homo nequam, etsi bona pollicetur, mala tamen & improba praestat.

46. De Gallis, & Perdie.

1. GAllos quamplures cum quis domi haberet, quam emerat perdi∣cem illis compascere permisit.

2. Sed cum galli illam infestarent, rostrisque perciuerent, perdix ea insuria vehementer perdoluit; putans, quia advena, nec ex eo genere esset, eas sibi inferri injurias.

3. Gallos deinde cùm ad invicem certantes conspiceret perdix, a∣mota animi pertubatione, ait;

4. De caetero quidem haud tristabor, posteaquam inter eos odiosa certamina cerno▪

Mor. Fabula significat, quòd homines sapientiâ praediti, moderaet animo ferunt injurias ab illis vel maximè sibi illias qui nec sibi, nec suis parcere sciunt.

47. De Vulpe, & Larvâ.

1. VUlpes Citharoedi domum ingressa, dum, quae domi parata sunt sagaciter explorat, larvae caput reperit, arte industriosa compo∣situm; quod man bus capiens, ait;

2. O quale sine cerebro caput!

Mor. Fabula significat, quod non omnes corpore decori, eandem a∣nimi habent pulchritudinem.

48. De Homine, & Ligneo Deo.

1. HOmo quidam deum ligneum domi habens, eum orabat ut boni quippiam sibi ribuerei; sed quantò magis orabat, eò res domi angustior erat.

Page 177

2. Demùm ille, concitus ira, deum cruribus capit, & caput parie•••• percutit.

3. Excusso igitur capite, multum auri exiliit, quod homo colligens, it;

4. Perversus nimium es atque perfidus, qui dum in honore te habui, nihil equidem profuisti; percussus verò & verberatus boni plurimum contulisti.

Mor. Fabula significat, quòd homo nequam si quando prodest, id fficit vi coactus.

49. De Cane ad caenam vocata.

1. VIR quidam cùm coenam opiparam parasset, amicum quendam do∣mum vocavit, ejus quoque canis canem alterius ad coenam in∣vitavit.

2. Is domum ingressus, cum tantum dapium videret apparatum, lae∣us secum ipse ait:

3. Hodie porrò ita me explebo, quòd die crastino comedere non ndigebo; hisque dictis, motu caudae applaudit.

4. Coquus verò conspiciens, tacitus per caudem cepit; atque illum Caepiut rotans, per fenestram proicit.

5. Ile attonitus, humo assurgens, dum clamando aufugit caeteri canes i occurrunt, atque rogant quàm opiparè coenaverit?

6. At ille languens ait; Ita potu & dapibus me explevi, quòd quum ••••iverim viam non vidi.

Mor. Fabula significat, quòd quibus rebus quis doliturus est, rebus lis laetari non debet.

50. De Aquilâ, & Homine.

1. AQuilam homo quidam cùm cepisset, pennis alarum ei evùlsis, inter gallinas morari dimisit.

2. Eam deinde quidam mercatus, pennis alas denuo munit;

3. Tum aquila volans, leporem capit, fèrtque illum benefactori o.

4. Quam rem conspiciens vulpes, homini ait; Noli hanc aquilam, ti prius, hospitio habere; ne ceu leporem, te aeque venetur.

5. Tum homo aquilae item pennas evulsit.

Mor. Fabula significat, quòd bene facientes sunt quidem remune∣ndi; improbi verò omni studio vitandi.

51. De Viro Agricolâ.

1. HOmo quidam agricultor existens, cum finem vitae sibi adesse cog∣nosceret, cuperetque filios in agrorum cultu fieri peritos, eos ••••avit atque inquit;

2. Filii, ego è vita decedo, bona mea in vineâ consita sunt omnia.

3. Illi post patris obitum, putantes in vinea thesaurum rerum re∣erire, assumptis ligonibus, marris, ac bidentibus, vineam funditus ef∣diunt, nullumque thesaurum inveniunt.

4. Verùm enim vinea cum probè effossa foret, longe plures solito uctus produxi, atque illos divites fecit.

Page 179

Mor. Fabula significat, quòd labor assiduus thesaurum parit.

52. De Carbonario, & Lotre.

1 CArbonarius lotorem quendam rogavit, ut quam pretio conduxa∣rat domum secum pariter cohabitaret.

2. At lotor rem alias expertus, ait, Id Conducibile haud mihi esset.

3. Nam quae albificarem, ea omnia carbonum favillis ipse maculares.

Mor. Fabula significat, quòd res naturâ dissimiles stare simul com∣mode non possunt.

53. De Vulpe esuriente.

1. VUlpes ingenti fame concita, cum quodam in tugurio carnis fru∣stum ac panem reposita perspiceret, tugurium intravit, atque tantum comedit, quod ad ingentem tumorem ventrem distendit.

2. Et cum nimiâ ventris tumefactione inde egrodi nequiret, tumens gemebat.

3. Ejus gemitum vulpes alia, transiens illâc, cùm audiret, illuc ac∣cedit, rogátque, quidnam gemeret; deinde causam gemitus odocta, lepidè ait;

4. Istic manendum est, usque dum eò tenuis efficiaris, quanta oras, cùm intrâsti.

5. Nam eo pacto facilè egredieris.

Mor. Fabula significat, quòd nihil est tam durum, quod tempus non dissolvat.

54. De Piscatore quodam.

1. PIsator quidam piscandi inexpertus, tibiis ac reti assumptis, jux∣ta maris littus accedit; atque saxo quodam superexistens, impri∣mis, tubicinare coepit; putans cantu se pisces facile esse capturum.

2. Verum cantu quum nullum consequeretur effectum, depositis ti∣biis, rete in mare dimittit, ac pisces cepit perplures.

3. Sed cùm ex reti pisces extraheret, atque eos saltantes perspice∣ret, non insulse ait:

4. O improba animalia I dum ad tibiam cecini, saltare noluistis; nunc, quia canere cesso, saltus datis assiduos.

Mor. Fabula significat, quòd omnia probè fiunt, quae fiunt tem∣pore suo.

55. De Piscatoribus quibusdam.

1. PIscatores piscatum profecti diuque piscando defessi, fame praeterea & moerore, quòd nihil cepissent confecti; cùm abire decer∣nunt, ecce, piscis quidam, alium fugiens se insequentem, in navicu∣lam saliat.

2. Illum piscatores laeti admodum comprehendunt, ac in urbem reversi grandi pretio vendunt.

Mor. Fabula significat, quòd frequentiùs fortuna id exhibet, quod ar efficere non potest.

Page 181

56. De Vulpe, & Pardo.

1. VUlpes cum pardo de pulchritudine contendebat; cùm varias cor∣poris notas pardus sibi duceret decori, vulpes ei comiter ait:

2. Ego quidem longè formosior sum judicanda, quae non corpus sed animum variis notis habeo notatum.

Mor. Fabula significat, quòd decor mentis est potior omni corporis 〈◊〉〈◊〉.

57. De Piscatoribus quibusdam.

1. PIscatores quidam mari rete trabebant; quòd cum grave esse sen∣tirent, laetitiâ gestiunt, putantes multos pisces habere irretitos.

2.Sed ut rete in terra traxerunt, pisces quidem paucos saxum ve∣rò ingens reti inessè cum perspiciunt, longè tristantur.

3. Quidam ex illis natu jam grandis, non inuebane sociis inquit: A∣nimis estote quietis: quippe laetitiae soror est moestitia.

4. Oportet enim casus prospicere futuros, illosque ut leniùs quis ferat, persuadere sibi essè eventuros.

Mor. Fabula significat, quòd qui reminiscitur sortis humanae, in adversis minime frangitur.

58. De Ranis, Regem petentibus.

1. RAnae, moerentes quòd sine rege sorent, Jovi supplicatum orate∣res mi••••tunt, ut regem sibi daret.

2. Jupiter earum simplicitatem cognoscens, lignum in stagni medium dimisit.

3. Quod cùm in stagnum cecidit, ejus sonus supra modum terruit ranas.

4. Quae, cùm lignum esse senserunt, rursus Jovi supplicatum mit∣tunt, ut regem vivum, haud mortuum, sibi dedet.

5. Jupiter stultis earum precibus motus, hydrum illis dedit in regem.

6. Is in diem cùm rnas devoraret, tertio Jovem ranae precantur, ut regem saevum atque immanem ab eis amoveret.

7. Tunc Jupiter inquit, Quem tot precibus regem exorâstis, eum vobis perpetuum habetote.

Mor. Fabula significat, quòd saepe ea precamur, quae impetrasse postea nos poenitet.

59. De Catâ in foeminam mutata.

1. CAta quaedam, speciasi cujusdam adolescentis amore capta, Venerem orvit, ut eam in hominem mutaret.

2. Venus illius miserta, in formam hominis mutavit eam; quam cùm longe speciosa esset, amator domum subitò abduxit.

3. Sed cum in cubiculo simul sederent, Venus experiri cupiens si mutatâ facie mutasset & mores, in medium constituit murem; quem cum illa prospexit, oblita formae, & amoris sui, murem, ut capetet, persecuta est.

Page 183

4. Qua super re Venus indignata, denuò eam in priorem catae for∣mam mutavit.

Mor. Fabula significat, quòd homo nequam, licet personam mutat, mo∣res tamen retinet eosdem.

60. De Sene, mortem vocaute.

1. SEnex quidam lignorum fascem super humeros ex emore por∣tans, cùm longa via defessus essei, fasce humi deposito Mortem vocavit.

2. Ecce, Mors advenit, causamque quamobreni se vocaverit, rogat.

3. Tunc senex, Ut hunc lignorum fascem super humeros mihi impo∣neres, ait.

Mor. Fabula significat, quòd quisquis vitae cupidior est; licet mille subjiciatur periculis, mortem tamen semper devitat.

61. De Muliere, & Medico.

1. MUlier anus cùm ophthalmiam pateretur, medicum ad se curan∣dum accersit, certum prelium illi dare promittens, si eo mor∣bo curaretur: si verò non liberaretue, nihil ei debere pacta est.

2. Medicus verò quoties illam ibat curatum, oties quippiam è do∣mo clam exportabat.

3. Mulier igitur, ophthalmiâ curatâ, cum nihil suaum rerum domi esse perspicenet, medico meoedem pactam petenti solvere denegat.

4. Quare vocata in judicium pactum quidem non denegat, fed se curatam ophthalmia esse, id verò pernegat.

5. Aiens, cùm caeca eram, domum multa supellectile refertam vide bam; nunc, cùm video, ut medicus it, nihil rerum domi esse per∣spicio.

Mor. Fabula significat, quòd homines avaritiae dediti, sibimet sa∣piùs contradicunt.

62. De Agricola, & Canibus.

1. AGricola quidam magnitudine hyemis in suburbanis se locavit.

2. Sed cùm alimonia sibi deficeret, capris & ovibus primùm vesci coepit.

3. Cùm verò in diem magis faeviret hyems, bobus quoque nec pe∣percit.

4. Quod facinus cùm animadverterent canes, invicem verba faciunt.

5. Quid hic stamus? (inquiunt) Cur mortem nobis incumbenem non fugimus?

6. Putemúsne eum nobis parcere vitam, qui alimoniae gratiâ bove jugulavit?

Mor. Fabula significat, quòd eos fugere debemus, qui in charissmos crudeliter se gerunt.

Page 185

63. De Agrirolâ, & Flii.

1. AGricola quidam quamplures habuit filios, continua seditione dis∣cordes, ac ejus admonitiones perpetuo negligentes.

2. Cùm fortè una domi omnes sederent, jussit pater virgarum fas∣cem corm deportari, atque natos coepit hortari, ut integrum fascem disrumperent.

3. Cùm igitur fascem cum totis viribus frangere non possent, ge∣nitor praecepit, ut soluto fasce singulatim frangerens virgas.

4. Cùm quisque facile hoc perficeret, tunc facto silentio pater aiebat;

5. Si quando animis idem senseritis, nati mihi charissimi, ne ab ini∣micis superari poteritis; sed si inter vos seditiones servabi••••s, qui volet, is facile vos perdet.

Mor. Fabula significat, quòd forior est unio, quam seditio, quae est imbecillis.

64. De Muliere, & Gallinâ.

1. VIdua quaedam Mulier gallinam habuit, quae die quolibet parie∣bat ovum.

2. Putavit muler more ingnii humani (quod sitis habendi semper solicitat) gallinam illam die bis parituram, si plus spelae tradere soleat.

3. At gallina pluri alimoniâ pinguior facta, id unum desiit parere ovum.

4. Sic mulier, ex quo magis lucrum quaeritabat, id caeca augendi cu∣piditate amisit.

Mor. Fabula significat, quòd plurium cupiditate rerum praesens quandoque deperditur quaestus.

