Reformatio legum ecclesiasticarum ex authoritate primum Regis Henrici. 8. inchoata: deinde per Regem Edouardum 6. prouecta, adauctaq́[ue] in hunc modum, atq[ue] nunc ad pleniorem ipsarum reformationem in lucem ædita.

Formula reconciliationis excom∣municatorum.

〈◊〉〈◊〉 omni 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 ab ordinario constitu∣tum fuerit, reus ad ecclesiam accedens coram foribus 〈◊〉〈◊〉, illo prorsus omni corparis habitu quem legitimus 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 autem ex 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, 〈◊〉〈◊〉 illum in Ecclesia 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 sic 〈◊〉〈◊〉. 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉

N. in Christo charissime peccatum coram Deo tuum & in huius ecclesiae conspectu confiteri, detestari{que}, tandem vt animum intelligamus a prauitate qua prius tenebaris ab∣alienatum esse, te{que} vt rursus ad ecclesiae nostrae societatem aggregemus, à qua prius singulari peruersitate tua reuulsus eras: & subijciat reus, valde volo, me{que} quamprimum ad superiorem meam conditionem, vnde turpiter & miserabi∣liter excidi, Dei beneficio & vestro reuocari vehemēter po∣stulo. Tum pastor eum in templum introducat, & ad om∣nem circumfusam multitudinem hanc orationem habeat. Viri fratres adduximus ante oculos vestros, & in vestra praesentia collocauimus, quemadmodum muneris nostri ra∣tio fert, reum hunc fratrem nostrum, qui suos vt plane no∣bis probet emendatos sensus, & correctam morum labem, peccati sui deformitatem qua Dominum communem no∣strum Deum, & sacrosanctam hanc eius ecclesiam offendit, publicè coram vobis paratus est agnoscere quae res licèt pudorem illi nonnullum allatura sit, tamen Dei gloriam & ecclesiae nostrae statum vehementer amplificabit. Ad hoc igitur praebet se, vobiscum vt rursus coram Deo coniun∣gatur, & fraternam recens intermissam vt iterum necessi∣tudinem colat: in quo meae partes sunt vt ex sacris apud vos scripturis repetam primum quod separatim ac propriè de praesentis rei crimine statui debeat, deinde quae commu∣nis omnibus nobis de communi fragilitate nostra cogitatio suscipienda sit. Principio sacrarum scriptur arum authori∣tas duo nos de peccato docet: alterum est quod omnes sine vlla exceptione peccatorum in carcerem detrudimur. Al∣terum quod ad hunc sinem vincula nostra referuntur, non vt semper in illis iaceremus, sed vt ex illis immensam & infinitam Dei patris misericordiam propter Christum ex∣plicaremus: quibus rebus facile possumus intelligere quid

psi de nostris, deinde de aliorum criminibus cogitare possu∣mus, & quis in illis nostri sensus esse debeat. Communitas enim illa peccandi quae prius ad omnes pertinere dicebatur, in eo nos erudit, naturam sane nostram vniuersam ipsam per se semper ad omne flagitiorum genus ferri. Quaprop∣ter, offensiones aliorum miserabiles nobis videri debent, nec fratres decet in officijs vel claudicantes, vel ruentes aut a∣trociter accusare aut superbè despicere: sed hoc potius Chri∣stianae cōiunctionis est, vt non minor nobis in fratrum rui∣nis quatumcun{que} magnis & capitalibus dolor accideret, quàm si nos ipsi concidissemus. Imo vero fratrū in nostrorū occasu, nostram ipsi debilitationē & praecipitationem con∣templemur, & de illa flebiliter communi voce corā Deo pa∣tre nostro conqueramur. Nam illud si verè nobiscū cogita∣mus, quòd omnium hominum natura peccati dedecus con∣cipit, in co minus acerbè nun{quam} alios insectabimur in quo nos teneri videmus, imo potius mansuete & summisse gra∣tias agemus `quòd in tam grande crimen ipsi non sumus prolapsi, nostrae{que} constantiam innocentiae vehementissi∣mis adeo & ardentissimis votis flagitemus. Et quoniam quidem omnes peccatorum mancipia sunt illis in miserabi∣lem seruitutem dedita, illa nos inuicem resipiscentibus & supplicibus condonemus. Nam si secus faceremus, ipsi con∣tra nos testimonium diceremus, in eo fraternam improbita∣tem accusantes, in quo nostra prauitas similiter delinquit, Cum autem in coeno peccatorum omnes ita volutemur, vt nulla nostrorum operum perfectione vel excellentia possi∣mus ex illo extrahi, sed ex sola Dei patris propter Christū & gratuita misericordia nobis leuatio sit, vt eius ex eo no∣men in summa celebritate versetur, & sempiterna gloria, maturus nobis ad pietatem & officium reditus esse debeat, & tempestiuus ad singularem Dei misericordiam respe∣ctus,

