Reformatio legum ecclesiasticarum ex authoritate primum Regis Henrici. 8. inchoata: deinde per Regem Edouardum 6. prouecta, adauctaq́[ue] in hunc modum, atq[ue] nunc ad pleniorem ipsarum reformationem in lucem ædita.

Iudex quando allegata & probata sequi potest contra conscientiam. Cap. 1.

VTile est, quòd à doctis & sapientibus praecipi∣tur, ne quis in iudicando sequatur aliquam su∣am cogitationem, quam secum domo attulerit in iudicium, sed secundum allegata & probata pronunciet. Sed haec regula locum habere debet, quando iudex leuibus quibusdā argumentis ductus existimat aliter se rem habere quàm probatū sit. Nam isto casu potius sequi debet allegata & probata, quàm suam opinionem & consci∣entiam, ex quadam imaginatione conceptam. Si verò iudex habet conscientiam rei indubitatam, tunc nullo modo debet aliquid statuere, contra eam, propter allegata & probata. Sed & in hoc casu rursum distingui debet. Nam si iudex habe∣at conscientiam reum & tamen in actis reus proba∣tur

innocens, tum propter suam conscientiam, qua scit 〈◊〉〈◊〉 innocentem, condemnare eum non debet, sed illum, secundū id quod probatum est, absoluere. Quia etiamsi hoc faciat, nō tamen potest dici eum contra conscientiam fecisse, cum re∣um non vt innocentem, sed ab instantia iudicij tantum ab∣soluat. Si verò iudex habeat conscientiam proreo, contra al∣legata & probata, tum non debet contra indubitatam con∣scientiam * 1.1 in causa decernere.* Quia iudici credendum est, qui allegat consciētiam in praeiudicium alterius, si eam pro∣bare possit.

Quoniam iudex non potest supplere omissa in facto, ope∣raepretium est iudicare, quonam modo possit conscientiam suam proreo contra allegata & probata adducere, vt non impingat in constitutiones, quibus prohibetur aliquid sup∣plere in facto. In tali igitur casu iudex per consultationem superiori iudici declaret suam conscientiam. Petat igitur à parte vrgente, ac precibus instet, vt det sibi spatium consu∣lendi superiorem iudicem, cui suam, cum exposuit conscien∣tiam, potestatem facit, vt sitanquam veritatis testem audi∣at, ac deinceps iuxta allegata & probata sententiam pronū ciet, ne{que} vt iudex factum supplet, sed vt minister iustitiae cauet in eius culpa innocentia proximi oneretur.

Notes

• * 1.1

  Videtur re∣dundare.