65. De Homine à Cane morso.

1. HOmo quidam, cùm eum canis momordisset, fummo cum studio sciscitabatur, a quo sanari posset.

2. Quidam. illi obviam factus, atque de medico rogatus, ait; Si vis (amice) fieri san••••, non est tibi opus medico.

3. Nam si canis, qui te momordit, à vulnere lingui sanguinem tergit, ista cura nihil potius reperiri potest.

4. Alter arridens, venustissimè, inquit; Si hujusmodi utar remedie, in diem magis ac magis à canibus mordebor.

Mor. Fabula significat, quòd ab hominibus nequam, incommoda pro commodis, & mala pro beneficiis retribui solent.

66. De duobus Amicis, & Ʋrsa.

1. AMici duo dum rus viarent, ursa eis obviam occurrit; quâ pro∣spectâ alter eorum territus, ut se salvaret, continu arborem ascendit; alter, cum ursae viribus se posse obsistere dubitaret, ••••ti mortuus humi jacuit re supinus, retinens flatum atque anhelitum.

2. Cùm nec re, nec naso respiraret, ursa eum examinatum existi∣mans, abiit.

Page 187

3. Dicunt enim à cadavere ursas omnino abstinere.

4. Alter deinde ex arbore descendens, quid in aurem illi diceret ursa, socium rogavit.

5. Ille urbano sermone respondit: Admonitus sum ab ursa, ut cum hujusmodi amicis non proficiscar amplius.

Mor. Fabula significat, quòd eorum omicitia colenda non est, qui dum est opus, amicis subsidia denegant.

67. De duobus Inimicis.

1. DUO quidam, gladiatorio animo inter se inimicitias habentes, una navi navigabant.

2. Et cùm alter eodem in loco stare cum altero non pateretur, unus in puppi, alter in prora consedit.

3. Ortâ autem tempestate, quum navis periclitaretur, qui in prora sede bat rogat navis gubernatorem, quae pars navis submergi priùs de∣beret; & cum gubernator Puppim dixisset; ait ille:

4. Mors mihi modo molesta minime est, si inimicum meum priùs mori perspico.

Mor. Fabula significat, quod inimicus, ut inimicum perdat, se ip∣sum perdere saepius eligit.

68. De Canna, & Oliva.

1. QUarum esset fortior, durior, & magis resistens, canna & oliva invicem contendebant.

2. Oliva calamo humilitatem objiciebat, eò quòd ventis facilè cederet.

3. Huic dicto unum arundo haud reddidit verbum.

4. Paulò pòst, turbine vehementi aspirans ventus radicitus evulsit o∣livam, totis viribus sibi obsistentem.

5. At canna flaabus se inclinans, salutem facilè est assequuta.

69. De Vitulâ, & Bove.

1. VItula cum bovem arantem perspiceret, illum prae se, quae nihil agebat contempsit.

2. Sed cum immolationis affuit dies, bos quidem missus; vitula verò, ut immolaretur, retenta est.

3. Quam rem bos cùm conspicatur, subridens ait; Heus vitula ideo non laborabas, ut immolareris.

Mor. Fabula significat, quòd otiosis & nihil agentibus pericula quae∣que imminent.

70. De Puero & Fortun.

1. CUM Puer quidam juxta puteum dormiret, Fortuna illuc acce∣dens, illum excitavit, inquiens:

2. Surge, & hinc ocius abi; quippe in puteum si caderes, non tuam inscientiam, sed me Fortunum omnes accusarent.

Page 189

71. De Muribus, & Cato.

1. DOmo quâpiam quòd perplures forent mures, catus praesenti∣ens, illuc accessit; atque nunc unum, nunc alium capiens, com∣plures interimendo comedit.

2. Verùm mures cùm se in diem consmi perspicerent, ad unum coacti, inquiunt secum;

3. De caetero inferius non esse descendendum si nolmus perditum iri omnes, sed hic superius manendum, quo catus ascendere non potest.

4. At catus, consilio murum percepto, simulans se mortuum esse, posterioribus pedibus se ad palum suspendit, qui fixus parieti erat.

5. E muribus quispiam deorsum acute perspiciens, ut catum esse cog∣novit, haud infacete ait;

6. Heus amice, si te felem esse certò scirem, deorsum minimè de∣scenderem.

Mor. Fabula significat, quòd vir prudens, semel si fallitur, fictis & simulatis hominibus non ampliùs fidit.

72. De Simiâ, & Vulpe.

1. APud brutorum animalium concilium, simia ita apposite saltavit, quòd omnium fere consensu rex statim fuit creatus.

2. At vulpes invidens ei, ubi viderat carnes laqueo in foveâ sitas, illuc simiam ut duxit, inquit ad eam;

3. Hic, thesaurus absconditus est, qui ex lege spectat ad reges.

4. Quare cùm tuus ex lege sit, iue ipse capias illum.

5. Simia vulpis suasu illuc temerè accedens, ut se captum laqueo sen∣sit, vulpem acriter accusat, quae dolo se deceperat.

6. E vulpes haud illepide ait; Heus stulta, quae, cùm fortuna te extulisset, dominari caeteris jam te putabas dignam.

Mor. Fbula significat, quòd qui temere quippiam aggreditur, temere in adversa incidit, ac vulgo ridiculus est.

73. De Cervo, & Leone.

1. CErvus vehementi siti cm vexaretur, ad fontem proficiscitur: dumque potat, suam in aqu prospiciens umbram, valde lae∣tatus est magnitudine cornuum, ac ramositate; deinde pedes, & crura perspiciens, nimium tristatus est.

2. Haec dum animo vertit, ecce leo apparet, ac cervum persequitur.

3. At cervus fugam arripiens, leonem per campos longe anteibat.

4. Dicunt enim cervorum vires consistere in pedibus, as leonis in animo stare robur.

5. Quousque igitur leo per campos sequutus est cervum, eum asse∣qui non potuit.

6. Casu verò contigit cervum nemus intrare, ubi cornibus ad rams implicitis, cùm fugere non posset, à leons captus, quum se moriturum videret;

Page 191

7. Heu me miserum, inquit, qui cornibus gavisus, ipsis cornibus pereo.

Mor. Fabula significat, quòd quae putamus nobis profutura, ea nobis saepius obsunt.

74. De Agricolâ, & Pelargo.

1. AGricola laqueos in agro tetendit, ut grues & anseres venaretur, qui sata sua continuò depascebant.

2. At simul cum illis venatus est pelargam: qui pede tentus rogat a∣gricolam ut eam solvat, missumque faciat, cùm non sit grus, nec speci anser, sed pelargus, avium piissimus, qui parentibus semper deservi∣at, nec illos in senectâ deseret unquam.

3. At agricola subridens ait, Quae dicis haud me fugiunt.

4. Nam qui sis probe teneo.

5. Sed cum his simul captus cum sis, cum his quoque simul mo∣riendum.

Mor. Fabula significat, quòd qui cum improbis quopiam deprehen∣ditur crimine, pari poena plectitur cum illis.

75. De Agno, & Lupo.

1. AGnus in domo bene clausa existens, cùm lupum ad se venientem perspicit, illum convitiis, & maledictis persequitur.

2. At lupus inquit ei, Non tu, sed locus inaccessibilis mihi convi∣cia dicit.

Mor. Fabula significat, quòd locus & tempus faciunt timid•••• persiepe audaces.

76. De Jove, & Corv.

1. JUpiter volatilibus regem creare volens. diem consilii avibus in∣dixit, ut, qui speciosior esset, rex illis constitueretur.

2. Quam rem praesentiens corvus, ac suae deformitatis conscius, pen∣nis aliorum hinc inde collectis, se decoravit, ac speciosissimum omnium se reddidit.

3. Adest dies praefinitus, veniunt ad concilium aves.

4. Jupiter corvum, ob pulchritudinem, quum regem avibus eea∣re, vellet, id aves indignè ferentes, quaeque suas à corvo extrahunt pennas.

5. At corvus alienis pennis quum esset exutus, corvus, ut erat, de∣mum remansit.

Mor. Fabula significat, quod qui de rebus pendet alienis, illis amis∣sis, quisnam ille sit cuique liquido patet.

77. De Tubicine quodam.

1. TUbicen quidam, tubae sonitu, pugnatum ciebat exercitum.

2. Ab hostibus deinde per insidias captus, miseranda voce clamabat.

3. Ne abs re at frustra occidere me velitis.

4. Ego quidem non pugno, nec praeter tubam quippiam aliud pos∣sideo.

Page 193

5. Qui eum vinctum ducebant, hujusmodi verba contra reddiderunt.

6. Hanc ob rem morte dignior es judicandus, quòd, cùm hostibus manum conferre devitas, alios fonitu tubae ad pugnam hortaris.

Mor. Fabula significat, quòd graviori poena sunt judicandi, qui, cùm ipsi injuriam non agunt, alios ad injuriam agendum impellant.

78. De Fabro, & Cane.

1. FAber quidam canem habebat qui dum ipse ferrum cuderet, con∣tinuò dormiebat; quum verò manducabat, canis statim surge∣bat, & quae sub mensa erant dejecta, ceu ossa, & alia hujusmodi, sine morae corrodebat.

2. Quam rem animadvertens faber, ait ad canem:

3. Heus miser, quid faciam nescio, qui dum ferrum cudo, continu dormis, & segnitie teneris; rursus quum dentes moveo, statim surgis, & caudam mihi applaudis.

Mor. Fabula significat, quòd socordes & somnolenti, qui ex aliorum vivunt laboribus, gravi mensura sunt coercendi.

79. De Mulâ quadam.

1. MUla quaedam, nimio hordeo pinguis effecta, nimia pinguedine lasciviebat, secum inquiens:

2. Pater mihi equus fuit, qui cursu celerrimus erat, & ego ei per omnia sum similis.

3. Parum post contigit, quòd oportuit mulam quantum pouit cur∣rere; sed cùm cursu cessavit,

4. Heu me miseram, inquit, quae me equi filiam esse putabam, at nunc memini asinum mihi patrem fuisse.

Mor. Fabula significat, quòd stulti in prosperis seipsos didiscunt; sed in adversis, suos persaepe recognoscunt errores.

80. De Thynno, & Delphino.

1. THynnus, quum eum delphinus persequeretur, magno elatus im∣petu ac stridore, à vehementi fluctu in Insulam defertur: eun∣démque in scopulum, à fluctu eodem, delphinus, dum se putat capere thynnum, ipse quoque defertur.

2. Thynnus conversus, quum delphinum expirantem animam per∣spicit, secum ipse ait;

3. Mors mihi molesta admodum non est, ex quo mortis authorem mori simul mecum perspicio.

Mor. Fabula significat, quòd quivis adversa leviùs fert, cùm ad∣versitatum authores eadem adversitate opprimi perspicit.

81. De Medico quodam.

1. MEdicus quidam, quum, quem curaret aegrotum, eum mori contingeret; efferentibus funus aiebat:

2. Vir iste si se vino abstinuisset, & clysteriis usus fuisset, eum mori non contigisset.

Page 195

3. Ex his qui aderant quispiam medico haud infacete ait:

4. Heus medice, ista consilia, quum prodesse quibant, dicenda fue∣runt; non nunc, quum nihil valent prodesse.

Mor. Fabula significat, quòd ubi haud prodest consilium, id eo tempore dare, est sanè amicum deludere.

82. De Aucupe.

1. AUceps aucupatum calamis, viscóque tetendit, & cùm turdum ca∣nere arboris desuper aspexit, ut eam caperet, calamos erexit.

2. At inter ambulandum, pede altero viperum calcavit; morsusque ab eâ, quum jam ob venenum se deficere praesensit;

3. Heu me miserum ingemui, qui dum aelium capere festino, al∣ter ad mortem me est occupatus.

Mor. Fabula significat, quòd quae contra alios facere nitimur, ea persaepe ab alio ipsi patimur.

83. De Castore.

1. CAstor est animal quadrupes, qui in palūdibus se nutrit; eju testes vareis medelis utiles esse dicuntur.

2. Itaque cum quispiam eum sequitur, suae persecutionis causam non ignorans, pedum velocitati fidens, quantum potest fugit, usque quoad locum, nè videatur, salvus deveniat.

3. Atque ibi testes excidens, in venatores, cùm sibi appropin∣quant projicit, & isto pacto à venatoribus se eripit.

Mor. Fabula significat, quòd sapiens, ut à periculis se eripiat, ni∣hil intentatum deserit.

84. De Puero oves pascente.

1. PUer quidam quum oves eminentiore in loco depasceret, saepius clamabat; Heus, O, à lupis mihi succurrite.

2. Qui circùm aderant cultores agrorum, cultum omittentes, ac illi occurrentes, atque nihil esse comperientes, ad opera sua redeunt.

3. Quum pluries puer id joci causa fecisset, ecce, cùm lupus pro cer∣t adesset, puer ut sibi succurratur, serio clamat.

4. Agricolae id verum non esse putantes, cùm minimè occurrerent, lupus oves facile perdidit.

Mor. Haec fabula significat, quod qui cognoscitur mentiri, ei verita∣tem dicenti postèa non creditur.

