Reformatio legum ecclesiasticarum ex authoritate primum Regis Henrici. 8. inchoata: deinde per Regem Edouardum 6. prouecta, adauctaq́[ue] in hunc modum, atq[ue] nunc ad pleniorem ipsarum reformationem in lucem ædita.

DE PVRGATIONE.

¶Cur legitima purgatio sit instituta. Cap. 1.

QVoniam omnes leges & instituta debēt ad haec duo capita referri, virtus vt venerationem, & remunerationē habeat, vitium vt contumelia notetur & supplicio, quemadmodū his legibus nostris procuratum est, nimirū malorū vt improbitas poe∣narum acerbitate deuinciretur, ita nunc tempus est ad se∣cundum vt descendamus, scilicet vt defensionem & praesi∣dium innocentiae comparemus & integritati. Tolerabilius enim est reum praeteriri, {quam} bonum circūueniri, nec diligen∣tius scelera peccatorum, quàm calliditates detractorum, ex repub debent excludi. Primum enim hoc in causa purgatio∣nis sit vt si quis in suspitionem Ecclesiastici criminis venc∣rit, & apud bonos & laudabiles viros publicè infamis esse caeperit, licet planè non possit de crimine constare, tamen ar∣bitratu tudicis infamata persona suam defensionē instruat.

¶Quando purgationi locus est. Cap. 2.

DEfensio, quam vulgò purgationem dicunt, habet pro∣priè duo tempora, quorum alterum est cum aduersus a∣liquis infamis rumor publicè dimanauit de aliqua persona, prasertim ad honestos, & bene moratos homines, alterū est

quando reus aliquis in iudicio factus est, & tamen legiti∣mis probationibus conuinci non potest, sed magnis interim & verisimilibus praeiudicijs vrgetur.

¶Quando purgatio non indicitur. Cap. 3.

MAnifesto crimine nullus est defensioni locus, nec rur∣sus ad purgationem reus tradi debet cum infamia pro∣babilibus causis nō nititur, sed mendacio & calumnia, sed tamen reus ipse, si suae confisus innocentiae cupiat publicos honestatis suae testes in iudicium deducere, aequum est hoc illi concedi.

¶Damnatis in ciuili iuditio non est opus Ecclesiastica purgatione. Cap. 4.

MAgnam indignitatem nobis habere videtur vt Eccle∣siasticae personae, cum a ciuilibus nostris legibus capita∣lis criminis pronunciantur, rursus ad Ecclesiastici fori iu∣dicium relegentur, & purgantur. Nam acies in eo nostrae videtur authoritatis praescindi, & retūdi. Etenim cum om∣nibus regni nostri ordinibus praeficiamur, & imperitemus, quarè nostra iudicia ab Ecclesiasticis rescinduntur? Quis∣quis alterius retexit iudiciū, illū oportet maiore esse superio∣ri{que} loco. Nōigitur nostra possunt iudicia foro Ecclesiasti∣co tolli, nisi nostra quo{que} authoritas intelligatur Ecclesiasti∣cis iudicibus subiacere. Proinde ne talis posthàc instituatur purgatio mandamus, quum non solum meo antehac Regali nostrae potestati largiter detrahebatur, verumetiam a iusti∣tia recedebatur, quoniam nulla potest ibi purgationis defen∣sio superesse, certum vbi crimen antegressum est.

¶Quando praemonendus sit reus ante purgationem. Cap. 5.