qui nos in charissimo filio & haerede Christo tam ar∣cte complexus est vt omnem peccatorum nostrorum poenam in illum àeriuauerit, & acerbissimis eius tormentis con∣donauerit, si nos in sceleribus nostris ipsi coarguamus, nec flagitiorum nostrorum excusationem quaerentes culpam in Deum, & diuinarum legum acerbitatem deflectamus, sed potius ad illos clementiae the sauros confugiamus quos Deus pater in filio Iesu Christo condidit, & ad illam perpetuo so∣lam adhaerescentes, salutarem eius & propitium fauorem vno consensu animorum firmè & sincerè postulemus. Ne{que} vero lautus est in hijs rebus aut delicatus dominus & pater noster Deus vt ad misericordiam eliciendam aut emendi∣candum fauorem pompa nobis & apparatu verborum o∣pus sit, animum enim expandit, verba non numerat, si nos intimis mētium fibris veram & saeuam conquestionem de∣prompserimus, ac optima fide cōtra nequitiam nostram ip∣si constiterimus, & cum ea dimicauerimus, & ad eius gra∣tiam recolligendam certa spe vota fecerimus, praesto statim est Deus, etiam ante{quam} inuocetur, ad amplexus se nostros of∣fert, & voces anteuertit priusquam illas vlla ratione moli∣ri possimus. Imo vero salubrem hanc & necessariam pecca∣torum agnitionem animis nostris infundit, & hac discipli∣na condocefactos ipse suis humeris imponit, & ad beatissi∣mum ouile suum deuehit, & magis exultat in vnica perso∣na tandem ad sanitatem reuocata quae vera peccatorum ag∣nitione, & morum emendatione se recuperauerit, quàm in nonaginta nouem iustis & perfectis viris quos prius regni sui participes habuit. Haecigitur cum ita sint fratres cha∣rissimi: & collocatus hoc tempore sit in conspectu vestro reus frater qui peccati sui turpitudinem coram vobis agno∣scere, poenam{que} illius a Domino Deo communi patre nostro deprecari velit, vestra in praesentia quam veluti sanctissi∣mam

Dei veneratur & reuerctur ecclesiam, & suppliciter 〈◊〉〈◊〉 vt hac summissa sui deiectione viam ad coetum ve∣strum inuenire possit, & ad superiorem suum inter vos or∣dinis fraterni locum peruenire, christianae vos ex vestra parte mansuetudinis recordari debetis, & vestra delicta cum huius praesentis rei fratris nostri peccatis coniungere, perpetuam{que} quandam, & similem nostrarum affectionum consuetudinem esse statuere, sed & arrogantiam nostram & spiritus frangat, & cōtumaciam minuat huius abiectio nostri fratris, & sui despicientia, qui se quemadmodum ip∣se quodammodo deserit, & fugit pudore vitiorum confusus & perculsus, eadem vestra sit coram Deo scelerum memo∣ria vestrorum, & verecundia. Deinde cum ad huius rei pu∣blicam & apertam criminum confessionem attendentes, & illam optima fide propositam existimaueritis, exemplo Do∣mini Dei patris illum in humeros vestros inijciatis, fra∣cta{que} & quassata grauissimis peccatorum ruinis, eius mem∣bra clementi fraternae charitatis lenitate sustentetis, sic enim misericordiae mutuis officijs peccatorum nostrorum onera subleuantes, legem illam Christi nouam & auream faciendae charitatis inter nos praeclarè conseruabimus, & proficiscantur ad Deum patrem cum huius rei precibus ve∣strae preces, pergant cum eius lachrimis etiam vestri fletus, & ita demum certam diuini fauoris fiduciam animo susci∣pietis, quòd propter Christum immensam nobis & infini∣tam misericordiam impartire velit, omnes vna cum hoc reo fratre nostro veniam peccatorum expectemus, & id ip∣si reum ad nos fratrem piè & officiose suscipientes, nostris quomodo possumus studijs contestemur. Quae maiore vt in luce versentur, & facilius cerni possint, reum hunc charissi∣mum fratrem, interposita mei muneris ratione, membrum assumamus & agnoscamus communis in Christo nostri cor∣poris.