85. De Corvo, & Vulpe.

1. COrvus, cùm carnium frustum rapuisset, arborem quandam su∣persdit.

2. Vulpes eum suspiciens, atque carnes sibi cupiens, illam art ag∣greditur.

3. Stans igitur sub arbore, corvum laudare coepit, aiens;

Page 197

4. O quám magna avis est haec! quàm speciosa! quam venatrix quàm formosa!

5. Hanc decuit esse avium Regem.

6. Nam, omnia regia supra alias aves illi sunt, si modo vocem haberet.

7. His laudibus corvus inflatus, & dici mutus haud valens pati ulie∣rus; dum magna voce crocitat, carnes humi decidunt.

8. Illas cûm vulpes rapuisset, conversa inquit ad corvum;

9. Heus corve, omnia decora tenes, modo mente non careres.

Mor. Fabula significat, quòd qui adulatoribus nimiùm credunt, hi, quae non putant, in adversa saepius incidunt.

86. De Cane, & Lupo.

1. CAnis quum ante aulam dormiret, lupus superveniens eum sta∣tim cepit; & cum ipsum occidere vellet, canis nè eum occi∣deret, rogavit inquiens:

2. Here mi, lupe, nunc occidere me noli; nam, ut vides, tenuis sum, & gracilis, & macilentus.

3. Sed herus meus nuptias in proximo facturus est, ubi si parùm me expectas, ego opiparè manducans, atque pinguior factus, ero tibi u∣tilior.

4. Lupus his verbis fidem habens, canem dimisit.

5. Paucos post dies lupus accedens, quum canem domi dormientem reperit, stans ante aulam, canem rogat t sibi promissa praestet.

6. Et canis haud rustice inqut, Heus lupe, si ante aulam de caeter me ceperis, haud ampliùs nuptias expectes.

Mor. Fabula significat, quòd sapiens cùm periculum vitavit, ab ille postea continuò cavet.

87. De Corvo aegroto.

1. COrvus cùm aegrotaret, matrem rogavit, ut pro suâ sanitate de∣os precaretur, inquiens:

2. Mater, noli plorare, sed deos potius precare, ut sanitatem mihi restituant.

3. Ei mater citò respondit, Quem deorum tibi fore propitum pu∣tas? cùm nullus sit è cujus aris sacra non rapueris.

Mor. Fabula significat, quòd qui in prosperitate quemvis offendit, in adversis amicum sibi reperiret neminem.

88. De Cane carnes portante.

1. CAnis ore ferens carnes, ac flumen transiens, cùm sub aqua um∣bram prospexit, putavit alium esse canem, qui plus carnium deferret.

2. Itaque quas ipse ferebat, eas carnes sub aquas ire demisit, &, ut umbram caperet, se movet, sed carnes & umbram, quae sanè nihil erant, siml perdidit.

Mor. Fabula significat, quòd cupiditate plus semper habendi, quae tenemus, ea saepe perdimus.

Page 199

89. De Leone, & Rana.

1. LEO, cùm ranam magni loquacem audiret, putans aliquod mag∣num animal esse, se retro vertit, parúmque 〈◊〉〈◊〉 ranam è lag∣no exeuntem videt; quam indignabundus statim pedibus calcavit, aiens;

2. Nullum ampliùs, ut te perspiciat, animal clamore movebis.

Mor. Fabula significat, quòd apud verbosos praeter linguam nihil reperitur.

90. De Leone sene.

1. LEO cùm senuisset, nec victum sibi quaerere posset, viam machi∣natus est, quî alimenta haud sibi desint.

2. Ingressus igitur speluncam, graviter aegrotare jacens se simulabat.

3. Animali illum verè àegrotare putantia, visitundi gratia ad eum accedebans; quae leo capiens, singulatim manducabat.

4. Cùm multa animalia jam occidisset, vulpes leonis cognita arte, aduam speluncae accedens, leonem quo valeat pacto, exterius stans, rogat.

5. Ei leo blandé respondens, ait; Vulpes filia, cur non intrò in∣grederis ad me?

6. Ei vulpes non illepide ait; Quoniam, here mi, animalium in∣gredientium perplura equidem vestigia cerno, sed egredientium vesti∣gia nulla.

Mor. Fabula significat, quòd homo prudens, qui pericula immi∣nentia providet, illa facile devitat.

91. De Leone, & Tauro.

1. LEO ingentem taurum per insidias sequens, cùm prope accessit, eum vocavit ad coenam, inquiens:

2. Amice, ovem occidi, hodie mecum, si placet, coenabis.

3. Taurus leoni morem gerens, ut discubuerint, cùm multos lebe∣tes, necnon magnos & plures obeliscos paratos conspiceret, & ovem illi nullum adesse, è vestigio abiit; quem leo abeuntem perspiciens, cur abiret rogavit.

4. Et taurus haud inurbane respondit; Non de nihilo equidem abeo, cùm instrumenta non ad ovem, sed ad taurum coquendum videam esse parata.

Mor. Fabula significat, quòd homines prudentes minim lteant im∣proborum artes.

92. De Leone, Asino, & Vulpe.

1. LEO, asinus & vulpes, constata inter se societate, venatum exeunt.

2. Cúmque multam praedam cepissent, leo asino mandat, ut praedam divida.

Page 201

3. Asinus cum eam in tres partes aequales esset partitus, optionem capiendi sociis dedit.

4. Quam partitionem leo indigne ferens, ac dentibus frendens, à divisione deposuit eum, mandavitque vulpi, ut praedam ipsa par∣tiretur.

5. At vulpes illas tres partes in unum colligens, ac praedae nihil sibi seorsum relinquens, leoni omnia tradidit.

6. Tunc leo vulpi ait, Quis te partiri docuit?

7. Inquit ex tempore vulpes, Asini periculum id me facere in∣struxit.

Mor. Fabula significat, quòd aliorum pericula homines faciunt cau∣tiores.

93. De Leone cujusdam rustici filiam amante.

1. LEO cujusdam rustici filiam amabat.

2. Illam cùm habere cuperet, patrem virginis rogavit, ut sibi nubere ipsam assentiret.

3. Ei rusticus ait, nullo pacto se assensurum esse, quòd filia bestiae nubat.

4. Cùm leo torvè aspiceret, ac dentibus frenderet, rusticus mutato consilio ait, Se cupere ei filiam nubere, modò dentes & ungulas priùs caedat, evellatque; quoniam virgo illis rebus longe terreretur.

5. Leo, id postquam prae nimio amore fecit, rusticum adiens, fili∣am sibi dari postulat.

6. At rusticus, leonem, cùm, ungulis & dentibus perspicit iner∣mem, arrepto fuste, illum frequens pulsando prosequitur.

Mor. Fabula significat, quòd qui inimicis se committit, de facili perit.

94. De Leaenâ, & Vulpe.

1. LEaena, cùm à vulpe saepe exprobaretur, quòd quolibet partu unum duntaxat pareret catulum, ait; Unum sane, at, pol, Leonem.

Mor. Fabula significat, quòd pulchritudo haud in copiâ rerum, sed in virtute consistit.

95. De Lupo, & Grue.

1. LUpus in gutture osse retento, cùm longè cruciaretur, grui preti∣um obtulit, s illud 〈◊〉〈◊〉 gutture extraberet.

2. Grus, rostro, cùm os è gutture extraxit, pretium sibi promissum expostulat.

3. Ei lupus subridens, simúlque acuens dentes, ait;

4. Satis pretii tibi esse debet, quòd ex lupi ore caput sine laesione edureris.

Mor. Fabula significat, quòd apud improbos gratitude non parva ha∣betur, si pro obsequio quis detrimentum non recipit.

Page 203

96. De Lupo, & Agno.

1. LUpus, cùm agnum invenisset errantem, eum non cepit fortissi∣mâ manu; sed causam quaesivit, quo jure, vel injuria, cum comederet.

2. Igitur agno verba hujusmodi fecit, Tu mihi abunde jamdiu intu∣listi injurias.

3. Agnus gemendo ait, Quomodo id fieri potuit, cùm nuperrimè ve∣nirem ad lucem?

4. Lupus denuò ait; Agrum mihi pascendo devastâsti.

5. Agnus inquit, Cùm dentibus etiam caream, id facere nequivi.

6. Lupus rursum ait, Ex meo quoque fonte bibisti.

7. Et inquit agnus, Quo pcto id fieri potuii, quum aquam ex aetate nondum biberim, sed lac matris cibus & potus adhuc mihi sit?

8. Lupus demùm ira concitus, ait, Licet tua solvere nequeam argu∣menta, coenare tamen opipare intend; agnumque cepit, ac illum man∣ducavit.

Mor. Fabula significat, quòd apud improbos ratio & veritas locum non habent.

97. De duobus Gallis, inter se certantibus.

1. DUO galli inter se ruri certabant.

2. Qui gallinarum prior dux erat, cùm ab altero superatus esset, prae verecundia se abscondit.

3. Alter verò victoria elatus, domus tectum statim supervolvans, vehe∣menti alarum plausu, contúque, significat se rivalem suum pugnando superâsse, & de adversario ferre trophaeum.

4. Dum haec & ejusmodi jactabundus vece crocitat, ecce aquila cibi indiga, ex alto devolaus gallum unguibus rapit, ac pullis suis alimo∣nium contulit.

5. Quam rem, qui victus fuerat gallus perspiciens, ceu ex hoste triumphans, in publicum venit, ac solus gallinis liberè potitur.

Mor. Fabula significat, quòd qui prosperis nimiùm fidit, in adve∣sa saepius praeceps incidit.

98. De Vate quodam.

1. FOro urbis medio, quidam vates cuivis sortem aperibat futuram.

2. Quamobrem magna hominum frequentia stipatus, dum uni & alteri suam aperit sortem, ei nunciatur, res suas furtim domo esse ablaas.

3. Quo audito, domum curriculo dum abit, quidam ei obviam factus ridicule at:

4. Dum alios quid esset futurum, monebas, quî tuae sortis nescius fuisti?

Mor. Fabula significat, quòd homines nequam corrigunt alios, & sua crimina scire negligunt.

Page 205

99. De Formicâ, & Cicadâ.

1. FOrmica sitiens in fontem descendit, ubi dum bibere vult, in a∣quam cecidit.

2. Columba quaedam arborem fonti imminentem supersidens, cùm formicam aquis obrui conspiceret, ramulum ex arbore rostro continuo frangit, & sine mora dejicit in fontem▪ ad quem sormica se applicans, ex aquis in tutum se recepit.

3. Obiter auceps quidam advenit, &, ut columbam venetur, cala∣mos erigit.

4. Formica id percipiens, pedem alterum momordit aucupis; eo dolo∣re auceps concitus, calamos dimittit; quorum strepitu columba territa ex arbore aufugiens, vitae periculum evasit.

Mor. Fabula significat, cùm bruta in benefics grata sunt, eo magis esse debent, qui participes sunt rationis.

100. De Vitulo, & Cerva.

1. VItulus cervae aliquando ait; Cùm magnitudine sis major cani∣bus, & pedum celeritate cursu velocior, & ad pugnam longe cornibus munitior; cujus rei gratia, mater, tantopere canes reformidas?

2. Ei cerva inquit, subridens: Quoniam, fili, licet quae dicis om∣nia possideam, canum laratum ferre non possum, sed pae timore fugam statim arripio.

Mor. Fabula significat, quòd qui naturâ timidi sunt, apud eos ut audeant nulla valet hortatio.

101. De Ape, & Jove.

1. APes quae cerae mater existir, quondam accedens ut diis sacra faceret, Jovi donum obtulit mellis.

2. Quâ oblatione Jupiter laetus, jussit sibi concedi quicquid ipsa pre∣caretur.

3. Apes igitur rogans, ait, Illustrissime deus deorum, ancillae tuae concedere velis, ut quicunque ad alvearia po rapiendo melle accesserit, is, simul ac pupugero cum continuò moriatur.

4. Qua regaione Jupiter ambiguus, quoniam genus mortalium longe amabat, demum Api ait;

5. Sais tibi sit, quòd quicunque alvearia pro rapiendo melle acces∣serit, si eum pupugeris, & in puncturâ stimulum dimiseris, continu ipsa moriaris, tibique vita sit ipse stimulus.

Mor. Fabula significat, quòd inimitis quandoque mala precamur, quae in nos saepiùs vertuntur.

102. De Muscâ.

1. MUsca, quae in ollam carnium deciderat, cùm se in brodio suffo∣cari sensit, secum ipsa ait;

Page 207

2. Ecce tantum bibi, tantum comedi, tantom me lavi, quòd jure satura mori possum.

Mor. Fabula significat, quòd prudentis est, id potenti animo ferre, quod vitari minimè potest.