SI quis aduersa fama fuerit, & quotidiè de illo minimè belli rumores increbrescant, sed tamen admodum suspi∣ciosi,

& is tum suae famae negligens fuerit, Episcopus terro∣rem Eccicsiasticarum poenarum obijciens, omnibus denun∣ciet qui quie{quam} 〈◊〉〈◊〉 videntur, vt id proferant. Et si nullus hac ratione potest accusator elici, personam infamatam ipse primum separatim ad officium adhortetur: si non ita perficietur, duos aut tres testes adhibeat, quibus si non potest flecti, publicè cum illo agat: ad extremum si necita potest ad officium duci, illum vel a munere Ecclesiastico submo∣ueat, vel abarceat ab Ecclesiae ingressu, donec legitimam suā infamiam perpurgauerit, ne vlla communis in eo sit offensio Ecclesiae. Si vero peccatum erit atrocius, nimirum periurij vel adulterij, commissum{que} iam ante peccatum dicatur, & magna fuerit in eo Ecclefiae offensio, tum protinus precisa monitorum mora, Index illum ad defensionem vel purga∣tionem adigere potest. Monitorum enim locum in solutiore vita, molliore{que} quàm conuenit habitu & cōsuetudine, cete∣ris{que} rebus suspiciosis potius quàm malis esse placet. Purga∣tionē vero index praescribere potest, licet solennes legum ri∣tus non antegrediantur, vel certi temporis ad accusandum praeparandi, vel suspiciosae personae criminibus inquirendi.

¶Purgationem legitimam aliquando publica denunciatio procedit. Cap. 6.

CVm defensio vel purgatio personae aduersa fama labo∣rantis instituitur. Index vel propriam eius Ecclesiam, vel aliquam aliam illi maximè familiarem deligat, in qua maxima populi frequentia diuinorum officiorum tempore coram omnibus proponatur, vt si quis institutae defensionis ordinem, aut cursum impedire velit, aut villo modo se in hoc negotio interponere, loco, die, & tempore cōstitutis se osten∣dat, & ibi quicquid vlla ratione velit in hac causa pur∣gationis afferre, coram iudice ritè & progressu iuris ex∣promat.

Et licet index praemittendum existimet huiusmodi proclamationem, tamē is qui aduersa est fama si remedium hoc valde flagitauerit, & suis impensis id procurare velit, illi concedi placet.

¶Quando suspenduntur non dum purgati. Cap. 7.

RElegatio ab Ecclesia, quam suspensionem vocant, nun∣quam statim ante purgationem distringenda est, nisi sit immane facinus quod in suspitione eft, aut ipsereus cui se defendendo supina fuerit, & dissoluta negligentia.

¶Ratio purgationis. Cap. 8.

HAEc formula purgationis esto. Defensor se crimen non admisisse iurato: defensoris liberatores vel vt vulgo dicunt compurgatores, credere se verum eius Iuramentum fuisse iuramento & ipsi affirmanto.

¶Quales esse debent purgatores. Cap. 9.

PVrgatores omnes (vt vsitatum vocabulum sumamus) optimae sint existimationis & perspectae virtutis, ne per∣iurij cadat in illos vlla suspitio. Et qui pro aliena innocen∣tia, praesertim suspecta, iuramento spondebunt, debent talē cum illo habuisse consuetudinem & vsum, vt illius vitam & conuersationem norint, praesertim a tempore quo crimē commisisse dicitur.

¶Numerus purgantium. Cap. 10.

NVmerus purgatorum ludicis arbitratu constitue∣tur, hoc tamen retento, quod celebrior persona plu∣ribus, obscurior paucioribus vtetur integritatis suae te∣stibus. Et Episcopus aliquos Episcopos, & praesbiter praes∣biteros, & similiter omnis defensor ex suo ordine pro se

testem adferat.

¶Nemo debet cogiad alium pur∣gandum. Cap. 11.

QVan{quam} homines in certis causis ad testimonium dicendum inuiti possunt trahi, tamen neminem volumus ad pur∣gandum aliquem nolentem trudi.

¶Quando possit ab indicta purgatione appellari. Cap. 12.

CVm Episcopus plures congregari iubet purgantes libe∣ratores, {quam} aequitas aut defensoris conditio fert, potest ap∣pellatione ludicis acerbitatem declinare.

¶Quomodo purgandi sint infames. Cap. 13.