Et intimus vt noster affectus in hoc corporis nostri recuperato membro testatior sit, publicis illū & precibus & gratulationibus, & ad extremum etiam osculis consigne∣mus. Tu vero mi frater primum & ante omnia in te ipse discende, ac tuum ipsius animum testem & iudicem adhi∣bens, Deum omnibus partibus perscrutare, cogitato coram Deo cōsistere, non coram hominibus solum apparere, nec in hoc saeculo tantum haec cum hominibus te tractare puta, sed in coelo praecipuè coram Domino patre nostro. Quapropter diligētissimè tibi circumspicienda sunt omnia, ne religione mei muneris ad illudendum Deo & spiritusancto turpiter abutare. Certè quidē (mi frater,) vtcū{que} nos tumultuamur miseri, Deus nos erudiet. Ita{que} vehementer, & iterum at{que} iterū prouide, ne quicquam in hoc negotio sanctissimo, ve∣teratoriè, vel dissimulāter feceris. Nos externi testes sumus summissionis tuae, quam cōtemplati sumus, sed Deus in se∣cretos, & penitus abstrusos mentis tuae secessus intrat, & vlciscetur grauissimè si quicquam in te perfidiae deprehēde∣rit. Quapropter amplica mi frater, quantum in te est, Dei gloriam, quod vberrimè facies, si tuorum vitiorum sordes vehementèr & serio detestatus fueris, & prorsus eorum omnem memoriam abhorreas. Is enim maximus est diuinae gloriae splēdor, vt nos ipsi auersantes & abijcientes, Dei fa∣uorem per Christi filij sanctissimum nomen imploremus. Et hoc vnum est excellens diuinae bonitatis lumen, vt spretis omnibus alijs & conculcatis, sola Dei patris & gratuitae misericordia conseruemur, quam tibi salutem, & nobis etiam omnibus, largiatur Deus pater, cui cum filio sit & spiritui sancto, sempiternus honos. Amen: hanc orationem cum pastor explicuerit, reus in oculis & auribus ecclesiae circumfusae, verba quae sequuntur, clarè distinctè{que} pro∣nunciabit AEterne Deus, omniū rerum author, & parens,

tu coelum, & terram, & quaecun{que} collucentia sunt in il∣lis ornamenta, iam inde ab initio tui nominis ad gloriam & vsum vitae nostrae praeparauisti, tui nos vt honoris, & laudis, maximam semper rationem haberemus, & ad san∣ctissimam voluntatem tuam, omnes actiones nostras diri∣geremus. Verum ego teterrimus inter omnes & aerūnosissi∣mus peccator, ab hoc tuo tam sancto salubri{que} consilio resi∣liens, tuam diuinissimam maiestatem, immani peruersitate mea, grauissime violaui, summo{que} meo damno, & periculo, purissimam illam innocentiae vestem, qua me baptismi sa∣cramēto per Christū seruatorem nostrum cooperuer as, labe scelerum infeci, & pollui. Deinde ad extremum, a me per∣ditè prorsus abieci, me{que} ab ecclesia, cui, per baptismum in∣fundebar, perfidiose disiunxi. Quo factum est, vt in mise∣rabilem peccatorum seruitutem detrusus fuerim, & a tua maiestate nihil pr aeter horribilem poenam & sempiternum exitium expectare possim. Sed tamen ingenti promissorum tuorum fiducia, quibus fauorem & veniam omnibus de∣nuntias, quantumcun{que} scelestis & flagitiosis, qui Christi merita certa fide prensantes, & ad illam semper incuban∣tes, acrem & magnum ex suis criminibus dolorem acci∣piunt, & in illorum recordatione gemunt & lugent: pec∣catum coram te meum (mi pater) & coram his fratribus meis, in hac ecclesia pr aesenti tua collocatis, libenter profi∣teor, agnosco, detestor, & execror. Quapropter parce mihi, Domine Deus, miserere meae prorsus miserabilis et afflictae conditionis, tuam appello misericordiam infinitam, immen∣sam. Teterrimus peccator, appello tuam cogitationem, supe∣riorem misericordiam, O Deus pater, propter filium tuum, et seruatorem meum Iesum Christum, qui pro communibus 〈◊〉〈◊〉 peccatis, incredibili quodam humani generis amo∣re ad atrocem, et infamem crucis mortem, trusus est, mise∣rere

mei, mei inquam abiectissimi, et luctuosissimi, et faci∣norocissimi peccatoris, miserere. Tu{que} posthac tantum ro∣bur mihi spiritus infunde, tuum vt semper nomen, perpe∣tua beneficiorum tuorum memoria colam, & clementiae tuae laudem, actionum, & officiorum, constanti integrita∣te, priuatim, & publicè, testificare, dilatare{que} possim.