103. De Adolescente quodam, & Hirundine.

1. ADolescens luxuriosus, cum bona patri consumpssset, soldque vestis remansit, visâ ante tempus hirundine, aestatem jam adesse exi∣stimans, ipsam quoque vendidit vestem.

2. Sed hyeme denuo ortâ cùm immenso cruciaretur frigore, visâ rur∣sum hirundine, quae & ipsa frigore obibat, ait;

3. O pessima avis, quae me & te pariter perdidsti.

Mor. Fabula significat, quòd quae suo tempore non fiunt, ea di stare nequeunt.

104. De Aegroto, & Medico.

1. AEGer à medico rogatus, quo pacto se habuisset, Plus quam essot opus se sudasse respondit.

2. Id bonum fuisse, medicus ait.

3. Secundò rogatus ab eodem, quomodo se haberet, inquit aegrotus, Se vehemen•••• frigore fuisse comprehensum.

4. Id ad salutem fore, medicus quoque ait.

5. Tertiò ab eodem interrogatus, quo pacto se habuisset; inquit ••••grotus, se cum difficultate digerere potusse.

6. Rursus medicus ait, Id ad salutem optimum fuisse.

7. Deinde ex domesticis cùm quidam aegrotum interrogaret, quo∣modo valeret, illi aeger ait:

8. Signa ad salutem, ut medicus ait, perplura & optima sunt; il∣lis tamen dispereo signis.

105. De Lignatore quodam.

1. LIgnator quidam dum juxta flumen, deo Mercurio dicatum, lig∣na caederet, securis casu decidit in flumen.

2. Multo igitur moerore comprehensus juxta fluminis ripam gees considebat.

3. Mercurius, misericordiâ motus, Lignario apparuit, suique fle∣tûs causam rogavit; quam simul ac didicit, securim auream aderens▪ utrùm quam perdiderat, illa esset, rogavit?

4. At eam pauper suam esse negavit.

5. Secundò, Merourius alteram detulit, argenteam▪ quam cùm pauper ille suam quoque esse negaret, postremò Mercurius gneam sustulit.

6. Illam suam esse cùm pauper assentiret; Mercurius cognosceas illum esse hominem verum justúmque, omnes sibi dono dedit.

7. Accedens igitu ad socios lignarius, quid sibi accederat declarat.

8. Unus è sociis id experiti volens; cùm ad flumen accessisset, secu∣rim in aquam dejecit, deinde flens in ripâ consedit.

9. Cujus Mercurius fletûs causam edocts, securim ••••ream affe∣rens, si quam perdiderat, illane esset rogavit.

Page 209

10. Quam cùm suam assereret; Mercurius cognitâ ejus impudentiâ, ac mendacio, nec auream, nec suam tradidit.

Mor. Fabula significat, quòd quantò deus propitior est probis, e improbis existit infestior.

106. De Asino, & Jove.

1. ASinus olitori cuidam serviens, cùm parum comederet, & multum laboraret, Jovem exoravit, ut alium dominum sibi mitteret.

2. Itaque Jupiter mandat, ut figulo vaeneat.

3. Apud quem asinus cùm laboraret in deportando lutum, lateres, tegulas, & hujusmodi, secundò Jovem precatur, ut alteri deservia domino.

4. Jupiter iterum mandat, ut coriario venundetur.

5. Cui asinus multo labore, & pauco cibo serviens, Heu me mise∣rum, cum gemitu, ait, qui dominos omittens meliores, ad deterio∣rem perveni; apud quem, ut video, corium meum etiam post mortem cruciabitur.

107. De Leporibus, & Ranis.

1. LEpores in unum simul convenerunt; ubi cùm de miseriâ ipsorum innatâ dolerent gemeréntque, quod vita eis, quam caeteris ani∣malibus, data esset miserior, (quoniam Homines, Aquilae, & Canes, ad mortem usque persequerentur) decernunt meliùs sibi fore semel mori, quàm in vita tam misera diutius permanere.

2. Hoc capto consilio, ut se in stagnum praecipitent, dum ociùs tenderent; ranae, quae super stagni ripam astabant, ut strepitum au∣diunt, in stagnum desilint, seque aquis submergunt.

3. Quam rem cum lepus qui praeibat conspicatur, reliquis ait, State.

4. Nam, nobis sententia mutanda est.

5. Quippe, ut liquido videiis, animalia quàm nos magis timida re∣periuntur.

Mor. Fabula significat, quòd cùm miser miseriorem aspicit, suam aequius miseriam fert.

108. De Asino, & Equo.

1. ASinus cùm equum alimonia, & otio diligenti cura abundare per∣spiceret, cum longè beatum esse commendabat, seque nimium nfelicem dicebat; qui, cùm multum laboret, ad saturitatem de pa∣••••is haud haberet.

2. At cùm tempus belli advenit, miles armatus equum ascendit, c, cùm medios decurrit in hostes, equus mucrone percussus, cadit humi prostratus.

3. Quem asinus perspiciens, ingemuit, ejúsque misertus sui animt sententiam mutavit.

Mor. Fabula significat, quòd cum paupertate, quae mater est quie∣tis, quis convenire debet potiùs, quàm locupletioribus invidere.

Page 211

109. De Asino, & Lupo.

1. ASinus quidam pede altero sentem calcavit, claudúsque factus, cùm upum ad se venientem conspiceret, nec fugere posset, mi∣serabili voce inquit:

2. Heus lupe, demorior equidem è dolore; sed ex quo opus est, ut tibi & corvis futurus sim cibus, obsecro quatenus tua benignitate sentem è pe∣de velis extrahere, ut munere tuo extremum sine dolore obeam diem.

3. Dum sentem dentibus lupus evellit, asinus eum calce percussit.

4. Lupus deinde, naso, fronte, ac dentibus perfractis, Heu me mi∣serum, exclamat (deplorandóque reiterat) qui cùm essem coquus, me∣dicus esse volui.

Mor. Fabula significat, quòd quam quisque novit, in ea se exerceat arte.

110. De Muliere, & Gallina.

1. MUlier quaedam gallinam habebat, quae aurea continuò ova pariebat.

2. Putans igitur totam intus auream esse, illam occidit.

3. Sed cùm aliis gallinis esse similem reperit, ubi divitem fore pu∣tabat, quem primo quaestum habebat, eum plus habendi cupiditate amisit.

Mor. Fabula significat, quòd plus habendi cupiditate, id saepe per∣dimus, quod habemus in manibus, lucrum.

111. De Ranâ & Vulpe.

1. RAna, in palude existens, caeteris animalibus clamando cùm pro∣fiteretur se medicum esse, pharmacorúmque peritum, ei vulpes venustissime ait:

2. Qui alios curaveris, cùm claudicantem curare te nescias?

Mor. Fabula significat, quòd alios docere quis non potest id, quod haud didiceret.

112. De Serpente, & Agricolâ

1. SErpens, ante agricolae cujusdam domum latebras habens, cùm ab agricolae filio esset percussus tam acriter ipsum momordit, quòd norsu ex illo puer repente obiit.

2. Hac re cognita, magnus inter parentes gemitus oritur.

3. Tunc pater moerore concitus, acceptâ securi, serpentem ut occi∣eret persequitur; vibránsque securim, ut serpentem percuteret, ex∣remum caudae ejus occidit.

4. Deinde volens pacem cum serpente conficere, acceptis farin, quâ, sale, & melle, ad recouciliandum inter se amicitiam vocat erpentem.

5. At serpens sub petra latens, sibilando ait;

6. Frustra laboras, bone vir.

7. Nam, inter nos amicitia fieri non potest; quippe dum me sine caud

Page 213

aspexero, & tu tui filli sepulchrum, quieti anim esse nequibimus.

Mor. Fabula significat, quòd cum injuriarum recens vel maximè existat memoria, odia tolli minime queunt.

113. De Gallinâ, & Vulpe.

1. VUlpes gallinarum tugurium ingressa, cùm gallinam nido aegro∣tantem aspexit, eam rogavit, Quomodo valeret.

2. Cui gallina prompte respondit, meliuscule me haberem, si hinc abires, soror.

Mor. Fabula significat, quòd inimicorum praesentia nimium mole∣sta est.

114. De Viatore.

1. VIator quidam, cùm multam viam viasset, votum Mercurio vo∣vit, quòd si quid reperiret, ejus rei dimidium illi offerret.

2. Fortè igitur adinvenit peram, amygdalis dactylisque referiam, & cùm putaret id esse argentum, peram capiens, amygdalarum nucleos, & earnes dactylorum ipse comedit.

3. Deinde templum Mercurii ingressus, atque aram manibus tenens, verbis ridiculis inquit ad eum:

4. Votum, Mercuri, nunc persolvo tibi: nam quas equidem res adinveni, earum tibi offero dimidium, ossa scilicet dactylorum, ac te∣stas amygdalarum.

Mor. Fabula significat, quòd homines avaritia deorum efficit con∣temptores.

115. De Leone, & Homine.

1. LEO & homo, cùm semel simul viam virem, ac inter viandum, se quisque verbis commendaret; ecce, lapideae occurrunt co∣lumnae, in quibus erat incisum quòd homo suffocavit leonem.

2. Quam sculpturam homo leoni ostendens, ait: Hic videre licet, quantò homines leonibus ac feris omnibus praestantiores sunt, ac ro∣bustiores.

3. Ei leo prompte respondens inquit, Si apud leones essent, ceu apud homines, qui sculpere scirent, plures à leonibus homines, quàm ab ho∣minibus leones suffocari videres.

Mor. Fabula significat, quòd homines jactabundi fingunt se fecisse, quae facere nunquam tentârunt.

116. De Vulpe quadam.

1. VUlpes cùm racemos uvarum plens jam, ac maturescentes per∣spiceret, cupida de illis manducare, omnem viam machinata est, quâ illos comprehendere posset.

2. Sed cùm omnem viam frustra tentsset, nec desiderio suo satisfa∣cere quivisset, moestitiam vertens in gaudium, ait:

3. Racemi illi adhuc nimium sunt acerbi.

Mor. Fabula significat, quòd prudentis est fingere nolle quae se con∣sequi non posse agnoscit.

Page 215

117. De Puero, & Scorpione.

1. PUer quidam ruri venabatur locustas, & cùm scorpionem capere vellet, scorpio simplicitate ejus cognitâ, ait ei;

2. Heus puer, dege in pace, ac manum abstine, si non vis totus perire.

Mor. Fabula significat, quòd qui in utramque partem cogitat, is quae sequi & quae vitare debeat, probè tenet.

118. De Venatore, & Perdice.

1. VEnator quidam, cùm quam ceperat perdicem occidere vellet; perdix gemens hujusmodi verba fecit ad eum:

2. Heus perdicum auceps, si me missam feceris, ac vitam donave∣ris, alias perplures conducam tibi perdices.

3. Et auceps apposite respondet; Nunc ego te magis occidi dignam judico, quod amicos per insidias perdere polliceris.

Mor. Fabula significat, quòd qui sibi charos perdere dolo quaerit, is praeceps in periculum, incidit.

119. De Lepore, & Testudine.

1. TEstuod, cùm ejus pedes lepus derideret, subridens inquit ad eum:

2. Si periculum in cursu feceris, quòd quàm tu velocior sim, liqui∣do cognosces.

3. Cui lepus ait, Te profectò fugit, quid mei valeant pedes; sed judicem eligamus, qui cursum & terminum nobis definiat.

4. Igitur eligunt vulpem, brutorum omnium sagacissimam, quae & locum, & cursus terminum constituit.

5. Testudo, omni segnitie & negligentiâ semotâ, iter arripiens, haud quievit donec ad terminum pervenit.

6. Lepus verò pedibus sidens, ubi paulum quievit, somno excita∣tus, quantum pedes valuerunt, ad terminum cucurrit.

7. Ibique cùm testudinem quiescentem reperit, se cum rubore fa∣tetur à testudine supratum.

Mor. Fabula significat, quòd studio & diligentiâ, non corporis vi∣ribus, res vel maximae conficientur.

120. De Salice, & Securi.

1. SEcuris, cùm salicem caederet, ex eâ ipsa cuneos fecit, quibus sa∣licem faciliùs scinderet.

2. Quam rem praesentiens salix, gemens ejulánsque ait;

3. Non tantum de securi queror, quae hominum manibus me scin∣dit, quantum de uneis qui iunt ex corpore meo.

Mor. Fabula significat, quòd in adversis, non veri amici infestiores amicis, quam inimici, saepiùs redduntur.

Page 217

121. De Puero, & Matre.

1. PUer quidam, è ludo literario librum socio clam auferens, suae matri tradidit illum; quem mater cùm libentèr accepisset, nec filium castigâsset, rursus puer alii vestem clam abstulit, atque matri quoque detulit.

2. Quam cùm mater etiam libenter accepisset, puer castigatione carens, cùm plura in diem ac majora accrescentibus annis furaretur, demum publice captus, ceu furti reus, per quaestores publicè damnatus est mortis.