QVi superiorum criminum conuicti iure fuerint infames effecti, quoniam ad iurandum adhiberi non possunt, iu∣ramento non liberabuntur, sed illa ratione quae iudici vi∣debitur optima.

¶Ritè purgatus per Iudicem famae bonae restituatur. Cap. 14.

CVm is qui reus sit criminis factus legitimè se liberauerit, Iudex debet illum integrum & innocentem publicè pro∣nuntiare, communem vt hominum improborum, & licen∣tiosam dicacitatem authoritate solemnis sententiae refutet. Ita{que} cum persona quae rea fuit iudicio plane satisfecerit, diploma Iudex conficiat muneris sui signo conclusum, in quo satisfactio reae personae continebitur. Et cum reus hoc postulauerit, Iudex primo quo{que} commodo tempore traden∣dum curet.

¶Occasiones criminum prohibendae sunt. Cap. 15.

QVoniam ad maxima scelera gradibus quibusdam ascen∣ditur, Iudex hos ipsos gradus incidat, & causas am∣putet, quibus flagitia proficisci solent: Nominatim qui su∣spectus est adulterij, Iudex domo omni vsu interdicat, quae possit cum huiusmodi foemina intercedere, quod Iudicis mandatum si neglectum fuerit, poenam a se prius institu∣tam sine vllo fauore contemptori infligat.

¶Poena se non rite purgantis. Cap. 16.

SI defensor purgationem omnibus partibus implere non possit, conuictus existimetur eius criminis cuius ante quaestio fuit.

¶Poenarum varietas. Cap. 17.

CVm reus accusatione conuincitur, illum grauis poena subsequatur, sed inquisitione si reus est euictus nonni∣hil illi debet parci, & magis etiam adhuc impensius{que} in∣dulgeatur cum plenè se non potuit purgare. Quanquàm enim in his omnibus culpa deprehenditur, tamen vt pecca∣terum, ita poenarum gradus constitui debet.

¶Quantum efficiat purgatio. Cap. 18.

QVi purgationem inchoatam & curtam adducit, si causa sit haeresis, non statim illum ad ciuiles magistratus oportct abripi, quoniam buiusmodi destitutio, praesumptio aut praeiudicium potius quam iudicium est, & nō directam veritatem, sed obliquam habet probabilitatem.

¶Defensor quando sit beneficio pri∣uandus. Cap. 19.

SI quis ex Ecclesiastica secta cum aduersa fama laboret se purgare debet, Ecclesiastico beneficio non excludatur, do∣nec defensionem instituerit. In ea vero si defecerit, tum de∣mum illi beneficium eripi potest, si peccati magnitudo tan∣tam poenam requirat.

¶Iudex purgantibus se potest aliquando subuenire. Cap. 20.

CVm pauper, obseura, velignota persona non potest satis copiose defensionem instruere, Iudex & hominis & cau∣sae conditione perspecta, potest illum subleuare. Nam aut pauciores viros aut foeminas Iudex si velit admittit, aut etiam solo rei iur amen to contentus esse poterit.

¶Superstitiosas purgationes non valere. Cap. 21.

QVoniam quantum licet veritatem consectamur, illa prisca defensionis remedia non admittimus, quae ra∣tione & probabilitate nō nitūtur, sed in omnes partes aequè propendent, & insontes plerun{que} condemnant, ac sontes ab∣soluunt, qualia sunt singularia certamina, flammae, fer∣rum cadens, vel efferuescens aqua. Nam isto modo primum Dei tentabatur omnipotentia, deinde non certitudinis haec aut veritatis iudicia sed casus erant, & fortu∣nae ludibria. Omnis igitur huiusmodi pellatur a∣nilis & superstitiosa defensio, quam si quis posthac attulerit, arbitratu iudicis ab illo poena sumetur. Et tamen legitimam idem defensionis formulam post adhibere cogetur.