3. Sed cùm ad locum justitiae duceretur, eumque mater gemebunda sequeretur, impetratâ venià ut matri ad aurem unum loqui verbum li∣ceret, ad eam conversus, atque os auri matris adhibens, uti quippiam secreti dicturus, aurem dentibus illi abscidit.

4. Mater verò prae dolore exclamans, mala illi imprecatur.

5. Tunc qui eum ducebant, eum supra modum criminabantur, non solùm furti, sed quòd tam impius fuit in matrem.

6. Ille absque rubore inquit ad eos: Nemini vestrum sit mirum, quòd aurem matris dentibus abscidi▪ ipsa enim hujus meae perditionis au∣ctor est & causa.

7. Quippe si me castigâsset, cùm ei librum detuli, quem socio è scholis primùm clàm abstuli, omissis prae timore verberum furtis, ad hoc in praesentiâ genus turpissimae mortis non pervenissem.

Mor. Fabula significat, quòd qui in delinquendo ab initio non casti∣gatur, facinorosior in diem efficitur.

122. De Pastore, & Mari.

1. PAstor quidam juxta littus maris pecudes pascens, cùm mare ip∣sum semel placidum aspiceret, navigandi studio capius, oves pro dactylis commutavit; quibus navi impositis, cum in altum jam navi∣garet, & in tempestate sine spe salutis fluctuaret, quae in navi sunt ea omnia projecit, atque in portum vix se recepit.

2. Denuò cùm oves pasceret, ac rursum mare jam tranquillum vi∣deret, suo consocio ipsam maris tranquillitatem commendanti, ridicu∣lè ait; Mare iterum dactylos cupit.

Mor. Fabula significat, quod usus & peritia nos reddunt in pericu∣lis cautiores.

123. De Punicâ, & Malo, arboribus.

1. PUnica & malus, arbores, de pulchritudine contendebant.

2. Cùm diu inter se variis & acerbis contentionibus certassent; rubus ex proximâ sepe, hujusmodi contentiones accipiens, accessit ad eas, atque inquit:

3. Satis jam satis certatum inter vos est; quiescite admodum, & con∣tentionibus finem imponite.

Mor. Fabula significat, quòd minores majorum lites saepenumero componunt.

Page 219

124. De Talpa, & Matre.

1. TAlpa caecum animal naturâ est.

2. Haec aliquando matri ait, Ingentem sentio odorem.

3. Parùm pòst rursum ait, Excelsam aspicio fornacem.

4. Tertiò item ait; Malleorum sonitus audio fabrilium.

5. Ei mater comiter ait; Heus filia, tu, uti percipio, non solum oculis, sed naso & auribus orba existis.

Mor. Fabula significat, quod homines jactabundi, cùm magna pro∣fitentur, tunc vel maximè in miniris redarguuntur.

125. De Vespis, Perdicibus, & Agricolâ.

1. VEspae semel, & perdicas, s••••i concitae, cùm simul convenissent, ad rusticum quendam tendunt, potum ab eo petentes; atque pollicentes, quòd illi pro aquâ largas referrent gratias.

2. Quippe perdices vineam fodere promittunt, quòd plenos vites producant racemos.

3. Vespae verò se vineam circumeundo custodire, ac sures inde a∣movere large offerunt.

4. Quibus agricola inquit, uos habeo boves, qui cùm nihil pro∣mittunt, eandem hanc operam nihil minùs praestant.

5. Itaque satius est mihi illis, quàm vobis aquam praebere.

Mor. Fabula significat, non esse illis subveniendum, qui vani & inutiles sunt.

126. De Jove.

1. CUM Jupiter nuptias celebraret, cuncta animalia illi munera ob∣tulerunt, quaeque pro viribus suis.

2. Verum enim serpens Rosam legit, & ore illam tenens Jovi ob∣tulit.

3. At Jupiter ut eum aspeit, palàm inquit, Ab omnibus dona libenter equidem accipio: verùm à serpente id haudquaquam facio.

Mor. Fabula significat, improborum munera non esse sine dolis, quivis prudens sibi persuadere debeat.

127. De Simiâ.

1. SImia duos catulos parere sertur, quorum ad unum duntaxat affi∣citur, & ex affectu illum diligentissimè nutrit; alterum verò odit, negligitque.

2. Contigit autem, quòd qui in deliciis habebatur, à simiâ in somnis fuit suffocatus; quamobrem qui neglectus erat, ad perfectam usque aetatem, cen matris deliciae, suit educatus.

Mor. Fabula significat, quòd hominum prudentiam fortuna procul∣dubio superat.

Page 221

128. De Pulice.

1. PƲlex cùm quendam morsu aliquando stimulasset, captúsque ro∣garetur, Quisnam esset, qui membra ei depasceret, ait, Se ex eo animalium genere esse, quibus à naturâ datum esset, ut eo pacto vitam vivant, nec eum occidere velit, cùm multum mali facere ipse illi nequeat.

2. At homo ille subridens, inquit ad eum, Eò magis meis necabe∣ris manibus, quoniam nec multùm nec parùm, abs re quempiam laede∣re licet.

Mor. Fabula significat, quòd malorum licèt parùm vel multùm delinquant, misereri haud oportet.

129. De Pulice, & Homine.

1. PUlex suo solito more saltans, super hominis pedem resedit, illúm∣que morsu acriter pupugit.

2. Quâ punctione homo ira graviter concitus pulicem cepit, & un∣guibus obiundere voluit.

3. Sed pulex manibus exiliens, mortem vitavit.

4. Tum homo exclamans, ait; O Hercules, malorum extinctor, ec∣quid mihi in hunc opprimendum praesens non fuisti?

Mor. Fabula significat, quòd non in minimis, sed in magnis ardu∣isque rebus à Diis auxilium quis implorare debet.

130. De Formicâ, & Cicadâ.

1. HYemis erat medium, cùm formicae sparsim triticum apricabant.

2. Quod cicuda aspiciens, cùm inediâ conficeretur, accessit ad eas; ac triticum, pro alimonia ut sibi concederent, oravit.

3. At cùm formicae eam rogarent, Quidnam aestate fecerit, num seg∣nis & otiosa eo tempore steterit?

4. Illi cicada ait: Neque segnis aut otiosa steti, sed cantu cecini, quo laborem viae viantibus levabam.

5. Quâ re auditâ, formicae subridentes inquiunt, Si aestate cecinisti, ut viantes delectares, nunc salta nè frigore conficiaris.

Mor. Fabula significat, quòd qui quae facienda sunt, suo tempore non facit, is in angustias (quondo non putat) incidit.

131. De Viro, & Ʋxoribus.

1. TEmpus erat veris, quo quidam in deliciis educatus, cùm nec ju∣venis nec senex esset, (semi-canus enim erat capillis) duas si∣mul duxit uxores; unam quidem natu grandem, alteram verò juniorem.

2. Cùm omnes eandem habitarent domum, uxor anus ut virum in amorem sui polliceret, quotidie viri caput pertrectans, nigros illi o∣vellebat capillos.

3. Pari studio junior, ut ab anus consuetudine illum amoveret, al∣bos evellebat capillos.

Page 223

4. Postremo ita illum depilârunt, ut calvum ac ridiculum, non sine summo opprobrio, virum reddiderint.

Mor. Fabula significat, quòd nulla melior senibus salus existit, quàm foeminis carere, & maxime junioribus, nisi penitus obrui se velint.

132. De impossibilia promittente.

1. VIR pauper aegrotans, & malè affectus, cùm à medicis despera∣us esset, deos rogabat pollicens si sanitatem ei rursus restitue∣rent, centum boves ipsis oblaturum esse in sacrificium.

2. Uxore autem ejus, audiente; & Ʋbi tibi haec, si convalueris? lle ait;

3. Putas enim surgere me hinc, ut dii haec à me repetant?

Mor. Fabula significat, multos facile polliceri, quae re comprobare non sperant.

133. De Ranis.

1. RAnae duae in palude pascebantur, aestate autem ficcata palude, illa derelictâ, quaerebant aliam; caeterùm profundum inve∣nerunt puteum.

2. Quo viso, altera alteri inquit, Descendamus, heus tu, in hunc puteum.

3. Illa respondens, ait: Si igitur & hic aqua aruerit, quomodo ascendemus?

Mor. Fabula declarat, non oportere inconsiderate res aggredi.

134. De Cane, & Gallo.

1. CAnis & Gallus, inita societate, iter faciebant.

2. Vesperâ autem superveniente, gallus conscensa arbore dor∣iebat, at canis ad radicem arboris excavatae.

3. Cùm gallus ut assolet, noctu cantâsset vulpes ut audivit, accur∣it, & stans inferiùs, ut ad se descenderet, rogabat, quòd cupere ommendabile adeò cantu animal complecti.

4. Cùm autem is dixisset, ut janitorem priùs excitaret ad radicem ormientem, ut cùm ille aperuisset, descenderet; & illâ quaerente ut psum vocaret, canis stlatim prosiliens eam dilaceravit.

Mor. Fabula significat, prudentes homines inimicos insultantes ad ortiores astu mittere.

135. De Leone, & Ʋrso.

. LEO & ursus simul magnum nacti Hinnulum, de eo pugnabant.

2. Graviter igitur à seipsis affecti, ut ex multa pugna etiam ertigine corriperentur, defatigati jacebant.

3. Vulpes autem circum circa eundo, ubi prostratos eos vidit, & innulum in medio jucentem, hunc per utrosque percurrendo rapuit; ugiensque abivit.

Page 225

4. At illi videbant quidem ipsum, sed quia non poterant surgere, Nos miseros dicebant, quia vulpi laboravimus.

Mor. Fabula significat, aliis laborantibus, alios lucrari.

136. De Vespertilione, & Rubo, & Mergo.

1. VEspertilio, & Rubus, & Mergus, inita societate, mercatoriam decreverunt vitam agere.

2. Itaque vespertilio argentum mutuata projecit in medium; rubus ve••••em secum accepit; mergus tertius; aes: & navigaverunt.

3. Tempestate autem vehementi obortâ, & navi eversâ, omnibus perditis, ipsi in terram evaserunt.

4. Ex illo igitur mergus littoribus semper assidet, num quopiam ae ejiciat mare.

5. Vespertilio verò, creditores timens, interdiu non apparet, noctu ad pabulum exit.

6. Rubus praetereuntium vesti inhaeret, sicubi suam cognoscat quae∣rendo.

Mor. Fabula significat, nos in ea quibus incumbimus, in posterum recedere.

137. De Pavoe, & Monedulâ.

1. A Vibus creaturis Regem, Pavo orabat, ut se ob pulchritudinem eligerent.

2. Eligentibus autem eum omnibus, monedula suscepto sermone, ait:

3. Sed si, te regnante, aquila non persequi aggressa fuerit, qùomo∣do nobis opem feres?

Mor. Fabula significat, Principes non modò propter pulchritudinem, sed ob fortitudinem & prudentiam eligi oportere.

138. De Apro sylvestri, & Vulpe.

1. A Per agrestis cuidam arbori adstans, dentes acuebat.

2. Vulpe rogante causam, quare nulla proposita necessitate dentes acueret, ait;

3. Non abs re hoc facio; nam, si me periculum invaserit, nequa∣quam me tunc acuendis dentibus occupatum esse oportebit, sed potiùs paratis uti.

Mor. Fabula significat, adversus periculum praeparatum esse oportere.

139. De Cassitâ.

1. CAssita laqueo capta, plorans dicebat;

2. Hei mihi miserae & infelici voluri, non aurum surripui cujusquam, non argentum, non aliud quicquam pretiosum.

3. Granum autem tritici parvum mortis mihi causa fuit.

Mor. Fabula in eos tendit, qui ob inutile lucrum, magnum subeunt periculum.

Page 227

140. De Hinnulo.

1. HInnulus aliquando Cervo ait;

2. Pater, tu & major & celerior canibus, & cornua praeterea ingenia gestas ad vindictam; curnam igitur sic eos times?

3. Et ille ridens ait; Vera quidem haec inquis, fili; unum verò scio, quòd cum canis latratum audivero, statim ad fugam, nescio quo modo effero.

Mor. Fabula significat, naturâ timidos, nullâ admonitione for••••∣ficari.

141. De Avaro.

1. A Varus quidam cùm omnia sua bona vendidisset, & auream gle∣bam fecisset, in loco quodam infodit, unà defosso illic & ani∣mo suo & mente, atque quotidi eundo ipsam videbat.

2. Id autem ex operariis quidam observando cognovit, & refossam glebam abstulit.

3. Post haec & ille profectus, & vacuum locum videns, lugere cae∣pit, & capillos evellere.

4. Hunc cùm quidam vidisset, sic plorantem, & causam audivisset;

5. Nè sic, ait, ô tu tristare; neque enim habens aurum habebas.

6. Lapidem igitur pro auro acceptum reconde, & puta tibi aurum esse; eundem enim tibi usum praestabit: nam, ut video, neque cùm aurum erat, utebare.

Mor. Fabula significat, nihil esse possessionem nisi usus adfuerit.

142. De Anseribus, & Gruibus.

1. ANseres & grues in eodem prato pascebantur.

2. Venatoribus autem visis, grues, quod essent leves, statim evolaverunt; anseres verò ob onus corpòrum cùm mansissent, capti fuerut.

Mor. Fabula significat, quòd in expugnatione urbis, inopes-facilè fugere, divites autem servire captos.

143. De Testudine, & Aquilâ.

1. TEstudo orabat aquilam, ut se volare doceret.

2. Eâ autem admonente procul hoc à natura ipsius esse, illa magis precibus iustabat.

3. Accepit igitur ipsam uguibus, & in altum sustulit; inde demisit.

4. Haec autem in petras ccidit, & contrita est.

Mor. Fabula significat, multos, quia in contentionibus prudentiores non audiverunt, seipsos laesisse.

Page 229

144. De Cervâ.

1. CErva altero ob〈…〉〈…〉cata oculo, in littore pascebatur, sanum oculum ad terram propter venatores habens, alterum verò ad mare, unde nihil suspicabatur.

2. Praeternavigantes autem quidam, & hoc conjectantes, ipsam sa∣gittarunt.

3. Haec autem seipsam lugebat, quòd unde timuerat, nihil passa foret; quod non putabat malum allaturum, ab eo proditam.

Mor. Fabula significat, saepe quae nobis noxia videntur utilia fie∣ri; quae verò utilia, noxia.

145. De Cervâ, & Leone.

1. CErva venatores fugiens, in speluncam ingressa est.

2. In leonem autem ibi cùm incidisset, ab eo comprehen∣sa est.

3. Moriens autem dicebat, Hei mihi, homines fugiens, in fera∣rum immitissimum incidi.

Mor. Fabula significat, multos homines, dum parva fugiunt peri∣cola, in magna incurrere.

146. De Cervâ, & Vite.

1. CErva venatores fugiens, vite delituit.

2. Cùm praeteriissent autem parumper illi, cerva prorsus jam latere arbitrata, vitis folia pasci incepit.

3. Illis verò agitatis, venatores conversi, &, quod erat verum, arbitrati, animal aliquod sub foliis occultari, sagittis confecerunt cervam.

4. Haec autem moriens talia dicebat, Justa passa sum; non enim offendere oportebat, quae me serviret.

Mor. Fabula significat, qui injuria benefactores afficiunt, à Deo puniri.

147. De Asino, & Leone.

1. CUM asino gallus aliquando pascebatur.

2. Leone autem aggresso a sinum, gallus exclamavit, & leo (aiunt enim hunc galli vocem timere) fugit.

3. At asinus ratus propter se fugere, aggressus est statim leonem.

4. Ut verò procul hunc persecutos est, quò non ampliùs galli perve∣niebat vox, conversus leo devorvit.

5. Hic verò moriens clamabat, Me miserum & dementem! ex pug∣nacibus enim non natus parentibus, cujus gratia in aciem irrui?

Mor. Fabula significat, plerósque homines, inimicos, qui se de in∣dustria humiliarunt, aggredi, atque ita ab illis occidi.

Page 231

148. De Olitore, & Cane.

1. OLitoris Canis in puteum decidit; olitor autem ipsum illinc ex∣tracturus, decendit & ipse in puteum.

2. Ratus autem canis accessisse, ut se inferius magis obrueret, conver∣sus olitorem momordit.

3. Hic autem cum dolore reversus, Justa inquit patior; nam cur unquam sui interfectorem servare studui?

Mor. Fabula est in injustos, & ingratos.

149. De Sue, & Cane.

1. SUS & canis mutuo convitiabantur.

2. Et sus jurabat per Venerem proculdubiò dentibus discissurum canem.

3. Canis verò ad haec dissimulanter dixit, Benè per Venerem nobis juras, significas enim ab ipsa vehementer te amari; quae impuras tuas carnes degustantem nullo pacto in sacellum admittit.

4. Ei sus, Propter hoc igitur magis prae se fert dea amare me; nam occidentem, aut alio quovis modo laedentem me, omnino aversatur: Tu tamen male oles, & viva & mortua.

Mor. Fabula significat, prudentes Oratores, quae ab inimicis obji∣ciuntur, artificiose in laudem convertere.

150. De Sue, & Cane.

1. SUS & Canis de foecunditate certabant.

2. Dixit verò canis se foecundam esse maximè pedestrium om∣nium.

3. Et sus occurrens ad haec inquit, Sed cùm haec dicis, scito caecos te cutulos parere.

Mor. Fabula significat, non in celeritate res, sed in perfectione judicari.

151. Le Serpente, & Cancro.

1. SErpens, unâ cùm Cancro vivebat, inita cum eo societate.

2. Itaque cancer simplex moribus, ut & ille astutiam mutaret, admonebat; hic autem minimè obediebat.

3. Cùm observâsset igitur cancer ipsum dormientem, & pro viribus compressisset, occidit.

4. At serpenti post mortem extenso, ille ait; Sic oportebat ante∣hac rectum & simplicem esse; nequè enim hanc poenam dedisses.

Mor. Fabula significat, qui um dolo amicos adeunt, ipsos offendi potiús.

Page 233

152. De Pastore, & Lupo.

1. PAstor nuper natum lupi catulum reperit, ac sustulit, unáque cum catulis nutrivit.

2. At cum adolevisset, si quando lupus ovem rapuisset, cum cani∣bus & ipse persequebatur.

3. Cùm canes verò aliquando non possent assequi lupum, atque ideo reverterentur, ille sequebatur, ut cùm ipsum assecutus esset, parti∣ceps foret venationis ut lupus; inde redibat.

4. Sin autem lupus extra non rapuisset ovem, ipse clàm occidens, unà cum canibus comedebat.

5. Donec pastor cùm conjectasset, & intell••••isset rem, de arbore ip∣sum suspendit, & occidit.

Mor. Fabula significat, naturam pravam bonos mores non nutrire.

153. De Leone, & Lupo.

1. LEO, cùm consenuisset, aegrotabat jacens in antro.

2. Accesserant autem visitatura regem, praeter vulpem, caete∣ra animalia.

3. Lupus igitur capta occasione accusabat apud leonem vulpem, qua∣si nihili sacientem suum omnium dominum, & propterea neque ad visi∣tationem profectam.

4. Interim affuit vulpes, & ultima audivit lupi verba; leo igitur contra eam infremuit.

5. Sed defensionis tempore ptito, Et quis, inquit, eorum qui conve∣nerunt tantum profuit, quantum ego, quae in omnem partem circuivi, & medicamentum pro te à medico quaesivi, & didici?

6. Cum autem leo statim, ut edicamentum diceret, imperâsset, illa inquit, Si lupo vivente excoriato, ipsius calidam pellem indueris.

7. Et lupo jacente, vulpes ridens ait; Sic non oportet dominum ad malevolentiam movere, sed benevolentiam.

Mor. Fabula significat, eum qui quotidie machinatur, in scipsum la∣queum vertere.

154. De Muliere.

1. MUlier quaedam virum ebrium habebat, ipsum autem à morbo liberatura, tale quid commenta est.

2. Aggravatum enim ipsum ab ebrietate cùm observâsset, & mortui instar insensatum, in humeros elevatum, in sepulchretum allatum de∣posuit, & abivit.

3. Cum verò ipsum jam sobrium esse conjectata est, profecta janu∣am pulsavit sepulchreti.

4. Ille autem cùm diceret, Quis est, qui pulsat januam? uxor respondit;

5. Mortuis cibaria ferens ego adsum.

6. Et ille, Non mihi comesse sed hibere, O optima, adfer; tristem enim me reddis, cùm cibi, non potus meministi.

7. Haec autem pectus plangendo: Hei mihi miserae, inquit, nam neque astu profi.

8. Tu enim vir, non solùm non emendatus es, sed pejor quoque teipso evasisti; in haium tibi deductus est morbus.

Page 235

Mor. Fabula significat, non oportere in malis actibus immorari; nam & nosentem quandoque hominem consuetudo invadit.

155. De Cygno.

1. VIR dives anserem simul & cygnum nutriebat; non ad eadem tamen, sed alterum cantûs, alterum mensae gratiâ.

2. Cùm autem oporteret anserem pati ea, quorum causâ nutriebat, nox erat, ac discernere, tempus non permisit, utrumque.

3. Cygnus autem pro ansere abductus cantat cantum quendam mor∣tis exordium; & cantu significat naturam, mortem verò effugit sua∣vitate canendi.

Mor. Fabula significat, saepe musicen differre mortem.

156. De Aethiope.

1. AEThiopem quidam emit, talem ei colorem inesse ratus, negli∣gentiâ ejus qui priùs habuit.

2. Ac assumpto in domum, omnes et adhibuit abstertiones, omnibus lavacis tentavit mundare.

3. At colorem quidem transmutare non potuit, sed morbum dolor paravit.

Mor. Fabula significat, manere naturas, ut à principio provenerunt.

157. De Hirundine, & Cornice.

1. HIrundo & Cornix de pulchritudine contendebant.

2. espondens autem cornix ei dixit: Sed tua pulchritudo verno tempore floret, meum verò corpus etiam hyeme durat.

Mor. Fabula significat, durationem corporis decore meliorem esse.

158. De Butali.

1. BUtalis à fecestra quâdam pendebat.

2. Vespertilio autem profecta rogavit causam, quare die si∣leret, nocte caneret.

2. Cùm autem id ea non incassum hoc facere dixisset, (nam die ca∣nendo olim capta fuerat, & propterea ex illo prudens evasit) vesper∣tilio ait, Sed non nunc te caere oportet, cum nulla utilitas, sed ante∣quam capereris.

Mor. Fabula significat, in infortuniis inutilem esse poenitentiam.

159. De Cochleis.

1. RUstici filius assabat cochles.

2. Cùm autem audiret eas stridentes, ait, O pessimae ani∣manis, domibus vestris incensis vos canitis?

Mor. Fabula significat, omne intempestive factum, vituperabile.

Page 237

160. De Muliere, & Ancillâ.

1. MƲlier vidua operosa ancillas habens, has solebat noctu excitare ad opera, ad gallorum cntus.

2. His verò assiduè defatigatis labore, visum est oportere domesti∣cum occidere gallum, tanquam illum qui noctu excitaret heram.

3. Evenit autem ipsis, hoc facto, ut in graviora inciderint mala: nam hera ignorans gallorum horam, intemperiùs eas excitabat.

Mor. Fabula significat, plerisque hominibus consilia esse malorum causas.

161. De Muliere veneficâ.

1. MƲlier venefica divinarum irarum propulsiones promittens, multa facere perseverabat, & lucrum inde facere.

2. Quidam igitur accusaverunt eam impietatis; & convicerunt, & damnatam ducebant ad mortem.

3. Videns autem quidam, eam duoi, ait; Tu quae iras deorum avertere promittebas, quomodo neque hominum consilium mutare potuisti?

Mor. Fabula significat, multos magna promittentes, nè parva qui∣dem facere posse.

162. De Agricolâ.

1. AGricola quidam fodiendo, aurum reperit; quotidiè igitur ter∣ram ut ab ea beneficio affectus, coronabat.

2. Huic autem Fortuna adstans, inquit, Heus tu, cur terrae mea munera attribuis, quae ego tibi dedi ditatura te?

3. Nam si tempus immutetur, & in alias manus hoc tuum aurum eat, scio te tunc me fortunam accusaturum.

Mor. Fabula significat, oportere benefactorem cognoscere, atque huic gratiam referre.

163. De Viatoribus.

1. DƲO quidam una iter faciebant, & cùm alter securim reperisset, alter, qui non invenit admonebat ipsum, nè diceret Inveni, sed Invenimus.

2. Paulò post autem cùm aggrederentur ipsos, qui securim perdide∣rant, qui eam habebat, persequentibus illis, ei qui unà iter faciebat, dixit, Periimus.

3. Hic autem ait; Perii dic, non Periimus; etenim etiam tunc, cùm securim invenisti, Inveni dixisti, non, Invenimus.

Mor. Fabula significat, qui non fuerunt participes felicitatum, neque in calamitatius firmos esse amicos.

Page 239

164. De Ranis duabus.

1. DUAE ranae vicinae sibi erant; pascebantur autem altera in pro∣fundo stagno, & procul à via; altera in via, parum aquae habens.

2. Verùm cùm quae in stagno erat alterum admoneret, ut ad se mi∣graret, ut tutiore cibo frueretur; illa non paruit, dicens, Firmissime se eneri hujusce loci consuetudine; quousque obtigit, currum praetere∣untem ipsam confringere.

Mor. Fabula significat, homines quoque parva aggredientes citius mori, quam mutentus in melius.

165. De Apiario.

1. IN mellarium ingressus quidam, domino absente, favum abstulit.

2. Hic autem reversus, ut alveolos vidit inanes; stans quod in his erat perscrutabatur.

3. Apes autem a pastu redeuntes, ut deprehenderunt ipsum, acu∣leis percutiebant, pessiméque tractabant.

4. Hic autem ad eas, O pessimae animantes, furatum vestros favos illaesum dimisistis, me verò satagentem vestri percutitis?

Mor. Fabula significat, sic homines quosdam ob ignorantiam ini∣micos non cavere, amicos autem ut insidiatores repellere.

166. De Alcedine.

1. ALcedo avis est solitaria, semper in mari vitam degens; hanc dicitur hominum venationes caventem, ia scopulis maritimis nidificare.

2. Caeterùm aliquando paritura, nidos fecit.

3. Egressà autem eâ ad pabulum, accidit mare à vehementi con∣citatum vento, elevari supra nidum, atque hoc submerso, pullos per∣dere.

4. Haec vero reversa, re cognitâ ait; Me miseram, quae terram ut insidiatricem cavens, ad hoc confugi, quod mihi longe est infidius.

Mor. Fabula significat, homines quosdam etiam ab inimicis caven∣do, ignaros in multo graviores inimicis amicos incidere.

167. De Piscatore.

1. PIscator in fluvio quodam piscabatur.

2. Extensi, autem retibus, & fluxu comprehenso utrumque, fu∣ni alligato lapie aquam verberabat, ut pisces fugientes incatè in rei inciderent.

3. Cùm quidam verò ex iis, qui circa locum habitabant id face•••• videret increpabat, quòd stuvium turbaret, & claram aquam non si∣neret bibere.

4. Et is respondit, Sed nisi sic fluvius perturbetu, me oportebit esuri∣entem, mori.

Mor. Fabula significat, civitatum etiam rectores tum maximē qu∣stum, facere, cùm patrias in seditionem induxe••••••.

Page 241

168. De Simio, & Delphino.

1. MOris cùm esset navigantibus, Melitenses catulos, & simios ad∣ducere in solamen navigationis, quidam habebat secum si∣mium.

2. Cùm autem pervenissent ad Sunium, Atticae promontorium, tempestatem vehementem fieri contigit; navi autem eversâ, & om∣nibus natantibus, natabat & simius.

3. Delphis quispiam ipsum conspicatus, & hominem esse ratus, di∣gressus levabat, ad terram perferens.

4. Ut verô in Pyraeo fuit Atheniensium navali, rogavit simium an genere esset Atheniensis.

5. Cùm autem hic diceret, & claris hic esse parentibus, rogavit, a & Pyaeeum sciret.

6. Ratus autem simius de homine eum dicere, ait, Et valde amicum esse ei, & familiarem.

7. At delphis tanto mendacio indignatus, submergens ipsum occidit.

Mor. Fabula in viros, qui veritatem ignorantes, existimant se de∣cipere.

169. De Muscis.

1. IN cellâ quâdam melle effuso, muscae advolantes comedebant.

2. Implicitis autem earum pedibus, evolare non poterant.

3. Cùm verò suffocarentur, dicebant, Miserae nos, quia ob modi∣cum cibum perimus.

Mor. Fabula significat, multis gulam multorum malorum esse causam.

170. De Mercurio, & Statuario.

1. MErcurius scire volens, quanti apud homines esset, ivit in sta∣tuarii domum transformatus in hominem, & visâ statuâ Jo∣vis, rogabat, quanti quis ipsam emere posset?

2. Hic autem cùm dixisset, Drachmâ, risit; & quanti Junonis? ait.

3. Cùm dixisset, Pluris; visâ & suâ ipsius statuâ, ac opinatus cùm nuncius sit deorum, & lucrosus, maximam de se apud homines haberi rationem, rogavit de se.

4. Statuarius verò ait; Si hasce emeris, & hanc additamentum de.

Mor. Fabula in virum gloriosum, qui nullius apud alios est pretii.

171. De Mercurio, & Tiresia.

1. MErcurius volens Tiresiae vaticinium, an verum esset cognoscere, furatus ipsius boves ex rure, venit ad ipsum in urbem, simi∣lis factus homini, & ad ipsum divertit.

Page 243

2. Boum autem amissione renunciatâ Tiresiae, ille assumpto Mercu∣rio exivit, augurium aliquid de fure consideraturus.

3. Et huic jubet dicere sibi, quamnam avem videret.

4. Mercurius autem primò vidisse aquilam, à sinistris ad dextram volantem, dixit;

5. Hic non ad se id esse cùm dixisset; secundò, cornicem super arbore quadam sedentem vidit, & modò superiùs aspicientem, modò ad ter∣ram declinatam, vati refert.

6. Et is, re cognitâ, ait; Sed haec cornix jurat & coelum & ter∣ram, si tu velis, meas me recepturum boves.

Mor. Hoc sermone uti quispiam poterit adversus virum furacem.

172. De Canibus.

1. HAbens quidam duos canes, alterum venari docuit, alterum domum servare.

2. Caeterùm si quando venaticus caperet aliquid, qui domum custo∣diebat, particeps unà cum eo erat coenae.

3. Aegre ferente autem venatico, & illi objiciente, quòd ipse quo∣tidie laboraret, ille nihil faciens suis nutriretur laboribus: respon∣dens ipse ait;

4. Non me sed herum reprehende, qui non laborare me docuit, sed labores alienos comesse.

Mor. Fabula significat, adolescentes, qui nihil sciunt, non esse re∣prehendendos, cùm eos parentes sic educaverunt.

173. De Marito, & Ʋxore.

1. HAbens quidam uxorem, quae domesticis omnibus inimica erat, voluit scire an erga paternos domesticos ita afficeretur.

2. Quapropter cum rationabili praetextu ad suum patrem ipsam misit.

3. Paucis verò post diebus eâ reversâ, rogavit quomodo adversus illos habuisset.

4. Haec verò cùm dixisset, Bubulci & pastores me suspectabant; ad eam ait;

5. Sed, ôuxor, si eos odisti qui manè greges agunt, serò autem redeunt, quid sperare oporter in iis, quibùscum toto conversaris die?

Mor. Fabula significat, sic saepe ex parvis magna, & ex manifestis incerta cognosci.

174. De Hoedo, & Lupo.

1. HOEdus derelictus à grege, persequente Lupo, conversus ad e∣um, dixit:

Page 245

2. O lupe, quoniam credo me tuum cibum futurum, ne injucun∣de moriar, cane tibia primum, ut saltem.

3. Lupo autem canente tibiâ, atque hoedo saltante, canes cùm au∣divissent, lupum persecuti sunt.

4. Hic conversus hoedo inquit, Merito haec mihi fiunt; oportebat enim me, coquus cùm sim, tibicinem non agere.

Mor. Fabula significat, qui ea quibus natura apti sunt, negligunt, quae verò aliorum sunt exercere conantur, in infortunia incidere.

175. De Cancro, & Vulpe.

1. CAncer è mari cùm ascendisset, in loco quodam pascebatur.

2. Vulpes esuriens ut vidit, accessit, ac eum rapuit.

3. Ille devorandus. ait; Sed ego condigna patior, qui marinus cùm sim, terrestris esse volui.

Mor. Fabula significat, homines etiam qui propriis derelictis exer∣citiis, ut, quae nihil conveniunt, aggrediantur, meritò infortunatos esse.

176. De Citharoedo.

1. CItharoedus rudis, in domo calce incrustata, familiariter ut so∣lebat canens, & contra resonante in se voce, existimabatur val∣de canorus esse.

2. Verùm elatus super hoc cogitavit, & theatro sese committere o∣portere.

3. Profectus verò ad se ostendendum, cùm malè admodum caneret, lapidibus ipsum explosum abigerunt.

Mor. Fabula significat, sic ex Rhetoribus quosdam, qui in soolis videntur esse aliqui, cùm ad res publicas se conferunt, nullius pre∣tii esse.

177. De Furibus.

1. FUres in domum quandam ingressi nihil invenerunt, nisi gallum, atque hoc capto abierunt.

2. Hic ab eis occidendus rogabat, ut se dimitterent, dicens utilem esse hominibus noctu, eos ad opera excitando.

3. Hi verò dixerunt, Sed propter hoc tantò magis occidêris; illos enim excitando, furari nos non sinis.

Mor. Fabula significat, ea maxime pravis esse adversa, quae bonis sunt beneficia.

Page 247

178. De Cornice, & Corvo.

1. COrnix corvo invidens, quòd is per auguria hominibus vatici∣naretur, ob idque crederetur uti futura praedicens, conspicata viatores quosdam praetereuntes, ivit super arborem quandam, stans∣que valdè crocitavit.

2. Illis verò ad vocem conversis & admiratis, re cognitâ, quidam inquit:

3. Abeamus heus nos, cornix enim est, quae crocitavit, & augu∣rium non habet.

Mor. Fabula significat, eodem modo & homines praestantioribus cer∣tantes, praeter quam quòd non ad aequa perveniunt, risu quoque dignos esse.

179. De Cornice, & Cane.

1. COrnix Minervae sacrificans, canem invitavit ad epulas.

2. Ille verò ad eam dixit, Quid frustrà sacrificia absumis?

3. Dea enim adeò te odit, ut ex peculiaribus quoque tibi auguriis fidem sustulerit.

4. Cui cornix, Ob id magis ei sacrifico, ut reconcilietur mihi.

Mor. Fabula significat, plerósque ob lucrum non vereri inimicos beneficiis prosequi.

180. De Corvo, & Serpente.

1. COrvus cibi indigens, ut serpentem in aprico quodam loco dormi∣entem vidit, hunc devolando rapuit.

2. Hic cùm se vertisset, atque momordisset ipsum, corvus mori∣turus dixit:

3. Me miserum, qui tale reperi lucrum, ex quo etiam pereo.

Mor. Fabula in virum, qui ob thesaurorum inventionem de salute pe∣riclitatur.

181. De Monedulâ, & Columbâ.

1. MOnedula in columbario quodam, columbis visis bene nutritis, dealbavit sese, ivitque ut ipsa eodem cibo impertiretur.

2. Hae verò, donec tacebat, ratae eam esse columbam, admiserunt; sed cum aliquando oblita vocem emisisset, tunc ejus cognitâ naturâ, expulerunt percutiendo.

3. Eaque privata eo cibo, rediit ad monedulas rursum; & illae ob colorem, cùm ipsam non noscerent, à suo cibo abegerunt, ut duorum appetens, neutro petiretur.

Page 249

Mor. Fabula significat, oportere & nos nostris contentos esse, con∣siderantes avaritiam, praeterquam quod nihil juvet, auferre saepe & quae adsunt bona.

182. De Monedulâ.

1. MOnedulam cùm quis cepisset, & pedem alligâsset filo, suo tra∣didit filio.

2. Haec non ferendo victum inter homines, ubi parumper libertatem nacta est, fugit, in suúmque nidum se contulit.

3. Circumvoluto verò ramis vinculo, evolare haud valens, quum mo∣ritura esset secum loquebatur;

4. Me miseram, quae apud homines non ferendo servitutem, incaue me mea? ita privavi.

Mor. Fabula significat, nonnunquam quosdam, cùm se à mediocri∣bus student periculis liberare, in majora incidere.

183. De Mercurio.

1. JƲpiter Mercurio jussit, ut artificibus omnibus mendacii Medica∣mentum misceret.

2. Hic, eo trito, & ad mensuram facto, ex aequo singulis iniscet.

3. Cùm verò solo relicto sutore, multum superesset medicamenti, to∣tum acceptum mortarium ei miscuit: atque hinc contigit artifices omnes mentiri, maxime vero omnium Sutores.

Mor. Fabula in mendaces artifices.

185. De Jove.

1. JƲpiter, formatis hominibus, omneis illis affectus indidit; solum induere Pudorem oblitus est.

2. Quapropter non habens undenam ipsum introduceret, per turbam ingredi, eum jussit.

3. Hic vero primum indigne ferens, contrà dicebat; vehementius verò eo instante, ait; Sed ego sane his ingredior pactis, si Amor non ingrediatur; sin ingrediatur, ipse exibo quam primum.

4. Ex hoc sanè evenit, omnia Scoria inverecunda esse.

Mor. Fabula significat, captos amore inverecundos esse.

184. De Jove.

1. JUpiter nuptias celebrans, omnia animalia convivio excipiebat; solâ autem testudine tardè profectâ, admirans causam tarditatis, ro∣gavit eam, quamobrem ipsa ad coenam non accesserat?

Page 251

2. Cum haec dixisset, Domus chara, domus optima; iratus ipsi, amnavit, ut domum bajulans circumferret.

Mor. Fabula significat, plerósque homines eligere parce potius apud se ivere, quam apud alios laute.

186. De Lupo, & Ove.

1. LUpus à canibus morsus, & malè affectus, abjectus jacebat.

2. Cibi verò indigens, visâ ove, rogabat ut potum ex prae∣erfluente flumine sibi afferret; Si enim tu mihi, inquit, dederis po∣um, ego cibum mihi ipsi inveniam.

3. Illa, re cognitâ ait, Sed, si ego potum do tibi, tu ut cibo me teris.

Mor. Fabula in virum malesicum, per simulutionem insidiantem.

187. De Leporibus.

1. LEpores olim belligerantes cum aquilis, invocarunt in auxilium vulpes.

2. Hae autem dixerunt, Vobis auxiliaremur, nisi sciremus qui vos estis, & cum quibus praeliamini.

Mor. Fabula significat, eos, qui cum praestantioribus certant, suam salutem contemnere.

188. De Formicâ.

1. QƲAE nunc formica homo olim fuit; hic agriculturae assiduè in∣cumbens, non erat propriis laboribus contentus, sed & vicino∣rum fructus surnipiebat.

2. Jupiter autem indignatus hujus avaritiâ, transmutavit eum in hoc animal, quae Formica appellatur.

3. Verùm cùm mutâsset formam, non & affectum mutavit: nam usque nunc, arva circumeundo, aliorum labores surripit, & sibi re∣condit.

Mor. Fabula significat, natura pravos, etsi maxime speciem trans∣mutaverint, mores non mutare.

189. De Vespertilione, & Mustelâ.

1. VEspertilio in terram cùm cecidisset, à mustelâ capta est; & cùm occidenda foret, pro salute rogabat.

2. Hâc vero dicente, non posse ipsam dimittere, quòd naturâ vo∣lucribus omnibus inimica foret, ait, Non avem sed murem esse, & sic dimissa est.

Page 253

3. Postremò autem cùm iterum cecidisset, & ab aliâ capta muste∣, nè voraretur, orabat.

4. Hâc autem dicente, cunctis inimicam esse muribus; haec, Non mus, sed vespertilio sum, dicebat, & rursus dimissa est; atque ita evenit bis mutato nomine salutem consecutam fuisse.

Mor. Fabula significat, neque nos in iisdem semper esse oporte∣e, considerantes eos, qui ad tempus mutantur, plerumque pericula effugere.

190. De Viatoribs.

1. VIatores secundum littus quoddam iter facientes, iverunt in spe∣luncam quandam, & ibi conspicati sarmenta procul natantia, navem esse magnam existimárunt, quamobrem expectaverunt, tan∣quam appulsura ea esset.

2. Cùm verò à vento lata sarmenta propiùs forent, non navim am∣pliùs, sed scapham videre videbantur.

3. Advectis autem illis, cùm sarmenta esse vidissent, inter se dixe∣runt, Ut nos igitur frustrà quod nihil est, expectabamus?

Mor. Fabula significat, nonnullos homines, qui ex improviso ter∣ribiles esse videntur, cum periculum feceris, nullius esse pretii in∣veniri.

191. De Asino sylvestri.

1. ASinus sylvestris asino viso domestico in loco quodam aprico, profectus ad ipsum, beatum dicebat, & corporis habitudine & cibi perceptione.

2. Deinde verò cùm vidisset eum ferentem onera, & agasonem retro sequentem, & baculis ipsum percutientem, ait;

3. Ast ego non ampliùs beatum te existimabo; video enim non si∣ne magnis malis habere te felicitatem.

Mor. Fabula significat, non esse aemulanda lucra, in quibus insunt pe∣ricula & miseriae.

192. De Asinis.

1. ASini olim, proptereà quòd assiduè onera ferrent, & fatiga∣rentur, legatos miserunt ad Jovem, solutionem laborum pe∣tentes.

2. Hic autem ostendere ipsis volens, id non fieri posse, ait, Tun eos liberatum iri laboribus, cùm mingendo fluvium fecerint.

3. At illi eum verum dicere existimantes, ex illo & nunc usque, ubi aliorum urinam viderint, illic ipsi circumstando mingunt.

Mor. Fabula significat, unicuique quod satale est, incurabile esse.

Page 255

193. De Asino, & Vulpe.

1. ASinus indutus pelle leonis vegabatur, reliqua bruta perter∣rendo.

2. Caeterùm visâ vulpe, tentavit & hanc perterrefacere.

3. Haec autem (casu enim ipsius vocem adiverat) ad ipsum it, Compertum habeto, quòd & ego timissem, nisi rudentem au∣ivissem.

Mor. Fabula significat, nonnullos indoctos, qui iis, qui extra sunt, aliqui esse videntur, ex sua linguacitate redargui.

194. De Asino, & Ranis.

1. ASinus ligna ferens, pertransibat paludem quandam.

2. Lapsus autem, ut decidit, nec surgere posset, lamenta∣batur, ac suspirabat.

3. Ranae autem quae erant in palude, auditis suspiriis;

4. Heus tu, dixerunt, & quid faceres, si tanto hic tempore, quanto nos, fuisses, cùm quia paululum cecidisti, sic lamenteris?

Mor. Hoc sermone uti quispiam poterit in virum segnem, qui ob minimos▪ quosque labores tristatur, cum ipse majoribus facile resistat.

195. De Asino, & Corvo.

1. ASinus ulcerato dorso, in prato quodam pascebatur.

2. Corvo autem insidente ei, & ùlcus percutiente, asinus rudebat ac faltabat.

3. Sed agasone procul stante, ac ridente, lupus praeteriens, ipsum vidit & dixit:

4. Miseri nos, quos si tantum viderit persequitur, huic autem & arridet.

Mor. Fabula significat, malesicos homines si tantum appare••••••, dignosci.

196. De Asino, & Vulpe.

1. ASinus & Vulpes, inita inter se societate, exiverunt ad e∣nationem.

2. Leo verò cum occurrisset ipsis, vulpes imminens periculum vi∣dens, profecta ad leonem, tradituram ei asinum pollicita est, si sibi impunitatem promiserit.

3. Qui cùm dimissurum eam dixisset, illa, adducto asino, in casses quosdam ut incideret, fecit.

4. Sed leo videns illum fugere minimè posse, primum vulpem compre∣hendit,

Page 257

deinde, sic ad afinum versus est.

5. Mor. Fabula significat, eos qui sociis insidiantur, saepe & seipsos nescios perdere.

195. De Gallina & Hirundine.

1. GAllina serpentis ovis inventis, diligenter calefacta excludit.

2. Hirundo autem, cùm eam vidisset, ait; demens, quid haec nu∣tris quae cum excreverint, à te prima injuriam auspicabuntur.

3. Mor. Fabula significat, implacabilem esse pravitatem, licet afficiatur maximis beneficiis.

196. De Camelo.

1. CUm primùm visus est Camelus, homines perterriti, & magnitudinem admirati fugiebant.

2. Ubi verò precedente tempore cognoverunt ipsius mansuetudinem, confisi unt eo usque ut eam accederent.

3. At intellecto paulo post, belluae non inesse bilem, eô contemptius hêre ut fraena ei impenerent, & pueris agendam traderent.

4. Mor. Fabula significat, terribiles res consuetudine contemptibiles 〈…〉〈…〉eri.

197. De Serpente.

1. SErpens à multis hominibus pessundatus, Jovem pstulavit.

2. Jupiter autem ad eum dixit, Si, qui prior conculcavit, pupugisses, equaquam id facere scundus aggressus fuissit.

3. Mor. Fabula significat, eos qui prius invadentibus resistunt, aliis for∣midolosos fieri.

198. De Columba.

1. COlumba iti correpta, ut vidit in quodam loco poculum aquae depctum verum raeta, atque multo elata impetu, inscia in tabulam offendit▪ 〈…〉〈…〉{que} adeo, ut & pennis ipsius perfractis in terram decideret, atque à quo∣am occurrentium caperetur.

2. Mor. Fabula significat, nonnullos homines ob vehementes alacritate▪ 〈…〉〈…〉cusulto res aggredients, injicere se in perniciem.

Page 259

199. De Columbra & Cornice.

1. COlumba in columbario quodam nutrita, foecunditaete superbiebat,

2. Cornix verò, ea audita, ait, Heus tu, desine hâc re gloriari; quò plures paris, eò plus moeroris accumulas.

3. Mor. Fabula significat, ex famulis quoque, eos esse infelicissimos, qui in servitute multos filios faciunt.

200. De Divite.

1. DIves duas habens filias, altera mortua praelens conduxit.

2. Cum vero altera filia dixisset. Ut nos miserae, ad quas perti∣net luctus, lamentari nesimus? hae verò non necessari sic vehementer plangunt.

3. Mater ait, nè mirare filia, si hae ità lamententur, nam nummorum gratia id agunt.

4. Mor. Fabula significat, nonnullos homines ob avaritiam, non vereri alienis calamitatibus quaestum facere.

201. De Pastore.

1. PAstor actis in quorcetum quoddam ovibus, strata sub quercu veste, as∣céndit, & fructum decutibat.

2. Oves verò inter edendum glaendes, nesciae & vestes una devorarunt.

3. At cùm pastor descendisset, & quod erat actum vidit.

4. O pessima, ait, animalia, vos caeteris vellera ac vestes praebetis, à me verò qui vos nutrio, & vestem surripitis.

5. Mor. Fabula significat, plerosque homines ob dementiam eos qui ni∣hil ad se attinent, beneficio afficere; & in domesticos mala operari.

202. De Bubulco.

1. BUbulcus armentum taurorum pascens amisit vitulum; lustrando om∣nem solitudinem, indagando, morm traxit.

2. Ubi invenire nihil potuit, precatus est Jovem, si furem, qui vitulum cepit, ostenderit, hoedum in sacrificium oblaturum.

3. Caeterum proficiscens in quercetum quoddam invenit à leone devra∣ri vitulum.

4. Trepidus igitur & perterrefactus, elevatis manibus suis in oelum, ait.

5. O domine Jupiter, promiseram tibi hoedum me daturum esse, si fu∣rem invenirem: nunc taurum tibi recipio sacrificaturum, si hujus manus ffugero.

6. Mor. Fabula in homines infortunatos, qui dum quippiam amiserint, precantur ut inveniant; cum invenerint, quaerunt effugere.

Page 261

203. De Aquila.

1. SUper petrâ aquila sedebat, leporem captura.

2. Hanc autem quidam percussit sagitta, quae intra ipsam ingressa est, sed crena cum pennis ante oculos stabat; quam cùm vidisset, aiebat:

3. Et, hoc mihi altera moestitia, quòd propriis pennis peream.

4. Mor. Fabula significat, durum esse, cùm quis à suis pericula patiatur.

204. De Verme & Vulpe.

1. QƲi sub coeno celabatur vermis, super terram egressus dicebat omnibus animalibus, Medicus sum, medicaminum doctus, qualis est Paeon deorum medicus.

2. Et, quomodo, ait vulpes, alios curans, teipsum claudum non curas?

3. Mor. Fabula significat, nisi praesto experientia fucrit, omne verbum in a∣ne esse.

205. De Gallina auripara.

1. GAllinam quis habens ova aurea parientem, ratus intra ipsam auri massam inesse, occiam aliis gallinis similem reperit.

2. Hic multum sperans invenite divitiarum, & exiguis illis privatus est.

3. Mor. Fabula significat, oportere contentum esse praesentibus, & fugere inexplebilitatem.

206. De Lupo & Vetula.

1. LUpus esuriens circuibat quaerendo cibum.

2. Profectus autem ad locum quendam, audivit lgentem pueru∣lum, eique dicentem anum; Desine plorare; sin minus, hac hora tradam te lupo.

3. Ratus igitur lupus eriò loqui aniculam, expectabat ad multam horam.

4. Sed cum advenisset vespera, audivit ruisus anum blandientem pueru∣lo, ac dicentem.

5. Si venerit lupus huc. interficiemus eum, fili.

6. His auditis lupus eundo dicebat, in hoc tug••••io aliud diunt, aliud faciunt.

7. Mor. Fabula quadrat in homines, quorum facta verbs non respondent.

Page 263

207. De Culice & Leone.

1. CUlex accedens ad leonem ait, Neque timeo te, neque fortior me tu es.

2. Minus mihi adesse virium ideo existimas, quòd laceris unguibus, & dentibus mordeas.

3. Hoc & foemina cum viro pugnans facit.

4. Ego verò longè sum te 〈…〉〈…〉

5. Si vero vis, veniamus ad pugnam.

6. Et cum tuba cecinisset, culex inhaesit, mordens circa nares ipsius laeves genas.

7. Leo autem propriis unguibus dilaniavit seipsum; donec indignatus est.

8. Culex autem, victo leone, cum sonuisset tuba, & epinicium cecinisset, evolavit.

9. Aranae vero vinculo implicitus cùm devoraretur, lamentabatur▪ quod cum maximis pugnans, à vili animali aranea occideretur.

10. Mor. Fabula in eos, qui prosternunt magnos, & à parvis proster∣nuntur.

FINIS.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.